Finanse publiczne i prawo finansowe

Transkrypt

1 Finanse publiczne i prawo finansowe Wymiar: Forma: Semestr: 30 h wykład III 30 h ćwiczenia III Cele/Efekty kształcenia: Celem kursu jest przekazanie wiadomości z Prawa finansowego. Po zakończeniu kursu student powinien legitymować się podstawową wiedzą z zakresu prawa budżetowego, podatkowego, dewizowego, bankowego i celnego. Treści kształcenia: Wykład 1 1. Prawo finansowe jako gałąź prawa. 2. Pojęcie finansów publicznych oraz systemu finansowego państwa. 3. Dziedziny prawa finansowego. Wykład 2 1. Pojęcie i cechy podatku. 2. Rodzaje podatków podatki bezpośrednie a podatki pośrednie. 3. Podatek, a inne daniny publiczne. Problematyka samoopodatkowania mieszkańców gminy. 4. Źródła prawa podatkowego. 5. Struktura prawa podatkowego. Wykład 3 1. Pojęcie systemu podatkowego. 2. Racjonalny i historyczny system podatkowy. 3. Elementy systemu podatkowego. 4. Podatki główne (dochodowe i obrotowe) i uzupełniające (przychodowe i majątkowe). 5. Charakterystyka i historyczny rozwój podatków głównych i uzupełniających. Wykład 4 1. Elementy konstrukcji podatku. 2. Podmiot podatkowy istota podmiotowości prawnej na gruncie prawa podatkowego. 3. Podmiot podatkowy a płatnik i inkasent podatku. 4. Przedmiot opodatkowania. 6. Podstawa opodatkowania. Wykład 5 1. Pojęcie i rodzaje minimum podatkowego (minimum w ścisłym i w szerokim słowa znaczeniu).

2 2. Pojęcie i rodzaje stawek podatkowych (stawki kwotowe i procentowe, stałe i ruchome, jednolite i zróżnicowane). 3. Rodzaje opodatkowania - skale podatkowe (opodatkowanie proporcjonalne, progresywne i regresywne). 4. Rodzaje progresji podatkowej (ze szczególnym uwzględnieniem różnicy pomiędzy progresją całościową, a progresją odcinkową). Wykład 6 1. Pojęcie i istota stosunku prawnopodatkowego. 2. Strony stosunku prawnopodatkowego (wierzyciel podatkowy i podmiot obowiązany doświadczenia podatku). 3. Formalny i materialny wierzyciel podatkowy. 4. Pojęcie podatnika, płatnika i inkasenta. 5. Interpretacje i wykładnia przepisów prawa podatkowego. Wykład 7 1. Obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe pojęcia i różnice. 2. Powstanie obowiązku i zobowiązania podatkowego. 3. Przedawnienie prawa do wymiaru podatku - istota i terminy. 4. Odpowiedzialność podatkowa podatnika, płatnika i inkasenta. 5. Relacja odpowiedzialności podatnika do odpowiedzialności płatnika i inkasenta. 6. Problem egzekucji należności podatkowej ciążącej na jednym z małżonków z majątku wspólnego obojga małżonków. Wykład 8 1. Instytucje służące zabezpieczeniu zapłaty należności podatkowej zabezpieczenia podmiotowe i rzeczowe. 2. Problem następstwa prawnego w prawie podatkowym. 3. Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich (zasady, zakres, relacja do odpowiedzialności podatnika, płatnika i inkasenta). 4. Hipoteka przymusowa (uprawnione podmioty, powstanie, istota instytucji). 5. Zastaw skarbowy (uprawniony podmiot, powstanie, istota instytucji). Wykład 9 1. Termin płatności podatku i sposoby jego określania w przepisach podatkowych. 2. Pojęcie zwłoki w zapłaci podatku i jej konsekwencje. 3. Istota oraz zasady ustalania wysokości odsetek za zwłokę. 4. Możliwości modyfikowania terminu płatności podatku przez Ministra Finansów i organ podatkowy. 6. Pojęcie opłaty prolongacyjnej, przesłanki jej wymierzania oraz zasady ustalanie jej wysokości. Wykład Pojęcie nadpłaty podatku i sposoby jej powstawania.

3 2. Nadpłata podatku, a nadwyżka naliczonego podatku od towarów i usług nad podatkiem należnym. 3. Moment powstania nadpłaty i podmiot uprawniony do jej ustalenia. 4. Przedawnienie prawa do ustalenia wysokości nadpłaty. 5. Oprocentowanie nadpłat. 6. Zasady postępowania z nadpłatą. 7. Przedawnienie prawa do zwrotu nadpłaty. Wykład Wygasanie zobowiązań podatkowych efektywne i nieefektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych. 2. Zapłata podatku i szczególne wymogi z nią związane dotyczące przedsiębiorców. 3. Potrącenie jako sposób zapłaty podatku. 4. Przejęcie majątku podatnika na własność wierzyciela podatkowego istota, warunki i przesłanki. 5. Przedawnienie zobowiązania podatkowego jako forma nieefektywnego wygaśnięcia zobowiązania podatkowego. 6. Zaniechanie poboru podatku i umorzenie zaległości podatkowej (przesłanki stosowania, podobieństwa i różnice). Wykład Pojęcie i rodzaje ceł. 2. Charakterystyka ceł przywozowych, wywozowych i tranzytowych. 3. Cło, a inne należności pobierane przez organy celne. 4. Cło, a inne daniny publiczne. 5. Charakterystyka organów administracji celnej. Wykład Dług celny pojęcie i powstanie. 2. Przeznaczenie celne i jego rodzaje. 3. Procedury celne. Wykład Przedstawicielstwo w prawie celnym. 2. Elementy kalkulacyjne służące do wymiaru cła. 3. Procedura wymiaru cła. 4. Wygaśnięcie długu celnego. Wykład Pojęcie i istota budżetu. 2. Budżet jako podstawowy plan finansowy państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. 3. Rodzaje budżetów. 4. Normatywny charakter budżetu i jego konsekwencje. 5. Dyrektywność budżetu.

4 Wykład Zasada zupełności budżetu. 2. Formy organizacyjno prawne jednostek sektora finansów publicznych. 3. Charakterystyka zasad gospodarki finansowej jednostek budżetowych. 4. Gospodarstwo pomocnicze jako forma ulepszenia efektywności finansowej jednostek budżetowych. 5. Rachunki dochodów własnych i fundusze motywacyjne. 6. Zakład budżetowy jako jednostka sektora finansów publicznych zasady powiązania zakładu budżetowego z budżetem. 7. Fundusze celowe pojęcie, rodzaje i zasady gospodarki finansowej. Wykład Zasada jedności strukturalnej budżetu oraz zasada jedności materialnej budżetu. 2. Konieczność ujmowania budżetu w jednym akcie prawnym i przyczyny takiego rozwiązania. 3. Zakaz łączenia dochodów z określonych źródeł z wydatkami na określone cele. 4. Wyjątki od zasady jedności materialnej budżetu. Wykład Zasada szczegółowości budżetu. 2. Uruchamianie środków budżetowych i obsługa kasowa budżetu. 3. Pojęcie klasyfikacji budżetowej i przyczyny jej tworzenia. 4. Podziałki klasyfikacji budżetowej w budżecie państwa oraz w budżetach jednostek samorządu terytorialnego. 5. Kryteria wyodrębniania poszczególnych podziałek klasyfikacji budżetowej. 6. Pojęcie i rodzaje rezerw budżetowych. 7. Pojęcie układu wykonawczego i zasady jego tworzenia. Wykład Zasada równowagi budżetowej. 2. Pojęcie nadwyżki budżetowej i deficytu budżetowego. 3. Planowany i faktyczny deficyt oraz nadwyżka budżetowa. 4. Ograniczenia wysokości deficytu budżetowego oraz zasady jego finansowania. 5. Postępowanie w przypadku zaistnienia nadwyżki budżetowej. Wykład Zasady finansowania jednostek samorządu terytorialnego. 2. Charakterystyka dochodów własnych gmin oraz innych jednostek samorządu terytorialnego. 3. Pojęcie i istota udziału oraz przyczyny stosowania tego instrumentu dofinansowywania jednostek samorządu terytorialnego przez Państwo. 4. Subwencja ogólna i zasady jej udzielania jednostkom samorządu terytorialnego. 5. Dotacje celowe jako dochód zasilający budżety jednostek samorządu terytorialnego. Wykład 21

5 1. Procedura projektowania i uchwalania budżetu podmioty obowiązane do sporządzenia projektów budżetu, ich uchwalenia oraz do uchwalenia budżetu. 2. Założenia polityki społeczno-gospodarczej i ich rola w tworzeniu projektu budżetu Państwa. 3. Nota budżetowa i materiały do projektu budżetu państwa. 4. Rokowania budżetowe i podmioty wyłączone z rokowań. 5. Pojęcie prowizorium budżetowego oraz jego zastosowanie w budżecie państwa i w budżetach jednostek samorządu terytorialnego. 6. Termin uchwalenia budżetów oraz skutki ich nie uchwalenia w terminie. Wykład Zmiany w budżecie w toku jego wykonywania. 2. Niebezpieczeństwa związane z dokonywaniem zmian w budżecie w toku roku budżetowego. 3. Przenoszenie wydatków budżetowych pojęcie, ograniczenia i uprawnione organy. 4. Zasady korzystania z rezerw budżetowych. 5. Kredyty dodatkowe formy, źródła pochodzenia i ograniczenia w korzystaniu. 6. Blokowanie planowanych wydatków budżetowych przesłanki i uprawnione organy. Wykład Kontrola wykonania budżetu - przyczyny. 2. Instytucje służące kontroli wykonania budżetu oraz organy obowiązane do jej sprawowania. 3. Informacja o przebiegu wykonywania budżetu za pierwsze półrocze zakres i terminy jej przedstawiania. 4. Sprawozdanie z wykonania budżetu - zakres i terminy przedstawiania. 5. Absolutorium z wykonania budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Wykład Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. 2. Istota naruszenia dyscypliny finansów publicznych. 3. Kontratypy. 4. Organy orzekające o naruszeniu oraz zasady postępowania. 5. Katalog sankcji, zasady przedawnienia ścigania oraz zatarcia kary. Wykład Podstawowe pojęcia i zasady prawa dewizowego. 2. Pojęcie dewiz, wartości dewizowych, obrotu dewizowego z zagranicą oraz obrotu wartościami dewizowymi w kraju. 3. Swoboda obrotu dewizowego i jej ograniczenia. 4. Zezwolenia dewizowe, ich rodzaje oraz organy uprawnione do ich stosowania. 5. Zróżnicowanie ograniczeń wymagających uzyskania zezwolenia dewizowego.

6 6. Szczególne ograniczenia w zakresie obrotu dewizowego z zagranicą oraz przesłanki i organy uprawnione do ich wprowadzania. Wykład Pojęcie i zasady prowadzenia działalności kantorowej. 2. Przesłanki uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności kantorowej i specyfika postępowania w tych sprawach. 3. Szczegółowe wymogi związane z prowadzeniem działalności kantorowej. 4. Ograniczenia wysokości transakcji dokonywanych w ramach działalności kantorowej. Wykład Obowiązki związane z wywozem za granicę i przywozem do kraju wartości dewizowych i krajowych środków płatniczych. 2. Obowiązki związane z wysyłaniem za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych. 3. Powinności związane z przekazami pieniężnymi za granicę oraz z rozliczeniami w kraju z nierezydentami. 4. Zgłaszanie danych w obrocie dewizowym z zagranica. Wykład Kontrola dewizowa i jej zasady. 2. Podmiot uprawniony do dokonywania kontroli i jej zakres. 3. Zasady kontroli dewizowej i jej przebieg. 4. Konsekwencje stwierdzenia nieprawidłowości w kontrolowanej jednostce. Wykład Pojęcie banku i zakres działania banków. 2. Czynności bankowe w ścisłym i w szerokim słowa znaczeniu, 3. Zasady tworzenia banków. 4. Rodzaje banków. 5. Nadzór nad działalnością banków - Komisja Nadzoru Bankowego i jej zadania. Wykład Narodowy Bank Polski jako bank centralny. 2. Uprawnienia NBP w stosunku do banków komercyjnych. 3. Organy NBP, 4. Prezes NBP powoływanie i zadania, 5. Rada Polityki Pieniężnej skład, zasady wyłaniania i kompetencje 6. Zarząd NBP skład i uprawnienia.