OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu TEORETYCZNE PODSTAWY KSZTAŁCENIA 1100-P1TPK-NP Wydział WYDZIAŁ PEDAGOGIKI I PSCYCHOLOGII Instytut/Katedra INSTYTUT PEDAGOGIKI/ZAKŁAD DYDAKTYKI Kierunek PEDAGOGIKA WCZESNOSZKOLNA Specjalność/specjalizacja pedagogika wczesnoszkolna Poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia Profil: nauczycielski Forma studiów Stacjonarne, niestacjonarne Rok/semestr I 2 Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Liczba godzin dydaktycznych i formy zajęć Liczba punktów ECTS Rygory Typ przedmiotu Język wykładowy Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne Efekty kształcenia prof. dr hab. Ewa Filipiak 30h (stacjonarne) w tym: 15 h konwersatoriów, 15 h wykładów 20h (niestacjonarne) w tym: 10h konwersatoriów, 10 h wykładów Razem 2 pkt. ECTS, w tym: 1 pkt. Wykład = 15 h pracy nauczyciela + 15 h pracy studenta (studiowanie literatury, krytyczna analiza treści wykładu, przygotowanie do zaliczenia) 1 pkt. Konwersatoria = 15 h pracy nauczyciela + 15 h pracy studenta (krytyczna analiza literatury, praca pisemna na temat wybranej teorii pedagogicznej, psychologicznej lub socjologicznej, przygotowanie do kolokwium) Wykład zaliczenie z oceną, Konwersatoria - zaliczenie z oceną Przedmiot z modułu 3A Język polski Wiedza uprzednia, wiedza potoczna, własne doświadczenia edukacyjne w roli ucznia, Wprowadzenie do pedagogiki, Psychologia ogólna, Techniki nauczania-uczenia, Historyczne podstawy wychowania, Podstawy socjologii i socjologia edukacji W zakresie wiedzy student: W1: zna elementarną terminologię używaną w dydaktyce i rozumie jej źródła oraz sposoby jej zastosowania, dostrzega i formułuje problemy dydaktyczne (KW02) W2: zna podstawowe teorie (psychologiczne, socjologiczne, pedagogiczne) dotyczące uczenia się i nauczania, rozumie specyfikę procesu uczenia, uwarunkowania, prawidłowości i zakłócenia jego przebiegu, różnorodność ujęć teoretycznych, w szczególności rozróżnia behawioryzm i konstruktywizm i ich wpływ na projekty dydaktyczne
(KW01, KW02, KW06) W3: posiada podstawową wiedzę z zakresu organizacji procesu nauczania-uczenia się w różnych instytucjach edukacyjnych: zna metody, strategie, style nauczania, formy organizacji procesu kształcenia, podejścia do oceniania (KW02) W zakresie umiejętności student: U1: potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu dydaktyki w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, potrafi zinterpretować kierunek ewolucji szkoły współczesnej (KU02) U2: potrafi dokonywać obserwacji i interpretacji sytuacji dydaktycznej; rozpoznaje i analizuje wzory i strategie uczenia się, ich powiązania z różnymi podejściami teoretycznymi do uczenia się (KU02, KU07) U3: interpretuje poznane modele nauczania potrafi wykorzystać je w projektowaniu edukacyjnym (KU02, KU07) U4: potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się w mowie i na piśmie, na tematy dotyczące wybranych zagadnień dydaktycznych z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych, korzystając zarówno z dorobku pedagogiki i nauk z nią powiązanych oraz z obserwacji codzienności edukacyjnej (KU02, KU07) W zakresie kompetencji społecznych student: K1: jest zorientowany na organizowanie szkolnego środowiska uczenia się sprzyjającego efektywnemu uczeniu się uczniów, jest zdolny do kontrolowania i oceniania własnej pracy dydaktyczno - wychowawczej oraz pracy ucznia (KK01, KK02)...... data podpis prowadzącego przedmiot/ koordynatora przedmiotu*
Tab. Opis sposobu sprawdzania efektów kształcenia dla przedmiotu z odniesieniem do form zajęć i sprawdzianów Efekty kształcenia a forma zajęć Ocenianie efektów kształcenia kierunku Efekty kształcenia dla ** Przedmiotu Forma zajęć Sposoby oceniania*** Efekty kształcenia dla przedmiotu K_W01, W2 W, K aktywność podczas zajęć + analiza krytyczna materiałów źródłowych+ notatka macierzowa W1, W2, W3, K1, U3 K_W02 W1, W2, W3 W, K kolokwium pisemne z konwersatorium W2, W3, U1,U4, K1 K_W06 W2 W, K praca pisemna na temat wybranej teorii pedagogicznej, psychologicznej lub socjologicznej i jej zastosowań dla procesu uczenia W1, W2, U1, U4, K1 K_U02 U1, U2, U3, U4 W, K Zaliczenie pisemne z wykładów W1, W2,W3, U1, U2, U3, U4, K1 K_U07 U2, U3, U4 W, K K_K01 K1 W, K K_K02 K1 W, K
Nazwa przedmiotu Wydział Instytut/Katedra Kierunek Specjalność/specjalizacja Opisywana forma zajęć Liczba godzin dydaktycznych PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Rok akademicki: (2012/2013) Semestr: (zimowy) TEORETYCZNE PODSTAWY KSZTAŁCENIA PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII INSTYTUT PEDAGOGIKI/ZAKŁAD DYDAKTYKI PEDAGOGIKA WCZESNOSZKOLNA Pedagogika wczesnoszkolna konwersatoria 15h (stacjonarne) 10h (niestacjonarne) Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego daną formę zajęć Dr Ewa Lemańska-Lewandowska Mgr Joanna Szymczak Treści programowe realizowane podczas zajęć W ramach kursu teoretycznych podstaw kształcenia podejmowane są następujące treści: I Podstawowe pojęcia dydaktyczne 1 ćw 1. Podstawowe pojęcia kreujące ramę teoretyczną przedmiotu (uczenie, uczenie się, kształcenie, nauczanie, wychowanie, samokształcenie, system oświatowo wychowawczy, edukacja) oraz ich wzajemne korelacje) (uwaga dla prowadzących: produkt - mapa pojęć, słowniczek definicji) II Systemy dydaktyczne - 2 ćw 1. System klasowo-lekcyjny (cechy, specyfika) 2. System dydaktyki tradycyjnej (twórcy, przedstawiciele, organizacja warunków do uczenia się, zalety, aspekty budzące kontrowersje) 3. System dydaktyki progresywistycznej (twórca, organizacja warunków do uczenia się, zalety, aspekty budzące kontrowersje) 4. Przesunięcie progresywistyczne (istota, usytuowanie szkoły współczesnej) (uwaga: notatka macierzowa, porównanie, debata) III Uczenie się konteksty, problemy 3 ćw 1. Uczenie się w trzech ujęciach teoretycznych (podejście behawiorystyczne, podejście konstruktywistyczne, podejście socjokulturowe) 2. Dwa bieguny inspiracji dla dydaktyki (dydaktyka inspirowana behawioryzmem, dydaktyka inspirowana konstruktywizmem, grzechy edukacji wczesnoszkolnej) 3. Modele, wzory i strategie uczenia się (wzory behawioralne, wzory procesualno poznawcze, synergia, całościowe uczenie się) 4. Style nauczania (styl zamknięty, styl ramowy, styl negocjacyjny) Notatka macierzowa samodzielne studiowanie- zestawienie wg wskazówek IV Organizowanie warunków do uczenia się 1 ćw 1. Wyniki kształcenia ocena i kontrola (ocenianie, kontrola, rodzaje oceniania, podejście do uczenia się i oceniania, konwencjonalne techniki oceniania, niekonwencjonalne techniki oceniania) dyskusja, analiza i interpretacja tekstów źródłowych, indywidualne prace Metody dydaktyczne pisemne, praca z książką, notatka macierzowa
Metody i kryteria oceniania Rygor Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) aktywność podczas zajęć, pisemna praca zaliczeniowa; kolokwium zaliczenie z oceną Arends, R. (1994, 2002). Uczymy się nauczać. Warszawa: WSiP Gołębniak D. (2003). Szkoła Kształcenie-Nauczyciel. W: Z Kwieciński, B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podręcznik akademicki, (tom II,część II, s. 96-320). Warszawa: PWN. Janowski, A. (2002). Pedagogika praktyczna: zarys problematyki zdrowy rozsądek wyniki badań. Warszawa: Fraszka Edukacyjna. Klus-Stańska, D. (2006). Behawiorystyczne źródła myślenia o nauczaniu, czyli siedem grzechów głównych wczesnej edukacji. W: D. Klus-Stańska, E. Szatan, D. Kupisiewicz, C. (wszystkie wyd.). Dydaktyka ogólna. Niemierko, B. (2007). Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. Okoń, W. (wszystkie wyd.). Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Rubacha, K. (2003). Podstawowe pojęcia w pedagogice. W: Z. Kwieciński, B. Sliwerski (red.). Pedagogika. Podręcznik akademicki, (tom I, s. 24-29). Warszawa: PWN. Bronk (red.). Wczesna edukacja. Między schematem a poszukiwaniem nowych ujęć teoretyczno-badawczych. Gdańsk: Wyd. UG. Brophy, J. (2004). Motywowanie uczniów do nauki. Warszawa: PWN. Dembo, M. H. (1997). Stosowana psychologia wychowawcza. Warszawa: WSiP. (s. 217-227). Fenstermacher, G.D., Soltis, J.F. (2000). Style nauczania. Warszawa: WSiP, s.12-77. Filipiak E. (2012) Rozwijanie zdolności uczenia się. Sopot: GWP Fisher, R. (1999). Uczymy jak myśleć. Warszawa: WSiP. Freinet, C. (1993). Niezmienne prawdy pedagogiczne. Otwock: PSAPF. Łobocki, M. (1992). O uczeniu się - stanowisko psychologii humanistycznej. Edukacja, 3, s. 26-34. Janowski, A. (2002). Pedagogika praktyczna: zarys problematyki zdrowy rozsądek wyniki badań. Warszawa: Fraszka Edukacyjna. Klus-Stańska D.(2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak. Kruszewski, K. (2004). Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela: podręcznik akademicki. (tom. I). Warszawa: PWN. Okoń, W. (1997). Dziesięć szkół alternatywnych. Warszawa: WSiP. Melosik, Z. (1995). Pragmatyzm i edukacja w Stanach Zjednoczonych: między poglądami Deweya a współczesną rzeczywistością. W: J. Rutkowiak (red.). Odmiany myślenia o edukacji (S. 93-113). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. Philips, D.C., Soltis, J. F. (2003). Podstawy wiedzy o nauczaniu. Gdańsk: GWP. Cohen, L., Manion, L., Morrison, K. (1999). Wprowadzenie do nauczania. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.......
data podpis prowadzącego daną formę zajęć...... data podpis koordynatora przedmiotu Nazwa przedmiotu Wydział Instytut/Katedra Kierunek Specjalność/specjalizacja Opisywana forma zajęć Liczba godzin dydaktycznych PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Rok akademicki: (2012/2013) Semestr: (zimowy) TEORETYCZNE PODSTAWY KSZTAŁCENIA PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII INSTYTUT PEDAGOGIKI/ZAKŁAD DYDAKTYKI PEDAGOGIKA WCZESNOSZKOLNA Pedagogika wczesnoszkolna wykład 15 h (stacjonarne) 10 h (niestacjonarne) Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego daną formę zajęć Prof. dr hab. Ewa Filipiak Treści programowe realizowane podczas zajęć Dydaktyka jako subdyscyplina pedagogiczna, przedmiot, zadania, metody badań dydaktycznych. Główne nurty myślenia o edukacji i szkole. Kształtowanie się idei dydaktycznej - system dydaktyczny i jego elementy. Rodzaje. Analiza porównawcza. Modele szkoły współczesnej. Alternatywne modele edukacji; projekty edukacyjne, które wpłynęły na uelastycznienie systemu klasowo-lekcyjnego. Uczenie się i jego przebieg. Istota, specyfika, uwarunkowania, prawidłowości i zakłócenia jego przebiegu, różnorodność ujęć teoretycznych procesu uczenia się. Behawioralne i poznawcze koncepcje uczenia się i ich konsekwencje dla kształcenia. Wartości i cele w edukacji. Treść kształcenia. Program szkolny: pojęcie, filozoficzne i psychologiczne podstawy podejścia do programu szkolnego w ujęciu behawiorystycznym, humanistycznym, konstruktywistycznym. Proces kształcenia jako związek nauczania i uczenia się. Gnoseologiczne podstawy procesu kształcenia. Style nauczania. Proces samokształcenia. Zasady kształcenia/zasady projektowania dydaktycznego. Organizacyjne formy kształcenia: organizacja pracy uczniów na lekcji. Wyniki kształcenia. Przesłanki i zmiana praktyk oceniania. Szkolne środowisko uczenia się. Metody dydaktyczne Metody i kryteria oceniania Rygor Literatura podstawowa Wykład, prezentacje multimedialne, dyskusja zaliczenie pisemne zaliczenie z oceną Arends, R. (1994, 2002). Uczymy się nauczać. Warszawa: WSiP Gołębniak D. (2003). Szkoła Kształcenie-Nauczyciel. W: Z Kwieciński, B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podręcznik akademicki, (tom II,część II, s. 96-320). Warszawa: PWN. Klus-Stańska, D. (2006). Behawiorystyczne źródła myślenia o nauczaniu,
Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) czyli siedem grzechów głównych wczesnej edukacji. W: D. Klus-Stańska, E. Szatan, D. Filipiak. E.(2012) Rozwijanie zdolności uczenia się. GWP Kupisiewicz, C. (wszystkie wyd.). Dydaktyka ogólna. Okoń, W. (wszystkie wyd.). Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Ledzińska M., Czerniawska E.(2011). Psychologia nauczania. Brophy, J. (2004). Motywowanie uczniów do nauki. Warszawa: PWN. Dembo, M. H. (1997). Stosowana psychologia wychowawcza. Warszawa: WSiP. (s. 217-227). Fenstermacher, G.D., Soltis, J.F. (2000). Style nauczania. Warszawa: WSiP, s.12-77. Łobocki, M. (1992). O uczeniu się - stanowisko psychologii humanistycznej. Edukacja, 3, s. 26-34. Klus-Stańska D.(2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak. Kruszewski, K. (2004). Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela: podręcznik akademicki. (tom. I). Warszawa: PWN. Okoń, W. (1997). Dziesięć szkół alternatywnych. Warszawa: WSiP. Melosik, Z. (1995). Pragmatyzm i edukacja w Stanach Zjednoczonych: między poglądami Deweya a współczesną rzeczywistością. W: J. Rutkowiak (red.). Odmiany myślenia o edukacji (S. 93-113). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. Philips, D.C., Soltis, J. F. (2003). Podstawy wiedzy o nauczaniu. Gdańsk: GWP. Cohen, L., Manion, L., Morrison, K. (1999). Wprowadzenie do nauczania. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka. Rutkowiak, J. (2005). Uczenie się jako problem etyczny. O zewnętrznym i wewnętrznym uczeniu się. W: T. Bauman (red.). Uczenie się jako przedsięwzięcie na całe życie, (s. 45-61)....... data podpis prowadzącego daną formę zajęć...... data podpis koordynatora przedmiotu