S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Nie dotyczy

Transkrypt

1 do Zarządzenia Nr /017 S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne Nazwa modułu: Moduł F - Hematologia laboratoryjna Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr studiów np. rok 1, semestr (I i II) Liczba przypisanych punktów ECTS (z rozbiciem na semestry ) Formy prowadzenia zajęć Forma zaliczenia Kierownik jednostki Osoby prowadzące zajęcia z zaznaczeniem adiunkta dydaktycznego lub osoby odpowiedzialnej za przedmiot Strona internetowa jednostki Język prowadzenia zajęć obowiązkowy Wydział Lekarsko-Biotechnologiczny i Medycyny Laboratoryjnej (WLB) Analityka Medyczna (KAM) Nie dotyczy jednolite magisterskie (SJ) Stacjonarne (s) Rok 4, semestr V i VI 14 Wykłady 60 godz. i ćwiczenia 90 godz. Egzamin testowy Prof. dr hab. n. med. Barbara Zdziarska, zdzb@pum.edu.pl Prof. dr hab. n. med. Barbara Zdziarska, Mgr Magdalena Gibka Lek. Katarzyna Stankiewicz Mgr Paulina Malinowska lekarsko-biotechnologiczny/klinika- Hematologii-i-Transplantologii Polski Strona 1 z 9

2 do Zarządzenia Nr /017 Cele modułu/przedmiotu Wymagania wstępne w zakresie Wiedzy Umiejętności Kompetencji społecznych Informacje szczegółowe Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) lp. efektu kształcenia W01 W0 W0 W04 W05 W06 W07 Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: zna czynniki wpływające na wiarygodność wyników badań laboratoryjnych zna elementy diagnostycznej charakterystyki badań zna zasady zlecania badań laboratoryjnych, przyjmowania zleceń na wykonanie badań oraz zasady dokumentacji zleceń zna rodzaje i charakterystykę materiału biologicznego wykorzystywanego do badań hematologicznych, serologicznych, koagulologicznych, immunologicznych, biochemicznych, wirusologicznych, mikrobiologicznych, parazytologicznych, toksykologicznych, genetycznych oraz medycyny nuklearnej i sądowej zna zasady i techniki pobierania materiału biologicznego, w tym krwi, moczu, kału, płynu mózgowo-rdzeniowego i stawowego, płynów z jam ciała, treści żołądkowej i dwunastniczej oraz wymazów, popłuczyn i zeskrobin zna wytyczne dotyczące transportu, przechowywania i przygotowywania do analizy materiału biologicznego zna budowę i funkcje komórek układu krwiotwórczego oraz rozumie współzależność ich budowy i funkcji w warunkach fizjologicznych i patologicznych Zapoznanie studenta z aktualnym stanem wiedzy w poszczególnych działach hematologii. Opanowanie wiedzy o mechanizmach fizjologii i patologii krwiotworzenia w powiązaniu z badaniami diagnostycznymi z zakresu hematologii, cytomorfologiii i koagulologii. Opanowanie zasad pobierania i przygotowania materiału do badań diagnostycznych stosowanych w hematologii laboratoryjnej. Opanowanie umiejętności samodzielnego wykonania badań, interpretacji wyników oraz oceny ich wiarygodności. Poznanie metod diagnostyki i monitorowania chorób krwi. Opanowanie umiejętności określenia celu wykonywania badań laboratoryjnych oraz ich właściwego doboru. Znajomość budowy szpiku, składu krwi, podstaw hemostazy Mikroskopowania Nawyk samokształcenia, praca w grupie, świadomość wymagań i odpowiedzialności w zawodzie diagnosty laboratoryjnego SYMBOL (odniesienie do) Zakładanych Efektów Kształcenia F.W F.W F.W4 F.W6 F.W7 F.W8 F.W17 Sposób weryfikacji efektów kształcenia* ET Strona z 9

3 do Zarządzenia Nr /017 U01 U0 U0 U04 U05 U06 U07 U08 U09 U10 K01 K0 K0 zna metody laboratoryjnej oceny zaburzeń hematopoezy w aspekcie zmian morfologicznych i czynnościowych oraz mechanizmów rozwoju choroby potrafi wyjaśniać pacjentowi lub zleceniodawcy wpływ czynników przedlaboratoryjnych na jakość wyniku, w tym konieczność powtórzenia badania potrafi poinstruować pacjenta przed pobraniem materiału biologicznego do badań, stawiając jego dobro na pierwszym miejscu potrafi oceniać przydatność materiału biologicznego do badań, przechowywać go i przygotowywać do analizy, kierując się zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjne potrafi dobierać i oceniać przydatność diagnostycznej metody analitycznej w kontekście celu analizy, kalibracji metody, precyzji wykonania i obliczania wyników, z uwzględnieniem ich wiarygodności i analizy statystycznej potrafi wykonywać z zastosowaniem metod manualnych i automatycznych badania hematologiczne i koagulologiczne potrafi oceniać pod względem jakościowym i ilościowym preparaty mikroskopowe krwi obwodowej, szpiku kostnego i węzła chłonnego potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki badań cytomorfologicznych, cytochemicznych i cytoenzymatycznych potrafi oceniać poprawność i zinterpretować poszczególne oraz zbiorcze wyniki badań w aspekcie rozpoznawania określonej patologii potrafi proponować algorytmy, profile i schematy postępowania diagnostycznego w różnych stanach klinicznych zgodne z zasadami etyki zawodowej, wymogami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej i medycyny laboratoryjnej opartej na dowodach naukowych potrafi dokonywać krytycznej analizy, syntezy i oceny problemów diagnostycznych, formułując na ich podstawie wnioski przydatne lekarzowi w stawianiu właściwej diagnozy, zgodnej z postępem wiedzy i rachunkiem ekonomicznym potrafi komunikować się z odbiorcami wyników badań laboratoryjnych posiada umiejętność pracy w zespole specjalistów, w środowisku wielokulturowym i wielonarodowościowym stosuje zasady koleżeństwa zawodowego i współpracy z przedstawicielami innych F.W18 F.U1 F.U F.U4 F.U5 F.U15 F.U16 F.U19 F.U0 F.U1 F.U K.U1 K.U K.U K,S Strona z 9

4 do Zarządzenia Nr /017 zawodów medycznych Tabela efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć Forma zajęć dydaktycznych lp. SYMBOL (odniesienie do) Zakładanych Efektów Kształcenia Wykład Seminarium Ćwiczenia Ćwiczenia kliniczne inne.. 1. W01 X. W0 X. W0 X 4. W04 X 5. W05 X 6. W06 X 7. W07 X 8. X 9. U01 X 10. U0 X 11. U0 X 1. U04 X 1. U05 X 14. U06 X 15. U07 X 16. U08 X 17. U09 X 18. U10 X 19. K01 X 0. K0 X 1. K0 X lp. treści kształcenia TK01 TK0 TK0 TK04 Opis treści kształcenia Zasady BHP w laboratorium hematologicznym. Wprowadzenie do hematologii. Jak oceniać rozmazy krwi. Przyczyny artefaktów. Obrazy krwi i szpiku. Wybrane badania cytochemiczne i cytoenzymatyczne komórek krwi i szpiku. Błędy spotykane przy wykonywaniu morfologii krwi. Niedokrwistości sideropeniczne. Leczenie niedokrwistości z niedoboru żelaza Niedokrwistości megaloblastyczne. Niedokrwistość aplastyczna. ilość godzin Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu W01, W0,W0, W04, W05, W06,W07, W0, W0, W06, W07, W06, W07, W01, W04, W05, W06 TK05 W0,W0,W04, W07, TK06 W0,W0,W04, W07, TK07 Niedokrwistość hemolityczna W0,W0,W04, W07, TK08 Niedokrwistości uwarunkowane W0,W0,W04, W07, Strona 4 z 9

5 TK09 TK10 TK11 genetycznie, diagnostyka specjalistyczna Szpik w niedokrwistościach hemolitycznych. Niedokrwistość chorób przewlekłych. Morfologia krwi: krwinki białe (leukocytoza, leukopenia). Morfologia krwi obwodowej: płytki krwi (nadpłytkowość, małopłytkowość). TK1 Hemochromatoza. TK1 Hemofilia nabyta. DIC. TK14 TK15 TK16 TK17 TK18 TK19 TK0 TK1 Zaburzenia mechanizmu hemostazy usposabiające do choroby zakrzepowozatorowej. Klasyfikacja nowotworów tkanki hematopoetycznej i limfoidalnej wg WHO 016 r. Przewlekła białaczka szpikowa BCR-ABL+. Klasyfikacja WHO 016r. nowotworowych chorób krwi. Nowotwory mieloproliferacyjne - podział. Przewlekła białaczka szpikowa obraz kliniczny, diagnostyka. Podstawy terapii i monitorowanie leczenia. Czerwienica prawdziwa, nadpłytkowość samoistna - obraz kliniczny, diagnostyka, podstawy terapii i monitorowanie leczenia. Pierwotna mielofibroza - obraz kliniczny, podstawy leczenia i monitorowanie przebiegu choroby. Wtórna mielofibroza. Rzadkie nowotwory mieloproliferacyjne (przewlekła białaczka neutrofilowa, mastocytoza, przewlekła białaczka kwasochłonna, nowotwory mieloproliferacyjne niesklasyfikowane) Ostre białaczki podział. Ostre białaczki szpikowe i pokrewne nowotwory prekursorowe, obraz kliniczny, diagnostyka i podstawy leczenia. Ostre białaczki o niezdefiniowanej linii. Nowotwory z prekursorów limfoidalnych, podział, obraz kliniczny, diagnostyka i podstawy leczenia. Przydatność badania płynu mózgowo-rdzeniowego w hematologii. Przypadki pacjentów za zaburzeniami hemostazy oraz przypadki pacjentów z nowotworowymi chorobami krwi (wykłady 1-10 z semestru letniego) Kolokwium z hemostazy oraz nowotworów mieloproliferacyjnych i ostrych białaczek. Załącznik do Zarządzenia Nr /017 W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, TK W0,W0,W04, W07, TK Nowotwory układu chłonnego. Podział W0,W0,W04, W07, Strona 5 z 9

6 TK4 TK5 TK6 TK7 TK8 TK9 TK0 TK1 TK nowotworów z dojrzałych komórek B. Zmiany w morfologii krwi i szpiku w chłoniakach. Diagnostyka i monitorowanie leczenia. Charakterystyka wybranych nowotworów układu chłonnego (przewlekła białaczka limfatyczna/chłoniak z małych limfocytów, białaczka prolimfocytowa, białaczka włochatokomórkowa. chłoniak limfoplazmocytowy. makroglobulinemia Waldenstroema, chłoniak Burkitta, chłoniak DLBCL). Pojęcie transformacji Richtera. Nowotwory komórek plazmatycznych. MGUS, Szpiczak plazmatycznokomorowy. POEMS. Nowotwory z dojrzałych komórek T/NK. Chłoniak Hodgkina. Choroby limfoproliferacyjne związane z niedoborami odporności. Powikłania wczesne i późne leczenia przeciwnowotworowego. Zmiany we krwi i szpiku po leczeniu przeciwnowotworowym. Zespoły mielodysplastyczne. Nowotwory mielodysplastyczno-mieloproliferacyjne. Znaczenie badań cytogenetycznych i molekularnych w hematologii. Stany zagrożenia życia w hematologii (zespół nadmiernej lepkości, zespół lizy guza, hiperkalcemia, gorączka neutropeniczna). Przypadki kliniczne pacjentów z nowotworowymi chorobami krwi (wykłady z semestru letniego 15-, 5) Kolokwium obejmujące zagadnienia z wykładów 15- Przeszczepianie allogenicznych i autologicznych komórek macierzystych. Bezpieczeństwo pracy z materiałem biologicznym. Obsługa mikroskopu. Morfologie: normy. Technika wykonania rozmazów. Pobranie krwi i wykonanie morfologii (Pracownia hematologiczna). Rozmazy. TK Barwienie PAPP. Załącznik do Zarządzenia Nr /017 W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W05, W06, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, W0,W0,W04, W07, U0, U04, U06, K01, K0, K0 U01, U0, U0, U05, U06, U07, K01, K0, K0 U06, U07, K01, K0, K0 U06, U07, K01, K0, TK4 Oglądanie własnych rozmazów krwi i wybranych pacjentów. K0 TK5 Wykonywanie rozmazów z krwi U06, U07, U08, U10, włośniczkowej. Barwienie POX, Fe. K01, K0, K0 TK6 Wykonanie barwienia FAG. Oglądanie U06, U07, U08, U10, Strona 6 z 9

7 TK7 TK8 TK9 TK40 TK41 TK4 TK4 TK44 TK45 TK46 preparatów POX, Fe. Oglądanie preparatów FAG, znaczenie oznaczania fosfatazy alkalicznej granulocytów. Esteraza nieswoista granulocytów: oglądanie preparatów i znaczenia barwienia. PAS: oglądanie preparatów i znaczenia barwienia. Nieprawidłowości wielkości erytrocytów i zawartości hemoglobiny. Nieprawidłowości kształtu i barwliwości erytrocytów.wtręty wewnątrzerytrocytarne. Niedokrwistość z niedoboru żelaza: morfologia krwi, rozmazy krwi. Niedokrwistość z niedobory wit. B1 i kwasu foliowego: morfologia krwi, rozmazy krwi. Niedokrwistości hemolityczne. Morfologia krwi, rozmazy krwi. Retikulocyty. Szereg rozwojowy erytropoezy. Erytropoeza normoblastyczna. Erytropoeza megaloblastyczna. Erytropoeza w hemolizie. Morfologia krwi: prawidłowy rozmaz Schillinga. Granulocytopenia. Leukocytoza granulocytarna. Leukocytoza limfocytarna. Odczyny białaczkowe. Szereg rozwojowy granulopoezy. Megakariopoeza. Megakariocyty w rozmazach szpiku. Morfologia krwi: małopłytkowość, nadpłytkowość. Wykonywanie rozmazów krwi. Wykonywanie rozmazów szpiku. Barwienia podstawowe rozmazów krwi i szpiku powtórzenie wiadomości. Zaliczenie testowe wiadomości z semestru zimowego. Proces przygotowania preparatu histopatologicznego szpiku. Obraz mikroskopowy skrawków cylindra kostnego w barwieniach H-E, na obecność żelaza pozahemowego, PAS, w barwieniu na włókna retikulinowe. Poprawa kolokwium. Technika pobierania szpiku kostnego. Przygotowanie i zabezpieczenie aspiratu szpiku do badań. Powtórzenie szeregów rozwojowych komórek hematopoezy. Przewlekła białaczka szpikowa - obraz krwi. Przewlekła białaczka szpikowa - analiza morfologii, obraz szpiku kostnego. Czerwienica prawdziwa, nadpłytkowość samoistna - ocena morfologii i preparatów. Załącznik do Zarządzenia Nr /017 K01, K0, K0 U06, U07, U08, U10, K01, K0, K0 U06, U07, U08, U10, K01, K0, K0 U06, U07, U08, U10, K01, K0, K0 U10, K01, K0, K0 U10, K01, K0, K0 U10, K01, K0, K0 U10, K01, K0, K0 U01, U0, U0, U04, U05,U06, U07, U08, U09, U10, K01, K0, K0 U01, U0, U0, U04, U05,U06, U07, U08, U09, U10, K01, K0, K0 U10, K01, K0, K0 TK47 U10, K01, K0, K0 TK48 U10, K01, K0, K0 TK49 Ostra białaczka szpikowa, ostra białaczka Strona 7 z 9

8 TK50 limfoblastyczna. Ostra białaczka szpikowa, klasyfikacja 016 wg WHO, zastosowanie barwień cytochemicznych preparatów szpiku. TK51 Przewlekła białaczka limfocytowa. TK5 TK5 Kolokwium - hemostaza. Szpiczak plazmocytowy - ocena preparatów. Poprawa kolokwium. Zespoły mielodysplastyczne - klasyfikacja. TK54 Zespoły mielodysplastyczne - diagostyka. TK55 TK56 Oporność osmotyczna krwinek czerwonych, miano zimnych aglutynin - praktyczne wykonanie badań. Kolokwium - hematoonkologia. Diagnostyka grzybic, zastosowanie testu ELISA. TK57 Poprawa kolokwium. Podsumowanie cz. I. TK58 Podsumowanie cz. II. TK59 Zaliczenie praktyczne. TK60 Pomiar czasu krwawienia, czasu krzepnięcia krwi pełnej, aptt, INR. Załącznik do Zarządzenia Nr /017 U10, K01, K0, K0 U10, K01, K0, K0 U10, K01, K0, K0 U05, U06, U07, U08, U09, U10, K01, K0, K0 U10, K01, K0, K0 U10, K01, K0, K0 U01, U0, U04, U05, K01, K0, K0 U0, U04, U05,U06, U07, U08, U09, U10, K01, K0, K0 U0, U04, U05,U06, U07, U08, U09, U10, K01, K0, K0 U0, U04, U05,U06, U07, U08, U09, U10, K01, K0, K0 U01, U0, U0, U04, U05, U06, U07, U08, U09, U10, K01, K0, K0 U01, U0, U0, U04, U05, U08, U09, U10, K01, K0, K0 Zalecana literatura: 1. Jastrzębska M.: Diagnostyka laboratoryjna w hemostazie. OINPharma, Warszawa 008. Rodak B.F. Carr J.H., wyd. I polskie, red. M. Dąbrowska, Atlas hematologii klinicznej. Urban & Partner, 011. Fabijańska-Mitek J., Mariańska B., Windyga J., Badania laboratoryjne w hematologii. PZW, Kozłowska-Skrzypczak M., Czyż A. Wojtasińska E, Atlas hematologiczny z elementami diagnostyki laboratoryjnej i hemostazy. PZWL 016 Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) W ocenie (opinii) nauczyciela Godziny kontaktowe z nauczycielem 150 Przygotowanie do ćwiczeń/seminarium 80 Czytanie wskazanej literatury 5 Napisanie raportu z laboratorium/ćwiczeń/przygotowanie 10 Obciążenie studenta [h] W ocenie (opinii) studenta Średnia Strona 8 z 9

9 do Zarządzenia Nr /017 projektu/referatu itp. Przygotowanie do kolokwium/kartkówki 0 Przygotowanie do egzaminu 150 Inne.. Sumaryczne obciążenie pracy studenta 75 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 14 Uwagi Zajęcia odbywają się w sali seminaryjnej Kliniki Hematologii i Transplantologii (SPSK nr 1, ul. Unii Lubelskiej 1, 71-5 Szczecin, budynek CDiLN I piętro, sala DK 8) oraz w Laboratorium Kliniki Hematologii i Transplantologii. Na ćwiczeniach obowiązuje posiadanie czystego fartucha, notatnika i przyborów do pisania. Obowiązuje zaliczenie semestru zimowego i letniego. Zaliczenie semestru przysługuje studentom, którzy byli obecni i aktywni na wszystkich ćwiczeniach, zaliczyli zaplanowane sprawdziany wiadomości i byli obecni na wykładach. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia semestru zimowego i letniego. Egzamin ma formę testu, składa się ze 100 pytań jednokrotnego wyboru. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie minimum 60% poprawnych odpowiedzi. Formę egzaminów w terminach poprawkowych ustala się w zależności od liczby przystępujących do nich studentów. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie minimum 60% poprawnych odpowiedzi. W sprawach spornych dotyczących dydaktyki w Klinice Hematologii i Transplantologii rozstrzyga Kierownik Kliniki. *Przykładowe sposoby weryfikacji efektów kształcenia: EP egzamin pisemny EU - egzamin ustny ET egzamin testowy EPR egzamin praktyczny K kolokwium R referat S sprawdzenie umiejętności praktycznych RZĆ raport z ćwiczeń z dyskusją wyników O - ocena aktywności i postawy studenta SL - sprawozdanie laboratoryjne SP studium przypadku PS - ocena umiejętności pracy samodzielnej W kartkówka przed rozpoczęciem zajęć PM prezentacja multimedialna i inne Strona 9 z 9