BIAŁA BLUZKi) AGNIESZKA OSIECKA UJOI., Cel. Zkailcje ~g UJot.. Ctwt. Z~lł. Mle!lll. Minii 20Qg

Transkrypt

1 AGNIESZKA OSIECKA BIAŁA BLUZKi) Mino, ~ISO ' 500g 300g '~1_9B_9-8_~19_ęfił-B MlłSO Mleiil ~Zef\llłl 300g 300 g I B ' ' UJOI., Cel. Zkailcje ~g UJot.. Ctwt. Z~lł Minii 20Qg Mle!lll "11irso 200 g B 198

2 AGNIESZKA OSIECKA BIAŁA BLUZK W ROLI ELŻBIETY KRYSTYNA JANDA ADAPTACJA I REŻYSERIA MAGDA UMER OPRACOWANIE I KIEROWNICTWO MUZYCZNE JANUSZ BOGACKI Ś W I A T L O PIOTR PAWLIK KONCEPCJA SCENOGRAFICZNA M A G D A U M E R REALIZACJA SCENOGl}AFll MAŁGORZATA DOMANSKA PRODUCENT WYKONAWCZY ALICJA PRZERAZIŃSKA REALIZACJA DŹWIĘKU MIR O SŁAW BESTECKI REALIZACJA W IDEO PIOTR BLI Ź NIAK REALIZACJA Ś WIA TŁA PAWEŁ SZYMCZYK OPERATORZY KAMER ANDRZEJ CICHOCKI TADEUSZ KIENIEWICZ ADAM KŁOSIŃSKI FILIP MARCICKIEWICZ ZESPÓŁ MUZYCZNY w SKŁADZIE JANUSZ BOGACKI - FORTEPIAN TOMASZ BOGACKI - GI TARA PAWEŁ PAŃTA- KONTRABAS B OGDAN KULIK- PERKUSJA MONTAŻ MATERIAŁÓW FILMOWYCH ZOSIA HALWIC PREMIERA W OCH-TEATRZE - 4 CZERWCA 2010 PRAPREMIERA SPEKTAKLU WYPRODUKOWANEGO DLA PRZEGLĄDU PIOSENKI AKTORSKIEJ WE WROCŁAWIU ODBYLA SIĘ W 1987 R. W WARSZAWSKIM TEATRZE ATENEUM, INAUGURUJĄC DZIALALNOSC SCENY NA DOLE" TEGO TEATRU.

3 S ł o ń ce do et leba.. B1 a ł bluzka Magda Umer Słońce do chleba czyli wspomnienie o Agnieszce Osieckiei Odczuwam pewną be J:ra dność i lęk przed pisaniem. Niczego nie jestem tak do końca pewna. więc po co? Z drugiej strony wiem, jak bardzo jest osobą kochaną, jak ciekawi i fasc~ nuje - dzisiaj bardziej jeszcze, niż wtedy. kied~ żyla... Z trzeciej stro n~ - to Ona właśnie bez przerw~ namawiala do pisania wspomnień, do zapisywania wszystkiego, zanim czas, jak złośliw~ kornik, wywierci dziurkę " p amięci". Z czwartej Uuż ostatniej) stron~ - postanowi lam przestać się bać. Przecież napisać o Agnieszce, to znowu trochę z Nią pobyć... \Vybieram wspominanie alfabetyczne: 1 aj pierw daleki znajomy. potem mity. kolorowy przyjac iel_ lekarz. kokon, ostatnia deska ratunku i w końcu wróg. Śmiertelny Napisała o so bie (w książce pod tytułem.. Rozmowy w tańcu"). że jest a lkoho li czką. To ciągle s?okujące 1 niebywałe wyznanie w naszy m pij anym kraju. B - Bóg Wierzyła gorąco, że Bóg - t akże Poeta - opiek uje się N i ą bezpośrednio l że poeci ma_1ą u Niego specjal ne praw a. Myślę. że tylko z :Jim rozmawiała do końc a szczerze. I myśl<;. że rozmaw iała z Nim codziennie. Kiedy umi erała. chodzi ła do ko śc iolów różnyc h wyzna1i. zapa l ała św iecz k i, o coś pros ił a. za coś p rze pra sza ła. ( - ciocia Basia Barbara Sikorska. Siostra 1ej mamy. pani Marii. l kochcina 1 często wspominana. To ona namów ila I O-letnią Agni es1 kę, aby zaczę la pisać pami ętnik. Była surov.ryrn. złośli wym. ale czułym i kocha_iącyrn k.iytykiem wszystkiego. co Agnieszka pi sała. Na leżała do tego typu ludz i, którzy c zyh. 1j ą Pascala w oryginale. a mimo to nie cyt uj ą go przy byle okazj i" D -dyplomacja Z tym miał a poważne probl emy. Je1 mistrzem w dziedzinie dyplomacji b:, I.t\ndrzeJ Jarecki - przyjaciel i autorytet moralny: On urnial w taktowny sposób p owiedzieć. co my ś li - coś, czego ja nie potrafi lam. Za\\ sze 1 ezygnowalam 7. j.:dncgo albo z dni.l(ict!o Pamiętam. Jak k iedys v. róc i la z Ame1-y ki. Od dzisia.1 bi.;dę mowić. co my\ I<;. tam wszyscy tak robią. Trzeba walić prawdę m iędzy oczy ' Do syć tej obludv"... Ale po ki lku rea kcjach zna1om yc h. którym powicdziala. co naprawdę my ś li - zr.:7ygn owara. Prawd z iwą prawd ę pr ze nosiła do lit ernh11y Na.1szczersza byla na papierze. ukryta z;i ró ż n y mi osobcimi...;-...awct. ki edy piszę o I O- letnim chl opcu. to to także.1estem ja. IJanal. ah: l lk il.' ~t". E - elegancja O elegancji ni<.: 111iala 1 co m oże waż - niejsze - nie c h c i a ł n mieć zielonego pojęcia. Nudzily ją żurnal e. kosmety ki. moda. Pi sała Wiem. że manki ety są raz szersze. raz wc7- s7e (przecież wid zę ), spodnie na zmian<; to chudną do rozmiarów makaronu. to wypuszczają si<; do szerokości szarawaró1v, twarze na z mian ę to s ini ej ą. to świecą s ię jak!jtarnie. piersi rosn ą i z nika_1ą. ale pojęcia nie mam.dlaczego.. i estety.dla mł odych te rzeczy są strasznie wa.cne" Myślę. że AgnicS?ka ni e miata nic wspó lnego z eleg a n cj ą w sensie sposobu ubierania si<;. ale m1ala co~ du.i'.o ważniejszego - ona miab el e gancką dusr f - fotourafowanie "' Pas.1a. pra wie tak sa mo wa ż na jak pisanie. Fotografowaniu po św i ęc il a os tatnią swoj ą k s i ą7kę, bardzo p ryw atną. Pt.. NA POC ZĄ TKU BYL t\eciat YW. G - Giedroyc Jerzy Może na_1wi ę k szy au torytet moralny Po raz pierwszy pojechala do P aryża w r. Miala wtedy 21 lat. Mówi la mi. ż e pan Jerry by! Jej r1crwszyrn. prawdziwym nauczycielem histo1ii. Bard zo go kochała. mimo że hi storii nie zno si ł a. H - Hell'n a /-\ w l aśc11vic pani Helenka. Gospo:; ia 1 Opoka. Znała Ag111cv k9. pko małą clz1<.:wczyn k<r i do kon ca traktowara jak małą dziewczyn kc;. To pani l Jelena.1est au t o rką sly nncgo ;,dan ia: Bied na ta moja pani - ona nic nic umie. tylko pi sać" I - in na.. O JL'LI udalo >;ię wyho dować ze mnie niezie dziwadlo" - pi~ ar a. Jej na1ukochańszy me/ czy zna. Wiktor o,1ccki. wa lczy! z trzema potęg.a mi tego kraju. ko111 uni z111<.:m. gr11rimi b 1 ~ im i 1 n ac1o n~ili1111 cm. ' ły nn y pi~1ni. ta i kompoz) tor pu,; tancm il n a u uy ć J ą pic;ciu językó\\, zab rania! uytania gazet 1 Sienkicwic7a. Kiedy mama sta n ęła 1,v obronie autora l"rylog11. m ów i ąc: A l eż Wiktor. w ku1icu on dostal Nag rodę :\obl a, ona powinna to pr1: e..:.rytać" - odpowi ada! spokojnie:...la rnu<.: g.o nie po\'1nienem i ona ni et<'go nie powinna" 1-\ poniewa ż uważa!. że pov. i n na pł ywać 1 l atać na "7') ho\.vcach - z 111ilo ś c 1 do ni ego o ma ry 1\ łos nic z ostała zawodov.ą rływac z ką. Do szybowca na szczcśc ic nie pozwolili je_1 wsia ~ć.. J -język polski MÓ\\ ila. że j ęz 1k pob ki j.:st Jej prnwd1iwą ojczyzną. Czasa mi żartowa ł a. że to jedyna odwza.1 e111niona milosć w jej ż yciu. Pic; knii:: o nim piszila: Na przyklad taki wolacz..lc!>t smics zny. Robi. co m oże..i'.eby zw ró c i ć na siebie uwag.;. Fig.luj e. roi s i ę i troi. a możli wości doprcmdy nrn rnale. Pr z ecież to tylko wo lac / ' K - kardiogram K ii::dy lekarze kaza l1 _1cj robić 1 óżne badania. brcić pigulk1 1 w og,) le dbać o siebie - ki1vala glowq, ale tak n a pra,~d.,: ni e przyj-... c QI. I, ~ o, M ~

4 B1ala bluzka S ł o ń ce do chleba.. S łoń ce do chleba.. Bia ła bluzka m owa ł a tego do w 1adon1 ośc i. M ów ił a, ż e ma za paknie duszy i 11 a d ę serca, a na to nic ma lekarsrw a. Ale lubił a sło110 ka rdiogram - "bo to _1est rym do sto gram"... l - lamenty By ty to prawi e regula rne spotkania towarzyskie (raz na dwa, trzy m ies iące) w nast9- puj ący 111 s k ład zie Magda Czapi1iska, Krysryi1a Janda, Zuza nna Ł a pi cka -Ol b ryc h s ka. Agnieszka Osiec ka i i'vlagda U mer. Ten sklad sam siebie n azwa ł ś c i s ł ą cgzck uty wą " Op ow i a dałyś m y so bi e o iyciu i pracy i może nigdy jui póź niej nic s rniał a m się tak serdecznie 1 co c hwilę. Bł az n o wanie starych panien czy Uak 111 ó wiła Agn1 cj ka ) w iccznvc h dziewuyn". Po Jej śn 1i e rc i próbujemy s i ę jcszcze czasem s po tykać, ale to już jest tylk o lament po,,lamentach" Bez Nie.i nie ma sensu.. l -łażenie Lubiła ch odzić l1a bard zo długie space ry, a właśc i w ie ł az i ć. w łó czyć s ię, do ni czego i nikogo nie spie s zyć. l) ł ug o rn i l u c ć, krótko gada ć, być z zi e l e ni ą. Przc slłyśm y razem ty siąc e ki lornctrów, moż e nawet kll l<; z i em s k ą.. - małżeństwo P róbowa ł a ki lk3 ra zy, ale bu po11odzeni a. Zawsze w ini ł a za to siebi e. La du ży by ł ro zdźwięk m i ędzy wy o b raże niem a rzeczywi s t ośc ią. - nastrój Coś, co s i ę z mieniał o czę ście_1 ni ż cokoh1 id, innego. Nie mog la nad tym zapan ować: M a111 dwie du sze, jedn ą, która pł ac z e, i drn gą, która si9 śm i eje. Ta ~z a rn o tanina nastroj ów to jestem ja" O - osobowo ś ć Poni e waż wiel u Jej zachowa ń nie rozu a m lub ro z umiałam opacznie i ponie- mi a ł 1>aż przccryra lam wiele wspomnie 1 o Niej, _1 ako osobie, której w ogóle nic / n a ł a m - postanow iła m przec z y t ać róz ne m ą dr e k s iąż ki z dziedziny psy chologii, że by zro zu mieć to, co ni e p oj ę t e. I praw ie zrozumialam, dz ięki m ą dre mu pismu Charaktery", a szczególnie dz it,: ki pani Katarzyni e Hamer i jej artykuł ow i o osob owo ści wi elora kiej... Agnieszka z resz t ą c zęs t o po dkr eś l a ł a, ż e mi a ł a w ży ci u w ł aśc i w i e tylko jednego wroga - Agnie s zk ę Os i e cką. - Passent Agata Ukochana córka. Skomplikowane dziecko bardzo skomplikowanej marki. Piękna, uta lcnto1vana 1 opancerzona. Pancerz wykuła mama. Kustosz meraforycznego mu zeum 1m. Agni eszki Os iecki ej. Za łoż yła fu ndację O kubrnicy", która rna o piekowa ć s i ę twórczośc i ą mamy, a ta ki.e rnło d y rni. zdolnymi i skompl ikowil nymi artystami. - ryzyko Mia la dziwny stosunek do tz\v. ryzykownego żv c ia. Z _1 ednej strony m ów ił a o sobie, i.c jest strasznym tchórze m, działaczy opozycji naz ywa ł a bohaterami. a z drugiej żył<l _1 nk cy rkówka na trapezie bez tzw. siatki oc hro nnej i co c h wi l ę wpada la z dcs7czu pod ry nnę... Ki edy wyc ią g a ł o s ię.ią z kole_p1ych opalów, m ów ił a ro zbrajają co, za m y kają c usta ratlmnik owi: Cz ł ow i e k cz ł ow i e ko w i 1go t ow ał ten los".. m ając oc z )"v i śc i e siebi e na myśli. S -sumienie społeczne L ubiła po dkreśla ć. że w mł o d ośc i była., s ocjalistk ą ut o pij11ą". Bo l a ło ją to, co obserwowala,j est kilka takich spraw, od których śc i s k a s i ę ga r d ł o. Na przyk lad ni e rów n ość startu. Ta idi otyczna loteri a, w której uczestni czy każ dy cz łowi ek od momentu. kiedy s i ~ urod zi. Weź te wszys tki e rumuń s ki e d7!(~ci p o n iewie rają ce s i ę po chodni kach na )\'owym Świ ec ie Jaką one mają m oż liwość rozwoju') A jednoc ześ ni e jaki ś b ę cwał pchany w gó r ę przez rodziców i korepetycje, zaj eżdża Bóg wie gdzie na wodnym skuterze".., S -śmierć Impon o w a ł jej stos unek do ś mierci s łynnej pani Ireny Szymanskiej, z warszawskiego Czytelnika. Pan i Irena po obejrzeniu sztuki Samuela Bec ketta pt. " C ze k aj ąc na Godota" p o wi e działa w kuluarac h teatrn: Bec kett boi s i ę śmier c i ija się bow ś mierci. Ale nie m oż l1 a do tego stopnia nie t rzy ma ć faso m1 1 "... Agnieszka trzy mał a faso n" jak llikt. T - tolerancja B y ła m is tr zy nią tolerancji. Najbardziej lubiłam Jej dystans i poczucie humoru na temat włas n ej twórc zości Poprawi a ł a teksty, ni e obra żają c s i ę na a r tys t ę, ni e ro bił a awantur. ki edy ktoś pom ylił zwrotk i, choc i aż mogło to już troch ę co innego z n a czyć. P oważ nie z d e n e rwo wa ł a s i ę wła ściwie ty lko raz, kiedy Iga Ce mb rzy ń s ka zamiast zaś piew a ć : Malwy po chatac h kwitną 1 bledną, po sz eściu latach nic ju ż ni e jest trage dią" - zaś piewala : Małp y po chatach kwitną 1 bled ną"... Kied yś jednemu panu. który za rabi a ł na ży cie, ś pi e wając znane przeboje w restauracji Kongresowa", n a pisała polsk i tekst do słynnej wło s ki ej pi eś ni Mezanone. Min ę ł a półn oc, godzina czarna, Trzas nę ty drzwi, zawyły psy, I Noc taka parna" tak br zm i a ła wers_1 a poetki.. 1 otóż kt ó regoś wi eczoru, gdy autorka wpadła niespodziani e do restauracji Kongresowa", a rty ś cie z prz ejęcia i zdenerwowania pomi esz ało się wszystko. Zdumiol1a pu b li czność usłysz ał a: Mrn ę ła p ó łn oc, godzina szósta... I Gdzi e twoja sień, gdzie two_1 e drzwi, I Gdzie rwoje usta9 1..." Potem przez ca ł e lata w stynnym hotelu Wrocł a w, śpie wałyśm y w e rsj ę artysty z Kongresowej".. U - uwaga Mi ala za nikaj ącą z doln ość skupiania uwagi na drngim człow i e ku, u waż n ego s łuchania, obserwowani a, darowani a mu natychmias towego s ł o ń ca do chl eba, j eś li cz uła, że tego potrzebuj e. Nie roz mawi a ła z ludźmi "przez ł ańc u c h ". je ś li j u ż ronnawiała. Chyba, że byla bardzo chora, a starała si ę to u k ry ć. Byla dobrym cz ł ow ieki em W - wrażliwość Fundament.1 ej poetycki ego talentu. Napi s ała k i e d yś do drugiego cz ł ow i e ka : Ty widzisz krzes ło, ł aw k ę, s t ó ł, ap - rozdarte drzewo" Z - zdrada M i a ł a do ni ej w i e lk ą s kł on n o ść, bo cz ęsto nud z iła ją rzeczywistość, w której ju ż trochę p oby ł a. Nic b y ł a w stanie wytrzym ać nudy, albo po prosru zwyc zajn ośc i. Rozkoc hiwała w so bie łu dz i, zwi e r zę t a, rośliny i porzucał a w pół kroku, w pół zdania, nagle, m oż e nawet nieoczek iwa nie dl a niej samej. Pi s ała : N ie umiem inaczej. Ja s i ę rozwij am przez zd ra d ę. No i o d c hodziła ro zwijać si ę, ale tylko na nasze szczęśc ie. My mieliśm y coraz pi ę k.i1 i ej sze piosenki. a Ona byla coraz bardzie sa motna. I nikt nic umi a ł Jej pomóc, c hociaż p ar ę osób pr ó b o wało. Niewesoło skończył się mój alfabet wspomnień o Agnieszce. Pozostaje tylko mieć nadzieję, że w Jej wymarzonym zielonym niebie, pan Bóg caly czas opiekuje się Nią bezpośrednio", wybacza czyny sercowe", podaje lody malinowe" i zamawia następne piosenki. Może je kiedyś usłyszymy...

5 Rozmowy w tancu Biała bluzka Rozmowy w tańcu Agnieszka Osiecka (fragment) Od lewej: Agnieszka Osiecka, Zuzanna Łapicka-Olbrychska, Krystyna Janda, Magda Umer Ona: Od paru lat prz yja ż ni sz się z Jandą. tak'' Ja: O tyle. o il e m oż n a si9 pr z yjażn1ć z aktorką. Nigdy nie wiesz. która czqstkaje.1 duszy się z t o bą pr zy.1 a ż ni. Al e jedno jest pewne: ona jest os ob ą ni e zwy kł ą. Krystyna tak samo dobrze czuje s i ę na deskach sceni cznych, jak i przed k a m e r ą film ową. "liby to nie takie dziwne, ale jednak w Polsce, dziwne. Była taka tradycja. że albo to. albo to. Ci z teatru za bardzo dekla1nowali, a ci z kina mamrotali pod nosem. A tu co - wszystkie tamy pęk aj ą I Z jedne.i strony Medea", majstersztyk precyzj i. krzyk nie w adząc y świetn e.i dykcji, napi 9cie trudne do w yobrażenia, z drugi ej strony Milanówek. k o l eż anki. bo że krówki. Z.i ednej stron y Biała bluzka", czy li jak maw ia! Przy byszewski, Rozpaczna ballada", z drugiej strony Modrze.1ew ska - tea tr, kl asy ka. wielka scena. Z jednej strony kino niemieckie ekspres.i a. dancing 1 ś mi e r ć. z drugiej strony - angielskie drobnomieszczmtki. A z trzeciej, czwartej i piątej stron y m o gł a by Krystyna wygłosić pięciogod z iru1 y monolog pod tyrułem Siła Polek" Gdyby nie ta pi ek ielna sila - nic by z tego imponuj ącego życ i a ni e b y ł o. Bieda. zdarte pantofle, mał y pokoik. daleko do domu, a teraz- rola za rol ą. wielki dom. podróż e, wywiady, nagrody. m ą ż - artysta. mdzice, dzieci, muzycy, poetk i, ogród, ro ś liny, zwierzęta, uff... Jeden w tym wszystkim łącznik. daleko do domu. Ona: Siła to gwarancj a'! Ja:.. no i jeszcze to: trzeba mieć dlugie nogi i poczucie w ł as n ej ni e z wy kło ś ci. Krysia b y ła kied yś na waga rach, w gimnaz.1alnych chyba latach, i spotkała w pjrku swego fi zyka. P owic d z i:iła: idę na C:amcgu Piormsia panie pro fesmze. Chyba nie ma sensu, żebym. sie d z 1 :i ł a na lekcji. kiedy gra.1ą C:ar- 11ego Piorrnsia. Pra wda, panie profesorze'") Ona: ~l y s za ł a rn. że rna c iejaki ś klub: ty, Janda, Magda C z a piń s ka. Zuzia Lapi cka i Magda Umer'.i Ja: Powiedzmy półklub. Ona: Gdzie s i ę spotykacie').ja : R~u u jednej, raz u drug1e.1 Ona: To jednak kogoś wpuszczasz do domu ') Ja: Stam m sic; nic wpuszczilć. al e one przyc hodz:.i. Ona: Dajesz im coś do jedzenia ).Ja: Suchy chleb. kawior. To co jest akurat r od r ę k ą. Ona: O u yrn 111óv, icie''.ja: Blaznuj emy, udajem y ró ż n e rzeczy, a potem prac uj emy.1edna drugiej mów i, co my ś li o ostatni e,1 robocie. Ona: Szczerze').Ja: S/ czerze. szczuze. Artyści potratią nicra; wobec kolegó\1 zdobyć sic; na wi ę k s zą szczero ~ ć. ni ż inni. Mnóstwo róż n yc h ludzi uwaza krytyk<; za n i egrzec z n ość. imp e rt y n e n cj ę. Moja matka, kiedy jej k t oś po- 11 iedzial stówko kryty ki, albo nie daj B o ż e z ni ej /o Ż a rt owa ł. ob ra ż ał a si ę na cale ży ci e. Ki e d y ś kupił a m1 c j spaniela. Zgod z ił a s i ę go zatrzymać na pró bę " Po paru godzinac h kazała go o dd ać. P o wiedziała on do mni e robił okropne miny" Ona: Chcesz powiedzieć, że ty dobrze znosisz kry ty k ę ).Ja: N i c.l ł e. Uu-; s ię. czasem co ś poprawię. A kied) I.il ba rdzo kto ś kolnie, m ów i ę :: 2 I ~ ; o

6 Biała bluzka Rozmowy w t a ń cu Rozmowy przy rondzie. Biała bluzka co sobie: e tam, mówi, a wcale się nie?.na Ona: Czy pod wpływem czyje,1 s druzgocącej krytyki" zaniechałaś wydania jakiejś książki. albo wystawienia sztuki'' Ja: Tak. Andrzej Wa,1da zniechęcił mnie do opowieści z J 969 r pod tytułem Wzgardzony okryty chw,ałą", a Magda U mer - do sztuczki pod tytułem: Cacko" Ona: Mieli rację'.'.ja: Mieli, mieli. Wzgardzonego" wprawdzie przezornie przechowuję g dzieś 1v tapczanie, ale Cacko", zgodnie 7. zaleceniem, podarłam na kawałki. ( Rozmowy w tańcu" Pr6szy11ski 1 s-ka, 2005) Rozmowy przy rondzie Bar Expresso przy warszawskim rondzie Waszyngtona był miejscem, w którym przez długie lata dość często można było spotkać Agnieszkę Osiecką. Tu zresztą najchętniej rozmawiała także z dziennikarzami naszej redakcji. Zupełnie nie przeszkadzało jej malo kameralne wnętrze kawiarni i hałas dochodzący z dość ruchliwej ulicy. Krystyna Janda i Magda Umer Agnieszka Osiecka chętnie opowiadała o ludziach, których dobrze znała, nierzadko też podziwiala. \Vypowiedzi te zamieszczaliśmy wielokrotnie w piątkowej Tele Rzeczpospolitej w cyklu Zbliżenia". Były też wątki do tej pory nie publikowane, w których Agnieszka Osiecka opowiada zarówno o sobie, jak i swej twórczości. - Trochę się boję ludzi. Wprawdzie nie podlizuję się im w jakiś skrajnie obrzydliwy sposób, ale jednak myślę, że byłoby mi przykro, gdyby moja publiczność mnie zdradziła, a jeszcze gorzej poczułabym się, gdybym zrobiła jej przykrość. '\icch~r do pouc1ania Agnieszka Osiecka dość chętnie mówila o zaletach swoich znajomych. Zdecydowanie rzadziej niż o ich wadach. Była w ogóle zdecydowaną przeciwniczką pouczania innych 1 użvwania slovva powinien" - Myślę, że cechą, którą rneskrnmnie mogę uważać za swą zaletę,,1est to, że rngdy nie miałam i nie mam potrzeby pouczania łudzi. Nawet własnego dziecka. Zaws;c mnie to żenowało, kiedy musiałam córce zwracać uwagę. Uważałam. 7e każdy c z łowiek powinien iść własną, przc1 siebie tylko wybraną drogą. Niech się rozwija tak, J3k tego pragnie i żyje na wła:rne konto. Mam taką naturę. Kiedy robiłam etiudy w szkole filmowej 1 byłam początkującym reżyserem. wszelkie ustawianie ludzi. wydawanie im poleceń, pokazywanie, z której strony mają wchodzić ijak się zachowywać, to był po prostu gwałt zadawany mojej naturze ijeden z poważniejszych powodów, dla których mimo ukończenia studiów filmowych nie zdecydowałam się na pracę w filmie. Nawet Jeśli rezygnując z filmu coś straciłam, to z drugiej strony jednak niechęć do kierowania i pouczania ludzi jest we 1nnie cechą na tyle miłą, że traktuję Ją niemal jak zaletę. Ludzie nie zawsze potrzebują porad. Zwłaszcza Polacy. 'v~ cil',.biakj hłutl..i Agnieszka Osiecka rzadko pisała dla teatru. Zaledwie parę sztuk. Najbardziej znanymi są oczy,viście N i ech no tylko zakwitną jabłonie", Apetyt na czereśnie" czy.,łotrzyce'' Wiele uznania przyniósł jej monodram Biała bluzka" w reżyserii Magdy U mer i wykonaniu Krystyny Jandy. 'Japisałam Białą bluzkę" tuż po stanie wojennym. I nie przypuszczałam, że ktoś zrobi z tego sztukę teatralną. To było duże opowiadanie, czy może ra czej mała powieść ujęta w formie listów. B o haterką była dziewczyna, pókhora psychicznie, pół- śm ie szna, półzabawna, półtragiczna Uwiklana '' nit'slc z ę ś liwą miłości niedo le stanu woj ennego. L'. jcdnej strony sz:i lona pijaczka. wariat \...a ze słońcem we włosach. a z drugiej znakomicie uło?.ona pedantka. Bohaterka Białej bluzki" hyl a m ies zaniną wielu postaci. Wyposażył a m Ją także w moje cechy:,1akąs mie.szanin <;: sz ałeri s twa 1 pedanterii, poczucia humo11_1 i tragi1111u. l\adatam jej też cechy właściwe ludziom chorym. \\/ykorzystałam tu swo,ią wiedzę na temat pewnych obscs,1i i rozdwojeniajaź:ni itp.. itd. Osadziłam to w typowych realiach stanu wojennego. Wyobrażałam sobie. 7.e taki temat rno7c bardziej nadawać się do czytania niż na scenę. I wtasc iwie nigdy nikomu nie proponowałam adaptacji /catralnej. Pierwsza zwróciła mi uwa g-,: na pewne walory teatralne tego tekstu moja dawna koleżanka Katarzyna Radecka, która zamierzała to przeni eś ć na scent;. i zaproponowała, by w postać bohaterki we ie lila sit; młoda aktorka Teatru Studio. Ten projekt jednak upadł, ponieważ wytypowana aktorka, co nie tylko w tym zawod?ic, ale i ż vciu dość rzadko się zdat7a okazala się osobą niezwykle skromną. Po zapoznaniu się ze scenariuszem powiedziała bmv iem. że to zadanie przekracza Jej mo7.liwości i tej roli po prostu nie udźwignie. Projekt upadł. Potem Białą bluzkę:" przeczytała Magda Umer i również oznajmiła, że chętnie by to przeniosła na scenę. Uważał a. że nal e żałoby włączyć tam kilka piosenek i od początku była przekonana. że powinna to zagrać K1ystyna Janda. Jo, że Magda Umer chciała Białą bluzkę" przenieść na s cenę, sprawiło mi ogromną przyjemność. Miałam jednak wątpliwość. czy główną rolę powinna zagrać K1ysia Janda. Moją bohaterkę widziałam przecież jako osobę p rz e g raną, nieszczęśliwą, raczej brzydką, a Janda jc'.;t tego całkowitym zaprzeczeniem. Jest kobiet<! piękną, wspaniałą i zawsze zwycięską. Kobietą sukcesu w najlepszym tego słovva znaczeniu. O cudownych zę- ~ c QI j' ~ o

7 R_o_zm_ ow_ y _p r_z-'-- y _r o_n_d_z_ie_ibyły kartki na mię so... Biała bluzka bach, przepięknych nogach, wydawało mi się. że nikt z publiczności nie uwierzy_ / c moja bohaterka w wykonaniu Jandy _Jest kobietą tak głęboko nieszczęśliw ;). M0.1a pró żność była Jednak tak pogł ;1'k::i n<.1. że się oczywiście z rozko s 1 ą 1godz ila111. Potem obserwowałam. j~k p;:mie pracowały i muszę przyznać. że nikomu tego nie życ1e;. bo pracowały.1ak dwie krawcowe w furii. Mo.1..: drogie przyjaciółki w~v s zly od dctj[u 1 tkały to przedstawienie szu e gół po szczególe. Jak taka krawcowa, którą pamiętam z lat dzieci11stwa, która nie robi la rysunku.tylko wkładała materiał na człowieka i szyła na nim rękavv po rękawie, falbankę po falbance. W ckkcie powstało przedstawienie. 1 którego 1ako autorka by łam bardzo zadowolona. len ;,pektak\ dużo 1c7dził po Polsce 1 wi;!zaly się L nim różne przygody. We Wrocłav. iu rnialy śrny tak ie przyjęcie. że aż nuli.:j::i nas pilnowała. Byly dz iewczyny, które j eździ ły za Krys1q po całej Polsce 1 mówiły, że spcktakl_1est o nich. noto,\i1ł Jan Bonu:1-S/ablowsk1 ( Rzcopo,pol1ta". I IJ marca i 997r.) Były kartki na mięso, cukier, wódkę, mydło, benzynę, a nawet garnitury do trumny Bodai naibardziei absurdalnym osiągnięciem rozwiniętei gospodarki socialistycznei w latach 80. były... kartki na kartki. -o W lutym i marcu l 981 r. urzędy pa1i:; twowe. zaklady pracy, rady narodowe 1 uczelnie rozpoczęły wydawanie kartek zywnościowych pełnoletnim obywatelom PRL Ale wcześniej na kl: ało uzy s kać tzw. kartę zaopatrzenia, dzięki której otrzymywalo s 1<; kartki na mięso, cukier. buty. skarpetki. wódkę, mydło, wyroby czekoladopodobne. benzynę. garnitury 1 dziesi ą tki innych towarów. Obywatel bez karty nic miał S/ans na kartki. Konsekwencją kartek na kartki był z kolei handel kartkami. W najgorszej sytuacji znależli się dbaj'icy o higienę obywatele i - jednocześnie - palący, pi.iący, zmotoryzowani, a na dobitkę lubiący słodycze. Przelicznik był bowiem taki. za trzy kartki papierosowe można bylo dostać kart k ę na pół lit1 a, a za słodycze i tytoń - nawet dwie flaszki wódki. Przydział na skarpetki można bylo wymienić na kartkę wołowego - z kością - ewentualnie dw ie paczk i k<rn y lub d\v 1e kostki mydła. Na_1droż s Le były talony na benz; nę 1 obrąc;k1 slubne (prrydzialy na mąkę i ryż. notowane byty najniżej). \frra ohu" nioa Jednak ;e.d otymi obrączkami by! kłopot nie lada - w sklepie jubilerskim należało przedstawić,jcszcze przed ślubem, zaświadczenie z Urzędu Stanu Cywilnego o zawartym już małżeństwie. Niżej podpisany wybrnął/ tego ambarasu kupujc!c od kuzyna radzieckie obrąc?ki z przemytu (szwagier :: c al I ~. o -

8 B iała bluzka Byly kartk, na m' ę so kuzyna miał bo"' 1ern brata. którego siostra zony pracowala na Jedne.1 z wielkich budów soc_1al1zrnu w Kra_1u Rad) Problemy 7darzały się tez z n1eboszczykam1 płci rnę,k1e.1 Byvvalo. ze nieutulona w zalu rodzina musiała zdobyć zaświadczerne z USC zgonu 1 na tej podsta111e ot1 zymywała przydział na. garn1tu1 1 buty W połowie lat 80 głośna byla afera z butami właśrne. Jakiś obrotny szewc zaczął produkcję obuwia do trumny z swowcćm skóropodobnych". niektórzy podejrzewali nawet. ze z tektury I pk to w soc.1al1zrn1e bywało - buty trafiły na czarny rynek i;oko pełnowano~c1owy towar N1efortunn1 klienci poskarzyli się telew1z.11. ze zlodz1e.1scy prywaciarze produkują buble. nada.1ące się do wyrzucenia po pierwszym deszczu Aferę szybko zatuszowano. bo temat rne był zbyt wdzięczny dla "'ład z. Mozna było wprawdzie pokazać cwarnactwo prywaciarzy, ale kazdy normalny obyl'.atel nie mógł rne zapytać. dlaczego brakuje normalnych butó11 '' lfo11 ~. hill>t.1, "upo11~ luh talon~ Gwoli historycznej śc i słośc i pierwszy -.1eszcze w 1976 roku - padł cukier. Tuz po ówczesnym św1ęc1e 22 lipca 1976 r Biuro Po liryczne KC PZPR. zgodnie z ówczesnym hasłem Partia kieruje. rząd rządzi". podjęło odwazną decyzję. W związku L rnerac.1onalnym. nadmiernym wykupem cukru z uspołecznionych placówek handlowych. każdy obywatel otrzymywał raz w miesiącu bon towarowy", upoważnia1ący do zakupu 2 kilogramów cukru. Władze PRL początkowo Jak ognia unikały słowa.,kartki'', kojarzące się z okupacją lub powojenną biedą. Zastępowały _1e takimi eufemizmami jak bony lub bilety towarowe, kupony czy talony. Ale i tak wszyscy mówili kartki. Taki sposób reglamentacji żywności i towarów przemysłowych - bo przecież nie sprzedawania - był charakterystyczny dla najbiedrne.1szych krajów obozu - Kuby 1 Korei Północnej. Do tego szacownego grona Polska dołączyła na zyczerne ludu Mało kto jeszcze pamięta. ze punkt trzynasty 21 historycznych postulatów sierprnowych brzmiał: Wprowadzić na mięso i.1ego rrzetwory kartki - bony żywnościowe (do czasu opanowarna sytuacji na rynku)" \ l ir~il,'t:/jll" pr1.1 Ll1ial~ - cukier - 2 kg mięso - 2,5 kg rn i esięczrne (pracowrncy umysłowi) oraz 4 kg - pracowrncy tizyczrn t dz1ec1 - pół litra wodk1 lub butelka wina importowanego 300 g proszku do prania - 2 kostki mydła - I OO g wyrobów czekoladopodobnych g cukierków - 30 l benzyny do fiata I 26p kg kaszy, mąki lub ryżu 12 paczek papierosów Dlaczego ludność domagała <;1ę takiego sposobu dz1elerna biedy" W sklepach PRL - wyjąwszy okres wczesnego Gierka - brakowało rnemal ws7ystkiego Bo wszystko. zdamern opmu publicznej. wy.1ezdzało do ZSRR. Krązyl nawet dowcip. ze polskie patnotycl.ne śwmie wywalczyły tylko tyle, 1ż w kraju zostawiają tylko swe serca. Nic trzeba chyba dodawać, że osoby stołujące się w zakładowych,jadłodajniach" oraz restauracjach, musiały mieć przy sobie kartki na mięso Wycinano z nich kupony odpowiednie do gramatury'' zamówionego kotleta. Także jadąc na wczasy należało zabrać z sobą katiki. Specjalny przydział - I O litrów wódki - przysługiwał na wesele, a 5 butelek na chrzciny. Kartki były drukami ścisłego zarachowania. Ideą ich wprowadzenia było zmniejszenie ogromnych kolejek, okupowanych na.1-

9 B iała blu zk a Były kartk i na mięso.. częśc i ej przez emerytów i rencistów. W ten sposób pani a chciala cho ć tro chę og ra n i czyć skutki p r z ej śc i owych trudn oś ci na odcinku zao patrzeni a ludności w podstawowe towary'' Jednak prze_1ściowe trudn ośc i" z r. prz e cią gn ę ły się aż do sierpnia 1989 r. kiedy to rząd Mi eczys ława Rakow sk iego podjął hi s tory cz ną decyz_1ę o otwarciu soc_1 ali stycznego rynku na bardziej kapitalistyczne zasady gospodarcze. O sob n ą k a te g orię stan ow ił y kartki dl a matek ka m1i ącyc h oraz dzieci, ze szczególnym uw zg l ę dn i eniem matek w p o ł ogu. Kobi ety te o trzym y wały specj alne p rt.yd z iały pieluch (20 tetrov.')'ch), dodatkowe kostki m y dł a oraz trzy pudełka prosz ku do prania wraz z kompletem śpiochów i kaftaników. Dokumentem umożliwiającym te zakup_ była ks ią żeczka zdrowia dziecka. Sprzedawcy zapi sywali w niej kupno mleka w proszku, m as ł a. waty, szamponów 1 pi eluch. Naj komi cznie.1 szc. z dzisiejszego punktu wid zeni a, by ly pokwito1.vani a z punktów skupu mak ul atury. Za kil ogra m surowca wtórnego o rrzy m y wa ło się kankmvy przywilej kupna jednej rolki papieru toa letowego. Id ąc tym tro pem niektóre zwią z ki zawodowe p os tulowały. by za dwadzieści a tz\v butelek zwrotnych obywatel miał prawo kupi ć dodatkową butelkę alkoholu. Al e partia pomysht nie kupił a. Jacek Ocpru ta, Gazeta Pomor,ka". 27 l u t ~go

10 Bi a ł a bluzka Kalendarium ROK stycznia-6 lutego strajk genera lny NSZZ S olidarność na Podbeskidziu 11 lutego Ge n e rał Wojciech Jaruzelski zosta ł premierem 17 lutego za rejestrowano Ni eza le ż n e Zrzeszenie Studentów - NZS 28 lutego wprowadzono kartki na mię so i węd l i n y 13 sierpnia apel episkopatu w rocz ni cę wy d arze ń sierpniowyc h J 9 sierpnia form ą naci sku w sprawie dostępu do radia i telewizji by ły og ł oszo n e przez Solidarno ść " 2 dn i bez prasy. Akcja uwi e ń czona częścio wym powodzeniem sierpnia w g d a ń s ki ej hali Olivia odby ł się l Przegl ą d Piosenki Prawdziwej.Zakazane Piosenki" 21 sierpnia Jerzy Urban, publi cysta tygodni ka Polityka", został rzecznikiem rząd u S grudnia Biuro Po lityczne KC PZPR u poważ niło Wojciecha Jaruzelskiego do wprowadzenia stanu wojennego w wybranym przez niego term inie 11 grudnia ni ezakiny Kongres Kultury Polskiej ro z p oczą ł obrady w Teatrze: DrJmatyczn. m. Pi erwszy przemów ił Andnej Kijowski Kalendari um. Bia ł a bluzka 16 grudnia stan wojenn y: pacyfikacja kopalni Wujek przez odd z i a ły ZOMO i woj sko. 9 górników zostało zastrzelonyc h. a 2 1 rnn nyc h 17 grudnia stan wojenn y: ZOMO ro z b ił o manifestacje w G dańsku i '" Krakowie. W Gda1isku zginf;'la jedna osoba. a dwi e zostały ranne - I kwietnia wprowadzono reg lam e nt a cj ę mięsa i wę dli n (cuki er reglamentowany był od 1976) 30 kwietnia wprowadzono kartki na masło, mąkę. kaszę i ry ż 25 maja w kilk u miastach studenckie marsze protestacyjne (N ZS) pod haslem uwo ln ienia w i ęż ni ów politycznych I sierpnia o oko ł o 15-20%, obniżono normy kartkowe na mięso i jego przetwory oraz wprowadzono kartki na proszek do prania 3 sierpnia zacz ęła się kolejna tura rozmów rząd u z Solidarnością" 5 września w gdańskiej Hali Olivia rozpoczął się krajowy Zj azd Solidarności'' po buncie w areszcie ś l e dc z ym w Bydgoszczy uc i ekło l 88 więż n i ó w ; bunty w i ężniów krymi nalnyc h były częsty mi wydarzeniami jesieni l pażdziernika Wojc iech Jaruzelski został I sekretarzem KC PZPR 3 listopada pi erwszy wygrany przez redakcję tygodnika S olidarności'' proces przeciwko cenzurze 22 listopada podwyżka cen benzyny i olejów na p ędowych o 50-80% 1 grudnia p o d wyżka cen alkoholu o 40-80% 12 grudnia Rada Pań s twa podjęła uch walę o wprowad zeniu stanu woje nn ego w Polsce 13 grudnia Woj skowa Rada Ocale nia Narodowego (WRO )w p r owadził a na terytorium Polski stan woj enny 14 grudnia stan wojenny: pierwszy dzień roboczy stanu wojennego. Solidarność" w odpowiedzi na wprowadzenie stanu wojen nego zaczęła organizować stra.1ki. Wojsko o t oc zy ło S t ocz ni ę G dań s ką grudnia stan wojen ny: wyb u c hł strajk w Stocz ni Gd a ń s kiej, na ul i cach Gdańska starc ia demonstran tów z ZOMO, do walki skierowane zost a ły helikoptery i czołg i ; pi erwsze ofiary walk ulicznych 15 grudnia stan wojenny: ZO MO rozpoczę ło pa cyfikację kopalni Manifest Lipcowy. P adły pierwsze s trza ły do gó rni ków 20 grudnia stan \vojenny zakoń czy ł stra_1k w Porci e (;dańs kim s ię 23 grudnia stan woje nny dokonano pacyfikacj i Hu ty Katowice stan wojenn y USA w p rowadzi ły sa nk cje gospodarcze przec iwko PRL 24 grudnia stan woj enny: pos ł anie Wojciech a.jaruzelskiego do narodu po l ski ego: 13 grudnia nie było 1u ż in nego wyjśc i a" 28 grudnia stan wo.1cnny po dwóch tygodniach pobytu pod ziemią I 074 górników z kopalni Piast zakończy l o protest, strajk ten b y ł naj d ł u7szy s p oś ród prote;, tów zw i ązanyc h bez p oś red ni o z wprowadzeniem stanu wojen nego 30 grudnia stan wo.1 enny Woj skowa Rada Oca lenia Narodowego (WRON) zw róc ił a > i ę do Sejmu o ustanow ien ie Trybunat-u Stan u dl a osądzenia osób, które w t rąciły Pol s kę w stan kryzysu w latach s i edemdziesiątych ~ :. I. ~ : O -...

11 Biała bluzka Kalendarium Kalendarium Biał a bluzka -oo l Śniernicl..i ' ''' Park h:rajobra ROK 1983 I s ł) c1 11ia dolhocj 11Jrndc)\\'Y \\\f \~ or/ n11 y 1111n1c.1 ;~ J, 1e '' r. o J ł" 2 ~ t ~ czn ia '' la cj;c r01\1 1:1n1h st n11 ar?v ~1cnie a!.. toni 11 Z.-\.':11' 6 ~ ł) c1.11ia rn;111.11a 111c '\ic1alci.11cgo I rt('vrnh1 StucknlÓ\\ _ W0_1~k 1 i11 a Ra d:1 Ocal t>11 1:1.1rndo11 cgp (\\'RO'\ I 'lc111 u l il a 11,1 -,u kct:sy1111<:: 11. 1na11 i:111ii: 1:1j ~ ' n:1 llc?d 111:11.:'1 25 5f\'l'tnia ':.c_i111 z a1111cn.l t ił 11 tec7111c dt:l.r.:ty 11 pr<.i11aj1:1 1a.,. ~tan "<. il'nn~ 30,,~ 1nia rn 1a 1 c1:1ch 1 il n: 111 ~ch 11 ( ; dań,h.u rann ) d t 10, 1:.iln 6 th<>h c: - 11 lin :'> d i. p1cr c ro1 pra11: 11 tr: hi t' dor:1 zn) m 1:1 rnc lcgalrrn d11ala lnosc 711 1a / k1111 q t'rga1111acji;... rrn 1koll' it p.. 11; ro!- 1 Jo "!._il 8 lutego \\'t 1w111 me 7'1,ll;r na\\ ~'Y tk 11 h 11 y1,1;, ch uu, l11 1ach lj lutego \\ :'> J ano 11 vro 1' 1.;;ka 1 u1ą ce Jl a gorm k011 /. kopalni \\u jck 2U marca prt:7vdcnt Warsz<iwy ro zw1 :)7al S I O\\ a1 tys1.cnic D1icnnikarzy Polskich K1(Hkv potem po11 \ 1a lo Stovvar1ys1crn c l111cn nik:irz; PRL. 26 tm lrl'a Sci 111 zno 1,1 ' l i w 1v ał K011stytuqę PRI. 11 t.111:11\ i:ij.!c Trvbunal Konstytucvin: oraz Tr;. hun a! Stanu 21) marca 11 znowienic auwrnatyc znc.1 l1l 1<;d7 ynarodowc_1 l :1 czn oś c i telefonicznej 22 kwietnia 1- i ~ rowni c! ll' o nad zdelegali zownn<i S oliuarnością" przcji;: la Tyme7asowa Ko111 i-;ja Koorc.hm cyjna ( Kl\. } povqtck plc11urn h'.c PZPR po ś wii;:co ncgo s: tuac j1 gospoda rczej i proj ektowi ustawy u sam or1ąd z ic praco wni czym 2R k\\ irtni;l zlngod1rnie ry~ uro\\' ;;tanu c nr11: g o~ zwolni ono lu b urlopo11 :.ino tysi<jc i11tcrnowal1\ Ch I maja ~ 11 i.;tu I 'v1aja Uc LcL1ll10 man 1fc sl acj~! ol'i cr:il n ~) 1 kon1rm a11ifr stac_1 a1111.i maja 11 za.1ś c i a ch ulictnych 11 Warsza- 111c h 1tr 1ym:u llsób. 51 mi li c,1<111tó11 1 I,1 ~ c'ib cywilnych /O ~ talo rannych Man1 k,towa no takie 11 Guań~k u, S1.czecinii:. h: ral.1m ie i Luhlinic -I maja Se_]ln uchwali I usta11 t' u Naroclowc1 Ra dne Kn ltnry. rna1 ąc c_1 bvc rep1-c1cntatyw-n:;m organe m cjoradc:;:: rn prc> 1111era r zą du \.\. nzhtt,:ps t1-v1 e dc1nonstracj 1._iakic miały miejsce pop!7.cclnicgo dnia.\\ 111 <;-b rych miastach przywrócono 1ni )Jon a prlcj J maja godzin\' miłi(' ) jn~1 13 maj :t w w1i,:kv y, h m1d 1acli odhyl v si.,: kró tkie J..: mo11>tracjc l' l'/cci11 l o stanowi wo1rn nemu 13 cte rwca \ \ rocla'' \ owa li uta, Gdańs k miejscem 111 <i n11c ~ t ac_1i p 1cciwko rygorom stanu wojennego c~.~ liet~pada &Od I lq ~sio UJG' 6 lipca aresziowano grupę orgnni za tmów radia Solidarnoś ć" 15 lipca sluiba bq p i eczc ń s twa prlcprnwadzila w 8 wiel kich zakładac h..ruzmlmy ostncgawcze' z pracowni kam i. któuy prowajlili ko n s pira cy_j11ą działalność zwią zk ową 20 lipca dekla racj a w sprawie utwo17e111a PRO!\ ( PJ tri o t~1c z 11y Ru ch Odrodzenia "la rodowego ) 20 sier pnia wa r-,z<m ski Pl. Z\\ ycięst" a zo s tał otoczony płotem. by un1crnozll\.\ 1ć ul0len 1e k. r7yza z b11 atow_ upa1111 ęt11jaj4- eego wiz) tę.ja na Pawi a li 1 zrnar lego kard~ nala Stefana Wys~ r1skiego 24 sierpnia deklarac_1a Ogólnopol ski ego Komitetu Oporu Ro bo tn1k o11 temnnac_1a Solidarności" Rol111kó11 lndyv1 i dualnych} 31 sierpnia rnanifcstac_1 e z oka zji drngiej roczn ic y porozu rnie1i sierpni owych w co najmniej 66 minstach. lntenve nio wa ły oddziały ZOMO. W Lubinie od ostrej am uni cji 1 g inęły trzy osoby aresztowano Zbigniewa Romaszewskiego, _1edn ego z podziemnych przywódców NSZZ Solidarność'' 4 września aresztowano 4 dzialaczy KSS KOR 25 września ur1vór Autobiografia" zespo lu Perfect dot arl do pter.vszego mi ejsca Listy Przebojów Programu Trzeciego 8 października Sejm ok rężn i e " zde legali zo wał,.solidarno ś ć" wyrok w proces ie kierownictwa KPN; Leszek Moczulski skaza ny na 7 lai w ięzi en ia 11 października man it' -,;tacja i zami eszki po delega li zacj i Solidarności" 12 listopada zwo lnienie z internowa ni a Lecha Wałęsy 29 listopada uch ylono internowani e wobec 3'.27 osób 1 grudnia wl adze ro Z \\1ązały Sl0\varzy :,zen1e aktorow ZASP :: c a.i. I - ~ - o -

12 B ia ł a bluzka. Kalendari um Kalendarium B ia ł a oluzka 19 grudnia stan wojenny Rad a P a ń s tw a uc h wa lił a za wi cszcnie od 31 g rudnia stan u woje nnego 31 grudnia Rada Par'1stwa PRL zawi e s i ł a stan wojenny na terenie ca lego kraju o stycznia Adam Hanuszkin\icz (Tea tr Na rodowy) i Gustaw Holoubek (Tea tr Drama~ czn~ ) zos t;,il 1 usun ic;ci ze stan o wisk dyrektorów tea trów 5 s~ cznia Józef G lemp zostal kardynał e m 14 stycznia Lech W a ł ęs a podją ł pró b ę powrotu do pra cy w Stoczni Gdańskiej. Nie zos t ał jednak wpuszczony na teren zakładu 25 s~-cznia ro zpoc z ą ł s i ę proces twórców Radia Solidarn oś ć " 12 lutego prokuratura wojskowa sko ń czy la trzydrn owe p rzes łu c h a ni a Lecha Wałęsy jako ś w i a dka w sprawie przeciwko.jackowi Kuroniowi i innym cz ł o n kom Komitetu Samoobrony Społecznej KOR" (Komitet Obrony Robotników) 28 lutego Gł ów n y Urzą d S tatysty czny po d a ł, że n a s t ą pi ł dalszy spadek dochodu narodowego o 8% w stos un ku do roku 1982, zas w stos unku do rok u 1978 o 25% 15 marca p o d wy ż k a cen kawy, papierosó w i ben zyny 22 marca ge n e rał Czes ł a w Kiszczak wyra ził optymi zm w sprawie ł agod z e ni a obo s tr ze ń stanu wojennego 30 marca Anna Walenty nowicz została skazana na 15 m i es i ę c y w i ęz ien i a w zawieszeniu za kontynuowan ie dz i a łalności z wiązkowej w stanie woj ennym ł 7 kwietnia mili cja ro z bi ł a ni ez a le ż ne obchody rocznicy powstania w getcie warszawskim } I 20 kwietnia prezydent Wars7awy zawies ił Zwią7 e k Artystów Plasty ków. Oficjalne uzasadnie ni e tej decylji: za d z i ała l noś ć n i c Lgod n ą ze statutem" I maja pi ern s7 0111ajowc kontrman1 1Cstac1e, m.in. w Krak on ie, Gdańsku 1 w \\arszawie 14 maja śmie r ć 19-l etn icµ:o maturzysty Grzegorza Przemyka, p1-zc:duchi,, ancgo w komisa ri ac ie milicji na Star~ m t\lirkie w \Varszawie, zbul wersowa la op irn t; pu b li c z n ą kraj u 19 maja Pogrzeb Grzegorza Przemyka s t a ł się naj v. i (,:ks zą od oglo,.;zenia \lanu wojennego p o k o1 o wą dcmonstracj'! p1/ c ciwko wład zy 28 maja S ąd Warszawskieg o Ok t-.,:g u Wojs kowego s k aza ł zaounic na ka n; ś mierc i Zdzi s ław a Najd era, s1cfo polski ej,.;ckcj i Ra di a Wolna Eurora w \lonachium czerwca rr pielgrzymka Jana Pawła Il do Pol ski 30 C/t'nHa po 11 yrrodukowa ni u :'2 I.1 11 v tuk 1.a ko ńcto no prod ukcie pobktcgo samoc hodu ~rena lipca podw:-,ib cen,.;kupu produ kt(m roln. eh: d cwa ł u ac.ia 7 ł ot cgo w stosunku do do lara o.x" u 21lipca1.a h. 01iuyla J 1. 1 ab ln os ć \\ R ~. gcnc ral \\ ojcicch Jarutclski m~ta t przcwodt11 <.:7<jcyrn Kon11tctu Obrony Kraju i zw1cr1.c hn ikic111 -;i/ 1lxo1nych 22 lipca nv11 i<11ano \\RO"\ 1 w ics iono '> l<ln 1- ojc nny (od 13 grudnia 198 1) 19 sierpnia wła d 1 c roz11 i ą nil y ZLP 2-ł si rpnia w ł ad z e ro1 w i <j Dił y z ar zą d poi. h.tq!o Pl-. -Clubu 1 tyj71e 11 póini cj u ~t.m ow d v 1ar1qd kom 1,.;a ryc zn y 3 1 ~icrpnia w rocznic\: porozu mi ct't gd at'lskich, w 11 i..:lu m i cjs cowościach odby ty si ę manifes!llcjc : oso by zatrzymano, I 7 L ni ch ;i r c~1tu wa n o -N

13 Biała bluzka Kalendarium Ka lendarium Biała bluzka 5 października Gdańszczanin Lech Wałęsa uhonorowany został Pokojową Nagrodą Nobla 28 października PRON zwrócił się do Sejmu o przedłużenie ustalonego w amnestii okresu Ujawnienia się (do końca roku) osób, których działalność polityczna podlegała zagrożeniu karą z mocy dekretów i stanu wojennego I listopada po 6-miesięcznej przerwie przywrócono reglamentację masła, innych tłuszczów zwierzęcych i margaryny 25 listopada wizyta szefa Komitetu Bezpieczeilstwa Pailstwowego ZSRR, Czebrikowa 31 grudnia w 1983 roku po raz pierwszy od 1979 roku wzrósł wytworzony dochód narodowy (o 4-5%), ale był on niższy o 20% od dochodu w roku 1978 ROK stycznia uchwalono nowe prawo prasowe wymierzone w czasopisma ~ drugiego obiegu 7 lutego znaleziono ciało Piotra Bartoszcze, działacza ro I n iczej Solida rności''; pode_1rzewano zabójstwo polityczne 13 lutego Sejm przedłużył sobie kadencję o póltora roku 7 marca aresztowanie pisarza Marka Nowakowskiego. współpracownika.,tygodnika Mazowsze'' 26 kwietnia Sejm przyjął ustawę o upowszechnianiu kultury I maja zakłócenia przebiegu oficjalnych uroczystości I -majowych, głównie w Warszawie, Trójmieście i Częstochowie; władze ukarały łącznie 325 osób I 7 maja Polski Komitet Olimpijski postanowił nie zgłaszać polskich sportowców do udziału w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles -- - KVK;f!J:!K1 ~'.J!:.19 ~ 23 maja sąd wojskowy w Warszawie skazał zaocznie Ryszarda Kuklińskiego na karę śmierci 31 maja początek procesu przeciwko sprawcom śmierci Grzegorza Przemyka li czerwca ukrywa_rący się od 13 grudnia 1981 działacz Solidarności", Bogdan Lis, został aresztowany 13 lipca proces 4 działaczy KOR (Adam Michnik, Jacek Kuroń, Zbigniew Romaszewski, Henryk Wujec), oskarżonych o chęć obalenia ustroju, 110 jednej sesji rozprawa została odroczona na zawsze" 14 lipca wiadomość w prasie o skierowaniu do sądu aktu oskarżenia przeciwko wikaremu z Żoliborza, Jerzemu Popiełuszce. któremu zarzucano działalność anty pailstwową 16 lipca wyrok w procesie o zabójstwo Grzegorza Przemyka 19 paidziernika w pobliżu Górska pod Toruniem porwany został ksiądz Jerzy Popiełuszko 24 października powstaje Gdailska Federacja Młodzieży Walczącej, pierwszym pismem GFMW był dwutygodnik Monit" 30 października zatrzymano trzech funkcjonariuszy SB podejrzanych o uprowadzenie i zamordowanie księdza Jerzego Popiełuszko 3 listopada odbył się pogrzeb księdza Jerzego Popieh1szki 11 listopada powstała liberalno-demokratyczna partia Niepodległość". Organem prasowym part i i był miesięcznik _,N i epod ległość" 2 grudnia Stefan Kisielewski na łamach Tygodnika Powszechnego" opublikował czarną listę publicystów i dziennikarzy" 27 grudnia w Toruniu rozpoczął się proces zabó.1ców ks. Jerzego Popiełuszki ROK 1985 I O stycznia około I 30 organizacji i stowarzyszeń, wraz z partiami. zglosiło akces do Patriotycznego Ruchu Ocalenia Narodowego ( PRON) 21 stycznia Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ Solidarność wezwała do 15-minutowcgo strajku przeciwko zapowiedzianym na 1 marca 1985 podwyżkom cen 2 lutego rozpoczął działalność Teatr im. St. I. Witkiewicza w Zakopanem 5 lutego z Paryża przyleciał szef tamtejszego biura Solidarności", Seweryn Blumsztajn; na lotnisku unieważniono mu paszport i nakazano powrót do Francji 7 lutego ogłoszono wyrok w sprawie zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszko: kary 25 lat pozbawienia wolności oraz I O lat pozbawienia praw publicznych.... g,... I ~. o

14 B iała bluzka Kalendarium.13 lutego Slużba Bezpieczeństwa z a trzym a ła w Gdańsku 7 clzialaczy Solidarności". Aresztowano lrzec h z nich : Władysława Frasyniuka, Bogdana Lisa i Adama Michnika 22 lutego OPZZ zgłosiła sprzeciw wobec projektu podwyżek cen 25 lutego r z ąd wycofał się z projekru drnstycznych podwyżek cen 1 zapow1edzial że b ędą one rosty stopniowo 4 marca mimo sprzeciwu TKK NSZZ Solidarność oraz OPZZ r ząd etapami wprowadzał podwyżki cen. ląc ząc je ze stopniowym ograniczeniem reg lamentacj i 9 marca Służba Bezpieczeństwa z atrzy mała uczestników nielegalnego zebran ia rady politycznej KPN ; aresztowano Leszka Moczulskiego P o ża r z ni szczył budynek Teatru Narodowego ł kwietnia pod wyżka cen e l e ktryczności. gazu i węg la 26 kwietnia przedłużono wa ż no ść Układu Warszawskiego na kolejne 20 lat 29 kwietnia Sejm uchwalij po rrzech latac h od ustano wienia nowe l ą kon stytucyjną Tryb u nału Kon tytu cyjnego - pierw szą UstaH f;' o Tn bu11a/e K o 11strt11 - c1j m m 23 maja w Gdańsku rozpoc zą ł s ię proces Adama Michnika, Bogdana Lisa i Władysława Frasyniuka ł 1 czerwca Sąd Re.1ono1-vy w Jędrzejewie skaza I 2 wikariuszy odpowiedzialnych za strajk uczni ów we Włoszczowie ; kary b y ł y symboliczne ł 4 czerwca Sąd Woj ewódzki w Gda11sku skazał Wladyslawa Frasyniuka, Bogdana Lisa 1 Adama Michnika na kary ł więzienia od 2,5 do 3.5 lat za działalność w nielegalnej Komi sji Krajowej NSZZ Solidarność 8 czerwca wielogodzinne spotkanie generał a Wojciecha Jaruzelskiego z prymasem Józefem Glempem 20 czerwca podc zas sesji Sejmu podano, że 30% społec1i.:ń s twa polskiego żyje 1-v obszarach ekologicznego zagroż enia, stan wód jest alarmujący, wzrasta emisja gązów do atmosfery I lipca podwy ż ka cen mię sa i wędlin. wzrost cen skupu żywca. Na apel Komisji Krajowej NSZZ Solidarność" tylko w kilku zak ład ac h krótkie strajki protestac yjne 24 lipca sejm z n owe li zowa ł ustawę o związkach zawodowyc h z 1982 roku; nadal w zaklad zie pracy mógł działać tylko jeden związek 30 lipca pierwszy koncert Depeche Mode w Polsce, na warsza wskim Tonvarze 26 września w Toruniu za trzymano grupę fizyków i tec hników prowadzących emi sj ę opozycyjnych progra na program TV nielegalną mów, nakladają cyc h s ię I listopada znies iono reglam e ntację cukrn 5 listopada Zbigniew Religa dokonał pierwszej w Pol sce udanej transplantacji serca 6 listopada Wojciech Jaruzelski pr ze wo dniczącym Rady Pań s twa Lech Wałęsa zosta ł o skarżo n y o znies ławienie komi sji wyborczyc h. Zarzucił im nierzetelne ob licza nie g ło sów 7 listopada minister szkolnictwa wyż sz e go odmówił aprobaty dla wielu rektorów i dziekanów wybranych przez uczelnie 12 listopada pow s tał rząd Zbigniewa Messnera 15 listopada na rozkaz gen. Kiszczaka milicja rozpoczęla akcję Hiacynt" 25 listopada sąd w Słupsku s kazał 2 oficerów SB z Gdańska za współpracę z Solidarnością": Sąd N ajwy ższ y podwyższył wyroki 29 grudnia podwy ż k a cen papierosów i zapałek; zapowi edż od I stycznia ł 986 podwyższenia opłat za abonamenty radiowo-telewizyjne Kalendarium S ia ła bluzka ROK 1986 I lutego eksperymentalna wolna sprzedaż mię sa i przet\vorów z nadwyżek produkcyjnych"; na próbę wybrano trzy wo.i e wództwa: popyt nadal przewyższał poda ż 17 lutego wzrost ceny gazet: 2 zl za egzemplarz 26 lutego Wojciech Żukrowski zos t a ł prezesem ZLP 16 marca podw yż ka cen chleba, kasz, ml eka. mas ł a, cukru, alkoholu; na sierpień 1986 za pow iedziano podwyżki cen mię sa 4 kwietnia Narodowa Rada Kultury przedstawila pesymistyczny raport o sy tuacji w kulrurze 16 kwietnia nowe podwyż ki cen, oświadczenie TK K Solidarności" 22 kwietnia zapad ty wyroki więzienia (od 2 cło 4 lat) w procesie kierownictwa KPN 2 maja w 30-lec ie ustawy o dopuszczalno ści prze rywania ciąży konferencja Epi skopatu wezw ała władze do jej uchylenia w pocrociu od po w i edzia ln ości prn~d liol!i~m 111:1rndt!m"' 13 maja k01.:e - prezent.jerzego Urbana dla bezdomnych Amerykanów 15 maja d z i a łac z Solidarności", Seweryn Jaworski, skazany na 2 lata wię z i e nia za wzywan[e do bojkoru wyborów 3 I maja w Warszawie zatrzymany został Zbigniew Bujak. członek TKK :: o Col I ~ o

15 Bia ła blu zka Kalendarium Solidarność. u krywający się od 13 grudnia 198L aresztowa ni zostali równ i eż działacze regionu Mazowsze: Ewa Kulik i Konrad Bieliński 29 czerwca-3 lipca odb y ł s i ę X Zjazd PZPR I sekretarzem został ponownie gen. W. Jaruzelski 30 czerwca wedh1g oficjalnych ź ró d e ł zadtużenie PRL osiąg nęlo J I,2 mld dola rów 17 lipca Sejm u c h wa l ił tr zec i ą am n es ti ę od czasu ogłoszenia stanu wojennego. b y ł a to ostatnia w dziejach Polski amnes- tia więźniów politycznych I sierpnia podwyżka cen mi ęsa i przetworów mięsnych 11 września w ramach trzeciej amnestii po stan ie wo.1ennym uwolni ono 225 dzi a łac zy opozycji 14 września podw yżka cen alkoho li o 15%, zapowiedż podwy żk i opiat za przejazdy koleją i autobusami 29 września Solidarność" w z nowiła jawną d z i a łalność Lech Walęsa powołał kierown ictwo Tymczasowej Rady NSZZ Solidarność ROK stycznia Czeslaw Bobrowski zrezygnował ze stanowi ska przewodn icząc ego Konsultacyjnej Rady Gospodarczej. wnosząc zastrzeże ni a do wielu posunięć polityki gospodarczej IO lutego miał mie.1 sce pierwszy koncert Metalliki w Polsce 8 maja ll kongres PRON, Plan Jaruzelskiego" 9 maja katastrofa samolotu LOT - Tadeusz Kościuszko" w warszawskim Lesie Kabackim 27 maja przed ko śc i o łem ss. wizytek w Warszawi e s tan ą ł pomnik kardynała Stefana Wyszyńskie go 31 maja oświadczen i e 62" 1 czerwca we Wrocławiu pierwszy publiczny happening.,po m ara ńc zowej Alternatywy" 8-14 czerwca III pielgrzymka Jana Pawła Il do ojczyzny 20 czerwca uka za ł s i ę pi erw szy numer niezależnego mi es i ęczn ik a Res Publica"; wznow1erne tytułu podziemnego z lat 1979-J 981 Kalendanum Si ata bluzka 26 września wiceprezydent USA George Bush s potk a ł s i ę z Wojciechem Jaruzelskim,.Józefem Glempem i Lechem Walęsą oraz zloży ł wieniec na grobie księdza.jerzego Popieluszki 27 września grnpa 30 dziennikarzy (m.in. T. Torańska, J. Turowicz, S. Bratkowski) z ł ożyła w Urzędzie Stołec znym wniosek o rejestrację SDP 21 października Lech Wałęsa w imieniu Solidarności" we zwa ł do bojkotu referendum w sprawie reform gospodarczych w Polsce 9 listopada we \Vrocławiu aresztowano Kornela Morawieckiego, szefa Solidarn ości Walczącej' ' Urząd Wojewódzki w Gdańsku zaka za ł dz i a ł a ln ości KKW Solidarności" 12 listopada w Bialymstoku narodziło s i ę pierwsze pol skie dziecko poc zę t e metodą in vitro 15 listopada podpisan ie deklaracj i założycielski ej Polskiej Partii Socjalistycznej 29 listopada referendum na temat da l szych losów gospodarczych PRL 6 grudnia powołano 56-o so bową R a d ę Kon s ultacyjną przy przewodnic zący m Rady P aństwa. jej w i ększość utworzy li bezpartyjni 17 grudnia zakończyło się pl enarn e posiedzeni e KC PZPR, poświ ęcone przyś piesz e niu reformy gospodarki 28 marca kol ejna podwyż ka cen żyw n o śc i, opału, energii i benzyny 17 kwietnia dziennik rządowy Rzeczpospolita" opublikowa l za łożenia tzw li etapu reformy gospodarczej 7 maja Sejm wprowadził do konstytucji zapis o instytucj 1 referendum I lipca wprowadzono podwyżk ę opła t za przejazdy śro d kam i komunikacji mi ejskiej oraz podw yż kę cen skupu produktów rolnych 15 lipca Sejm u sta nowił urząd rzecznika praw obywatelskic h 19 sierpnia na 31 Międzynarodowy Kongres pszczelarzy przyby ło do WarszaW)' 5,5 tys. osób z 56 krajów J I grudnia śred nia płaca wyno s ił a w 1987 roku nieco ponad 29 tys. złotych, emerytura 15,5 tys. Zadłużenie w kraj ac h Zachodu wzrosło o blisko 6 mld dolarów

16 Biała bluzka. Biała bluzka Premiera Białej bluzki " odbyła się w marcu 1987 roku podczas Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wroclawiu. Przedpremierowe spektakle grane były w Warszawie w teatrze Ateneum i w sy lwestra roku 1986 zainaug urowały działalność Sceny Na Dole teatru Ateneum. Spektakl grany był w całej Polsce, w Warszawie około 50 razy w wynajmowanych przez wrocławski IMPART Teatrze Żydowskim 1 Teatrze Komedia. W sumie odbyło się około 200 przedstawien. a ich swoista legenda trwała bardzo długo. Opowiadanie Agnieszki Osieckiej, adaptowane dla teatru okaza ł o się niezwykle aktualne. Wyda wa Io się, że udało się Jej zapisać stan umysłów, emocji i l ęków wielu zwykłyc h ludzi w tamtym czasie. Opowieść o kłopotach z pogodzeniem s ię z Polską, w jakiej przyszło im żyć. Pol s ką stan u wojennego. Zwykła hi storia ni e umiejącej poradzić sobie z ży ciem i ze sobą młodej kobiety. na tle wielkie.i hi storii s podobała s ię publiczności. Żadnych wielkich s łów. ani jednej deklaracji, lęk, nieumiejętność, wieczny kłopot z dokumentami, terminami, stempelkami, wymogami wład z i urzędó w. Przejrzeli się w tej opowieści ludzie:. nieprzystosowani" do reżimowego państwa, glównie ludzie młodzi. Uznali spektakl za swój. Bohaterka podobata się publiczności, dlatego że byta zwy kłym, szarym człowiekiem. nie opozycjon i stką. Nie chciata robić żadnej rewolucji, nie miała ani siły, ani odwagi na nic. Była zakochana, nie radziła sobie z codziennością... To co s ię sta to po premierze Białe_1 bluzki" przed laty. przerosło czyjekolwiek oczekiwania. Tabuny młodych chłopaków i dziewczyn jeżdziły z plecakami od mi asta do miasta i s tarały s ię nie opuścić ani jednego przedstawienia. To JCSt o mnie, to jest moja historia" pi sa li w papierowych listach, bo nic wynaleziono.1eszcze i. Trwała jeszcze Polska Rzeczpospolita Ludowa. Szare ulice, kłopoty ze wszystkim. Czasami. w trakcie przedstawienia w odsłuchac h dla muzy ków odzyvvały się milicyjne krótkofalówki pracujące na tych samych c zęs totliwościach co mikroporty na sceni e. Glosy milicjantów nagłośnione w ten sposób na całą sa lę przekazywały jakie ś rozkazy. tajne wskazówki i polecenia. Public zność za mierała. bo na Jej uszach i oczach historia dziala się i sp latała równolegle ze sztuką' Co to był za Czas 1 Magda Umer

17 Biała bluzka. Biała bluzka w o I. Kartki. Zaświadczenie z miejsca pracy. Bilety na kolej. Piosenka pt.: Chodzi o to, żeby nie być idiotą - muz. Seweryn Krajewski Chodzi sobie Baj po śc iani e. chodzą sob ie różne pani e. I górnicy, i hutnicy. i zwyczajni bezbożnicy. Nawet bardzo młody jeż - chodzi też. Chodzi Polak na wódec zkę. Chodzi Basia het, nad rzeczkę. I turyści z Ameryki, i dawniejsze bolszewiki. Ostatecznie chodzi wszak - nawet ptak. Ogólnie zaś chodzi o to, żeby nie być idiotą. Zapuszczaj swój włos i motor. Nie śpij z byle ho-hołot ą. Ciut sob ie bimbaj, żyj niby cymbal. Możesz być nawet psem i lwem. Możesz być świrem, możesz być zbirem. być idiotą, o nie. nie. nie. nie. Można chodzić w kółko sobie, albo się przewracać w grobie, można chodzić w dal z Marylą i z Agnieszką albo z Lilą, w maratonie udział brać, albo stać. Ogólnie zaś chodzi o to. żeby nie być idiotą. Zapuszczaj swój włos i motor. Nie śpij z byle ho-hołotą. Ciut sobie bimbaj, żyj niby cym bal. Możesz być nawet psem i lwem. Możesz być świrem, może sz być zbirem, być idiotą, o nie. nie, nie, nie. Ciut sobie bimbaj. żyj Możesz być nawet psem i lwem. niby cymbał. Możesz być nawet własną ciotką Byleby nie zostać idiotką ~ forum. Chińczycy. Szczaw. Niepełne średnie. 3. Pierwsze podejście do kartek. Szminka na zębach. Wrony syberyjskie. Nerwowa myśl na temat Andrzeja. Niebieski Hemingway. Szaniawskiego I. 4. Profesor Koala. Piosenka pt.: Tygrysie tango - muz.wiktor Osiecki Dom twój to klatka, klatka a ja się duszę w nim. Kobieta, żo n a, matka - to nie jest do mnie rym. Bo we mnie drzemie tygrysica. gdy czegoś chcę, to chcę. nie, to nie anioł. nie dziewica.. Na s trzęp y konwenanse rwę 1 Ach, co tam żona, co tam żona. Przecież ona biżuterii tylko chce, a ja sza lona, szalona, szalona, a to w miłości liczy się. 5. Andrzej Boboli. Temat dla świerszcza. Spać. 6. Kurs ślusarski. Rimbaud o urodzie drwala. Piosenka pt.: I love you cię - muz. Janusz Kom an Bo w Paryżu. Nowym Jorku. Nowe_1 Hucie f love you cię, I love you cię, I love you cię. Może nud zę nucą c wcią ż na jednej nucie: l love you cię. l love you cię, I love you cię. (Boże. jak ja lub ię tę piosenkę 1 ) Moje serce stale rośnie jak w mamucie, I love you cię, l love you cię. I love you cię. Czy pamiętasz koci e. tamten deszcz" Czy ty też. czy ty te ż? Bo w Pary żu, w Nowym Jorku. w Nowe_1 Hucie I love you cię.! love you cię, I love you cię. Nocą krzyk wyrywa mnie ze snu: I love you 1 I love youl ~ Kriss, jest mi smutno. Czuję, że muszę kupić ci krawat. Owad z bursztynu. Pająk i wanna. Nić jak nić. 8. Drugie podejście do kartek. Polowa Japonii żywi się glonami. 9. Bazar praski. Indyk. Ekstrema. 10. Adres milicjanta z Targówka. Piosenka pt.: Pijmy wino - muz. Seweryn Krajewski My, co mamy ciepłą strawę i kąt. opinię jak łza - przepustkę na ląd Pijmy wino za kolegów, którym szczęśc ia w życiu brak. Za tych, którym zawsze idzie nie tak: kobiety nie te i grudnie zbyt zle.. My. co mamy mocne zdrowie jak skaut. Nie czeka nas głód, nie grozi nam aut. Pijmy wino za kolegów. co się niby iskry tlą, których jakiś Bóg przeznaczył na złom. Poglądy nie te i zimy zbyt złe. Pijmy wino za kolegów do dna, bo oni - to my, a my - to już mgła. ~ Dziś cudowny dzień-środa. Szkoła imienia Czwartego Pulku Ułanów. Zaświadczenie. Ćpun. Siostra jest niet) powa. Księga Żółtego Cesarza. Żółty kruk. Koniak za Krzyżakami". Tajemnicza choroba starca. 12. Akwizytor z ubezpieczalni. Mamusia wcale nie byla taka zla. Nie papież nam wybrzeże dal. 13. Strajk autobusowy na Rondzie. Księgarnia albo biblioteka. Piosenka pt.: Kiedyś byłam stara - muz. Seweryn Krajewski Kiedy ś byłam stara. co tu kryć. omijałam bary. na cóż pić. S zo rowałam gary. piłam tran. podczas kiedy szeryf żył nad stan. Ale ż byłam stara, mówię wam, ka żdy dzień był szary, każdy plan. Lecz to wszystko zapomni ałam raz, dwa. bo poz.nałam pana. panie A. I Kiedyś byłam smutna, jak zły pies Każdy żart mnie złościł, każdy gest Sama w du ży m łóżku. co za los Od płakania miałam długi nos -M

18 Biała bluzka Biaia bluzka Ależ byłam smutna, jak wuj Tom Wszystkie moje lustra szły na złom nie tlukę. jak ćma bo poznałam pana, panie A.' Dziś po świecie się Kiedy ś byłam głupia..iak zły rym Osioł by osłupiał, a ty z nim Znałam po bułgarsku jeden wie A poza tym nie wied zi ałam nic Ależ byłam głupia. mówię wa m Dzi ś ze św iecą szukaj takich dam Lecz to wszystko przeminęło raz. dwa Bo polubił mnie kolega A.1 Na dojrzałość szarą mamy czas Zanim przyjdzie, po cóż mówić pas W melancho li ę czarną wpadać wstyd Lepiej ś nieżną chustą witać św it. Ni e poganiaj losu, kiedy śp i Za młodością głosuj. w czasie gry A gdy z oczu ci popatrzy dal zła Nie poznawaj ty lko pana A.1 ;?' O mamo, mam omamy. Łapy w kieszeniach. Wszędzie czarno i ptasio. Paczki, sznurki. Napisy na paczkach zagraniczne. Coś jakby statek czy magazyn. Tu pani Hania, tu pani Ania, tu pani doktor. 15. Lubię zajść do Palacu Kultury. Piosenka pt. : Ja nie odchodzę kiedy trzeba - muz. Natalia lwanowna (fragment) Ja nie odcho dzę kiedy trzeba, choć nie wołają dawno mnie JUŻ, to na wieszaku w przedpokoju, wisi pomięty mój kapelusz. Gdy w twoim chłodzie się wygrzewam, to jedno myślę coraz c zęś ciej: że nie odchodzę kiedy trzeba. na twoje szczęście. ~ Za żadne skarby motorniczą. Zanurzyć się w Kruczą. 17. Oo dziecka od czasu do czasu". Pan Te. A pies gdy się w Wigilię odezwie... Kultura. Pięć tysięcy - osiągnięcie sztuki drukarskiej w seledynowym kolorze. Eksperyment literacki wariacki. Jestem tragik ale magik. Piosenka pt.: W szeregu - muz. Seweryn Krajewski Co taki człowiek z życia ma. któremu wciąż pobudka gra_ 'v\/ co taki człowiek czyli ja wciąż poganiany wierzyć ma'j Mnie bardzo nudzi równy szy k, alarmu hałas. pieśni ryk. rozkazy próżnych. starych wyg, co z wiersza czynią pusty krzy k. Ja chcę być ogromna Jak los i mała jak kos, Przeklinam wciąż kaprali głos. Ja chcę być obłędem we śnie, okrętem we mgle. nie s łyszeć jak pogania mnie_ W szeregu nie chcę. nie chcę sta ć. w szeregu ziew ać, gnić i spać. co tydz ie11 baty glupio brać, na dostatecznie w końcu zdać') Co taki cz łowie k powie gdy Otworzą s ię ostatnie drzw i. Czy będ z ie to wesoły szok. Czy każą znovm równać krok? Ja chcę być ogromna jak los i mała jak kos. Przeklinam wciąż kaprali głos. Ja chcę być obłędem we śnie, okrętem we mgle, nie słyszeć jak pogania mnie. ~ J 8. Tysiąc czterysta zlotych. Włodzimierz Stalin. Peruka z kruka i Jońskie Morze. 19. Listopad to marny miesiąc. Nerwy w strzępach. Nie widziałam Andrzeja od trzech tygodni. Piosenka pl.: Mówiłam żartem - muz. Jaroslaw Abramow Powiedziałam. że do ciebie przyjdę, nie przy szłam_ Powiedziałam, nie wyszłam. że za ciebie wyjdę, Powiedziałam. że nie umiem zdradzić, umiałam. Powiedziałam, że s i ę c hc ę poprawić, nie chciałam. Tłumaczyłam. że nie zapominam. no. nie wiem... Raz już była przecież taka zima bez ciebie. Przysięgałam:, Je s te ś całym świa tem" - niemądrze. Obiecałam: Wrócę tu przed latem" - a skądże... Bo ja tak mówiłam żart e m _ Dobry żart jest tynfa wart. A ty oczy masz uparte, ty budujesz domek z kart. Czasem paln ę coś w rozmowie. żartem snuję jakiś plan. a ty zaraz m yś li sz sobie. przywiązuje sz s ię nad stan. Ty tak nie znasz s ię na żartach. aż mnie czasem bierze zło ść, ja ci mówię:,,ldż do czarta, mam po uszy ciebie' Dość 1 ", ja ci mówię : ldż do czarta, mam po uszy ciebie' Dość'"- Powiedziałam, że już nie zadzw onię, dzwoniłam. Powiedziałam : Id ź JUŻ lepiej do niej'" - kręci lam. Powiedziałam: Nic już nie pamiętam... " - a jakże 1 Powiedziałam: Cóż. nie jestem świę t a I" - to fakt. że ok łamał am ciebie tyle razy, mój miły. Jakoś na to nie brak mi fantazji i s iły. Powiedziałam.,Już nie będę czekać'" - czekałam.. Bo czasami chce s ię do człowieka - ja chciałam 1 Tylko tak mówiłam żartem. Dobry żart jest tynfa wart. J\ ty oczy masz uparte. ty budujesz domek z kart... Raz palnęł am cos w rozmowie, tyś się zerw ał i w tył zwrot, pomyślałeś widać sobie: Czas. by zmieni ć wres;,:cie port ' Gdy usk la dasz już na bilet, okręt zacznie fale pruć, to w Koluszkach, w Mińsku, w Chile Ja cię znajd ę. krzyknę,.wróć 1 ", to w Koluszkach, w Mińsku, w Chile ja cię znajdę, krzyknę.. Wróć' " M M

19 Biała bluzka Biała bluzka 20. Pieniądze od Andrzeja. Może go zatrzymało na 48?! Helenka. 21. We czwartek pogrzeb ojca Andrzeja. Piosenka pt.: Sama chciała - muz. Seweryn Krajewski Tak się urod z i ć w ni e dzielę wi eczór. Nie chcieć, nie poczuć, nie przeczuć. Być Jak prze s yłk a, jak paczka mała. Sama c hciała. sama ch c iała. My ś li Tak chodzić do szkól w s zędzie po troszku. i nerwy mieć w proszku. Znal eżć i zgubi ć. co matka dała. Sama c hciała, sama c h c i a ła... Tak się niemądr ze w ni e mądrych koch ać. Nie trw a ć, nie czekać, nie sz lochać. Potem zazdro ś cić tej, co umi a ł a. Sama c hciała, sama c hciała Tak się na dobre rozkochać w tobie. Z żalu za tobą wy pł o wi e ć. Być nazbyt cicha lub nazbyt śmi a ła. Sama c hciała, sama ch c i a ła Tak nagle u s ta ć w niedzielę wieczór. Nie czuć. nie poczuć, ni e przeczuć. W ś ród jasnych buków zas nąć jak s kał a. Sama c hciała, sama ch c iała Bar Bistro na Pl. Zbawiciela. Bułka z kruszonką za 22 złote. Przy mogiłce ojca Andrzeja. Wzięłam 122, ale to było co innego. 23. Grób Nieznanego Żołnierza. Trzy żelazne żebra. Cudowny odlew moich pleców. Cela numer Zima idzie a w biurach ciepło. Słońce w płynie. 25. Jedź do sanatorium. 26. Słodkie słowo: nieprzystosowana". Stąd-dotąd. Stempelki. Skrzek o mocy paragrafu.poczekajcie jeszcze chwilę. Dezorganizacja a organizacja wyższego rzędu. Piosenka pt.: Co to za czas - muz. Janusz Bogacki Taki czas na ś redn ich ludzi Jednyc h gubi, drugich budzi I sam nie wi esz, czy to stypa, czy to bal'j Ostateczni e zdrowa mł o d z i eż Zdobi C hodzież, czy ś ci o dzi eż! zapełnia kto ś tys iące bi a łych szpalt Ostatecznie nie brak zupy Czasem w niej pływaj ą krupy l krawcowe nie cerują starych palt Taki czas na ś redn i ch ludzi Jednyc h gubi. drugich budzi l sam nie wiesz, czy mu sia ł o stać s ię tak? Czy to Wersal, czy wersa lka Czy kobieta to, czy lalka A ta lapa to atrapa jest czy hak? A te krzy ki to s ł o wiki Czy też z Głosu Ameryki Kto ś przemawia i ni e s łych a ć - tak czy siak'j Taki czas na średnich ludzi Czy nmie zgubi. czy mnie zbudzi Kim ja jestem w tym przetargu c i a ł i dusz'j Czy ja jestem opium dl a mas'j Twardy orzech czy ananas') Czy zostanie po mni e tylko sceny kurz') Płoną lasy, sły chać burz ę A mnie tak s i ę nie chce dłu żej Nie ża ł ować, nie żał ować Ni e ż a ł o wać róż. ~ Andrzej - ważna rozmowa. Hej, witaj. Polska Mieszka Pierwszego na mapie politycznej Europy. Żyły, żyletki, jak z operetki. Piosenka pt.: Wariatka - muz. Seweryn Krajewski Ale szum. ale tłum Czarna noc, biały rum, Złote stosy pomarańc zy. Dudni dom dana da Jak zabawa to zaba I wariatka dzisiaj tańc zy. Kto tu w ł a zi. ten tu Pan? Jeszcze ły k Jeszcze dzban I r dzieciaków nikt nie niańc z y Każdy ma na coś chęć, Bo zabawa jest na pi ę ć. I wariatka jeszcze tań czy Szalona wiruje chusta Szalone wirują usta wariatka, ech Nie patrzy do lustra Otkaczałk a. Czerwona na niej sukienka Czerwona w sercu udręk a Otkaczałka. wariatka, ech Przed losem nie klęka Wódka_1u ż j eży włos. EJ do bab, ej do kosi Kto powiedzial, że wystarczy 'J Jeden _ju ż nie chce żyć, Na ostatek prosi pić, A wariatka jeszcze tańcz y. Taką to by na stos I Na co Jej dumy los'j1 Da1cie chłopc y ten ka gańczyk 1 Warkocz jej plonie już, Dooko ł a z ł oty kurz, A wariatka jeszcze tańczy. Szalona wiruje chusta ~ Autostop. Kadzielnia.. Ja, uważam że nie ma sensu wyjeżdżać z Kielc. Wichura, światełko, chatka. Człowiek siedzi przy piecu i płacze. Ja to na samotność po prostu patrzeć nie mogę. Po trumnę do Słomnik. Dziecko trochę przerażone. Cela numeri O. Jeziorko Czerniakowskie. Nie będziesz już więcej pić. Marmolada w proszku. Weź się w garść. Piosenka pt.: Jeże I i miłość jest - muz. Janusz Bogacki Ta naszą s ł a bo ść i biedę niemot ę serc i dusz na to że nas nie z ab i o r ą do lepszych gór 1 mórz na czarnych m yś l i tłok na oczy p e łn e łez lekarsrwem miłoś ć bywa jeżeli miło ś ć jest Jeżeli Jest możliwa na ludzką podł ość i mało ść na o s chły boży chł ó d

20 Biał a bluzka na to że nic s i ę nie stał o a z darzy ć mi a ł się cud na szary mys i strach bliźniego wrogi gest lekarstwem mi ł o ść bywa j eż eli mił osć jest J eże li jest m oż li w a tu kukły lud ż mi się bawią tu igra z nami czas tu wielki e m ły n y nas t raw ią i p ył zostaje z nas na to, że z p y ł1.1 pył i za p o czątki e m kres ra tunkiem m iłość bywa j eże li mił ość Jest J eże li jest m oż li wa na krajów n ę d zę i smutek, na ok aza ł oś ć pań s t w milicję. kłams two, nu dę, p o tęg ę marych draństw na nocny serca ból. że czlowi ek ży ł jak pi es ratunkiem mił oś ć bywa j eż eli mił ość 1est j eż eli miło ść jest ~ Piosenka pt.: Orszaki dworaki - muz. Jerzy Satanowski Orszaki. dworaki, szum pawi ch pi ór' Orszaki, Dworaki Szumi Historio. hi storio. co ż eś ty za pani. że przez ciebie g in ą, że przez ci ebi e g iną chł opcy mal owani. Orszaki, dworaki. szum pawi ch pi órl Orszaki, Dworaki Szu m' Historio, hi storio, co żeś ty za matnia, pchamy s i ę na scen ę, a to jeszcze szatni a. Orszaki. dworaki. szu m paw ich piór' Orszaki. Dworaki Szu m 1 Historio, hi storio, 1aka w tob ie s iła, ż e ś ty ca ł e ś w ia ty z mapy p o znosiła. Orszaki, dworaki, szum pawich pi ór' Orszaki, Dworaki Szum 1 Hi stori o, historio. tyle w tobi e marzeń, bywa, ż e ci ę piszą k łamc y i gówniarze. Orszaki, dworaki, szum pawich piór' Orszaki, Dworaki Szum ' Historio hi storio Ty macocho nasza Tak nam d a ła ś m a ł o Oprócz Ojczenasza Orszaki Dworaki Szum pawich piór Orszaki Dworaki Szum' Historio, hi storio, ty żarło czny micie, co dla ci ebi e znaczy jedno ludzkie ży cie ') I Bi a ł a bluzka '\1auda U lller Piosenkark a. także aktorka. scenarzystka 1 reżyse r k a. Absolwen t ka Wydz iał1.1 Filologi i Polski ej LW Liureat ka wielu nagród na rozmaitych festiwa lach. Perfekcyjne połą cze nie wiersza. muzyki i aktorsrwa w jej wykonaniu sprawi Io. że upow s7l~chniła s i ę moda na pi ose nkę poetyc ką. 1 ;,ig ra ł a kil ka pł y t. m.in. Koncert jesienn y"..,gdzie Ty jc~tcś". Wszystko skończone". Magda Lrner".. O niebieskim pachnącym groszku". Koncert sprzed lat''.., Kołysa n k i Utu lank i"- z Ci u cgorzem Turnauem Jest a ut o rką i wykonawc zy nią autorski ch recitali telewizyjn yc h: Cienie".!\a strychu". Wszystko JUŻ byfo" Tworzy widow iska poetyc kie dla teatru. cstr;idy i telewizj i. programy pośw i ęco n e twórcom piosenki literacki ej i studencki ej. Wyrcży1, c rowa l a spektakl e te.a tralne: Bi a ł a blu zk.a" l 987r. i Kobieta zawiedziona"! 994 r. (z Krysty n ą Jand <)). Zimy Zal" 1989 r. (z Jeremim Przybo rą), C hlip-hop" 2006 r. (w spólnie z Andrze_1 rn1 Poni edzielskim), Konce rt Mężczyż ni moj ego ż yc ia "! 995 r. w Radiowej Trójce oraz Trzymaj się 'woich chmur" 2004 r. - konce 11 galowy przygotowany na 25- lec ie PPA we W ro cł awi u. p ośw i ęco n y pi osenkom Seweryna Kraj ewskiego. W 1992 r. z r ea lizow ała estradowy rrogram muzyczny Bi g Zbig Show" (ze Zbigniewem Za machowskim) oraz w 1997 r wsp omnieni owy progra m pośw i ęco n y Agnieszce Osiecki ej..zielono mi" na KFPP w Opo lu. Jest ró1n n ież aut o rk ą filmó w dokumentalnyc h ( r o ś w i ęcony ch Jeremiemu Przyborze 1990 r i Andrzejowi Na rde l I em u! 991 r) a takż e telewizyjnyc h wywi adów - Rozmów o zmi erzchu 1 św iue" (z A g nieszką O s i ec ką) l 996r., Dziecko szc z ęścia - czy li wiosna, lato. jes i e ń. zi ma" - z Jeremim Przyb o r ą I 988r. oraz cy klu Ich pier\vsze miło śc i rea li zowanego w latac h W kwietniu 2009 r. podczas jubileuv ow <>go rec italu zorga ni zowanego w Teatrze Polonia z okazji 40-lec ia pracy artystycznej, Mi ni ster Kultury Bogdan Zdro.1 ewski odzn acz ył artyst kę Zlotym Medalem Z as łl! żo n y Kulturze - Glona Arti s ry tyna J 3 Il d 3 Ak torka, rezyserka. autorka ks i q ż e k i fe I i tonów. Abso lwentka PaAstwo'wej Wyższ ej S z k oły Teatra lnej w Wa rszawie. Na scenie zadebiutowa la w 1976 r. w warszawskim Teatrze Ateneum rol ą Anieli w Slubach pan ieńs kich" w reż. J. Swiderskiego, i j e dn o cześni e w Teatrze M a łym rol ą Doriam Graya w szruce Osborne a. Jeszcze jako studentka wys t ą pił a w legendarn ym spektaklu telewizyjnym Trzy siostry" Czechowa w re ż. A Bardin iego. Zagrala M aszę. W fi lm ie za d e biut ow ał a \.v Cz ł ow i e ku z marmuru" w reż. A. Wajdy. Zagra ta blisko 80 ról film owych w Polsce i za gr a nicą. z których najwi ę k sz ą oka-