ZOBOWIĄZANIA I POSTĘPOWANIE PODATKOWE DR JAROSŁAW WIERZBICKI SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE

Transkrypt

1 ZOBOWIĄZANIA I POSTĘPOWANIE PODATKOWE DR JAROSŁAW WIERZBICKI SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE

2 UKŁAD WYKŁADU Podmioty stosunków prawno-podatkowych; Obowiązek a zobowiązanie podatkowe; Odpowiedzialność za zobowiązanie podatkowe; Zaległość podatkowa; Postępowanie podatkowe; Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej; Odpowiedzialność odszkodowawcza, koszty postępowania.

3 FORMALNE ŹRÓDŁA PRAWA Zakres normatywny ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa; Zmiany oczekujące na wejście w życie; Założenia nowej ordynacji podatkowej.

4 PODMIOTY STOSUNKÓW PRAWNO- PODATKOWYCH Podmioty stosunku podatkowego (czynne i bierne); Organ podatkowy, Podatnik, Inne podmioty (płatnik, inkasent, sukcesorzy, osoby trzecie); Przedmiot stosunku zobowiązaniowego.

5 TERMINY W PRAWIE PODATKOWYM I Materialne przeznaczone na kształtowanie praw i obowiązków jednostki ich upływ powoduje wygaśnięcie praw jednostkowych (nieprzywracalne); Formalne procesowe ich upływ oznacza bezskuteczność czynności procesowej; Podziały terminów z punktu widzenia generowanych skutków (instrukcyjne / prekluzyjne).

6 TERMINY W PRAWIE PODATKOWYM II Sposób obliczania terminów; Przywracanie terminu formalnego Warunki, Przesłanki, Orzekanie.

7 OBOWIĄZEK A ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE Obowiązek podatkowy Materialny, Formalny; Obowiązek a zobowiązanie podatkowe; Powstanie i treść zobowiązania podatkowego; Terminy płatności; Wygaśnięcie zobowiązań podatkowych (Efektywne vs. Nieefektywne); Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych.

8 ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE I Sposoby powstawania: Ex lege - zasada; Decyzja o charakterze konstytutywnym tworząca zobowiązanie z chwilą doręczenia - wyjątek, regulowany bezpośrednio.

9 ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE II Publicznoprawny charakter, Związek prawny (pionowy), pomiędzy wierzycielem (podmiotem publicznym) a dłużnikiem w postaci konkretnej wierzytelności (długu), Konkretyzacja obowiązku materialno-prawnego z indywidualizacją podmiotu, Osoba, miejsce, czas i kwota.

10 WYGASANIE ZOBOWIĄZAŃ Zapłata, Potrącenie, Nadpłata, Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych, Przedawnienie, Umorzenie.

11 TERMINY PŁATNOŚCI Związane ze sposobem powstania zobowiązania podatkowego, Zobowiązania ex lege ostatni dzień w którym zapłata powinna nastąpić. Zobowiązanie z decyzji 14 dni od daty doręczenia decyzji administracyjnej.

12 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE Odpowiedzialność: Podatnika, Płatnika, Inkasenta; Odpowiedzialność solidarna; Prawa i obowiązki następców prawnych oraz podmiotów przekształconych; Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich.

13 ZALEGŁOŚĆ PODATKOWWA Podatek niezapłacony w terminie płatności, niezapłacona w terminie płatności zaliczka na podatek, lub ratę podatku. Umarzanie zaległości podatkowej (mechanizm nie obejmuje uchylenia decyzji ustalającej), Przesłanki umorzenia, Możliwość wielokrotnego występowania w tej samej sprawie (brak res iudicata), Uznanie administracyjne, Decyzja administracyjna.

14 ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODZIAŁY Osobista, Rzeczowa, Nieograniczona, Ograniczona.

15 ZALEGŁOŚĆ PODATKOWA Odsetki za zwłokę; Przedawnienie; Nadpłata podatku; Korekta deklaracji; Informacje podatkowe; Rachunki; Tajemnica skarbowa.

16 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA I ZALEGŁOŚCI I Ustalanie odpowiedzialności jako wynik postępowania podatkowego; Zróżnicowanie w zakresie: Charakteru odpowiedzialności, Zasad postępowania w sprawie odpowiedzialności; Odrębności obejmują zasady odpowiedzialności: podatnika, płatnika, inkasenta, następców, osób trzecich.

17 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA I ZALEGŁOŚCI II Odpowiedzialność podatnika obejmuje zobowiązania wymierzone wynikające ze zobowiązania podatkowego (decyzja wymiarowa); Płatnik i inkasent odpowiadają za niewpłacenie podatku podatnika (decyzja określająca różnicę).

18 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA I ZALEGŁOŚCI III Następcy prawni uzyskują określenie wysokości zobowiązania i zakresu odpowiedzialności, Osoby trzecie mają przeniesione zobowiązanie w decyzji otrzymują zakres i treść odpowiedzialności wysokość kwoty do zapłaty.

19 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA I ZALEGŁOŚCI IV Czasowe ramy odpowiedzialności; Przedmiotowy zakres odpowiedzialności; Zagadnienia proceduralne ustalania odpowiedzialności.

20 NADP ŁATA PODATKU Świadczenie nadpłacone; Świadczenie nienależne. Wymiar nadpłaty: wartość wpłaty skorygowana o wartość należności; Technika: samowymiar; samowymiar i decyzja wydawana na wniosek, decyzja z urzędu.

21 NADPŁATA ZASADY POSTĘPOWANIA Wniosek (inicjuje postępowanie kończące się decyzja administracyjną); Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty lub odmowy jej stwierdzenia Wyjątek prawidłowość nie budzi wątpliwości; Zaliczenie na poczet zaległości - postanowienie na które służy zażalenie.

22 ODSETKI SKARBOWE Odsetki za zwłokę jako wynagrodzenie za okres kredytowania (wymuszony i odroczenia), Naliczane od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego, Wyłączenia, Technika naliczania (samonaliczanie i określanie w drodze decyzji), Stawki.

23 POSTĘPOWANIE PODATKOWE I Odmienności postępowania podatkowego i postępowania ogólnego w administracji Cel postępowania szczególnego, Zasady ogólne, Podmioty na prawach strony, Zasady obliczania terminów, Postępowanie przed organem I instancji, Postępowanie przed organem II instancji.

24 POSTĘPOWANIE PODATKOWE II Zasady ogólne; Czynności techniczne - załatwianie spraw Doręczenia, Wezwania, Protokoły i adnotacje, Udostępnianie akt.

25 POSTĘPOWANIE PODATKOWE III Wszczęcie postępowania; Dowody; Rozprawa; Zawieszenie postępowania; Decyzje; Postanowienia; Odwołania; Zażalenia

26 POSTĘPOWANIE WYJASNIAJĄCE Nazwa obejmująca postępowanie dowodowe i czynności mające służyć odtworzeniu obrazu rzeczywistości w świadomości podmiotu prowadzącego postępowanie; Problem rozkład ciężaru dowodu; Problem analiza wiarygodności poszczególnych czynności dowodowych (osobowe źródła dowodowe).

27 POSTĘPOWANIE W DRUGIEJ INSTANCJI I Kontrola instancyjna jako jedyna pełna kontrola (materialna i formalna) stosowania prawa administracyjnego; Zwyczajny środek odwoławczy (dotyczy rozstrzygnięcia nieostatecznego); Element dewolucji (z wyjątkami przewidzianymi ustawą); Sformalizowanie odwołania.

28 POSTĘPOWANIE W DRUGIEJ INSTANCJI II Etapy postępowania (I): badanie dopuszczalności wniesienia odwołania (dokonywane przez organ wydający rozstrzygnięcie), ew. postanowienie o niedopuszczalności postępowania badanie zachowania wymogów dotyczących terminu wniesienia odwołania (dokonywane przez organ odwoławczy), ew. badanie legitymacji procesowej (dokonywane przez organ odwoławczy).

29 POSTĘPOWANIE W DRUGIEJ INSTANCJI III Etapy postępowania (II): przywrócenie terminu, wstrzymanie wykonania natychmiastowo wykonalnej decyzji (dokonywane przez organ odwoławczy), postępowanie wyjaśniające (w sferze postępowania znajduje się badanie sprawy i badanie decyzji).

30 UCHYLENIE LUB ZMIANA DECYZJI OSTATECZNEJ Wznowienie postępowania; Stwierdzenie nieważności decyzji; Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej; Wygaśnięcie decyzji.

31 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA I KOSZTY Zakres materialny, Koszty postępowania, Zasady postępowania w przypadku nieuiszczenia należności, Zwolnienie z opłat, kosztów i należności związanych z tokiem postępowania.

32 POSTĘPOWANIA UPROSZCZONE Petycje skargi i wnioski; Zaświadczenia - czynność faktyczna; Wyrażanie informacji o faktach lub prawie; Najczęstsza funkcja środek dowodowy dokument urzędowy; Względnie często obecny w działalności administracyjnej.

33 SĄDOWA KONTROLA DECYZJI Zasady postępowania przed sądami administracyjnymi : Prawa do sądu, Rzetelności, Niezawisłości, Instancyjności, Jawności, Prawdy materialnej, Kontradyktoryjności, Równości stron, Dyspozycyjności, Bezpośredniości, Ustności i pisemności, Koncentracji materiału procesowego.

34 SĄDOWA KONTROLA DECYZJI Postępowanie przed sądem I instancji, Wniesienie skargi / wniosku, Skutki zaskarżenia, Etapy postępowania, Orzeczenia sądowe. Zakres kognicji sądu administracyjnego.

35 Dziękuję za uwagę