etoda sumy mocy strat jao sosób oreślaia wsółczyiów i strat eergetyczych wystęujących w siliu hydrauliczym Agiesza aczyszy AUTOATYKA W ENERGETYCE 1. Wrowadzeie Od iedawa w literaturze dostęy jest wyres rzedstawiający wzrost mocy w siliu hydrauliczym rzeciwy do ieruu rzeływu mocy w siliu autorstwa rof. Zygmuta Paszoty [7]. Wyres te larowie oisuje zależości oszczególych mocy strat wystęujących w siliu hydrauliczym i relacje między imi. Zgodie z rysuiem 1, o mocach strat i o srawości eergetyczej decydują arametry wyjściowe silia czyli rędość ątowa ω i momet silia. Są to wielości iezależe od silia i od uładu w zaresie ola racy silia 0 ω < ω max, 0 < max [3, 4]. Natomiast arametry wejściowe silia, czyli atężeie strumieia zasilającego sili (chłoość silia) i sade Δ ciśieia w siliu są wielościami zależymi [7]. Sojrzeie Z. Paszoty umożliwia rzedstawieie srawości η całowitej silia hydrauliczego, czyli stosuu mocy użyteczej P u a wale silia, wymagaej rzez aędzaą siliiem maszyę, do mocy P c osumowaej rzez sili jao fucji mometu a wale silia, rędości obrotowej wału i leości cieczy roboczej: Pu η f, P c (, ) W racy [2], w tórej rozoczęto oracowywaie bibliotei wsółczyiów i strat eergetyczych wystęujących w różych tyach om i siliów hydrauliczych, oiecze było zastosowaie metody sumy mocy umożliwiającej, w oarciu o zajomość oszczególych mocy strat wystęujących w badaej maszyie, oreśleie wsółczyiów i. Aby oracować bilas eergetyczy silia hydrauliczego stosowaego w hydrostatyczym uładzie aędowym ależy (zgodie z rysuiem 1) moce strat eergetyczych dodawać do mocy wyjściowej silia, oieważ to arametry mocy wyjściowej decydują o mocy oszczególych strat [7]. Taie odejście ozwoliło a oracowaie metody sumy mocy [2], tóra umożliwia oreśleie wsółczyiów i strat eergetyczych wystęujących w siliu hydrauliczym. Praca [2] iauguruje tworzeie bibliotei wsółczyiów i strat eergetyczych w różych tyach om i siliów hydrauliczych. Streszczeie: W artyule oazao zastosowaie metody sumy mocy strat w oceie strat eergetyczych wystęujących w siliu hydrauliczym obrotowym w sytuacji, gdy ie dysoujemy wszystimi daymi laboratoryjymi lub gdy orzystamy z daych zawartych w artach atalogowych. etoda ta ozwala a oreśleie wsółczyiów i strat eergetyczych wystęujących w siliu. etoda sumy mocy jest oarta a sojrzeiu rooowaym rzez Z. Paszotę w racach [3 9]. etoda olega a dodawaiu strumieia mocy strat eergetyczych wystęujących w siliu do strumieia mocy wyjściowej i orówaiu tej sumy z mocą wejściową. Zastosowaie metody sumy mocy strat rzedstawioo a rzyładzie silia hydrauliczego A6V. Słowa luczowe: aęd hydrostatyczy, moce strat eergetyczych, sili hydrauliczy obrotowy Abstract: The article shows how to use the method sum of ower loss. This method allows to determie the coefficiets i eergy losses i the hydraulic motor i a situatio where we do ot have all the laboratory data, or whe we use the data cotaied i the data sheets. The method sum of ower loss is a method based o the loo roosed by Z. Paszotę i [3 9]. The method cosists i addig ower flow of eergy losses i the machie to ower flow outut, as show i Figure 1. The method sum of ower loss is show o the examle of the hydraulic rotatioal motor A6V. Keywords: hydrostatic drive, ower of eergy losses, hydraulic rotatioal motors 2. Sili hydrauliczy A6V W siliu A6V tłoowym osiowym, w wyoaiu firmy Bosch Rexroth, rzedstawioym a rysuu 2, tórego odstawowe arametry racy zawarto w tabeli 1, tłoi usytuowae są w ieruu osiowym w wirującym blou cylidrowym. Silii tłoowe osiowe osiadają rzeważie iearzystą ilość tłoów. W czasie obrotu blou cylidrowego 6 zajdujące się w im tłoi 7, tworząc z cylidrami omorę roboczą, łączą się olejo z rzestrzeiami doływową i odływową silia hydrauliczego za ośredictwem otworów zajdujących się w rzestrzei 148 Nr 9 Wrzesień 2015 r.
Rys. 1. Wyres wzrostu mocy w siliu hydrauliczym rzeciwego do ieruu rzeływu mocy, zastęujący wyres Saey'a sadu mocy zgodego z ieruiem rzeływu mocy [7] Tabela 1. Zestawieie odstawowych arametrów silia A6V [11] q t [m 3 /obr] t [s 1 ] [mm 2 s 1 ] [Pa] t [Nm] P c [W] A6V55 54,8 10 6 70,0 22 40 348,9 153,4 czołowej blou cylidrowego 6. Przy ruchu uria w lewo astęuje owięszaie się omory roboczej, tóra łączy się z rzestrzeią doływową ciśieiową i aełia się cieczą. Przy ruchu uria w rawo astęuje zmiejszaie się omory roboczej, ciecz jest wyieraa do rzestrzei odływowej isociśieiowej. Podczas racy silia część jego omór jest aełiaa cieczą roboczą, odczas gdy z iych omór ciecz jest wytłaczaa do rzewodu odływowego. W siliu zastosowao sferyczą odmiaę rozdzielacza 5, w tórym rzestrzeie ołączoe są z aałami w orusie silia oraz z otworem doływowym i otworem odływowym. W siliu wystęują rzeciei z gałęzi wysoociśieiowej do gałęzi isociśieiowej, główie w rozdzielaczu 5 silia. AUTOATYKA W ENERGETYCE Rys. 2. Wido [12] i rzerój [10] silia tłoowego osiowego tyu A6V o zmieej chłoości a obrót z rzechylym bloiem cylidrów, roducji firmy Bosch Rexroth: 1 wał aędowy; 2 tło sterujący; 3 zesół sou tłoa sterującego; 4 orus, w tórym umieszczoy jest tło sterujący; 5 rozdzielacz; 6 blo cylidrów; 7 tło (uri) 3. etoda sumy mocy Przy oreślaiu wsółczyiów i strat eergetyczych w siliu A6V55 orzystao z tabel zawierających wyii badań laboratoryjych [11], w tórych odao astęujące wielości: sade ciśieia w siliu; rędość obrotową silia jao stosue zmiay atualej rędości obrotowej do teoretyczej (masymalej) rędości t obrotowej; chłoość q t silia a obrót wału oraz wsółczyi b zmiay Nr 9 Wrzesień 2015 r. 149
chłoości silia day stosuiem zmieej chłoości q gv a obrót wału do teoretyczej chłoości q t a obrót wału, srawość η całowitą; srawość η mh mechaiczo-hydrauliczą ; srawość η v objętościową. Pomiary rzerowadzoo rzy stałej leości cieczy 22 mm 2 s 1. Zgodie z rysuiem 1, moc P c cieczy roboczej osumowaa rzez sili jest sumą mocy użyteczej P u (wymagaej a wale silia rzez aędzae im urządzeie), mocy P m strat mechaiczych w zesole ostrucyjym wał omory robocze, mocy P v strat objętościowych w omorach roboczych i mocy P strat ciśieiowych w aałach silia: P u η P c Z matematyczego utu widzeia owyższy zais jest orawy, choć świadczy o o sojrzeiu Saey'owsim, wyia o jeda z oieczości oreśleia wartości mocy P u użyteczej, w tórej zawarta jest wartość mometu a wale silia. 3.3. oc ΔP strat ciśieiowych w siliu oc P strat ciśieiowych w siliu hydrauliczym jest sumą mocy P 1 strat ciśieiowych w aale doływowym i mocy P 2 strat ciśieiowych w aale odływowym silia: P c P u + P m + P v + P Powyższe rówaie stało się utem wyjścia w oracowaym algorytmie, tóry rzedstawioy został w racy [2]. Obliczając oszczególe sładowe mocy strat wystęujące w siliu, możliwym stało się wyzaczeie strat wystęujących w maszyie, a a ich odstawie recyzyje obliczeie wsółczyiów i strat. 3.1. oc P c osumowaa rzez sili oc P c obieraa od cieczy rzez sili hydrauliczy wyia z iloczyu sadu ciśieia w siliu i chłoości silia: P P 1 + P 2 W ogólym rzyadu, moc P strat ciśieiowych jest iloczyem straty ciśieiowej i atężeia strumieia cieczy: P Zgodie z owyższym, wzór oisujący moc P strat ciśieiowych w siliu hydrauliczym rzyjmie ostać: P P 1 + P 2 1 + 2 2 AUTOATYKA W ENERGETYCE P c Chłoość silia, wymagaa rzez sili od aędzającej go cieczy, musi być więsza od atężeia rówego iloczyowi q t (wyiającego z teoretyczej chłoości q t a obrót wału i z rędości obrotowej wału silia wymagaej rzez aędzae siliiem urządzeie) z owodu wystęowaia strat objętościowych w omorach roboczych silia. Chłoość jest więc rówa sumie atężeia q t oraz atężeia v strat objętościowych: q t + v Do ozaia wielości chłoości silia o zmieej chłoości q gv a obrót wału moża użyć wzoru będącego ilorazem iloczyu chłoości q gv a obrót i rędości obrotowej wału silia wymagaej rzez aędzae siliiem urządzeie do zaej srawości objętościowej η v silia: q η gv v q tb η v W siliu obrotowym atężeie 2 strumieia cieczy w aale odływowym jest ratyczie rówe atężeiu strumieia cieczy w aale doływowym (czyli chłoości silia) 2, możemy zatem zaisać, że moc P strat ciśieiowych w siliu jest rówa: P ( 1 + 2 ) W celu wyzaczeia strat ciśieiowych w aałach silia (oory rzeływu oraz straty w rozdzielaczu) sorzystao z daych laboratoryjych J. Koralewsiego zawartych w [1], rzyjęto wielość strat ciśieiowych w aałach silia rówą wartościom strat wystęujących w omie A7V.58. DR.1.R.P.F.00, będącej bliźiaczą jedostą silia A6V. Podytowae to jest rówież fatem, iż materiały [11], w tórych rzedstawioo dae laboratoryje, dotyczą całego tyoszeregu siliów, tórych chłoość a obrót mieści się w rzedziale: 28,1 10 6 200 10 6 m 3 /obr, a rędość obrotowa zmieia się w zaresie: 88,33 45,83 obr/s. Wielość strat P ciśieiowych w aałach omy A7V.58.DR.1.R.P.F.00 wyiosła [1], uwzględiając leość 22 mm 2 s 1, rzy tórej badao sili hydrauliczy: Zając sade ciśieia w siliu oraz chłoość silia, możemy obliczyć moc P c cieczy roboczej osumowaej rzez sili. 3.2. oc P u użytecza silia oc P u użyteczą silia możemy obliczyć z rzeształcoej zależości a srawość η całowitą silia hydrauliczego, czyli: 150 Nr 9 Wrzesień 2015 r. Δ P 3 P Pt a 6 6,0012 32 10 6 1,76 a 1472,5 10 22 0 1472,5 10 35 0,26
P P Pt ; 0,034 [ Pa] Zatem straty ciśieiowe w aałach silia A6V55 będą wyosiły, zgodie ze wzorem: Δ 8 Pt a a z uwagi a fat, iż badaia silia A6V55 rzerowadzoo rzy jedej stałej wartości leości oleju hydrauliczego wy- oszącej 22 mm 2 s 1, wyrażeie rzyjęto rówe jede. Wyładi otęgowy a wływu atężeia cieczy w aałach a straty ciśieiowe Δ rzyjęto rówy 1,78, oierając się a badaiach [1], tóre rzerowadzoo rzy zmieiającej się leości oleju hydrauliczego w zaresie od 14,53 mm 2 s 1 do 91,16 mm 2 s 1. Uwzględiając zmiaę rędości z Pt do t silia oraz chłoości: a Rys. 3. Straty Δ ciśieiowe w aałach silia A6V jao fucja chłoości silia między ciśieiem 1i w omorach doływowych silia a ciśieiem 2i w omorach odływowych silia: P v v i v ( 1i 2i ) 0,034 P P Pt ; Pt 1,78 6 3 1 54,8 10 [ ] [ m / obr] 70[ s ] Pa 6 3 1 58 10 [ m / obr] 25[ s ] 1,78 0,192[ Pa] Sade i ciśieia idyowaego w omorach roboczych silia wraz ze stratami ciśieiowymi w aałach silia daje am sade ciśieia w siliu: i + Przeształcając owyższą zależość, możemy wyzaczyć sade i ciśieia idyowaego w omorach roboczych silia: Wsółczyi 8 strat ciśieiowych w aałach wewętrzych silia hydrauliczego A6V55, rzy atężeiu rzeływu rówym teoretyczej wydajości Pt omy, względem ciśieia omialego uładu wyiesie: 8 Pt, 0,192 40 [ Pa] [ Pa] 0,005 Zając wartość wsółczyia 8, moża wyzaczyć wartość strat ciśieiowych w aałach silia z zależości: Δ 8 Pt a Obliczoe w owyższy sosób wartości strat Δ ciśieiowych w aałach silia A6V55 jao fucja chłoości silia rzedstawioe zostały a rysuu 3. 3.4. oc ΔP v strat objętościowych w siliu oc P v strat objętościowych w siliu jest iloczyem atężeia v strat objętościowych (główie atężeia rzecieów wewętrzych między roboczymi omorami doływowymi a odływowymi) oraz sadu i ciśieia idyowaego a i W celu obliczeia atężeia v strat objętościowych w omorach roboczych silia, możemy wyorzystać zależość: v b q t t Chcąc wyzaczyć wsółczyi 9 strat objętościowych v w siliu hydrauliczym ależy sorzystać ze wzoru: 9 v i do tórego wartości zostały odczytae z rysuu 4. Pt 3 1 [ ] 3 [ ] 0,000206 m s 0,0038 m s 9 1 0,054 [ ] Zając wartość sadu i ciśieia idyowaego w omorach roboczych oraz wartość atężeia v strat objętościowych w siliu, moża obliczyć wartości mocy P v strat objętościowych wystęujących w siliu. Wyreślając zależość atężeia v strat objętościowych w omorach roboczych silia jao fucję sadu idyo- AUTOATYKA W ENERGETYCE Nr 9 Wrzesień 2015 r. 151
3.5. oc ΔP m strat mechaiczych w zesole ostrucyjym wał omory robocze silia Zgodie z rówaiem staowiącym odstawę oracowaego algorytmu moc P c cieczy roboczej osumowaej rzez sili jest sumą mocy P u użyteczej i mocy strat wystęujących w siliu. oc P m strat mechaiczych w zesole ostrucyjym wał omory robocze możemy więc, o rzeształceiu, obliczyć jao: P m P c P u P v P Rys. 4. Natężeie v strat objętościowych w omorach roboczych silia A6V55 jao fucja sadu idyowaego Δ i ciśieia w omorach roboczych silia oc P m strat mechaiczych w siliu hydrauliczym jest mocą strat związaych z siłami tarcia mechaiczego i z siłami bezwładości elemetów ruchomych w zesole ostrucyjym rzeoszącym moc mechaiczą od elemetów ruchomych w omorach roboczych do wału silia obrotowego. oc P m strat mechaiczych jest iloczyem mometu m strat mechaiczych oraz rędości ątowej ω wału silia: P m m ω Zatem momet m strat mechaiczych wyzaczoy z owyższej zależości będzie rówy: m P ω m AUTOATYKA W ENERGETYCE Rys. 5. Natężeie v strat objętościowych w omorach roboczych silia A6V55 jao fucja sadu idyowaego Δ i ciśieia w omorach roboczych silia, rzy ustaloych rędościach obrotowych wału silia omet i idyoway w omorach roboczych silia jest rówy sumie mometu obciążającego wał silia i mometu m strat mechaiczych: i + m omet i idyoway w omorach roboczych silia może zostać rówież wyliczoy z zależości: qt 2π i Wartość mometu m strat w siliu o geometryczej (zmieej) chłoości a obrót wału obliczoo zgodie z zależościami odaymi rzez Z. Paszotę w [5]: i Rys. 6. Wartość wyładia a v (w fucji otęgowej oisującej zależość atężeia v strat objętościowych od sadu Δ i ciśieia idyowaego w omorach roboczych silia hydrauliczego) jao fucja rędości obrotowej wału silia A5V55 a m m,,b,v 7.1.1 7.1.2 b + t + t a m qt 7.1.1 + 7.1.2 b + 7.2 t 2 π 7.2 waego Δ i ciśieia w omorach roboczych silia rzy ustaloych rędościach obrotowych wału (rysue 5), otrzymamy dae ozwalające oreślić wyładi a v, tóry został rzedstawioy a rysuu 6. 152 Nr 9 Wrzesień 2015 r. Uwzględiając stałą leość oleju hydrauliczego, czło a m rzyjęto rówy 1, zatem wzór oisujący momet m strat rzyjmie astęującą ostać:
Tabela 2. Zestawieie wsółczyiów i strat eergetyczych wystęujących w siliu A6V55 A6V55 22 [mm 2 s 1 ] q t 54,8 10 6 [m 3 ] b cost. 70 [s 1 ] 40 [Pa] P c 153,4 [W] Rys. 7. omet m strat mechaiczych w zesole ostrucyjym wał omory robocze jao fucja mometu a wale silia A6V55 m v 7.1.1 0,003 7.1.2 0,033 a m 7.2 0,036 9 0,054 a v 1,83 a v a v 8 0,005 a 1,78 a dla tórego wartość mometów m strat mechaiczych odczytao z rysuu 8. Rys. 8. omet strat mechaiczych w ieobciążoym siliu ( 0) jao fucja rędości obrotowej wału silia A6V55.1. 2 12,61 Nm [ ] 1,14[ Nm] 348,9[ Nm] 7 0,033 m,,b,v 7.1.1 7.1.2 b + t + t Wsółczyi 7.1.1 obliczoo z zależości: 7.1.1 m 0, 0, b 1, t q t 2Π 7.2 m 0, 0,b 1, Wsółczyi 7.2 obliczoo z zależości: 7.2 m t, t,b 1, t m 0, t,b 1, dla tórego wartość mometu m t, t,b 1, strat mechaiczych w siliu obciążoym mometem t teoretyczym odczytao z rysuu 7, atomiast wartość mometu m 0, t,b 1, strat mechaiczych w ieobciążoym siliu odczytao z rysuu 8. AUTOATYKA W ENERGETYCE dla tórego wartość mometu m strat mechaiczych odczytao z rysuu 8..1. 1 1,14 348,9 [ Nm] [ Nm] 7 0,003 Wsółczyi 7.1.2 obliczoo z zależości: 7.1.2 m 0, t,b 1, t m 0, 0,b 1,. 2 25,06 [ Nm] 12,61[ Nm] 348,9[ Nm] 7 0,036 Przedstawioa metoda sumy mocy umożliwiła obliczeie wsółczyiów i strat eergetyczych wystęujących w siliu A6V, tóre zostały rzedstawioe w tabeli 2. 3.6. Wsółczyii i strat eergetyczych Wyładii a m, a v i a mówiące o wływie leości cieczy roboczej a oszczególe rodzaje strat (m mechaicze; v objętościowe, ciśieiowe) zostały omiięte, gdyż badaia Nr 9 Wrzesień 2015 r. 153
AUTOATYKA W ENERGETYCE zostały rzerowadzoe tylo dla jedej leości cieczy roboczej wyoszącej 22 mm 2 s 1. Wsółczyi 7.1 mometu m strat mechaiczych staowi sumę wsółczyiów 7.1.1 i 7.1.2, dostarcza am iformację o stratach sowodowaych tarciem między elemetami ostrucji (. łożysa), ja rówież tarciem między cieczą wyełiającą arter a bloiem cylidrowym, tarciem wirującego blou cylidrowego a ieruchomym rozdzielaczem. Wsółczyi 7.2 mometu m strat mechaiczych mówi o wielości rzyrostu Δ m mometu strat mechaiczych w siliu, będącego sutiem wzrostu obciążeia, czyli mometu a wale silia. Wsółczyi 8 strat Δ ciśieiowych mówi o wielości strat wystęujących w aałach wewętrzych i w rozdzielaczu maszyy. Straty te są główie efetem miejscowych strat ciśieia, wyiających ze zmiay ieruu i rędości rzeływającego strumieia. Wsółczyi 9 atężeia strat objętościowych w omorach roboczych silia hydrauliczego dostarcza am iformacji o stratach związaych rzede wszystim z rzecieami czyia roboczego rzez szczeliy między elemetami wyorowymi a ściaami omór roboczych, elemetami rozdzielacza (jeżeli został zastosoway) oraz stratami związaymi z efetem zmiay objętości roboczej silia ja rówież zmiay wysoości szczeli w wyiu zmia ciśieia i temeratury. Wartość wyładia a mówi o wływie atężeia cieczy w aałach a straty ciśieiowe Δ. Wartość wyładia a v mówi o wływie idyowaego sadu Δ i ciśieia w omorach roboczych a atężeie v strat objętościowych. Jego wartość iformuje as zarówo o charaterze rzeływu cieczy roboczej, ja i o wływie zmia szczeli w siliu. 4. Podsumowaie 1. W artyule rzedstawioo metodę sumy mocy, tóra służy wyzaczaiu wsółczyiów i strat eergetyczych wystęujących w siliach hydrauliczych w sytuacji, gdy ie dysoujemy wszystimi daymi laboratoryjymi lub gdy orzystamy z daych zawartych w artach atalogowych. Uzysae w te sosób wsółczyii i strat umożliwiają oceę eergetyczą maszy wyorowych z wyorzystaiem sojrzeia a straty rooowaego rzez Z. Paszotę w racach [3 8]. 2. Wsółczyii i strat eergetyczych zostały sostruowae w tai sosób, aby otrzymać względą wartość oszczególych strat w elemecie uładu hydrostatyczego (w omie, w siliu hydrauliczym, ale taże w rzewodach i w zesole sterowaia dławieiowego rędości silia). Umożliwiają oe oceę roorcji i wielości strat oraz oceę wartości srawości eergetyczej elemetu (objętościowej, ciśieiowej, mechaiczej), będącej sutiem strat wystęujących rzy ciśieiu omialym racy uładu, w tórym elemet jest zastosoway. W efecie, dzięi zajomości wsółczyiów i oszczególych strat, możliwe jest oreśleie strat i srawości eergetyczej elemetów racujących w uładzie aędowym (całowitej, objętościowej, ciśieiowej, mechaiczej), a taże srawości całowitej uładu o oreśloej struturze sterowaia rędości silia jao fucji wsółczyia ω rędości i wsółczyia obciążeia silia hydrauliczego oraz leości oleju hydrauliczego [9]. 3. Wyorzystay model matematyczy (zdefiioway w [6]) mometu m strat mechaiczych w siliu hydrauliczym o geometryczej chłoości q gv a obrót wału załada roorcjoaly rzyrost mometu m 0 strat mechaiczych w siliu ieobciążoym, wyiający ze wzrostu rędości wału silia, zaś w siliu A6V55 uzysao rzebieg ieroorcjoaly. Z olei w badaiach iych jedoste [2, 13],. PTO2-16 (q t 12,74 10 6 [m 3 / obr]; 21,54 [s 1 ]) rzyrost mometu m 0 strat mechaiczych wyiający ze wzrostu rędości miał rzebieg liiowy (R 2 0,995), a więc otwierdzający model matematyczy mometu m strat mechaiczych w siliu hydrauliczym. W dalszych badaiach ależy zwrócić uwagę a te roblem. 4. Tabela 2, zestawiająca wsółczyii i strat eergetyczych w siliu A6V55, w rzejrzysty sosób dostarcza am iformacji o wielości i roorcji oszczególych strat wystęujących w tym siliu. Zestawieie wsółczyiów i strat w rzyadu iych tyów maszy wyorowych w zaczym stoiu rzyczyiłoby się do orawy jaości i szybości racy rojetatów uładów aędu hydrostatyczego. Literatura [1] Koralewsi J.: Wływ leości a straty eergetycze w omie tłoowej o zmieej wydajości. Raort merytoryczy romotorsiego rojetu badawczego Nr rej. N N504 4684 33, r umowy 4684/TO2/2007/33. [2] aczyszy A.: Aaliza eergetycza ostrucji wyorowych maszy obrotowych stosowaych w rzeładiach hydrostatyczych. Praca dotorsa. Politechia Gdańsa, Wydział Oceaotechii i Orętowictwa, Gdańs 2014. [3] Paszota Z.: Parametry badań srawości eergetyczej om i siliów hydrauliczych. Pole racy uładu aędu hydrostatyczego. Naędy i Sterowaie 11/2009. [4] Paszota Z.: The oeratig field of a hydrostatic drive system arameters of the eergy efficiecy ivestigatios of ums ad hydraulic motor. Polish aritime Research 4(62)/2009. [5] Paszota Z.: Straty eergetycze w siliu hydrauliczym obrotowym defiicje i zależości służące oceie srawości silia i aędu hydrostatyczego. Rozdział w moografii.t.: Badaie, ostrucja, wytwarzaie i esloatacja uładów hydrauliczych od redacją Adama Klicha, Atoiego Kozieła i Edwarda Palczaa. Bibliotea Cylider 2010. Istytut Techii Góriczej Komag, Gliwice 2010, s. 31 54. [6] Paszota Z.: odele teoretycze i matematycze mometu strat mechaiczych w siliu hydrauliczym obrotowym stosowaym w aędzie hydrostatyczym. Rozdział w moografii t.: Badaie, ostrucja, wytwarzaie i esloatacja uładów hydrauliczych od redacją Adama Klicha, Atoiego Kozieła i Edwarda Palczaa. Bibliotea Cylider 2010. Cetrum echaizacji Górictwa Komag, Gliwice 2010, s. 123 137. 154 Nr 9 Wrzesień 2015 r.
[7] Paszota Z.: Hydrostatic drives as safe ad eergy savig machies. The drive ivestigatio method comatible with the diagram of ower icrease oosite to the directio of ower flow. Polish aritime Research 1(68)/2011. [8] Paszota Z.: Effect of the worig liquid comressibility o the icture of volumetric ad mechaical losses i a high ressure dislacemet um used i a hydrostatic drive. Part I Eergy losses i a drive system, volumetric losses i a um. Polish aritime Research 2(73)/2012. [9] Paszota Z.: Wsółczyii i strat eergetyczych w elemetach aędu hydrostatyczego. Rozdział w moografii t.: Badaie, ostrucja, wytwarzaie i esloatacja uładów hydrauliczych od redacją Adama Klicha, Atoiego Kozieła i Edwarda Palczaa. Bibliotea Cylider 2013. Cetrum echaizacji Górictwa Komag, Gliwice 2013, s. 91 113. [10] Istrucja obsługi silia A6V firmy Bosch Rexroth RE 91604-01-B/01.2012 [11] ateriały firmy Bosch-Rexroth API 309-09/92 [12] ateriały firmy Bosch-Rexroth S. z o.o. htt://www.boschrexroth.com/mobile-hydraulics-catalog/voravigatio/voravi. cfm?laguageen&vhistg54069,g61367&pageidm3726 a dzień: 20-12-2013 [13] Czyńsi.: Badaia laboratoryje modelu srawości eergetyczej rzeładi hydrostatyczej. Praca dotorsa, Politechia Szczecińsa, Wydział Techii orsiej, Szczeci 2005. relama dr iż. Agiesza aczyszy Wydział Oceaotechii i Orętowictwa, Politechia Gdańsa e-mail: agiesza.maczyszy@g.gda.l artyuł recezoway Nr 9 Wrzesień 2015 r. 155