SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI II Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Łowiczu Rok szkolny 2015/2016 1
Spis treści 1. Podstawy prawne programu...str. 3 1.1 Przepisy pozaświatowe.........str. 4 1.2 Dokumenty wewnętrzne...........str. 4 2. Wstęp...str. 5 2.1 Kryteria doboru oddziaływań profilaktycznych.......str. 5 2.2 Poziom profilaktyki a działania profilaktyczne..... str. 5 2.3 Strategie działań profilaktycznych pierwszorzędowych...str. 6 2.4 Cele profilaktyki szkolnej....str. 7 2.5 Spodziewane efekty......str. 8 2.6 Diagnoza środowiska szkolnego.....str. 9 2.7 Plan działań profilaktycznych i sposoby jego realizacji...str. 10 2.8 Ewaluacja programu...str. 19 2.9 Wskaźniki skuteczności...str. 19 2.10 Sposoby ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki...str. 20 2
1. PODSTAWY PRAWNE PROGRAMU Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 z późn. zm.) Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ze zmianami. Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r., poz. 532 w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. z 2003 r. nr 26, poz. 226). Rozporządzenie MENiS z dnia 31.01.2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( 2, ust. 1, pkt.1). Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie warunków i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 sierpnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z 2015 r. poz. 1249). 3
1.1 PRZEPISY POZAOŚWIATOWE Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r. nr, poz. 483 z późn. zm.). Konwencja o Prawach Dziecka Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r. Kodeks postępowania w sprawach nieletnich. Kodeks postępowania administracyjnego. Prawo rodzinne. Rządowy program na lata 2014 2016 Bezpieczna i przyjazna szkoła załącznik do uchwały nr 130/2014 Rady Ministrów z dnia 8 lipca 2014 r. Rządowy program na lata 2015-2018 Bezpieczna + załącznik do uchwały nr 89/2015 Rady Ministrów z dnia 23 czerwca 2015 r. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z dnia 10 grudnia 1948 r. Konwencja o Prawach Dziecka z dnia 20 listopada 1989 r.. Dz. U. 1991 NR 120, poz. 526 przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ (w Polsce obowiązuje od 7 lipca 1991 r.). Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z 24.04.1997r. Dz.U. 1997 nr 75 poz. 468. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Dz. U. 2012 Nr 23, poz. 124 (Zmiany: Dz. U. 2015 poz. 28). Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. Dz.U. 1994 Nr 111 poz. 535 Zmiany: Dz. U. 2011 Nr 231 poz. 1375. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 z późn.zm.) (wyciąg z ustawy- tekst obowiązujący od 15.11.2010 r. na podstawie Dz.U.2010 r. Nr 81 poz. 529). Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Dz. U. 2012 poz. 1356 (zmiany: Dz. U. 2013 poz. 1563; Dz. U. 2014 poz. 822 i 1188). 1.2 DOKUMENTY WEWNĘTRZNE Statut Szkoły Szkolny Program Wychowawczy Regulaminy i Procedury 4
2. WSTĘP Profilaktyka to działania, które zapobiegają i uprzedzają występowanie zachowań ryzykownych u dzieci i młodzieży. Program profilaktyki nie skupia się wyłącznie na dostarczeniu informacji o środkach uzależniających i innych zachowaniach ryzykownych (agresja, przemoc, przestępstwa), ale kładzie nacisk na wyuczenie najważniejszych umiejętności psychologicznych, społecznych: umiejętność radzenia sobie ze stresem, nawiązywania dobrych kontaktów z ludźmi, rozwiązywania konfliktów, umiejętność podejmowania decyzji, szukania wsparcia, udzielania pomocy. 2.1 KRYTERIA DOBORU ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Charakter działań profilaktycznych jest różny w zależności od potrzeb osób, do których jest kierowany. Populację młodzież możemy podzielić na następujące grupy: niskiego ryzyka należą tu osoby, które podejmują jeszcze zachowań ryzykownych, są przed inicjacją; podwyższonego ryzyka należą tu osoby, które mają już za sobą pierwsze próby zachowań ryzykownych, są to tzw. eksperymentatorzy; wysokiego ryzyka należą tu osoby o utrwalonych zachowaniach ryzykownych, odrzucające negatywne konsekwencje tych że zachowań. 2.2 POZIOM PROFILAKTYKI A DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE Do każdej z trzech grup określonych przedstawionym powyżej stopniem ryzyka kierowane są działania profilaktyczne. W związku z powyższym wyróżniamy trzy poziomy profilaktyki: profilaktyka pierwszorzędowa są to działania promujące zdrowy styl życia, dostarczające informacji o skutkach zachowań ryzykownych np. związane z uzależnieniem, przemocą psychiczną i fizyczną oraz wskazujące formy radzenia sobie ze stresem, stwarzające możliwości zaangażowania się w działalność pozwalającą na realizowanie potrzeb, rozwijanie zainteresowań; skierowana jest do grupy niskiego ryzyka, jej celem jest opóźnienie wieku inicjacji lub zachęcania do abstynencji; 5
profilaktyka drugorzędowa są to działania mające na celu identyfikację osób o najwyższym ryzyku uzależnienia bądź inne destrukcyjne zachowania oraz współpraca ze specjalistycznymi organizacjami, zajmującymi się pomocą osób uzależnionym i destrukcyjnym; skierowana jest do grupy podwyższonego ryzyka; polega na ograniczeniu podejmowania zachowań ryzykownych i zachęcaniu do wycofania się z nich. profilaktyka trzeciorzędowa skierowana do grupy wysokiego ryzyka; jest interwencją w sytuacji pojawienia się uzależnieniem, leczeniem, które ma na celu ograniczenie negatywnych skutków uzależnienia. W szkole może być realizowana tylko profilaktyka pierwszorzędowa, której zadaniem jest przeciwdziałanie zagrożeniom, wspieranie procesu wychowania oraz identyfikacji osób będących w grupie podwyższonego ryzyka. 2.3 STRATEGIE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH PIERWSZORZĘDOWYCH Strategie informacyjne Celem jest dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie dokonywania racjonalnego wyboru. Informacje muszą być rzetelne, rzeczowe, nie instruktarzowe. Dostarczana informacja musi być przekazywana przez specjalistów w danej dziedzinie. Strategie edukacyjne Mają pomóc w rozwijaniu ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych: umiejętności nawiązywania kontaktów z ludźmi; radzenia sobie ze stresem; rozwiązywania konfliktów; opierania się naciskom ze strony otoczenia; radzenia sobie radzenia sobie z presją mediów społecznościowych; radzenia sobie z presją rówieśników; położenie nacisku na doskonalenie umiejętności interpersonalnych; poszukiwania wsparcia i umiejętne wykorzystywanie zdobytych umiejętności; wyznaczanie celów życiowych; podejmowanie odpowiednich decyzji; budowanie adekwatnej samooceny. Strategie działań alternatywnych Ich celem jest pomoc w zaspokojeniu ważnych potrzeb np. sukcesu, przynależności oraz osiąganie satysfakcji życiowej przez stwarzanie możliwości zaangażowania się w działalność pozytywną np. artystyczną, społeczną, sportową itp. 6
Na poziomie profilaktyki drugorzędowej i trzeciorzędowej realizowana są strategie interwencyjne, których celem jest pomoc osobom mającym trudności w identyfikowaniu i rozwiązywaniu ich problemów oraz wspieranie w sytuacjach kryzysowych. Na poziomie profilaktyki trzeciorzędowej realizowane są strategie zmniejszania szkód. Przewidziane są głównie dla potrzeb profilaktyki wskazującej. Adresatem tych działań są grupy najwyższego ryzyka. 2.4 CELE PROFILAKTYKI SZKOLNEJ Cele programu profilaktycznego są zbieżne z ogólno wychowawczymi celami szkoły. Poprzez działania profilaktyczne dążymy do ukształtowania w uczniach takich postaw i umiejętności jakich jak: odnalezienie swojego miejsce w rodzinie i społeczeństwie; budowanie prawidłowych relacji z innymi ludźmi; wszechstronny rozwój. Dążymy do tego aby absolwent był kulturalny, tolerancyjny, odpowiedzialny; szanujący tradycję i wartości ogólnoludzkie, ponadczasowe. Cel główny Zwiększenie skuteczności działań wychowawczych, edukacyjnych, informacyjnych i profilaktycznych wśród uczniów, ich rodziców (opiekunów) oraz nauczycieli i pracowników szkoły na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkole. 1. Udostępnienie społeczności szkolnej informacji niezbędnej do skutecznego zapobiegania i radzenia sobie z zagrożeniami dla własnego zdrowia, jakości życia, zmniejszenie czynników ryzyka zachorowania na różne choroby. 2. Kompetentne i szybkie reagowanie na pojawiające się w szkole sytuacje zagrażające zdrowiu i życiu ludzi. 3. Kształtowanie w uczniach umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. 4. Budowanie współpracy ze środowiskiem rodzinnym ucznia oraz instytucjami prowadzącymi wspomaganie rodziny i promującymi zdrowy styl życia. Cele szczegółowe 1. Zapobieganie problemom adaptacji uczniów klas pierwszych. 2. Przeciwdziałanie problemom związanym z integracją na różnych poziomach nauki w szkole. 7
3. Zapobieganie trudnością i niepowodzeniom szkolnym. Promowanie zdrowego stylu życia wśród młodzieży. 4. Doskonalenie komunikacji interpersonalnej. 5. Zapobieganie problemom i sytuacjom problemowym młodzieży w okresie dorastania. 6. Zapobieganie (przeciwdziałanie) zjawiskom przemocy. 7. Radzenie sobie ze stresem. 8. Profilaktyka uzależnień. 9. Działanie z zakresu wychowania prorodzinnego. 10. Działania w zakresie edukacji prozdrowotnej. 11. Mobilizowanie uczniów do systematycznego uczęszczania na zajęcia lekcyjne. 12. Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły. 2.5 SPODZIEWANE EFEKTY: 1. Podwyższanie wyników w nauce i wzrost frekwencji na zajęciach szkolnych. 2. Umiejętność dokonywania właściwych wyborów w trudnych sytuacjach życiowych. 3. Świadomy udział uczniów w różnych formach spędzania czasu wolnego. 4. Uczniowie rozwijają swoje pasje i zainteresowania, potrafią współpracować w zespole, są wrażliwi na potrzeby innych. 5. Wzrost bezpieczeństwa na terenie szkoły. 6. Zapewnienie różnorodnej pomocy potrzebującym. 7. Lepsze relacje między uczniami nauczycielami rodzicami. 8
8. Większa świadomość zagrożeń wynikających z uzależnienia od papierosów, alkoholu, narkotyków. 9. Wykształcenie umiejętności wśród uczniów radzenia sobie z uzależnieniem i skutecznego szukania pomocy. 10. Zwrócenie większej uwagi uczniów na dbałość o swoje zdrowie i podejmowanie środków zaradczych w sytuacjach zagrożenia. 11. Uzyskanie przez uczniów wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. 12. Uczeń utożsamia się ze środowiskiem szkolnym i odczuwa korzyści płynące z prowadzenia zdrowego stylu życia. Dodatkowo: wzrost wiedzy z zakresy profilaktyki wśród nauczycieli; rodzice chętnie angażują się w zajęcia z zakresu profilaktyki; 2.6 DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO Ocena sytuacji i zagrożeń oraz występujących problemów jest określana na podstawie: obserwacji zachowań uczniów wywiadów z wychowawcami oddziałów, nauczycielami badań ankietowych przeprowadzonych wśród uczniów analizy frekwencji wywiadów i rozmów z rodzicami analizy wyników nauczania 9
2.7 PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH I SPOSOBY JEGO REALIZACJI CELE ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI I. Zapobieganie problemom adaptacji uczniów klas pierwszych. * stwarzanie uczniom warunków umożliwiających wzajemne poznanie *pomoc w identyfikacji z grupą, tworzenie klimatu zaufania i akceptacji *propagowanie pozytywnych postaw i zachowań wobec osób z dysfunkcjami *zajęcia warsztatowe integracyjno-adaptacyjne * okres ochronny bez ocen niedostatecznych *godziny wychowawcze *wycieczki klasowe *ankieta na temat przebiegu adaptacji do warunków szkolnych *wychowawcy *nauczyciele *pedagog szkolny *psycholog *uczniowie TERMINY (w każdym roku szkolnym) wg pogrzeb UWAGI II. Przeciwdziałanie problemom związanym z integracją na różnych poziomach nauki w szkole. *zintegrowanie zespołów klasowych *uświadomienie ról społecznych, np. rola lidera *uświadomienie odpowiedzialności za atmosferę w zespole klasowym *wskazanie możliwości pracy nad sobą, zdobywania praktycznych umiejętności nawiązywania satysfakcjonujących relacji z innymi *pomoc uczniom niepełnosprawnym, m.in. poprzez możliwość konstruowania Planów Rozwoju Osobistego * zajęcia warsztatowe *zajęcia z wychowawcą * imprezy klasowe * badania diagnostyczne * zajęcia warsztatowe * treningi * indywidualne konsultacje *wychowawcy, psycholog *pedagog szkolny *uczniowie *psycholog wg potrzeb 10
III. Zapobieganie trudnościom i niepowodzeniom szkolnym. *systematyczna kontrola i omawianie wyników nauczania, postępów w nauce *kształtowanie właściwych cech charakteru: pracowitość, skłonność systematyczność, do śmiałych rozwiązań *wskazywanie praktycznych umiejętności zdobywania i korzystania z wiedzy *wskazanie możliwości kompensowania deficytów rozwojowych *rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń i trudności szkolnych (propozycje rozwiązań) *propagowanie wiedzy nt. pracy umysłowej (np. higiena pracy umysłowej oraz technik sprawnego uczenia się) *kontrolowanie frekwencji uczniów, rozpoznawanie przyczyn nieobecności w szkole *zajęcia grupowe/indywidualne np. technik sprawnego uczenia się *godziny wychowawcze *pogadanki / referaty *konsultacje z pedagogiem szkolnym wychowawców, uczniów, rodziców, nauczycieli *indywidualne konsultacje *diagnoza psychologiczna *badania diagnostyczne przyczyn niepowodzeń szkolnych *pomoc koleżeńska *rozmowa z uczniem *pedagog szkolny *wychowawcy *psycholog *pedagog, psycholog szkolny kierowanie uczniów na badania do PP- P *uczniowie *wychowawcy/ pedagog szkolny *nauczyciele/wychowawcy wg potrzeb 11
IV. Doskonalenie komunikacji interpersonalnej. *uświadomienie uczniom istoty procesu komunikacji oraz przyczyn zakłóceń * doskonalenie umiejętności związanych z nawiązywaniem kontaktów interpersonalnych, uważnym słuchaniem i komunikowaniem, zrozumieniem * nabywanie i/ lub doskonalenie umiejętności negocjacji, dyskusji *nabywanie umiejętności rozpoznawania dobrych i złych emocji, panowania nad emocjami *psychoedukacja, zmiana przekonań i postaw na temat funkcjonowania w grupie *zajęcia warsztatowe nt. komunikacji interpersonalnej ( na różnych poziomach) *gry i zabawy dydaktyczne *indywidualne rozmowy z pedagogiem szkolnym lub wychowawcą *zajęcia warsztatowe *treningi *indywidualne konsultacje *pedagog, psycholog szkolny *wychowawcy *nauczyciele wg potrzeb V. Zapobieganie problemom związanym z okresem dorastania. *nabycie umiejętności określania własnej tożsamości *kształtowanie samoświadomości własnych potrzeb, wartości, możliwości i celów życiowych *nauczenie planowania i realizacji zadań zmierzających do odpowiedzi na pytanie; jaki chciałbym być. *uwrażliwienie młodzieży na potrzeby drugiego człowieka; umiejętność rozpoznawania objawów kryzysu *przeprowadzenie pedagogizacji rodziców nt. zagrożeń okresu dojrzewania *nabywanie umiejętności *zajęcia warsztatowe nt. samopoznania (kl. III i kl. I) *realizacja w treściach programowych i na gddw indywidualne rozmowy z uczniami (kryzys tożsamości) *pogadanka *zajęcia warsztatowe *konsultacje indywidualne *zajęcia pozalekcyjne *uczniowie *wychowawcy klas *pedagog szkolny *psycholog *opiekun szkolnego koła fotograficznego wg potrzeb 12
VI. Zapobieganie (przeciwdziałanie) zjawiskom przemocy. rozpoznawania i werbalizowania własnych stanów emocjonalnych, *wyrażanie siebie za pomocą środków artystycznego wyrazu(działania teatralne, plastyczne, fotografia) *rozwiązywanie kryzysów rozwojowych i życiowych uczniów, m.in. związanych z wyjazdami rodziców za granicę w celach zarobkowych, a także przemocą w rodzinie *zdiagnozowanie skali zjawiska *wzmocnienie poczucia własnej wartości *uświadomienie potrzeby poszanowania godności innych *nabywanie zachowań asertywnych *rozwijanie empatii i zrozumienia *zapobieganie mobbingowi *uświadomienie potrzeby samodoskonalenia się i poczucia sprawstwa * uświadamianie zagrożeń płynących z cyberprzestrzeni ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska przemocy *uświadomienie oczekiwań społecznych i potrzeby spełniania ich *uświadomienie rodzicom przyczyn agresji i przemocy wśród młodzieży oraz konieczne przeciwdziałanie tym zjawiskom *ankieta diagnostyczna, wywiad/obserwacja *realizacja treści w ramach gddw *konsultacje indywidualne *zajęcia warsztatowe *spektakl teatralny/film *spotkania młodzieży z przedstawicielami Komendy Powiatowej *pogadanka w ramach gddw *spotkania młodzieży z przedstawicielami Komendy Powiatowej Policji *spotkania ze specjalistami *pogadanka/referat *spotkania ze specjalistami *indywidualne konsultacje *pedagog szkolny *wychowawcy *psycholog szkolny wrzesień/ październik wg potrzeb 13
VII. Radzenie sobie ze stresem. *zrozumienie istoty i przyczyn stresu (np. podstawowe wiadomości o stresie, skutki przeciążenia stresem, zmiana sposobu myślenia) *kształtowanie u uczniów umiejętności radzenia sobie w sytuacjach stresowych, umiejętność redukowania stresu doraźnego i długotrwałego *kształtowanie umiejętność zapobiegania niekorzystnym skutkom stresu *nauka podstawowych umiejętności relaksu *postępowanie w sytuacjach kryzysowych: zadaniowy i emocjonalny styl funkcjonowania * zajęcia warsztatowe nt. Jak sobie radzić ze stresem? (kl. I i kl. III) * realizacja treści w ramach zajęć z wychowawcą * rozmowy indywidualne uczniów z psychologiem szkolnym lub wychowawcą * interwencje kryzysowe *treningi *indywidualne konsultacje *pedagog/psycholog szkolny wg potrzeb VIII. Profilaktyka uzależnień. *zdiagnozowanie skali zjawiska wśród młodzieży szkolnej *uświadomienie rodzicom skali zjawiska *dostarczanie wiedzy nt. mechanizmów uzależnień (alkohol, narkotyki, dopalacze, tytoń i inne środki psychoaktywne, gry komputerowe, Internet, hazard) *uświadomienie uczniom negatywnego wpływu substancji psychotropowych na organizm i relacje interpersonalne, na funkcjonowanie w rodzinie/społeczeństwie *ankieta/raport *spotkanie i zapoznanie z raportem *spotkania z pedagogiem szkolnym/ew. zaproszonym specjalistą *warsztaty *zajęcia z wychowawcą *akcje organizowane przez Samorząd uczniowski *spotkania z przedstawicielami Komendy Powiatowej Policji *warsztaty * telefony kontaktowe *pedagog szkolny *wychowawcy *opiekun samorządu uczniowskiego *psycholog szkolny wg potrzeb 14
IX. Działania z zakresu wychowania prorodzinnego. *propagowanie wiedzy na temat przepisów prawa w związku z uzależnieniami * nauka zachowań asertywnych * upowszechnianie wśród uczniów informacji na temat przemocy (poza szkołą) * uświadomienie wszelkich uzależnień wynikających z zagrożeń współczesnego świata *pogłębianie przez nauczycieli wiedzy i nabywanie umiejętności związanych z uzależnieniami i ich profilaktyką * promowanie zdrowia *propagowanie wśród uczniów alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu * pomoc osobom uzależnionym *motywowanie do podjęcia terapii w przypadkach uczniów uzależnionych lub z grupy ryzyka *kształtowanie umiejętności uczniów w zakresie prawidłowego funkcjonowania w środowisku cyfrowym, w szczególności tzw. nowych mediów *uświadomienie roli rodziny w interakcyjnym modelu funkcjonowania człowieka *uświadomienie opiekuńczowychowawczej roli rodziny *uświadomienie granic wolności, *plakaty *godziny zajęć z wychowawcą pogadanka/referat *kursy/konferencje; samokształcenie rady pedagogicznej ; czytanie literatury fachowej * wycieczki klasowe ;zajęcia pozalekcyjne *interwencja profilaktyczna *kontakty ze specjalistami od uzależnień i odpowiednimi placówkami terapeutycznymi * w ramach zajęć wychowanie do życia w rodzinie * w ramach zajęć z wychowawcą *nauczyciel przedmiotu *wychowawcy, pedagog szkolny *inni specjaliści *opiekun PCK wg potrzeb 15
X. Działania w zakresie edukacji prozdrowotnej. kontroli, stosunków między rodzicami i dziećmi * przeciwdziałanie przemocy w rodzinie * kształtowanie umiejętności porozumiewania się, rozwiązywania konfliktów * kształtowanie postawy akceptacji i tolerancji *kształtowanie odpowiedzialności za drugiego człowieka *rozwiązywanie kryzysów rozwojowych i życiowych uczniów i wychowanków, m.in. związanych z wyjazdem rodziców za granice za granicę w celach zarobkowych. *wyrabianie przekonania, że każdy jest odpowiedzialny za własne zdrowie i ma obowiązek dbać o nie *propagowanie zdrowego stylu życia * tworzenie i realizowanie całościowej polityki w zakresie zdrowego żywienia i aktywności fizycznej w szkole, *zapoznanie uczniów z zasadami bezpieczeństwa w szkole i w czasie wypoczynku (wypadki, niepełnosprawność, itp. ) *nabywanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej * zapobieganie chorobom w zależności od zapotrzebowania środowiska (z uwzględnieniem *w ramach lekcji biologii, zajęć z wychowawcą (wykład, pogadanka, dyskusja, film, itp.) *apel *dzień Sportu Szkolnego *Festiwal Zdrowia *kurs Pierwszej Pomocy *włączanie się w akcje PSSE *nauczyciele biologii /wychowawcy *wg harmonogramu działań *nauczyciele wychowania fizycznego *wychowawcy *opiekun Szkolnego Koła PCK wychowawcy klas *wg harmonogramu działań, nauczyciel biologii w/g harmonogramu 16
XI. Mobilizowanie uczniów do systematycznego uczęszczania na zajęcia lekcyjne. aktualnej sytuacji epidemiologicznej) * zapobieganie nowotworom *zapobieganie HIV/AIDS *zapobieganie innym przewlekłym chorobom (np. choroby skóry, cukrzyca, choroby wzroku, płuc, wątroby itp.) *propagowanie zagadnień z zakresu ekologii *ukierunkowanie uczniów na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi * poznanie czynników wpływających na niską frekwencję uczniów. * zapoznanie uczniów i rodziców z zasadami usprawiedliwiania nieobecności i zwolnień z zajęć oraz systemem kar i nagród związanych z frekwencją. *uświadomienie uczniom szczególnego wpływu liczby godzin nieusprawiedliwionych na osiągane wyniki w nauce oraz na ocenę zachowania, *uświadomienie wpływu nieobecności na możliwość nieuzyskania promocji do następnej klasy, *szybkie informowanie rodziców o wagarach dziecka. *system nagradzania za wysoką *bieżące monitorowanie frekwencji uczniów (dzienniki lekcyjne) *stosowanie w szkole jednolitego systemu usprawiedliwień nieobecności i zwolnień z zajęć (dzienniczek zwolnień, telefoniczna informacja od rodzica), przestrzeganie terminu usprawiedliwień. * godziny zajęć z wychowawcą * pogadanki * zebranie z rodzicami * interwencja wychowawcy * konkurs na klasę o najwyższej frekwencji * wychowawcy * nauczyciele * pedagog szkolny wg potrzeb 17
frekwencję uczniów w szkole * nagrody książkowe na koniec roku szkolnego dla uczniów o 100% frekwencji. XII. Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły. * kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów i nauczycieli, a także nauczycieli, rodziców i uczniów, * zwiększanie świadomości uczniów na temat powstawania, funkcjonowania, przejawów i skutków dyskryminacji oraz narzędzi ich zwalczania, * integrowanie środowiska szkoły, w tym uczniów z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych odmiennych kulturowo, * rozwijanie kompetencji społecznych uczniów, wspieranie ich działalności wolontarystycznej, * wzmacnianie wśród uczniów więzi ze szkołą oraz społecznością lokalną, * rozwijanie potencjału szkoły w zakresie bezpiecznego funkcjonowania uczniów, * rozwijanie kompetencji wychowawczych nauczycieli i rodziców, * zwiększanie roli rodziców w szkole, * współpraca z instytucjami * wycieczki szkolne * działania samorządu uczniowskiego * pomoc koleżeńska * zajęcia warsztatowe * indywidualne rozmowy z psychologiem szkolnym * indywidualne rozmowy z pedagogiem szkolnym * imprezy szkolne * zajęcia z wychowawcą * zajęcia pozalekcyjne * wolontariat * Festiwal Zdrowia * spotkania ze specjalistami w danej dziedzinie * zebrania dla rodziców * szkolenia rady pedagogicznej * warsztaty dla rodziców * warsztaty dla rodziców * spotkania z zaproszonym specjalistą * rada rodziców * wychowawca * psycholog * pedagog * nauczyciele przedmiotów * samorząd uczniowski * uczniowie * przedstawiciele Komendy Policji, Straży Pożarnej * poradnia psychologicznopedagogiczna Cały rok Wg potrzeb 18
wspierającymi działania szkoły z zakresu profilaktyki i bezpieczeństwa: policją, poradnią psychologiczno- pedagogiczną, pełnomocnik instytucji w zakresie profilaktyki i przeciwdziałania uzależnieniom. 2.8 EWALUACJA PROGRAMU Realizacja programu profilaktyki powinna dać odpowiedź na pytania: Na ile program profilaktyki jest dostosowany do problemów uczniów, potrzeb odbiorców? Czy treści programu dostosowane są do poziomu rozwoju intelektualnego, emocjonalnego, społecznego adresata a także do jego możliwości percepcyjnych? Czy przeprowadzane są równolegle zajęcia dla rodziców i młodzieży w tej samej tematyce? W jakim stopniu program jest skorelowany z programem wychowawczym szkoły? Czy dobierając treści programu uwzględniono systemy wartości różnych grup uczniów oraz stopień wrażliwości dla poszczególnych grup wiekowych? 2.9 WSKAŹNIKI SKUTECZNOŚCI Wskaźniki powinny dawać odpowiedź na pytania: Czy uczniowie potrafią radzić sobie z trudnościami w środowisku: szkolnym, rodzinnym, rówieśniczym? Czy uczniowie potrafią radzić sobie z problemami związanymi z okresem dojrzewania? 19
Czy uczniowie posiadają wiedzę do kogo zwrócić się o pomoc w związku: z każdą formą przemocą oraz czy potrafią się jej przeciwstawić; uzależnieniem; problemami zdrowotnymi? Czy uczniowie posiadają umiejętność radzenia sobie ze stresem? Czy uczniowie posiadają umiejętności interpersonalne? Czy uczniowie nabyli prawidłowe postawy wobec nauki szkolnej z uwzględnieniem systematycznego uczęszczania na zajęcia szkolne? Czy uczniowie aktywnie włączają się do różnorodnych akcji i programów realizowanych na terenie szkoły? Czy uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych? Czy podejmują działania w zakresie wolontariatu? Czy poprawiła się frekwencja na zajęciach edukacyjnych? 2.10 SPOSOBY EWALUACJI SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI obserwacja zachowań uczniów; analiza ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, nauczycieli, rodziców; wymiana doświadczeń, spostrzeżeń nauczycieli w zespołach wychowawczych; rozmowy z uczniami, rodzicami, pracownikami szkoły; analiza dokumentów (dzienniki lekcyjne). Program profilaktyki II Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika został zmodyfikowany na podstawie Rozporządzenia MEN z dnia 18 sierpnia 2015 roku w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z 2015 r. poz. 1249). Zmodyfikowany program profilaktyki II LO obowiązuje od dnia 27 stycznia 2016 roku. 20