Czarnodziurowy Wszechświat a dwu-potencjalność pola grawitacyjnego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Czarnodziurowy Wszechświat a dwu-potencjalność pola grawitacyjnego"

Transkrypt

1 Zbiniew Osik Cznodziuowy Wszehświt dwu-potenjlność pol wityjneo Cznodziuowy Wszehświt dwu-potenjlność pol wityjneo Zbiniew Osik E-mil: teszzenie Pzyjęie hipotezy o dwu-potenjlnośi stjonneo pol wityjneo umożliwiło znlezienie w mh Oólnej Teoii Wzlędnośi ozwiązń ównń pol i ównń uhu któe w niznym pzypdku powdzą do zodnośi z newtonowską teoią witji zówno wewnątz jk i n zewnątz źódłowej msy. łow kluzowe: Cznodziuowy Wszehświt ntężenie pol wityjneo potenjł pol wityjneo Oóln Teoi Wzlędnośi ównni pol ównni uhu.. Wpowdzenie W ozpwie [] zpoponowłem znodziuowy model Wszehświt. Nsz Wszehświt możn potktowć jko olbzymią jednoodną Czną Dziuę z otozką ntywityjną. Nsz Glktyk wz z ukłdem słoneznym oz Ziemią któe w skli ozmiów kosmoloiznyh możn uwżć zledwie jko punkt powny znjdowć się w pobliżu entum Cznodziuoweo Wszehświt. Z teoii witji Newton [] wynik że bezwzlędn wtość ntężeni pol wityjneo w entum jednoodnej kuli o stłej ęstośi jest ówn zeu wz ze wzostem odlełośi od śodk ośnie liowo osiąją mksymlną wtośi n powiezhni kuli pzy dlszym wzośie odlełośi mleje odwotnie kwdtowo. Aby w mh Oólnej Teoii Wzlędnośi Este uzyskć nloizny wynik nleży zuwżyć że stjonne pole wityjne możn opisć dwom potenjłmi.. Dwu-potenjlność stjonneo pol wityjneo tjonne pole wityjne jest polem dwu-potenjlnym []: E t 0 ot E 0 ot d 0 E d kd 0 < E d kd lim 0 0 lim 0 E 4 π G ρ π G ρ E.

2 Zbiniew Osik Cznodziuowy Wszehświt dwu-potenjlność pol wityjneo N powiezhni kuli mmy: E E 0. E E ntężeni pol wityjneo odpowiednio wewnątz i n zewnątz kuli potenjły pol wityjneo odpowiednio wewnątz i n zewnątz kuli M ms kuli pomień kuli ρ ęstość n zewnątz źódlowyh ms k wewnątz źódlowyh ms. ównni pol ównni pol wityjneo Este zpiszemy jko [4] κ T T dzie α α Γµα Γ β α β α Γ ν α µαγβν ΓΓβα x x Γ α ασ x µσ ν x νσ µ x σ 8πG κ s k m T T κt x x θ x x 4 it. W pzypdku dy źódłem pol jest ms jednoodnie ozmieszzon w obszze kuli postulujemy istnienie ozwiązni o posti 4 ( ) ( d) ( dθ) s θ ( d) ( dx ) s θ T ρ T T ρ ρ onst. Dyweenj tenso ( T ) pown być ówn zeu o zezywiśie m miejse: T β ρ ρ ; ( ) 0 ; β. ; β Pzyjęte złożeni pozwlją zedukowć lizbę ównń pol do dwóh.

3 Zbiniew Osik Cznodziuowy Wszehświt dwu-potenjlność pol wityjneo κ ρ κ ρ ównni te są spełnione dy 4πGρ 0 < ρ onst > 0 ρ 0. 4 M πρ pomień kuli w któej znjduje się źódłow ms pomień hwzshild Pzetwione ozwiązni ównń pol spełniją poniższe wunki bzeowe. 0 < lim lim 0 4. Znki pwyh ston ównń Poisson wunki bzeowe W teoii witji Newton wunkom bzeowym dl potenjłów wityjnyh 0 < lim lim odpowidją we współzędnyh sfeyznyh nstępująe postie ównni Poisson 0 < s θ s θ θ θ tθ θ tθ θ Odpowiednikmi tyh elji w Oólnej Teoii Wzlędnośi są: 0 4πGρ 0 < lim lim 0 0 < 0 κ T T Znki pwyh ston ównń Poisson zleżą od pzyjętyh wunków bzeowyh któe związne są z dwu-potenjlnośią stjonneo pol wityjneo.

4 Zbiniew Osik Cznodziuowy Wszehświt dwu-potenjlność pol wityjneo ównni uhu i ównni pol w Oólnej Teoii Wzlędnośi dwu-potenjlność stjonneo pol wityjneo ewton Postulowne pzez ns [] w mh Oólnej Teoii Wzlędnośi ównni uhu swobodnej ząstki póbnej powdzą do wniosku że stjonne pole wityjne Newton jest polem dwu-potenjlnym. Wykżemy to n pzykłdzie pol wityjneo któeo źódłem jest ms ozmieszzon jednoodnie w objętośi kuli o pomieniu (). dx dx α ( ) µ ν d x α µ ν sn k ( sn ) Γ dx dx 0 ( sn ) 0 α k x x θ x x 4 it 4 ( ) ( d) ( dθ) s θ ( d) ( dx ) s θ 4 4 d d dx dx Γ Γ ( sn ) dilne pzyspieszeni odpowiednio wewnątz i n zewnątz kuli skłdowe tenso metyzneo odpowiednio wewnątz i n zewnątz kuli 4πGρ 0 < ρ onst > 0 ρ 0 k ( ) sn k ( sn ) 0 < k ( ) sn k ( sn ) >> d dt v << sn k n zewnątz jednoodnej kuli wewnątz jednoodnej kuli k 0 < k 4

5 Zbiniew Osik Cznodziuowy Wszehświt dwu-potenjlność pol wityjneo Potwiją w osttnih dwóh wzoh dzie ( ) i ( kuli otzymmy ) są potenjłmi pol wityjneo odpowiednio wewnątz i n zewnątz k 0 < lim 0 0 k lim 0 ) koespondująe ze stnddową defi- Podmy jeszze defije potenjłów ( ) oz ( niją potenjłu wityjneo. < 0 d d W ównnih pol wewnątz źódłowej msy zstąpimy skłdową zsowo-zsową ( ) tenso metyzneo potenjłem ( ). κ ρ κ ρ 4πGρ 4πGρ ównnie Poisson dl potenjłu ( ) 5

6 Zbiniew Osik Cznodziuowy Wszehświt dwu-potenjlność pol wityjneo Piewsze z tyh ównń jest ównniem Poisson dl potenjłu ( ) we współzędnyh sfeyznyh. Od klsyzneo ównni Poisson óżni się tylko znkiem pwej stony. Z kolei z obu ównń wynik że Poddmy tez nlizie duie ównnie pol dl potenjłu ( ). πgρ πgρ 4 πgρ 4 πgρ ównnie uhu dl skłdowej dilnej pzyspieszeni swobodneo spdku wewnątz źódłowej msy W ównnih pol n zewnątz źódłowej msy zstąpimy skłdową zsowo-zsową ( ) tenso metyzneo potenjłem ( ). κ ρ κ ρ ρ ównnie Poisson dl potenjłu ( ) ) we współzędnyh sfe- Piewsze z tyh ównń jest ównniem Poisson dl potenjłu ( yznyh. Z kolei z obu ównń wynik że 6

7 Zbiniew Osik Cznodziuowy Wszehświt dwu-potenjlność pol wityjneo Poddmy tez nlizie duie ównnie pol dl potenjłu ( ). ównnie uhu dl skłdowej dilnej pzyspieszeni swobodneo spdku n zewnątz źódłowej msy Anlizują ównnie Poisson dl potenjłów ( ) oz ( wyniki. ównni uhu są zwte w ównnih pol. ) otzymliśmy nloizne Wpowdzenie dwóh potenjłów w teoii witji Newton umożliwiło znlezienie w mh Oólnej Teoii Wzlędnośi ozwiązń ównń pol i ównń uhu któe w niznym pzypdku ( >> v << ) powdzą do zodnośi obu teoii zówno wewnątz jk i n zewnątz źódłowej msy. 0 0 < lim lim Wykesy zleżnośi potenjłów ( ) i ( w pzypdku dy ( >> ) i ( v << ). ) od odlełośi () od śodk źódłowej msy 7

8 Zbiniew Osik Cznodziuowy Wszehświt dwu-potenjlność pol wityjneo < Wykesy zleżnośi skłdowyh dilnyh pzyspieszeni swobodneo spdku ( ) oz ( ) od odlełośi () od śodk źódłowej msy w pzypdku dy ( >> ) i ( v << ). 6. ównni uhu ównni pol Jk nleżło sfomułowć ównni uhu by niepzesklowne skłdowe dilne zteowekto pzyspieszeni były dne poniższymi wyżenimi? ( ) ( ) d sn k sn 0 < k ( sn ) 0 < ( ) ( ) d sn k sn > k ( sn ) 0 < Odpowidją n to pytnie wykozystmy duie z dwóh ównń pol. κ ρ κ ρ 4πGρ 8πG κ 4 4 πgρ ( ) d sn k ( sn ) k ( sn ) 8

9 Zbiniew Osik Cznodziuowy Wszehświt dwu-potenjlność pol wityjneo Γ d d Γ 4 4 dx dx k ( ) d d dx 4 Γ dx 4 sn Γ powdzą do wniosku że ównni uhu pow- Anloizne ozwżni dl skłdowej ny mieć postć podną poniżej. α ( ) d x sn k ( sn ) α Γ α dx µ dx ν k n zewnątz źódlowyh ms wewnątz źódlowyh ms 7. owy test Oólnej Teoii Wzlędnośi Aby wykzć w wunkh ziemskih dwu-potenjlność pol wityjneo nleży zmiezyć stosunki dó pzebytyh pzez świtło do zsu ih pzebyi w uze póżniowej ustwionej pionowo odpowiednio tuż pod powiezhnią Ziemi (n poziomie moz) i tuż nd powiezhnią Ziemi. óżni kwdtów tyh pomiów pown być ówn kwdtowi duiej pędkośi kosmiznej. Ekspeyment ten byłby nowym testem Oólnej Teoii Wzlędnośi. Poniżej uzsdnimy elowość poponowneo ekspeymentu []. d d? d d i stosunki dó pzebytyh pzez świtło do zsu ih pzebyi dt dt zmiezone odpowiednio tuż pod i tuż nd powiezhnią Ziemi d d [] << [] 9

10 Zbiniew Osik Cznodziuowy Wszehświt dwu-potenjlność pol wityjneo d d km 79 s m s 0 8 m s d d d d m 008 s 8. Uwi końowe feyzny ukłd współzędnyh zstosowny w tej py dl ( 0) i (θ 0º 80º) eneuje pozone osobliwośi w wyżenih tkih jk s θ oz w oylnym ównniu Poisson. Zstosowliśmy ten ukłd współzędnyh pomimo wspomninyh ptoloii poniewż jest on wyodny w oblizenih. Cytowne pe [] Zbiniew Osik: Anti-vity. vix:6.006 (96) [] Zbiniew Osik: Blk Hole Univese nd Guss Lw of Gvity. vix: (98) [] Zbiniew Osik: Blk Hole Univese nd peed of Liht. vix: (98) [4] Zbiniew Osik: Oóln Teoi Wzlędnośi (Genel Theoy of eltivity). elf Publish (0) IBN:

Zbigniew Osiak ANTYGRAWITACJA

Zbigniew Osiak ANTYGRAWITACJA GAWITACJA ANTYGAWITACJA GAWITACJA 0,5 0,5 Zbiew Osik ANTYGAWITACJA Lki do moih publikji nukowyh i populnonukowyh, e-booków oz udyji telewizyjnyh i diowyh są dostępne w bzie OCID pod desem tenetowym: http://oid.o/0000-000-5007-06x

Bardziej szczegółowo

Teoria Względności. Czarne Dziury

Teoria Względności. Czarne Dziury Teoia Względności Zbigniew Osiak Czane Dziuy 11 Zbigniew Osiak (Tekst) TEORIA WZGLĘD OŚCI Czane Dziuy Małgozata Osiak (Ilustacje) Copyight by Zbigniew Osiak (tt) and Małgozata Osiak (illustations) Wszelkie

Bardziej szczegółowo

KONKURS MATEMATYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

KONKURS MATEMATYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Konkusy w województwie podkpkim w oku szkolnym 0/0 KONKURS MATEMATYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Kluz odpowiedzi do ETAPU WOJEWÓDZKIEGO Akusz zwie tylko zdni otwte, któe nleży oenić według zmieszzonego poniżej

Bardziej szczegółowo

III.3 Transformacja Lorentza prędkości i przyspieszenia. Efekt Dopplera

III.3 Transformacja Lorentza prędkości i przyspieszenia. Efekt Dopplera r. kd. 5/ 6 III.3 Trnsformj Lorentz prędkośi i przyspieszeni. Efekt Doppler Trnsformj prędkośi Trnsformj przyspieszeni Efekt Doppler Jn Królikowski Fizyk IBC r. kd. 5/ 6 Trnsformj prędkośi Bdmy ruh punktu

Bardziej szczegółowo

Zadania do rozdziału 7.

Zadania do rozdziału 7. Zdni do ozdziłu 7. Zd.7.. wiezchołkch kwdtu o okch umieszczono ednkowe łdunku. Jki łdunek o znku pzeciwnym tze umieścić w śodku kwdtu y sił wypdkow dziłąc n kżdy łdunek ył ówn zeu? ozwiąznie: ozptzmy siły

Bardziej szczegółowo

dr inż. Zbigniew Szklarski

dr inż. Zbigniew Szklarski Wkłd 3: Kinemtk d inż. Zbigniew Szklski szkl@gh.edu.pl http://le.uci.gh.edu.pl/z.szklski/ Wstęp Opis uchu KINEMATYKA Dlczego tki uch? Pzczn uchu DYNAMIKA MECHANIKA 08.03.018 Wdził Infomtki, Elektoniki

Bardziej szczegółowo

METODY HODOWLANE - zagadnienia

METODY HODOWLANE - zagadnienia METODY HODOWLANE METODY HODOWLANE - zgdnieni. Mtemtyczne podstwy metod odowlnyc. Wtość cecy ilościowej i definicje pmetów genetycznyc. Metody szcowni pmetów genetycznyc 4. Wtość odowln cecy ilościowej

Bardziej szczegółowo

Zadania otwarte. 2. Matematyka. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą n n. 2n n. lim 10.

Zadania otwarte.  2. Matematyka. Poziom rozszerzony Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą n n. 2n n. lim 10. Vdemecum Mtemtyk KRYTERIA OCENIANIA OPOWIEZI Póbn Mtu z OPERONEM mtemtyk ZAKRES ROZSZERZONY VAEMECUM MATURA 06 kod wewnątz Mtemtyk Poziom ozszezony Zcznij zygotowni do mtuy już dziś Listod 05 skle.oeon.l/mtu

Bardziej szczegółowo

Czarnodziurowy Wszechświat a ziemska grawitacja

Czarnodziurowy Wszechświat a ziemska grawitacja biniew Osiak Canodiuowy a iemska awitacja 07.06.08 Canodiuowy a iemska awitacja biniew Osiak -mail: biniew.osiak@mail.com http://ocid.o/0000-000-007-06x http://vixa.o/autho/biniew_osiak tescenie Pedstawiono

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Matematyka. Poziom rozszerzony. Listopad Wskazówki do rozwiązania zadania

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Matematyka. Poziom rozszerzony. Listopad Wskazówki do rozwiązania zadania Vdemecum Mtemtyk KRYTERIA OCENIANIA OPOWIEZI Póbn Mtu z OPERONEM mtemtyk ZAKRES ROZSZERZONY VAEMECUM MATURA 06 kod wewnątz Mtemtyk Poziom ozszezony Zcznij zygotowni do mtuy już dziś Listod 0 Zdni zmknięte

Bardziej szczegółowo

Metody analizy światłowodów wielomodowych

Metody analizy światłowodów wielomodowych Metody nlizy świtłowodów wielomodowych 1. Metod optyki geometycznej wyzncznie tou pomieni optycznego w świtłowodzie. Metod WKB wyzncznie w sposób pzybliżony modów świtłowodowych i wyznczenie obszów ich

Bardziej szczegółowo

Prawo powszechnego ciążenia Newtona

Prawo powszechnego ciążenia Newtona Pawo powszechnego ciążenia Newtona m M FmM Mm =G 2 Mm FMm = G 2 Stała gawitacji G = 6.67 10 11 2 Nm 2 kg Wielkość siły gawitacji z jaką pzyciągają się wzajemnie ciała na Ziemi M = 100kg N M = Mg N m =

Bardziej szczegółowo

GRAWITACJA. przyciągają się wzajemnie siłą proporcjonalną do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalną do kwadratu ich odległości r.

GRAWITACJA. przyciągają się wzajemnie siłą proporcjonalną do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalną do kwadratu ich odległości r. GRAWITACJA Pawo powszechnego ciążenia (pawo gawitacji) Dwa punkty mateialne o masach m 1 i m pzyciągają się wzajemnie siłą popocjonalną do iloczynu ich mas i odwotnie popocjonalną do kwadatu ich odległości.

Bardziej szczegółowo

mgh. Praca ta jest zmagazynowana w postaci energii potencjalnej,

mgh. Praca ta jest zmagazynowana w postaci energii potencjalnej, Wykłd z fizyki. Piot Posmykiewicz 49 6-4 Enegi potencjln Cłkowit pc wykonn nd punktem mteilnym jest ówn zminie jego enegii kinetycznej. Często jednk, jesteśmy zinteesowni znlezieniem pcy jką sił wykonł

Bardziej szczegółowo

ZADANIA DO SAMODZIELNEGO ROZWIĄZANIA

ZADANIA DO SAMODZIELNEGO ROZWIĄZANIA ZNI SMZIELNE RZWIĄZNI łski ukłd sił zbieżnych Zdnie 1 Jednoodn poziom belk połączon jest pzegubowo n końcu z nieuchomą ściną oz zwieszon n końcu n cięgnie twozącym z poziomem kąt. Znleźć ekcję podpoy n

Bardziej szczegółowo

5. Mechanika bryły sztywnej

5. Mechanika bryły sztywnej W ozdzie dpowiedzi i wskzówki znjdują się odpowiedzi do wszystkich zdń, znjdziesz tm ównież wskzówki do ozwiązń tudnych zdń. Pełne ozwiązni zdń możesz uzyskć pzysyłjąc e-mi n des: kons@x.wp.p 5. Mechnik

Bardziej szczegółowo

Prędkość i przyspieszenie punktu bryły w ruchu kulistym

Prędkość i przyspieszenie punktu bryły w ruchu kulistym Pędkość i pzyspieszenie punktu były w uchu kulistym Położenie dowolnego punktu były okeślmy z pomocą wekto (o stłej długości) któego współzędne możemy podć w nieuchomym ukłdzie osi x y z ) z b) ζ ζ η z

Bardziej szczegółowo

Sieć odwrotna. Fale i funkcje okresowe

Sieć odwrotna. Fale i funkcje okresowe Sieć odwotn Fle i funkcje okesowe o Wiele obiektów w pzyodzie d; o Różne fle ozchodzą się w pzestzeni (zówno w póżni jk i w mteii); o Aby mtemtycznie opisć tkie okesowe zminy stosuje się funkcje sinus

Bardziej szczegółowo

Mechanika kwantowa. Mechanika kwantowa. dx dy dz. Jak opisać atom wodoru? Jak opisać inne cząsteczki? Równanie Schrödingera. zasada zachowania energii

Mechanika kwantowa. Mechanika kwantowa. dx dy dz. Jak opisać atom wodoru? Jak opisać inne cząsteczki? Równanie Schrödingera. zasada zachowania energii Mecnik kwntow Jk opisć tom wodou? Jk opisć inne cąstecki? Mecnik kwntow Równnie Scödinge Ĥ E ψ H ˆψ = Eψ opeto óżnickow Hmilton enegi funkcj flow d d d + + m d d d opeto enegii kinetcn enegi kinetcn elektonu

Bardziej szczegółowo

G i m n a z j a l i s t ó w

G i m n a z j a l i s t ó w Ko³o Mtemtyzne G i m n z j l i s t ó w Stowzyszenie n zez Edukji Mtemtyznej Zestw 6 szkie ozwiązń zdń Znjdź wszystkie tójki (x, y, z) liz zezywistyh, któe są ozwiąznimi ównni 5(x +y +z ) = 4(xy +yz +zx)

Bardziej szczegółowo

N(0, 1) ) = φ( 0, 3) = 1 φ(0, 3) = 1 0, 6179 = 0, 3821 < t α 1 e t dt α > 0. f g = fg. f = e t f = e t. U nas: g = t α 1 g = (α 1)t α 2

N(0, 1) ) = φ( 0, 3) = 1 φ(0, 3) = 1 0, 6179 = 0, 3821 < t α 1 e t dt α > 0. f g = fg. f = e t f = e t. U nas: g = t α 1 g = (α 1)t α 2 Zdnie X,..., X 5 N(6, 5 ) Y,..., Y 6 N(7, 5 ) X N(6, 5 6 ) Ȳ N(7, 5 6 ) Przy złożeniu niezleżności zmiennych mmy: X Ȳ N(, ) po stndryzcji otrzymmy: Ȳ X N(, ) Pr(Ȳ X < ) = Pr(Ȳ X < ) = φ(, 3) = φ(, 3) =,

Bardziej szczegółowo

< f g = fg. f = e t f = e t. U nas: e t (α 1)t α 2 dt = 0 + (α 1)Γ(α 1)

< f g = fg. f = e t f = e t. U nas: e t (α 1)t α 2 dt = 0 + (α 1)Γ(α 1) Zdnie X,..., X 5 N(6, 5 ) Y,..., Y 6 N(7, 5 ) X N(6, 5 6 ) Ȳ N(7, 5 6 ) Przy złożeniu niezleżności zmiennych mmy: X Ȳ N(, ) po stndryzcji otrzymmy: Ȳ X N(, ) Pr(Ȳ X < ) = Pr(Ȳ X < ) = φ(, 3) = φ(, 3) =,

Bardziej szczegółowo

2. Funktory TTL cz.2

2. Funktory TTL cz.2 2. Funktory TTL z.2 1.2 Funktory z otwrtym kolektorem (O.. open olletor) ysunek poniżej przedstwi odnośny frgment płyty zołowej modelu. Shemt wewnętrzny pojedynzej rmki NAND z otwrtym kolektorem (O..)

Bardziej szczegółowo

Ą Ł ń Ł ś ś Ą ś Ę Ś ś ź Ę ń Ę Ę ń ź Ę ź ś ń ś ś Ś ś ń Ó Ó ś ś ś Ę ś ń Ę Ó Ę ś ś Ą Ź Ę ń ś ś Ó ść ś ś ń Ę Ł Ą ź Ę ś Ś ś Ą Ą Ó ń ś ś Ę Ź ń Ę Ó Ę Ź ź ś ś ś śń ś ń Ó Ł Ł Ą ś ś Ę ś Ę Ę Ó ś ś Ę Ł ń Ó ś ś Ę Ó

Bardziej szczegółowo

Roztwory rzeczywiste (1) Roztwory rzeczywiste (2) Funkcje nadmiarowe. Również w temp. 298,15K, ale dla CCl 4 (A) i CH 3 OH (B).

Roztwory rzeczywiste (1) Roztwory rzeczywiste (2) Funkcje nadmiarowe. Również w temp. 298,15K, ale dla CCl 4 (A) i CH 3 OH (B). Roztwory rzezywiste (1) Również w tep. 98,15K, le dl CCl 4 () i CH 3 OH (). 15 Τ S 5 H,,4,6,8 1-5 - -15 G - Che. Fiz. TCH II/1 1 Roztwory rzezywiste () Ty rze dl (CH 3 ) CO () i CHCl 3 (). 15 5 Τ S -5,,4

Bardziej szczegółowo

H. Dąbrowski, W. Rożek Próbna matura, grudzień 2014 r. CKE poziom rozszerzony 1. Zadanie 15 różne sposoby jego rozwiązania

H. Dąbrowski, W. Rożek Próbna matura, grudzień 2014 r. CKE poziom rozszerzony 1. Zadanie 15 różne sposoby jego rozwiązania H ąrowski, W Rożek Prón mtur, grudzień 014 r K poziom rozszerzony 1 Zdnie 15 różne sposoy jego rozwiązni Henryk ąrowski, Wldemr Rożek Zdnie 15 Punkt jest środkiem oku prostokąt, w którym Punkt leży n oku

Bardziej szczegółowo

KARTA WZORÓW MATEMATYCZNYCH. (a + b) c = a c + b c. p% liczby a = p a 100 Liczba x, której p% jest równe a 100 a p

KARTA WZORÓW MATEMATYCZNYCH. (a + b) c = a c + b c. p% liczby a = p a 100 Liczba x, której p% jest równe a 100 a p KRT WZORÓW MTEMTYZNY WŁSNOŚI DZIŁŃ Pwo pzemiennośi dodwni + = + Pwo łąznośi dodwni + + = ( + ) + = + ( + ) Pwo zemiennośi mnoŝeni = Pwo łąznośi mnoŝeni = ( ) = ( ) Pwo ozdzielnośi mnoŝeni względem dodwni

Bardziej szczegółowo

WEKTORY skalary wektory W ogólnym przypadku, aby określić wektor, należy znać:

WEKTORY skalary wektory W ogólnym przypadku, aby określić wektor, należy znać: WEKTORY Wśród wielkości fizycznych występujących w fizyce możn wyróżnić sklry i wektory. Aby określić wielkość sklrną, wystrczy podć tylko jedną liczbę. Wielkościmi tkimi są ms, czs, tempertur, objętość

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD października 2009

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD października 2009 STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 4 26 października 2009 Rozkład N(µ, σ). Estymacja σ σ 2 = 1 σ 2π + = E µ,σ (X µ) 2 { (x µ) 2 exp 1 ( ) } x µ 2 dx 2 σ Rozkład N(µ, σ). Estymacja σ σ 2 = 1 σ 2π + = E µ,σ

Bardziej szczegółowo

Mechanika techniczna

Mechanika techniczna Mechnik techniczn pzykłdowe pytni i zdni sttyk. Zcytowć i ziustowć zsdę ównoegłooku (zsd sttyki).. Kiedy dwie siły pzyłożone do cił sztywnego ównowżą się?. okzć, że w sttyce siły pzyłożone do cił sztywnego

Bardziej szczegółowo

ź Ź Ź Ź ć Ł Ę Ź ć Ź ć Ń Ź Ź Ź Ź ć ć ć ź ć ź Ę ć Ź Ź Ł Ł Ł ć Ł Ą ć ć Ź Ś ć Ź ć Ę Ź ź ć Ź ć ź ć Ę ć Ą ć ć ć Ł ć ć ć ć Ą ć Ź ć ć Ź Ą Ź Ą ź Ń Ą ć Ą ć ć ć Ź ć ć ć ć ć Ą Ą Ą ć Ł Ń ć ć Ź Ł ć Ź Ź Ę Ź ć ć ć ć

Bardziej szczegółowo

Aleksander Nowik Masa relatywistyczna niepotrzebny i szkodliwy relikt

Aleksander Nowik Masa relatywistyczna niepotrzebny i szkodliwy relikt J.Gluz, Relikt w fizye pojęie msy eltywistyznej - Fizyk w Szkole n /994 Aleksnde Nowik Ms eltywistyzn niepotzebny i szkodliwy elikt zyli dlzego nie nleży używć pojęi msy eltywistyznej m m v KATOWICE, 5

Bardziej szczegółowo

Prawo Coulomba i pole elektryczne

Prawo Coulomba i pole elektryczne Prwo Coulomb i pole elektryczne Mciej J. Mrowiński 4 pździernik 2010 Zdnie PE1 2R R Dwie młe kulki o msie m, posidjące ten sm łdunek, umieszczono w drewninym nczyniu, którego przekrój wygląd tk jk n rysunku

Bardziej szczegółowo

cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski

cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski Wykład 10: Gawitacja cz. 1. d inż. Zbiniew Szklaski szkla@ah.edu.pl http://laye.uci.ah.edu.pl/z.szklaski/ Doa do pawa powszechneo ciążenia Ruch obitalny planet wokół Słońca jak i dlaczeo? Reulane, wieloletnie

Bardziej szczegółowo

σ (M) 2 max Moment bezwładności wyższego rzędu, potrzebny do dalszych obliczeń wyznaczymy ze wzoru

σ (M) 2 max Moment bezwładności wyższego rzędu, potrzebny do dalszych obliczeń wyznaczymy ze wzoru m m m T M Momen bezwłdności wyższeo zędu, ozebny do dlszych obliczeń wyznczymy ze wzou d Obsz jes sumą zech odobszów śodnik i ółek sąd możemy skozysć z zleżności d d d d Rys. 7.c Wówczs [ d d [ [ d d C

Bardziej szczegółowo

XI. Rachunek całkowy funkcji wielu zmiennych. 1. Całka podwójna Całka podwójna po prostokącie. Oznaczenia:

XI. Rachunek całkowy funkcji wielu zmiennych. 1. Całka podwójna Całka podwójna po prostokącie. Oznaczenia: XI. Rhunek łkowy funkji wielu zmiennyh. 1. Cłk podwójn. 1.1. Cłk podwójn po prostokąie. Oznzeni: P = {(x, y) R 2 : x b, y d} = [, b] [, d] - prostokąt n płszzyźnie, f(x, y) - funkj określon i ogrnizon

Bardziej szczegółowo

Pomiary parametrów światłowodów WYKŁAD 11 SMK. 1. Wpływ sposobu pobudzania włókna światłowodu na rozkład prowadzonej w nim mocy

Pomiary parametrów światłowodów WYKŁAD 11 SMK. 1. Wpływ sposobu pobudzania włókna światłowodu na rozkład prowadzonej w nim mocy Pomiy pmetów świtłowodów WYKŁAD SMK. Wpływ sposobu pobudzni włókn świtłowodu n ozkłd powdzonej w nim mocy Ilość modów wzbudznych w świtłowodch zleży od pmetów świtłowodu i wykozystywnej długości fli. W

Bardziej szczegółowo

Modelowanie i obliczenia techniczne. Metody numeryczne w modelowaniu: Różniczkowanie i całkowanie numeryczne

Modelowanie i obliczenia techniczne. Metody numeryczne w modelowaniu: Różniczkowanie i całkowanie numeryczne Modelownie i obliczeni techniczne Metody numeryczne w modelowniu: Różniczkownie i cłkownie numeryczne Pochodn unkcji Pochodn unkcji w punkcie jest deiniown jko grnic ilorzu różnicowego (jeżeli istnieje):

Bardziej szczegółowo

Równania różniczkowe. y xy (1.1) x y (1.2) z xyz (1.3)

Równania różniczkowe. y xy (1.1) x y (1.2) z xyz (1.3) ownn oznczkowe Równn óżnczkowe. Wstę Równne óżnczkow nzw ównne zwejące funkcje newdoe zenne nezleżne oz ocodne funkcj newdoc lu c óżnczk. Pzkłd d 5 d d sn d. d d e d d d. z z z z. ównne óżnczkowe zwczjne

Bardziej szczegółowo

= przy założeniu iż wartość momentu pędu ciała jest różna od zera: 0. const. , co pozwala na określenie go w sposób jednoznaczny.

= przy założeniu iż wartość momentu pędu ciała jest różna od zera: 0. const. , co pozwala na określenie go w sposób jednoznaczny. Z 6 sei I ozszezone Chce znleźć to ch cił n któe ził sił centln: F, pz złożeni iż wtość oent pę cił jest óżn o ze: Do ozwiązni ożn wkozstć np wzó l ównowżn je wzó const ± spowzjąc pole po wpowzeni postwini

Bardziej szczegółowo

Mechanika techniczna. przykładowe pytania i zadania

Mechanika techniczna. przykładowe pytania i zadania Mechnik techniczn pzykłdowe pytni i zdni sttyk. Zcytowć i zilustowć zsdę ównoległooku (zsd sttyki).. Kiedy dwie siły pzyłożone do cił sztywnego ównowżą się?. okzć, że w sttyce siły pzyłożone do cił sztywnego

Bardziej szczegółowo

Znajdowanie analogii w geometrii płaskiej i przestrzennej

Znajdowanie analogii w geometrii płaskiej i przestrzennej Gimnzjum n 17 im. Atu Gottge w Kkowie ul. Litewsk 34, 30-014 Kków, Tel. (12) 633-59-12 Justyn Więcek, Atu Leśnik Znjdownie nlogii w geometii płskiej i pzestzennej opiekun pcy: mg Doot Szczepńsk Kków, mzec

Bardziej szczegółowo

3. Kinematyka ruchu jednostajnego, zmiennego, jednostajnie zmiennego, rzuty.

3. Kinematyka ruchu jednostajnego, zmiennego, jednostajnie zmiennego, rzuty. 3 Kinemk uchu jednosjnego zmiennego jednosjnie zmiennego zu Wbó i opcownie zdń 3-3: Bb Kościelsk zdń 33-35: szd J Bczński 3 Zleżność dogi pzebej pzez punk meiln od czsu możn opisć ównniem: () A B C 3 gdzie

Bardziej szczegółowo

G i m n a z j a l i s t ó w

G i m n a z j a l i s t ó w Ko³o Mtemtyzne G i m n z j l i s t ó w 1. Lizy,, spełniją wrunki: (1) ++ = 0, 1 () + + 1 + + 1 + = 1 4. Olizyć wrtość wyrżeni w = + + Rozwiąznie Stowrzyszenie n rzez Edukji Mtemtyznej Zestw 7 szkie rozwizń

Bardziej szczegółowo

Praca, potencjał i pojemność

Praca, potencjał i pojemność Prc, potencjł i pojemność Mciej J. Mrowiński 1 listopd 2010 Zdnie PPP1 h Wyzncz wrtość potencjłu elektrycznego w punkcie oddlonym o h od cienkiego, jednorodnie nłdownego łdunkiem Q pierścieni o promieniu.

Bardziej szczegółowo

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1 Złącznik 3 Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: WND-POKL. INSTYTUCJA PRZYJMUJĄCA WNIOSEK:. NUMER KONKURSU 2/POKL/8.1.1/2010 TYTUŁ PROJEKTU:... SUMA KONTROLNA

Bardziej szczegółowo

magnetycznym. Rozwiązanie: Na elektron poruszający się z prędkością υ w polu B działa siła Lorentza F L, wektorów B i υ.

magnetycznym. Rozwiązanie: Na elektron poruszający się z prędkością υ w polu B działa siła Lorentza F L, wektorów B i υ. Zdni do ozdziłu 8. Zd.8.. Elekton (o msie 3 9 m 9, 0 kg i łdunku elektycznym e.6 0 C ) wpd z pędkością υ 0 7 m / s w obsz jednoodnego pol mgnetycznego o indukcji B 0 T postopdle do linii sił tego pol.

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie temperatury i ciśnienia gazu z oddziaływaniem Lennarda Jonesa metodami dynamiki molekularnej

Wyznaczanie temperatury i ciśnienia gazu z oddziaływaniem Lennarda Jonesa metodami dynamiki molekularnej Pojekt n C.4. Wyznazanie tempeatuy i iśnienia gazu z oddziaływaniem Lennada Jonesa metodami dynamiki molekulanej Wpowadzenie Fizyka Rozważamy model gazu zezywistego zyli zbió atomów oddziaływująyh z sobą

Bardziej szczegółowo

magnetyzm cd. ver

magnetyzm cd. ver ve-28.6.7 magnetyzm cd. paca pzemieszczenia obwodu w polu F F Ιl j ( ) (siła Ampee a) dw Φ Fdx Ι ldx ΙdS ds ds dφ ds dw ΙdΦ ( Ι ds) stumień dx dla obwodu: W Ι dφ Ι ( Φ ) 2 Φ 1 paca wykonana jest kosztem

Bardziej szczegółowo

Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice

Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice Metody Lgrnge i Hmilton w Mechnice Mriusz Przybycień Wydził Fizyki i Informtyki Stosownej Akdemi Górniczo-Hutnicz Wykłd 3 M. Przybycień (WFiIS AGH) Metody Lgrnge i Hmilton... Wykłd 3 1 / 15 Przestrzeń

Bardziej szczegółowo

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1 Złącznik nr 3 Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu konkursowego PO KL 1 NR WNIOSKU KSI: POKL.05.02.01 00../..

Bardziej szczegółowo

Elektrostatyka. + (proton) - (elektron)

Elektrostatyka. + (proton) - (elektron) lektostatyka Za oddziaływania elektyczne ( i magnetyczne ) odpowiedzialny jest: ładunek elektyczny Ładunek jest skwantowany Ładunek elementany e.6-9 C (D. Millikan). Wszystkie ładunki są wielokotnością

Bardziej szczegółowo

REZONATORY MIKROFALOWE

REZONATORY MIKROFALOWE RZONATORY MIKROFALOW Reonto mikofow jest to pewien obs mknięt. Pe obs mknięt oumie się obs pe bei któeo nie m pepłwu eneii, tn. wunki beowe wmusją w kżdm punkcie beu niknie skłdowej stcnej po eektcneo

Bardziej szczegółowo

Oddziaływania fundamentalne

Oddziaływania fundamentalne Oddziaływania fundamentalne Siła gawitacji (siła powszechnego ciążenia, oddziaływanie gawitacyjne) powoduje spadanie ciał i ządzi uchem ciał niebieskich Księżyc Ziemia Słońce Newton Dotyczy ciał posiadających

Bardziej szczegółowo

Ruch obrotowy. Wykład 6. Wrocław University of Technology

Ruch obrotowy. Wykład 6. Wrocław University of Technology Wykład 6 Wocław Univesity of Technology Oboty - definicje Ciało sztywne to ciało któe obaca się w taki sposób, że wszystkie jego części są związane ze sobą dzięki czemu kształt ciała nie ulega zmianie.

Bardziej szczegółowo

Siła tarcia. Tarcie jest zawsze przeciwnie skierowane do kierunku ruchu (do prędkości). R. D. Knight, Physics for scientists and engineers

Siła tarcia. Tarcie jest zawsze przeciwnie skierowane do kierunku ruchu (do prędkości). R. D. Knight, Physics for scientists and engineers Siła tacia Tacie jest zawsze pzeciwnie skieowane do kieunku uchu (do pędkości). P. G. Hewitt, Fizyka wokół nas, PWN R. D. Knight, Physics fo scientists and enginees Symulacja molekulanego modelu tacia

Bardziej szczegółowo

Granica i ciągłość funkcji. 1 Granica funkcji rzeczywistej jednej zmiennej rzeczywistej

Granica i ciągłość funkcji. 1 Granica funkcji rzeczywistej jednej zmiennej rzeczywistej Wydział Matematyki Stosowanej Zestaw zadań nr 3 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie WEiP, energetyka, I rok Elżbieta Adamus 3 listopada 06r. Granica i ciągłość funkcji Granica funkcji rzeczywistej jednej

Bardziej szczegółowo

Zapis wskaźnikowy i umowa sumacyjna

Zapis wskaźnikowy i umowa sumacyjna Zpis wskźnikow i mow smcjn Pokzć, że e ikm e ikm Pokzć, że e e δ ikm jkm Dn jest mcierzow reprezentcj tensor 7 7 7 ), ), c) 7 7 Podć dziewięć skłdowch d zdefiniownch związkiem: Wrnki nierozdzielności możn

Bardziej szczegółowo

WYZNACZNIKI. . Gdybyśmy rozważali układ dwóch równań liniowych, powiedzmy: Takie układy w matematyce nazywa się macierzami. Przyjmijmy definicję:

WYZNACZNIKI. . Gdybyśmy rozważali układ dwóch równań liniowych, powiedzmy: Takie układy w matematyce nazywa się macierzami. Przyjmijmy definicję: YZNACZNIKI Do opisu pewnh oiektów nie wstrz użć liz. ie n przkłd, że do opisni sił nleż użć wektor. Sił to przeież nie tlko wielkość le i jej punkt przłożeni, zwrot orz kierunek dziłni. Zte jedną lizą

Bardziej szczegółowo

f(g(x))g (x)dx = 6) x 2 1

f(g(x))g (x)dx = 6) x 2 1 Mtemtyk -. rok Trnsport, stcjonrne. stopie«przykªdowe zdni n kolokwium nr.cªki nieoznczone - cªkownie przez cz ±ci, cªkownie przez podstwienie Denicj F () = f(), f()d = F () + C Cªkownie przez cz ±ci:

Bardziej szczegółowo

1 Definicja całki oznaczonej

1 Definicja całki oznaczonej Definicj cłki oznczonej Niech dn będzie funkcj y = g(x) ciągł w przedzile [, b]. Przedził [, b] podzielimy n n podprzedziłów punktmi = x < x < x

Bardziej szczegółowo

v = v i e i v 1 ] T v =

v = v i e i v 1 ] T v = v U = e i,..., e n ) v = n v i e i i= e i i v T v = = v v n v n U v v v +q 3q +q +q b c d XY X +q Y 3q r +q = r 3q = r +q = r +q = r 3q = r +q = E = E +q + E 3q + E +q = k q r+q 3 + k 3q r 3q 3 b V = kq

Bardziej szczegółowo

Struktura energetyczna ciał stałych-cd. Fizyka II dla Elektroniki, lato

Struktura energetyczna ciał stałych-cd. Fizyka II dla Elektroniki, lato Struktur energetyczn cił stłych-cd Fizyk II dl Elektroniki, lto 011 1 Fizyk II dl Elektroniki, lto 011 Przybliżenie periodycznego potencjłu sieci krystlicznej model Kronig- Penney potencjł rzeczywisty

Bardziej szczegółowo

A. Odrzywoªek (IFUJ, 2005) Zagadnienia teorii rotuj cych gwiazd

A. Odrzywoªek (IFUJ, 2005) Zagadnienia teorii rotuj cych gwiazd 1/22 Zagadnienia teorii rotuj cych gwiazd A. Odrzywoªek A. Odrzywoªek (IFUJ, 2005) Zagadnienia teorii rotuj cych gwiazd 2/22 Zagadnienia teorii rotuj cych gwiazd A. Odrzywoªek Mikołaj Kopernik De Revolutionibus,

Bardziej szczegółowo

Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna.

Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna. Rchunek rwdoodobieństw i sttystyk mtemtyczn. Zd 8. {(, : i } Zleżność tą możn rzedstwić w ostci nstęującej interretcji grficznej: Arkdiusz Kwosk Rfł Kukliński Informtyk sem.4 gr. Srwdźmy, czy odne zmienne

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWEK CIENKICH ZA POMOCĄ ŁAWY OPTYCZNEJ

WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWEK CIENKICH ZA POMOCĄ ŁAWY OPTYCZNEJ Ćwiczenie 9 WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWEK CIENKICH ZA POMOCĄ ŁAWY OPTYCZNEJ 9.. Opis teoretyczny Soczewką seryczną nzywmy przezroczystą bryłę ogrniczoną dwom powierzchnimi serycznymi o promienich R i

Bardziej szczegółowo

Pola siłowe i ich charakterystyka

Pola siłowe i ich charakterystyka W-6 (Jaosewic) 10 slajdów Pola siłowe i ich chaaktestka Pola siłowe: pojęcie i odaje pól siłowch, wielkości chaakteujące pola siłowe Pola achowawce Pole gawitacjne: uch w polu gawitacjnm 3/10 L.R. Jaosewic

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA PROSTEGO

WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA PROSTEGO Ćwiczenie 19 WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA PROSTEGO 19.1. Widomości oóne N kżde ciło umieszczone w pobiżu Ziemi dził, zodnie z niutonowskim pwem witcji, sił powszechneo ciążeni,

Bardziej szczegółowo

Skład tekstu ćwiczenie 3

Skład tekstu ćwiczenie 3 ETEW 00007L Skład tekstu ćwiczenie 3 Tworzenie i edycja dokumentów w LATEX ε Imię i nazwisko studenta semestr zimowy 016/017 Przykład 1 Produkowane są odważniki o danej masie Masy odważników mają rozkład

Bardziej szczegółowo

Grażyna Nowicka, Waldemar Nowicki BADANIE RÓWNOWAG KWASOWO-ZASADOWYCH W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW AMFOTERYCZNYCH

Grażyna Nowicka, Waldemar Nowicki BADANIE RÓWNOWAG KWASOWO-ZASADOWYCH W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW AMFOTERYCZNYCH Ćwiczenie Grżyn Nowick, Wldemr Nowicki BDNIE RÓWNOWG WSOWO-ZSDOWYC W ROZTWORC ELETROLITÓW MFOTERYCZNYC Zgdnieni: ktywność i współczynnik ktywności skłdnik roztworu. ktywność jonów i ktywność elektrolitu.

Bardziej szczegółowo

Pole grawitacyjne. Definicje. Rodzaje pól. Rodzaje pól... Notatki. Notatki. Notatki. Notatki. dr inż. Ireneusz Owczarek.

Pole grawitacyjne. Definicje. Rodzaje pól. Rodzaje pól... Notatki. Notatki. Notatki. Notatki. dr inż. Ireneusz Owczarek. Pole gawitacyjne d inż. Ieneusz Owczaek CNMiF PŁ ieneusz.owczaek@p.lodz.pl http://cmf.p.lodz.pl/iowczaek 1 d inż. Ieneusz Owczaek Pole gawitacyjne Definicje to pzestzenny ozkład wielkości fizycznej. jest

Bardziej szczegółowo

Momenty bezwładności figur płaskich - definicje i wzory

Momenty bezwładności figur płaskich - definicje i wzory Moment ezwłnośi figu płski - efinije i wzo Dn jest figu płsk o polu oz postokątn ukł współzęn Momentem ezwłnośi figu wzglęem osi jest Momentem ezwłnośi figu wzglęem osi jest Momentem ewijnm figu wzglęem

Bardziej szczegółowo

METODA ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH

METODA ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH METOD ELEMETÓW SOŃCZOC Pzyłd. towni pł fomizm MES. Dn: - m, E. P P m m m B y... Dytyzj. W towniy podził jt ozywity pęt jt mntm, towy węzłm w ozmini MES. Pzy podzi n węzły i mnty w łdzi gonym, nmy mntów

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna i algebra liniowa Całka oznaczona

Analiza matematyczna i algebra liniowa Całka oznaczona Anliz mtemtyczn i lgebr liniow Cłk oznczon Wojciech Kotłowski Instytut Informtyki Politechniki Poznńskiej emil: imię.nzwisko@cs.put.poznn.pl pok. 2 (CW) tel. (61)665-2936 konsultcje: piątek 15:10-16:40

Bardziej szczegółowo

Statystyka matematyczna. Wykład III. Estymacja przedziałowa

Statystyka matematyczna. Wykład III. Estymacja przedziałowa Statystyka matematyczna. Wykład III. e-mail:e.kozlovski@pollub.pl Spis treści Rozkłady zmiennych losowych 1 Rozkłady zmiennych losowych Rozkład χ 2 Rozkład t-studenta Rozkład Fischera 2 Przedziały ufności

Bardziej szczegółowo

R Z N C. p11. a!b! = b (a b)!b! d n dx n [xn sin x] = x n(n k) (sin x) (n) = n(n 1) (n k + 1) sin(x + kπ. n(n 1) (n k + 1) sin(x + lπ 2 )

R Z N C. p11. a!b! = b (a b)!b! d n dx n [xn sin x] = x n(n k) (sin x) (n) = n(n 1) (n k + 1) sin(x + kπ. n(n 1) (n k + 1) sin(x + lπ 2 ) 5 Z N p ) a a + b)! b ) a!b! a a! b a b)!b! p n n k nn k) n ) n k) d n d n [n sin ] n nn k) sin ) n) k n nn ) n k + ) sin + lπ ) k d n d n [n sin ] n k ) n n ) n k) sin ) k) k n k ) n nn ) n k + ) sin

Bardziej szczegółowo

Twierdzenie sinusów i cosinusów

Twierdzenie sinusów i cosinusów Twierdzenie sinusów i osinusów Aldon Dutkiewiz Anet Sikorsk-Nowk Teori Twierdzenie 1 Twierdzenie sinusów (twierdzenie Snellius) W dowolnym trójkąie stosunek długośi dowolnego boku do sinus kąt leżąego

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Fizyka i astronomia Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Fizyka i astronomia Poziom rozszerzony KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbn Mtur OPERONEM Fiyk i stronoi Poio roserony Listopd 0 W niniejsy schecie ocenini dń otwrtych są preentowne prykłdowe poprwne odpowiedi. W tego typu ch nleży również unć

Bardziej szczegółowo

l b sin π + k m - współczynnik przeliczeniowy (dla R i X ) r 5.2. Obliczenie parametrów schematu zastępczego mm - średnia długość

l b sin π + k m - współczynnik przeliczeniowy (dla R i X ) r 5.2. Obliczenie parametrów schematu zastępczego mm - średnia długość 5.. Oiczenie petów cetu ztępczego 5... ezytncj jednej fzy uzwojeni tojn z N γ Cu ( α ϑ S c Cu z ( - śedni długość zwoju. π K ( d d - śedni długość p połączeni czołowego. K wpółczynnik wydłużeni połączeni

Bardziej szczegółowo

Rozwiązania maj 2017r. Zadania zamknięte

Rozwiązania maj 2017r. Zadania zamknięte Rozwiązni mj 2017r. Zdni zmknięte Zd 1. 5 16 5 2 5 2 Zd 2. 5 2 27 2 23 2 2 2 2 Zd 3. 2log 3 2log 5log 3 log 5 log 9 log 25log Zd. 120% 8910 1,2 8910 2,2 8910 $%, 050 Zd 5. Njłtwiej jest zuwżyć że dl 1

Bardziej szczegółowo

Redukcja układów sił działających na bryły sztywne

Redukcja układów sił działających na bryły sztywne 1 Redukcj ukłdów sił dziłjących n bryły sztywne W zdnich tego rozdziłu wykorzystuje się zsdy redukcji ukłdów sił wykłdne w rmch mechniki ogólnej i powtórzone w tomie 1 podręcznik. Zdnie 1 Zredukowć ukłd

Bardziej szczegółowo

Analiza matematyczna v.1.6 egzamin mgr inf niestacj 1. x p. , przy założeniu, że istnieją lim

Analiza matematyczna v.1.6 egzamin mgr inf niestacj 1. x p. , przy założeniu, że istnieją lim Anliz mtemtyczn v..6 egzmin mgr inf niestcj Oznczeni: f, g, h : J R funkcje rzeczywiste określone n J R J przedził, b),, b], [, b), [, b], półprost, b),, b],, ), [, ) lub prost R α, β [min{α, β}, m{α,

Bardziej szczegółowo

cz. 2 dr inż. Zbigniew Szklarski

cz. 2 dr inż. Zbigniew Szklarski Wykłd 11: Elektrosttyk cz. 2 dr inż. Zbigniew Szklrski szkl@gh.edu.pl http://lyer.uci.gh.edu.pl/z.szklrski/ Pole elektryczne przewodnik N powierzchni metlicznej (przewodzącej) cły łdunek gromdzi się n

Bardziej szczegółowo

Elektrodynamika. Część 9. Potencjały i pola źródeł zmiennych w czasie. Ryszard Tanaś

Elektrodynamika. Część 9. Potencjały i pola źródeł zmiennych w czasie. Ryszard Tanaś Elektrodynamika Część 9 Potencjały i pola źródeł zmiennych w czasie Ryszard Tanaś Zakład Optyki Nieliniowej, UAM http://zon8.physd.amu.edu.pl/~tanas Spis treści 10 Potencjały i pola źródeł zmiennych w

Bardziej szczegółowo

CAŁKA OZNACZONA JAKO SUMA SZEREGU

CAŁKA OZNACZONA JAKO SUMA SZEREGU CAŁKA OZNACZONA JAKO SUMA SZEREGU Rozwżmy funkcję ciągłą x f(x) o wrtościch nieujemnych określoną n przedzile [, b]. Ustlmy [będzie to problem sttystyczny polegjący n dokłdnym sprecyzowniu informcji o

Bardziej szczegółowo

Odpowiadają na pytanie: dlaczego ruch zachodzi?

Odpowiadają na pytanie: dlaczego ruch zachodzi? ZASADY DYNAMIKI Odpowidją n pytnie: dlczego uch zchodzi? Są dziełem lileusz ( zsd bezwłdności) i Newton lileusz (1564-164) Newton (1643-177) I ZASADA DYNAMIKI (ZASADA BEZWŁADNOŚCI) Jeśli n ciło nie dził

Bardziej szczegółowo

TORY PLANET (Rozważania na temat kształtów torów ruchu planety wokół stacjonarnej gwiazdy)

TORY PLANET (Rozważania na temat kształtów torów ruchu planety wokół stacjonarnej gwiazdy) Rysz Chybicki TORY PLANET (Rozwżni n tet ksztłtów toów uchu lnety wokół stcjonnej gwizy) (Posługiwnie się zez osoby tzecie ty tykułe lub jego istotnyi fgenti bez wiezy uto jest wzbonione) MIELEC Plnecie

Bardziej szczegółowo

1 Definicja całki podwójnej po prostokącie

1 Definicja całki podwójnej po prostokącie 1 efinij łki podwójnej po prostokąie efinij 1 Podziłem prostokąt = {(x, y) : x b, y d} (inzej: = [, b] [, d]) nzywmy zbiór P złożony z prostokątów 1, 2,..., n które łkowiie go wypełniją i mją prmi rozłązne

Bardziej szczegółowo

RURA GRUBOŚCIENNA W STANIE UPLASTYCZNIENIA. dr inŝ. Jan Lewiński

RURA GRUBOŚCIENNA W STANIE UPLASTYCZNIENIA. dr inŝ. Jan Lewiński RURA GRUBOŚCIENNA W STANIE UPLASTYCZNIENIA d inŝ. Jn Lwiński CEL OPRACOWANIA Clm oowni jst zdstwini sosou olizń wytzymłośiowyh uy guośinnj, oddnj iśniniu wwnętznmu, znjdująj się w łskim stni odksztłni,

Bardziej szczegółowo

Zadanie 5. Kratownica statycznie wyznaczalna.

Zadanie 5. Kratownica statycznie wyznaczalna. dnie 5. Krtownic sttycznie wyznczln. Wyznczyć wrtości sił w prętch krtownicy sttycznie wyznczlnej przedstwionej n Rys.1: ). metodą nlitycznego równowżeni węzłów, ). metodą gricznego równowżeni węzłów;

Bardziej szczegółowo

teoria wzgl wzgl dności

teoria wzgl wzgl dności ver-8.6.7 teoria względnośi interferometr Mihelsona eter? Albert Mihelson 85 Strzelno, Kujawy 93 Pasadena, Kalifornia Nobel - 97 http://galileoandeinstein.physis.virginia.edu/more_stuff/flashlets/mmexpt6.htm

Bardziej szczegółowo

Weryfikacja hipotez statystycznych

Weryfikacja hipotez statystycznych Weryfikacja hipotez statystycznych Przykład (wstępny). Producent twierdzi, że wadliwość produkcji wynosi 5%. My podejrzewamy, że rzeczywista wadliwość produkcji wynosi 15%. Pobieramy próbę stuelementową

Bardziej szczegółowo

ŚĆ Ć ć ż ć ń Ę Ę ż ż Ą ń ż ć ż Ę ż Ę Ę Ć ż Ę ż Ś ż ż ż ż ż Ł ż ż Ę ż ĘŚ ż ć ć ŚĆ ć ń Ś ź ć ć ć ć ć ć ć ń ć Ę Ę ć ć ć Ł Ę Ą ź Ą Ę Ę Ł ć ć ż ć ż ż ć ż ż ż Ł ć ń ż Ł ż ń ń ż ż ć ż Ę ż Ę ć ż ż Ą ĘŚ ń ż ź Ę

Bardziej szczegółowo

Wpływ ruchów wirowych na ewolucję widma kropel w chmurach

Wpływ ruchów wirowych na ewolucję widma kropel w chmurach Uniwesytet Wszwski Wydził Fizyki Instytut Geofizyki Zkłd Fizyki Atmosfey Wpływ uchów wiowych n ewolucję widm kopel w chmuch Kzysztof Mkowicz Pc mgistesk npisn pod kieunkiem d Kond Bje Wszw, styczeń 1999

Bardziej szczegółowo

Jak wykorzystać stacje radiowe ELF do badań geofizycznych?

Jak wykorzystać stacje radiowe ELF do badań geofizycznych? Obsewtoium Astonomiczne UJ Zkłd Fizyki Wysokich Enegii Instytut Fizyki UJ Zkłd Doświdczlnej Fizyki Komputeowej Akdemi Góniczo-Hutnicz Kted Elektoniki Andzej Kułk AGH/OA UJ Zenon Nieckz -IF UJ Jezy Kubisz,

Bardziej szczegółowo

6. Kinematyka przepływów

6. Kinematyka przepływów 6. Kinemk pepłwów Podswowe deinije To jekoi elemenu płnu jes o miejse geomene kolejnh położeń pousjąego się elemenu płnu upłwem su. Równnie óżnikowe ou elemenu płnu: d d d d Lini pądu o lini spełniją wunek

Bardziej szczegółowo

Fizyka 1- Mechanika. Wykład 10 7.XII Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów

Fizyka 1- Mechanika. Wykład 10 7.XII Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów Fizyka - Mechanika Wykład 0 7.XII.07 Zygmunt Szefliński Śodowiskowe Laboatoium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Pawo powszechnego ciążenia F G mm Opisuje zaówno spadanie jabłka

Bardziej szczegółowo

(0) Rachunek zaburzeń

(0) Rachunek zaburzeń Wyłd XII Rch zbzń Mchi wtow Rch zbzń st podstwową mtodą zdowi pzybliżoych ozwiązń óżgo odz ówń występących w fizyc Tt zsti pzdstwioy ch zbzń w zstosowi do ówi Schödig bz czs Ogiczymy się pzy tym do tzw

Bardziej szczegółowo

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu innowacyjnego testującego składanego w trybie konkursowym w ramach PO KL

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu innowacyjnego testującego składanego w trybie konkursowym w ramach PO KL Złącznik nr 5 Krt oceny merytorycznej Krt oceny merytorycznej wniosku o dofinnsownie projektu innowcyjnego testującego skłdnego w trybie konkursowym w rmch PO KL NR WNIOSKU KSI: WND-POKL. INSTYTUCJA PRZYJMUJĄCA

Bardziej szczegółowo