SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów... XVII Przedmowa... XXI

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... XVII Przedmowa... XXI Rozdział I. Podstawowe pojęcia i instytucje ogólne prawa podatkowego Daniny publiczne, podatki, opłaty i dopłaty... 1 I. Podatek a inne dochody budżetowe Pojęcie podatku Pieniężny charakter świadczenia Obowiązkowy charakter podatku... 2 II. Pojęcie opłaty publicznej... 3 III. Dopłaty publiczne Dopłata Powstanie dopłat Elementy konstrukcji podatku... 6 I. Podmiot podatku Podmiot bierny i czynny Podmiot formalny i podmiot materialny... 7 II. Przedmiot opodatkowania... 8 III. Podstawa opodatkowania... 8 IV. Stawki podatkowe Rodzaje stawek podatkowych Formy stawek podatkowych Taryfa podatkowa Skala podatkowa Ulgi i zwolnienia podatkowe... 9 I. Rodzaje zwolnień podatkowych II. Funkcje ulg i zwolnień podatkowych Rozdział II. System podatkowy Pojęcie i typologia systemów podatkowych I. Historyczne systemy podatkowe II. Racjonalne (teoretyczne) i realne systemy podatkowe... 12

2 VI Spis treści III. Struktura systemu podatków (klasyfikacja systemu podatkowego) Rodzaje podatków według kryterium przedmiotu opodatkowania Podatki bezpośrednie i pośrednie Podatki państwowe, samorządowe i wspólne IV. Formalne prawo podatkowe V. Zasady podatkowe System podatkowy jako kategoria ekonomiczna I. Podatek jako kategoria ekonomiczna: stabilizacja, redystrybucja, alokacja.. 17 II. Funkcje podatków Funkcja fiskalna Funkcja stabilizacyjna Funkcja alokacyjna Funkcja redystrybucyjna III. Przerzucanie podatków Rozdział III. Prawo podatkowe Konstytucyjne podstawy nakładania podatków i innych danin publicznych Struktura polskiego prawa podatkowego I. Prawo podatkowe w systemie prawa II. Źródła prawa podatkowego III. Struktura źródeł prawa podatkowego i relacje między poszczególnymi rodzajami aktów prawa podatkowego IV. Ustawy a rozporządzenia V. Ustawy a uchwały jednostek samorządu terytorialnego VI. Struktura wewnętrzna prawa podatkowego (ogólne i szczególne prawo podatkowe) VII. Prawo materialne VIII. Procedury podatkowe IX. Zasady tworzenia prawa podatkowego X. Związki prawa podatkowego z innymi gałęziami prawa Prawo podatkowe a prawo administracyjne Prawo podatkowe a prawo gospodarcze Prawo podatkowe a prawo cywilne Prawo podatkowe a prawo karne skarbowe Międzynarodowe prawo podatkowe I. Pojęcie międzynarodowego prawa podatkowego II. Międzynarodowe podwójne opodatkowanie i sposoby jego eliminacji III. Pojęcie podwójnego opodatkowania IV. Metody eliminacji podwójnego opodatkowania V. Umowy międzynarodowe w sprawie unikania podwójnego opodatkowania 36 VI. Struktura typowej umowy... 38

3 Spis treści VII VII. Pojęcie rajów podatkowych i podstawowe sposoby ich wykorzystywania VIII. Wymiana informacji między administracjami podatkowymi Europejskie prawo podatkowe I. Zasady ogólne II. Kanony stosowania wspólnotowego prawa podatkowego III. Harmonizacja regulacji podatkowych Harmonizacja VAT Harmonizacja akcyzy Harmonizacja innych podatków pośrednich Harmonizacja podatków bezpośrednich Wykładnia prawa podatkowego Adresaci norm prawa podatkowego i ich obowiązki I. Podatnik II. Płatnik III. Inkasent IV. Osoba trzecia V. Następca prawny (podatkowy) VI. Organy podatkowe Minister Finansów Naczelnik urzędu skarbowego Dyrektor izby skarbowej Naczelnik urzędu celnego Dyrektor izby celnej Dyrektor urzędu kontroli skarbowej Generalny inspektor kontroli skarbowej Wójt (burmistrz/prezydent miasta), starosta, marszałek województwa Samorządowe kolegium odwoławcze Inne podmioty pełniące funkcje z zakresu administracji podatkowej Podmioty, którym uprawnienia organów podatkowych nadaje Rada Ministrów Tajemnica skarbowa I. Zakres przedmiotowy tajemnicy skarbowej II. Zakres podmiotowy tajemnicy skarbowej Rozdział IV. Rodzaje i formy materialnych stosunków prawno-podatkowych Stosunek prawny obowiązek podatkowy zobowiązanie podatkowe I. Powstawanie i wymiar zobowiązań podatkowych II. Różnice między obowiązkiem a zobowiązaniem Rodzaje obowiązków (zobowiązań podatkowych) I. Obowiązek i zobowiązania wyróżnione ze względu na rodzaj podatku II. Zobowiązania wyróżnione ze względu na podmiot i formę wymiaru... 73

4 VIII Spis treści III. Podstawowe i zastępcze (prawdopodobne) rodzaje zobowiązań podatkowych IV. Zaległość podatkowa Roszczenia podatnika I. Nadpłata II. Zwrot podatku III. Strata podatkowa IV. Ulgi podatkowe V. Sankcje podatkowe Rozdział V. Model prawny realizacji zobowiązań podatkowych Konwencja powstawania zobowiązań z mocy prawa i z mocy decyzji Teoria powstawania i wymiaru zobowiązań podatkowych I. Pojęcie realizacji zobowiązań podatkowych II. Powstawanie obowiązku podatkowego III. Wymiar zobowiązania podatkowego Wymiar a obliczenie podatku Podmioty, na które nakłada się obowiązek pierwotnego ujawnienia i wymiaru zobowiązania IV. Deklaracje podatkowe rodzaje i charakter prawny V. Wtórny i nadzwyczajny wymiar zobowiązań podatkowych Postępowanie w przypadku niezłożenia deklaracji albo w przypadku złożenia deklaracji nieprawidłowej Autokorekta prawo korekty deklaracji przez podatnika Selektywna korekta samowymiaru decyzją podatkową (wymiar zobowiązania decyzją na zasadach ogólnych) Opodatkowanie dochodów nieujawnionych Szacowanie podstaw opodatkowania Opodatkowanie dochodu przerzuconego (w następstwie m.in. transfer pricing, czyli stosowania cen nierynkowych między podmiotami powiązanymi) VI. Wymiar roszczeń podatnika Zastosowanie deklaracji samowymiarowej w przypadku zaistnienia nadpłaty Procedury stwierdzenia nadpłaty i zwrotu podatku Zastosowanie deklaracji samowymiarowej do ustalania straty Rozdział VI. Wspomaganie wymiaru Interpretacje prawa podatkowego I. Interpretacje ogólne i indywidualne II. Zakres podmiotowy stosowania interpretacji III. Obowiązek przedstawienia własnego stanowiska w sprawie... 98

5 Spis treści IX IV. Oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej V. Opłata VI. Treść interpretacji indywidualnej VII. Termin wydania interpretacji i tzw. interpretacja milcząca VIII. Zmiana interpretacji IX. Publikowanie interpretacji X. Prawo skargi do sądu Czynności sprawdzające i korekta pod nadzorem organu podatkowego I. Czynności sprawdzające II. Korekta pod nadzorem Doradztwo podatkowe I. Warunki i zasady II. Czynności doradztwa podatkowego III. Doradcy podatkowi IV. Egzaminy V. Zakaz reklamy i wynagrodzenie VI. Odpowiedzialność za szkodę VII. Ochrona prawna tytułu doradcy podatkowego Rozdział VII. Postępowanie podatkowe Zasady ogólne Podmioty postępowania podatkowego Strona Doręczenia Wezwania Terminy Protokoły i adnotacje Udostępnianie akt Postępowanie dowodowe I. Odrzucanie ksiąg jako dowodów w postępowaniu podatkowym Nierzetelność w języku potocznym a nierzetelność w znaczeniu prawnym Nierzetelność bezwzględna Nierzetelność względna (subiektywna) Metoda ustalania nierzetelności na podstawie znamion zewnętrznych Nierzetelność księgi a nierzetelność podatnika (nierzetelność działań podatnika) Metoda ustalania zakresu nierzetelności księgi. Nierzetelność dowodów z ksiąg Nierzetelność a wadliwość II. Dowody z dokumentów instytucji bankowych

6 X Spis treści III. Dowody z dokumentów urzędowych IV. Dowody z zeznań świadków V. Opinia biegłego VI. Dowody na obejście prawa podatkowego VII. Prawo strony do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego Zawieszenie postępowania Decyzja i jej uzasadnienie Odwołanie Kwalifikowany charakter odwołania Zażalenie Wstrzymanie wykonania decyzji Rozprawa Wymiar uzupełniający Wznowienie postępowania Stwierdzenie nieważności decyzji Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej Rozdział VIII. Wykonywanie zobowiązań Wygasanie zobowiązań podatkowych I. Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego podatnika II. Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego płatnika i inkasenta III. Charakter prawny wygaśnięcia zobowiązania Terminy płatności zobowiązania I. Terminy płatności zasady podstawowe II. Termin płatności w przypadku samowymiaru zobowiązań III. Termin płatności w przypadku obligatoryjnego wymiaru zobowiązania decyzją IV. Termin płatności w przypadku poboru płatniczego V. Termin płatności w przypadku poboru inkasenckiego VI. Terminy płatności zobowiązań spadkobierców VII. Termin płatności zobowiązania osoby trzeciej VIII. Przedłużanie terminu IX. Zaległość podatkowa i należności traktowane na równi z zaległością podatkową Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych (odroczenie terminu płatności, rozłożenie zapłaty na raty, umorzenie zaległości podatkowej) Ulgi i zwolnienia podatkowe jako formy pomocy publicznej Egzekucja zobowiązań podatkowych I. Przymusowe wykonanie zobowiązania podatkowego II. Postępowanie egzekucyjne III. Wszczęcie egzekucji

7 Spis treści XI Rozdział IX. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych Zabezpieczenie przedwymiarowe (jurysdykcyjne) i zabezpieczenie egzekucyjne I. Przedmiot i zakres zabezpieczenia przedwymiarowego II. Forma prawna zabezpieczenia przedwymiarowego III. Terminy zabezpieczenia przedwymiarowego IV. Obowiązki dowodowe organów podatkowych V. Decyzja o zabezpieczeniu VI. Procedura wykonania decyzji o zabezpieczeniu VII. Wygaśnięcie decyzji o zabezpieczeniu VIII. Odpowiednie stosowanie instytucji o zabezpieczeniu Hipoteka przymusowa I. Prawo hipoteki II. Pojęcie hipoteki III. Przedmiot hipoteki IV. Podstawa wpisu hipoteki przymusowej V. Wpisanie hipoteki i jej powstanie (ustanowienie) VI. Wygaśnięcie i przedawnienie hipoteki VII. Skuteczność hipoteki przymusowej VIII. Żądanie wyjawienia nieruchomości lub praw majątkowych Zastaw skarbowy I. Pojęcie zastawu i charakter prawny zastawu skarbowego II. Prawo zastawu skarbowego III. Przedmiot zastawu skarbowego IV. Obowiązek wyjawienia rzeczy lub praw mogących być przedmiotem zastawu skarbowego V. Powstanie zastawu skarbowego VI. Pierwszeństwo i kolejność zastawów VII. Podstawa ustanowienia zastawu skarbowego VIII. Wygaśnięcie zastawu skarbowego IX. Rejestry zastawów skarbowych X. Wypis z rejestru zastawów skarbowych Rozdział X. Przedawnienie podatkowe Pojęcie przedawnienia podatkowego Przesłanki przedawnienia w prawie podatkowym Rodzaje przedawnień w prawie podatkowym Przedawnienie wymiaru i przedawnienie wykonywania zobowiązań I. Przedawnienie wymiaru II. Przedawnienie wykonania oraz przedawnienie wymiaru pierwotnego albo jego korekty

8 XII Spis treści III. Zawieszenie i przerwanie biegu przedawnienia Rozdział XI. Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe Odpowiedzialność solidarna Następstwo podatkowe I. Następstwo prawne II. Następstwo prawne i przekształcanie osób prawnych i innych podmiotów gospodarczych III. Następstwo prawne spadkobierców IV. Opodatkowanie zapisobiorcy art. 106 OrdPU Odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania podatkowe I. Zakres podmiotowy II. Warunkowy charakter odpowiedzialności III. Solidarny charakter odpowiedzialności IV. Wszczęcie postępowania podatkowego V. Egzekucja zobowiązania podatkowego VI. Przedawnienie VII. Odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka podatnika VIII. Odpowiedzialność członka rodziny podatnika IX. Odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa X. Odpowiedzialność firmującego XI. Odpowiedzialność właściciela, samoistnego posiadacza i użytkownika wieczystego rzeczy XII. Odpowiedzialność dzierżawcy i użytkownika nieruchomości XIII. Odpowiedzialność wspólnika spółki osobowej XIV. Odpowiedzialność członka zarządu, pełnomocnika i wspólnika XV. Odpowiedzialność osoby prawnej przejmującej XVI. Odpowiedzialność gwaranta lub poręczyciela Rozdział XII. Podatki, opłaty i dopłaty Podatek dochodowy od osób fizycznych I. Podatek dochodowy od osób fizycznych zasady ogólne Znaczenie podatków dochodowych w państwie współczesnym Podatek dochodowy od osób fizycznych w systemie opodatkowania dochodu Zakres stosowania ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych II. Zakres podmiotowy podatku Ograniczony obowiązek podatkowy Nieograniczony obowiązek podatkowy Łączne opodatkowanie małżonków Osoby samotnie wychowujące dzieci Kumulacja dochodów rodziców i ich małoletnich dzieci

9 Spis treści XIII 6. Opodatkowanie dochodów uzyskiwanych w ramach spółek niemających. osobowości prawnej III. Przedmiot opodatkowania Przychody Koszty uzyskania przychodów Dochód ze źródła przychodów Strata IV. Zwolnienia, ulgi i stawki podatku Zwolnienia przedmiotowe Stawki podatkowe Ulgi podatkowe V. Rozliczenie podatku Roczność podatku Zeznanie podatkowe Uproszczone formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób. fizycznych I. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Oświadczenie o wyborze Zakres podmiotowy ryczałtu ewidencjonowanego Warunki stosowania prawa do ryczałtu Stawki podatkowe Obniżki Wymiar zobowiązania II. Karta podatkowa Zakres podmiotowy karty podatkowej Warunki zastosowania karty podatkowej Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej Decyzja w sprawie przyznania karty podatkowej Zrzeczenie się opodatkowania w formie karty podatkowej Zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji i dokumentacji Wysokość zobowiązania z tytułu karty podatkowej Terminy płatności III. Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób duchownych Podatek dochodowy od osób prawnych I. Zakres podmiotowy II. Zakres terytorialny obowiązku podatkowego III. Przedmiot opodatkowania IV. Zwolnienia V. Ustalanie przychodu VI. Ustalanie kosztów VII. Dochód i podstawa opodatkowania

10 XIV Spis treści VIII. Strata IX. Opodatkowanie dochodu przerzuconego w podmiotach powiązanych X. Stawki podatkowe XI. Okres podatkowy i okres rozliczeniowy XII. Samowymiar (samoobliczenie) XIII. Przypisanie dochodu do właściwego okresu podatkowego i rozliczeniowego XIV. Rozliczenie udziałów na rzecz jednostek samorządu terytorialnego XV. Wpłata z zysku Podatek od towarów i usług I. Podmiot podatku II. Zwolnienia podmiotowe III. Przedmiot podatku IV. Podstawa opodatkowania V. Stawki podatku VI. Zasady zapłaty podatku VII. Ewidencja i dokumentacja VIII. Zwrot podatku IX. Deklaracje podatkowe X. Zapłata podatku z tytułu importu XI. Zgłoszenie rejestracyjne XII. Zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu XIII. Faktury XIV. Zwrot VAT podróżnym XV. Mali podatnicy XVI. Kasowa metoda rozliczeń XVII. Rolnicy ryczałtowi XVIII. Kasy rejestrujące Podatek akcyzowy I. Uwagi wprowadzające II. Przedmiot podatku akcyzowego III. Zakres podmiotowy podatku akcyzowego IV. Powstanie obowiązku podatkowego V. Podstawa opodatkowania i stawki akcyzy VI. Ulgi i zwolnienia podatkowe VII. Postępowanie w sprawie zapłaty VIII. Zawieszenie poboru akcyzy IX. Skład podatkowy X. Znaki akcyzy Podatek od gier I. Podmiot podatku

11 Spis treści XV II. Przedmiot podatku III. Zakłady wzajemne IV. Gry na automatach V. Podstawa opodatkowania VI. Stawki podatku VII. Organy podatkowe, terminy i formy płatności Podatek od nieruchomości I. Podatnik II. Przedmiot opodatkowania III. Podstawa opodatkowania IV. Stawki podatku V. Zwolnienia VI. Wymiar i zapłata podatku od nieruchomości Podatek rolny Podatek leśny Podatek od środków transportowych I. Zakres podmiotowy II. Przedmiot opodatkowania III. Podstawa opodatkowania IV. Powstanie i wygasanie obowiązku, wymiar i pobór podatku V. Deklarowanie podatku VI. Termin zapłaty VII. Stawki podatku VIII. Zwrot podatku Podatek tonażowy I. Zakres podmiotowy II. Przedmiot opodatkowania III. Podstawa opodatkowania IV. Wymiar i pobór podatku Podatek od spadków i darowizn I. Przedmiot i podmioty podatku oraz moment powstania obowiązku podatkowego II. Podstawa opodatkowania oraz obliczenie wysokości podatku III. Ulga w podatku od spadków i darowizn IV. Tryb zapłaty podatku Podatek od czynności cywilnoprawnych I. Podmiot podatku II. Przedmiot opodatkowania III. Podstawa opodatkowania IV. Stawki podatkowe V. Obowiązek i zobowiązanie podatkowe oraz ustalenie i pobór podatku

12 XVI Spis treści VI. Zwrot podatku Opłata skarbowa I. Przedmiot opłaty skarbowej II. Zakres podmiotowy opłaty skarbowej III. Powstanie i wygaśnięcie obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej IV. Podstawa obliczenia opłaty skarbowej V. Taryfa podatkowa (stawki) opłaty skarbowej VI. Wymiar opłaty skarbowej VII. Właściwość organów podatkowych w sprawie opłaty skarbowej Opłata od posiadania psów Opłata targowa Opłata miejscowa i uzdrowiskowa Dopłaty publiczne I. Opłata adiacencka II. Opłaty z tytułu udziału w kosztach budowy urządzeń infrastrukturalnych III. Opłaty z tytułu scalania i podziału nieruchomości IV. Opłaty z tytułu podziału nieruchomości V. Opłata (renta) planistyczna VI. Opłata melioracyjna i inwestycyjna VII. Udziały związane z budową i utrzymaniem urządzeń regulacji wód Rozdział XIII. Postępowanie przed sądami administracyjnymi Kryterium kontroli sądowoadministracyjnej decyzji Legitymacja procesowa Termin do wniesienia skargi Wpis od skargi Tryb wnoszenia skargi Uwzględnienie skargi w całości Postępowanie przed wojewódzkim sądem administracyjnym Zakres związania sądu Rodzaje rozstrzygnięć WSA Postępowanie mediacyjne i uproszczone Skarga kasacyjna i orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego Zażalenie Wzruszanie zarządzeń i postanowień Prawo pomocy Rozdział XIV. Prawo karne skarbowe Paremie Indeks rzeczowy