Załącznik Nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012 S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Diagnostyka parazytologiczna Obowiązkowy Wydział Lekarsko-Biotechnologiczny i Medycyny Laboratoryjnej (WLBiML) Analityka medyczna (KAM) Nie dotyczy jednolite magisterskie (S2J) Forma studiów Stacjonarne (s ) Rok studiów III Semestr studiów 05 Liczba przypisanych punktów ECTS 3,5 Formy prowadzenia zajęć Wykłady/ćwiczenia lab. (45 godzin: 30 h ćw; 15 h w.) Osoba odpowiedzialna za moduł Osoby prowadzące zajęcia Strona internetowa Prof. dr hab. Elżbieta Kalisińska: ekalist@pum.edu.pl Prof. dr hab. Elżbieta Kalisińska: ekalist@pum.edu.pl Dr hab. Lidia Kołodziejczyk: kolo@pum.edu.pl Dr Danuta Kosik-Bogacka: kodan@pum.edu.pl Dr Natalia Łanocha: nlanocha@o2.pl www.pum.edu.pl Język prowadzenia zajęć polski Strona 1 z 8
Informacje szczegółowe Cele modułu Wymagania wstępne w zakresie Wiedzy Umiejętności Kompetencji społecznych Celem nauczania przedmiotu jest przekazanie studentom analityki medycznej wiedzy z parazytologii, ze szczególnym uwzględnieniem metod diagnostycznych stosowanych w tej dziedzinie. W programie uwzględniono następujące zagadnienia: Podstawowe pojęcia z parazytologii. Rodzaje szkodliwego działania pasożytów. Biologia i chorobotwórczość najczęstszych gatunków pasożytów człowieka spośród pierwotniaków, płazińców i obleńców. Stawonogi jako czynniki chorobotwórcze i wektory chorób pasożytniczych, bakteryjnych i wirusowych. Układ pasożyt-żywiciel w aspekcie wybranych zjawisk immunologicznych. Pasożyty oportunistyczne. Elementy epidemiologii chorób pasożytniczych. Metody diagnostyczne stosowane w parazytologii. Zasady przygotowania i przechowywania materiału diagnostycznego do badań. Zapobieganie chorobom pasożytniczym. Znajomość podstaw anatomii i fizjologii człowieka Obsługa mikroskopu optycznego z wykorzystaniem immersji Nawyk samokształcenia; praca w zespole Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) Numer efektu kształcenia Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: SYMBOL (odniesienie do EKK) Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) WIEDZA W01 W02 W03 W04 zna objawy i przyczyny wybranych chorób pasożytniczych oraz metody ich oceny zna zasady dobrej praktyki laboratoryjnej, prawne, organizacyjne i etyczne uwarunkowania czynności diagnostyki laboratoryjnej oraz wymagania dotyczące organizacji medycznego laboratorium diagnostycznego zna wskazania do poszerzenia diagnostyki laboratoryjnej w wybranych parazytozach oraz zalecane testy specjalistyczne zna rodzaje i charakterystykę materiału biologicznego, zasady i metodykę pobierania, transportu, przechowywania i przygotowania do analizy próbek (w tym: miejsce i czas K_W05 K_W17 K_W21 K_W22 3 testy cząstkowe z kolejnych bloków ćwiczeniowych i 3 zaliczenia praktyczne z rozpoznawania preparatów. Testowe zaliczenie końcowe (test wielokrotnego Strona 2 z 8
W05 W06 U01 U02 U03 U04 U05 pobrania, wpływ czynników interferujących, dobór utrwalaczy, temperatury) zna teoretyczne i praktyczne aspekty metod oraz znaczenie diagnostyczne ilościowego i jakościowego badania kału i innych próbek biologicznych zna mechanizmy pasożytnictwa, drogi przenoszenia i chorobotwórczość pasożytów człowieka oraz zna metody ich rozpoznawania (makroskopowe, mikroskopowe, immunologiczne i molekularne). UMIEJĘTNOŚCI potrafi przekazywać informacje o wyniku bez ingerencji w kompetencje lekarza potrafi przeszkolić pacjenta przed pobraniem materiału do badań potrafi pobierać materiał do badań, ocenić jego przydatność, przechowywać i przygotowywać próbki do analizy umie określić przydatność diagnostyczną badania laboratoryjnego potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki ilościowych i jakościowych badań kału, zeskrobin skóry i rzęs na obecność jaj, cyst i innych stadiów rozwojowych pasożytów oraz ocenić wyniki tych badań w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki chorobowej K_W29 K_W32 K_U02 K_U03 K_U05 K_U09 K_U20 potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki badań w K_U22 U06 diagnostyce parazytoz (w tym: toksoplazmozy, giardiazy, amebozy, malarii oraz helmintoz umie optymalizować ofertę badań K_U30 laboratoryjnych, przydatną lekarzowi w stawianiu właściwej diagnozy, oraz U07 zaplanować strategię poszerzenia diagnostyki o testy potwierdzające i specjalistyczne, zgodnie z postępem wiedzy oraz rachunkiem ekonomicznym potrafi ocenić spójność zbiorczych wyników K_U31 U08 badań z zakresu parazytologii medycznej w odniesieniu do określonej parazytozy potrafi rozwiązywać problemy diagnostyczne K_U35 U09 w różnych aspektach parazytologii medycznej z wykorzystaniem współczesnych źródeł informacji KOMPETENCJE SPOŁECZNE rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, K_K01 K01 potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób K02 potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej K_K02 różne role K03 prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy K_K04 związane z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego K04 potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, K_ wyboru, 40 pytań) 3 testy cząstkowe z kolejnych bloków ćwiczeniowych oraz 3 zaliczenia praktyczne z rozpoznawania preparatów. Testowe zaliczenie końcowe (test wielokrotnego wyboru, 40 pytań) Strona 3 z 8
współpracowników i otoczenia wykazuje umiejętność i nawyk K_K06 samokształcenia jest przygotowany do wykonywania K_K07 K06 zawodu diagnosty laboratoryjnego Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć Numer efektu kształcenia Symbol modułu lub Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: Wykład Forma zajęć dydaktycznych Zajęcia seminaryjne Ćw. laborat. Ćw. projektowe Ćwiczenia kliniczne Ćwiczenia Zajęcia praktyczne inne... W01 W02 zna objawy i przyczyny wybranych chorób pasożytniczych oraz metody ich oceny zna zasady dobrej praktyki laboratoryjnej, prawne, organizacyjne i etyczne uwarunkowania czynności diagnostyki laboratoryjnej oraz wymagania dotyczące organizacji medycznego laboratorium diagnostycznego W03 zna wskazania do poszerzenia diagnostyki laboratoryjnej w wybranych parazytozach oraz zalecane testy specjalistyczne W04 zna rodzaje i charakterystykę materiału biologicznego, zasady i metody pobierania, transportu, przechowywania i przygotowania próbek do analizy (w tym: miejsce i czas pobrania, wpływ czynników interferujących, dobór utrwalaczy, temperatury) W05 zna teoretyczne i praktyczne aspekty metody oraz znaczenie diagnostyczne ilościowego i jakościowego badania prób biologicznych W06 U01 U02 U03 zna mechanizmy pasożytnictwa, drogi przenoszenia i chorobotwórczość pasożytów człowieka oraz zna metody ich rozpoznawania (makroskopowe, mikroskopowe, immunologiczne i molekularne). potrafi przekazywać informację o wyniku bez ingerencji w kompetencje lekarza potrafi przeszkolić pacjenta przed pobraniem materiału do badań potrafi pobierać materiał do badań, ocenić jego przydatność, przechowywać i przygotowywać do analizy Strona 4 z 8
U04 U05 U06 U07 U08 U09 K01 umie określić przydatność diagnostyczną badania laboratoryjnego potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki ilościowych i jakościowych badań kału, zeskrobin skóry i rzęs na obecność jaj, cyst i innych stadiów rozwojowych pasożytów oraz ocenić wyniki tych badań w odniesieniu do określonej patologii lub jednostki chorobowej potrafi uzyskiwać wiarygodne wyniki badań w diagnostyce parazytoz (w tym: toksoplazmozy, giardiazy, amebozy, malarii oraz helmntoz) umie optymalizować ofertę badań laboratoryjnych, przydatną lekarzowi w stawianiu właściwej diagnozy oraz zaplanować strategię poszerzenia diagnostyki o testy potwierdzające i specjalistyczne, zgodnie z postępem wiedzy oraz rachunkiem ekonomicznym potrafi ocenić spójność zbiorczych wyników badań z zakresu parazytologii medycznej w odniesieniu do określonej parazytozy potrafi rozwiązywać problemy diagnostyczne w różnych aspektach parazytologii medycznej z wykorzystaniem współczesnych źródeł informacji rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób K02 K03 K04 potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego potrafi dbać o bezpieczeństwo własne, współpracowników i otoczenia wykazuje umiejętność i nawyk samokształcenia K06 jest przygotowany do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego Treść modułu (przedmiotu) kształcenia Symbol Odniesienie do efektów treści Opis treści kształcenia kształcenia dla modułu kształcenia TK01 Podstawowe terminy parazytologiczne. W01;W06; K01; Oddziaływanie pasożytów i żywicieli TK02 Biologia, epidemiologia, chorobotwórczość i W01; W03; W04; W05; Strona 5 z 8
TK03 TK04 T TK06 TK07 TK08 TK09 TK10 TK11 TK12 TK13 TK14 TK15 TK16 diagnostyka wybranych gatunków pasożytów (pierwotniaki: Trichomonas tenax, Entamoeba gingivalis, Leishmania tropica, Balantidium coli, Blastocystis hominis; tasiemce: Echinococcus multilocularis) Parazytozy subtropikalnych i tropikalnych stref klimatycznych (przywry: Paragonimus westermani, Opisthorchis felineus, Schistosoma haematobium, S. mansoni, S. japonicum; nicienie: Ancylostoma duodenale, Dracunculus medinensis; nitkowce: Loa loa, Wuchereria bancrofti, Onchocerca volvulus) Układ pasożyt-żywiciel w aspekcie zjawisk immunologicznych Pasożyty oportunistyczne: Babesia mirocti, Cryptosporidium parvum, Acanthamoeba castellanii, Naegleria fowleri, Pneumocystis jiroveci (grzyby), Strongyloides stercoralis Włośnica jedna z najpoważniejszych chorób pasożytniczych w Polsce Laboratoryjne kryteria rozpoznawania chorób pasożytniczych Pierwotniaki - wiciowce: Trichomonas vaginalis, Trichomonas tenax, Giardia lamblia, Trypanosoma brucei gambiense, T. brucei rhodesiense Pierwotniaki - wiciowce: Trypanosoma cruzi, Leishmania donovani; Pełzaki: Entamoeba histolytica, E. coli Pierwotniaki - sporowce: Plasmodium vivax, P. malariae, P. ovale, P. falciparum, P. Knowlesi,Toxoplasma gondii Zaliczenie teoretyczne i praktyczne pierwotniaków. Przywry (Trematoda): Fasciola hepatica, Fasciolopsis buski, Dicrocoelium dendriticum, Clonorchis sinensis Przywry (Trematoda): Schistosoma spp.; Tasiemce (Cestoda): Diphyllobotrium latum, Taenia saginata, T. solium Tasiemce (Cestoda): Echinoccocus granulosus, Hymenolepis nana, H. diminuta, Dipylidium caninum; Nicienie (Nematoda): Ascaris lumbricoides, Enterobius vermicularis Nicienie (Nematoda): Trichinella spiralis, Trichuris trichiura, Toxocara canis, T. cati, Anisakis simplex oraz nitkowce Zaliczenie teoretyczne i praktyczne płazińców i obleńców. Roztocze (Acarina): Ixodes ricinus, Argas reflexus, Ornithonyssus bacoti, Demodex folliculorum Roztocze (Acarina): Sarcoptes scabiei; Owady (Insecta): Pediculus humanus, Pthirus pubis, Cimex lectularius, Triatoma infestans, W06; K01; W01; W03; W04; W05; W06; K01; W06; K01; W06; K01; W06; K01; W01; W02; W03; W04; W05; W06; K01; K03; K04; ; K06 W01; W03: W06; K01; W01; W06; K01; Strona 6 z 8
TK17 Blatella germanica Owady (Insecta): Pulex irritans, Ctenocephalides canis, Musca domestica, Glossina palpalis, Lucilia sericata, Phlebotomus papatasi, Anopheles maculipennis, Aëdes sp. W01; W06; K01; TK18 TK19 TK20 TK21 TK22 Prezentacje studentow dotyczące wybranych chorób pasożytniczych Metody bezpośrednie w diagnostyce parazytologicznej. Rozmaz bezpośredni oraz metody zagęszczające: sedymentacja i flotacja Zaliczenie teoretyczne i praktyczne stawonogów. Metody pośrednie w diagnostyce parazytologicznej. Cz. I. Diagnostyka giardiozy. Metody pośrednie w diagnostyce parazytologicznej. Cz. II. Diagnostyka toksoplazmozy. Organizacja pracy w laboratorium parazytologicznym W01; W03; W06; U08; U09; K01; K02; W01; W02;W03; W04; W05; W06; U01; U02; U03; U04; U05; U06; U07;U08; U09; K01; K02; K03; K04; ; W01; W02;W03; W04; W05; W06; U01; U02; U03; U04; U05; U06; U07;U08; U09; K01; K02; K03; K04; ; W01; W02;W03; W04; W05; W06; U01; U02; U03; U04; U05; U06; U07;U08; U09; K01; K02; K03; K04; ; W02; W04; W05; W06; U01; U02; U03; U04; U05; U06; U07;U08; U09; K01; K02; K03; K04; ; K06 Piśmiennictwo i pomoce naukowe 1. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 2. Kuźna-Grygiel W., Kołodziejczyk L. Przewodnik do ćwiczeń z parazytologii lekarskiej. Wydawnictwo PAM, Szczecin 2003. 3. Buczek A. Choroby pasożytnicze, epidemiologia, diagnostyka, objawy. Koliber Oficyna Wydawnicza Fundacji na Rzecz Zwalczania Kleszczy, Lublin 2005. 4. Garcia L.S. Diagnostic medical parasitology, ASM Press, Washington 2007. Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h] N S Średnia Godziny kontaktowe z nauczycielem 45 Przygotowanie do ćwiczeń 17 Czytanie wskazanej literatury 5 Napisanie raportu z laboratorium/przygotowanie projektu przygotowanie prezentacji i eseju 3 Przygotowanie do egzaminu Inne - przygotowanie do zaliczenia końcowego 5 Strona 7 z 8
Uwagi Sumaryczne obciążenie pracą studenta 45 30 Punkty ECTS za moduł 3,5 Strona 8 z 8