Spis treści. Wstęp...XVII Wykaz skrótów... XIX

Transkrypt

1 Wstęp...XVII Wykaz skrótów... XIX Rozdział I. Podstawowe pojęcia i instytucje podatków oraz prawa podatkowego 1 1. Daniny publiczne, podatki i opłaty... 1 I. Pojęcie daniny publicznej... 1 II. Ustawowa i doktrynalna definicja podatku Pieniężny charakter świadczenia Związek publicznoprawny jako beneficjent podatku Obowiązkowy charakter podatku Przymusowy charakter realizacji zobowiązań podatkowych Jednostronność ustalania świadczenia podatkowego Nieodpłatność Bezzwrotność Generalny charakter... 4 III. Opłaty Elementy konstrukcji podatku I. Elementy konstrukcyjne w znaczeniu normatywnym II. Elementy konstrukcyjne budowy konkretnego obowiązku lub zobowiązania podatkowego III. Konieczne elementy konstrukcyjne podatku IV. Dodatkowe elementy konstrukcyjne podatku ulgi i zwolnienia podatkowe V. Podmiot podatku (zakres podmiotowy podatku) VI. Przedmiot opodatkowania VII. Podstawa opodatkowania VIII. Stawki podatkowe Formy stawek podatkowych Taryfa podatkowa Skala podatkowa Skala progresywna (progresja podatkowa) Progresja globalna Progresja szczeblowa (odcinkowa, schodkowa) Progresja podatkowa jawna Progresja podatkowa ukryta Progresja podatkowa zrelatywizowana Progresja podatkowa przerwana i nieprzerwana Progresja podatkowa nierozwinięta (degresja podatkowa) Skala podatkowa regresywna... 20

2 VI Spis treści IX. Ulgi i zwolnienia podatkowe Rodzaje ulg i zwolnień podatkowych Funkcje ulg i zwolnień podatkowych Podatnicy, płatnicy i inkasenci I. Podatnik II. Płatnik III. Inkasent Organy podatkowe I. Minister Finansów II. Dyrektor Izby Skarbowej III. Naczelnik Urzędu Skarbowego IV. Naczelnik Urzędu Celnego V. Dyrektor Izby Celnej VI. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej VII. Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej VIII. Wójt (burmistrz/prezydent miasta), starosta, marszałek województwa IX. Samorządowe kolegium odwoławcze X. Inne podmioty pełniące funkcje z zakresu administracji podatkowej Pojęcie i rodzaje stosunków prawnopodatkowych I. Roszczenia podatkowe i roszczenia podatnika II. Obowiązek a zobowiązanie podatkowe definicje ustawowe i przyczyny sporów na ich tle III. Charakter prawny obowiązku i zobowiązania podatkowego Zasady i formy wymiaru zobowiązań I. Decyzje wymiarowe i ich charakter prawny II. Deklaracje podatkowe pojęcie, rodzaje, charakter prawny i zakres stosowania III. Sposoby normowania materialnych stosunków prawnych Stosunki prawne, które do wyznaczenia powinności wymagają obliczenia należności podatkowej Stosunki prawne, które do wyznaczenia powinności wymagają oszacowania podstawy opodatkowania Stosunki, które do wyznaczenia powinności adresata wymagają częściowego wymiaru Stosunki prawne, które nie wymagają wymiaru System podatkowy, funkcje podatków i zasady podatkowe I. Historyczne systemy podatkowe II. Racjonalne systemy podatkowe III. Realny (współczesny) system podatkowy Klasyfikacja podatków I. Kryterium przedmiotu opodatkowania II. Podatki bezpośrednie i pośrednie III. Podatki państwowe i samorządowe IV. Inne podziały podatków V. Cele i funkcje opodatkowania VI. Zasady podatkowe Tajemnica skarbowa Doradztwo podatkowe... 82

3 VII Rozdział II. Prawo podatkowe Źródła prawa podatkowego I. Konstytucja a ustawy II. Ustawy a rozporządzenia III. Ustawy a uchwały jednostek samorządu terytorialnego Ogólne i szczegółowe prawo podatkowe Prawo materialne i procedury podatkowe I. Prawo materialne i procedury podatkowe II. Materialne prawo podatkowe III. Procedury podatkowe Integralność prawa materialnego i procedur wymiarowych w prawie podatkowym Problemy wykładni prawa podatkowego I. Problematyczność zasady stosowania preferencji dla wykładni językowej II. Problem zasadności stosowania w prawie podatkowym zasady in dubio pro tributario III. Interpretowanie norm dotyczących ulg podatkowych IV. Stosowanie zakazu analogii w prawie podatkowym Odrębność interpretacji prawa podatkowego w stosunku do prawa cywilnego oraz innych gałęzi prawa Wykładnia międzynarodowego prawa podatkowego i prawa Unii Europejskiej Wykładnia zasad powstawania i wymiaru zobowiązań I. Interpretacja prawa podatkowego II. Stosunek konwencji powstawania zobowiązań z mocy prawa i z mocy decyzji do koncepcji powstawania obowiązku podatkowego i wymiaru zobowiązań Związki prawa podatkowego z innymi gałęziami prawa I. Prawo podatkowe a prawo konstytucyjne II. Prawo podatkowe a prawo administracyjne III. Prawo podatkowe a prawo gospodarcze IV. Prawo podatkowe a prawo cywilne V. Prawo podatkowe a prawo karne skarbowe Rozdział III. Powstawanie obowiązku, wymiar i wykonywanie zobowiązań oraz roszczeń wynikających ze stosunków prawnopodatkowych Realizacja zobowiązań podatkowych. Powstawanie obowiązku, wymiar i wykonywanie zobowiązań podatkowych Wymiar prawne następstwo powstania obowiązku podatkowego I. Model uprawnień i obowiązków wymiarowych samowymiar i obligatoryjne bezwarunkowe wydanie decyzji II. Weryfikacja wymiaru wymiar wtórny III. Wymiar przez wydanie decyzji IV. Nadzwyczajne metody wymiaru zobowiązań podatkowych Wykonywanie zobowiązań I. Charakter prawny terminu płatności podatku II. Terminy płatności

4 VIII Spis treści 1. Termin płatności w przypadku samowymiaru zobowiązań Termin płatności w przypadku obligatoryjnego wymiaru decyzyjnego zobowiązań Termin płatności w przypadku poboru płatniczego Termin płatności w przypadku poboru inkasenckiego Terminy płatności zobowiązań spadkobierców oraz osób trzecich III. Przedłużanie terminu IV. Zaległość podatkowa i należności traktowane na równi z zaległością podatkową V. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych odroczenie terminu płatności, rozłożenie zapłaty na raty, umorzenie zaległości podatkowej VI. Wygasanie zobowiązań podatkowych Zakres pojęcia wygaśnięcie zobowiązań podatkowych Charakter prawny wygaśnięcia zobowiązania Termin dokonania zapłaty zobowiązania Zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów Zasady zaliczania wpłat podatków Zaokrąglanie przy obliczaniu należności podatkowych Potrącenie z wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa Potrącenie zobowiązania podatkowego z wierzytelności podatnika w stosunku do gminy, powiatu lub województwa Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego przez przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych Przedawnienie (dawność) w prawie podatkowym I. Przedawnienie wymiaru (art. 68 OrdPU) II. Przedawnienie wymiaru dodatkowego zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług III. Przedawnienie prawa wymiaru zobowiązania od dochodu nieujawnionego IV. Przedawnienie wymiaru i prawa do ulgi podatkowej V. Przedawnienie prawa wykonania i korekty zobowiązania (art. 70 OrdPU) VI. Zawieszenie i przerwanie biegu przedawnienia Powstawanie, wymiar i wykonywanie roszczeń podatnika I. Powstawanie, wymiar, zwrot i przedawnienie nadpłaty II. Nadpłata a powstawanie zobowiązań z mocy prawa i z mocy decyzji III. Powstawanie nadpłaty IV. Procedury wymiaru nadpłaty Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty (art. 75 OrdPU) Procedura wymiaru nadpłaty, która powstała w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Wymiar nadpłaty przez wydanie decyzji wymiarowej w przypadku powstania nadpłaty w wyniku decyzji V. Powstawanie nadpłaty liczenie terminów VI. Likwidacja nadpłat Zasady zwrotu nadpłat wynikających z zaliczek na podatek Zwrot nadwyżki wpłaconych kwot zaliczek na podatek dochodowy 178

5 IX 3. Terminy zwrotu nadpłat Sposób, forma i miejsce zwrotu nadpłaty Oprocentowanie nadpłat Postępowanie w przypadku, gdy kwota dokonanego zwrotu podatku nie pokrywa kwoty nadpłaty wraz z jej oprocentowaniem VII. Przedawnienie nadpłaty Zwrot na rzecz podatnika I. Definicja i rodzaje zwrotów II. Zwrot w podatku od czynności cywilnoprawnych III. Zwrot w opłacie skarbowej IV. Zwrot w podatku od środków transportowych Powstawanie, wymiar, realizacja uprawnień ze straty i ich przedawnienie I. Powstanie stosunku prawnego straty i powstanie uprawnień związanych ze stratą II. Wymiar straty III. Charakter prawny decyzji w sprawie straty IV. Przedawnienie orzekania w sprawie straty Rozdział IV. Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe Odpowiedzialność solidarna Następstwo podatkowe Odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania podatkowe I. Podstawy prawne odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania podatkowe II. Zakres podmiotowy i zakresy przedmiotowe odpowiedzialności osób trzecich III. Odpowiedzialność osób trzecich a prawo własności IV. Katalog osób trzecich odpowiedzialnych za zobowiązania podatkowe V. Zakres odpowiedzialności poszczególnych osób trzecich VI. Odpowiedzialność solidarna osób trzecich z następcą prawnym VII. Podstawa odpowiedzialności osób trzecich VIII. Warunki wszczęcia postępowania w sprawie odpowiedzialności osób trzecich IX. Przesłanki wszczęcia postępowania egzekucyjnego X. Odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka podatnika XI. Odpowiedzialność członka rodziny podatnika XII. Odpowiedzialność nabywcy XIII. Odpowiedzialność jednoosobowej spółki kapitałowej XIV. Odpowiedzialność firmanta XV. Odpowiedzialność właściciela (samoistnego posiadacza, użytkownika wieczystego) oraz dzierżawcy lub użytkownika XVI. Odpowiedzialność wspólnika spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusza spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej 214 XVII. Odpowiedzialność członka zarządu spółki kapitałowej oraz pełnomocnika lub wspólników spółki kapitałowej w organizacji XVIII. Odpowiedzialność członków organów zarządzających XIX. Odpowiedzialność w przypadku podziału osoby prawnej XX. Odpowiedzialność gwaranta i poręczyciela XXI. Przedawnienie

6 X Spis treści Rozdział V. Podatki i opłaty Podatek dochodowy od osób fizycznych i zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych I. Podatek dochodowy od osób fizycznych II. Zryczałtowane opodatkowanie niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne Zakres podmiotowy i formy opodatkowania zryczałtowanego Karta podatkowa Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Opodatkowanie osób duchownych Podatek dochodowy od osób prawnych I. Wprowadzenie II. Zakres podmiotowy III. Terytorialny zakres obowiązku podatkowego IV. Przedmiot opodatkowania V. Zwolnienia VI. Ustalanie przychodu VII. Ustalanie kosztów VIII. Podstawa opodatkowania Dochód Strata Opodatkowanie dochodu przerzuconego w podmiotach powiązanych 248 IX. Stawki podatkowe X. Okres podatkowy i okres rozliczeniowy XI. Samowymiar (samoobliczenie) XII. Przypisanie dochodu do właściwego okresu podatkowego i rozliczeniowego XIII. Rozliczenie podatku zryczałtowanego przez płatników XIV. Wpłata z zysku Podatek od towarów i usług I. Wprowadzenie II. Podmiot podatku III. Przedmiot opodatkowania IV. Podstawa opodatkowania V. Stawki podatku VI. Zasady wymiaru i poboru VII. Szczególne zasady wymiaru i poboru podatku Podatek akcyzowy I. Uwagi wprowadzające II. Przedmiot podatku akcyzowego III. Zakres podmiotowy podatku akcyzowego IV. Powstanie obowiązku podatkowego V. Podstawa opodatkowania i stawki akcyzy VI. Ulgi i zwolnienia podatkowe VII. Postępowanie w sprawie zapłaty VIII. Znaki akcyzy Podatek od gier I. Wprowadzenie II. Podmiot podatku

7 XI III. Przedmiot podatku IV. Podstawa opodatkowania V. Stawki podatku VI. Organy podatkowe, terminy i formy płatności Opodatkowanie rolnictwa I. Przedmiot opodatkowania II. Zakres podmiotowy III. Powstanie obowiązku podatkowego w podatku rolnym IV. Grunty niepodlegające opodatkowaniu podatkiem rolnym V. Podstawa opodatkowania w podatku rolnym VI. Stawki podatkowe w podatku rolnym VII. Ulgi i zwolnienia podatkowe w podatku rolnym VIII. Wymiar zobowiązań w podatku rolnym Wymiar w drodze decyzji zobowiązania w podatku rolnym dla osób fizycznych Samowymiar zobowiązania w podatku rolnym IX. Łączne zobowiązanie pieniężne Podatek leśny I. Przedmiot opodatkowania w podatku leśnym II. Zakres podmiotowy w podatku leśnym III. Podstawa opodatkowania w podatku leśnym IV. Stawki podatkowe w podatku leśnym V. Ulgi i zwolnienia podatkowe w podatku leśnym VI. Powstanie obowiązku podatkowego i wygaśnięcie obowiązku (zobowiązania) podatkowego w podatku leśnym VII. Wymiar podatku leśnego Podatek od nieruchomości Podatek od czynności cywilnoprawnych I. Powstanie i wygaśnięcie obowiązku uiszczenia podatku II. Przedmiot opodatkowania III. Zakres podmiotowy IV. Podstawa obliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych V. Taryfa podatkowa (stawki) VI. Powstanie i wygaśnięcie obowiązku uiszczenia podatku VII. Wymiar podatku od czynności cywilnoprawnych VIII. Właściwość organów podatkowych Podatek od spadków i darowizn I. Przedmiot opodatkowania w podatku od spadków i darowizn II. Zakres podmiotowy podatku od spadków i darowizn III. Powstanie i zakres obowiązku podatkowego IV. Podstawa opodatkowania oraz podstawa obliczenia podatku V. Skala podatkowa w podatku od spadków i darowizn VI. Ulgi i zwolnienia w podatku od spadków i darowizn VII. Postępowanie w sprawie zapłaty oraz płatnicy i organy podatkowe właściwe w sprawach podatku od spadków i darowizn Podatek od środków transportowych Podatek tonażowy I. Podmiot podatku II. Przedmiot opodatkowania III. Podstawa opodatkowania

8 XII Spis treści IV. Pobór podatku Opłaty I. Opłata skarbowa Przedmiot opłaty skarbowej Zakres podmiotowy opłaty skarbowej Powstanie i wygaśnięcie obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej Podstawa obliczenia opłaty skarbowej Taryfa podatkowa (stawki) opłaty skarbowej Wymiar opłaty skarbowej Właściwość organów podatkowych w sprawie opłaty skarbowej II. Opłaty lokalne Opłata targowa Opłata miejscowa i uzdrowiskowa Opłata od posiadania psów Rozdział VI. Międzynarodowe i europejskie prawo podatkowe Międzynarodowe prawo podatkowe I. Międzynarodowe prawo podatkowe II. Zasada rezydencji i zasada źródła (nieograniczony i ograniczony obowiązek podatkowy) III. Podwójne opodatkowanie w sensie prawnym i ekonomicznym IV. Metody unikania podwójnego opodatkowania V. Konwencja modelowa OECD VI. Umowy o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu VII. Zakaz dyskryminacji (równe traktowanie) VIII. Procedury wzajemnego porozumiewania się IX. Opodatkowanie misji dyplomatycznych i urzędów konsularnych Prawo podatkowe Unii Europejskiej Rozdział VII. Postępowanie podatkowe Podstawy prawne postępowania podatkowego Postępowanie podatkowe a KPA Zasady ogólne postępowania podatkowego I. Zasada praworządności II. Zasada zaufania III. Zasada prawdy obiektywnej IV. Zasada czynnego udziału strony V. Zasada przekonywania stron VI. Zasada szybkości i prostoty VII. Zasada pisemności VIII. Zasada dwuinstancyjności IX. Zasada trwałości X. Zasada jawności postępowania Ewidencja podatników I. Uwagi wstępne II. Obowiązek ewidencji III. Aktualizacja danych Procedury kontroli podatkowej

9 XIII I. Podstawy prawne II. Istota, cel kontroli i zakres kontroli podatkowej III. Charakter prawny i miejsce kontroli podatkowej w systemie prawa podatkowego IV. Podmioty kontrolujące i ich uprawnienia do podejmowania kontroli V. Podmioty kontrolowane (kontrolowany) i reprezentowanie podmiotów kontrolowanych w postępowaniu kontrolnym VI. Formy, metody, miejsce i czas wykonywania kontroli Wyjaśnienia i przesłuchania Miejsce i czas przeprowadzania kontroli Badanie środków dowodowych Zabezpieczanie dowodów Tłumaczenie dokumentacji VII. Procedura kontroli Wszczęcie kontroli podatkowej Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli Zasady przeprowadzania dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych i oględzin Zasada szybkości i prostoty postępowania Zasada czynnego udziału kontrolowanego w każdym stadium postępowania Zasada pisemności dokumentowanie czynności postępowania kontrolnego Zakończenie kontroli Zawieszenie i umorzenie kontroli Protokół kontroli Wnoszenie zastrzeżeń, wyjaśnień i wskazywanie wniosków dowodowych Ograniczenia ponownego wszczynania kontroli podatkowej Procedura czynności sprawdzających I. Czynności sprawdzające i korekty pod nadzorem II. Czynności o charakterze postępowania dowodowego III. Samowymiar i korekta samowymiaru Unormowania swoiste jurysdykcyjnego postępowania podatkowego, odróżniające je od ogólnego postępowania administracyjnego I. Organy podatkowe i strona postępowania II. Załatwianie spraw III. Dowody (zasady postępowania i rodzaje) IV. Dowody z dokumentów instytucji bankowych V. Dowody na obejście prawa podatkowego VI. Decyzja i jej uzasadnienie VII. Prawo odwołania VIII. Kwalifikowany charakter odwołania IX. Wykonanie decyzji X. Wymiar uzupełniający XI. Zakaz reformationis in peius XII. Odszkodowanie za szkodę spowodowaną wydaniem decyzji Rodzaje procedur podatkowych

10 XIV Spis treści Rozdział VIII. Zabezpieczenie jurysdykcyjne i postępowanie egzekucyjne Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych I. Zabezpieczenie przedwymiarowe (jurysdykcyjne) i egzekucyjne II. Przesłanki zabezpieczenia zobowiązań III. Przedmiot i zakres zabezpieczenia IV. Forma prawna zabezpieczenia V. Termin zabezpieczenia VI. Obowiązki proceduralne organów podatkowych VII. Decyzja o zabezpieczeniu VIII. Procedura wykonania decyzji o zabezpieczeniu IX. Wygaśnięcie decyzji o zabezpieczeniu X. Odpowiednie stosowanie instytucji o zabezpieczeniu Hipoteka przymusowa I. Prawo hipoteki II. Pojęcie hipoteki III. Przedmiot hipoteki IV. Ustanowienie hipoteki Podstawa wpisu hipoteki przymusowej Wpisanie hipoteki V. Powstanie hipoteki VI. Wygaśnięcie i przedawnienie hipoteki VII. Skuteczność hipoteki przymusowej VIII. Żądanie wyjawienia nieruchomości lub praw majątkowych Zastaw skarbowy I. Pojęcie zastawu II. Przedmiot zastawu skarbowego III. Obowiązek wyjawienia rzeczy lub praw mogących być przedmiotem zastawu skarbowego IV. Powstanie zastawu skarbowego V. Podstawa ustanowienia zastawu skarbowego VI. Wygaśnięcie zastawu skarbowego VII. Rejestry zastawów skarbowych VIII. Wypis z rejestru zastawów skarbowych Egzekucja zobowiązań podatkowych I. Uwagi wprowadzające II. Podmioty postępowania egzekucyjnego III. Zasady ogólne postępowania egzekucyjnego IV. Przebieg postępowania egzekucyjnego V. Środki egzekucji należności pieniężnych z tytułu zobowiązań podatkowych Uwagi wprowadzające Egzekucja z pieniędzy Egzekucja z wynagrodzenia za pracę Egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej Egzekucja z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych Egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych

11 XV 7. Egzekucja z praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunku papierów wartościowych lub innym rachunku oraz z wierzytelności z rachunku pieniężnego służącego do obsługi takich rachunków Egzekucja z papierów wartościowych niezapisanych na rachunku papierów wartościowych Egzekucja z weksla Egzekucja z autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych oraz z praw własności przemysłowej Egzekucja z udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Egzekucja z pozostałych praw majątkowych Egzekucja z ruchomości Egzekucja z nieruchomości Postępowanie zabezpieczające Indeks rzeczowy