KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Flora wybranych środowisk Flora of selected environments Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator dr hab. Beata Barabasz-Krasny prof. UP Zespół dydaktyczny dr hab. Beata Barabasz-Krasny prof. UP Opis kursu (cele kształcenia) Poznanie flory środowisk lądowych i słodkowodnych w Polsce oraz czynników biotycznych i abiotycznych kształtujących pokrywę roślinną. Określenie specyfiki i walorów, trendów przemian, zagrożeń i problemów ochrony flory wybranych środowisk Polski. Warunki wstępne Wiedza Umiejętności Kursy Znajomość budowy, biologii, stopni organizacyjnych i podziału systematycznego roślin. Znajomość podstawowych czynników ekologicznych kształtujących środowisko, grup ekologicznych i form życiowych roślin. Zdolność identyfikacji roślin przy użyciu źródeł monograficznych i rozpoznawania w naturze na poziomie rodzin i rodzajów oraz wybranych gatunków. Umiejętność wskazania cech morfologicznych w przystosowaniu roślin do określonych warunków siedliskowych. Zdolność wyróżniania gatunków o różnym stopniu tolerancji na czynniki klimatyczne, edaficzne i biotyczne; określanie podstawowych zagrożeń środowiskowych. Botanika ogólna; Botanika systematyczna; Mykologia; Ćwiczenia terenowe z botaniki; Flora i fauna wybranych środowisk; Grzyby i porosty wybranych środowisk. 1
Efekty kształcenia Wiedza W01 Opisuje wpływ środowiska na życie roślin W02 Tłumaczy wpływ określonych czynników edaficznych, klimatycznych i biotycznych na adaptacje życiowe roślin W03 Wskazuje gatunki o określonych tolerancjach ekologicznych W04 Definiuje strategie i formy życiowe roślin oraz formy wzrostu roślin W05 Rozpoznaje ważniejsze grupy ekologiczne roślin: florę wydm nadmorskich i śródlądowych, florę wodną i szuwarowo-torfowiskową, florę łąk, muraw ciepłolubnych i lasów W06 Wymienia przyczyny zagrożeń flory różnych środowisk W07 Wskazuje na formy ochrony flory na poziomie gatunku i siedliska K_W01; K_W02 K_W02; K_W06; K_W07; K_W18 K_W05; K_W06; K_W19 K_W05; K_W19 K_W05; K_W06; K_W19 K_W01; K_W02; K_W07; K_W19; K_W10; K_W17; K_W29 Umiejętności U01 Potrafi oceniać stan środowiska dla funkcjonowania flory, sformułować jej zagrożenia U02 Potrafi scharakteryzować określoną grupę ekologiczną roślin i wskazać przystosowania do danego siedliska U03 Umie sporządzić mapy zasięgowe roślin U04 Potrafi krytycznie wykorzystać literaturę przedmiotu K_U02, K_U04 K_U02, K_U03, K_U13 K_U05 K_U20
E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Kolokwium zaliczeniowe Kompetencje społeczne K01 Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie bioróżnorodności i ochronę środowiska przyrodniczego K02 Rozumie konieczność ciągłego poszerzania swojej wiedzy botanicznej i monitorowania zmian w środowisku K03 Jest odpowiedzialny za upowszechnianie w społeczeństwie wiedzy biologicznej i potrzebie ochrony środowiska K_K01, K_K03 K_K04 K_K01, K_K03 Organizacja na studiach stacjonarnych Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 5 6 Opis metod prowadzenia zajęć Wykład z prezentacją multimedialną flory Polski. Ćwiczenia terenowe analiza zasięgów wybranych gatunków roślin we florze Polski, sporządzanie map zasięgowych; rozpoznawanie w terenie przystosowań roślin do określonych typów siedliska. Formy sprawdzania efektów kształcenia W01 W02 W03 W04 W05 W06 W07 U01 3
U02 U03 U04 K01 K02 K03 Kryteria oceny Ocena końcowa obejmuje aktywność na zajęciach terenowych (udział w dyskusji), średnią z ocen projektu grupowego oraz z kolokwium zaliczeniowego (test). Uwagi Treści merytoryczne (wykaz tematów) 1. Wpływ środowiska na życie roślin: czynniki edaficzne, klimatyczne, biotyczne. 2. Tolerancja ekologiczna. 3. Adaptacje, strategie życiowe. 4. Flora wybranych środowisk Polski: a) wydmy nadmorskie i śródlądowe b) zbiorowiska wodne i szuwarowo-torfowiskowe c) łąki d) murawy ciepłolubne e) lasy f) siedliska antropogeniczne 5. Specyfika i walory flory Polski 6. Zagrożenia i problemy ochrony flory wybranych środowisk Polski. Wykaz literatury podstawowej Falińska K. 2004. Ekologia roślin. Wydanie III. PWN, Warszawa. Szafer. W. Zarzycki K. (red.). 1972. Szata roślinna Polski. T. I i II. PWN, Warszawa. Andrzejewski R., Weigle A. (red.). 2003. Różnorodność biologiczna Polski. Narodowa Fundacja Środowiska, Warszawa. Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN. Kraków. Zając A. & Zając M. (red) 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. s. xii + 714. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. Rutkowski 2008. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. s. 816. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa. Wykaz literatury uzupełniającej Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. 2006. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences. Kraków. Zarzycki K. (red.) Kaźmierczakowa R. 2001. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN. Tutin i in. (Red.). Flora Europaea. Tom 1 5. 1964-2001.
Jalas, J. & Suominen, J. (eds.) 1976: Atlas Florae Europaeae. Distribution of Vascular Plants in Europe. 3. Salicaceae to Balanophoraceae. The Committee for Mapping the Flora of Europe & Societas Biologica Fennica Vanamo, Helsinki. Jalas, J. & Suominen, J. (eds.) 1991: Atlas Florae Europaeae. Distribution of Vascular Plants in Europe. 9. Paeoniaceae to Capparaceae. The Committee for Mapping the Flora of Europe & Societas Biologica Fennica Vanamo, Helsinki. Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) - studia stacjonarne Ilość godzin w kontakcie z prowadzącymi Wykład 5 Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 6 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 4 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 3 Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) 4 - Przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego 3 Ogółem bilans czasu pracy 25 Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 1 5