PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU OŚWIATOWEGO W BOROWIU 2015 r.
I Wprowadzenie Profilaktyka szkolna obejmuje działania zmierzające do ochrony uczniów przed wpływem czynników destrukcyjnych, zakłócających prawidłowy rozwój oraz udzielania wsparcia w trudnych sytuacjach życiowych. Działania profilaktyczne prowadzą do ograniczenia i eliminowania zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży, wzmocnienia czynników chroniących przed zagrożeniami, kształtowania relacji międzyludzkich, budzenia aspiracji życiowych i przeciwdziałania bierności społecznej. Do najczęstszych zachowań ryzykownych podejmowanych przez dzieci i młodzież możemy zaliczyć: palenie tytoniu, picie alkoholu, używanie środków psychoaktywnych oraz wczesną inicjację seksualną. Niepokoi również narastająca agresja, wulgarny sposób bycia, uciekanie w świat Internetu. Kolejnym zagrożeniem dla młodzieży zaczynają być tzw. dopalacze. Szkolny program profilaktyki dostosowany jest do potrzeb rozwojowych naszych uczniów oraz potrzeb środowiska wychowawczego szkoły. Jest spójny ze Statutem i szkolnym Programem Wychowawczym. Adresatami działań są uczniowie, rodzice oraz nauczyciele. Realizacja programu przyniesie efekty w postaci podniesienia świadomości uczniów, przyczyni się do nabycia przez nich praktycznych umiejętności radzenia sobie z zagrożeniami w otaczającym świecie. II Podstawy prawne - Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami - Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. nr 51, poz. 458 z późniejszymi zmianami ) - Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych ( z późniejszymi zmianami ) - Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem ( Dz. U. nr 26, poz. 226 ) - Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72 ( ochrona praw dziecka )
- Konwencja o Prawach Dziecka art. 3, art. 19 ( ochrona przed przemocą, krzywdą, nadużyciem ), art. 33 ( ochrona przed nielegalnym używaniem środków narkotycznych) - Ustawa o powszechnym bezpieczeństwie zdrowotnym ( Dz. U. z 1997 r. nr 28, poz. 153 z późniejszymi zmianami ) - Ustawa o kulturze fizycznej ( tekst jednolity i Dz. U. z 2002 r. nr 4, poz. 31 z późniejszymi zmianami ) - Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity : Dz. U. z 2002 r. nr 711, poz. 109 z późniejszymi zmianami ) - Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używaniu tytoniu i wyrobów tytoniowych ( Dz. U. z 1996 r. nr 10, poz. 55) III Cele programu profilaktycznego - Budowanie pozytywnego klimatu społecznego w szkole zapewnienie bezpieczeństwa i pogłębianie wzajemnego zaufania w społeczności szkolnej. - Aktywizacja środowiska szkolnego w zakresie oddziaływań profilaktycznych. - Ochrona i promocja zdrowego stylu życia. - Przeciwdziałanie uzależnieniom. - Przeciwdziałanie agresji i przemocy aktywizacja społeczności szkolnej i jej środowiska w zakresie reagowania na przejawy przemocy i przeciwstawiania się jej. - Utrwalanie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój, takich jak: poczucie własnej wartości, zachowania asertywne, umiejętność wyznaczania celów i podejmowania decyzji. - Ograniczenie zachowań problemowych występujących u uczniów, takich jak: wagary, obniżona motywacja do nauki, brak pomysłu na spędzanie wolnego czasu. - Uczenie radzenia sobie ze stresem i emocjami. - Indywidualizacja pracy wychowawczej z uczniem. - Uzyskanie większego zaangażowania rodziców w sprawy profilaktyki zagrożeń. - Podtrzymywanie i pogłębianie istniejącej współpracy z instytucjami wspierającymi szkołę w realizacji zadań wychowawczo-profilaktycznych oraz nawiązywanie nowych kontaktów. IV Strategia W szkole skupiamy się na profilaktyce stopnia pierwszego i drugiego, która rozumiana jest w następujący sposób: Profilaktyka pierwszego stopnia polega na promowaniu zdrowego stylu życia, zapobieganiu zagrożeniom, uczeniu określonych umiejętności. Działania te kieruje się
do całej społeczności szkolnej. Realizują ją wszyscy nauczyciele, pracownicy szkoły i specjaliści współpracujący ze szkołą. Profilaktyka drugiego stopnia to działania skierowane do uczniów podwyższonego ryzyka. Celem jest umożliwienie wycofania się z ryzykownych zachowań, poprzez udzielenie wsparcia. Tę formę profilaktyki realizują nauczyciele, pedagog szkolny i specjaliści współpracujący ze szkołą. Profilaktykę prowadzić będziemy według poniżej opisanych strategii: Strategia informacyjna jej celem jest dostarczenie informacji na temat skutków ryzykownych i umożliwienie dokonywania właściwego wyboru. Strategia edukacyjna jej celem jest pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności życiowych, takich jak: radzenie sobie ze stresem, rozwiązywanie konfliktów, przeciwstawianie się naciskom otoczenia, podejmowanie decyzji. Strategia alternatyw jej celem jest pomoc w zaspokajaniu potrzeby sukcesu, przynależności, poprzez zaangażowanie w działalność artystyczną, społeczną, sportową. Strategia interwencyjna jej celem jest pomoc uczniom w rozwiązywaniu problemów, wspieranie w sytuacjach kryzysowych, skierowana zarówno do grup jak i do jednostek. V Metody i formy działań Treści programu będą realizowane podczas lekcji przedmiotowych, godzin do dyspozycji wychowawcy, zajęć z pedagogiem szkolnym, spotkań indywidualnych z pedagogiem, zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów, zajęć pozalekcyjnych, konkursów, wycieczek szkolnych, imprez okolicznościowych ogólnoszkolnych i klasowych, prelekcji, przedstawień, zebrań rodziców. Metody pracy: rozmowa, pogadanka, dyskusja, debata, wykład, warsztat, prezentacja filmu, wycieczka tematyczna, praca w oparciu o tekst, prezentacja teatralna, zajęcia i zawody sportowe, konkursy, wystawy i prezentacja prac, wolontariat. Program profilaktyczny będzie realizowany m.in. przy pomocy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Garwolinie, Policji, organizacji pozarządowych ogólnokrajowych jak i działających w lokalnym środowisku: Gminna Komisja RPA, GOPS, SP ZOZ, GOK, Ochotnicza Straż Pożarna.
VI Działania szkoły w zakresie profilaktyki pierwszego stopnia ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN REALIZACJI Diagnoza problemów - ankiety diagnozujące wśród uczniów Opiekun SU IX - X każdego występujących w szkole. Poznawanie środowiska rodzinnego ucznia. - rozmowy z uczniami - rozmowy z rodzicami - wywiady z pracownikami GOPS Pedagog szklony roku oraz wedle potrzeb Zapewnienie warunków bezpiecznego przebywania ucznia w szkole - przeprowadzenie pogadanek nt. zasad bezpieczeństwa obowiązujących na terenie szkoły oraz poszanowania mienia w szkole - zapoznanie uczniów na godz. wychowawczych i rodziców na zebraniach z dokumentami szkoły: ze Statutem, WSO, Programem Wychowawczym, Programem Profilaktyki, planem pracy wychowawczej - zapoznanie z prawami i obowiązkami ucznia zgodnie z Konstytucją RP i Konwencją Praw Dziecka - zapoznanie na lekcjach organizacyjnych z regulaminami pracowni wymaganiami edukacyjnymi - ustalenie zasad dotyczących usprawiedliwiania nieobecności - zorganizowanie spotkania z pracownikiem KPP nt. Odpowiedzialność karna nieletnich. - Aktywne i skuteczne pełnienie dyżurów przez nauczycieli i pracowników szkoły - reagowanie na obecność na terenie szkoły osoby nieznanej Wszyscy pracownicy szkoły przedst. Policji IX X
Budowanie pozytywnych relacji koleżeńskich, integrowanie społeczności szkolnej. Dbałość o wysoką frekwencję i dyscyplinę. Wzbudzanie zainteresowań uczniów wybranymi przedmiotami. Rozbudzanie zainteresowań w zakresie sportu, turystyki, rekreacji i innych. - zajęcia integrujące klasy - wycieczki, ogniska, imprezy szkolne, wspólne wyjazdy do kina w celu bliższego poznania się - objęcie opieką uczniów, którzy mają problemy z adaptacją w środowisku szkolnym - zajęcia z pedagogiem szkolnym w sytuacji kryzysu w klasie - motywowanie do efektywnej pracy w samorządach klasowych - ścisła współpraca z Samorządem Uczniowskim - uwrażliwianie uczniów na ważne wydarzenia w życiu rodzinnym i szkolnym (współpraca z rodzicami w ramach imprez szkolnych) - kształtowanie prawidłowych relacji międzyludzkich: wpajanie nawyków kulturalnego zachowania, kształtowanie kultury języka, uczenie tolerancji do drugiego człowieka, rozwijanie empatii - sprawdzanie obecności uczniów na każdej lekcji - systematyczne rozliczanie opuszczonych godzin lekcyjnych - punktualne rozpoczynanie i kończenie zajęć - comiesięczna analiza frekwencji w każdej klasie - współpraca z rodzicami ( zwrócenie uwagi rodziców i uczniów na związek absencji z wynikami nauczania) - dostrzeganie drobnych postępów i postępów uczniów, którzy mają problem z frekwencją - wyróżnianie i nagradzanie uczniów za 100% frekwencję - prowadzenie ciekawych lekcji metodami aktywizującymi - umożliwienie uczniom udziału w zajęciach dodatkowych - zachęcanie do udziału w konkursach, olimpiadach - wspieranie indywidualnych zdolności uczniów - eksponowanie prac - zachęcanie do udziału w zajęciach sportowych i rekreacyjnych - stwarzanie warunków dogodnych do rywalizacji sportowej między klasami - promowanie uczniów uzyskujących sukcesy sportowe Wyznaczeni nauczyciele Opiekun SU Rodzice Wszyscy nauczyciele Wychowawcy Wszyscy nauczyciele Bibliotekarz Gminny Ośrodek Kultury Wszyscy nauczyciele, a szczególnie wych. fiz IX X oraz zgodnie z planem wychowawczym i programem imprez szkolnych Cały rok szkolny i zgodnie z planem zebrań z rodzicami, konsultacji Cały rok szkolny Cały rok oraz zgodnie z programem imprez szkolnych
- aktywne włączenie uczniów do działań drużyn sportowych - organizacja wycieczek klasowych, szkolnych - Zachęcanie uczniów do udziału w różnego rodzaju przedsięwzięciach kulturalnych organizowanych przez szkołę Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem. Przeciwdziałanie przemocy i agresji w szkole. - realizacja tematyki z zakresu stresu i depresji na lekcjach godzin wychowawczych i biologii - zajęcia pedagoga szkolnego z klasami dotyczące radzenia sobie ze stresem przed sprawdzianem i egzaminem - umożliwienie indywidualnego korzystania uczniom z pomocy pedagoga szkolnego - udzielanie wsparcia uczniom będącym w trudnych życiowo sytuacjach - realizacja zaleceń Poradni PP w stosunku do uczniów przebadanych - indywidualne podejście do ucznia - stałe diagnozowanie frekwencji ucznia i jego osiągnięć szkolnych - wzmacnianie poczucia własnej wartości poprzez udział w apelach, akademiach, konkursach - systematyczne diagnozowanie zjawiska przemocy i agresji w szkole poprzez ankietę i obserwację środowiska szkolnego - rozpoznawanie środowiska pozaszkolnego ucznia, który zachowuje się agresywnie (wywiady, konsultacje z rodzicami) - podejmowanie działań interwencyjnych, ustalenie rodzaju i form pomocy, których oczekuje uczeń - prowadzenie lekcji wychowawczych poruszających problematykę zachowań agresywnych i sposobów radzenia sobie z nimi -zwrócenie uwagi na zagrożenia wypływające ze świata wirtualnego- Internet źródłem zagrożeń - organizowanie spotkań na ten temat z pedagogiem szkolnym - udział młodzieży w spektaklach profilaktycznych na terenie szkoły - nauka świadomego przeciwstawiania się przemocy i agresji Wszyscy nauczyciele Przy współpracy PPP Nauczyciele i pracownicy szkoły Pracownik Policji Cały rok szkolny Cały rok szkolny Według potrzeb
Edukacja młodzieży w zakresie wiedzy o substancjach uzależniających i zagrożeniach związanych z ich używaniem. - edukacja prawna - prowadzenie spotkań z rodzicami, poruszających tematykę przemocy i agresji, zachęcanie rodziców do udziału w programach prowadzonych przez specjalistów - diagnoza zagrożenia środowiska szkolnego uzależnieniami ankieta dla uczniów - przeprowadzenie cyklu lekcji wych. dotyczących profilaktyki: antyalkoholowej antynikotynowej antynarkotykowej i AIDS przynależności do sekt wczesnej inicjacji seksualnej - realizacja tematyki związanej z zagrożeniami stosowania dopalaczy - podejmowanie tematyki uzależnień na poszczególnych przedmiotach wg realizowanych programów - organizowanie konkursów dotyczących problemu uzależnień - udział uczniów w konkursach zewnętrznych (gminnych, powiatowych) - zapewnienie młodzieży możliwości obejrzenia spektaklu profilaktycznego co najmniej raz w roku - organizowanie dla uczniów klas spotkań profilaktycznych i zajęć psychoedukacyjnych z udziałem przedstawicieli różnych instytucji - prelekcje i pogadanki dla rodziców dotyczące problemu uzależnień Wychowawcy Nauczyciele przedmiotów przy współpracy Gminnej Komisji RPA, GOK Praca ciągła Propagowanie zdrowego stylu życia. - lekcje na temat prawidłowego odżywiania się i zaburzeń odżywiania - pogadanki dotyczące higieny osobistej, higieny umysłowej, higieny stroju w tym dostosowania ubioru do warunków klimatycznych - organizowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego w formie zajęć rekreacyjno-sportowych - organizowanie wycieczek pieszych i rowerowych - gazetki promujące zdrowy styl życia - udział w konkursach Nie palę, nie piję, nie biorę organizow. przez GK RPA i powiatowym konkursie AIDS- HIV - dostosowanie krzeseł i ławek szkolnych do wzrostu uczniów i świetlicy Nauczyciele biologii, wdż, techniki, wych. fizycznego przy współpracy z SP ZOZ, GK RPA, Policji Praca ciągła X, XI
Rozbudzanie aspiracji życiowych i przeciwdziałanie bierności społecznej. Współpraca z rodzicami. Podnoszenie wiedzy i umiejętności członków Rady Pedagogicznej w zakresie profilaktyki. - pogadanki na temat bezpieczeństwa w czasie ferii i wakacji, wycieczek szkolnych, w środkach lokomocji i poruszania się po drogach. - turniej wiedzy o bezpieczeństwie ruchu drogowego - przygotowanie do egzaminu na kartę rowerową i motorowerową - spotkanie z policjantem - rozwijanie motywacji do nauki - tworzenie warunków do osiągania sukcesów z uwzględnieniem indywidualnych predyspozycji uczniów organizowanie różnorodnych zajęć pozalekcyjnych - zachęcanie do udziału w konkursach - prowadzenie zajęć mających na celu dokonywanie przez uczniów świadomego wyboru dalszej drogi życiowej, w tym doradztwo zawodowe - dostarczenie wiedzy na temat wolontariatu - angażowanie uczniów do aktywnego udziału w działaniach wolontariatu - promowanie uczniów zaangażowanych w działalność charytatywną poprzez wpisy w dziennikach oraz uwzględnienie działalności w ocenie z zachowania - udział w różnego rodzaju przedsięwzięciach kulturalnych - wizyty w domach uczniów (wedle potrzeb) - systematyczny kontakt z rodzicami rozmowy z wychowawcą, pedagogiem - obowiązkowa obecność rodziców na zebraniach z rodzicami - informowanie rodziców o dostępnych formach pomocy w szkole i poza nią - pedagogizacja rodziców na zebraniach - wspólne organizowanie imprez szkolnych - ścisła współpraca z Radą Rodziców - udział nauczycieli w warsztatach, konferencjach i szkoleniach Rady Pedagogicznej - konsultacje metodyczne - wyposażenie szkoły w materiały i publikacje dotyczące profilaktyki Nauczyciele Opiekun SU przy współpracy z Poradnią PP, GOPS Według harmonogramu Praca ciągła Praca ciągła W miarę potrzeb
VII Działania szkoły w zakresie profilaktyki drugiego stopnia Działania profilaktyczne stopnia drugiego kierowane są do osób z grupy ryzyka, które: mają trudną sytuację materialną wychowywane są w rodzinach patologicznych doświadczyły przemocy doświadczyły przez dłuższy czas choroby oraz u których pojawiły się w zachowaniu już takie objawy jak: - wagary - agresja - samookaleczały się - podejmowały próby samobójcze - utrzymują kontakty z rówieśnikami lub z grupami dla których, normą są zachowania dysfunkcyjne - eksperymentują ze środkami odurzającymi. W przypadku stwierdzenia zachowań nagannych, gdy uczeń będzie pod wpływem alkoholu, narkotyków czy dopalaczy w stanie odurzenia bądź będzie przejawiał inne zachowanie świadczące o demoralizacji, podejmuje się kroki opisane szczegółowo w odpowiednich procedurach opracowanych dla szkoły i zamieszczonych w regulaminach i statucie szkoły. VIII Ewaluacja programu Ewaluacji dokonywać będzie się raz w roku następującymi sposobami: Rozmowy z uczniami, nauczycielami i rodzicami Bieżąca analiza wyników nauczania Comiesięczna analiza frekwencji Obserwacja zachowań Ankiety ewaluacyjne przeprowadzane wśród uczniów Analiza dokumentów (plany i sprawozdania z pracy wychowawczej, dzienniki lekcyjne i dzienniki zajęć. Zmiany w Programie Profilaktycznym Zespołu Oświatowego w Borowiu zatwierdzono na posiedzeniu Rady Pedagogicznej dn. 15.09.2015 r. Członkowie Rady Rodziców.