MODELOWANIE OPTYCZNEGO ELEMENTU PRZEŁĄCZNICY OXC OPARTEGO NA KĄTOWYM NAPĘDZIE ELEKTROSTATYCZNYM MEMS

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "MODELOWANIE OPTYCZNEGO ELEMENTU PRZEŁĄCZNICY OXC OPARTEGO NA KĄTOWYM NAPĘDZIE ELEKTROSTATYCZNYM MEMS"

Transkrypt

1 Rnata SULIMA MODELOWANIE OPTYCZNEGO ELEMENTU PRZEŁĄCZNICY OXC OPARTEGO NA KĄTOWYM NAPĘDZIE ELEKTROSTATYCZNYM MEMS STRESZCZENIE Pzłączniki optyczn MEMS wypiają otychczasow pzłączniki lktoniczn. Ninijszy atykuł pzstawia ozwiązani konstukcj o wykozystania w stowaniu mikolustkami w siciach światłowoowych. Zapojktowany ukła napęowy chaaktyzuj się użymi kątami wychylnia lmntu czynngo, co zapwnia szoki stosowani. Konstukcja opia się o lktostatyczny aktuato gzbiniowy o uchu wahałowym. Słowa kluczow: MEMS, pzłączniki optyczn, napęy gzbiniow, mikolustka. WSTĘP Mikolustka MEMS pzyciągają w ostatnich latach znaczną uwagę ni tylko śoowiska naukowgo, al ówniż komcyjngo, poniważ stały się naziją na ozwiązani poblmu pzzoczystych sici światłowoowych. mg inż. Rnata SULIMA -mail:.sulima@il.waw.pl Zakła Maszyn Elktycznych Instytut Elktotchniki PRACE INSTYTUTU ELEKTROTECHNIKI, zszyt 3, 007

2 36 R. Sulima Nowoczsn pzłączniki optyczn stosowan w tych siciach opat są na mikostuktuach MEMS [3], jnak ni tylko sici światłowoow wykozystują mikoukłay z lustkami, inną ziziną są tż wyświtlacz i pojktoy []. Mikolustka są takż szoko stosowan takż w systmach intfomtycznych [], optycznj spktoskopii [], kokcji ochylń [5] oaz obazowaniu biomycznym [8]. Mikostuktuy lktomchaniczn poukowan są w pocsach poobnych o tych, jaki stosuj się pzy poukcji ukłaów scalonych (IC), a jst to mikoobóbka powizchniowa w połączniu z mikoobóbką objętościową. Cchy, jakich oczkuj się o większości mikolust stosowanych w óżnych uzązniach to: ówna powizchnia (płaskość), głakość i uża zolność obijania wiązki pomini. Najcikawszym i chyba najbazij okującym nazij na alszy ozwój jst zastosowani mikostuktu z lustkami w siciach światłowoowych, poniważ mamy taz obę szybkigo ozwoju tchnik infomacyjnych. Pociąga to za sobą znaczn zwiększni ilości pzpływających infomacji pzz ostępn sici oaz szybkości pzsyłu. W obcnych gęstych siciach DWDM mikostuktuy z lustkami znajują coaz szsz zastosowania, poniważ sici t zawiają slktywn pzłączniki oaz konfiguowan multiplksy optyczn. DWDM jst nową tchnologią pzsyłu infomacji w siciach światłowoowych, jj nazwa pochozi o angilskigo skótu (Dns Wavlngth Division Multiplxing) i oznacza tchnologię falowgo zwilokotniania pzpływności światłowou pzz ównolgłą, ównoczsną i nizalżną tansmisję wilu pomini optycznych o óżnych ługościach fal powazonych w jnym włókni światłowoowym. Osiągnięci zamizongo clu tzn. całkowici pzzoczystych sici optycznych wyaj się aln popzz zastosowani pzłączników optycznych, w któych czas pzłączania wynosi ok. 5 ms w zalżności o ozaju sici, na pzykła w siciach fotonicznych z pzłączanim pakitów czas tn jst znaczni mnijszy i wynosi ok. ms. Jnak to ni są wszystki wymagania, jaki powinna spłniać nowoczsna sić optyczna; poza czasami pzłączania uż znaczni mają takż nizalżność polayzacyjna, mał pzsłuchy, mał staty, opowini poziom wzmocninia, nizalżność o ługości fali (w zaksi pacy wzmacniacza EDFA), paca wilofalowa, pzzoczystość wzglęm szybkości tansmisji (o ~0 0 Gb/s), szybki pzłączani, postota obsługi i zastosowania oaz oba skalowalność. Aby zapwnić t wszystki wymagania musiały powstać nowj klasy pzłączniki, ozwiązań jst wil i każ z nich ma swoj zalty a takż i way. PRACE INSTYTUTU ELEKTROTECHNIKI, zszyt 3, 007

3 Molowani optyczngo lmntu pzłącznicy OXC opatgo na kątowym BUDOWA MIKROAKTURATORA GRZEBIENIOWEGO Zapojktowana stuktua mikoaktuatoa gzbiniowgo wykozystuj fkt wciągania uchomj lktoy uzębionj po wpływm wytwozongo w obszaz ziałania lkto pola lktyczngo. Opacowany mol obwoowy stuktuy gzbiniowj został poównany z molm polowym obliczonym pzy użyciu opogamowania OPERA 3D. Buowa molu obwoowgo ) Obliczni postawowych pojmności ukłau Postawową pojmnością jst pojmność konnsatoa płaskigo powitzngo utwozongo pzz czynną część współpacujących z sobą lkto. Pojmność główna zalży pz wszystkim o pola powizchni czynnj lkto. Poniważ ni zakłaa się pzsunięć bocznych gzbini wzglęm sibi, to pojmność ni zalży o olgłości pomięzy lktoami. Aby wyznaczyć maksymalną powizchnię czynną nalży skozystać z zalżności okślającj maksymalny kąt obotu lktoy uchomj, któą pzstawia poniższ ównani: h α max () ( b c) + c Na ysunku pzstawion zostały postawow wymiay ozpatywango ukłau aktuatoa gzbiniowgo. Cała analiza pzpowazona została w opaciu o numyczny mol matmatyczny opisujący położni wszystkich punktów i wymiaów gzbinia w zalżności o kąta obotu Rys.. Rysunk schmatyczny pzstawiający lktoy uchomj. Pzstawiony mol jst bazo czy- wymiay i poszczgóln lmnty ukłau STEC tlny i posty o wypowaznia w pzciwiństwi o molu liniowgo [9].

4 38 R. Sulima Analizowany ukła jst poobny o stuktuy na ys.. Różnica polga na tym, ż jst on symtyczny, czyli ma lktoy napęow po obu stonach zawisznia; taka konstukcja umożliwia osiągani wa azy większych kątów obotu (± α), co poszza znaczni zaks zastosowań tgo typu napęów. Rys.. Mikoaktuato gzbiniowy o uchu kątowym Rys. 3. Schmatyczny lmnt, na któym opia się obliczni powizchni czynnj lkto Wyażni na pojmność konnsatoa płaskigo, z któgo oblicza się pojmność postawową ukłau: S C ε ()

5 Molowani optyczngo lmntu pzłącznicy OXC opatgo na kątowym Do oblicznia pola powizchni czynnj lkto wykozystano lmntan pola skłaow, pola tójkątów z zalżności: ( p a)( p b)( p c) SΔ p (3) gzi: p a + b + c okśla współczynnik wykozystujący ługości boków tójkąta. Obliczani współzęnych punktów chaaktystycznych ukłau: Dla punktu A (ys. ): Współzęna x a A x O () x Współzęna y a A y O (5) y Otzymujmy OA a + a (6) Współzęn punktów wktoa OA obócon o kąt α obliczan są na postawi ukłau ównań jak poniżj: AX C (7) gzi: Wyznaczając X z powyższgo ównania otzymujmy szukan współzęn X AC (8) a a OA sin( α) A natomiast C a a OA cos( α)

6 0 R. Sulima Wkto X zawia now watości współzęnych punktu a obócongo o kąt α. Aby wyznaczyć pol powizchni czynnj lktoy nalży znalźć punkty pzcięcia współpacujących lkto ozwiązując poniższ ównania. x x x + ( y ya ) A (9) A B x ya y B gzi y jst watością stałą jst to wysokość lktoy. y y y + ( x xa ) A (0) A B y xa x B gzi x jst stałą ługością lktoy statoa. Wzó na ługość boku tójkąta: 6 ( x x ) + ( y ) 0 a y poobni la pozostałych boków tójkąta. A A () Poobni oblicza się pozostał boki tójkąta. Po wyznaczniu wszystkich ługości pol czynn oblicza się z wzou (3), a następni pojmność z wzou (). Aby okślić ngię i momnt lktostatyczny obliczono numyczni gaint powizchni pola. SΔ k SΔ () k gzi: k lmntana zmiana powizchni lktoy. Stą momnt lktostatyczny jst any zalżnością: U ε M (3)

7 Molowani optyczngo lmntu pzłącznicy OXC opatgo na kątowym... ) Obliczni pojmności oatkowych ukłau Jną z postawowych pojmności oatkowych jst pojmność ozposznia na kawęziach pola czynngo lkto współpacujących. Pojmność ta zalży o ługości czynnj współpacujących z sobą lkto oaz o olgłości pomięzy nimi. Sytuacja ta jst pzstawiona na ys... Rys.. Pzbig hipottycznj powizchni kwipotncjalnj ) Oblicznia wykonywano z założnim ównominości ozkłau pola w szczlini (konnsato płaski z lktoami po kątm 90 stopni i oalonych o sibi o szokość szczliny ). W paktyc pzybliża się koljn wyniki ziląc lktoy na lmntan ocinki, któ można pzyjąć za ównolgł. Rys. 5. Ilustacja mtoy pzybliżania koljnych obliczń pojmności ozposznia

8 R. Sulima C lδh ε () Δh gzi l ługość lktoy, Δh lmntana gubość lktoy. ) Oblicznia wykonan w opaciu o wzó całkowy, w któym zakłaamy ównominość ozkłau pola w szczlini pomięzy kawęziami postopałych wzglęm sibi lkto. Pzyjęta o obliczń powizchnia jst w pzybliżniu fagmntm walca o pominiu ównym (h+) (gubość lktoy plus szczlina pomięzy lktoami) i ługości ównj l. Powizchnia kwipotncjalna pokazana na ys. jst w pzybliżniu powizchnią postokąta o bokach (h+) x l wobc tgo łaunk gomazony pomięzy lktoami można zapisać jak poniżj: ε ES gzi S ( h + ) l l (5) Rozwiązując ównani całkow na łaunk gomazony w konnsatoz otzymujmy: ε ES ε E( h + ) l ε El ε El (6) Stą możmy obliczyć natężni pola E, któ wynosi: E ε l (7) Natomiast óżnica potncjałów pomięzy lktoami pzstawić można zalżnością: V E l (8)

9 Molowani optyczngo lmntu pzłącznicy OXC opatgo na kątowym... 3 Rys. 6. Doga, jaką pzbywa łaunk pzmiszczając się z jnj lktoy na ugą Gzi l π 8 jst ósmą częścią pzkoju popzczngo hipottyczngo walca utwozongo na kawęziach lkto ys.. Doga, jaką musi pokonać łaunk pzmiszczając się z jnj lktoy na ugą jst, więc ówna ługości fagmntu okęgu o zminnym pominiu o 0 o (h+). Wzó na óżnicę potncjałów z uwzglęninim zmiany ługości ogi, jaką pokonuj łaunk bęzi pzstawiał się jako: E E l E V π π (9) Postawiając zalżność na natężni pola lktyczngo otzymujmy: + l l l E V ln π π π π ε ε ε (0) Stą pojmność ozposznia pomięzy lktoami (w pzypaku gzbinia) wynosi: ( ) α ε ε ε l l l V C π ln π ln π ln ()

10 R. Sulima Rys. 7. Sytuacja ilustująca pojawini się oatkowj pojmności ozposznia Doatkowa pojmność ozposznia znajuj się pzy kawęziach zbliżających się poczas uchu lkto. Jst ona tuna o okślnia z powou tgo, ż ni jst to pojmność bzpośnia. W tym pzypaku pzyjęt zostało uposzczni, ż lktoy są napzciwlgł i pojmność liczona jst jak la konnsatoa płaskigo z zminną olgłością lkto. Obliczni pojmności na kawęziach lkto. Rys. 8. Oznacznia zastosowan w wzoach Olgłość pomięzy lktoami: k tanα al () Elmntana olgłość mięzy lktoami:

11 Molowani optyczngo lmntu pzłącznicy OXC opatgo na kątowym... 5 al Δk tanα (3) n Długość ugij kawęzi lktoy: al bl ( Δk ) + n () Powizchnia czynna lkto: ( α ) S k b l (5) Elmntana pojmność ozposznia: ΔC k ε Δ k Δb + l ( y h) a (6) Całkowita pojmność ozposznia: n C k C kj j (7) Rys. 9. Rozkła pola w szczlini utwozonj pzz pouszając się lktoy

12 6 R. Sulima Całkowita pojmność ukłau: C C + C + C k tot (8) Siła lktostatyczna: F U ε U ε + π log U tot + l + C k (9) Engia ukłau lktostatyczngo: U E tot tot C (30) 3. WYNIKI Pzpowazono oblicznia poównawcz la tzch skłaowych całkowitj pojmności ukłau lkto mikoaktuatoa lktostatyczngo w kilku położniach. Wyniki obliczń pzstawion zostały w tab.. TABELA Zstawini wyników obliczń pojmności całkowitj ukłau oaz jgo ngii lktostatycznj w funkcji tzch skłaowych pojmności Lp % C Pojmność główna C Pojmność ozposznia C Pojmność ozposznia C k C [pf] W [nj] C [pf] W [nj] C [pf] W [nj] 75, , , , ,

13 Molowani optyczngo lmntu pzłącznicy OXC opatgo na kątowym... 7 Rys. 0. Położni wzajmn lkto la pzypaku obliczniowgo Poniższ ysunki pzstawiają wybany waiant obliczń (położni lkto uchomych Oy 70 oaz kąt obotu α 0 ). Rys.. Wynik obliczń pojmności i ngii ukłau z uwzglęninim tylko skłaowj głównj C Rys.. Wynik obliczń C i W ukłau z uwzglęninim skłaowj głównj C i skłaowj C

14 8 R. Sulima Rys. 3. Wynik obliczń C i W ukłau z uwzglęninim wszystkich skłaowych C i C i C k W tgo typu ukłaach bazo znaczącą olę ogywają pojmności ozposzon, któ nikiy w obliczniach pomija się, poniważ są poblmatyczn o wyznacznia. Po wykonaniu obliczń okazało się, ż w niktóych położniach pojmności t są postawową skłaową wypakowj pojmności ukłau gzbiniowgo i wynoszą nawt o 88 % tj pojmności, więc błęm osyć znacznym jst ich pomijani.. WNIOSKI Zapojktowana stuktua aktuatoa o napęu mikolustk skanujących stosowanych jako lmnty pzłączając w pzzoczystych siciach światłowoowych zapwnia uż kąty pzłączania ok. 5. Jst to stuktua symtyczna, więc sumayczny kąt wychylnia lmntu oboczgo moż wynosić pzy ustalniu opowinich wymiaów lkto stujących nawt o pona 5, co zapwnia uż możliwości pzłączania sygnału optyczngo. Jnak bzpicznij stować tn napę na poziomi ± 0. Poponowany mol pzłącznika moż być wykozystywany w achitktuach 3D. Pzłącznik tn popzz opowini stowani napięciow umożliwia pozycjonowani lustka po óżnymi kątami. Jnak, aby napę taki mógł zaistnić tzba spłnić kilka postawowych wymogów. W tak małych uzązniach, jak mikopzłączniki (są to wymiay zęu zisiątk lub stk μm) bazo ważna jst opowinia konstukcja, poniważ na tym poziomi pawi

15 Molowani optyczngo lmntu pzłącznicy OXC opatgo na kątowym... 9 nimożliwy jst montaż części. Jśli już wykozystuj się montaż to spoayczni gyż jst to pocs ogi i czasochłonny. Mikonapę musi być zapojktowany tak, aby można go było wykonać mtoami mikoobóbki, czyli opowinio skomponowanymi óżnymi mtoami wytawiania w kzmi. Poponowany napę jst zasilany niskim napięcim oboczym na poziomi 0 V napęzając całą stuktuę mikopzłącznika. LITERATURA. F. A. Chollt, G. M. Hg, A. K. Asuni, A. Aiun Liu: Simpl Extashot Extnal Cavity Las Slf-Mixing Intfomt fo Acclation Snsing Poc. SPIE Th Int. Socity fo Optical Engining, vol. 596, 00, pp K. J. Kany, Z. Ninkov : Chaactization of a igital micomio vic fo us as an optical mask in imaging an spctoscopy Poc. SPIE Th Int. Socity fo Optical Engining, vol. 39, 998, pp L. Fan, S. Glockn, P. D. Dobblla, S. Pata,.a. : Digital MEMS Switch Fo Plana Photonic Cossconncts OFC 00 pp L. J. Honbck, Dfomabl-mio spatial light moulatos, Spatial Light Moulatos an Applications III, SPIE Citical Rviws, vol. 50, Aug 989, pp P. Himin, D. Dicknshts: High sp, lag flction fomabl mios fo focus an sphical abation contol Poc. 00 IEEE/LEOS Int. Confnc on optical MEMS (cat. No. 0EX60), 00, pp P. R. Pattson, D. Hah.a: An angula vtical comb iv actuato fo scanning micomios, MOEMS R. A. Conant, J. T. N, K. Y. Lau, R. S. Mull: A Flat High-Funcy Scanning Micomio. Tchnical Digst 000 Soli-Stat Snso & Actuato Wokshop, Hilton Ha, SC, pp U. Hofmann, S. Muhlmann, m. Witt.a : Elctostatically ivn micomios fo a minituiz confocal las scanning micoscop Poc. SPIE Th Int. Socity fo Optical Engining, vol. 3878, 999, pp R.Sulima: Moling Elctostatic Micoactuatos Us fo Diving Scanning Mios intnational confnc Mchatonics, Robotics an Biomchanics Tst 005, Engining mchanics vol., no A, pp Rękopis ostaczono, nia Opiniował: pof. hab. inż. Kystyn Pawluk

16 50 R. Sulima MODELING THE OPTICAL ELEMENT OF THE OXC SWITCH BASED, ON ANGULAR ELECTROSTATIC DRIVE Rnata SULIMA ABSTRACT: Optical MEMS switchs supplant th up to now us lctonic switchs. Th psnt pap psnts signs fo contol using MEMS in wavgui nts. Th iv systm show h is fatu by big flction angls of th activ lmnt which nsus wi application. Th sign is bas on an lctostatic comb-iv aktuato with ppnicula momnt. Th comb-iv povis high amounts of ngy thus high iving tous sufficint to mov th scanning mio.

POLE ELEKTROSTATYCZNE W PRÓŻNI - CD. Dipol charakteryzuje się przez podanie jego dipolowego momentu elektrycznego p (5.1)

POLE ELEKTROSTATYCZNE W PRÓŻNI - CD. Dipol charakteryzuje się przez podanie jego dipolowego momentu elektrycznego p (5.1) POL LKTROTATYCZN W PRÓŻNI - CD Dio ktyczny q + q Dio ktyczny to ukła ównych co o watości unktowych łaunków ktycznych zciwngo znaku ozmiszczonych w stałj ogłości o sibi Dio chaaktyzuj się zz oani jgo ioowgo

Bardziej szczegółowo

Eikonał Optyczny.doc Strona 1 z 6. Eikonał Optyczny

Eikonał Optyczny.doc Strona 1 z 6. Eikonał Optyczny Eikonał Optyczny.doc Stona z 6 Eikonał Optyczny µ µ Rozpatzmy ośodk bz ładunków i pądów z polm o pulsacji ω Uwaga: ni zakłada się jdnoodności ośodka: ε ε xyz,,, Równania Maxwlla: H iωε ε E ikc ε ε E E

Bardziej szczegółowo

Laboratorium nr 5 - szybkie prototypowanie, "targetowanie" i realizacja sterowania zdecentralizowanego

Laboratorium nr 5 - szybkie prototypowanie, targetowanie i realizacja sterowania zdecentralizowanego Katda Inżyniii Systmów Stowania Automatyka - Zastosowania, mtody i nazędzia, pspktywy Sm. VII, AiR Laboatoium n 5 - szybki pototypowani, "tagtowani" i alizacja stowania zdcntalizowango Cl laboatoium: Stowani

Bardziej szczegółowo

Arkusze maturalne poziom podstawowy

Arkusze maturalne poziom podstawowy Akusze matualne poziom postawowy zaania zamknięte N zaania 5 7 8 9 0 Pawiłowa opowieź a c a b c b a Liczba punktów zaania otwate N zaania Pawiłowa opowieź Punkty Q mg 00 N Z III zasay ynamiki wynika, że

Bardziej szczegółowo

Przykłady procesów nieodwracalnych: wyrównywanie się temperatur, gęstości i różnicy potencjałów.

Przykłady procesów nieodwracalnych: wyrównywanie się temperatur, gęstości i różnicy potencjałów. modynamika pocsów niodwacalnych modynamika klasyczna - tmostatyka - opis pocsów odwacalnych Ni można na podstawi otzymać wniosków dotyczących pzbigu w czasi pocsów niodwacalnych Pzykłady pocsów niodwacalnych:

Bardziej szczegółowo

DETERMINANTY CENY OPCJI NA AKCJE ASPEKT TEORETYCZNY

DETERMINANTY CENY OPCJI NA AKCJE ASPEKT TEORETYCZNY TUDIA PRAWNO-EKONOMICZNE,. LIV, 0 PL IN 008-684 s. 9 309 Pawł DYKA * Maiusz TROJAK ** DETERMINANTY CENY OPCJI NA AKCJE APEKT TEORETYCZNY Wsęp Clm ninijszgo opacowania js zapznowani wóch najważnijszych

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Matematyka Poziom rozszerzony

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Matematyka Poziom rozszerzony Modele odpowiedzi do akusza Póbnej Matuy z OPERONEM Matematyka Poziom ozszezony Listopad 00 W kluczu są pezentowane pzykładowe pawidłowe odpowiedzi. Należy ównież uznać odpowiedzi ucznia, jeśli są inaczej

Bardziej szczegółowo

KONKURS Z MATEMATYKI DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

KONKURS Z MATEMATYKI DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH Konkusy w województwie podkapackim w oku szkolnym 08/09 KONKURS Z MTEMTYKI L UZNIÓW SZKÓŁ POSTWOWYH ETP REJONOWY KLUZ OPOWIEZI Zasady pzyznawania punktów za każdą popawną odpowiedź punkt za błędną odpowiedź

Bardziej szczegółowo

Włoski Instytut Estetyki Twarzy we współpracy z włoskim stowarzyszeniem POIESIS (WŁOCHY)

Włoski Instytut Estetyki Twarzy we współpracy z włoskim stowarzyszeniem POIESIS (WŁOCHY) Włoski Instytut Esttyki Twazy w współpacy z włoskim stowazysznim POIESIS (WŁOCHY) Stomatologia Kosmtyczna dla Stomatologów, czyli Now wilokiunkow podjścia do sttyki twazy polgając na łączniu tchnik mdycyny

Bardziej szczegółowo

Pole magnetyczne. 5.1 Oddziaływanie pola magnetycznego na ładunki. przewodniki z prądem. 5.1.1 Podstawowe zjawiska magnetyczne

Pole magnetyczne. 5.1 Oddziaływanie pola magnetycznego na ładunki. przewodniki z prądem. 5.1.1 Podstawowe zjawiska magnetyczne Rozdział 5 Pole magnetyczne 5.1 Oddziaływanie pola magnetycznego na ładunki i pzewodniki z pądem 5.1.1 Podstawowe zjawiska magnetyczne W obecnym ozdziale ozpatzymy niektóe zagadnienia magnetostatyki. Magnetostatyką

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI MATEMATYKI Temat: Zadania na dowodzenie w trygonometrii. Cel: Uczeń tworzy łańcuch argumentów i uzasadnia jego poprawność.

SCENARIUSZ LEKCJI MATEMATYKI Temat: Zadania na dowodzenie w trygonometrii. Cel: Uczeń tworzy łańcuch argumentów i uzasadnia jego poprawność. SCENAIUSZ LEKCJI MATEMATYKI Temat: Zadania na dowodzenie w tygonometii Cel: Uczeń twozy łańcuch agumentów i uzasadnia jego popawność Czas: godzina lekcyjna Cele zajęć: Uczeń po zajęciach: wykozystuje definicje

Bardziej szczegółowo

9. Procedury oceny zgodności operacji z LSR, wyboru operacji przez LGD

9. Procedury oceny zgodności operacji z LSR, wyboru operacji przez LGD 9. Pocduy ocny zgodności opacji z LSR, wybou opacji pzz LGD Jdnym z ważnijszych lmntów pac nad pzygotowywanim dokumntu Lokalnj Statgii Rozwoju było ustalni pzjzystych lmntów funkcjonowania Lokalnj Gupy

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Matematyka Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Matematyka Poziom rozszerzony KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Póbna Matua z OPERONEM Matematyka Poziom ozszezony Listopad W niniejszym schemacie oceniania zadań otwatych są pezentowane pzykładowe popawne odpowiedzi. W tego typu ch należy

Bardziej szczegółowo

Przejmowanie ciepła przy konwekcji swobodnej w przestrzeni ograniczonej (szczeliny)

Przejmowanie ciepła przy konwekcji swobodnej w przestrzeni ograniczonej (szczeliny) inż. Michał Stzeszewski 0-006 Pzejowanie ciepła pzy konwekcji swobonej w pzestzeni oganiczonej (szczeliny) Zaania o saozielnego ozwiązania v. 0.. powazenie celu uposzczenia achunkowego ozwiązania zjawiska

Bardziej szczegółowo

5.1 Połączenia gwintowe

5.1 Połączenia gwintowe 5.0 Połączenia Połączenia służą o pzenoszenia obciążeń mięzy elementami konstukcyjnymi uniemożliwiając ich wzajemne pzemieszczenia. POŁĄCZENIA NIEROZŁĄCZNE ROZŁĄCZNE PLASTYCZNE - nitowe - zawijane - zaginane

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ FIZYKI, MATEMATYKI I INFORMATYKI POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ Instytut Fizyki LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI, ELEKTRONIKI I MIERNICTWA

WYDZIAŁ FIZYKI, MATEMATYKI I INFORMATYKI POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ Instytut Fizyki LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI, ELEKTRONIKI I MIERNICTWA WYDZIAŁ FIZYKI, MATEMATYKI I INFORMATYKI POITEHNIKI KRAKOWSKIEJ Instytut Fizyki ABORATORIUM PODSTAW EEKTROTEHNIKI, EEKTRONIKI I MIERNITWA ĆWIZENIE 7 Pojemność złącza p-n POJĘIA I MODEE potzebne do zozumienia

Bardziej szczegółowo

1. SZCZEGÓLNE PRZYPADKI ŁUKÓW.

1. SZCZEGÓLNE PRZYPADKI ŁUKÓW. Olga Kopacz, Aam Łoygowski, Kzysztof Tymbe, ichał Płotkowiak, Wojciech Pawłowski Konsultacje naukowe: pof. hab. Jezy Rakowski Poznań /. SZCZEGÓLNE PRZYPADKI ŁUKÓW.. Łuk jenopzegubowy kołowy. Dla łuku jak

Bardziej szczegółowo

XXX OLIMPIADA FIZYCZNA (1980/1981). Stopień I, zadanie teoretyczne T4 1

XXX OLIMPIADA FIZYCZNA (1980/1981). Stopień I, zadanie teoretyczne T4 1 XXX OLMPADA FZYCZNA (1980/1981). Stopień, zadanie teoetyczne T4 1 Źódło: Komitet Główny Olimpiady Fizycznej; Waldema Gozowsi; Andzej Kotlici: Fizya w Szole, n 3, 1981.; Andzej Nadolny, Kystyna Pniewsa:

Bardziej szczegółowo

Analiza danych jakościowych

Analiza danych jakościowych Analiza danych jakościowych Ccha ciągła a ccha dyskrtna! Ciągła kg Dyskrtna Cchy jakościow są to cchy, których jdnoznaczn i oczywist scharaktryzowani za pomocą liczb jst nimożliw lub bardzo utrudnion.

Bardziej szczegółowo

11. DYNAMIKA RUCHU DRGAJĄCEGO

11. DYNAMIKA RUCHU DRGAJĄCEGO 11. DYNAMIKA RUCHU DRGAJĄCEGO Ruchem dgającym nazywamy uch, któy powtaza się peiodycznie w takcie jego twania w czasie i zachodzi wokół położenia ównowagi. Zespół obiektów fizycznych zapewniający wytwozenie

Bardziej szczegółowo

.pl KSIĄŻKA ZNAKU. Portal Kulturalny Warmii i Mazur. www.eświatowid.pl. Przygotował: Krzysztof Prochera. Zatwierdził: Antoni Czyżyk

.pl KSIĄŻKA ZNAKU. Portal Kulturalny Warmii i Mazur. www.eświatowid.pl. Przygotował: Krzysztof Prochera. Zatwierdził: Antoni Czyżyk Portalu Kulturalngo Warmii i Mazur www.światowid Przygotował: Krzysztof Prochra... Zatwirdził: Antoni Czyżyk... Elbląg, dn. 4.12.2014 Płna forma nazwy prawnj: www.światowid Formy płnj nazwy prawnj nalży

Bardziej szczegółowo

3b. ELEKTROSTATYKA. r r. 4πε. 3.4 Podstawowe pojęcia. kqq0 E =

3b. ELEKTROSTATYKA. r r. 4πε. 3.4 Podstawowe pojęcia. kqq0 E = 3b. LKTROTATYKA 3.4 Postawowe pojęcia Zasaa zachowania łaunku umayczny łaunek ukłau elektycznie izolowanego jest stały. Pawo Coulomba - siła oziaływania elektostatycznego 4 1 18 F C A s ˆ gzie : k 8,85*1

Bardziej szczegółowo

dr inż. Zbigniew Szklarski

dr inż. Zbigniew Szklarski ykład 5: Paca i enegia d inż. Zbigniew Szklaski szkla@agh.edu.pl http://laye.uci.agh.edu.pl/z.szklaski/ Enegia a paca Enegia jest to wielkość skalana, okeślająca stan, w jakim znajduje się jedno lub wiele

Bardziej szczegółowo

Energia kinetyczna i praca. Energia potencjalna

Energia kinetyczna i praca. Energia potencjalna negia kinetyczna i paca. negia potencjalna Wykład 4 Wocław Univesity of Technology 1 NRGIA KINTYCZNA I PRACA 5.XI.011 Paca Kto wykonał większą pacę? Hossein Rezazadeh Olimpiada w Atenach 004 WR Podzut

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY PROSTOKĄTNE Informacje techniczne 1 Kanały 2 Kolana 3 Trójniki 5 Odsadzki Czwórniki 7 Przejścia 8 ELEMENTY DACHOWE Podstawy dachowe 9

ELEMENTY PROSTOKĄTNE Informacje techniczne 1 Kanały 2 Kolana 3 Trójniki 5 Odsadzki Czwórniki 7 Przejścia 8 ELEMENTY DACHOWE Podstawy dachowe 9 ELEMENTY PROSTOKĄTNE nomcj tcniczn 1 Knły 2 Koln 3 Tójniki 5 Oszki Czwóniki 7 Pzjści 8 ELEMENTY DACHOWE Postwy cow 9 Wyzutni 11 Czpni powitz 13 Wywitzki 15 Koln czpn 15 NOX STANLESS STEEL 58-512 St Kminic

Bardziej szczegółowo

Lista A) Proszę pokazać, że przy padaniu prostopadłym na granicę ośrodka próżnia(dielektryk)-metal,

Lista A) Proszę pokazać, że przy padaniu prostopadłym na granicę ośrodka próżnia(dielektryk)-metal, Lista 1. A) Poszę okazać ż zy adaniu ostoadłym na ganicę ośodka óżnia(dilktyk)-mtal n11 n N 1 wsółczynnik odbicia fali lktomagntycznj (FEM) R. Ws-ka: Andix A książki N 1 n `1 n M. Foxa Otical otis of Solids

Bardziej szczegółowo

Rozciąganie i ściskanie prętów projektowanie 3

Rozciąganie i ściskanie prętów projektowanie 3 Rozciąganie i ściskanie pętó pojektoanie 3 Sposób oziązyania pętó ozciąganych/ściskanych został omóiony ozziale. Zaania pojektoe spoazają się o okeślenia ymiaó pzekoju popzecznego pęta na postaie aunku

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3. Strona 1 z 10

Ćwiczenie 3. Strona 1 z 10 Ćwiczni 3 Baani oka. Pomiary fotomtryczn. Baani prztworników optolktronicznych (szum, rozzilczość) - różn natężni oświtlnia. Porównani wyników. Część tortyczna Baani narząu wzroku. Ocna narząu wzroku.

Bardziej szczegółowo

ROZWIĄZUJEMY PROBLEM RÓWNOWAŻNOŚCI MASY BEZWŁADNEJ I MASY GRAWITACYJNEJ.

ROZWIĄZUJEMY PROBLEM RÓWNOWAŻNOŚCI MASY BEZWŁADNEJ I MASY GRAWITACYJNEJ. ROZWIĄZUJEMY PROBLEM RÓWNOWAŻNOŚCI MASY BEZWŁADNEJ I MASY GRAWITACYJNEJ. STRESZCZENIE Na bazie fizyki klasycznej znaleziono nośnik ładunku gawitacyjnego, uzyskano jedność wszystkich odzajów pól ( elektycznych,

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA OGÓLNA (II)

MECHANIKA OGÓLNA (II) MECHNIK GÓLN (II) Semest: II (Mechanika I), III (Mechanika II), ok akademicki 2017/2018 Liczba godzin: sem. II*) - wykład 30 godz., ćwiczenia 30 godz. sem. III*) - wykład 30 godz., ćwiczenia 30 godz. (dla

Bardziej szczegółowo

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI ODPOWIEDZI DO ARKUSZA ROZSZERZONEGO Zadanie ( pkt) A Zadanie ( pkt) C Zadanie ( pkt) A, bo sinα + cosα sinα + cosα cos sinα sin cosα + π π + π sin α π A więc musi

Bardziej szczegółowo

m q κ (11.1) q ω (11.2) ω =,

m q κ (11.1) q ω (11.2) ω =, OPIS RUCHU, DRGANIA WŁASNE TŁUMIONE Oga Kopacz, Adam Łodygowski, Kzysztof Tymbe, Michał Płotkowiak, Wojciech Pawłowski Konsutacje naukowe: pof. d hab. Jezy Rakowski Poznań 00/00.. Opis uchu OPIS RUCHU

Bardziej szczegółowo

Zadania otwarte. 2. Matematyka. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą n n. 2n n. lim 10.

Zadania otwarte.  2. Matematyka. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą n n. 2n n. lim 10. KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Póbna Matua z OPERONEM Matematyka Poziom ozszezony Listoad 05 Zadania zamknięte Za każdą oawną odowiedź zdający otzymuje unkt. Nume Poawna odowiedź Wskazówki do ozwiązania.

Bardziej szczegółowo

9. 1. KOŁO. Odcinki w okręgu i kole

9. 1. KOŁO. Odcinki w okręgu i kole 9.. KOŁO Odcinki w okęgu i kole Cięciwa okęgu (koła) odcinek łączący dwa dowolne punkty okęgu d Śednica okęgu (koła) odcinek łączący dwa dowolne punkty okęgu pzechodzący pzez śodek okęgu (koła) Pomień

Bardziej szczegółowo

Model klasyczny gospodarki otwartej

Model klasyczny gospodarki otwartej Model klasyczny gospodaki otwatej Do tej poy ozpatywaliśmy model sztucznie zakładający, iż gospodaka danego kaju jest gospodaką zamkniętą. A zatem bak było międzynaodowych pzepływów dób i kapitału. Jeżeli

Bardziej szczegółowo

Kształty żłobków stojana

Kształty żłobków stojana Kztałty żłobów tojana Kztałty żłobów winia: a), b), c) lati olewane Al. ) - i) lati lutowane z pętów Cu Wymiay żłoba oplowego Kąt zbieżności ściane żłoba: Śenica mniejza: = π + h )in in ( b Śenica więza:

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWO WSPOMAGANA ANALIZA KINEMATYKI MECHANIZMU DŹWIGNIOWEGO

KOMPUTEROWO WSPOMAGANA ANALIZA KINEMATYKI MECHANIZMU DŹWIGNIOWEGO XIX Międzynaodowa Szkoła Komputeowego Wspomagania Pojektowania, Wytwazania i Eksploatacji D hab. inż. Józef DREWNIAK, pof. ATH Paulina GARLICKA Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej DOI: 10.17814/mechanik.2015.7.226

Bardziej szczegółowo

Wykład 2: Atom wodoru

Wykład 2: Atom wodoru Wykład : Ato wodou Równani Schödinga Kwantowani ngii Wida atoow wodou Kwantowani ontu pędu Liczby kwantow Część adialna i kątowa funkcji falowj Radialny ozkład gęstości pawdopodobiństwa Kontuy obitali

Bardziej szczegółowo

Siła. Zasady dynamiki

Siła. Zasady dynamiki Siła. Zasady dynaiki Siła jest wielkością wektoową. Posiada okeśloną watość, kieunek i zwot. Jednostką siły jest niuton (N). 1N=1 k s 2 Pzedstawienie aficzne A Siła pzyłożona jest do ciała w punkcie A,

Bardziej szczegółowo

8. PŁASKIE ZAGADNIENIA TEORII SPRĘŻYSTOŚCI

8. PŁASKIE ZAGADNIENIA TEORII SPRĘŻYSTOŚCI 8. PŁASKIE ZAGADNIENIA TEORII SPRĘŻYSTOŚCI 8. 8. PŁASKIE ZAGADNIENIA TEORII SPRĘŻYSTOŚCI 8.. Płaski stan napężenia Tacza układ, ustój ciągły jednoodny, w któym jeden wymia jest znacznie mniejszy od pozostałych,

Bardziej szczegółowo

Przejścia międzypasmowe

Przejścia międzypasmowe Pzjścia iędzypasow Funcja diltyczna Pzjścia iędzypasow związan są z polayzacją cuy ltonowj wwnątz dzni atoowyc - są odpowidzialn za część funcji diltycznj ε Wóćy do foalizu funcji diltycznj: ε las N (

Bardziej szczegółowo

Wytrzymałość śruby wysokość nakrętki

Wytrzymałość śruby wysokość nakrętki Wyzymałość śuby wysoość aęi Wpowazeie zej Wie Działająca w śubie siła osiowa jes pzeoszoa pzez zeń i zwoje gwiu. owouje ozciągaie lub ścisaie zeia śuby, zgiaie i ściaie zwojów gwiu oaz wywołuje acisi a

Bardziej szczegółowo

II.6. Wahadło proste.

II.6. Wahadło proste. II.6. Wahadło poste. Pzez wahadło poste ozumiemy uch oscylacyjny punktu mateialnego o masie m po dolnym łuku okęgu o pomieniu, w stałym polu gawitacyjnym g = constant. Fig. II.6.1. ozkład wektoa g pzyśpieszenia

Bardziej szczegółowo

Metody optymalizacji. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Metody optymalizacji. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Metody optymalizacji d inż. Paweł Zalewski kademia Moska w Szczecinie Optymalizacja - definicje: Zadaniem optymalizacji jest wyznaczenie spośód dopuszczalnych ozwiązań danego polemu ozwiązania najlepszego

Bardziej szczegółowo

GEOMETRIA PŁASZCZYZNY

GEOMETRIA PŁASZCZYZNY GEOMETRIA PŁASZCZYZNY. Oblicz pole tapezu ównoamiennego, któego podstawy mają długość cm i 0 cm, a pzekątne są do siebie postopadłe.. Dany jest kwadat ABCD. Punkty E i F są śodkami boków BC i CD. Wiedząc,

Bardziej szczegółowo

PRZEGLĄD KONSTRUKCJI OBWODÓW MAGNETYCZNYCH I UZWOJEŃ MASZYN ELEKTRYCZNYCH TARCZOWYCH

PRZEGLĄD KONSTRUKCJI OBWODÓW MAGNETYCZNYCH I UZWOJEŃ MASZYN ELEKTRYCZNYCH TARCZOWYCH Zeszyty Poblemowe Maszyny Elektyczne N /4 () 89 Taeusz Glinka, Tomasz Wolnik Instytut Napęów i Maszyn Elektycznych KOMEL, Katowice PRZEGLĄD KONSTRUKCJI OWODÓW MAGNETYCZNYCH I UZWOJEŃ MASZYN ELEKTRYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Matematyka Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Matematyka Poziom rozszerzony KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Póbna Matua z OPERONEM Matematyka Poziom ozszezony Listopad 0 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwa tych są pe zen to wa ne pzy kła do we po paw ne od po wie

Bardziej szczegółowo

PLAN WYKŁADU. Opis pary wodnej w atmosferze Opis wilgotnego, nienasyconego powietrza 1 /22

PLAN WYKŁADU. Opis pary wodnej w atmosferze Opis wilgotnego, nienasyconego powietrza 1 /22 PLAN WYKŁADU Oi ay wonj w atofz Oi wilgotngo, ninayongo owitza /22 Poęzniki Salby, Chat 4 C&W, Chat 4 &Y, Chat 2 2 /22 OPIS PAY WODNEJ W AOSFEZE 3 /22 aua.naa.go 4 /22 Dla tatu i iśniń otykanyh w atofz,

Bardziej szczegółowo

Modelowanie przepływu cieczy przez ośrodki porowate Wykład III

Modelowanie przepływu cieczy przez ośrodki porowate Wykład III Modelowanie pzepływu cieczy pzez ośodki poowate Wykład III 6 Ogólne zasady ozwiązywania ównań hydodynamicznego modelu pzepływu. Metody ozwiązania ównania Laplace a. Wpowadzenie wielkości potencjału pędkości

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie profilu prędkości płynu w rurociągu o przekroju kołowym

Wyznaczanie profilu prędkości płynu w rurociągu o przekroju kołowym 1.Wpowadzenie Wyznaczanie pofilu pędkości płynu w uociągu o pzekoju kołowym Dla ustalonego, jednokieunkowego i uwastwionego pzepływu pzez uę o pzekoju kołowym ównanie Naviea-Stokesa upaszcza się do postaci

Bardziej szczegółowo

IV OGÓLNOPOLSKI KONKURS Z FIZYKI Fizyka się liczy część 2 ZADANIA 29 lutego 2012r.

IV OGÓLNOPOLSKI KONKURS Z FIZYKI Fizyka się liczy część 2 ZADANIA 29 lutego 2012r. V OGÓLNOPOLSK KONKS Z FZYK Fizyka się liczy część ZADANA 9 lutego 0.. Dwie planety obiegają Słooce po, w pzybliżeniu, kołowych obitach o pomieniach 50 0 km (Ziemia) i 080 km (Wenus). Znaleź stosunek ich

Bardziej szczegółowo

PROGRAM DZIAŁAŃ W ZAKRESIE ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO

PROGRAM DZIAŁAŃ W ZAKRESIE ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO Część 3 Projkt z nia 26.01.2007 r. PROGRAM DZIAŁAŃ W ZAKRESIE ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO W ramach programu ziałań w zakrsi rozwoju społczństwa informacyjngo ęą pojmowan inicjatywy, któr wzmocnią

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NSTRKJA DO ĆWZENA Temat: Rezonans w obwodach elektycznych el ćwiczenia elem ćwiczenia jest doświadczalne spawdzenie podstawowych właściwości szeegowych i ównoległych ezonansowych obwodów elektycznych.

Bardziej szczegółowo

Metoda odbić zwierciadlanych

Metoda odbić zwierciadlanych Metoa obić zwiecialanych Pzypuśćmy, że łaunek punktowy (Rys ) umieszczony jest w oległości o nieskończonej powiezchni pzewozącej, umiejscowionej na płaszczyźnie X0Y Piewsze pytanie, jakie o azu się nasuwa

Bardziej szczegółowo

PRACA MOC ENERGIA. Z uwagi na to, że praca jest iloczynem skalarnym jej wartość zależy również od kąta pomiędzy siłą F a przemieszczeniem r

PRACA MOC ENERGIA. Z uwagi na to, że praca jest iloczynem skalarnym jej wartość zależy również od kąta pomiędzy siłą F a przemieszczeniem r PRACA MOC ENERGIA Paca Pojęcie pacy używane jest zaówno w fizyce (w sposób ścisły) jak i w życiu codziennym (w sposób potoczny), jednak obie te definicje nie pokywają się Paca w sensie potocznym to każda

Bardziej szczegółowo

Konstrukcja i wymiary wybranych gwintów znormalizowanych

Konstrukcja i wymiary wybranych gwintów znormalizowanych Rozział 4 Konstrukcja i wymiary wybranych gwintów znormalizowanych Kazimierz Łyczko 4.1. y metryczne 4.1.1. y metryczne ISO ogólnego przeznaczenia zwykłe i robnozwojne y metryczne ISO ogólnego przeznaczenia

Bardziej szczegółowo

Siły centralne, grawitacja (I)

Siły centralne, grawitacja (I) Pojęcia Gawitacja postawowe (I) i histoia Siły centalne, gawitacja (I) Enegia potencjalna E p B A E p ( ) E p A W ( ) F W ( A B) B A F Pawo gawitacji (siła gawitacji) - Newton 665 M N k F G G 6.6700 F,

Bardziej szczegółowo

REZONATORY DIELEKTRYCZNE

REZONATORY DIELEKTRYCZNE REZONATORY DIELEKTRYCZNE Rezonato dielektyczny twozy małostatny, niemetalizowany dielektyk o dużej pzenikalności elektycznej ( > 0) i dobej stabilności tempeatuowej, zwykle w kształcie cylindycznych dysków

Bardziej szczegółowo

należą do grupy odbiorników energii elektrycznej idealne elementy rezystancyjne przekształcają energię prądu elektrycznego w ciepło

należą do grupy odbiorników energii elektrycznej idealne elementy rezystancyjne przekształcają energię prądu elektrycznego w ciepło 07 0 Opacował: mg inż. Macin Wieczoek www.mawie.net.pl. Elementy ezystancyjne. należą do gupy odbioników enegii elektycznej idealne elementy ezystancyjne pzekształcają enegię pądu elektycznego w ciepło.

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Półprzewodniki Dielektryki Magnetyki Ćwiczenie nr 11 Badanie materiałów ferromagnetycznych

Laboratorium Półprzewodniki Dielektryki Magnetyki Ćwiczenie nr 11 Badanie materiałów ferromagnetycznych Laboratorium Półprzwodniki Dilktryki Magntyki Ćwiczni nr Badani matriałów frromagntycznych I. Zagadninia do przygotowania:. Podstawow wilkości charaktryzując matriały magntyczn. Związki pomiędzy B, H i

Bardziej szczegółowo

PRZEMIANA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W CIELE STAŁYM

PRZEMIANA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W CIELE STAŁYM PRZEMIANA ENERGII ELEKTRYCZNE W CIELE STAŁYM Anaizowane są skutki pzepływu pądu pzemiennego o natężeniu I pzez pzewodnik okągły o pomieniu. Pzyęto wstępne założenia upaszcząace: - kształt pądu est sinusoidany,

Bardziej szczegółowo

R134a. Sprężarki hermetyczne REFRIGERATION & AIR CONDITIONING DIVISION. Katalog skrócony

R134a. Sprężarki hermetyczne REFRIGERATION & AIR CONDITIONING DIVISION. Katalog skrócony R3a Sprężarki hrmtyzn RRIGRATIO & AIR OITIOIG IVISIO Katalog skróony Zastosowani BP Typ umr katalogowy sprężarki Sprężarki Sprężarki Wyajność [W] z Poór moy hłoz. [W] olju Tmpratura parowania [ ] Tmp.

Bardziej szczegółowo

Ćw. 4 SprzęŜenie zwrotne

Ćw. 4 SprzęŜenie zwrotne Ćw. 4 SpzęŜni zwotn 1. Cl ćwicznia Clm ćwicznia jst uguntowani wiadomości dotyczącyc lmntanj toii spzęŝnia zwotngo w układac lktonicznyc. 2. Wymagan infomacj Budowa wzmacniacza tanzystoowgo i jgo paamty

Bardziej szczegółowo

Tradycyjne mierniki ryzyka

Tradycyjne mierniki ryzyka Tadycyjne mieniki yzyka Pzykład 1. Ryzyko w pzypadku potfela inwestycyjnego Dwie inwestycje mają następujące stopy zwotu, zależne od sytuacji gospodaczej: Sytuacja Pawdopodobieństwo R R Recesja 0, 9,0%

Bardziej szczegółowo

ANALIZA DANYCH W STATA 8.0

ANALIZA DANYCH W STATA 8.0 ANALIZA DANYCH W STATA 8.0 ZAJĘCIA 3 1. Rozpoczęcie 1. Stwozyć w katalogu C:/temp katalog stata_3 2. Ściągnąć z intenetu ze stony http://akson.sgh.waw.pl/~mpoch plik zajecia3.zip (kyje się on pod tekstem

Bardziej szczegółowo

11. 3.BRYŁY OBROTOWE. Walec bryła obrotowa powstała w wyniku obrotu prostokąta dokoła prostej zawierającej jeden z jego boków

11. 3.BRYŁY OBROTOWE. Walec bryła obrotowa powstała w wyniku obrotu prostokąta dokoła prostej zawierającej jeden z jego boków ..BRYŁY OBROTOWE Wae była obotowa powstała w wyniku obotu postokąta dokoła postej zawieająej jeden z jego boków pomień podstawy waa wysokość waa twoząa waa Pzekój osiowy waa postokąt o boka i Podstawa

Bardziej szczegółowo

20 ELEKTROSTATYKA. PRAWO COULOMBA.

20 ELEKTROSTATYKA. PRAWO COULOMBA. Włodzimiez Wolczyński Pawo Coulomba 20 ELEKTROSTATYKA. PRAWO COULOMBA. POLE CENTRALNE I JEDNORODNE Q q = k- stała, dla póżni = 9 10 = 1 4 = 8,9 10 -stała dielektyczna póżni ε względna stała dielektyczna

Bardziej szczegółowo

Teoria struktury kapitału

Teoria struktury kapitału Toria strutury apitału Dr Tomasz Słońsi Toria strutury apitału, Moigliani-Millr (MM), Nobl w zizini onomii Powaliny nowoczsnj torii strutury apitału zostały położon w rou 1958 w molu, tóry opirał się o

Bardziej szczegółowo

Zrobotyzowany system docierania powierzchni płaskich z zastosowaniem plików CL Data

Zrobotyzowany system docierania powierzchni płaskich z zastosowaniem plików CL Data MECHANIK NR 8-9/2015 25 Zobotyzowany system docieania powiezcni płaskic z zastosowaniem plików CL Data Robotic system fo flat sufaces lapping using CLData ADAM BARYLSKI NORBERT PIOTROWSKI * DOI: 10.17814/mecanik.2015.8-9.335

Bardziej szczegółowo

Prawo Gaussa. Potencjał elektryczny.

Prawo Gaussa. Potencjał elektryczny. Pawo Gaussa. Potencjał elektyczny. Wykład 3 Wocław Univesity of Technology 7-3- Inne spojzenie na pawo Coulomba Pawo Gaussa, moŝna uŝyć do uwzględnienia szczególnej symetii w ozwaŝanym zagadnieniu. Dla

Bardziej szczegółowo

dr inż. Zbigniew Szklarski

dr inż. Zbigniew Szklarski ykład 5: Paca i enegia d inż. Zbigniew Szklaski szkla@agh.edu.pl http://laye.uci.agh.edu.pl/z.szklaski/ Enegia a paca Enegia jest to wielkość skalana, okeślająca stan, w jakim znajduje się jedno lub wiele

Bardziej szczegółowo

Temat ćwiczenia. Pomiary kół zębatych

Temat ćwiczenia. Pomiary kół zębatych POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temt ćwiczeni Pomiy kół zębtych I. Cel ćwiczeni Zpoznnie studentów z metodmi pomiu uzębień wlcowych kół zębtych o zębch postych oz pktyczny pomi koł. II. Widomości

Bardziej szczegółowo

( ) Praca. r r. Praca jest jednąz form wymiany energii między ciałami. W przypadku, gdy na ciało

( ) Praca. r r. Praca jest jednąz form wymiany energii między ciałami. W przypadku, gdy na ciało Paca i enegia Paca Paca jest jenąz fom wymiany enegii mięzy ciałami. pzypaku, gy na ciało bęące punktem mateialnym ziała stała siła F const oaz uch ciała obywa się o punktu A o B po linii postej bez zawacania

Bardziej szczegółowo

Równania Lagrange a II r.

Równania Lagrange a II r. Mechania Analityczna i Dgania Równania Lagange a II. pzyłay Równania Lagange a II. pzyłay mg inż. Sebastian Pauła Aaemia Góniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Kaowie Wyział Inżynieii Mechanicznej

Bardziej szczegółowo

Farmakokinetyka furaginy jako przykład procesu pierwszego rzędu w modelu jednokompartmentowym zawierającym sztuczną nerkę jako układ eliminujący lek

Farmakokinetyka furaginy jako przykład procesu pierwszego rzędu w modelu jednokompartmentowym zawierającym sztuczną nerkę jako układ eliminujący lek 1 Matriał tortyczny do ćwicznia dostępny jst w oddzilnym dokumnci, jak równiż w książc: Hrmann T., Farmakokintyka. Toria i praktyka. Wydawnictwa Lkarski PZWL, Warszawa 2002, s. 13-74 Ćwiczni 6: Farmakokintyka

Bardziej szczegółowo

1. Ciało sztywne, na które nie działa moment siły pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem obrotowym jednostajnym.

1. Ciało sztywne, na które nie działa moment siły pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem obrotowym jednostajnym. Wykład 3. Zasada zachowania momentu pędu. Dynamika punktu mateialnego i były sztywnej. Ruch obotowy i postępowy Większość ciał w pzyodzie to nie punkty mateialne ale ozciągłe ciała sztywne tj. obiekty,

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja osób na podstawie zdjęć twarzy

Identyfikacja osób na podstawie zdjęć twarzy Idntyfikacja osób na podstawi zdjęć twarzy d r i n ż. Ja c k Na r u n i c m gr i n ż. Ma r k Kowa l s k i C i k a w p r o j k t y W y d z i a ł E l k t r o n i k i i T c h n i k I n f o r m a c y j n y

Bardziej szczegółowo

Krystyna Gronostaj Maria Nowotny-Różańska Katedra Chemii i Fizyki, FIZYKA Uniwersytet Rolniczy do użytku wewnętrznego ĆWICZENIE 4

Krystyna Gronostaj Maria Nowotny-Różańska Katedra Chemii i Fizyki, FIZYKA Uniwersytet Rolniczy do użytku wewnętrznego ĆWICZENIE 4 Kystyna Gonostaj Maia Nowotny-Różańska Katea Cheii i Fizyki, FIZYKA Uniwesytet Rolniczy o użytku wewnętznego ĆWICZENIE 4 WYZNACZANIE GĘSTOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CIECZY PRZY POMOCY PIKNOMETRU Kaków, 2004-2012

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie promienia krzywizny soczewki płasko-wypukłej metodą pierścieni Newtona

Wyznaczanie promienia krzywizny soczewki płasko-wypukłej metodą pierścieni Newtona Wyznaczanie poienia kzywizny soczewki płasko-wypukłej etodą pieścieni Newtona I. Cel ćwiczenia: zapoznanie ze zjawiskie intefeencji światła, poia poienia soczewki płasko-wypukłej. II. Pzyządy: lapa sodowa,

Bardziej szczegółowo

TEORIA SPRĘŻYSTOŚCI 10

TEORIA SPRĘŻYSTOŚCI 10 W YKŁ ADY Z T EOII S ĘŻYSTOŚCI ZADANIE BOUSSINESQA I FLAMANTA olitechnika onańska Kopac, Kawck, Łodgowski, łotkowiak, Świtek, Tmpe Olga Kopac, Kstof Kawck, Adam Łodgowski, Michał łotkowiak, Agnieska Świtek,

Bardziej szczegółowo

MOBILNE ROBOTY KOŁOWE WYKŁAD 04 DYNAMIKA Maggie dr inż. Tomasz Buratowski. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Robotyki i Mechatroniki

MOBILNE ROBOTY KOŁOWE WYKŁAD 04 DYNAMIKA Maggie dr inż. Tomasz Buratowski. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Robotyki i Mechatroniki MOBILNE ROBOY KOŁOWE WYKŁD DYNMIK Maggie d inż. oasz Buatowski Wydział Inżynieii Mechanicznej i Robotyki Kateda Robotyki i Mechatoniki Modeowanie dynaiki dwu-kołowego obota obinego W odeowaniu dynaiki

Bardziej szczegółowo

L(x, 0, y, 0) = x 2 + y 2 (3)

L(x, 0, y, 0) = x 2 + y 2 (3) 0. Małe dgania Kótka notatka o małych dganiach wyjasniające możliwe niejasności. 0. Poszukiwanie punktów ównowagi Punkty ównowagi wyznaczone są waunkami x i = 0, ẋi = 0 ( Pochodna ta jest ówna pochodnej

Bardziej szczegółowo

Fizyka 1 Wróbel Wojciech. w poprzednim odcinku

Fizyka 1 Wróbel Wojciech. w poprzednim odcinku w popzednim odcinku 1 Zasada zachowania pędu p Δp i 0 p i const. Zasady zachowania: pęd W układzie odosobnionym całkowity pęd (suma pędów wszystkich ciał) jest wielkością stałą. p 1p + p p + = p 1k + p

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKI GEOMETRYCZNE FIGUR PŁASKICH

CHARAKTERYSTYKI GEOMETRYCZNE FIGUR PŁASKICH Politecnika Rzeszowska Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Kateda Samolotów i Silników Lotniczyc Pomoce dydaktyczne Wytzymałość Mateiałów CHRKTERYSTYKI GEOMETRYCZNE FIGUR PŁSKICH Łukasz Święc Rzeszów, 18

Bardziej szczegółowo

Elementy matematyki finansowej

Elementy matematyki finansowej Elmty matmatyki fiasowj RZEDMIIOT : EFEKTYWNOŚĆ SYSTEMÓW IINFORMATYCZNYCH Elmty matmatyki fiasowj Wykład: Elmty Matmatyki Fiasowj la Wykładu Tmat: Elmty matmatyki fiasowj Zaczi czasu w oci fktywości iwstycji

Bardziej szczegółowo

Procedura wymiarowania mimośrodowo ściskanego słupa żelbetowego wg PN-EN-1992:2008

Procedura wymiarowania mimośrodowo ściskanego słupa żelbetowego wg PN-EN-1992:2008 Poua wymiaowaia mimośoowo śikago łupa żlbtowgo wg P-E-99:8. Utalamy zy łup jt mukły zy kępy a) wyzazamy ługość obliziową i mukłość łupa (5.8.3.) 3 bh I I i (jżli watość ϕ i jt zaa, moża pzyjąć,7) +,ϕ S

Bardziej szczegółowo

MIERNICTWO WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH I NIEELEKTRYCZNYCH

MIERNICTWO WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH I NIEELEKTRYCZNYCH Politechnika Białostocka Wydział Elektyczny Kateda Elektotechniki Teoetycznej i Metologii nstukcja do zajęć laboatoyjnych z pzedmiotu MENCTWO WEKOŚC EEKTYCZNYCH NEEEKTYCZNYCH Kod pzedmiotu: ENSC554 Ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

[ ] D r ( ) ( ) ( ) POLE ELEKTRYCZNE

[ ] D r ( ) ( ) ( ) POLE ELEKTRYCZNE LKTYCZNOŚĆ Pole elektcne Lne sł pola elektcnego Pawo Gaussa Dpol elektcn Pole elektcne w delektkach Pawo Gaussa w delektkach Polaacja elektcna Potencjał pola elektcnego Bewowość pola elektcnego óŝnckowa

Bardziej szczegółowo

Przygotowanie do Egzaminu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe

Przygotowanie do Egzaminu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe Pzygotowanie do Egzaminu Potwiedzającego Kwalifikacje Zawodowe Powtózenie mateiału Opacował: mg inż. Macin Wieczoek Jednostki podstawowe i uzupełniające układu SI. Jednostki podstawowe Wielkość fizyczna

Bardziej szczegółowo

Notatki z II semestru ćwiczeń z elektroniki, prowadzonych do wykładu dr. Pawła Grybosia.

Notatki z II semestru ćwiczeń z elektroniki, prowadzonych do wykładu dr. Pawła Grybosia. Notatki z II semestu ćwiczeń z elektoniki, powadzonych do wykładu d. Pawła Gybosia. Wojciech Antosiewicz Wydział Fizyki i Techniki Jądowej AGH al.mickiewicza 30 30-059 Kaków email: wojanton@wp.pl 2 listopada

Bardziej szczegółowo

Optyka 2. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Optyka 2. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Optka Projekt współinansowan przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funuszu Społecznego Optka II Promień świetln paając na powierzchnię zwierciała obija się zgonie z prawem obicia omówionm w poprzeniej

Bardziej szczegółowo

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Zamówień Publicznych ul. Szamocka 3, 5, 01-748 Warszawa tel: 22 667 17 04, fax: 22 667 17 33

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Zamówień Publicznych ul. Szamocka 3, 5, 01-748 Warszawa tel: 22 667 17 04, fax: 22 667 17 33 Zakład Ubzpiczń Społcznych Dpartamnt Zamówiń Publicznych ul. Szamocka 3, 5, 01-748 Warszawa tl: 22 667 17 04, fax: 22 667 17 33 993200/271/IN- 268/15 Warszawa, dnia 19.03.2015 r. Informacja dla Wykonawców,

Bardziej szczegółowo

KOLOKACJA SYSTEMÓW BEZPRZEWODOWYCH NA OBIEKTACH MOBILNYCH

KOLOKACJA SYSTEMÓW BEZPRZEWODOWYCH NA OBIEKTACH MOBILNYCH KOLOKACJA SYSTEMÓW BEZPRZEWODOWYCH NA OBIEKTACH MOBILNYCH Janusz ROMANIK, Kzysztof KOSMOWSKI, Edwad GOLAN, Adam KRAŚNIEWSKI Zakład Radiokomunikacji i Walki Elektonicznej Wojskowy Instytut Łączności 05-30

Bardziej szczegółowo

4πε0ε w. q dl. a) V m 2

4πε0ε w. q dl. a) V m 2 Rozwiązania są moje, Batka i jeszcze te któe znaazłem w A. Niestety nie mogę zagwaantować, że są popawne :( Jeżei twoje opowiezi óżnią się o tych, to napisz o mnie (najepiej z wyjaśnienie ską bieze się

Bardziej szczegółowo

PRÓBNA MATURA ZADANIA PRZYKŁADOWE

PRÓBNA MATURA ZADANIA PRZYKŁADOWE ZESPÓŁ SZKÓŁ HOTELARSKO TURYSTYCZNO GASTRONOMICZNYCH NR UL. KRASNOŁĘCKA 3, WARSZAWA Z A D AN I A Z A M K N I Ę T E ) Liczba, której 5% jest równe 6, to : A. 0,3 C. 30. D. 0 5% 6 II sposób: x nieznana liczba

Bardziej szczegółowo

14. Pole elektryczne, kondensatory, przewodniki i dielektryki. Wybór i opracowanie zadań 14.1. 14.53.: Andrzej Kuczkowski.

14. Pole elektryczne, kondensatory, przewodniki i dielektryki. Wybór i opracowanie zadań 14.1. 14.53.: Andrzej Kuczkowski. III Elektycność i magnetym 4. Pole elektycne, konensatoy, pewoniki i ielektyki. Wybó i opacowanie aań 4.. 4.5.: Anej Kuckowski. 4.. Dwie niewielkie, pewoące kulki o masach ównych opowienio m i m nałaowane

Bardziej szczegółowo

Ryzyko walutowe. Kursy walutowe spot i forward. Teorie kursów walutowych

Ryzyko walutowe. Kursy walutowe spot i forward. Teorie kursów walutowych Ryzyko walutowe. Kusy walutowe spot i owa. eoie kusów walutowych Postawowe pojęcia Deinicja yzyka walutowego - schemat z piewszego wykłau. Zazązanie yzykiem walutowym obejmuje wybó instumentów (aktywów)

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacze tranzystorowe prądu stałego

Wzmacniacze tranzystorowe prądu stałego Wzmacniacze tanzystoo pądu stałego Wocław 03 kład Dalingtona (układ supe-β) C kład stosowany gdy potzebne duże wzmocnienie pądo (np. do W). C C C B T C B B T C C + β ' B B C β + ( ) C B C β β β B B β '

Bardziej szczegółowo

PRÓBNA MATURA ZADANIA PRZYKŁADOWE

PRÓBNA MATURA ZADANIA PRZYKŁADOWE ZESPÓŁ SZKÓŁ HOTELARSKO TURYSTYCZNO GASTRONOMICZNYCH NR UL. KRASNOŁĘCKA, WARSZAWA Z A D AN I A Z A M K N I Ę T E ) Liczba, której 5% jest równe 6, to : A. 0, C. 0. D. 0 5% 6 II sposób: x nieznana liczba

Bardziej szczegółowo

Rozwiązanie równania różniczkowego MES

Rozwiązanie równania różniczkowego MES Rozwiązani równania różniczkowgo MES Jrzy Pamin -mail: jpamin@l5.pk.du.pl Instytut Tchnologii Informatycznych w Inżynirii Lądowj Wydział Inżynirii Lądowj Politchniki Krakowskij Strona domowa: www.l5.pk.du.pl

Bardziej szczegółowo