SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 3 IM. BOLESŁAWA PRUSA W NAMYSŁOWIE do realizacji w roku szkolnym 2015/2016 OPRACOWANIE Barbara Kruk i Anida Leszczyńska Pozytywna opinia Rady Rodziców Zatwierdzony przez Radę Pedagogiczną 8 września 2015 Pzrewodniczący Rady pedagogicznej 25sierpnia 2015 r.
Podstawa prawna Konstytucja Rzeczpospolitej Polski z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr.78, poz.483) Konwencja o Prawach Dziecka z dnia 20 listopada 1989r., ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1991r. (Dz. U. z 1991r. Nr 120, poz.526) Rozporządzenie MEN i S z dnia 31 stycznia 2003 roku w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. Rozporządzenie MEN i S z dnia 24 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków i trybu dopuszczenia do użytku szkolnego programów nauczania. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego. Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Rozporządzenie MEN z dnia 23.12.2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17) 2
Wstęp Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 3 im. Bolesława Prusa w Namysłowie został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów i ich środowiska. Ma służyć ujednoliceniu działań wychowawczych i profilaktycznych oraz pozyskaniu rodziców do współpracy w dziedzinie profilaktyki. Jest skorelowany ze Szkolnym Programem Nauczania i Szkolnym Programem Wychowawczym oraz zgodny z prawem oświatowym. Realizowany będzie na wszystkich etapach edukacyjnych przez cały rok szkolny. Profilaktyka to proces wspierania zdrowia psychicznego i fizycznego ucznia poprzez pomoc i towarzyszenie mu w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. Program Profilaktyki musi więc poprzez swoje działania promować zdrowy tryb życia, zapobiegać uzależnieniom, przemocy, zaburzeniom emocjonalnym. Efektywność, skuteczność tych działań profilaktycznych uwarunkowana jest współpracą w obszarach: szkoła, klasa, środowisko. Dlatego też zakres profilaktyki w Szkole Podstawowej nr3 został skierowany do uczniów, nauczycieli i rodziców. Program profilaktyki uwzględnia czynniki ryzyka, czyli niekorzystne cechy, sytuacje, warunki, które tkwią w uczniu i w jego środowisku (m.in. problemy materialne, lekceważący stosunek do nauki, brak motywacji, niskie poczucie własnej wartości, poczucie odrzucenia przez rówieśników, wagary), a także czynniki chroniące (wspomagające), które zwiększają odporność ucznia na negatywne wpływy (m.in. silna więź emocjonalna z rodziną, zainteresowanie nauką szkolną, poszanowanie norm i autorytetów, umiejętność rozwiązywania problemów, wrażliwość społeczną, zainteresowania). Zakres działań profilaktycznych. Wynika z diagnozy środowiska, na którą składają się: wyniki ankiet, obserwacje, rozmowy z wychowawcami, nauczycielami, wywiady z rodzicami, analiza dokumentacji pedagoga. 3
Na podstawie analizy uzyskanego materiału jakościowego określono najczęściej spotykane u uczniów zachowania niepożądane(ryzykowne). Są to: niska kultura osobista, wulgaryzmy, zachowania agresywne, wagary, brak motywacji do nauki, niepowodzenia szkolne, warunki rodzinne, problemy emocjonalne i interpersonalne, zamieszczanie obraźliwych tekstów na stronach portali społecznościowych, nieefektywne wykorzystywanie czasu wolnego. Założenia programowe. Określenie najczęściej spotykanych zachowań niepożądanych (ryzykownych) pozwoliło sformułować cel ogólny programu. Celem Szkolnego Programu Profilaktyki jest ochrona uczniów przed podejmowaniem działań niepożądanych (ryzykownych) oraz wszechstronne wspieranie uczniów w zakresie zaspakajania ich potrzeb psychofizycznych oraz wyposażenia ich w umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Z celu ogólnego i analizy zachowań niepożądanych(ryzykownych) wynika, że Szkolny Program Profilaktyki w korelacji z programem dydaktycznym i wychowawczym musi być nastawiony na kształtowanie u ucznia umiejętności życiowych. W związku z tym uczeń powinien umieć: podejmować decyzje i rozwiązywać problemy, twórczo i krytycznie myśleć, porozumiewać się i utrzymywać dobre relacje interpersonalne, zachowywać się świadomie i empatycznie, radzić sobie z emocjami i stresem, kształtować właściwą postawę ucznia (kultura osobista na co dzień), poznawać i przestrzegać norm społecznych, przeciwdziałać agresji i przemocy, przestrzegać zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią, efektywnie korzystać z różnych form pomocy, efektywnie wykorzystywać czas wolny. Zagadnienia programowe mogą ulegać modyfikacji lub poszerzeniu o zadania wynikające z bieżących potrzeb szkolnych. 4
Zadania profilaktyki. Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 3 w Namysłowie 1. Rozwijanie kompetencji społecznych. 2. Wzmocnienie motywacji do własnego rozwoju. 3. Promowanie zdrowego trybu życia. 4. Wdrażanie metod radzenia sobie w sytuacjach trudnych. 5. Zwiększanie bezpieczeństwa uczniów w szkole. 6. Rozpoznawanie niepożądanych zjawisk na terenie szkoły. 7. Rozszerzanie działań na rzecz profilaktyki uzależnień. 8. Ograniczanie zachowań agresywnych i przemocy w szkole. Realizacja zadań profilaktycznych. Wymienione zadania programowe realizowane będą w ramach szkolnej profilaktyki pierwszorzędowej i drugorzędowej. Profilaktyka pierwszorzędowa adresowana jest do wszystkich uczniów i rodziców. Jej celem jest promocja zdrowego stylu życia. Odbiorcami tych działań są uczniowie z grup niskiego ryzyka. Cele realizują wszyscy nauczyciele wspierani przez specjalistów. Profilaktyka drugorzędowa skierowana jest do grup podwyższonego ryzyka. Celem działań jest umożliwienie wycofania się uczniów z ryzykownych zachowań poprzez pomoc w identyfikowaniu trudności i rozwiązywaniu problemów, wspieranie ich w sytuacjach trudnych. Cele realizowane są przez pedagogów szkolnych, poradnię psychologiczno pedagogiczną, specjalistów. W ramach realizacji programu podjęte zostaną działania: informacyjne, edukacyjne, integracyjne, alternatywne wdrażające określone umiejętności, interwencyjne. Uaktualniona została również procedura postępowania nauczycieli w sytuacjach związanych z zagrożeniem zdrowia i/lub życia uczniów oraz niewłaściwymi zachowaniami młodzieży i interwencji policji (zał.nr1). Procedury interwencyjne wzbogacone zostały o schemat interwencji wychowawczej obowiązujący w SP nr 3 (załącznik nr 2). 5
Realizatorzy działań profilaktycznych: 1. Dyrektor/ wicedyrektor szkoły, jako realizator działań profilaktycznych: dba o doskonalenie nauczycieli w zakresie działań profilaktycznych i wychowawczych, finansuje, monitoruje pracę wychowawców klas i pedagoga szkolnego, wyznacza odpowiedzialnych za realizację zadań. 2. Pedagog szkolny: podejmują działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające ze szkolnego programu wychowawczego i szkolnego programu profilaktyki w stosunku do uczniów i rodziców z udziałem nauczycieli, interweniują w sytuacji trudnej wychowawczo, patologicznej. 3. Nauczyciel wychowawca: doskonali swoje kwalifikacje i zdobywa nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych, realizuje zadania we współpracy z rodzicami, dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptację ucznia w klasie, jest wzorem pozytywnych zachowań. 4. Rodzice : korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagogów szkolnych, biorą udział w tworzeniu i ewaluacji szkolnego programu profilaktyki. 5. W zakresie realizacji działań profilaktycznych szkoła współpracuje z: Poradnią Pedagogiczno - Psychologiczną, Policją i Strażą Miejską, Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie Sądem Rodzinnym - Wydział ds. Rodzinnych i Nieletnich Kuratorem Sądowym ds. Rodzinnych i Nieletnich, Komisją ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, specjalistycznymi placówkami pomocy psychologicznej, Związkiem Harcerstwa Polskiego, Namysłowskim Ośrodkiem Kultury. 6
Treści programu będą realizowane podczas: godzin do dyspozycji wychowawcy klasy, zajęć wychowania do życia w rodzinie, zajęć prowadzonych przez katechetów, pedagogów, zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych, spotkań z rodzicami uczniów, rad szkoleniowych, w ramach edukacji pedagogicznej (pedagogizacja rodziców), imprez organizowanych na terenie szkoły, akcji charytatywnych, szkolnych i pozaszkolnych konkursów, wycieczek, zbiórek harcerskich. Metody realizacji : metody wykorzystywane w pracy terapeutycznej, metody aktywizujące, metody podające: mini wykład, pogadanki, rozmowy, metoda projektu, metody wspomagające rozwój ucznia, i inne wg potrzeb. Formy pracy: zajęcia: grupowe, zespołowe, sportowe, specjalistyczne, warsztaty tematyczne, spotkania klasowe, spotkania indywidualne, zajęcia warsztatowe. 7
Przewidywane efekty podjętych działań profilaktycznych. W wyniku realizacji programu profilaktycznego uczeń: objęty jest pomocą pedagogiczno- psychologiczną, jest świadomy zagrożeń i zna skuteczne sposoby przeciwstawiania się im, wybiera zdrowy styl życia i jest zintegrowany ze szkolnym środowiskiem, wyposażony jest w niezbędne kompetencje społeczne, rzadko opuszcza zajęcia lekcyjne, dba o piękno języka ojczystego, efektywnie wykorzystuje czas wolny, jest zmotywowany do pracy nad własnym rozwojem, umie w konstruktywny sposób rozwiązywać problemy, czuje się w szkole bezpiecznie, potrafi dbać bezpieczeństwo swoje i innych. nauczyciel: posiada wiedzę z zakresu profilaktyki i wykorzystuje ją w praktyce, korzysta z proponowanych form szkoleniowych, rodzic: chętnie uczestniczy w oferowanych mu programach, warsztatach zajęciowych, korzysta z proponowanych form pomocy. Ewaluacja: Ewaluacja programu będzie przeprowadzana raz w roku, po drugim semestrze. Podstawowym celem ewaluacji jest dokonanie oceny skuteczności podjętych działań profilaktycznych. Dokonując ewaluacji należy odpowiedzieć na pytania: Czy podjęte działania profilaktyczne wykluczyły lub ograniczyły zachowania niepożądane u uczniów? W jakim stopniu podjęte działania wpłynęły na podniesienie efektywności pracy szkoły Wnioski z ewaluacji posłużą do modyfikacji ustalonych i zaplanowania kolejnych działań profilaktycznych oraz pozwolą na bieżące uwzględnienie w programie potrzeb i oczekiwań uczniów, rodziców, nauczycieli. (Arkusz ewaluacyjny programu - załącznik nr 3) 8
Sposoby ewaluacji programu: obserwacja zachowań, analiza krótkich ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, nauczycieli, rodziców, rozmowy z uczniami, rodzicami, pracownikami szkoły, analiza dokumentów (plan pracy wychowawcy, dzienniki). Kryteria ewaluacyjne: Poprawność doboru zadań do realizacji założonych celów. Poziom realizacji zadań skierowanych na uczniów, nauczycieli i rodziców. Dostosowanie programu do wyników diagnozy. Formy ewaluacji: zapisy w dziennikach szkolnych, ankiety, obserwacje, rozmowy z uczniami, nauczycielami, pedagogiem, dyrekcją i innymi pracownikami szkoły, rodzicami, protokoły szkoleniowych rad pedagogicznych, protokoły z zebrań z rodzicami, protokoły z rad pedagogicznych, sprawozdania. 9
Plan działań profilaktycznych skierowanych do ucznia. 1. ROZWIJANIE KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH Lp. Działanie Sposób realizacji Oczekiwane efekty Odpowiedzialni Uwagi/ 1. Przedstawienie zasad i reguł współżycia w klasie i szkole. 2. Uwrażliwianie uczniów na potrzeby innych. Zapoznanie ze Statutem Szkoły. Przypominanie zasad dobrego wychowania. Ustalenie wewnętrznych zasad obowiązujących w klasie i szkole. Podejmowanie tematyki dotyczącej potrzeby pomagania innym. Uświadamianie potrzeb osób niepełnosprawnych. Udział w akcjach charytatywnych. Uczeń zna obowiązki i prawa wynikające ze Statutu Szkoły. Przestrzega je. Uczeń zna podstawowe zasady dobrego wychowania i stosuje się do nich. Uczeń ubiera się stosownie do okoliczności. Uczeń współtworzy i stosuje reguły ustalone w zespole klasowym. Uczeń rozumie potrzebę pomagania innym. Uczeń respektuje potrzeby niepełnosprawnych. Uczeń angażuje się w akcje pomagając potrzebującym. wychowawcy i nauczyciele wychowawcy i nauczyciele wychowawcy pedagog, Samorząd Uczniowski współrealizatorzy 3. Integrowanie społeczności szkolnej. Organizowanie uroczystości i imprez szkolnych. Organizowanie wycieczek. Prezentowanie osiągnięć uczniowskich. Uczeń zachowuje się stosownie do sytuacji. Uczeń czuje się odpowiedzialny za dobre imię szkoły. Uczniowie poznają swoje zainteresowania, uzdolnienia. Uczeń czuje się częścią zespołu i jest współodpowiedzialny za jego sukces. dyrekcja, nauczyciele, Rada Rodziców, koła zainteresowań, SKS, wychowawcy, nauczyciele - 11 -
2. WZMACNIANIE MOTYWACJI DO WŁASNEGO ROZWOJU Lp. Działanie Sposób realizacji Oczekiwane efekty Odpowiedzialni Uwagi/ 1. Uświadomienie uczniowi jego możliwości i mocnych stron. Podkreślanie mocnych stron każdego dziecka. Ukazanie perspektyw rozwoju. Uczeń lepiej zna siebie. Uczeń zna swoje zalety. Uczeń dostrzega możliwości osiągnięcia sukcesu. wychowawcy, pedagog współrealizatorzy 2. Rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów. Organizowanie kół zainteresowań. Angażowanie uczniów do udziału w konkursach. Organizowanie różnych form przeglądu twórczości dzieci. Uczeń rozwija swoje zainteresowania. Uczeń bierze udział w konkursach i przeglądach twórczości. wychowawcy, nauczyciele Festiwal Pieśni patriotycznych, Szkolny przegląd piosenki. Przeglądy zespołów tanecznych i inne konkursy 3. Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań. 4. Pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności i ograniczeń. 5. Rozwijanie umiejętności rozpoznawania i ujawniania swoich uczuć i emocji. Prezentowanie sylwetek Wielkich Polaków i zasłużonych ludzi Organizowanie zespołów wyrównawczych, korekcyjnokompensacyjnych, grup wsparcia. Objęcie uczniów opieką logopedyczną, pedagogiczną i psychologiczną. Prowadzenie indywidualnych rozmów z uczniami i rodzicami uczniów. Realizowanie tematyki dotyczącej uczuć, emocji, empatii. Kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem. Uczeń rozumie i dostrzega sens bycia wartościowym człowiekiem. Uczeń uzupełnia braki w wiadomościach i umiejętnościach. Uczeń pracuje nad usprawnieniem dysfunkcji rozwojowych. Uczeń korzysta z Pomocy, pedagoga, psychologa. Rodzice współpracują z nauczycielami w przezwyciężaniu indywidualnych trudności uczniów. Uczeń umie wyrazić i nazwać uczucia i emocje. Uczeń radzi sobie ze stresem. wychowawcy, nauczyciele dyrekcja, nauczyciele prowadzący zespoły, pedagog, rodzice, wolontariusze wychowawcy, pedagog, - 12 -
3. PROMOWANIE ZDROWEGO TRYBU ŻYCIA Lp. Działanie Sposób realizacji Oczekiwane efekty Odpowiedzialni Uwagi / realizacja 1. Popularyzacja aktywnych sposobów spędzania wolnego czasu. 2. Uświadomienie konieczności zachowania higieny pracy. 3. Promowanie zdrowego odżywiania. Wskazywanie właściwych form spędzania wolnego czasu. Organiz. imprez sportowych, gier i zabaw ruchowych. Wycieczki szkolne. Pogadanki, rozmowy na temat higieny pracy. Zwracanie uwagi na właściwą postawę ciała. Stosowanie przerw śródlekcyjnych. Dbanie o właściwy odpoczynek podczas przerw (bezpieczne gry, zabawy, walka z hałasem). Pogadanki i rozmowy. Wyjaśnianie roli reklamy. 4. Korygowanie wad postawy. Prowadzenie zajęć gimnastyki korekcyjnej. 5. Kształtowanie nawyków Pogadanki szk. pielęgniarki. dbania o zdrowie Pogadanki na temat fizyczn. i higienę osobistą. Rozw. człowieka. Przeprowadzenie fluoryzacji i zachęcanie do dbania o higienę jamy ustnej. Zwracanie uwagi na odpowiedni ubiór i stan zdrowia dziecka. Wdraż. na terenie szkoły programów propagując. zdrowe odżywianie Uczeń aktywnie i świadomie spędza wolny czas. Uczeń potrafi zaplanować swoją pracę. Uczeń zachowuje właściwą postawę ciała. Uczeń bezpiecznie i efektywnie odpoczywa podczas przerw. Uczeń zna i stosuje zasady zdrowego odżywiania. Uczeń rozumie wpływ reklamy na konsumenta. Właściwa postawa ciała dziecka. Uczeń zna i stosuje zasady higieny osobistej oraz zdrowego trybu życia. Uczeń pije w szkole mleko oraz je owoce i warzywa. wychowawcy, nauczyciele. wychowawcy, nauczyciele dyżurujący, higienistka szkolna wychowawcy, nauczyciele higienistka szkolna. nauczyciele specjaliści wychowawcy, szkolna pielęgniarka, koordynatorzy programów Szkolny Dzień Sportu, zawody sportowe., Szk. Turniej Skoku Wzwyż Wybrane elementy programu profilakt. Trzymaj Formę, Rządowe programy: Owoce i warzywa, Szklanka mleka, 5 porcji w szkole Zajęcia GKK Programy profilakt.yczny i edukacyjny: Radosny uśmiech, Wstrzymaj Oddech, Między nami kobietkami, - 13 -
4. WDRAŻANIE METOD RADZENIA SOBIE W SYTUACJACH TRUDNYCH Lp. Działanie Sposób realizacji Oczekiwane efekty Odpowiedzialni Uwagi/ 1. Poszerzenie wiedzy dotyczącej sytuacji trudnych. 2. Wdrażanie metod asertywnych. 3. Umiejętne korzystanie z różnych form pomocy przez uczniów, rodziców i nauczycieli. Podejmowanie tematyki dotyczącej sytuacji trudnych i niebezpiecznych. Ćwiczenia w umiejętności odmawiania i wyrażania swego zdania. Informowanie o osobach i instytucjach niosących pomoc. Uczeń zauważa symptomy trudnych sytuacji. Nazywa swój problem. Uczeń zachowuje się odpowiednio do sytuacji. Uczniowie, nauczyciele i rodzice aktywnie reagują na sytuacje trudne i niebezpieczne. Wiedzą, do kogo zwrócić się o pomoc w razie potrzeby. wychowawcy, pedagog wychowawcy, pedagog, psycholog dyrekcja, wychowawcy, nauczyciele, pedagog współrealizatorzy Elementy programu Bajki terapeutyczne gazetki 4. Pedagogizacja rodziców i nauczycieli. Udział w spotkaniach i zajęciach warsztatowych dot.umiejętności rozwiązywania problemów w sytuacjach kryzysowych Rodzice potrafią pomóc dzieciom w sytuacjach kryzysowych. wychowawcy, pedagog, pracownicy PPP Udział rodziców w progr. Szkoła dla rodziców, udział nauczycieli w radach szkoleniowych. - 14 -
5. ZWIĘKSZANIE BEZPIECZEŃSTWA UCZNIÓW W SZKOLE Działanie Sposób realizacji Oczekiwane efekty Odpowiedzialni Uwagi/ współrealizatorzy 1. Systematyczne uwrażliwianie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie. Uczeń zna drogi ewakuacyjne i zasady ewakuacji. Zapoznanie z zagrożeniami wynikającymi z kontaktu z przedmiotami i sytuacjami niebezpiecznymi. Realizowanie treści programowych: -bezpieczna szkoła, -bezpieczny dom. Uczeń odpowiednio zachowuje się podczas ewakuacji. Uczeń odpowiednio reaguje na przedmioty i sytuacje niebezpieczne. dyrekcja, nauczyciele, wychowawca, dzielnicowy KPP Program profilaktyczny Dziewiątka 2. Bezpieczeństwo uczniów podczas przerw, imprez szkolnych, czasu wolnego. Dyżury nauczycieli. Przypominanie zasad bezpiecznego spędzania przerw i zachowywania się w trakcie imprez szkolnych Realizowanie treści programowych; -bezpieczeństwo w czasie wolnym. Uczeń czuje się bezpiecznie w czasie przerw i imprez. Wie jak zadbać o swoje bezpieczeństwo w czasie wolnym. Niewłaściwe zachowanie wywołuje natychmiastową reakcję pracowników szkoły. pracownicy szkoły 3. Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia podczas drogi do i ze szkoły. Pogadanki na temat bezpiecznej drogi. Realizowanie treści programowych: -bezpieczna droga do szkoły, Uczeń stosuje w praktyce przepisy ruchu drogowego. wychowawcy, nauczyciele techniki, pedagog Współpraca z policją: pogadanki z zakresu ruchu drogowego i bezpiecznej drogi do i ze szkoły; 4. Włączenie się do programu Szkoła bez przemocy Realizowanie treści program. Uczeń potrafi w konstruktywny sposób rozwiązywać swoje problemy koordynator programu, wychowawcy, nauczyciele obchody Dnia Szkoły bez przemocy - 15 -
6. ROZPOZNAWANIE NIEPOŻĄDANYCH ZJAWISK NA TERENIE SZKOŁY Lp. Działanie Sposób realizacji Oczekiwane efekty Odpowiedzialni Uwagi 1. Zapoznanie uczniów i rodziców ze Statutem szkoły oraz szczegółowymi kryteriami ocen z zachowania oraz przepisami dotyczącymi odpowiedzialności karnej nieletnich wychowawcy, pedagog. 2. Zapobieganie nadmiernej absencji uczniów. Lekcje wychowawcze oraz spotkania dotyczące przestrzegania Statutu szkoły i zapoznania z kryteriami ocen z zachowania oraz zaznajomienia z przepisami dot. odpowiedzialności karnej nieletnich. Spotkania z rodzicami dotyczące zapoznania się ze Statutem, kryteriami ocen z zachowania, przepisami dotyczącymi odpowiedz. karnej nieletnich Kontrolowanie nieobecności na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych. Systematyczne zaznaczanie spóźnień w dziennikach. Restrykcyjne egzekwowanie usprawiedliwień. Pedagogizacja rodziców dotycząca systematycznego uczęszczania dziecka do szkoły. Uczeń zna regulamin szkoły. Uczeń stosuje zasady wynikające z reg. szkoły. Uczeń zna konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania regulaminu szkoły. Uczeń zna kryteria ocen z zachowania i stosuje się do nich. Uczeń zna przepisy dotyczące odp.karnej nieletnich i stosuje się do nich. Uczeń systematycznie uczęszcza na zajęcia. Uczeń przestrzega punktualności. Nauczyciele eliminują przypadki wagarów. Rodzice mają świadomość konsekwencji wynikają-cych z nierealizowania obowiązku szkolnego przez dziecko. wychowawcy, nauczyciele, pedagog Uczniowie podpisem potwierdzają znajomość kryteriów. 3. Zapobieganie problemom materialnym. Pedagogizacja rodziców w zakresie korzystania z różnych form pomocy. Rodzice wiedzą z jakich form pomocy mogą skorzystać i wykorzystują tę wiedzę w praktyce. wychowawcy, pedagog Rządowy program Wyprawka szkolna, szkolne stypendium, współpr. z OPS, zapomogi losowe, dożywianie uczniów. - 16 -
7. DZIAŁANIA NA RZECZ PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ Lp Działanie Sposób realizacji Oczekiwane efekty Odpowiedzialni Uwagi. 1. Rozpoznawanie sytuacji wychowawcy, pedagog domowej uczniów. 2. Wdrażanie programów profilaktycznych. Rozmowy wychowawców i pedagoga z uczniami i rodzicami. Realizowanie programów profilaktycznych. Udział w przedstawieniach dotyczących profilaktyki uzależnień. Szkolenia nauczycieli w zakresie profilaktyki oraz realizacji programów profilaktycznych. Wychowawca i pedagog znają sytuację rodzinną uczniów. Zwracają szczególną uwagę na uczniów z rodzin dysfunkcyjnych. Uczeń rozumie zagrożenia wynikające ze stosowania używek. Potrafi odmówić. W razie potrzeby zwraca się o pomoc do dorosłych. Nauczyciele posiadają wiedzę na temat profilaktyki uzależnień. Większa grupa nauczycieli jest przygotowana do realizowania programów profilaktycznych. wychowawcy, nauczyciele, pedagog Programy profilaktyczne: 3,2,1 Internet, Bajki terapeutyczne - 17 -
8. OGRANICZANIE ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH I PRZEMOCY W SZKOLE Lp. Działanie Sposób realizacji Oczekiwane efekty Odpowiedzialni Uwagi 1. Diagnoza poziomu bezpieczeństwa w szkole. Ankiety, rozmowy. Nauczyciele znają zagrożenia występujące wśród uczniów. dyrekcja, pedagog, nauczyciele 2. Uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić. Pogadanki z wychowawcami, pedagogiem,, policją. Realizacja programów profilaktycznych. Konkursy dotyczące tematyki agresji i przemocy. Uczeń wie, czym jest agresja. Uczeń umie przeciwstawić się zachowaniom agresywnym. Uczeń radzi sobie z własnymi emocjami. Uczeń wie, gdzie w razie potrzeby szukać pomocy. pedagog, wychowawcy, nauczyciele Programy profilaktyczne: Porozmawiajmy o agresji, Saper czyli jak rozminować agresję, Internet 3..2..1 - cyberprzemoc. 3. Wdrażanie działań na rzecz ograniczania agresji i przemocy. Aktywne dyżurowanie nauczycieli. Zaproponowanie bezpiecznych zabaw w czasie przerw. 4. Pedagogizacja rodziców. Podejmowanie tematyki przemocy i agresji w mediach, grach komputerowych, prasie młodzieżowej na spotkaniach z rodzicami. Uczeń czuje się w szkole bezpiecznie. Uczeń spędza przerwy bezpiecznie i aktywnie. Rodzice zwracają uwagę na treści dostępne dla swych dzieci, kontrolują je. nauczyciele, wychowawcy pedagog, wychowawcy Szkolny Dzień bez Przemocy, Grzeczność każdego dnia. - 18 -
Plan działań profilaktycznych przewidzianych dla rodziców. Zadania Sposób realizacji Sposoby monitorowania Zapoznanie rodziców z dokumentami szkoły. Informowanie rodziców o funkcjonowaniu dziecka w szkole. Współpraca z rodzicami. Spotkania z rodzicami i przedstawienie im głównych założeń: Statutu Szkoły (w tym WSO), Programu Wychowawczego, Programu Profilaktyki, Informowanie o wynikach w nauce i zachowaniu na zebraniach rodzicielskich Indywidualne spotkania rodziców z wychowawcą, Indywidualne spotkania rodziców z pedagogiem, Pisma informujące o obniżonej frekwencji, Indywidualne rozmowy rodziców z dyrektorem szkoły. Spotkania interdyscyplinarne Pomoc rodziców w organizowaniu imprez szkolnych, Systematyczna współpraca z Radą Rodziców Spotkania ze specjalistami zajmującymi się profilaktyką, tematyka spotkań z rodzicami wraz z listą obecności rodziców zapis wychowawcy w dzienniku (indywidualne kontakty z rodzicami) tematyka spotkań wychowawcy z rodzicami dziennik pracy pedagoga zapis wychowawcy w dzienniku (indywidualne kontakty z rodzicami) dokumentacja wychowawcy i pedagoga sprawozdania z organizowanych imprez zapis w dzienniku lekcyjnym Pedagogizacja rodziców. Spotkania z pedagogami, nauczycielami tematyka spotkań, zapis w dziennikach pedagogów Plan działań profilaktycznych przewidzianych dla nauczycieli. Zadania Formy realizacji Sposoby monitorowania Propagowanie kursów Informowanie nauczycieli o kursach, szkoleniach i protokoły Rad Pedagogicznych i szkoleń. konferencjach organizowanych poza szkołą. Organizowanie wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego. Organizowanie szkoleń i warsztatów dla Rady Pedagogicznej na terenie szkoły. WDN Propagowanie literatury dotyczącej profilaktyki uzależnień. Pozyskiwanie i udostępnianie materiałów dotyczących profilaktyki uzależnień. dokumentacja pedagogów - 19 -
Arkusz ewaluacyjny Cel ogólny ewaluacji: Cel szczegółowy: Obiekt ewaluacji Funkcjonowanie programu profilaktyki. (załącznik nr 3) Podniesienie efektywności pracy szkoły. Wprowadzenie zmian do kolejnych edycji działań na podstawie wniosków z ewaluacji. Pytania kluczowe Kryteria ewaluacji Metody Próba Monitorowanie Czy główne założenia programu są akceptowane przez uczniów, nauczycieli i rodziców? Realizacja założonych w programie celów. obserwacja, analiza dokumentów, ankieta uczniowie wybrana klasa z każdego poziomu, rodzice wybranych klas, nauczyciele nauczyciele, wychowawcy, pedagodzy Czy uczniowie potrafią wyrażać swoje emocje i uczucia? Czy uczniowie mają wykształconą postawę akceptacji i tolerancji? Czy uczniowie mają wykształcone postawy szacunku dla mienia własnego, cudzego i społecznego? Czy uczniowie nie używają wulgaryzmów bądź używają ich mniej? Czy uczniowie mają wiedzę na temat istoty stresu, jego objawów i uwarunkowań? Sposoby wyrażania przez uczniów swoich emocji i uczuć. Posiadanie przez uczniów postawy akceptacji i tolerancji. Szanowanie przez uczniów mienia własnego, cudzego i społecznego. Posługiwanie się przez młodzież poprawną polszczyzną. Uczniowie posiadają wiedzę na temat stresu i sposobów radzenia sobie z nim. analiza zeszytów uwag i dokumentacji pedagogów oraz wychowawców obserwacja, analiza zapisów uwag uczniowie z klas I - VI uczniowie z klas IV wychowawcy i pedagodzy pracownicy szkoły obserwacja uczniowie z klas I - VI pracownicy szkoły Obserwacja, analiza zeszytów uwag ankieta, rozmowa uczniowie z klas I - VI uczniowie klas VI wychowawcy i pozostali pracownicy szkoły wychowawcy klas, nauczyciele, pedagog - 20 -