BESKO - ElŜbieta Staworko Bogdan Staworko s.c. Pracownia Projektowa 52-339 Wrocław, ul. Słowińców 57 tel./fax. 71/ 78-79-792 NIP 899-253-47-59 Projekt wykonawczy Inwestor: Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta ul. Długa 49, 53-633 Wrocław Temat: Część: Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. Organizacja ruchu zastępczego wraz z komunikacją zbiorową Funkcja Imię i nazwisko Uprawnienia budowlane specjalność Nr uprawnień budowlanych Podpis Projektował mgr inŝ. Bogdan Staworko - Projektował mgr inŝ. Marek Joachimiak Sieci elektroenergetyczne 127/DOŚ/08 Wrocław, czerwiec 2010 r.
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. BESKO - ElŜbieta Staworko Bogdan Stawarko s.c. NIP 899-253-47-59 Pracownia Projektowa 52-339 Wrocław tel./ fax. 71/ 78-79-792 ul. Słowińców 57 Inwestor: Temat: Stadium: Część: Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta ul. Długa 49, 53-633 Wrocław Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul Wiejskiej do przejazdu kolejowego. projekt wykonawczy organizacja ruchu zastępczego SPIS TREŚCI 1. Spis treści - str. 2-3 2. Opis techniczny -str. 4-8 3. Sygnalizacja świetlna - str. 9-47 4. DoposaŜenie istniejącej sygnalizacji świetlnej Karmelkowa al. Piastów Solskiego Wiejska w urządzenia detekcji pojazdów oraz przyciski dla pieszych - str.48-50 5. Budowa kanalizacji kablowej oraz pętli indukcyjnej dla potrzeb detekcji tramwajów na skrzyŝowaniu Grabiszyńska Fiołkowa we Wrocławiu - str. 51-53 6. Opinie - str. 54-59 7. Rysunki: l.p. Nr rys. Rysunek Skala 1 Orientacja 2 2 Plan sytuacyjny-odcinek od przejazdu kolejowego do łącznika ul. Mokronoskiej.- etap1, etap 4 orz 3 3 Plan sytuacyjny- odcinek od ul. Wiejskiej do łącznika ul. Mokronoskiej.- etap 2 faza 1, etap 2 faza 2 orz odc. 1 4 4 Plan sytuacyjny- odcinek od ul. Wiejskiej do łącznika ul. Mokronoskiej.- etap 2 faza 1, etap 2 faza 2 orz odc. 2 5 5 Plan sytuacyjny- skrzyŝowanie ulic Mokronoskiej, Awicenny, Wiejskiej-etap 3 faza 1, etap 3 faza 2 orz, objazd 6 5a Plan sytuacyjny- skrzyŝowanie ulic Jordanowskiej i Harcerskiej - etap 3 faza 1-orz 7 6 Plan sytuacyjny- odcinek od ul. Wiejskiej do łącznika ul. Mokronoskiej.- droga tymczasowa dla etapu 2 orz 8 6a Plan sytuacyjny- odcinek od ul. Wiejskiej do łącznika ul. Mokronoskiej.- droga tymczasowa dla etapu 2 orz 9 7 Plan sytuacyjny-odcinek od przejazdu kolejowego do łącznika ul. Mokronoskiej.- droga tymczasowa dla etapu 4 orz 10 8 Plan sytuacyjny- skrzyŝowanie ulic Stanisławowskiej, Trawowej, Avicenny oraz Krzemienieckiej, Trawowej -objazd 11 9 Plan sytuacyjny - skrzyŝowanie ulic Krzemienieckiej, Petuniowej, Ostrowskiego - objazd 12 10 Plan sytuacyjny- skrzyŝowanie ulic Ostrowskiego i Grabiszyńska - objazd 13 11 Plan sytuacyjny skrzyŝowanie ulic Fiołkowa i Grabiszyńska - objazd 14 12 Plan sytuacyjny skrzyŝowanie ulic Karmelkowa, Wiejska, Solskiego i al. Piastów - objazd 1:500 1:500 1:500 1:500 1:500 1:500 1:500 1:500 1:500 1:500 1:500 1:500 1:500 2
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. 15 13 Trasy autobusów - zamknięcie etap 2 i 3 16 14 Trasy autobusów zamknięcie - etap 4 17 15 Przekrój poprzeczny poszerzenia jezdni 1:50 18 16 Tablica objazdowa 19 17 Sygnalizacja świetlna część instalacyjna plan sytuacyjny skrzyŝowanie ulic Karmelkowa-Wiejska-al. Piastów-Solskiego 20 18 Sygnalizacja świetlna część instalacyjna skrzyŝowanie ulic Karmelkowa-Wiejska-al. Piastów-Solskiego schemat zasilania sygnalizacji 21 19 Sygnalizacja świetlna- plan sytuacyjny część instalacyjnaskrzyŝowanie ulic Grabiszyńska -Fiołkowa 22 20 Sygnalizacja świetlna część instalacyjna- skrzyŝowanie ulic Grabiszyńska Fiołkowa- pętla indukcyjna dla tramwajów - konstrukcja 22 21 Sygnalizacja świetlna część instalacyjna- skrzyŝowanie ulic Grabiszyńska Fiołkowa- pętla indukcyjna dla tramwajów sposób montaŝu 1:250 1:500 Wrocław, czerwiec 2010 r. 3
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. OPIS do projektu organizacji ruchu zastępczego na czas Przebudowy ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul Wiejskiej do przejazdu kolejowego. I. DANE OGÓLNE 1. PODSTAWA OPRACOWANIA 1. Umowa zawarta między Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, ul. Długa 49, 53-633 Wrocław a BESKO ElŜbieta Staworko Bogdan Staworko s.c., ul. Słowińców 57, 52-339 Wrocław 2. Projekt drogowy. 3. Zatwierdzony wariant koncepcji organizacji ruchu zastępczego. 4. Wizyta w terenie. 2. INWESTOR Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, ul. Długa 49, 53-633 Wrocław 3. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Zaprojektowana organizacja ruchu zastępczego ma zapewnić bezpieczny ruch samochodowy, pieszy, funkcjonowanie komunikacji zbiorowej oraz zapewnić obsługę komunikacyjną w obszarze prowadzonej inwestycji przy stałym utrzymaniu jednego kierunku ruchu (od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego) i wskazać trasę objazdu dla drugiego kierunku ruchu. Opracowanie obejmuje obszar prowadzenia inwestycji tj ul. Awicenny na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego oraz trasy prowadzenia objazdu dla ruchu samochodowego i prowadzenia ruchu komunikacji zbiorowej. II. CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA 1. Stan istniejący Ul. Awicenny w obszarze opracowania ma przekrój drogowy, za wyjątkiem niewielkich odcinków w okolicach skrzyŝowania z łącznikiem ul. Mokronoskiej, gdzie ma przekrój uliczny. W obszarze o przekroju ulicznym znajdują się krótkie odcinki chodników wraz z przejściem dla pieszych oraz dwie zatoki autobusowe. Jest ulicą o szerokości ok. 6,5 m klasy Z jednojezdniową, dwukierunkową o nawierzchni asfaltowej. Stan nawierzchni jest bardzo zły, stad cały odcinek ujęty w opracowaniu jest oznakowany znakiem A-30 z tabliczką Uszkodzona nawierzchnia, obowiązuje teŝ ograniczenie prędkości do 30 km/h oraz zakaz jazdy samochodów cięŝarowych powyŝej 12 ton. Ul. Awicenny ma duŝe znaczenie komunikacyjne, słuŝy komunikacji międzyosiedlowej i tranzytowej, stąd duŝe natęŝenie ruchu samochodów osobowych (wyniki pomiarów przedstawiono w dalszej części). Nieznaczne jest natomiast natęŝenie ruchu pieszych, który odbywa się częściowo po poboczu, a częściowo 4
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. po chodniku, na odcinku od przejazdu kolejowego do łącznika ul. Mokronoskiej. Przez ul. Awicenny przebiegają trasy autobusów 119 i 325, z przystankiem końcowy "Poczta Polska w łączniku ul. Mokronoskiej i dwoma przystankami na Ŝądanie przy skrzyŝowaniu ul. Awicenny i łącznika. Inwestycja będzie prowadzona w obszarze objętym dwoma miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego : XXV/818/00 z 19.10.2000 r. dla obszaru ograniczonego ul. Awicenny, terenami kolejowymi, rzeką Ślęzą, odcinkiem ul. Jordanowskiej i naturalnym ciekiem wodnym i XXIV/882/08 z 11.09.2008 r. dla części zespołów urbanistycznych Oporów i Mokronosa we Wrocławiu. Ulica usytuowana jest na terenach całkowicie pozbawionych zabudowy mieszkaniowej i przebiega przez tereny pól uprawnych. Od strony zachodniej na odcinku od łącznika ul. Mokronoskiej do torów kolejowych przy ul. Awicenny usytuowane jest centrum logistyczne Poczty Polskiej. 2. Stan projektowany Projektowana jest przebudowa ul. Awicenny polegająca na jej poszerzeniu do 7 m połączona z całkowitą wymianą podbudowy i gruntu do głębokości ok. 1 m. Na odcinku od łącznika ul. Mokronoskiej do przejazdu kolejowego zostaną wybudowane obustronne chodniki o szerokości 2 m z kostki betonowej. Nawierzchnia jezdni, podobnie jak obecnie, będzie wykonana z mas bitumicznych. Ulica, poza odcinkiem z chodnikiem, będzie miała przekrój drogowy. Przebudowa ul. Awicenny będzie wykonywana jako pierwsza w stosunku do budowy cmentarza komunalnego i związanego z tą inwestycja układu drogowego. 3. Rozwiązania projektowe w zakresie organizacji ruchu zastępczego. 3.1. Organizacja ruchu zastępczego w obszarze prowadzenia robót. Przewiduje się zachowanie przejezdności jednego pasa drogi przez cały okres prowadzenia prac na kierunku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego zgodnie z wybranym przez DZR UM Wrocławia i ZDiUM wariantem koncepcji orz. Przewiduje się wykonanie robót w 4 etapach. Pierwszy etap posłuŝy wykonaniu docelowego chodnika po stronie zachodniej od przejazdu kolejowego do połączenia z chodnikiem istniejącym. Zapewni to obsługę ruchu pieszego od przejazdu kolejowego do centrum logistycznego Poczty Polskiej. Dalsze prace będą wykonywane w 3 etapach podzielonych na fazy 1 i 2. Etap 2 obejmuje odcinek od ul. Jordanowskiej do łącznika ul. Mokronoskiej (odcinek południowy) i dzieli się na fazę l słuŝącą wykonaniu prac we wschodniej części ul. Avicenny oraz fazę 2 w której zostanie wykonana przebudowa zachodniej części ulicy. Etap 3 obejmuje krótki odcinek od ul. Wiejskiej do ul. Jordanowskiej i jego fazy winny być wprowadzone po zakończeniu prac faz 1 i 2 etapu 2 na takim etapie aby zapewnić prawidłowe wykonanie warstw konstrukcyjnych nawierzchni drogowych. Etap 4 obejmuje odcinek od przejazdu kolejowego do łącznika ul. Mokronoskiej (odcinek północny); w fazie 1 tego etapu zostanie wykonana wschodnia część, a w fazie 2 zachodnia część odcinka ulicy. Prace etapu 1 mogą być prowadzone równolegle z układaniem poszerzania dla etapu 2. Poszerzenie z płyt drogowych naleŝy wykonywać odcinkami 50 m, a wykonanie kolejnego odcinka naleŝy rozpoczynać po całkowitym zakończeniu odcinka poprzedniego. Po wykonaniu chodnika i poszerzenia jezdni (etap 1) naleŝy wdroŝyć etap 2 faza 1 obejmujący wschodnią część ul. Avicenny. Ruch prowadzony będzie stroną zachodnią, pasem o szer. 3 m w części z płyt drogowych, a w części po istniejącej nawierzchni. Etap 2 faz 2 5
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. naleŝy wdroŝyć po wykonaniu etapu 2 faza 1. Ruch samochodowy będzie się odbywał po docelowej nawierzchni pasem o szer. 3 m. W trakcie wykonywania prac etapu 2 naleŝy wykonać poszerzenie jezdni (po stronie zachodniej) na północnym odcinku ul. Awicenny. Po wykonaniu docelowych nawierzchni etapu 2 i 3 naleŝy wdroŝyć etap 4 w trakcie którego w fazie 1 wybudowany zostanie wschodni fragment (łącznie z chodnikiem), a w trakcie fazy 2 zachodni fragment jezdni. Przy przyjętym podziale na etapy i fazy zapewniony jest stały dojazd do centrum logistycznego Poczty Polskiej transportu samochodowego i autobusów komunikacji miejskiej. NaleŜy zapewnić w ramach placu budowy stały dojazd do pól uprawnych i obiektów na budowanym odcinku ulicy. Zgodnie z opinią ZDiUM prace naleŝy prowadzić tak aby zapewnić dwukierunkowy ruch w ul. Awicenny w okresie święta Wszystkich Świętych. 3.2. Organizacja ruchu zastępczego na trasie objazdu. Trasa objazdu jest zgodna z wariantem 1 koncepcji orz. Objazd rozpoczyna się na skrzyŝowaniu ulic Awicenny, Stanisławowskiej i Trawowej i prowadzony jest ul. Trawową, ul. Krzemieniecką, ul. Ostrowskiego, ul. Grabiszyńską, ul. Solskiego, ul. Wiejską do skrzyŝowania z ul. Awicenny gdzie objazd się kończy. Oznakowanie pionowe, oznakowanie poziome Dla tak prowadzonego objazdu: - zaprojektowano zmianę pierwszeństwo przejazdu na skrzyŝowaniu ulic Stanisławowskiej, Trawowej, Awicenny - rys.8. - zaprojektowano na kolejnych skrzyŝowaniach znaki prowadzące objazd rysunki 5, 8, 9, 10, 11, 12. Sygnalizacja świetlna Strumień pojazdów na trasie objazdu napotyka 3 sygnalizacje świetlne: skrzyŝowanie Grabiszyńska-Fiołkowa, cmentarz Grabiszyński, skrzyŝowanie Solskiego - Wiejska- Karmelkowa - al. Piastów. Analizę przepustowości, zmiany w programie sygnalizacji na skrzyŝowaniu Solskiego - Wiejska-Karmelkowa - al. Piastów oraz zalecenia co do postępowania z sygnalizacją na skrzyŝowaniu Grabiszyńska-Fiołkowa i przy cmentarzu Grabiszyńskim zawarto w załączonym rozdziale Sygnalizacja świetlna (rozdział 3). Dla funkcjonowania sygnalizacji świetlnej akomodacyjnej na skrzyŝowaniu Solskiego - Wiejska- Karmelkowa - al. Piastów oraz detekcji tramwajów w ramach sygnalizacji świetlnej akomodacyjnej na skrzyŝowaniu Grabiszyńska-Fiołkowa zaprojektowano instalację urządzeń i linii kablowych co opisano w rozdziałach DoposaŜenie istniejącej sygnalizacji świetlnej Karmelkowa Al. Piastów Solskiego Wiejska w urządzenia detekcji pojazdów oraz przyciski dla pieszych (rozdział 4) oraz Budowa kanalizacji kablowej oraz pętli indukcyjnej dla potrzeb detekcji tramwajów na skrzyŝowaniu Grabiszyńska Fiołkowa we Wrocławiu (rozdział 5). 3.3. Komunikacja zbiorowa Przez ul. Awicenny przebiegają linie autobusów nr 119 i 325. Wpływ na funkcjonowanie komunikacji zbiorowej wynika jedynie z wdraŝanego etapu i przedstawia się następująco: Etap 1 Trasy jazdy autobusów pozostają bez zmian. Utrudnienia wynikają z konieczności jazdy przez obszar gdzie wykonywany jest chodnik i poszerzenie jezdni dla etapu 2. Etap 2 i 3 Autobus 119 trasy w obu kierunkach wg rozkładu jazdy bez zmian. 6
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. Autobus 325 Trasa Brochów- - pętla Poczta Polska Awicenny Trawowa Krzemieniecka Petuniowa Klecińska Hallera- -Brochów. Bilans pracy przewozowej dla etapu 2 i 3 Linia WydłuŜenie/ dzień dzień dzień dzień miesięczna liczba wozoki skrócenie(-) roboczy wolny roboczy wolny lometrów(22xdr+8xdw) 325-0,21 15 9-3,15-1,89-84,42 Bilans -84,42 W wyniku wprowadzonych zmian w funkcjonowaniu komunikacji autobusowym w obszarze oddziaływania inwestycji dla etapu 2 i 3 nastąpi skrócenie tras przejazdów autobusów łącznie o 84,42 km/miesiąc. Etap 4 Autobus 325 trasy w obu kierunkach wg rozkładu jazdy bez zmian. Autobus 119 jedzie po trasie wg rozkładu jazdy z wyjątkiem odcinka ul. Awicenny-Poczta Polska, który jest pomijany. PasaŜerowie chcący dojechać do Poczty Polskiej winni wysiąść na przystanku Hallera-FAT (dla kierunku Redycka Blacharska) lub na przystanku Ostrowskiego-FAT ( dla kierunku Blacharska - Redycka) i przesiąść się do autobusu nr 325 na przystanku Grabiszyńska-FAT. PasaŜerowie chcący wyjechać z Poczty Polskiej winni skorzystać z autobusu nr 325 i przesiąść się do autobusu nr 119 na przystanku Hallera-FAT (dla kierunku Redycka- Blacharska) lub wysiąść na przystanku Grabiszyńska - Fiołkowa i wsiąść do autobusu nr 119 na przystanku Ostrowskiego FAT (kierunek Blacharska Redycka). Bilans pracy przewozowej dla etapu 4 Linia WydłuŜenie/ dzień dzień dzień dzień miesięczna liczba wozoki skrócenie(-) roboczy wolny roboczy wolny lometrów(22xdr+8xdw) 119-3,13 16 0-50,08 0-1101,76 Bilans -1101,76 W wyniku wprowadzonych zmian w funkcjonowaniu komunikacji autobusowym w obszarze oddziaływania inwestycji dla etapu 4 nastąpi skrócenie tras przejazdów autobusów łącznie o 1101,76 km/miesiąc. 1. Uwagi końcowe 1. Autobusy obu linii powinny zatrzymywać się na wszystkich przystankach na trasach objazdu. 2. Wykonawca powiadomi pisemnie z 14 dniowym wyprzedzeniem Wydział Transportu UM Wrocławia ul. G. Zapolskiej 2/4 o terminie rozpoczęcia realizacji inwestycji. 3. Wszystkie zmiany organizacji ruchu zastępczego komunikacji zbiorowej winny być dokonywane zgodnie z niniejszym projektem i po uzyskaniu zgody od Wydziału Transportu UM Wrocławia, 7
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. 4. Wszelkie zmiany terminów wprowadzenia zmian organizacji ruchu zastępczego komunikacji zbiorowej winny być zgłoszone z 14 dniowym wyprzedzeniem do Wydziału Transportu UM Wrocławia, ul. G. Zapolskiej 2/4. 4. Poszerzenia nawierzchni drogowych i drogi tymczasowe. Projektuje się wykonanie poszerzeń pasa ruchu po zachodniej stronie ul. Awicenny dla etapu 2 i etapu 4. Poszerzenie o szerokości 1,5 m dla etapu 2 naleŝy wykonać z płyt drogowych PD2 o wymiarach 300x150x20(18) cm, natomiast poszerzenie dla etapu 4 o szerokości 1 m naleŝy wykonać z płyt PD2 o wymiarach 300x100x20(18) cm. Poszerzenia i drogę tymczasową naleŝy wykonać zgodnie z załączonymi rysunkami. III. CHARAKTERYSTYKA ZASTOSOWANYCH ROZWIĄZAŃ Zastosowano odpowiednie oznakowanie znakami ostrzegawczymi (A-7, A-7z tabliczką T-6, A-12a, A-12b, A-12c, A-14, A-20), zakazu (B-1, B-2, B-21, B-22, B-2B-33,), nakazu (C-2, C-4, C-9 z tablicą U-6a, C-11 z tablicą U-4a) informacyjne (D-1, D-2, D-3, D-4, D-6). Teren wykonywanych robót wygrodzono zaporami drogowymi (U-20a, U-20b, U-20c), tablicami prowadzącymi ( U-3) i kierującymi (U-21) i barierami U-12e. Tablice prowadzące i kierujące oraz zapory U-20b winny być wyposaŝone w światła w kolorze Ŝółtym. Objazdy prowadzą znaki F-8 i F-9. Zaprojektowano oznakowanie poziome, którego elementy naleŝy wykonać z taśmy najazdowej samoprzylepnej koloru Ŝółtego. Szczegółowe rozwiązania zawierają załączone plany sytuacyjne. Wykonawca w ramach proponowanych zamknięć winien: co najmniej na tydzień przed przystąpieniem do realizacji robót poinformować wszystkich zainteresowanych o przystąpieniu do robót i ewentualnych utrudnieniach, na odcinku zamkniętym zabezpieczyć wykopy zgodnie z obowiązującymi przepisami, IV. SPOSÓB WYKONANIA OZNAKOWANIA Oznakowanie robót naleŝy wykonać na podstawie niniejszego projektu. Znaki drogowe winny być wykonane z materiałów odblaskowych. Znaki drogowe uŝyte w organizacji ruchu zastępczego winny być o jedną grupę większe od tych wymaganych dla tej drogi w organizacji ruchu docelowego. Znaki umieszczać w odległości 0,5 do 2,0 m od krawędzi jezdni. Znaki umieszczać na wysokości min. 2,0 m, a w przypadku umieszczania znaków na chodniku na wysokości min.2,2 m. Po zakończeniu robót usunąć wszystkie elementy organizacji ruch zastępczego, z wyjątkiem elementów sygnalizacji świetlnej akomodacyjnej co do której decyzję o usunięciu podejmie Inwestor. IV. TERMIN WYKONANIA ROBÓT Przewidywany termin wykonania prac: 2010-2011 r. Opracowanie: mgr inŝ. Bogdan Staworko 8
Rozdział 3 Sygnalizacja świetlna SkrzyŜowania ulic: Solskiego Wiejska Karmelkowa Grabiszyńska Fiołkowa Grabiszyńska brama główna Cmentarza Grabiszyńskiego 9
Opis techniczny 1. Podstawa opracowania - zlecenie inwestora - Szczegółowe warunki techniczne dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunki ich umieszczania na drogach, Dz.U. Rzeczypospolitej Polskiej załącznik do nr 220, poz.2181 z dnia 23 grudnia 2003r; 2. Cel oraz zakres opracowania Niniejsze opracowanie jest częścią dokumentacji projektu zastępczej organizacji ruchu na czas remontu ul. Awicenny Zakresem opracowania jest sygnalizacji świetlna na skrzyŝowaniu ul. Solskiego Wiejska - Karmelkowa Celem przedmiotowego opracowania jest przeprojektowanie programów sygnalizacji świetnej na skrzyŝowaniach jw. w sposób zapewniający przeniesienie dodatkowych potoków ruchu objazdowego. 3. Materiały wyjściowe - funkcjonujące programy sygnalizacji świetlnej - projekt korekty programów sygnalizacji autorstwa WIM zatwierdzenie - pomiary ruchu kwiecień 2010r - koncepcja organizacji ruchu zastępczego na czas przebudowy ul. Awicenny 4. Pomiar i prognoza ruchu Wyniki pomiarów przedstawiono na diagramach. Pomiar wykonano w dniu roboczym w godzinach szczytów komunikacyjnych tj. 7:30-8:30 15:30-16:30 przy dobrych warunkach pogodowych. Na podstawie pomiarów stworzono prognozę ruchu. Zgodnie z załoŝeniami koncepcji ruchu zastępczego przebieg trasy objazdu dla jednego kierunku ruchu przez ul. Krzemieniecką, Grabiszyńską, Solskiego. Podstawowym załoŝeniem jest pozostawienie na ul. Awicenny jednego kierunku ruchu (w stronę ul. Mińskiej) oraz poprowadzenie drugiego kierunku trasą objazdu 10
W kontekście analizy przepustowości programów sygnalizacji na skrzyŝowaniu ul. Solskiego Wiejska Karmelkowa przyjęto następujące załoŝenia. Potoki ruchu z ul. Awicenny przełoŝono na ul. Solskiego. ZałoŜono, Ŝe całość ruchu na relacji prawoskrętnej z ul. Awicenny w ul. Mokronoską przeniesie się na relację prawoskrętną z ul. Solskiego w ul. Wiejską. Jednocześnie relacja skrętu w lewo z ul. Awicenny w Wiejską jedynie w części ok. 50 % przeniesie się na relację ul. Solskiego Karmelkowa. Pozostała cześć ruchu dojazdowego do centrum wybierze alternatywne drogi. 11
12
Prognoza ruchu 13
4. Projektowane rozwiązania Zaprojektowano korektę programów sygnalizacji na skrzyŝowaniu ul. Solskiego Wiejska Karmelkowa, Grabiszyńska Fiołkowa oraz Grabiszyńska brama główna Cm. Grabiszyńskiego. SkrzyŜowanie ul. Solskiego Wiejska Karmelkowa Zgodnie z wytycznymi WIM zaprojektowano programy akomodacyjne w celu zoptymalizowania warunków ruchu na skrzyŝowaniu na czas funkcjonowania zastępczej organizacji ruchu. Ze względu na postulowane przez WIM zwiększenie przepustowości wlotu ul. Wiejskiej oraz zwiększenie natęŝenia ruchu na wlocie ul. Solskiego związane z prowadzeniem trasy objazdu zaprojektowano zmianę układu faz oraz proporcji otwarć dla poszczególnych wlotów przy jednoczesnym wydłuŝeniu cyklu sygnalizacji. Zaprojektowano Programy akomodacyjne 1AK70 i 1AK70P oraz programy awaryjne stałoczasowe 2AW80, 3AW100, 4AW100 Algorytm pracy sygnalizacji Program końcowy i początkowy Harmonogram pracy sygnalizacji Korektę tabeli kolizji po przeliczeniu czasów skorygowano wartości dla pary grup K9-K4 z 10 na 9 sekund Na wniosek WIM sygnalizator jazdy warunkowej K5s przy sygnalizatorze K5a (otwarcie w trakcie trwania akomodowanego otwarcia przejścia dla pieszych P8cd) o Sygnalizator K5a ogólny Pozostawiono bez zmian Pozostałe czasy kolizji z docelowej tabeli kolizji układ sygnalizatorów na skrzyŝowaniu Elementy akomodacji doprojektowano detektory radarowe do montaŝu na istniejących konstrukcjach bramowych i wysięgnikach 14
o detektor X1 na wlocie ul. Solskiego do montaŝu między sygnalizatorem K5a i K5b powinien obejmować zasięgiem działania dwa skrajne prawe pasy ruchu na wlocie wykrywanie pojazdów zbliŝających powinno następować z odległości co najmniej 80 metrów o detektor X7 na wlocie ul. Karmelkowej do montaŝu na bramie sygnalizacyjnej między sygnalizatorami K7a i K7b powinien obejmować zasięgiem działania dwa pasy ruchu na całym odcinku akumulacji o detektor X8 na wlocie ul. Karmelkowej do montaŝu na wysięgniku przy sygnalizatorze K8b powinien obejmować zasięgiem przede wszystkim pas dojazdowy dla relacji skrętu w lewo i na wprost (wskazanym jest równieŝ objecie zasięgiem pasa dla relacji prawoskrętnej) detektory radarowe naleŝy zamontować w sposób umoŝliwiających ich prawidłową pracę ze szczególnym uwzględnieniem precyzyjnie określonych obszarów jezdni na których mają wykrywać ruch zaprojektowano cztery detektory przyciskowe G8a-d przy przejściu i przejeździe rowerowym przez wlot ul. Wiejskiej o detektory naleŝy zamontować na istniejących słupkach HY przy sygnalizatorach P8d, R8c i R8d oraz na słupie wysięgnikowym z sygnalizatorem P8c o zastosować detektory z potwierdzeniem zgłoszenia o instalacje wyposaŝyć w urządzenie nadające komunikat dla pieszych i rowerzystów o konieczności wciśnięcia przycisku aby przejść SkrzyŜowanie ul. Grabiszyńska Fiołkowa Zgodnie z wytycznymi WIM zaprojektowano program akomodacyjny w celu zoptymalizowania warunków ruchu na skrzyŝowaniu na czas funkcjonowania zastępczej organizacji ruchu. Akomodacją objęto relacje tramwajowe. W programie zaprojektowano wzbudzaną fazę F2, która moŝe być pomijana w przypadku braku zgłoszeń z detektora L51 UWAGA: Zaprojektowana detekcja poprawi koordynację przejazdu tramwajów na w kierunku południowym kosztem upośledzenia przepustowość jezdni zachodniej ul. Grabiszyńskiej. W przypadku pobudzania dodatkowego akomodowanego otwarcia dla tramwajów w cyklu przepustowość relacji kołowej w kierunku ul. Solskiego spada o 25 %. 15
Jednocześnie w celu poprawy warunków ruchu na skrzyŝowaniu zmieniono układ faz ruchu. Otwarcie przejścia dla pieszych P5e-P5f następuje jednocześnie z otwarciem wlotu ul. Hallera (bocznej). Na wlocie ul. Hallera zmianie ulega struktura kierunkowa pasów ruchu zrezygnowano z drugiego pasa do skrętu w prawo (konieczność korekty oznakowania poziomego (strzałki kierunków) i pionowego (znaki F-10, F-11). Zaprojektowane zmiany w organizacji ruchu zwiększają przepustowość wlotu północnego ul. Grabiszyńskiej, co poprawi płynność ruchu na trasie objazdu. Zaprojektowano Program akomodacyjny 1AK90 oraz program awaryjny stałoczasowy 2AW120 Algorytm pracy sygnalizacji Program końcowy i początkowy Harmonogram pracy sygnalizacji (czas pracy programu akomodacyjnego odpowiada programom awaryjnym) Korektę docelowego oznakowania wlotu ul. Hallera (bocznej) Zaprojektowano strzałkę jazdy warunkowej K6s przy sygnalizatorze K6 Korektę offsetu koordynacyjnego do wartości Pozostawiono bez zmian czasy kolizji z docelowej tabeli kolizji Elementy akomodacji Zaprojektowano detektor wykrywający tramwaj zbliŝający się od strony skrzyŝowania z ul. Klecińską. detektor powinien wykrywać tramwaj z odległości 70 metrów od sygnalizatora T5. Dopuszcza się zastosowanie detektora w postaci pętli indukcyjnej w osi torowiska lub detektor trakcyjny lub videodetektor. SkrzyŜowanie ul. Grabiszyńska brama główna Cmentarza Grabiszyńskiego Dokonano zmiany w algorytmie sterowania sygnalizacją osłabiając priorytet komunikacji zbiorowej. Po korekcie faza programu obsługująca ruch tramwajów będzie załączana niezwłocznie ale tylko w przypadku kiedy na przejazd oczekują tramwaje na obu kierunkach. W pozostałych przypadkach, gdy na przejazd oczekiwać będzie tramwaj tylko na jednym z kierunków faza 16
zostanie wzbudzona w momencie braku ruchu pojazdów na ul. Grabiszyńskiej lub po upływie czasu maksymalnego wydłuŝenia fazy kołowej, które określono na 100 sekund Pozostawiono bez zmian czasy kolizji z docelowej tabeli kolizji układ sygnalizatorów na skrzyŝowaniu układ faz ruchu 17
Programy sygnalizacji 18
SkrzyŜowanie ul. Solskiego Wiejska Karmelkowa 19
20
Program akomodacyjny (z pieszymi) 21
Program akomodacyjny (bez pieszych) 22
ALGORYTM STEROWANIA Warunki: W1 Czy jest zgłoszenie na detektorze X7? W2 Czy jest zgłoszenie na detektorze X8? W3 Czy jest zgłoszenie na detektorach G8a-d? W4 Czy jest zgłoszenie na detektorze X7? W5 Czy jest zgłoszenie na detektorze X7? 23
24
25
26
27
28
29
30
31
Harmonogram pracy sygnalizacji Lp Dzień Programy godzina Programy początku godzina końca 1 śp śp 00:00 08:00 2 2AK080 2AW080 08:00 10:00 3 3AK100 3AW100 10:00 14:00 4 4AK100 4AW100 14:00 21:00 5 2AK080 2AW080 21:00 22:00 6 śp śp 22:00 00:00 7 śp śp 00:00 08:00 8 2AK080 2AW080 05:30 06:30 9 3AK100 3AW100 06:30 13:00 10 4AK100 4AW100 13:00 21:00 11 2AK080 2AW080 21:00 22:30 12 śp śp 22:30 00:00 13 śp śp 00:00 08:00 14 2AK080 2AW080 00:00 07:30 15 3AK100 3AW100 07:30 13:00 16 4AK100 4AW100 13:00 20:00 17 2AK080 2AW080 20:00 22:00 18 Niedziela Dowolny dzień Sobota śp śp 22:00 00:00 32
Przepustowość ( wg met. średnich odstępów czasowych) program akomodacyjny - maksymalne wydłuŝenia - szczyt poranny Grupa Sygnalizator Nadzorowana relacja NatęŜenie Program Tc=100sek (prognoza) otwarcie przepust rezerwa [E/h] [s] [E/h] [%] K1 K5a w prawo* 950 51 909-4,6 K2 K5b na wprost 570 33 600 5,0 K3 K5c w lewo 60 17 326 81,6 K4 K6a w prawo 140 25 463 69,8 K5 K6b na wprost, w lewo 110 6 154 28,7 K6 K7a na wprost, w prawo 310 22 411 24,7 K7 K7b w lewo 180 11 240 25,0 K8 K8a w prawo 80 28 514 84,4 K9 K8b na wprost, w lewo 530 29 531 0,3 program akomodacyjny - maksymalne wydłuŝenia - szczyt popołudniowy Grupa Sygnalizator Nadzorowana relacja NatęŜenie Program Tc=100sek (prognoza) otwarcie przepust rezerwa [E/h] [s] [E/h] [%] K1 K5a w prawo * 860 47 840-2,4 K2 K5b na wprost 590 32 583-1,2 K3 K5c w lewo 40 17 326 87,7 K4 K6a w prawo 110 25 463 76,2 K5 K6b na wprost, w lewo 90 6 154 41,7 K6 K7a na wprost, w prawo 500 27 497-0,6 K7 K7b w lewo 300 16 326 7,9 K8 K8a w prawo 100 24 446 77,6 K9 K8b na wprost, w lewo 450 25 463 2,8 * otwarcie znacznie wydłuŝone w przypadku pominięcia otwarcia na akomodowanym przejściu dla pieszych przez ul.wiejską 33
SkrzyŜowanie ul.grabiszyńska Fiołkowa 34
35
Program akomodacyjny 36
ALGORYTM STEROWANIA 37
38
39
40
41
SkrzyŜowanie ul.grabiszyńska brama główna cmentarza Grabiszyńskiego 42
Schemat skrzyŝowania 43
Algorytm sterowania 44
Detektory - warunki wydłuŝania faz 45
46
Tabela kolizji 47
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. Rozdział 4 DoposaŜenie istniejącej sygnalizacji świetlnej Karmelkowa al. Piastów Solskiego Wiejska w urządzenia detekcji pojazdów oraz przyciski dla pieszych. 48
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. OPIS do projektu doposaŝenia sygnalizacji świetlnej na skrzyŝowaniu ulic Karmelkowa Al. Piastów Solskiego Wiejska we Wrocławiu w urządzenia do detekcji pojazdów oraz przyciski dla pieszych I. DANE OGÓLNE 1. PODSTAWOWE PRZEPISY I NORMY 1. Norma N SEP-E-004 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa. 2. Miejskie Teletechniczne Kanały Kablowe (MTKK) dla Miasta Wrocławia 3. Ogólne wytyczne do projektowania i wykonywania instalacji ulicznej sygnalizacji świetlnej. Wersja 1.3. ZDiUM Wrocław 31.08.2009 2. OPRACOWANIA WYKORZYSTANE W PROJEKCIE 1. Katalog wyrobów APKO styczeń 2010 2. Karta katalogowa przycisku sygnalizacyjnego EK 533 Busch Polska 3. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA W celu zoptymalizowania warunków ruchu na skrzyŝowaniu na czas funkcjonowania zastępczej organizacji ruchu konieczne jest wprowadzenie akomodacji na skrzyŝowaniu ulic Karmelkowa Al. Piastów Solskiego Wiejska. Opracowanie obejmuje: - montaŝ przycisków dla pieszych / rowerzystów 4 szt. - montaŝ detektorów radarowych dla pojazdów kołowych 3 szt. - ułoŝenie kabla YKSY 7x1,5 350 m II. CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA 1. Stan istniejący Na chwilę obecną sygnalizacja na skrzyŝowaniu ulic Karmelkowa Al. Piastów Solskiego Wiejska istnieje sygnalizacja świetlna stałoczasowa. Pracą sygnalizacji steruje sterownik MPS-RP prod. DSA. Sieć kablowa sterownicza ułoŝona jest w kanalizacji kablowej, ze studniami typu telefonicznego. Lokalizacja urządzeń zasilających oraz sterownika sygnalizacji nie ulega zmianie. Nie ma potrzeby rozbudowy kanalizacji kablowej. 2. Stan projektowany 2.1. Przyciski dla pieszych i rowerzystów Zaprojektowano przyciski dla pieszych wyposaŝone w sygnalizator akustyczny i dźwiękowy. Akustyka powinna posiadać moŝliwość wyciszenia na porę nocną. Wymagania takie spełnia np. przycisk dla pieszych EK533 prod. Bush Polska. Wszystkie przyciski naleŝy montować na wysokości 1,2m od nawierzchni terenu od strony chodnika w przypadku przycisków dla pieszych oraz od strony ścieŝki rowerowej w przypadku przycisków dla rowerzystów. Nad przyciskami naleŝy umieścić tabliczkę z 49
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. informacją o konieczności wciśnięcia przycisku aby przejść. Do zasilania przycisków zaprojektowano kabel sygnalizacyjny YKSY 7x1,5. Do podłączenia przycisku niezbędne jest 6 Ŝył. Wolna Ŝyłę naleŝy podłączyć do konstrukcji wsporczej z jednej strony i do zacisku PE w sterowniku z drugiej strony. 2.2. Detektory radarowe Zaprojektowano detektory radarowe typu APCO MFDR-3 do montaŝu na istniejących konstrukcjach bramowych i wysięgnikach. Detektor X1 naleŝy zamontować na wlocie ul. Solskiego na istniejącej konstrukcji bramowej do pomiędzy sygnalizatorem K5a i K5b. Strefa detekcji detektora X1 ma obejmować zasięgiem działania dwa skrajne prawe pasy w odległości od linii zatrzymania do 80m od konstrukcji bramowej. Detektor X7 naleŝy zamontować na wlocie ul. Karmelkowej na istniejącej konstrukcji typu SUR pomiędzy sygnalizatorami K7a i K7b. Strefa detekcji powinna obejmować dwa pasy ruchu na całym odcinku akumulacji. Detektor X8 naleŝy zamontować na wlocie ul. Wiejskiej na istniejącej konstrukcji typu SUR przy sygnalizatorze K8b. Strefa detekcji powinna obejmować zasięgiem pas dojazdowy dla relacji skrętu w lewo i na wprost oraz pas dla relacji prawoskrętnej. Wszystkie detektory radarowe naleŝy zasilić przewodem typu YKSY 7x1,5. 2.3. Prowadzenie kabli Do zasilania urządzeń detekcji naleŝy wykorzystać istniejącą kanalizację kablową. Prowadząc kable jednym odcinkiem kanalizacji wszystkie nowe kable umieścić we wspólnej rurze. 2.4. Sterownik ulicznej sygnalizacji świetlnej Istniejący sterownik ulicznej sygnalizacji świetlnej MPS-RP naleŝy doposaŝyć w moduły detektorów radarowych oraz moduły przycisków dla pieszych. Opracowanie mgr inŝ. Marek Joachimiak 50
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. Rozdział 5 Budowa kanalizacji kablowej oraz pętli indukcyjnej dla potrzeb detekcji tramwajów na skrzyŝowaniu Grabiszyńska Fiołkowa we Wrocławiu. 51
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. OPIS do projektu doposaŝenia sygnalizacji świetlnej na skrzyŝowaniu ulic Grabiszyńska Fiołkowa we Wrocławiu w urządzenia detekcji tramwajów I. DANE OGÓLNE 1. PODSTAWOWE PRZEPISY I NORMY 1. Norma N SEP-E-004 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa. 2. Miejskie Teletechniczne Kanały Kablowe (MTKK) dla Miasta Wrocławia. 3. Ogólne wytyczne do projektowania i wykonywania instalacji ulicznej sygnalizacji świetlnej. Wersja 1.3. ZDiUM Wrocław 31.08.2009 2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA W celu zoptymalizowania warunków ruchu na skrzyŝowaniu na czas funkcjonowania zastępczej organizacji ruchu konieczne jest wprowadzenie akomodacji dla tramwajów. Nowy odcinek kanalizacji kablowej słuŝyć ma podłączeniu nowej pętli detekcyjnej wykrywającej tramwaje zbliŝające się od strony skrzyŝowania z ul. Klecińką. Opracowanie obejmuje: - montaŝ pętli indukcyjnej w torowisku tramwajowym 1 szt. - budowa kanalizacji kablowej jednootworowej z rury DVK110 66 m - ułoŝenie kabla YStYekw2x2,5 160 m - wymiana sterownika na MPS-RP 1 szt. II. CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA 1. Stan istniejący Na chwilę obecną sygnalizacja na skrzyŝowaniu ulic Fiołkowej i Grabiszyńskiej istnieje sygnalizacja świetlna stałoczasowa. Pracą sygnalizacji steruje sterownik MPS-95 prod. DSA. Sieć kablowa sterownicza ułoŝona jest w kanalizacji kablowej, ze studniami typu telefonicznego. Lokalizacja urządzeń zasilających oraz sterownika sygnalizacji nie ulega zmianie. W wyniku inwentaryzacji stwierdzono niedroŝność kanalizacji kablowej pod ulicą Grabiszyńską przy krawęŝniku od strony chodnika na wysokości bramy Grabiszyńska 307. 2. Stan projektowany 2.1. Pętla indukcyjna Zaprojektowano pętlę indukcyjną zlokalizowaną w torowisku tramwajowym w odległości 70m od istniejącego słupka sygnalizacyjnego z sygnalizatorem T5. Pętlę naleŝy wykonać przewodem LgYd1x2,5mm2/750V wykonując 2 zwoje. Szczegóły konstrukcyjne pętli pokazane są na rysunku nr 20. W celu zabezpieczenia pętli przed przemieszczaniem naleŝy ją przymocować do podkładów tramwajowych za pomocą opasek z taśmy stalowej Szczegóły montaŝu pętli pokazano na rysunku nr 21. Przewód LgYd 2,5mm2 od pętli do najbliŝszej studni kablowej skręcić między sobą 10 razy na metr. W studni kablowej przewód LgYd1x2,5mm2 naleŝy połączyć z kablem YStYekw2x2,5mm2. Połączenie wykonać jako lutowane. Całość zabezpieczyć mufą termokurczliwą z klejem. Kabel YStYekw2x2,5mm2 prowadzić nowym odcinkiem kanalizacji kablowej do połączenia z istniejącą kanalizacją dla potrzeb sygnalizacji i dalej aŝ do sterownika ulicznej sygnalizacji świetlnej. Całość trasy 52
Przebudowa ul. Awicenny we Wrocławiu na odcinku od ul. Wiejskiej do przejazdu kolejowego. uczytelniono na planie sytuacyjnym rysunek nr 19. 2.2. Kanalizacja kablowa Zaprojektowano budowę nowego odcinka kanalizacji kablowej z rury DVK110 długości 66m oraz ustawienie dwóch nowych studni typu SK-1 z pokrywami klasy A15. Kanalizację naleŝy prowadzić wzdłuŝ krawęŝnika drogowego w odległości 20cm od jego krawędzi. Głębokość ułoŝenia rur 50cm licząc od rzędnej terenu do wierzchniej powłoki rury. Z uwagi na biegnące w pobliŝu kable dla zasilania trakcji tramwajowej całość prac naleŝy prowadzić z uŝyciem sprzętu ręcznego z zachowaniem szczególnej ostroŝności. Zaprojektowana powyŝej kanalizacja kablowa zostanie wykonana w trakcie prac związanych z remontem torowiska tramwajowego. W chodniku na wysokości bramy Grabiszyńska 307 naleŝy dokonać rozkopu i udroŝnić istniejącą kanalizację kablową. Miejsce awarii uczytelniono na planie sytuacyjnym. UdroŜnioną kanalizację naleŝy oczyścić i zabezpieczyć rurą dzieloną PS160 dł. 1m. 2.3. Sterownik ulicznej sygnalizacji świetlnej Ze względu na zakończenie produkcji modułów do sterowników MPS-95 konieczna jest wymiana sterownika na MPS-RP. Nowy sterownik ulicznej sygnalizacji świetlnej naleŝy wyposaŝyć w: - obudowa sterownika kompletna z wkładkami zamka 1333 - moduł sterujący z wbudowanym GPS - moduł klimatyzacji (sterujący grzałką i wentylatorem) - moduł grzałki z wentylatorem wymuszającym obieg - moduł wyłącznika awaryjnego - moduł zasilacza 5V - moduł synchronizacji - moduł monitoringu sterownika (standard GPRS) - antena do systemu GPS - oświetlenie wnętrza sterownika (klasa 2) - włącznik oświetlenia - gniazdo serwisowe zabezpieczone P301 16A 30mA oraz S301 B10 - zabezpieczenie róŝnicowo-prądowe sterownika P301 16A 100mA - zabezpieczenia zwarciowe S301 B16 - zabezpieczenie przeciwprzepięciowe B i C - moduł wykonawczy podstawowy (8szt.) - moduł nadzorcy - moduł zasilania awaryjnego - karta pętli indukcyjnych cztero wejściowa Punkt neutralny PE sterownika naleŝy uziemić za pomocą uziomu prętowego typu Galmar. Rezystancja uziomu R<30Ω. Po wykonaniu całości prac naleŝy wykonać pomiary: - rezystancji izolacji kabli dla nowej pętli indukcyjnej - skuteczności ochrony przeciwporaŝeniowej - poprawności działania wyłączników róŝnicowoprądowych - rezystancji uziemienia przy sterowniku Opracowanie mgr inŝ. Marek Joachimiak 53
5s t dla spelniony Warunek 230 50 20 5, 2 5, 2 06, 0 54, 2 A punkcie w Zwarcie. 4 pomijalne 94 1, 08, 0,1 12 2 yjny sygnalizac Kabel. 3 001, 0 006, 0,107 0 2 05, 0 006, 0 53, 4 2 6 4 YKY kablowe Linie. 2 06, 0 32, 0 087, 0 2 55, 0 32, 0,86 0 2 35 4 YAKY kablowe Linie. 1 0 2 2 3 3 2 2 1 1 = = < = = Ω = + = Ω = = Ω = = Ω = = Ω = = Ω = = U I Z Z X R X R X R a SA SA