Analiza odchyleń w rachunku kosztów pełnych Część odchyleń w rachunku kosztów pełnych liczona jest tak samo jak w rachunku kosztów. W taki sam sposób liczy się odchylenia cen materiałów bezpośrednich, robocizny bezpośrednie, kosztów wydziałowych, kosztów i kosztów stałych i administracji. W odmienny sposób liczy się odchylenia na : cen, rozmiarów, wyniku na, odchylenia kosztów stałych wydziałowych:, budżetowe, rozmiarów produkcji, wydajności w kosztach wydziałowych stałych oraz wykorzystania zdolności produkcyjnych. Planowany rachunek wyników RKP Pozycja Jednostka Normatywna ilość na plan Planowana cena za jednostkę Planowana wartość Przychody ze szt. 10 000 84 84 000 litry 50 000 6 300 000 bezpośredni A bezpośredni B litry 30 000 4 120 000 420 000 Robocizna rh 40 000 1,5 60 000 bezpośrednia rh 40 000 2 80 000 zmienne 85 000 stałe Razem koszt 645 000 pełny wytworzenia w okresie Zapas początkowy (w kosztach Zapas końcowy (w kosztach Zmiana stanu 0
zapasów Razem pełny 645 000 wytworzenia wyrobów sprzedanych zmienne szt. 10 000 2,5 25 000 stałe 110 000 i administracji Zysk/strata 60 000 Stopa rentowności 7,14% Rzeczywisty rachunek wyników RKP Pozycja Przychody ze bezpośredni A bezpośredni B Robocizna bezpośrednia zmienne stałe Razem koszt pełny wytworzenia w okresie Zapas początkowy (w kosztach Zapas końcowy (w kosztach Jednostka Rzeczywista ilość jednostek Rzeczywista cena za jednostkę Rzeczywista wartość szt. 9 000 86 774 000 litry 46 000 5,5 253 000 litry 31 000 4,3 133 300 386 300 rh 35 000 1,6 56 000 75 000 90 000 607 300
Zmiana stanu 0 zapasów Razem koszt 607 300 pełny wytworzenia wyrobów sprzedanych zmienne szt. 9 000 2,0 18 000 stałe 120 000 i administracji Zysk/strata 28 700 Stopa rentowności 3,71% 1. Odchylenia kosztów stałych wydziałowych a) kosztów stałych wydziałowych standardowa stawka stałych kosztów wydziałowych na jedną godzinę pracy pracownika bezpośrednio produkcyjnego = 2,125 zł/rh produkcja rzeczywista = 9 000 sztuk wynikowa liczba roboczogodzin = 4 rh/szt. x 9 000 szt. = 36 000 rh standardowe koszty stałe według stawki absorpcyjnej = 36 000 rh x 2,125 zł/rh = 76 500 zł rzeczywiste koszty stałe = 90 000 zł = 76 500 zł 90 000 zł = -13 500 zł koszty stałe naliczane według stawki 2,125 traktuje się jako koszty zmienne podejście konieczne do wyceny zapasów, mało przydatne do analizy b) budżetowe kosztów stałych wydziałowych planowane koszty (z budżetu) = 85 000 zł rzeczywiste koszty = 90 000 zł = 85 000 zł - 90 000 zł = - 5 000 zł c) rozmiarów produkcji rzeczywista produkcja w standardowych rh = 36 000 rh planowana produkcja = 40 000 rh wpływ odchylenia = (36 000 rh 40 000 rh) x 2,125 zł/rh = -8 500 zł -13 500 zł = - 5 000 zł + - 8 500 zł stałe się nie zmieniają w krótkim okresie, w związku z tym zmiana ilości rh z 40 000 na 36 000 oznacza, że kwota stałych kosztów wydziałowych przypadająca na produkcję będzie wyższa niekorzystne.
c1) wydajności standardowe zużycie rh = 4 rh/szt. x 9 000 szt. = 36 000 rh rzeczywiste zużycie rh = 35 000 rh stawka kosztów stałych = 2,125 zł/ rh wpływ odchylenia = (36 000 rh 35 000 rh) x 2,125 zł/rh = 2 125 zł przepracowano 35 000 rh a standardowo na tę ilość produkcji powinno się przepracować 36 000 rh pracownicy pracowali wydajniej korzystne c2) wykorzystania zdolności produkcyjnych rzeczywista zużycie rh = 35 000 rh planowane zużycie rh = 40 000 rh stawka kosztów stałych = 2,125 zł/ rh wpływ odchylenia = (35 000 rh 40 000 rh) x 2,125 zł/rh = -10 625 zł -8 500 zł = - 10 625 zł + 2 125 zł Wykorzystano za mało zdolności produkcyjnych, przez co nie pokryto 10 625 zł kosztów niekorzystne. 2. Odchylenia wyniku na a) wyniku na standardowy jednostkowy wynik na = 84 zł 56zł 8,5zł 2,5zł = 17 zł planowany wynik na = 10 000 szt. x 17 zł/szt. = 170 000 zł rzeczywisty wynik na = 9 000 szt. x (86 zł - 56zł 8,5zł 2,5zł) = 171 000 zł wyniku na = 170 000 zł 171 000 zł = -1 000 zł koszty pozostają standardowe aby wyeliminować wpływ kosztów na b) cen jednostkowy planowany wynik = 84 zł 67 zł = 17 zł rzeczywisty jednostkowy wynik = 86 zł 67 zł = 19 zł rzeczywista ilość = 9 000 szt. wpływ odchylenia cen = (17 zł 19 zł) x 9 000 szt. = -18 000 zł c) poziomu planowana sprzedaż = 10 000 szt. rzeczywista sprzedaż = 9 000 szt. jednostkowy planowany wynik = 84 zł 67 zł = 17 zł wpływ odchylenia poziomu = (10 000 szt. 9 000 szt.) x 17 zł = 17 000 zł -1 000 zł = - 18 000 zł + 17 000 zł
3. uzgodnienie wyniku planowanego z rzeczywistym zysk planowany 60 000 odchylenia na cen 18 000 K poziomu 17 000 N 1 000 K wyniku na odchylenia materiałów bezpośrednich 22 000 N zużycia cen 13 700 K 8 300 N odchylenia płac 1 500 K wydajności stawki 3 500 N 2 000 N kosztów wydziałowych 5 000 N budżetowe wydajności 2 000 K 3 000 N 4 500 K w kosztach w kosztach stałych wydziałowych 2 125 K wydajności 10 625 N wykorzystania zdolności produkcyjnych 8 500 N rozmiarów produkcji budżetowe 5 000 N
w kosztach stałych i administracji 13 500 N 10 000 N odchylenia 31 300 N razem zysk rzeczywisty 28 700