Kaźmierowski C., Zakład Gleboznawstwa i Teledetekcji Gleb UAM Poznań Gleboznawstwo Fizyczne właściwości gleb

Transkrypt

1 Kaźmierowki C., Zakład Gebozawtwa i Teedetekji Geb UA Pozań Gebozawtwo Fizyze właśiwośi geb Ćwizeie r 3: Podtawowe fizyze właśiwośi geb Zaeaa iteratura: Geeza, aaiza i kayfikaja geb A. oek, S. Drzymała, Wyd. UP w Pozaiu, Gebozawtwo red. S. Zawadzki, PWRiL, W-wa, 1999; troy 96, , , Geba jet układem trójfazowym, kładająym ię z fazy tałej (idex ), fazy iekłej (idex ) i gazowej owietrza gebowego (idex a). W jedote objętośi kaŝda z faz taowi objętość zątkową (,, a). Reaje omiędzy trzema fazami deydują o właśiwośiah fizyzyh geby. RozróŜia ię odtawowe i wtóre właśiwośi fizyze geb. Im zzeiej uakowae ą zątki tałej fazy, tym miejza jet objętość woyh rzetrzei (orów, idex ), atomiat wzrot zątkowej objętośi wody (tj. wigotośi) owoduje zmiejzeie objętośi orów wyełioyh owietrzem. Podtawowe właśiwośi fizyze wyikają ze kładu materiału gebowego i touków objętośiowyh faz, ą to: kład grauometryzy geby, gętość, orowatość, koyteja, truktura, ekość i zwięzłość. Właśiwośi wtóre wyikają z odtawowyh właśiwośi fizyzyh daej geby, ą to m. i.: właśiwośi wode, iee, hemize i owietrze. a ( 0) F. gazowa a a + L L F. iekła L F. tała + L + a + L + a Ry. 1. Shemat trójfazowego układu geby Gętość fazy iekłej ( ) touek may fazy iekłej geby ( ) do objętośi tej fazy ( ), wyraŝay w g*m -3 ub w g*m -3 ; w gebah iezaooyh gętość fazy iekłej jet w zaadzie rówa fazowej gętośi wody: w Gętość tałej fazy (, iekiedy okreśaa jako gętość właśiwa) touek may fazy tałej geby ( S; geba wyuzoa do tałej may w temeraturze 105 C) do objętośi tej fazy ( ), wyraŝay w g*m -3 ub g*m -3. Jet to średia gętość iała iejedorodego i wyraŝa touek wartośi izbowej may zątek gebowyh do ih objętośi. Gętość tałej fazy harakteryzuje tyko fazę tałą i da daej geby jet tała w długim rzedziae zaowym, zaeŝy od kładu mieraogizego geby i zawartośi materii orgaizej, ie zaeŝy atomiat od toia rozdrobieia zęśi mierayh, truktury i orowatośi geby. 1 1g/m 3 1 g/m kg/m 3

2 Kaźmierowki C., Zakład Gebozawtwa i Teedetekji Geb UA Pozań Gebozawtwo Fizyze właśiwośi geb Tabea 1 Gętośi tałej fazy geb i mierałów ierał Gętość [g*m -3 ] Geby Gętość [g*m -3 ] ierały iate 2,6 2,9 Geby mierae 2,60 2,75 Kwar 2,65 Geby torfowe 1,50 1,80 Ortokaz 2,54 2,57 Torf iki 1,30 1,60 Biotyt 2,70 3,10 Torf wyoki około 1,2 Limoit 3,50 3,95 Torf iki amuoy 1,6 1,9 ateria orgaiza około 1,49 Ozazaie gętośi fazy tałej ( ) geb metodą ikometryzą 1. ZwaŜyć ikometr a wadze aaityzej [a] 2. Wyać do ikometru ok. 2-3 g geby wyuzoej w 105 o C i zwaŝyć a wadze aaityzej [b]. 3. Naełić ikometr odowietrzoą wody detyowaą do 1/3 objętośi i gotować do zau gdy rzetaą uhodzić ęherzyki owietrza (15-30 miut). 4. Otudzić ikometr do temeratury okojowej. 5. Naełić ikometr odowietrzoą wodą detyowaą i umieśić w termotaie a 24 h w eu utabiizowaia temeratury. 6. Po tym zaie wyjąć ikometr (jedorazowo do 5 ztuk), włoŝyć korek, ouzyć i zwaŝyć ikometr wraz z wodą i gebą a wadze aaityzej []. 7. OróŜić ikometr i aełić go odowietrzoą wodą detyowaą i owtórzyć roedurę z kt ZwaŜyć ikometr wraz z wodą a wadze aaityzej w oób oiay w kt. 6 [d]. 9. Gętość fazy tałej obizamy ze wzoru: b a ; [g m -3 g m -3 ] ( d a) ( b) Ry. 2 Pikometr Gay-Luaa Gętość fazy tałej geb ozaować moŝa a odtawie zawartośi materii orgaizej (% O): 100 %O 100 %O + 1, 49 2, 65 Gętość geby uhej ( ) - touek may geby wyuzoej do tałej wagi w temeraturze 105 C () do objętośi w układzie aturaym (, w której zotała obraa), wyraŝoy w g m -3 ub w g m -3. g g 3 3 m m Jet to średia gętość geby uhej w układzie aturaym i wyraŝa touek wartośi izbowej may uhej geby (o wyuzeiu w tem. 105 C) do objętośi róbki zmierzoej w układzie aturaym (). Gętość geby uhej zaeŝy zarówo od kładu may geby (kładu mieraogizego i zawartośi róhiy) jak i oobu uakowaia zątek tałyh w jedote objętośi (materiał uźo uyay ub bardzo zbity, zagęzzoy). DuŜy wływ a gętość geby uhej wywiera materia orgaiza. Gętość geby uhej harakteryzuje dwie fazy (tałą i gazową) i jet wartośią zmieą da daej geby. Wiekość ta wzrata wraz z zagęzzeiem tałej fazy geby, rzy zym maeje objętośi orów. Na odtawie wartośi gętośi geby oeić moŝa zwięzłość geby i touki owietrze geby. NiezaeŜie od kładu grauometryzego gętość geby zazwyzaj wzrata wraz z głębokośią. Wywołae jet to miejzą zawartośią materii orgaizej w głębzyh wartwah geby, aikiem wartw adegłyh i łabzą eetrają rzez korzeie rośi oraz ograizoym wływem zyików atmoferyzyh (rzemarzaie, rzeyhaie). Ozazaie gętośi geby 1. Pobrać do yidra o zaej objętośi [ ] róbkę geby o iearuzoej trukturze. 2. Cyider z gebą wyuzyć do tałej may w temeraturze 105 C (zwyke kika di), atęie zwaŝyć z dokładośią do 0,01 g [ 105] 3. ZwaŜyć uty yider z dokładośią j.w., tara [T] 4. Gętość objętośiową geby obizyć ze wzoru: 5. T 3 3 [ g m g m ] 105 ub

3 Kaźmierowki C., Zakład Gebozawtwa i Teedetekji Geb UA Pozań Gebozawtwo Fizyze właśiwośi geb Przykładowe gętośi geby uhej Tabea 2 Geba Gętość geby uhej [ g m -3 ] Geba Gętość geby uhej [ g m -3 ] Geby średiozwięzłe 1,3 1,5 Torfy ikie: Geby iazzyte 1,6 średio rozłoŝoe 0,06 0,12 ieoiadłe Geby urawe 1,6 1,8 rozłoŝoe oiadłe 0,1 0,2 Ley 1,2 1,5 o meioraji rzeuzoe 0,25 0,35 Giy 1,3 1,8 o meioraji amuoe 0,25 0,35 Przykład rawdzeie itotośi róŝi tau zagęzzeia 4 geb Tabea 3 1 x xi i 1 xi x i σ P 2 ( ) Wzór Geba 1 Geba 2 Geba 3 Geba 4 Cyider Cyider Cyider Cyider 4.o Cyider 5.o..o..o Wiekość róby () Średia Odhyeie. tadardowe σ 100% Wółzyik x zmieośi rzy zadaym oziomie ufośi α (. 0,05) µ wartość µ α, odz. z tab. rozkł. T-tudeta,* α0,05, 3,182 2,776 2,776 0,571 σ δ µ Przedział α, ±0.079 ±0.049 ±0.023 ±0.004 ufośi x δ Doy zakre ( ) ( +δ ) x Góry zakre *, w exeu do obizeń rzedziału ufośi rzyjmowaa jet umowa tała wartość 1, Gętość objętośiowa, (g/m 3 ) Geba Ry. 3. Grafiza zetawieie średih gętośi geb z tabei 2. Iterretaja wyików (z tab. 3 i ry. 3): RóŜie między gętośiami geb 1, 2 i 3 ie ą tatytyzie itote a oziomie α0,05, jedyie gętość geby 4 róŝi ię od ozotałyh wartośi a oziomie itotym tatytyzie.

4 Kaźmierowki C., Zakład Gebozawtwa i Teedetekji Geb UA Pozań Gebozawtwo Fizyze właśiwośi geb Ry. 4. Wływ may urządzeń i wigotośi geby a głębokość rzeikaia aręŝeń (Soehe 1958) W tradyyjej urawie oad 90 % owierzhi geby jet orozie ugiatae (Uiv. of Nebraka, 1999, aagemet Strategie to iimize ad Redue Soi Comatio. Pub. G A). Ry. 5. Skaa i atętwa ugiataia geby Iteywa urawa owodować moŝe rozwój trwałego zagęzzeia w oziomie odurawym odezwa łuŝa. DuŜe zagęzzeie zwiękza oorość mehaizą geby, (aiająe ię wraz ze adkiem wigotośi geby) i owoduje ograizeie rozwoju korzei rośi. Zjawiko to moŝa eimiować. rzez głębozowaie. htt:// 0 oodowo-gejowyh z oziomem agri (ariek i i 1999) Głębokość - Deth [m] Pedoów 7 Pedo Gętość geby uhej - q [g x m -3 ] Wółzyik orowatośi - [m 3 x m -3 ] Ry. 6. Przykład rzekztałeń właśiwośi fizyzyh iteywie uŝytkowayh geb łowyh zaiekowyh oadowo-gejowyh z obzaru Wiekooki (ariek i i. 1999).

5 Kaźmierowki C., Zakład Gebozawtwa i Teedetekji Geb UA Pozań Gebozawtwo Fizyze właśiwośi geb Oea wływu tau zagęzzeia geby a waruki rozwoju korzei rośi W koejośi od góry ku dołowi koeje iie odowiadają oraz miejzej wigotośi geby. tj.: iia iągła gruba wigotość geby zbiŝoy do tau ełego ayeia wodą (wigotość orowatośi) iia rzerywaa geba rawie uha, Gętość rzy której atęuje hamowaie rozwoju korzei rośi maeje wraz ze wzrotem zawartośi frakji yłu i iłu oraz adkiem wigotośi geby. Ry. 7. Wływ uziarieia i wigotośi geby a wartość gętośi objętośiowej krytyzej da rozwoju korzei rośi (Pabi i i. 1998) Orietayje wartośi krytyzej gętośi geb da róŝyh utworów gebowyh Uziarieie (USDA-NRSC Soi Quaity Ititute, Agroomy Tehia Note 17, 2003) Gętość otymaa Gętość rzy której moŝe wytąić ograizeie wzrotu [g m -3 ] Gętość krytyza (wyraźe ograizeie rozwoju korzei) [g m -3 ] [g m -3 ] Piaki <1,6 1,69 >1,80 Giy iazzyte, giy <1,4 1,63 >1,80 Giy średie i ięŝkie <1,4 1,60 >1,75 Pyły, yły izzyte <1,3 1,60 >1,75 Pyły iate, giy yate <1,4 1,55 >1,65 Iły (>35% fr. Iłu) <1,1 1,49 >1,58 Tabea 4 Na obzarah iteywie uŝytkowayh roizo gętość geby w oziomie urawym i odurawym kztałtowaa jet rzez zabiegi agrotehize aręŝeia owtająe w gebie od kołami urządzeń. Porowatość geb ub wółzyik orowatośi ( ) - touek objętośi wzytkih woyh rzetrzei ( a + L), tz. zajętyh rzez fazę iekłą i gazową, do ałkowitej objętośi geby w układzie aturaym (), wyraŝay w m 3 /m 3 ub m 3 /m a + L m m 3 3 m m Jet to zątkowa zawartość woyh rzetrzei w jedote objętośi geby. Porowatość harakteryzuje touki wodo-owietrze geb. Iość rzetworów zaeŝy w zazym toiu od truktury geby i gętośi uakowaia zątek tałyh. Porowatość geby jet mała gdy zątki tałej fazy ułoŝoe śiśe. w iakowah ub w zbitym oziomie odurawym (odezwa łuŝa); gdy zątezki tałej fazy ułoŝoe ą uźo (wydmy) ub tworzą orowate kuieia (truktury gruzełkowe w oziomie akumuayjo-róhizym) orowatość jet duŝa. Porowatość wyzazyć moŝa w oób bezośredi jedak ajzęśiej jet obizaa: Z defiiji, wię wyzazoe wartośi i do defiiji:, rówieŝ z defiiji wię. Podtawiają tak + a L

6 Kaźmierowki C., Zakład Gebozawtwa i Teedetekji Geb UA Pozań Gebozawtwo Fizyze właśiwośi geb Czyiki wewętrze kład grauometryzy truktura geby rodzaj mierałów iatyh iośi i kład materii orgaizej kład katioów wymieyh Czyiki kztałtująe orowatość geb Czyiki zewętrze zabiegi urawowe rodzaj uŝytkowaia geb iość i iteywość oadów atmoferyzyh zmiay temeratury (kimat Tabea 5 Tabea 6 Kayfikaja fukjoaa orów gebowyh (za Brewer 1964; Fabri ad iera aayi of oi, Joh Wiey & So, uzuełioe) Kaa Podkaa RówowaŜa średia or [µm] Waruki traortu i dotęośi wody akroory grube > 5000 śrdie droe bardzo drobe eorory ikroory 5-30 Utramikroory 0,1-5 Krytoory < 0,1 Woda grawitayja, iedotęa da rośi j.w., rzeływ woiejzy dotęa w iewiekim toiu woda kaiara, w ałośi dotęa da rośi woda kaiara, trudo dotęa da rośi woda ieruhoma, iedotęa da rośi Zawartość makro- i mezoorów tj.>30 µm [m 3 x m -3 ] Poziomy euwiae geb łowyh - Eet (iaki łabogiiate) Y 0,872-0,419 x r (r 0,925; 10) Gętość objętośiowa geby uhej - [g x m -3 ] Ry. 8. Wływ zagęzzeia a zątkowy udział makro- i mezoorów w oziomah odowierzhiowyh geb łowyh z obzaru Wiekooki (ariek i i. 1999) K [um -1] Piaki (utwory zawierająe >85 frakji iaku) dae omiarowe k 2197,81*q -7,391 r 2 0,663 St er 26, [g m -3 ] Ry. 9. Wływ gętośi iaku zwykłego a wółzyik fitraji (Syhaki i Hahe, KGiRG UP Pozań).

7 Kaźmierowki C., Zakład Gebozawtwa i Teedetekji Geb UA Pozań Gebozawtwo Fizyze właśiwośi geb Porowatość aerayja ( a;) - touek objętośi fazy gazowej (a) do objętośi ałkowitej w układzie aturaym (), wyraŝoy w m 3 /m 3 ub m 3 /m 3. Jet to zątkowa zawartość fazy gazowej. a Θ a Da więkzośi rośi urawyh otymae waruki teowe, tj. odowiedia iość teu będąego reetorem eektroów wytęują rzy orowatośi aerayjej w trefie korzeiowej rzekrazająej 0,1 0,15 m 3 /m 3. Wyjątkiem ą trawy, które rzetrwają awet rzy a a oziomie 0,06 m 3 /m 3. Wigotość objętośiowa (Θ) - touek objętośi fazy iekłej () do objętośi ałej róbki w układzie aturaym (), wyraŝoy w m 3 /m 3 ub m 3 /m 3 ub Θ Θ * W da wody W Θ gdzie: W - wigotość wagowa, L objętość wody, L gętość wody + Wigotość wagowa (W) - touek may fazy iekłej (tj. wody, L) zawartej w gebie do may uhej geby (S), wyraŝoy w g/g ub w g/g: W L ; (g/g ub w g/g) Wkaźik ayeia geby wodą (f) - touek objętośi fazy iekłej ( ) do objętośi woyh rzetrzei ( ), wyraŝoy w otai izby iemiaowaej (wkaźik): f + ; (-) a Θ Przykład obizeia wigotośi geby Wiekość Cyider 1 Cyider 2 (m 3 ) (g) q / (g/m 3 ) 1,20 1,80 Po waiu do obu yiderków o 30 g wody W/ (g/g) 0,250 0,167 Θ / (m 3 /m 3 ) 0,300 0,300 Tabea 7 Udizał frakji [%] Węgie orgaizy [%] Exaatio W. orowatośi [m 3 * m -3 ] Gętość geby [g * m -3 ] th eretie 75th eretie media mea 25th eretie 10th eretie outier 0 Sad Sit Cay Ry. 10. Wykrey krzykowe iutrująe kaę zróŝiowaia fizyzyh właśiwośi geb dotyzyć mogą obzaru oa, regiou ub dowoego zbioru dayh.

8 Kaźmierowki C., Zakład Gebozawtwa i Teedetekji Geb UA Pozań Gebozawtwo Fizyze właśiwośi geb Reteja wody w gebie Przeływ i reteja wody w ośrodku orowatym, zjawika oboru i traortu wewątrz rośi oraz traty do atmofery ą zjawikami eergetyzymi, związaymi ze zmiaami tau eergii otejaej oraz kietyzej (Brady i Wei, 2008). Da harakterytyki tau i ruhu wody w ośrodku orowatym kuzowe zazeie oiada eergia otejaa, wyikająa z wytęowaia ił adhezji (rzyiągaie zątezek wody rzez tałą fazę geby) i kohezji (wzajeme rzyiągaie zątek) owodująyh owtawaie otejału matryowego Ψ m. Siły adhezji i kohezji umoŝiwiają zatrzymywaie wody w gebie oraz w zazym toiu reguują jej ruh oraz obieraie rzez rośiy. Sta eergetyzy wody w gebie, a tym amym moŝiwość jej obieraia rzez korzeie rośi wyraŝoy jet ałkowitym otejałem wody gebowej (Ψ t), będąym umą wartośi otejałów zątkowyh: Ψ t Ψ m + Ψ o + Ψ g + Ψ h Potejał matryowy wytęuje w trefie ad oziomem zwieriadła wody grutowej, jet zawze ujemy, wywołuje zjawika adorji i kaiarośi w orah gebowyh i zaząo zmiejza oziom eergetyzy wody w obiŝu owierzhi tałej fazy w taie zęśiowego ayeia wodą. Potejał omotyzy (Ψ o), kładowa eergii otejaej wody związaa z iłami rzyiągaia wody rzez joy z roztworu gebowego, jet zawze ujemy. Wływa a moŝiwość obieraia wody rzez komórki korzei rośi i jet rozatryway rzy wyokim tęŝeiu roztworu gebowego,. w gebah łoyh. Wływ a ruh wody jet zikomy, bowiem joy ub rozuzzoe ubtaje oruzają ię wraz z wodą. Potejał grawitayjy (Ψ g) zaeŝy od ołoŝeia umowego oziomu odieieia (a który miałaby być rzeieioa zątezka wody), jet dodati owyŝej rozatrywaego oziomu odieieia i ujemy oiŝej tego oziomu. Siły grawitaji deydują o ztęująym ruhu wody w tzw. rzewodah iekaiaryh (makroi mezoorah), w któryh wyokość wziou kaiarego (iieie kaiare) jet miejza od iły grawitaji. PoiŜej oziomu zwieriadła wody zamiat otejału matryowego rozatryway jet atomiat dodati otejał hydrotatyzy (Ψ h). Potejał hydrotatyzy (Ψ h) wytęuje oiŝej oziomu wody grutowej, gdzie jet rozatryway zamiat otejału matryowego, ie wytęuje w trefie ieayoej (ad zwieriadłem wody) i jet zawze dodati. W trefie ieayoej, rzy braku otejału hydrotatyzego (Ψ g0), rzy omiięiu kwetii oziomu odieieia (Ψ h 0) oraz zazwyzaj omijaej wartośi otejału omotyzego (Ψ o 0, w więkzośi geb ie wykazująyh zaoeia), ta eergetyzy wody wyraŝa am otejał matryowy. Stąd da otrzeb harakterytyki zdoośi reteyjyh geb w taie ieayoym rozatrywaa jet jedyie zaeŝość między wigotośią geby a otejałem matryowym. Woda rzeływa od otejału wyŝzego do otejału iŝzego iezaeŝie od iośi wody w gebie, to zazy z miej gdzie jet wiązaa z miejzą iłą do miej o więkzej ie ąej, tj.. z mieja o otejae Ψ m -10 kpa do mieja o otejae Ψ m -100 kpa, iezaeŝie od gradietu wigotośi. Potejał matryowy wyraŝa iość eergii iezbędej do rzeieieia jedotkowej iośi wody ze tau gebawoda do zbiorika wody woej zajdująego ię a tej amej wyokośi. W raktye odowiada okoaiu iśieia () odowiadająego wyokośi wziou kaiarego (h) w rzewodzie o okreśoej średiy (d); oiaego rówaiem Youga Laaea da iśieia kaiarego ( gh): 29,68 h [ m] d [ µ m] Uuięie ub obraie z geby, wody zajdująej ię w ou działaia kiku ił związae jet z wykoaiem ewej ray, tj. wydatkowaiem eergii a okoaie ił wiązaia, tąd teŝ ujemy zak otejału matryowego. Z uwagi a moŝiwość rzeizeia iośi eergii a iość wody wyraŝoą w jedotkah maowyh, objętośiowyh ub wagowyh, wartość otejału wyrazić moŝa odowiedio w trzeh ekwiwaetyh jedotkah (Kędziora 1995, Warrik 2002): eergii a jedotkę may (otejał właśiwy ub hemizy): gh µ gh [. J / kg] eergii a jedotkę objętośi (otejał objętośiowy) - otejał wody gebowej ν 3 Ψ ub gh. J / m N m 2 Pa, atm, bar ν [ ] eergii a jedotkę wagi (otejał wagowy) - wyokość hydrauiza iśieia: Ψ gh h, g g [. m m]

9 Kaźmierowki C., Zakład Gebozawtwa i Teedetekji Geb UA Pozań Gebozawtwo Fizyze właśiwośi geb rzeizaie jedotek wyraŝająyh iłę wiązaia wody w gebie: 1bar 1020 m ł. wody 0,9869 atm 100 J 10 5 Pa 3,01 F 1kPa 0,001 Pa 10,2 m ł. wody 10 mbar 0,01 bara 0,0099 atm 0,145 i Siła ąa geby moŝe być wyraŝaa w jedotkah iśieia (jako bezwzgęda wartość otejału objętośiowego tj. otejału wody gebowej,. kpa ub atm) ub ekwiwaetyh jedotkah wyokośi hydrauizej (jako otejał wagowy,. m ub m; Kędziora 1995). Z uwagi a duŝą roziętość wartośi izbowyh otejału matryowego jego wartość wyraŝaa jet zęto w jedote F, obizaej jako ogarytm dzieięty jego wyokośi hydrauizej w etymetrah łua wody, redukuje to zakre wartośi i ujemy zak otejału matryowego. (Ψ m -10 kpa odowiada h-100 m ł wod, F og(100) 2). Brady i Wai 2008, Pearo Pretie Ha T Ry. 11. Krzywa wodej reteyjośi wraz z oeą tau dotęośi wody da rośi Stałe wodo gebowe: Peła ojemość woda ta w którym woda wyełia wzytkie woe rzetrzeie; wigotość objętośiowa rówa jet orowatośi ogóej. Poowa ojemość woda (PPW) zawartość wody w gebie o wobodym odieku wody grawitayjej z geby urzedio ałkowiie wyyoej wodą (jet to iość wody ozotająej w gebie o 2 3 diah wobodego odieku, rzy braku oddziaływaia zwieriadła wody grutowej i rzerwaym arowaiu tereowym. Przy tej wigotośi woda utrzymywaa jet z iłami wyoząymi około F2 (wyokość hydrauiza iśieia h 100 m łua wody). Poowa ojemość woda jet odtawową harakterytyką wodo-gebową. Wigotość trwałego więdięia (WTW) zawartość wody w gebie, rzy której rośiy trwae więdą, trwae traą turgor; jet to wigotość geby odowiadająa ie wiązaia wody a oziomie F4,2 (wyokość hydrauiza iśieia h m łua wody). Woda otejaie dotęa da rośi (WPD) jet to woda zawarta omiędzy F 2 a 4,2 (zawartość wody rzy PPW - zawartość wody rzy WTW). Woda łatwo dotęa da rośi (woda uŝyteza WU ub WŁD) rzyjmowaa zęto jako 2/3 wody otejaie dotęej da rośi; moŝe być wyzazoa jako róŝia PPW i zawartośi wody rzy otejae matryowym Ψ m -200 kpa (wyokość hydrauiza iśieia 2000 m ł wody ub F 3,3, orówaj ry. 11 według Brady i Wai 2008 ). Woda higrokoowa (Wh) woda związaa główie rzez kooidy gebowe z iłami od F 4,2 7. Woda grawitayja (Wg) woda odiekająa z geby od wływem ił grawitaji, utrzymywaa iłami miejzymi od 100 m wyokośi łua wody (F0 2 ).

10 Kaźmierowki C., Zakład Gebozawtwa i Teedetekji Geb UA Pozań Gebozawtwo Fizyze właśiwośi geb 0 Staowiko omiarowe r 1 Geba łowa zaiekowa oadowo-gejowa, zeó gebowy P4 WTW WŁD Θr PPW A E1et -50 E2etg E / B B1t B2t Głębokość [m] średia głębokość wytęowaia wigotośi odowiadajaej oowej ojemośi wodej B3tg C1ag C2ag średia głębokość zwieriadła wód grutowyh Wigotość objętośiowa Θ [m 3 x m -3 ] Ry. 12. Zakre zmia wigotośi w rofiu geby łowej w atah (Przybroda k/pozaia, Kaźmierowki 1999 a odtawie wyików badań arika i i i 1999). Zbiór Zetawieie średih wartośi wybrayh harakterytyk gebowyh z róŝyh zbiorów dayh Lizba oziomów q Corg Piaek Pył Ił średia FC WP PAWC waria ja średia waria ja średia Tabea 8 g/m 3 v/v % % % % v/v - v/v - v/v etodyzie jedorode zbiory dayh jeda metodyka, zwyke iewieki obzar Pukett et a. (1985) E-04 ohaty et a. (1999) Deto et a. (2004) Kaźmierowki (2007) WLKP Komiayje zbiory dayh- róŝe metody, gobaa ub regioaa kaa Teme et a. (1996) (0.154) (0.008) Neme et a. (1999) Stobovoy (2002) Batje (2002)-FC Batje (2002)-WP Batje(2002)AWC Dae z obzaru oki , waria ja