PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w LELICACH 2015 1
SPIS TREŚCI I WSTĘP 3 II CELE PROGRAMU.4 III MODEL ABSOLWENTA..6 IV METODY PRACY... 7 V FORMY PRACY...7 VI ZADANIA NAUCZYCIELI I INNYCH PRACOWNIKÓW SZKOŁY..7 VII ZADANIA NAUCZYCIELA WYCHOWAWCY 7 VIII ZADANIA RODZICÓW 8 IX ZADANIA UCZNIÓW. 9 X EWALUACJA 10 XI ZAŁĄCZNIKI.10 2
I WSTĘP,, Nie zmuszajmy dzieci do aktywności, lecz wyzwalajmy aktywność. Nie każmy myśleć, lecz twórzmy warunki do myślenia. Nie żądajmy, lecz przekonujmy. Pozwólmy dziecku pytać i powoli rozwijajmy jego umysł tak, by wiedzieć samo chciało Janusz Korczak Wychowanie to uczenie postaw, rozwijanie wrażliwości, odkrywanie swoich zdolności i możliwości oraz mocnych stron. Jest to również uczenie się konstruktywnego radzenia sobie z własnymi brakami i trudnościami oraz negatywnymi emocjami. Wychowanie jest zatem procesem kształtowania się człowieczeństwa. Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej w Lelicach został opracowany przez zespół nauczycieli, po wcześniejszym rozpoznaniu potrzeb uczniów oraz oczekiwań rodziców. Program ten jest zgodny ze Statutem Szkoły. Podstawą pracy wychowawcy klasowego są wychowawcze plany pracy, opierające się na Programie Wychowawczym oraz Szkolnym Programie Profilaktyki. Program wychowawczy Szkoły Podstawowej w Lelicach określa kierunki i formy oddziaływań wychowawczych realizowane w szkole, skierowane na wychowywanie dziecka w poczuciu własnej wartości, świadomego swoich zainteresowań i uzdolnień, pobudzanie jego aktywności, ciekawości poznawczej oraz motywacji do dalszej edukacji. Program Wychowawczy jest programem otwartym, jest on modyfikowany w czasie realizacji. Podlega okresowej ewaluacji oraz monitorowaniu. 3
Program opracowano na podstawie: 1. Ustawy o systemie oświaty 2. Konstytucji RP 3. Statutu szkoły 4. Rozporządzenia MEN z dnia 23.12.2008r. w sprawie podstawy programowej kształcenia przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. ( Dz. U. z 2009r. Nr 4, poz.17). 5. Diagnozy stanu problematyki wychowawczej i profilaktycznej w szkole. 6. Propozycji i opinii rodziców. Podstawa prawna: 1. Ustawa o systemie oświaty z dn. 07.09.1991r. (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 ze zmianami) art. 43 ust.1 w związku z art.54 ust.2 pkt.1 lit. a Podstawowe zasady realizacji programu wychowawczego. 1. Wszyscy członkowie społeczności szkolnej znają założenia programu i są jego współtwórcami w kolejnych etapach realizacji. 2. Wszyscy pracownicy szkoły zgodnie realizują program wychowawczy podejmując współodpowiedzialność za efekty jego realizacji. 3. Wszyscy własnym przykładem i konsekwencją wspomagają się wzajemnie w zwalczaniu problemów przyjmując za nadrzędny cel rozwój ucznia we wszystkich sferach jego osobowości. II. Cele programu Cel główny Wychowanie dziecka świadomego dokonywania wyborów i gotowego do autokreacji na drodze do właściwego dla niego rozwoju. Cele szczegółowe. 1. Dziecko znajduje swoje miejsce w grupie i działa w niej. Efekty działań wychowawczych: a) ma poczucie własnego związku z klasą i wychowawcą; b) chce i wyraża potrzebę działania w klasie jako grupie rówieśniczej; c) współtworzy i respektuje normy grupowe; 4
d) współdziała w grupie i jest odpowiedzialny za swoje działanie; e) ma poczucie bezpieczeństwa 2. Dziecko zna normy dobrego zachowania i według nich postępuje. Efekty działań wychowawczych: a) w słowach i działaniu okazuje szacunek dorosłym, młodszym i rówieśnikom; b) stosuje zwroty grzecznościowe; c) zna symbole narodowe, uczy się rozpoznawać symbolikę regionalną. d) aktywnie uczestniczy w życiu środowiska lokalnego 3. Dziecko umie się zachowywać w sytuacjach trudnych. Efekty działań wychowawczych: a) zna i rozumie pojęcia: prawo, obowiązek, tolerancja, szacunek; b) dostrzega różnice między ludźmi i akceptuje je; c) rozróżnia dobro i zło w sytuacjach codziennych i odpowiednio reaguje; d) umie powiedzieć nie w sytuacjach zagrożenia, w sytuacjach namów przez rówieśników; e) poznaje swoje prawa i obowiązki; f) wie do kogo może się zwrócić o pomoc; g) jest czynnym uczestnikiem programów profilaktycznych, w tym antytytoniowego i Programu Trzymaj Formę; 4. Dziecko wie jak komunikować się z rówieśnikami i dorosłymi. Efekty działań wychowawczych: a) zna i stosuje metody aktywnego słuchania; b) wypowiedzi formułuje jasno i konstruktywnie; c) używa komunikatu Ja w sytuacjach trudnych; d) wyraża swoje prośby, sądy i oczekiwania w sposób bezpośredni i otwarty. 5. Uczeń zna swoje mocne i słabe strony, potrafi nad nimi pracować. Efekty działań wychowawczych: a) obserwuje własne zachowanie w różnych sytuacjach; b) ma świadomość swoich zalet i wad; c) dostrzega wpływ innych osób na kształtowanie osobowości i drogi życiowej; 5
d) rozumie potrzebę krytycyzmu wobec wzorców proponowanych przez środki masowego przekazu; e) umie dobrze się zaprezentować; f) jest sprawny fizycznie; g) poszerza wiedzę o życiu seksualnym i wartościach rodzinnych w życiu codziennym. h) przedstawia swoje osiągnięcia i umiejętności na forum klasy, szkoły i w miarę możliwości na zewnątrz (np. gminy) 6. Uczeń planuje działanie i przewiduje jego efekty; Efekty działań wychowawczych: a) wyznacza sobie cele, potrafi je określić i dążyć do ich osiągnięcia; b) potrafi dokonywać samokontroli oraz samooceny, wyciąga wnioski dla siebie; c) chroni swoje środowisko naturalne; d) świadomie przygotowuje się do pracy i obowiązków zawodowych; e) rozumie co to znaczy samorządność, wnosi swój wkład pracy w działania na rzecz innych. III. MODEL ABSOLWENTA W wyniku realizacji powyższych celów wychowawczych absolwent Szkoły Podstawowej w Lelicach powinien cechować się: a) postawą szacunku dla symboli i tradycji narodowych b) postawą szacunku dla dorosłych, młodszych i rówieśników c) umiejętnością współistnienia w grupie rówieśniczej i społecznej d) zaangażowaniem we wspólną naukę, zabawę i pracę e) aktywnością i samodzielnością w zdobywaniu wiedzy f) umiejętnością samokontroli i samooceny g) chęcią działania i kreatywnego myślenia h) odpowiedzialnością za swoje czyny i) umiejętnością odróżniania dobra od zła, tolerancją i punktualnością j) znajomością sylwetki patrona szkoły Stefana Wyszyńskiego Absolwent Szkoły Podstawowej w Lelicach bardzo dobrze funkcjonuje w swoim naturalnym otoczeniu: w domu i w szkole. Pozytywnie patrzy na otaczający go świat, siebie i innych ludzi. Traktuje naukę jako coś oczywistego, czasem nawet atrakcyjnego, choć na ogół nie uczy się bezkrytycznie wszystkiego. Ma określony, dość szeroki krąg zainteresowań, którym poświęca swój czas i które stara się rozwijać. 6
IV Metody pracy a) Gry i zabawy b) Dyskusje na forum grupy c) Scenki rodzajowe d) Twórczość plastyczna, techniczna i artystyczna dzieci e) Wycieczki tematyczne, turystyczno-krajobrazowe. a) Praca w zespołach zadaniowych b) Praca w grupach c) Praca indywidualna V. Formy pracy VI. Zadania nauczycieli i innych pracowników szkoły: 1) Warunkiem stawiania uczniowi wymagań punktualności i obecności na lekcjach jest rzetelne odnotowywanie obecności w dzienniku. Każdy pracownik szkoły kieruje się dobrem ucznia i jest do jego dyspozycji, aby prowadzić z nim rozmowy indywidualne. 2) Wszyscy nauczyciele wprowadzają do tematyki swego przedmiotu elementy programu wychowawczego naszej szkoły. 3) Obowiązkiem każdego pracownika szkoły jest każdorazowe reagowanie na dostrzeżone dobro i zło w szkole jak i poza nią. Pozytywne zachowania uczniów powinny być szeroko promowane. Zastrzeżenia do zachowania uczniów pracownicy mają obowiązek zgłaszać do wychowawcy klasy lub do dyrektora szkoły. 4) Zadaniem każdego pracownika szkoły jest także czuwanie nad prawidłowym stylem spędzania przerw przez uczniów, np. zwracanie uwagi na kulturalną postawę, wychodzenie uczniów z klasy, na niedopuszczalność palenia papierosów itp. 5) Nauczyciele-organizatorzy wycieczek i imprez szkolnych mają obowiązek współdziałać z wychowawcami uczniów, którzy są ich uczestnikami. VII. Zadania nauczyciela WYCHOWAWCY: Jest zobowiązany do rozpoznania sytuacji wychowawczej uczniów i poinformowania uczących nauczycieli o trudnych przypadkach w tym zakresie. 7
1) Opracowuje w oparciu o niniejszy Program wychowawczy szkoły klasowy plan wychowawczy ( w porozumieniu z uczniami i rodzicami ), który przedstawia rodzicom podczas pierwszego spotkania w roku szkolnym. 2) Podejmuje systematyczne wysiłki zmierzające do wytworzenia prawidłowej atmosfery wspólnoty klasowej. 3) Uczestniczy we wszystkich sytuacjach ważnych dla klasy ujętych w planie wychowawczym. 4) W miarę potrzeb odwiedza wychowanka w jego miejscu zamieszkania, po uzyskaniu zgody rodziców ucznia. 5) Czuwa nad postępami w nauce i frekwencją ucznia, jest w stałym kontakcie z rodzicami, stara się poznać sytuacje pozaszkolne wychowanka (bierze je pod uwagę przy ustalaniu oceny z zachowania). 6) Czuwa nad wynikami pracy swoich wychowanków i reaguje w przypadku nie realizowania przez uczących nauczycieli zaleceń specjalistów. 7) Przybliża swoim wychowankom sylwetkę patrona szkoły 8) Organizuje klasowe zebrania rodziców. 9) Prawidłowo i systematycznie prowadzi dokumentację klasową. 10) Ma obowiązek corocznego zapoznawania rodziców podczas pierwszego spotkania o obowiązujących w szkole przepisach i wymogach(statut, zasady oceniania i promowania, program wychowawczy). VIII Zadania rodziców: Rodzice mają obowiązek: 1) uczestniczyć w zebraniach rodziców zorganizowanych przez wychowawcę klasy lub dyrektora szkoły. 2) zawiadamiania wychowawcy o nieobecności ucznia, stałego kontaktu z wychowawcą w innych sytuacjach wychowawczych. 3) dbać o odpowiedni strój i wygląd dziecka. 4) zgłaszać do wychowawcy najdrobniejsze nawet formy przestępczości wśród uczniów. 5) w sytuacjach spornych zachować drogę służbową określoną w Statucie Szkoły. 6) odpowiedzialności finansowej za umyślne zniszczenia i kradzieże dokonane w szkole przez dzieci. 7) czynnie uczestniczyć w pracach, imprezach i uroczystościach na rzecz klasy i szkoły. 8
8) uczestniczyć w pozyskiwaniu sojuszników wspierających działalność szkoły. IX. Zadania uczniów: Uczeń ma obowiązek: 1) systematycznie i aktywnie uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych i życiu szkoły poprzez: a) wykorzystanie w pełni czasu przeznaczonego na naukę, b) rzetelną pracę nad poszerzaniem wiedzy i umiejętności, c) systematyczne przygotowywanie się do zajęć lekcyjnych, d) aktywny udział w uroczystościach szkolnych. 2) podporządkować się zarządzeniom dyrektora szkoły, zaleceniom nauczycieli oraz ustaleniom samorządu klasowego i szkolnego, 3) przestrzegać zasad kultury współżycia w odniesieniu do kolegów, nauczycieli i innych pracowników szkoły poprzez: a) okazywanie szacunku dorosłym i kolegom, b) przeciwstawianie się przejawom brutalności i wulgarności, c) reagowanie na zło występujące w otoczeniu, d) szanowanie poglądów i przekonań kolegów, e) poszanowanie wolności i godności osobistej innych ludzi, f) znać i utożsamiać się z cechami osobowościowymi patrona szkoły. 4) być odpowiedzialnym za własne życie i zdrowie poprzez: a) troskę o bezpieczeństwo własne i swoich kolegów, b) dbanie o higienę osobistą, c) wystrzeganie się używek (alkoholu, papierosów, narkotyków), d) przebywanie w czasie zajęć szkolnych cały czas na terenie szkoły, 5) dbać o ład i porządek w szkole poprzez: a) troskę o mienie szkoły i jej estetyczny wygląd, b) utrzymywanie porządku i ładu w miejscu pracy c) naprawianie wyrządzonej przez siebie szkody. 9
X. EWALUACJA PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Program Wychowawczy podlega ustawicznemu monitorowaniu i ewaluacji w terminie określonym przez dyrektora szkoły. W ewaluacji brane są pod uwagę: - bieżące uwagi i spostrzeżenia wymieniane w trakcie bezpośredniej rozmowy z uczniami, rodzicami, nauczycielami; - uwagi rodziców wnoszone na zebraniach klasowych i ogólnych; - obserwacja imprez klasowych, szkolnych i środowiskowych; - respektowanie uwag organizacji współpracujących ze szkołą; - ankiety dla uczniów, rodziców i nauczycieli i ich analiza; - realizacja podjętych wniosków. XI. ZAŁĄCZNIKI 10
ANKIETA DLA UCZNIÓW Nauczycielom i dyrekcji zależy na tym, byś czuł się w szkole ważny, doceniany i bezpieczny. Może dzięki Twoim opiniom, uda nam się też zaplanować pracę, by pobyt w szkole stał się interesujący i byś znalazł tutaj to, czego potrzebujesz. Przeczytaj poniższe pytania. Podkreśl odpowiedzi, które uznajesz za swoje lub w miejsce kropek wpisz swoje odpowiedzi. 1) Czym jest dla Ciebie szkoła - (podkreśl najwyżej 3 odpowiedzi) a. obowiązkiem b. rozrywką c. miejscem nauki d. miejscem spotkań z kolegami e. inną wartością (jaką?) 2) Kto ma na Ciebie największy wpływ? - (podkreśl najwyżej 3 odpowiedzi) a. rodzina b. szkoła nauczyciele c. kościół d. rówieśnicy e. ktoś inny ( kto?) f. nikt 3) W miejsce kropek wpisz swoje odpowiedzi: a. denerwuję się w szkole, gdy.. b. bije się, gdy c. cieszę się, kiedy. d. niechętnie chodzę do szkoły, ponieważ e. chętnie chodzę do szkoły, ponieważ. 4) W szkole czujesz się bezpieczny? Tak (dlaczego?) Nie (dlaczego?). 5) Czy zdarzyło ci się pić jakiś napój alkoholowy? Tak Nie 6) Czy palisz papierosy? Tak Nie 7) Czy zażywasz środki odurzające? Tak Nie 11
8) Napisz a.) co przeszkadza Ci w szkole?.......... b.) za co lubisz szkołę?...... 9) Jakie problemy poruszyłbyś/poruszyłabyś na lekcjach wychowawczych? 10) Czy masz prawo do współdecydowania o ważnych sprawach szkoły?.... Dziękujemy za szczerość. 12
ANKIETA DLA RODZICÓW Naszym nauczycielom i dyrekcji zależy na tym, aby Wasze dzieci czuły się w szkole ważne, doceniane i zauważane. Może dzięki Waszym opiniom uda nam się tak zaplanować pracę, by pobyt dzieci w szkole był nie tylko obowiązkiem ale i przyjemnością. Prosimy o wypełnienie anonimowej ankiety. 1. Czy Państwa dziecko czuje się w szkole bezpieczne? Tak Nie 2. Jakie sytuacje w szkole budzą największy niepokój? a. bójki b. zastraszanie c. wymuszenia d. problem narkomanii e. inne 3. W jaki sposób skuteczniej rozwiązać problemy natury wychowawczej? a. poprzez zwiększenie liczby godzin wychowawczych b. poprzez częste spotkania wychowawcy z rodzicami c. poprzez organizowanie spotkań rodzice dzieci wychowawcy d. inne 4. Jaka powinna być tematyka godzin wychowawczych realizowana przez wychowawcę klasy? Proszę o podanie tematyki: a.. b.. c.. d... 5. Co może Pan(i) zaoferować szkole? a. swój wolny czas (np. opieka podczas imprez szkolnych, wycieczek itp.) b. pieniądze sponsor c. praca na rzecz szkoły d. inne. 13
6. Jakie najważniejsze cechy programu wychowawczego kształtowane są przez szkołę? a. tolerancja b. otwartość na problemy innych c. przywiązanie wagi do zachowania i stroju w określonych sytuacjach (święta, rocznice, apele, koncerty, itp.) d. działania profilaktyczne e. kultura słowa f. higiena osobista i otoczenia g. inne. 7. W jakim stopniu akceptuje Pan(i) program wychowawczy szkoły? 1 2 3 4 5 (1 nie akceptuję a 5 akceptuję go w pełni ) 8. Jakie zadania wychowawcze podejmuje Pani(i) wspólnie z wychowawcą lub nauczycielami?..... Dziękujemy za wypełnienie ankiety 14
ANKIETA DLA NAUCZYCIELI 1. Określ, jaki jest Twój udział w realizacji szkolnego programu wychowawczego. Proszę podkreślić wybraną wartość: 1 2 3 4 5 (1- bierny 5 czynny) 2. Jakie metody wychowawcze uważa Pani/Pan za najbardziej skuteczne?... 3. Jakie działania profilaktyczne prowadzi Pani/Pan w pracy z uczniami?. 4. Jakie sytuacje w szkole budzą największy niepokój? a. bójki b. zastraszanie c. wymuszenia d. problemy narkomanii e. inne 5. Czy systematycznie dokonuje Pani/Pan analizy swoich działań wychowawczych i ich skuteczności? ( w jaki sposób?)....... 6. Jakie zadania wychowawcze realizuje Pani/Pan wspólnie z rodzicami?.... Dziękuję za wypełnienie ankiety. 15
16