Modele i metody planowania wybranych działań powiatowej inspekcji sanitarnej 1

Transkrypt

1 Modele i metody lanowania wybranych działań owiatowej insekcji sanitarnej 307 Tadeusz Nowicki, Robert Waszkowski Wydział Cybernetyki Wojskowa Akademia Techniczna Modele i metody lanowania wybranych działań owiatowej insekcji sanitarnej. Ws t ę lanowanie działań insekcji sanitarnej związanych z eidemią chorób rzenoszonych drogą okarmową jest zagadnieniem decyzyjnym zarówno ciekawym, jak i trudnym. W racy okazana jest koncecja lanowania odstawowego tyu działań insektorów sanitarnych olegających na harmonogramowaniu wywiadów rzerowadzanych z osobami, które uległy zatruciu chorobą rzenoszoną drogą okarmową w trakcie trwania eidemii takiej choroby. Zadania decyzyjne umiejscowione są tu w rocesach biznesowych odnoszących się do aktywności służb sanitarnych. rzeobrażone są one w orogramowanie wsomagające działania tych służb. Do orogramowania są dołączone w ostaci tzw. wtyczek solwery ustalające otymalne harmonogramy działań insektorów sanitarnych w zakresie realizacji wywiadów z chorymi. odstawowym elementem w tego tyu odejściu jest oracowanie rocesów biznesowych odowiadających działaniom insekcji sanitarnej. odkreśla się tu rzede wszystkim dynamikę tych rocesów 2. Rozatrywane w racy rocesy mają odniesienie do działań medycz raca owstała w wyniku realizacji rojektu B/A7/6/202 finansowanego rzez NCBiR. 2 T. Gzik, Dynamiczne asekty rocesów biznesowych, w: rogramy, rojekty, rocesy 203, red. M. Wirkus, Wydawnictwo olitechniki Gdańskiej (w druku).

2 308 Tadeusz Nowicki, Robert Waszkowski nych 3. Analizuje się je w szerszym kontekście informatyzacji służb ublicznych 4. Uwzględnia się rzy tym liczne roblemy związane m. in. z interoeracyjnością owstałych systemów 5. Modelując działania insekcji sanitarnej, zakłada się często, że stosowane są w niej systemy informatyczne. Wystęują tam latformy integracyjne 6 dla tych systemów, których rofile muszą być jednoznacznie odwzorowane 7. W związku z tym, że służby sanitarne są elementem administracji ublicznej, realizacja rocesów biznesowych coraz częściej jest umiejscowiona w tzw. chmurach obliczeniowych 8, wówczas jednym z naczelnych roblemów staje się utrzymanie oufności zawartych tam informacji 9. W racy rozważa się roblem modelowania i lanowania działań służb sanitarnych. Oisano rocesy biznesowe, w których zostały umiejscowione zadania harmonogramowania wywiadów insektorów sanitarnych z chorymi, którzy ulegli zatruciu chorobą rzenoszoną drogą okarmową w trakcie trwania eidemii. konstruowane zostały modele i zadania związane z lanowaniem działań insektorów sanitarnych. 2. rocesy biznesowe owiatowej insekcji sanitarnej wsierane systemami wsomagania decyzji odstawowym rocesem biznesowym związanym z działaniami insektorów sanitarnych jest roces odowiadający wywiadowi eidemiologicznemu (rysunek ). 3 G. Bliźniuk, T. Gzik, J. Koszela, Dynamiczne ścieżki kliniczne, Biuletyn WAT, nr, Wydawnictwo WAT, Warszawa 203, s G. Bliźniuk, J.. Nowak, ołeczeństwo informacyjne, doświadczenia i rzyszłość, olskie Towarzystwo Informatyczne, Oddział Górnośląski, Katowice G. Bliźniuk, O kilku warunkach zaewniających interoeracyjność systemów informacyjnych i informatycznych, Biuletyn Instytutu ystemów Informatycznych, nr 3, Warszawa 2009, s T. Górski, Architectural view model for an integration latform, Journal of Theoretical and Alied Comuter cience 202, vol. 6, no., s T. Górski, UML rofiles for integration latform architecture descrition, Biuletyn WAT, nr 2, Wydawnictwo WAT, Warszawa B. zafrański, Czy cyfrowa chmura zmieni fundament działalności władzy ublicznej, w: Internet rzetwarzanie w chmurach, red. G. zor, C.H. Beck, Warszawa B. zafrański, Ochrona informacji roblemy nie tylko rojektów, w: Internet rawno- informatyczne roblemy sieci, ortali, e usług, red. G. zor, W.R. Wiewiórowski, C.H. Beck, Warszawa 202.

3 Modele i metody lanowania wybranych działań owiatowej insekcji sanitarnej 309 Rysunek. Diagram rocesu biznesowego wywiadu eidemiologicznego Źródło: oracowanie własne. roces ten umożliwia rzerowadzenie wywiadu z chorym oraz jego otoczeniem, a także rzerowadzenie insekcji sanitarnych w miejscach, skąd może ochodzić zakażona żywność. Wywiad ma na celu określenie atogenu chorobotwórczego oraz otencjalnych źródeł ochodzenia zakażonej żywności. Czynności są wykonywane w kontekście zgłoszonego zachorowania lub odejrzenia zachorowania. Na odstawie rzerowadzonych wywiadów i insekcji może zostać odjęta decyzja o utworzeniu nowego ogniska choroby lub też rzyisanie zachorowania do istniejącego ogniska. Ois tego rocesu biznesowego jest nastęujący:

4 30 Tadeusz Nowicki, Robert Waszkowski Dział żywności i żywienia wykonuje zadanie rzerowadzenie insekcji sanitarnych. Zadanie olega na rzerowadzeniu insekcji rocesów technologicznych wytwarzania żywności oraz badaniu róbek żywności. Dział eidemiologii wykonuje zadanie rzerowadzenie wywiadów z chorymi i otoczeniem. Zadanie olega na rzerowadzeniu wywiadu z chorym i jego otoczeniem w celu określenia wystęujących objawów u chorego, sożytych rzez niego otraw oraz kolejnych osób, które miały kontakt z tymi otrawami. Dział eidemiologii wykonuje zadanie Analiza rzyadków. Zadanie srowadza się do analizy zachorowania w celu odjęcia decyzji, czy zachorowanie dotyczy istniejącego ogniska choroby, czy też może to być nowe ognisko. Dział eidemiologii wykonuje zadanie Decyzja o ogłoszeniu nowego ogniska. Zadanie olega na ogłoszeniu nowego ogniska choroby lub zakażenia dla analizowanego atogenu. Dział eidemiologii realizuje zadanie rzyisanie rzyadku do istniejącego ogniska. odczas realizacji tego zadania, na odstawie danych historycznych oraz reguł wnioskowania, system odowiada, z jakim ogniskiem choroby może być związane zachorowanie. Oerator odejmuje decyzję o ognisku, do którego zostanie rzyisane zachorowanie. I (aństwowy owiatowy insektor sanitarny) wykonuje zadanie Monitorowanie sytuacji i wyników badań. Na odstawie rzerowadzonych badań I odejmuje decyzję o zakończeniu wywiadu lub też zleca onowne rzerowadzenie wywiadu eidemiologicznego. Kolejnym rocesem biznesowym związanym z działaniami insektorów sanitarnych jest roces odowiadający lanowaniu działań służb sanitarnych w trakcie dochodzenia eidemiologicznego. roces ten umożliwia zalanowanie działań rzeciweidemicznych lub rzeciw zagrożeniu realizowanych rzez służby sanitarne w trakcie dochodzenia eidemiologicznego. W trakcie dochodzenia eidemiologicznego należy m. in. informować o stanie rac w tym zakresie odowiednie urzędy, jak również zalanować działania służb sanitarnych, wynikające z oceny bieżącej sytuacji. Diagram rocesu biznesowego lanowania działań służb sanitarnych w trakcie dochodzenia eidemiologicznego, w którym wystęują w jawnej ostaci zadania harmonogramowania działań insektorów sanitarnych, rzedstawiony został na rysunku 2.

5 Modele i metody lanowania wybranych działań owiatowej insekcji sanitarnej 3 Rysunek 2. Diagram rocesu biznesowego lanowania działań służb sanitarnych w trakcie dochodzenia eidemiologicznego Źródło: oracowanie własne. Ois tego rocesu biznesowego jest nastęujący: I realizuje zadanie Wnioskowanie do starosty o ogłoszenie stanu zagrożenia lub eidemii. Wnioskowanie odbywa się rzez rozmowę telefoniczną lub rzesłanie e maila. I wykonuje zadanie Zweryfikuj zebrane dane. tarosta odejmuje decyzję o ogłoszeniu stanu zagrożenia lub eidemii. W tym celu rzekazuje do insekcji sanitarnej ismo z decyzją. W zadaniu należy odjąć właściwą decyzję, która włynie na sterowanie bramką. Decyzja będzie dotyczyć wystęowania zagrożenia lub eidemii.

6 32 Tadeusz Nowicki, Robert Waszkowski I realizuje zadanie Zalanuj działania. W zależności od złożoności sytuacji decyduje się odowiednio o odjęciu działań rzeciweidemicznych lub rzeciw zagrożeniu. Na koniec I realizuje zadanie Wykonaj zalanowane działania. Jest to wiele różnorodnych działań, które odejmuje insektor sanitarny. Działania te są w odowiedni sosób dokumentowane w reozytorium i rejestrach związanych z danym dochodzeniem w ognisku. W kolejnej części artykułu zostanie omówione odstawowe zadanie wyznaczania harmonogramu wywiadów insektorów sanitarnych z chorymi. 3. Zadanie decyzyjne harmonogramowania działań insektorów sanitarnych rzyjmijmy, że: = {, 2, 3,,,,,} zbiór numerów acjentów ze zdiagnozowaną chorobą rzewodu okarmowego, = {, 2, 3,, s,,,} zbiór numerów insektorów sanitarnych. Zakładamy, że średni czas realizacji wywiadu rowadzonego rzez insektora sanitarnego z acjentem jest znany i określony rzez zmienną τ. W związku z tym, że mamy do czynienia z różnymi odległościami, jakie muszą okonać insektorzy udający się do oszczególnych acjentów, trzeba do tego czasu dodać czas otrzebny na dojazd. Znając lokalizację acjentów i miejsce służby insektora sanitarnego, możemy oszacować czas dojazdu insektora do acjenta i dodać go do czasu trwania wywiadu. W ten sosób otrzymujemy macierz C: C = [ c s ] x, gdzie c s jest czasem otrzebnym na realizację wywiadu rzez s tego insektora sanitarnego z tym acjentem. Mamy też założenie, że znany jest horyzont działań insektorów sanitarnych T, mierzony w godzinach, który można otrzymać, szacując maksymalny czas otrzebny na realizację wywiadów. Można tego dokonać, rzyisując insektorom wywiady z acjentami najdalej od nich rozmieszczonymi.

7 Modele i metody lanowania wybranych działań owiatowej insekcji sanitarnej Zmienne decyzyjne Jako decyzję odnoszącą się do sosobu realizacji rojektu ustala się macierz X: X= [ x st ] xxt gdzie x st równa się, gdy s ty insektor sanitarny ma realizować wywiad z acjentem tym w godzinie t tej, a zmienna ta równa się 0 w rzeciwnym rzyadku., 3.2. Ograniczenia na zmienne decyzyjne Ustalmy ograniczenia na zmienne decyzyjne: Każde zadanie musi być zrealizowane T t = x st,, =, Każdy insektor sanitarny musi zrealizować co najmniej jeden wywiad T t = = x st,, s =, W jednej chwili insektor sanitarny może realizować tylko jeden wywiad = x st,, t = T, Wywiad nie może być rzerywany innymi wywiadami cs k = x c ( x xst ), t =,..., T cs, s =,, =, st + k s st +, Ustalony został warunek na binarność zmiennych decyzyjnych { 0,}, t =, T, s =,, = x st,.

8 34 Tadeusz Nowicki, Robert Waszkowski 3.3. Kryterium wyboru otymalnego harmonogramu Formalnie otrzymujemy kryterium ostaci: G { t x } ( X ) = min max st. X Kryterium to można zastąić równoważną, liniową ostacią: F( X, g) = min g z dodatkowymi liniowymi ograniczeniami g xst, t =, T, s =,, =, Koncecja rozwiązania zadania Zadanie to jest zadaniem liniowym binarnym, które można rozwiązać metodami rogramowania liniowego matematycznego, n. metodą Balasa. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że jest to zadanie o dużej liczbie zmiennych decyzyjnych, zatem możliwe jest jego rozwiązanie w rozsądnie krótkim czasie jedynie dla zadań o niedużej liczbie insektorów sanitarnych, acjentów i godzin w horyzoncie czasowym. Faktycznie w raktycznych rzyadkach można rzyjąć, że liczba insektorów w I skierowanych do realizacji wywiadów wynosi od 4 do 5. Liczba rzewidywanych wywiadów również nie jest duża, nie rzekracza Harmonogram ustala się na 2 3 dni, zatem horyzont czasowy to około 70 godzin. W takich rzyadkach można rozwiązywać sformułowane zadanie otymalizacji algorytmami rogramowania matematycznego z dobrym skutkiem. owstaje jednak ytanie: co zrobić, jeśli eidemia jest na tyle duża, że liczba zakażeń atogenem jest olbrzymia, liczba insektorów sanitarnych zwiększona dzięki ściągnięciu ich z sąsiednich I oraz zakłada się większy horyzont czasowych działań sanitarnych? W takim rzyadku należy sformułować zmodyfikowane zadanie harmonogramowania wywiadów rzez insektorów sanitarnych, co zostanie rzedstawione w kolejnym wariancie zadania harmonogramowania.

9 Modele i metody lanowania wybranych działań owiatowej insekcji sanitarnej Zmodyfikowane zadanie decyzyjne harmonogramowania działań insektorów sanitarnych rzyjmijmy, że: = {, 2, 3,...,,..., } zbiór numerów acjentów ze zdiagnozowaną chorobą rzewodu okarmowego, = {, 2, 3,..., s,..., } zbiór numerów insektorów sanitarnych. Zakładamy, że średni czas realizacji wywiadu rowadzonego rzez insektora sanitarnego z acjentem jest znany i określony rzez zmienną τ. W związku z tym, że mamy do czynienia z różnymi odległościami, jakie muszą okonać insektorzy udający się do oszczególnych acjentów, trzeba do tego czasu dodać czas otrzebny na dojazd. Znając lokalizację acjentów i miejsce służby insektora sanitarnego, możemy oszacować czas dojazdu insektora do acjenta i dodać go do czasu trwania wywiadu. W ten sosób otrzymujemy macierz C: C = [ c s ] x, gdzie c s jest czasem otrzebnym na realizację wywiadu rzez s tego insektora sanitarnego z tym acjentem. W wariancie drugim można rzyjąć, że oszczególne wywiady realizowane rzez insektorów sanitarnych mogą być owiązane z innymi wywiadami w ten sosób, że istnieje konieczność realizacji dowolnego z wywiadów rzed wywiadem wcześniej zrealizowanym, ukończonym. orzedzanie wywiadów w rojekcie może być oisane rzez macierz D: D = [ d 2 ] x, rzy czym element d 2 jest równy, gdy wywiad z acjentem -tym musi być orzedzony wywiadem z acjentem 2 -tym. Rzadko zachodzi taka konieczność, jednak w rzyadku zalanowanych rozmów z członkami rodzin acjenta realizacja tego warunku może okazać się otrzebna. 4.. Zmienne decyzyjne Jako decyzję odnoszącą się do sosobu realizacji rojektu ustala się arę macierz wektor (X,T), rzy czym macierz X ma ostać X = [ x s ] x,

10 36 Tadeusz Nowicki, Robert Waszkowski gdzie x s równa się, gdy s ty insektor sanitarny realizuje wywiad z tym acjentem, oraz wektor T ma ostać T = [t,...,t,...,t ], gdzie t jest chwilą (lanowany z dokładnością do godziny) rozoczęcia wywiadu z tym acjentem. Model ten ma odstawową zaletę: nie trzeba w tym rzyadku uwzględniać warunku, że wywiad nie może być rzerywany innymi wywiadami. onadto liczba zmiennych decyzyjnych zmniejszyła się diametralnie i wynosi jedynie +, a nie tak jak w orzednim rzyadku T Ograniczenia na zmienne decyzyjne Ustalmy zatem ograniczenia na zmienne decyzyjne: Każdy wywiad musi być zrealizowany i to dokładnie rzez jednego insektora xs =,, =, Każdy insektor sanitarny musi zrealizować co najmniej jeden wywiad xs,, = s =, Uwzględnione musi być orzedzanie wywiadów t d t x c, s s,, 2 + = 2 2 2, 2 Insektor sanitarny może realizować w dowolnej chwili jedynie jeden wywiad. Aby rozwiązać ten roblem, należy rozatrzyć nastęujące dwa rzyadki. Zauważmy, że jeśli zachodzą oisane niżej rzyadki dla konkretnych oraz 2 : t, =, 2 2 t,, to oznacza, że oczątek realizacji wywiadu z acjentem należy umieścić na osi czasu rzed oczątkiem rozoczęcia wywiadu z acjentem 2

11 Modele i metody lanowania wybranych działań owiatowej insekcji sanitarnej 37 t + xs cs t,, 2, = 2 oraz że koniec wywiadu z acjentem należy umieścić na osi czasu o chwili rozoczęcia wywiadu z acjentem 2. Koniunkcja tych zdarzeń oznacza, że w trakcie realizacji wywiadu z acjentem rozoczyna się wywiad z acjentem 2, zatem na ewnym odcinku czasu trwają one razem. rzyadek taki nie może być akcetowany, jeśli wywiady te realizuje ten sam insektor sanitarny. Warunek a b można rozisać jako układ nierówności: a + ( e) M b, b + Me a gdzie M jest odowiednio dużą liczbą, a e jest liczbą binarną, e {0, }. Jeśli oba warunki są jednocześnie sełnione, to e =. tąd sełnienie obu warunków oisanych w nastęujący sosób: t + ( e ) M t,, =, 2 2 t + e M t,, =, xs cs ( e2) M t,, 2, = 2 t + e2m t + xs cs,, 2, 2 = t sowoduje uzyskanie dwóch wartości e = e 2 = 0. Załóżmy teraz, że analizujemy dwie zmienne e = e oraz e 2 = e 2. Wtedy sełnienie tych czterech układów nierówności, liniowych z unktu widzenia zmiennych decyzyjnych, da nam warunki: układy nierówności e = oraz e 2 =. Jeśli uznamy, że są to kolejne zmienne decyzyjne, to warunek dotyczący braku jednoczesnej realizacji obu wywiadów rzez tego samego insektora sanitarnego można zaisać nastęująco: x 2 2 s e e + xs e e, , =,, s

12 38 Tadeusz Nowicki, Robert Waszkowski ą to nierówności nieliniowe. Jednak stosując ewien zabieg, można je srowadzić do nierówności liniowych, mając na uwadze to, że wszystkie zmienne decyzyjne są zmiennymi binarnymi. Wynika to stąd, że jeśli y = x j j N' będzie iloczynem zmiennych binarnych w roblemie nieliniowym, gdzie N jest zbiorem indeksów zmiennych wystęujących w tym iloczynie i N oznacza moc zbioru N, to istota linearyzacji olega na zastąieniu każdego takiego iloczynu zmienną binarną i dodaniu dwu ograniczeń liniowych wiążących wartości tej zmiennej z wartościami tego iloczynu. rzy owyższych oznaczeniach wsomniane ograniczenia rzyjmują ostać j j N ' N' x y N' x y 0 j. j N ' W naszym rzyadku zamieniamy każdą trójkę ostaci 2 x s e e lub 2 x s e 2 2e2 układem liniowych nierówności j 3 j x y j N ' 2 2 ( x + e + e ) 3 s j N ' 2 2 y 2 x y ( x + e + e ) s 2 2 y W ten sosób, rozbudowując wektor zmiennych decyzyjnych o zmienne tyu 2 2 e, e, e, e oraz y 2, y 2 2,

13 Modele i metody lanowania wybranych działań owiatowej insekcji sanitarnej 39 dorowadzamy wszystkie ograniczenia, dane w ostaci nierówności i równości o zmiennych decyzyjnych binarnych i całkowitoliczbowych, do ostaci liniowej. Oczywiście dodać trzeba jeszcze ograniczenia na zmienne decyzyjne ostaci: ustalony został warunek na binarność i całkowitoliczbowość zmiennych decyzyjnych x s {0,} s =,, =, t N, =,, gdzie N jest zbiorem liczb naturalnych, y j {0,} dla odowiednich j, e j i {0,} dla odowiednich i oraz j. rzyjmijmy, że wszystkie wrowadzone zmienne decyzyjne y j zawierają się w wektorze Y, natomiast zmienne tyu e j i zawierają się w wektorze E Kryterium wyboru otymalnego harmonogramu Formalnie otrzymujemy kryterium ostaci G( X, T ) = min max t + x c X, T, Y, E s s. Kryterium to można zastąić równoważną, liniową ostacią: F( X, g) = min g z dodatkowymi liniowymi ograniczeniami g t + xscs, =,. Dodać oczywiście musimy do tego wszystkie ograniczenia uzyskane i rozbudowane o linearyzacji ich ostaci Koncecja rozwiązania zadania Zadanie to jest zadaniem liniowym mieszanym binarnym i całkowitoliczbowym, które można rozwiązać metodami rogramowania liniowego matematycznego, n. zmodyfikowaną metodą Gomory ego. Faktycznie w raktycznych rzyadkach można rzyjąć, że jeśli liczba insektorów w I skierowanych

14 320 Tadeusz Nowicki, Robert Waszkowski do realizacji wywiadów wynosi od 4 do 5 insektorów, liczba rzewidywanych wywiadów również nie jest duża (nie rzekracza 30 50) i harmonogram ustala się na 2 3 dni, zatem horyzont czasowy to około 70 godzin, to w takich rzyadkach liczba zmiennych decyzyjnych i liczba ograniczeń nie jest duża, można więc rozwiązywać sformułowane zadanie otymalizacji algorytmami rogramowania matematycznego z dobrym skutkiem. 5. odsumowanie Niniejsza raca zawiera ois sosobu modelowania rocesów biznesowych działania służb sanitarnych w trakcie działań zmierzających do oanowania eidemii chorób rzenoszonych drogą okarmową i związanych z ustalaniem harmonogramu działań insektorów sanitarnych. okazano też, jak można rozwiązać skonstruowane zadania harmonogramowania. rzedstawiono dwa modele i zadania harmonogramowania działań insektorów sanitarnych. Bibliografia. Bertrandt J., Netczuk A., Nowicki T., Tarnawski T., Modelowanie, symulacja i analiza rocesu rozwoju eidemii chorób rzenoszonych drogą okarmową, Roczniki KAE, z. 29, Oficyna Wydawnicza GH, Warszawa Bliźniuk G., O kilku warunkach zaewniających interoeracyjność systemów informacyjnych i informatycznych, Biuletyn Instytutu ystemów Informatycznych, nr 3, Warszawa Bliźniuk G., Gzik T., Koszela J., Dynamiczne ścieżki kliniczne, Biuletyn WAT, nr, Wydawnictwo WAT, Warszawa Bliźniuk G., Nowak J.., ołeczeństwo informacyjne, doświadczenia i rzyszłość, olskie Towarzystwo Informatyczne, Oddział Górnośląski, Katowice Górski T., Architectural view model for an integration latform, Journal of Theoretical and Alied Comuter cience 202, vol. 6, no.. 6. Górski T., UML rofiles for integration latform architecture descrition, Biuletyn WAT, nr 2, Wydawnictwo WAT, Warszawa Gzik T., Dynamiczne asekty rocesów biznesowych, w: rogramy, rojekty, rocesy 203, red. M. Wirkus, Wydawnictwo olitechniki Gdańskiej (w druku).

15 Modele i metody lanowania wybranych działań owiatowej insekcji sanitarnej Nowicki T., The method for solving sanitary insector s logistic roblem, w: roduction Management Contemorary Aroaches elected Asects, red. K. Grzybowska, ublishing House of oznan University of Technology, oznan zafrański B., Czy cyfrowa chmura zmieni fundament działalności władzy ublicznej, w: Internet rzetwarzanie w chmurach, red. G. zor, C.H. Beck, Warszawa zafrański B., Ochrona informacji roblemy nie tylko rojektów, w: Internet rawno -informatyczne roblemy sieci, ortali, e usług, red. G. zor, W.R. Wiewiórowski, C.H. Beck, Warszawa Waszkowski R., Chodowska A., Modele rocesów z wykorzystaniem ścieżek alternatywnych wykorzystywanych w zależności od rezultatów działania odsystemów wsomagania decyzji oartych na modelach dynamicznych oraz symulacji komuterowej, w: Modelowanie i symulacja rocesów oraz określenie komuterowo wsomaganych rocedur w zakresie zarządzania ryzykiem bezieczeństwa żywności i żywienia, red. J. Bertrandt, K. Lasocki, BEL tudio, Warszawa 202. * * * Models and methods of lanning selected activities of oviat sanitary insection ummary This aer resents business rocesses in which activities of sanitary insectors are described. The work of sanitary insectors is related to foodborne eidemics and it involves setting a schedule of sanitary insectors activities. The aer also shows how to achieve task scheduling. Two roblems of sanitary insectors activities scheduling are resented. Keywords: foodborne diseases, eidemic rocesses, Decision uort ystem, otimisation methods