KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) PLAN MODUŁU SPECJALNOŚCI Ochrona środowiska wodno-gruntowego Nazwa Nazwa w j. ang. Gospodarka zasobami wodnymi Water resource management Kod Punktacja ECTS* 3 Koordynator Dr Józef Żychowski Zespół dydaktyczny dr Józef Żychowski Opis kursu (cele kształcenia) Celem kursu jest nauczenie studentów ochrony środowiska podejmowania racjonalnych decyzji w zakresie kształtowania, wykorzystania i ochrony zasobów wodnych. Warunki wstępne Wiedza Umiejętności Kursy Z zakresu ekologii i ochrony środowiska Znajomość podstawowych obliczeń hydrologicznych, np. odpływu, spływu jednostkowego, wykreślania hydroizobat, pojemności misy jeziornej itp. Hydrologia, podstawy ochrony środowiska 1
Efekty kształcenia Wiedza W01, ma wiedzę w zakresie obiegu wody i zasobach wodnych świata i Polski, W02, zna genezę i definicje, pojęcia związane z powodzią i gospodarowaniem zasobami wodnymi, W03, ma uporządkowaną wiedzę w zakresie dyrektyw, programów, planów UE w zakresie gospodarowania zasobami wodnymi, W04, zna system i metody zarządzania gospodarką wodną w Polsce. S_W01, S_W02, S_W05 S_W03, S_W05, S_W03, S_W05, S_W08 Umiejętności U01, potrafi obliczyć zasoby wodne wybranych regionów, U02, potrafi scharakteryzować gospodarkę wodną w miastach, rolnictwie i terenach leśnych, U03, potrafi ocenić zanieczyszczenie wód na podstawie profilu hydrochemicznego, U04, zna zagadnienia dotyczące powodzi, retencji wód, charakterystyki zbiornika, U05, umie ustalić przepływy nienaruszalne i obliczyć zasoby dyspozycyjne, U06, wykona bilanse wodno-gospodarcze, U07, zna zasady rządzące procesami ochrony środowiska w obszarze dorzecza, obszary chronione S_U01, S_U05 S_U02, S_U03 S_U01, S_U05 S_U05 S_U01 S_U01, S_U02 S_U02, S_U06 2
E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne Ochrona środowiska Kompetencje społeczne K01, potrafi pracować w grupie, K02, przekona do racjonalnego użytkowanie wody, K03, rozumie potrzebę ustanawiania terenów ochronnych, K04, docenia potrzebę poznania przez obywatela zachowania się podczas powodzi i zanieczyszczenia środowiska S_K03 S_K04 S_K02 S_K01 Organizacja Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 20 15 Opis metod prowadzenia zajęć Wykład z wykorzystaniem prezentacji, obliczenia i dyskusja na ćwiczeniach, przygotowanie referatu lub prezentacji. Formy sprawdzania efektów kształcenia W01 W02 W03 W04 U01 U02 U03 U04 3
U05 U06 U07 K01 K02 K03 K04 Kryteria oceny Za wykonanie obliczeń, graficznych prac oraz przygotowanie prezentacji i referatów, za udział w dyskusji. Ponadto ostateczna ocena zależy od egzaminu. Uwagi Treści merytoryczne (wykaz tematów) Wykłady 1. Zasoby wodne Polski i świata. 2. Powodzie i energetyczne zasoby wodne. 3. Gospodarowanie zasobami wodnymi i ich ochrona. Cele i zadania. 4. Jakość dostępnych zasobów wodnych. 5. Prawne i organizacyjne zasady ochrony zasobów wodnych. Ramowa dyrektywa wodna. 6. Strategia gospodarki wodnej w Polsce i na świecie. 7. System i zarządzanie zasobami wodnymi w Polsce. 8. Zarządzanie wodami na przykładzie wybranych: regionalnego zarządu gospodarki wodnej i gminy w Polsce. 9. Gospodarka wodami w miastach. 10. Gospodarka rolniczymi i leśnymi zasobami wodnymi. Ćwiczenia 1. Obliczanie zasobów wodnych w wybranych państwach i regionach. 2. Obliczanie chwilowych zasobów wód gruntowych w zlewni. 3. Profil hydrochemiczny wybranej rzeki. 4. Ustalanie przepływów nienaruszalnych i obliczanie zasobów dyspozycyjnych. 5. Bilanse wodno-gospodarcze. 6. Racjonalne wykorzystanie wody w gospodarstwie domowym. 7. Kolokwium. Wykaz literatury podstawowej Literatura podstawowa Ciepielowski A. 1999. Podstawy gospodarowania wodą. Wyd. SGGW. Engel J., Makles M., 2006. Stan obecny i perspektywy gospodarki wodnej w Polsce[w:] Światowy Dzień Wody, red: W. Majewski, Wyd. KGW PAN, str.9-22. Kostrzewa H., 1997. Weryfikacja kryteriów i wielkości przepływu nienaruszalnego dla rzek Polski, Mat. Bad., Seria Gospodarka Wodna i ochrona wód, IMGW Warszawa. Mikulski Z. 1996. Powstanie pojęcia gospodarki wodnej i jej początki jako dyscypliny naukowej w Polsce. 4
Gospodarka Wodna, 1996, nr 2, s. 35-37. Mikulski Z., 1999. Gospodarka Wodna. PWN. Miłaszewski R., 2007. Zarządzanie gospodarką wodną w Polsce, w: Zrównoważony rozwój w teorii ekonomii i w praktyce, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu Nr 1190, Wrocław. Nachlik E.,2004. Diagnoza gospodarki wodnej w Polsce, Praca zbiorowa pod red., Monografia PK, Kraków. Słota H., 1997. Zasoby wodne Polski na tle zasobów Europy. Gosp. Wodna, 9/1997, s. 257-260. Słota H., 1997. Zarządzanie zasobami wodnymi, IMGW Warszawa. Wykaz literatury uzupełniającej Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającą ramy wspólnego działania w dziedzinie polityki wodnej (Water Framework Directive)., 2000, Dz. U. Wspólnot Europejskich L 327/1. Kaczmarek Z., 1997. Zasoby wodne Polski i Europy w obliczu globalnych zmian klimatu [w:] Użytkowanie a ochrona zasobów wód powierzchniowych w Polsce, Zeszyty Naukowe na 17. Mioduszewski W., 1994. Ochrona i kształtowanie zasobów wodnych w małych rolniczych zlewniach rzecznych. Metodyczne podstawy małej retencji. Materiały Informacyjne nr 25, Falenty IMUZ ss. 36. Pierzgalski E., 2011. Gospodarowanie wodą w lasach w świetle krajowych i międzynarodowych przedsięwzięć. Postępy techniki w leśnictwie, SITLiD. Słota H., 1997. Zasoby wodne Polski na tle zasobów Europy. Gosp. Wodna, 9/1997, s. 257-260. Sowiński A., 1994. Energetyka wodna cz.i. Zasoby wodne energetyczne i ich rozmieszczenie w Polsce, Raport Energoprojekt - Warszawa. Witkowski K., Filipkowski A., Gromiec M.J., 2001. Obliczanie przepływu nienaruszalnego. Poradnik., Wyd. IMGW, Warszawa., ss. 52. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 z późn. zmian.). Materiały Ministerstwa Środowiska (http://www.bgw.gov.pl/prawo/prawo.html) Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) Ilość godzin w kontakcie z prowadzącymi Wykład 20 Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 15 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 40 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 10 Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) 10 10 Przygotowanie do egzaminu 10 Ogółem bilans czasu pracy 75/40 Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 3/1,59 5