PROJEKT. PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ PUBLICZNYCH w JÓZEFOSLAWIU na lata

Transkrypt

1 PROJEKT PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ PUBLICZNYCH w JÓZEFOSLAWIU na lata

2 I Wstęp PODSTAWA PRAWNA SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Program Wychowawczy Szkoły został opracowany w oparciu o następujące dokumenty: Konstytucja RP Ustawa o Systemie Oświaty Podstawa Programowa Statut Szkoły Karta Nauczyciela Priorytety MEN Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2016/ Upowszechnianie czytelnictwa, rozwijanie kompetencji czytelniczych wśród dzieci i młodzieży. 2. Rozwijanie kompetencji informatycznych dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach. 3. Kształtowanie postaw. Wychowanie do wartości. II Nadrzędny cel programu Program Wychowawczy został opracowany przez nauczycieli naszej szkoły tak aby połączyć nauczane treści z przekazywaniem wartości wychowawczych. Szkoła organizuje proces rozwoju ucznia ukierunkowany na jego sukces. Tworzy atrakcyjne środowisko uczenia się, angażując uczniów do samokontroli i odpowiedzialności za własny rozwój poprzez: upowszechnianie czytelnictwa, rozwijanie kompetencji czytelniczych, rozwijanie kompetencji informatycznych, stosowanie przez nauczycieli różnorodnych metod adekwatnych do potrzeb uczniów, rozwijanie umiejętności uczenia się wśród uczniów, tworzenie atmosfery sprzyjającej uczeniu się, wiązanie różnych dziedzin wiedzy z rzeczywistością pozaszkolną wpływ i odpowiedzialność uczniów na przebieg procesu uczenia się, propagowanie chęci uczenia się przez całe życie, propagowanie wolontariatu. 2

3 Atmosfera naszej Szkoły sprzyja efektywnej pracy i wszechstronnemu rozwojowi ucznia. Wspiera uczniów w podejmowanych przez nich samodzielnych inicjatywach, wpływających na ich wszechstronny rozwój intelektualny, emocjonalno-społeczny, fizyczny. Pożądanym działaniem ze strony szkoły jest pomoc w przezwyciężaniu trudności ucznia wynikających z jego sytuacji społecznej. Szkoła integruje się ze środowiskiem lokalnym i promuje swoją działalność w tym środowisku. Realizacja programu oparta jest na wartościach i normach społecznych pozwalających na dojrzewanie młodego człowieka w atmosferze bezpieczeństwa i wzajemnego szacunku. Działania szkoły zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Zasady postępowania i współżycia w szkole są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły oraz rodziców. W szkole są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły. Niniejszy Program wychowawczy jest spójny z Programem Profilaktyki. Realizacja założeń programowych wpłynie na spójność i wielokierunkowość oddziaływań wychowawczych skierowanych do uczniów naszej szkoły. III Cele szczegółowe 1. Szkoła przygotowuje uczniów do wyzwań współczesnego świata poprzez aktywność intelektualną, edukację multimedialną, naukę języków obcych i zachowań prospołecznych. 2. Szkoła integruje zespoły klasowe. 3. Szkoła promuje bezpieczny i zdrowy styl życia. 4. Szkoła uczy współdziałania w grupie. 5. Szkoła przygotowuje do uczestnictwa w życiu kulturalnym i społecznym. 6. Szkoła wspomaga w rozwoju indywidualnych zdolności i zainteresowań uczniów. 7. Szkoła kształtuje wartości moralne i etyczne. 8. Szkoła kształtuje postawę patriotyczną. 9. Szkoła promuje działania proekologiczne. 10. Szkoła rozwija kompetencje czytelnicze oraz informatyczne. 11. Szkoła uczy właściwych postaw i zachowań wobec ludzi potrzebujących. IV Nasi uczniowie Uczniowie Zespołu Szkół Publicznych w Józefosławiu: 1. Wychowywani są w wartościach szacunku, dobra, prawdy, miłości i piękna. 2. Są wrażliwi i panują nad swoimi emocjami. 3. Starają się rozwiązywać wszelkie konflikty na drodze negocjacji. 4. Są kreatywni i przedsiębiorczy. 5. Rozumieją we właściwy sposób pojęcie asertywności i tolerancji. 6. Uczą się odpowiedzialności i obowiązkowości. 3

4 7. Kształtują poczucie własnej wartości. 8. Uczą się od siebie nawzajem i czują się odpowiedzialni za własny rozwój. 9. Inicjują i realizują różnorodne działania na rzecz własnego rozwoju, rozwoju szkoły, społeczności lokalnej oraz angażują w nie inne osoby. 10. Szanują innych ludzi, ich poglądy, religię i kulturę. 11. Chętnie uczestniczą w akcjach charytatywnych na rzecz innych. 12. Zachowują się kulturalnie. 13. Szanują mienie szkoły oraz dbają o wypożyczone podręczniki. 14. Szanują swój region, kraj, dom, język i symbole narodowe. V Nasi absolwenci Zespół Szkół Publicznych w Józefosławiu składa się ze Szkoły Podstawowej i Gimnazjum. Wyodrębnia się trzy etapy nauki w szkole. Oczekiwania wobec absolwentów kolejnych etapów edukacyjnych są następujące: Absolwent pierwszego etapu edukacyjnego: 1. Potrafi w sposób kulturalny i z szacunkiem zwracać się do dorosłych i rówieśników. 2. Korzysta ze źródeł wiedzy, obserwuje, zadaje pytania. 3. Potrafi współpracować z osobami dorosłymi w życiu codziennym. 4. Przyjmuje uwagi i sugestie oraz akceptuje ograniczenia wynikające z wieku. 5. Umie prezentować własne zdanie i słuchać opinii innych. 6. Wykazuje aktywność w podejmowaniu inicjatyw oraz pracy zespołowej. 7. Rozumie potrzebę ponoszenia konsekwencji za własne działanie. 8. Rozróżnia zachowania dobre i złe. 9. Szanuje swój kraj, język, symbole narodowe. 10. Aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym. 11. Odnosi się z szacunkiem do innych kultur i tradycji. 12. Zna wartość wiedzy i widzi potrzebę uczenia się. 13. Chętnie pomaga innym i jest wrażliwy na krzywdę ludzką. Absolwent Szkoły Podstawowej: 1. Potrafi kulturalnie i z szacunkiem zwracać się do innych ludzi, stosując się do zasad poprawności językowej. 2. Potrafi praktycznie i twórczo stosować swa wiedzę. 3. Szanuje swoją rodzinę, ojczyznę i język ojczysty. 4. Jest odpowiedzialny za własne decyzje i gotowy ponosić konsekwencje swego postępowania. 5. Zna zasady moralne, odróżnia dobro od zła. 6. Jest wrażliwy na krzywdę ludzką, chętnie pomaga innym. 7. Uczestniczy w akcjach charytatywnych, pracach wolontariatu. 8. Zna wartość wiedzy i nauki. 9. Wykazuje aktywność w podejmowaniu inicjatyw oraz pracy zespołowej. 10. Potrafi właściwie zachować się w sytuacjach problemowych. 11. Rozwija swoje zainteresowania. 4

5 Absolwent Publicznego Gimnazjum: 1. Stosuje język obcy poprawnie i kulturalnie 2. Pracuje nad własnym rozwojem intelektualnym i duchowym 3. Szanuje ojczyznę, dom, region, innych ludzi wraz z ich odmiennością 4. Szanuje swoją pracę i innych ludzi. 5. Wykazuje aktywność w podejmowaniu inicjatyw oraz pracy zespołowej. 6. Potrafi odpowiedzialnie funkcjonować w demokratycznym społeczeństwie, rozumie właściwie ideały demokracji i tolerancji 7. Zna i szanuje historię i tradycje swojego kraju 8. Potrafi samodzielnie krytycznie korzystać z różnych źródeł informacji 9. Potrafi dokonać wyboru, nie ulega modom i presji. 10. Jest wrażliwy na piękno i otaczającą przyrodę. 11. Chętnie uczy się i rozwija swoje zainteresowania. 12. Ma świadomość potrzeby uczenia się przez całe życie. 13. Chętnie pomaga innym i jest wrażliwy na krzywdę ludzką. 14. Uczestniczy w akcjach charytatywnych, pracach wolontariatu. VI Powinności Dyrektora Szkoły 1. Dba o prawidłowe funkcjonowanie szkoły, poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej, o kształtowanie twórczej atmosfery pracy w szkole. 2. Dba o zapewnienie bezpieczeństwa na terenie szkoły zarówno uczniów jak i pracowników szkoły (dyżury, monitoring wejść i wyjść). 3. Czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego. 4. Organizuje spotkania i szkolenia dla nauczycieli. VII Powinności wychowawcze każdego nauczyciela 1. Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom. 2. Stwarzanie uczniom miłej, przyjaznej atmosfery sprzyjającej nauce i rozwojowi. 3. Stosowanie różnorodnych metod pracy dostosowanych do potrzeb ucznia, grupy i oddziału. 4. Reagowanie na przejawy niedostosowania społecznego u dzieci. 5. Wspieranie swoja postawą i działaniami pedagogicznymi rozwoju psychofizycznego uczniów, ich zdolności i zainteresowań. 6. Udzielanie pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych w oparciu o rozpoznanie potrzeb uczniów. 7. Kształtowanie u uczniów następujących postaw i umiejętności: Szacunku do siebie i innych ludzi Samodzielności i poczucia własnej wartości 5

6 Odpowiedzialność za siebie i innych Patriotyzm Współpraca w grupie Nawiązywanie dialogu Dbanie o wyposażenie szkoły i wypożyczone podręczniki 8. Współdziałanie z wychowawcą w zakresie postępów w nauce i działań wychowawczych. VIII Powinności formalne nauczycieli wychowawców 1. Wychowawca zapoznaje uczniów i rodziców z dokumentami szkoły (Statutem szkoły, Programem Wychowawczym, WISOW, Programem Profilaktycznym). 2. Informuje uczniów i rodziców o postępach w nauce i problemach wychowawczych na zebraniach i poprzez wpisy do dzienniczka ucznia. 3. Rozpoznaje sytuację wychowawczą uczniów oraz współpracuje z innymi nauczycielami i pedagogiem szkolnym. 4. Opracowuje Klasowy Plan Wychowawczy oraz zawiera Kontrakt z uczniami, zapoznaje z nimi rodziców i realizuje je zgodnie z celami i treściami. 5. Uczestniczy we wszystkich ważnych dla klasy wydarzeniach. 6. Rozwiązuje problemy wychowawcze i dydaktyczne we współpracy z rodzicami. 7. Prowadzi zebrania z rodzicami i rozmowy indywidualne. 8. Dba o partnerskie relacje z rodzicami poprzez angażowanie ich w proces podejmowania decyzji dotyczących istotnych aspektów pracy szkoły. 9. Kształtuje umiejętności pracy w zespole, uczy demokratycznego podejmowania decyzji. 10. Systematycznie prowadzi dokumentację szkolną. 11. Dąży do integracji zespołu klasowego, angażując w życie klasy wszystkich uczniów. 12. Czuwa na straży ochrony dzieci i młodzieży przed treściami demoralizującymi zgodnie z prawem oświatowym. 13. IX Powinności pedagoga, psychologa i terapeutów szkolnych 1. Ma obowiązek niesienia wszechstronnej pomocy dzieciom, które padły ofiarom przestępczości. 2. Współpracuje z policją i sądem dla nieletnich w razie zaistniałej potrzeby. 3. W sposób zdecydowany reaguje na negatywne zachowania uczniów, które stwarzają zagrożenie w środowisku szkolnym. 4. Prowadzi zajęcia z zakresu pedagogizacji uczniów i rodziców. 5. Jest wsparciem dla nauczycieli i wychowawców. 6. Prowadzą systematyczne zajęcia terapeutyczne z uczniami potrzebującymi wsparcia i pomocy. X Powinności wychowawcze innych pracowników szkoły 6

7 1. Reagowanie na zachowania uczniów zarówno pozytywne i negatywne. 2. Informowanie wychowawców o zachowaniach uczniów. XI Powinności uczniów ZSP w Józefosławiu 1. Zawsze są przygotowani do lekcji: Przynoszą przybory szkolne Odrabiają prace domowe 2. Przychodzą punktualnie na lekcję. 3. Zachowują się kulturalnie i z szacunkiem. 4. Nie stosują przemocy fizycznej, psychicznej i słownej. 5. Swoim zachowaniem zabawami nie stwarzają zagrożenia dla siebie i innych. 6. Szanują mienie szkolne i otoczenia wokół szkoły. 7. O niebezpiecznych zachowaniach zagrażających bezpieczeństwu innym informują nauczycieli i pracowników szkoły. 8. Reprezentują szkołę w konkursach przedmiotowych i zawodach sportowych. 9. Na miarę swoich możliwości osiągają sukcesy. 10. Swoja postawą tworzą dobry wizerunek szkoły na zewnątrz. 11. Dbają o swoje bezpieczeństwo w drodze do i ze szkoły (przestrzegają zasad ruch drogowego) 12. Dbają o zdrowie własne i innych, nie używając papierosów i środków odurzających. 13. Przestrzegają zasad określonych w Statucie Szkoły. 14. Podporządkowują się poleceniom wszystkim pracowników szkoły. XII Powinności Rady Rodziców 1. Reprezentuje ogół rodziców oraz podejmuje działania wspierające proces wychowawczy Szkoły. 2. Współuczestniczy w opracowaniu Programu Wychowawczego Szkoły. 3. Pozyskuje i gromadzi środki finansowe w celu wspierania działalności Szkoły. 4. Organizuje formy aktywności rodziców na rzecz wspomagania realizacji celów i zadań szkoły. XIII Zasady współpracy wychowawczej z rodzicami 1. Rodzice uczestniczą w zebraniach szkolnych zorganizowanych przez wychowawcę klasy, w dniach otwartych, w razie nieobecności na zebraniu rodzice kontaktują się z wychowawcą w innym terminie. 2. Rodzice wspierają wychowawcę w realizowaniu kontraktu klasowego. 3. Rodzice zawiadamiają wychowawcę o nieobecności ucznia w szkole. 4. Rodzice dbają o odpowiedni strój i wygląd ucznia. 5. Rodzice ponoszą odpowiedzialność finansową za umyślne zniszczenie i kradzieże dokonane w szkole przez ich dzieci. 7

8 6. Rodzice zobowiązani są do punktualnego przyprowadzania i odbierania dzieci, które wymagają tej formy opieki. Zapewniają bezpieczeństwo w drodze do i ze Szkoły. 7. Dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez uczniów, proponują pozytywne formy wypoczynku. 8. Rodzice angażują się w organizację imprez klasowych i szkolnych. 9. Rodzice podejmują konstruktywną współpracę ze szkołą w celu rozwiązywania problemów wychowawczych zgodnie z dobrem dziecka XIV Realizacja Programu Wychowawczego 1. Wszyscy członkowie społeczności szkolnej znają Program Wychowawczy i go realizują. 2. Nauczyciele wspierają rodziców wiedzą i doświadczeniem w procesie wychowania, nie ponosząc wyłącznej odpowiedzialności za efekty. 3. Rodzice wspierają nauczycieli w realizacji programu wychowawczego. 4. Do ewaluacji programu wychowawczego posłużą: obserwacje, analiza dokumentacji, ankiety dla wychowawców, nauczycieli i rodziców, informacje zwrotne od uczniów, rozmowy z pedagogiem i psychologiem. 5. Dokumentem potwierdzającym realizację Programu Wychowawczego są sprawozdania z pracy wychowawczej we wszystkich klasach na poszczególnych etapach edukacyjnych. Sprawozdania sporządza się dwa razy w ciągu roku szkolnego. 6. Nad realizacją całego Programu czuwa zespół wychowawców przy wsparciu pedagoga i psychologa. 8

9 XV. PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH NA LATA ROZWÓJ INTELEKTUALNY Zadania szkoły Formy realizacji Osoby odpowiedzialne -upowszechnianie czytelnictwa, rozwijanie kompetencji czytelniczych wśród dzieci i młodzieży. - wprowadzenie programów wspierających rozwój czytelnictwa : Książka w każdym domu, nauczyciel bibliotekarz., nauczyciele Czytamy w szkole ; - uatrakcyjnianie biblioteki poprzez zakup nowości wydawniczych; -stosowanie różnorodnych form i przedsięwzięć zachęcających młodego czytelnika do kontaktu z książką. -rozwijanie kompetencji informatycznych dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach. - budzenie ciekawości poznawczej - próby określania własnych wartości i celów życiowych - uczenie odpowiedzialnego i świadomego korzystania ze źródeł informacji - umiejętność samodzielnego zdobywania wiedzy i informacji - rozwijanie zainteresowań - skuteczne nauczanie języków obcych - efektywność kształcenia w zakresie nauk przyrodniczych i ścisłych - kształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim - przygotowanie do życia w społeczeństwie informacyjnym - Projekty edukacyjne -organizowanie konkursów informatycznych, -przygotowywanie prezentacji, -korzystanie z Internetu, -projekcje filmów edukacyjnych - organizowanie konkursów przedmiotowych i artystycznych - indywidualna praca z uczniem zdolnym, koła zainteresowań - prezentacja aktywności uczniów (wystawy, gazetka, apele, uroczystości szkolne) - pomoc uczniom z deficytami rozwojowymi np. dostosowanie wymagań, współpraca z PPP, pedagogiem, rodzicami - stosowanie aktywizujących metod pracy na zajęciach z wszystkich przedmiotów - realizacja edukacji czytelniczomedialnej - stałe, systematyczne obserwowanie postępów w nauce i informowanie rodziców - realizacja projektów edukacyjnych w gimnazjum Nauczyciele informatyki, nauczyciele Wszyscy nauczyciele Wszyscy nauczyciele Wszyscy nauczyciele Pedagog, psycholog, logopeda, reedukator i wychowawcy Nauczyciele Nauczyciel bibliotekarz Wychowawcy nauczyciele

10 2. ROZWÓJ EMOCJONALNY Zadania szkoły Formy realizacji Osoby odpowiedzialne - kształtowanie w uczniach postawy sprzyjającej ich dalszemu rozwojowi - umiejętność samodzielnej oceny zachowań swoich i cudzych, a także przewidywanie ich konsekwencji - umiejętność opanowania emocji negatywnych (agresja słowna i fizyczna, wandalizm, chuligaństwo) - kształtowanie wrażliwości uczuciowej, emocjonalnej (empatia) - kultura słowa - umiejętność wyrażania własnego zdania - wsparcie w wyborze dalszej drogi kształcenia - udział w akcjach charytatywnych - realizacja szkolnego programu profilaktycznego - uczenie zachowań asertywnych - kontynuacja założeń programu Szkoła bez przemocy - tworzenie klasowych, szkolnych kodeksów dobrych obyczajów - współpraca z PPP - indywidualna opieka nad dziećmi z deficytami emocjonalnymi i intelektualnymi Wychowawcy, pedagog Samorząd Uczniowski i opiekunowie Nauczyciele, wychowawcy i terapeuci Wychowawcy Pedagog Pedagog, psycholog, wychowawcy Terapeuci i wychowawcy 10

11 3. ROZWÓJ FIZYCZNY I ZDROWOTNY Zadania szkoły Formy realizacji Osoby odpowiedzialne - dbałość o zdrowie własne i innych oraz kształtowanie właściwych nawyków higienicznych i żywieniowych - uświadamianie negatywnego wpływu hałasu na zdrowie - kształtowanie umiejętności samodzielnego dokonywania oceny zachowań chroniących zdrowie własne i innych ludzi -kształtowanie zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu w szkole i poza nią - propagowanie ekologicznego sposobu życia we współczesnym świecieuświadamianie zagrożeń cywilizacyjnych i ukazywanie sposobów zapobiegania degradacji środowiska naturalnego - kształtowanie umiejętności spędzania wolnego czasu -uświadamianie zagrożeń związanych z nałogami - kształtowanie sprawności fizycznej, rozwijanie własnych predyspozycji sportowych - wdrażanie programów profilaktycznych własnych i oferowanych przez instytucje - wdrażanie programów dotyczących promocji zdrowia - wychowywanie komunikacyjne(karta rowerowa) - lekcje wychowawcze na temat Bezpieczna droga do i ze szkoły oraz bezpieczne ferie i wakacje - udział w akcjach Dzień Ziemi, Sprzątanie Świata - współpraca z pielęgniarka szkolną - udział w wycieczkach, spotkaniach, dyskotekach - motywowanie do aktywnego udziału w lekcjach w-f poprzez wprowadzenie atrakcyjnych elementów zajęć - udział w zawodach sportowych -lekcje wychowawcze dotyczące uzależnień Pedagog, psycholog Pielęgniarka Nauczyciel techniki Wychowawcy Nauczyciele przyrody i biologii Wychowawcy Wychowawcy, nauczyciele Nauczyciele wychowania fizycznego 11

12 4. ROZWÓJ SPOŁECZNY Zadania szkoły Formy realizacji Osoby odpowiedzialne - budowanie systemu wartości przygotowanie do rozpoznawania podstawowych wartości -rozumienie znaczenia rodziny w życiu człowieka - wzmacnianie prawidłowych relacji dziecko z rodziną - przygotowanie do okresu dojrzewania - integrowanie zespołu klasowego - wdrażanie do samorządności - wpajanie szacunku dla tradycji i historii oraz symboli i świąt narodowych - kształtowanie szacunku dla symboli religijnych oraz postawy tolerancji wobec innych narodów, religii, kultury - budowanie kompetencji w zakresie wdrażania uczniów do poszanowania wspólnej własności ( użytkowania darmowych podręczników, korzystania ze sprzętu i wyposażenia szkoły) -ustalenie wartości akceptowanych przez rodziców oraz społeczność szkolną (ankieta dla rodziców, debata samorządu uczniowskiego na temat ustalonych wartości oraz sposobu ich wdrażania i przestrzegania) -uroczystości klasowe i szkolne Dzień Babci, Dzień Dziadka, Dzień Matki, Dzień Ojca, Wigilie klasowe, spotkania wielkanocne - organizowanie wspólnych wyjść, wycieczek i wyjazdów - lekcje w ramach przedmiotu Wychowanie do życia w rodzinie - praca samorządów klasowych i samorządu szkolnego - organizacja szkolnych uroczystości patriotycznych - kultywowanie obrzędów religijnych jasełek, szkolne i klasowe spotkania wigilijne - lekcje wychowawcze na temat tolerancji - wprowadzenie i przestrzeganie tzw. Dni galowych - organizacja dnia języków obcych - lekcje wychowawcze, pogadanki - konkursy, gazetki Wychowawcy i nauczyciele Wychowawcy Nauczyciel przedmiotu Opiekunowie SU Nauczyciele Nauczyciel religii, etyki, wychowawcy Wychowawcy Nauczyciele języków obcych Wychowawcy, nauczyciele, pracownicy administracji Zmiany w Projekcie Programu Wychowawczego ZSP w Józefosławiu opracowały: mgr Małgorzata Adamczyk mgr Małgorzata Kołsutowicz-Kuta 12

13 ANKIETA DLA RODZICÓW Szanowni Państwo pragniemy poznać Państwa opinię na temat profilu absolwenta naszej szkoły. Państwa opinie i sugestie będą służyły do opracowania programu wychowawczego naszej szkoły. Prosimy o wypełnienie poniższej anonimowej ankiety. 1. Jakie umiejętności Państwa zdaniem są najważniejsze dla Waszego dziecka w jego dalszej nauce i pracy? (może Pan(i) zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź maksymalnie 5) przyjmowanie odpowiedzialności za swoje postępowanie umiejętność twórczego rozwiązywania problemów współdziałanie w zespole działanie i funkcjonowanie na bazie obowiązujących norm przyjmowanie odpowiedzialności za swoją dalszą naukę poprawne posługiwanie się językiem polskim sprawne posługiwanie się językiem obcym rozwiązywanie konfliktów w sposób negocjacyjnych rozwijanie własnych zainteresowań i uzdolnień inne, jakie 2. Jakie wartości uznajecie Państwo za najważniejsze? (może Pan(i) zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź maksymalnie 5) prawda tolerancja odwaga miłość wiara wytrwałość szczęście przyjaźń dobro lojalność zdrowie powodzenie materialne inne, jakie 13