PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. MARII SKŁODOWSKIEJ - CURIE W SZCZEPANOWIE 1.WSTĘP Program Profilaktyki przeznaczony jest dla uczniów szkoły podstawowej. Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska. Tworzy spójną całość z Programem Wychowawczym Szkoły. Program przewidziany jest do realizacji na trzy lata, począwszy od roku szkolnego 2012/2013. Opracowany został w oparciu o aktualne przepisy prawa oświatowego. 2. PODSTAWA PRAWNA Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 199t r. (Dz.U. z 1997r. Nr 78 poz. 483 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4 poz.17), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczególnych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniami (Dz. U. z 2006 r. Nr 26 poz. 226), Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr231 poz. 1375 ze zm.), Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70 poz. 472 ze zm.), Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz. U. z 2012 r. poz.124), Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych )Dz. U> z 1996 r. Nr 10 poz. 55 ze zm.), Program Profilaktyki Strona 1
Program polityki prorodzinnej państwa z dnia 3 listopada 1999r. przygotowany przez Międzyresortowy Zespół do Spraw Opracowania Polityki Prorodzinnej Państwa Konwencja Praw Dziecka 3. DIAGNOZA PROBLEMÓW WYSTEPUJACYCH W SZKOLE PODSTAWOWEJ W SZCZEPANOWIE PROBLEMY DO ZDIAGNOZOWANIA 1. Niepowodzenia szkolne. 2. Zachowania problemowe i ryzykowne (agresja werbalna i fizyczna, brak dyscypliny, wagary, niedostosowanie, problemy wynikające ze stanu zdrowia, sięganie po środki uzależniające, wchodzenie w konflikt z prawem). 3. Zjawisko odrzucenia (bądź poczucia odrzucenia) przez środowisko szkolne, izolacja uczniów w środowisku rówieśniczym. 4. Przemoc w środowisku lokalnym, rodzinie, szkole ze strony rówieśników i dorosłych (w kontekście ofiary) METODY DIAGNOZY, SPOSOBY UZYSKANIA DANYCH 1. Dane od nauczycieli (wyniki w nauce nieadekwatne do możliwości danego ucznia, absencja, problemy z zachowaniem, sytuacja rodzinna). 2. Analiza dokumentacji wychowawców klas, dzienników przedmiotowych, sprawozdań, informacje od szkolnej służby zdrowia) 3. Zgłoszenia rodziców i uczniów. 4..Dokumentacja z badań w PPP. 1. Obserwacje i informacje od nauczycieli (m.in. ankieta). 2. Zgłoszenia rodziców i uczniów ( ankieta). 3. Dane uzyskane z policji, sądów itp. 4. Dokumentacja lekarska udostępniona przez rodziców. 5. Dokumentacja z PPP. 1. Obserwacje i informacje od nauczycieli. 2. Dane uzyskane od rodziców i uczniów. 3. Dokumentacja z PPP. 1. Obserwacje i informacje od nauczycieli ( ankieta). 2. Wywiady, rozmowy, obserwacja. 3. Dane z policji. 4. Zwracanie uwagi na niepokojące sygnały Program Profilaktyki Strona 2
5. Pomoc i wsparcie dla rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i życiowej. 6. Zdrowy i bezpieczny styl życia i właściwe spędzanie czasu wolnego. płynące z otoczenia. 1. Dane od wychowawców klas. 2. Współpraca z GOPS i organizacjami charytatywnymi. 3. Zgłoszenia od rodziców. 4. współpraca z kuratorem. 1. Wyniki obserwacji. 2. Rozmowy z nauczycielami, uczniami i rodzicami. 3. Dane od wychowawców i Policji. 4. PLAN REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 L.p. Obszar działań Formy działań Prowadzący działanie Adresat Cel Termin 1. Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 1. Konsultacje dla rodziców. Nauczyciele przedmiotów, wychowawca, pracownicy PPP. Rodzice uczniów mających problemy w nauce i wybitnie zdolnych. Przekazanie rodzicom aktualnych informacji o postępach ucznia, wskazanie jego słabych stron, udzielenie wskazówek do pracy, ale także uwypuklenie mocnych stron, zalet, postępów. Skierowanie (w razie takiej konieczności) do odpowiednich instytucji lub organizacji. Program Profilaktyki Strona 3
2. Konsultacje dla nauczycieli. Pedagog, psycholog, pracownik PPP. nauczyciele Przekazanie informacji o ograniczeniach i słabych stronach dziecka oraz o jego uzdolnieniach - zaburzeniach i opóźnieniach rozwojowych, wskazanie metod pracy najbardziej efektywnych. 3. Porady i pomoc dla uczniów. Psycholog, pedagog, logopeda, pracownik PPP uczniowie Wspólne szukanie przyczyn niepowodzeń, zachęcenie do pokonywania trudności. Udzielanie pomocy Wspieranie ucznia zdolnego. 4.Pomoc psychologiczno - pedagogiczna dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się oraz z uczniem zdolnym. (indywidualizacja) Nauczyciele prowadzący zajęcia. Logopeda Psycholog uczeń Wyrównanie zaległości w nauce, realizacja planu działań wspierających, utrwalenie materiału, oraz rozwijanie uzdolnień, przygotowanie uczniów do wystąpień na terenie klasy i szkoły. Program Profilaktyki Strona 4
5. Zajęcia rewalidacyjno - wychowawcze. Nauczyciel przygotowany do prowadzenia zajęć. uczeń Realizacja indywidualnego programu edukacyjno terapeutycznego. Wyrównanie deficytów rozwojowych, kompensacja deficytów. 6. Opieka wychowawcy Wychowawca, nauczyciel przedmiotów uczeń Opieka nad uczniem, której formy będą dostosowane do wieku i możliwości dziecka. Indywidualizacja metod nauczania, umożliwienie uczniowi osiągnięcia sukcesu na terenie klasy, poprawa jego pozycji w klasie, systematyczny kontakt z rodzicami, współpraca w celu ujednolicenia i poprawy efektywności. Program Profilaktyki Strona 5
2. Zachowania problemowe i ryzykowne. 1. Konsultacje dla rodziców i stały kontakt z nimi. 2. Edukacja Nauczyciele poszczególnych przedmiotów, wychowawcy, Lider WDN, Ustalenie tematyki szkoleń Rodzice uczniów agresywnych, stwarzających problemy wychowawcze podejmujących zachowania ryzykowne. Rodzice i nauczyciele Dostarczenie rodzicom aktualnych informacji o zachowaniu uczniów, konsultowanie metod wychowawczych. Ujednolicenie oddziaływań wychowawczych, dostarczenie informacji o placówkach, w których można szukać pomocy. Dostarczenie wiedzy o przyczynach powstawania zachowań agresywnych, metodach przeciwdziałania agresji i innym formom zachowań problemowych i ryzykownych. Informacje z zakresu prawa. wg potrzeb 3. Kontakt z placówkami specjalistycznymi wychowawca Rodzice, uczeń Przekaz informacji o możliwościach skorzystania z pomocy specjalistycznej Program Profilaktyki Strona 6
3. Zjawisko zepchnięcia niektórych uczniów na margines życia szkoły, izolacja uczniów w środowisku rówieśniczym. 4. Reagowanie w sytuacji zagrożenia dzieci i młodzieży demoralizacją. 1. Dyskusja na naradach klasowych i lekcjach przedmiotowych. 2. Badania socjometryczne. 2. Psychoedukacja 3. Mediacje w konfliktach rówieśniczych rzeczywiste sytuacje lub zajęcia - warsztaty 4. Zajęcia socjoterapeutyczne nauczyciele, inni pracownicy szkoły Wychowawcy, nauczyciele przedmiotów, katecheci wychowawcy Zapraszać Psychologa, pedagoga, wychowawcy klas Wychowawcy, katecheci Przygotowany nauczyciel. uczniowie rodzice Całe klasy Całe klasy rodzice Grupy uczniów ewentualnie rodzice Uczniowie, cale klasy. Interweniowanie w sytuacjach zagrożenia demoralizacją. Zaznajomienie dzieci z regułami współżycia społecznego, dekalogiem. Rozpoznanie sytuacji społecznej klasy. Przekazanie rodzicom wiedzy z zakresu psychologii społecznej i rozwojowej. Uwrażliwienie ich na problem izolacji dziecka. Nabycie umiejętności samodzielnego i racjonalnego rozwiązywania konfliktów Rozwijanie umiejętności społecznych. (Na zebraniach z rodzicami) Wg potrzeb Program Profilaktyki Strona 7
4. 5. Zapobieganie i pomoc w przypadkach przemocy w środowisku lokalnym, rodzinie, szkole (ze strony rówieśników i dorosłych) Udzielanie pomocy i wsparcia uczniom, których 5. Stały kontakt z rodziną dziecka. Rozmowy z uczniem. 6. Działanie na terenie klasy, szkoły zmierzające do włączenia ucznia w życie klasy, szkoły. 1. Zbieranie informacji, reagowanie na dobiegające sygnały, w sytuacji zagrożenia dzieci i młodzieży demoralizacją Wychowawca, psycholog, lekarz. Wychowawcy, nauczyciele, katecheci uczeń Wszyscy pracownicy szkoły, organizacje działające na rzecz pomocy dzieciom 1. Analiza uzyskanych danych wychowawca Rodzice opiekunowie dziecka, dziecko Ofiary przemocy Uczniowie i ich rodziny Ustalenie przyczyn biernego zachowywania się i przeciwdziałania im. Ustalenie przyczyn zachowań dziecka, ułatwienie mu nawiązania kontaktu z rówieśnikami. Zachęcenie dziecka do aktywności poprzez przydział odpowiednio dobranych zadań. Rozbudzenie radości ze wspólnego działania. Pomoc ofiarom przemocy, zapobieganie sytuacjom mogącym stworzyć takie zagrożenie. Ustalenie listy osób, które wymagają udzielenia pomocy materialnej (szczególnie początek r.szk.) Program Profilaktyki Strona 8
rodziny znajdują się w trudnej sytuacji materialnej i psychologicznej. 2. Pomoc psychologiczna, rzeczowa i materialna, dożywianie, współpraca z organizacjami udzielającymi pomocy Anna Pietraszko - członek zespołu interdyscyplinarnego przy Urzędzie Gminy w Dąbrowi, nauczyciele, wychowawcy. Dzieci z ubogich rodzin. Zapobieganie zjawiskom patologicznym, niedożywienia, braku podręczników. 1.Pokazanie na czym polega zdrowy styl życia. Realizacja programu Nie pal przy mnie, proszę Dziecko w sieci Nauczyciele przedmiotów (wf, przyrody), pielęgniarka Całe klasy Dostarczenie wiedzy na temat funkcjonowania organizmu człowieka oraz zachowań prozdrowotnych, form spędzania wolnego czasu itp. 6. Propagowanie bezpiecznego i zdrowego stylu życia oraz właściwego spędzania czasu wolnego. 2. Wdrażanie właściwych form spędzania czasu wolnego 3. Spotkanie z przedstawicielami Straży Pożarnej i Policji Nauczyciele, prowadzący zajęcia pozalekcyjne, wychowawcy n-le w-f Specjaliści z zakresu bezpieczeństwa publicznego Uczniowie Uczniowie Utrwalanie nawyków, rozbudzanie zainteresowań. Dostarczenie wiedzy na temat ewentualnych zagrożeń w środowisku lokalnym i zasad bezpieczeństwa. IX/X 4. Bezpieczna droga do i ze szkoły, bezpieczna szkoła, bezpieczne ferie i wakacje. Wychowawcy klas Uczniowie Zapoznanie uczniów z zasadami BHP i bezpiecznego poruszania się po drodze Program Profilaktyki Strona 9
Przewidywane efekty działań: 1. Wzrost poczucia własnej wartości, umiejętności dokonania samooceny, poprawa wyników w nauce, kompensacja ewentualnych zaburzeń. 2. Wyciszenie agresji, poprawa w relacjach uczeń-uczeń, uczeń-osoba dorosła, minimalizacja zachowań problemowych i ryzykownych. 3. Integracja uczniów z klasą, grupą rówieśniczą. 4. Uwrażliwienie członków społeczności szkolnej na sytuacje związane z przemocą, wykorzystywaniem i molestowaniem, wskazanie źródeł pomocy. 5. Pomoc i wsparcie dla ucznia i jego rodziny. 6. Podniesienie poziomu bezpieczeństwa funkcjonowania ucznia w szkole i poza nią. Ewaluacja działań: - Ankiety, dane statystyczne, - Analiza sytuacji wychowawczej szkoły, - Konsultacje z nauczycielami i rodzicami. Program Profilaktyki Strona 10