KARTA KURSU (Studia stacjonarne) Nazwa Nazwa w j. ang. Fauna bezkręgowców wybranych środowisk Invertebrates of selected habitats Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Prof. UP dr hab. Mieczysław Mazur Zespół dydaktyczny Prof. UP dr hab. Mieczysław Mazur Prof. dr hab. Wiesław Krzemiński Dr Krzysztof Piksa, Dr Andrzej Górz Opis kursu (cele kształcenia) Kurs składa się z wykładu oraz ćwiczeń laboratoryjnych i jest prowadzony w języku polskim. Ma on poszerzyć wiedzę studentów na temat bezkręgowców, przedstawiając te zwierzęta jako funkcjonalny element środowisk przyrodniczych. Do prezentacji wybrano środowiska kserotermiczne i synantropijne na terenie Polski. Studenci poznają fachową terminologię opisującą relacje organizmów żywych ze środowiskiem. Poza tym, dowiadują się o specyfice czynników środowiskowych i ich wpływie na liczne adaptacje ze strony bezkręgowców. W ramach przedmiotu studenci rozpoznają główne typy środowisk wraz z charakterystycznymi dla nich gatunkami bezkręgowców i uzyskują wgląd w różnorodność gatunkową omawianych środowisk. Warunki wstępne Wiedza Umiejętności Kursy 1. Systematyka bezkręgowców na poziomie akademickim. 2. Zasady przygotowywania prezentacji multimedialnych. 1. Obsługa programu PowerPoint. 2. Obsługa programu graficznego (np. Photoshop). Systematyka bezkręgowców, seminarium dyplomowe. Efekty kształcenia 1
Wiedza W01, definiuje pojęcia, które opisują elementy i czynniki środowisk przyrodniczych oraz ich związek z organizmami żywymi. W02, charakteryzuje różnice w przystosowaniach bezkręgowców do środowisk kserotermicznych i synantropijnych. W03, rozumie ewolucyjne podłoże adaptacji bezkręgowców do określonych środowisk. W04, zna liczne przykłady gatunków i taksonów wyższej rangi charakterystycznych dla poszczególnych środowisk. W05, rozpoznaje wpływ antropopresji w faunie rodzimej i określa jego skutki. K_W19 K_W02 K_W13 K_W16 K_W13, K_W19 Umiejętności U01, wyszukuje i wartościuje źródła informacji na zadany temat. U02, zestawia zebrane informacje w formie prezentacji multimedialnej, według ogólnie przyjętych zasad. U03, referuje treści merytoryczne zawarte w prezentacji. U04, rozpoznaje taksony charakterystyczne dla różnych środowisk (mikrośrodowisk) kserotermicznych i synantropijnych. U05, rozpoznaje ważniejsze typy środowisk. U06, zadaje logiczne pytania używając poprawnej terminologii i uczestniczy w dyskusji. K_U19 K_U20, K_U10 K_U12 K_U13 K_U13, K_U20 K_U12, K_U21 Kompetencje społeczne 2
E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne K01, efektywnie współpracuje w grupie. K02, odpowiada za jakość wykonanej pracy. K03, krytycznie ocenia informacje publikowane i rozpowszechniane w mediach (internecie). K_K08 K_K10 K_K13 Forma zajęć Wykład (W) Organizacja Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 5 6 Opis metod prowadzenia zajęć Wykład jest przygotowany w formie prezentacji multimedialnej. Studenci mają możliwość zadawania pytań i sugerowania zagadnień szczególnie interesujących lub trudnych, które należy omówić bardziej szczegółowo. Ćwiczenia polegają na omawianiu przez studentów wybranych środowisk przyrodniczych i żyjących tam gatunków bezkręgowców. Forma prezentacji multimedialnej zachęca studentów do zadawania pytań i rozwijania dyskusji. Poza tym studenci oglądają wybrane gatunki zwierząt bezkręgowych w postaci preparatów makroskopowych. Formy sprawdzania efektów kształcenia W01 W02 W03 W04 W05 U01 U02 U03 U04 U05 3
U06 K01 K02 K03 Kryteria oceny Przedmiot kończy się zaliczeniem bez oceny. Zaliczenie może otrzymać student, który spełnia wszystkie z niżej podanych warunków: - uczęszcza na ćwiczenia (nieobecność musi być usprawiedliwiona ważnymi okolicznościami; treści omawiane na opuszczonych ćwiczeniach należy zaliczyć w formie uzgodnionej z prowadzącym zajęcia); - przygotowuje (jako uczestnik grupy) prezentację multimedialną na zadany temat (prezentacja musi być poprawna pod względem merytorycznym i technicznym); - aktywnie uczestniczy w ćwiczeniach (zadaje pytania i dyskutuje w zakresie tematu zajęć); - poprawnie odpowiada na pytania zadawane przez osobę prowadzącą zajęcia, które dotyczą zagadnień omawianych na wykładach i ćwiczeniach. Wpisu zaliczenia dokonuje koordynator przedmiotu na podstawie opinii prowadzącego ćwiczenia. Uwagi Treści merytoryczne (wykaz tematów) 1. Geneza środowisk kserotermicznych Polski nawiązanie do historii stepu i dziejów osadnictwa. 2. Czynniki warunkujące tworzenie się zespołów organizmów kserotermicznych. 3. Zróżnicowanie fauny bezkręgowców w zależności od typu środowiska kserotermicznego (środowiska naturalne i antropogeniczne, murawowe i zaroślowe itp.). 4. Znaczenie bezkręgowców kserotermicznych w odtwarzaniu historii fauny Polski. 5. Pojęcie synantropizacji fauny i rodzaje środowisk synantropijnych. 6. Przegląd gatunków synantropijnych w faunie Polski ze wskazaniem na ich geograficzne pochodzenie. 7. Stosunek człowieka do gatunków synantropijnych. Wykaz literatury podstawowej Błaszak Cz. (red.). 2009. Zoologia. Bezkręgowce. Tom 1. PWN. Blaszak Cz. (red.). 2013. Zoologia. Bezkręgowce. Tom 1, cz.1. Nibytkankowce pseudojamowce. PWN. Błaszak Cz. (red.). 2013. Zoologia. Bezkręgowce. Tom 1, cz. 2. Wtórnojamowce (bez stawonogów). PWN. Błaszak Cz. (red.) 2013. Zoologia. Tom 2, cz. 1. Stawonogi. PWN. Demel K. 1967. Zwierzę i jego środowisko. Wstęp do ekologii zwierząt. PWN. 4
Mazur M. 2001. Ryjkowce kserotermiczne Polski (Coleoptera: Nemonychidae, Attelabidae, Apionidae, Curculionidae). Studium zoogeograficzne. Monografie fauny Polski. Tom 22, 378 pp. Mazur M. 2013. Atlas of erothermic weevils (Coleoptera Curculionoidea) distribution in Poland. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego. Kraków, 258 pp. Mazur M., Kubisz D. 2013. Rozmieszczenie i migracje kserotermicznych chrząszczy (Coleoptera) w dolinie Wisły. Monografie faunistyczne. Tom 26, 250 pp. Weiner J. 1999. Życie i ewolucja biosfery. PWN, Warszawa, 591 pp. Wykaz literatury uzupełniającej Klucze do oznaczania gatunków w faunie Polski, np. Klucze do oznaczania owadów Polski wydane przez Polskie Towarzystwo Entomologiczne. Serie wydawnicze, jak np. Fauna Polski i Monografie Faunistyczne (wcześniej Monografie fauny Polski). Opracowania w formie przewodników, np.: Gębicki C., Szwedo J. 2000. Owady Polski. Atlas i klucz. Wydawnictwo Kubajak. Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) Ilość godzin w kontakcie z prowadzącymi Wykład 5 Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 6 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym - Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Lektura w ramach przygotowania do zajęć 5 Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) Przygotowanie do egzaminu - Ogółem bilans czasu pracy 26 Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 1-10 5