Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 11 w Gliwicach Program Profilaktyki Gimnazjum z Oddziałami Dwujęzycznymi Nr 15 w Gliwicach
Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późniejszymi zmianami). 2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późniejszymi zmianami). 3. Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487). 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 228, poz. 1490). 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17, z późniejszymi zmianami) 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624, z późniejszymi zmianami). 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz. 562 z późniejszymi zmianami). 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 9. Statut ZSO Nr 11 w Gliwicach.
Ogólne założenia Programu Profilaktyki. Szkolny Program Profilaktyczny jest dokumentem opracowanym wspólnie przez grono pedagogiczne oraz w porozumieniu z Radą Rodziców Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gliwicach. Działalność profilaktyczna w szkole realizowana jest poprzez działania z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej w oparciu o coroczną diagnozę w zakresie występujących w szeroko rozumianym środowisku szkolnym czynników chroniących i czynników ryzyka. W ramach działań profilaktycznych wskazywane są pożądane wzorce zachowań, postawy prozdrowotne i prospołeczne, konstruktywne sposoby spędzania wolnego czasu, rozwijania zainteresowań i hobby oraz uwrażliwienie na krzywdę i wdrażanie do niesienia pomocy innym. Cele Programu Profilaktyki - wzmacnianie poczucia własnej wartości, - budowanie właściwej samooceny, - doskonalenie umiejętności komunikowania się, - budowanie zaufania, - rozwijanie empatii, - zapobieganie przemocy - zapewnienie poczucia bezpieczeństwa - nauka i ćwiczenia zachowań asertywnych, - poznawanie konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem, wyrażania własnych emocji, - zapobieganie próbom samobójczym i samobójstwom wśród młodzieży, - znajomość szkodliwości używek, kształtowanie i wzmacnianie postaw przeciwnych używaniu substancji psychoaktywnych, - rozwijanie świadomości prozdrowotnej, budowanie poczucia odpowiedzialności za swoje decyzje, w tym decyzje dotyczące własnego zdrowia, - propagowanie zdrowego i ekologicznego stylu życia. - utrwalanie zasad prawidłowej komunikacji między dziećmi a dorosłymi, - podniesienie świadomości dotyczącej roli nauczycieli i rodziców w profilaktyce. Zadania Programu Profilaktyki. Działania profilaktyczne obejmują realizację programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego, dostosowanych do potrzeb indywidualnych i grupowych szeroko rozumianej społeczności szkolnej; przygotowanie oferty zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, które pozwalają zaspakajać potrzebę podniesienia samooceny, sukcesu, przynależności i poczucia satysfakcji życiowej. Kształtowane i wzmacniane są normy przeciwne używaniu środków psychoaktywnych i podejmowaniu zachowań ryzykownych.
Prowadzone są działania w kierunku kształcenia umiejętności radzenia sobie ze stresem, z presją otoczenia, zapobiegające problemom psychicznym i próbom autodestrukcyjnym wśród młodzieży. W razie potrzeby tworzone są indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne i działania z zakresu przeciwdziałania używaniu środków psychoaktywnych. Szkoła prowadzi działalność informacyjną na temat zagrożeń i sposobów rozwiązywania problemów z nimi związanych. Działalność ta jest skierowana zarówno do uczniów, rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły. Udostępniane są informacje o ofercie pomocy specjalistycznej, konsekwencjach prawnych podejmowania zachowań ryzykownych oraz informuje o obowiązujących procedurach postępowania w sytuacjach zagrożenia narkomanią. Dla rodziców organizowane są warsztaty służące podnoszeniu kompetencji wychowawczych. Nauczyciele uczestniczą w różnych formach doskonalenia zawodowego w zakresie realizacji szkolnej interwencji profilaktycznej. Szkoła współpracuje ze specjalistami oraz instytucjami edukującymi i niosącymi pomoc w zakresie uzależnień. Metody i formy realizacji. Działalność profilaktyczna realizowana jest w ramach: zajęć edukacyjnych, zajęć z wychowawcą, zajęć profilaktycznych, zajęć dodatkowych, imprez klasowych, wycieczek edukacyjno-turystycznych, wyjazdów do kina i teatru, konkursów, wystaw, debat, koncertów. Sposoby ewaluacji: ankiety obserwacja ocena zachowań ocena prac uczniów analiza dokumentów wywiady sondaże wśród uczniów nauczycieli, rodziców. W oparciu o diagnozę nauczyciel w uzgodnieniu z dyrektorem szkoły wybiera formę, w jakiej realizuje działalność profilaktyczną uwzględniając aktywne metody pracy.
Program działań profilaktycznych dla klas I gimnazjum. Cel Tematyka Metody Formy Realizatorzy Ewaluacja Kształtowanie poczucia przynależności do grupy Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym i uwrażliwienie na krzywdę innych. -poznanie się wzajemne, -zasady dobrej komunikacji, -umiejętność pracy w grupie, -tworzenie więzi wewnątrzklasowych -rodzaje zachowań agresywnych, -sposoby wyrażania i radzenia sobie z emocjami, -sposoby reagowania na zjawiska przemocy i agresji, -prezentacja osób i instytucji mogących udzielić pomocy i wsparcia -zasady wolontariatu Praca w grupach, drama, burza mózgów Mini ankieta, Burza mózgów, kula śniegowa, praca w grupach, pogadanka. Zajęcia integracyjne, imprezy klasowe zajęcia wychowania do życia w rodzinie, Warsztaty, prelekcje Wychowawcy, pedagog szkolny Wychowawcy, nauczyciele, zaproszeni goście Obserwacja podczas trwania zajęć wnioski do pracy Analiza sytuacji wychowawczej w zespołach klasowych. Wyrabianie umiejętności właściwej i adekwatnej samooceny -poznanie siebie; swoich mocnych i słabych stron, -akceptacja własnej osoby, -poczucie własnej wartości jako czynnik chroniący i umożliwiający właściwe funkcjonowanie. Asertywność Mini testy, psychozabawy, praca w grupach, zajęcia wychowania do życia w rodzinie. wychowawcy Obserwacja Zapobieganie problemom -sposoby efektywnego uczenia się Dyskusja, burza Moduły lekcyjne, lekcje Nauczyciele Semestralne
w nauce z zachowaniem zasad higieny psychicznej, -efektywne gospodarowanie czasem, -analiza przyczyn niepowodzeń szkolnych, -sposoby radzenia sobie z trudnościami edukacyjnymi, -znaczenie pomocy koleżeńskiej (formy) mózgów, ekspresja plastyczna wychowawcze, zajęcia wychowania do życia w rodzinie wychowawcy i końcowo- roczne zestawienie wyników nauczania Wnioski z ich analizy Doskonalenie umiejętności otwartego wyrażania własnych opinii i radzenia sobie z presją otoczenia. Umiejętność dbania o własną kondycję psychofizyczną. Zaburzenia somatyczne jako efekt zaburzeń sfery psychicznejposzukiwanie przyczyn - presja otoczenia jako przyczyna sięgania po środki zmieniające świadomość i aktów samobójczych -rodzaje środków uzależniających i zmieniających świadomość i ich wpływ na funkcjonowanie człowieka. -umiejętność odmawiania w sytuacji nacisku otoczenia - asertywność Pogadanka, dyskusja, ćwiczenia, drama. Projekcja filmu, lekcje wychowawcze, Moduły lekcyjne, zajęcia wychowania do życia w rodzinie. wychowawcy Obserwacja funkcjonowania uczniów w sytuacjach konfliktowych
Przeciwdziałanie uzależnieniom - rodzaje środków zmieniających świadomość - zapobieganie alkoholizmowi i nikotynizmowi - dopalacze - substancje zagrażające zdrowiu i życiu - zapobieganie uzależnieniom związanym z korzystaniem z nowoczesnych technologii (np, Internet, telefon) Pogadanka Wykład Dyskusja Prace plastyczne Lekcje wychowawcze Zajęcia warsztatowe Pedagog szkolny, Specjaliści spoza szkoły Analiza tematów lekcji wychowawczych, Rozmowy z uczniami Bezpieczne i świadome użytkowanie z nowoczesnych technologii Poznanie zasad bezpiecznego korzystania z urządzeń telekomunikacyjnych, Internetu itp. Zagrożenia płynące z niewłaściwego posługiwania się w/w Pogadanka, filmy edukacyjne, dyskusja, ekspresja plastyczna, prezentacje zajęcia warsztatowe pedagog, specjaliści spoza szkoły Rozmowy z uczniami, analiza sytuacji szkolnej Przeciwdziałanie przemocy i dyskryminacji różne oblicza przemocy - cyberprzemoc i jej konsekwencje dla ofiar -inny nie znaczy gorszy - zapobieganie dyskryminacji z powodu odmienności i inności Dyskusje, rozmowy, pogadanki, filmy, wdż, Wychowawcy, nauczyciele, zaproszeni prelegenci Okresowa analiza sytuacji, rozmowy z uczniami, rodzicami
Doskonalenie umiejętności interpersonalnych Program działań profilaktycznych dla klas II gimnazjum Cel Tematyka Metody Formy Realizatorzy Ewaluacja -rodzaje komunikatów; komunikat Ja, -przyczyny powstawania konfliktów, -fazy rozwiązywania konfliktów, -warunki powodzenia w rozwiązywaniu konfliktów, -kompromis Burza mózgów, ćwiczenia, drama, praca w grupach, metody podające. zajęcia wychowania do życia w rodzinie, wychowawcy Obserwacja funkcjonowania ucznia w szkole i poza nią Przeciwdziałanie uzależnieniom -rodzaje środków zmieniających świadomość i ich działanie, - wielkie oszustwo: dopalacze środki niebezpieczne dla życia -umiejętność dokonywania właściwych wyborów, -asertywność -prezentacja instytucji udzielających pomocy Ćwiczenia, drama, dyskusja, pogadanka, mini testy, program profilaktyczny Znajdź właściwe rozwiązanie zajęcia wychowania do życia w rodzinie, Wychowawcy, nauczyciele Ankiety przeprowadzane podczas programów profilaktycznych oraz ankiety zalecane przez instytucje oświatowe
Umiejętność radzenia sobie w sytuacjach stresowych Przeciwdziałanie ryzykownym działaniom seksualnym -pojęcie stresu, depresji, zaburzeń emocjonalnych, -czynniki stresogenne, -wpływ poziomu stresu na funkcjonowanie organizmu, -sposoby radzenia sobie ze stresem i rozładowywaniem napięć. - znaczenie aktywności fizycznej i właściwego odżywiania - instytucje służące pomocą osobom z zaburzeniami emocjonalnymi -Związek między zażywaniem narkotyków, kontaktami seksualnymi a AIDS -Wpływ środków masowego przekazu na kształtowanie postaw młodzieży -Odpowiedzialność za siebie i bliską sobie osobę -Profilaktyka AIDS -Rozwijania poczucia własnej wartości i akceptacja własnego dojrzewania i rozwoju Pogadanka, burza mózgów, dyskusja, praca w grupach Dyskusja, burza mózgów, rozmowa, pogadanka moduły lekcyjne Projekcja filmów, lekcje wychowawcze, moduły lekcyjne, wychowanie do życia w rodzinie, spotkanie z ginekologiem i seksuologiem wychowawcy, wychowawcy, zaproszeni goście Okresowa analiza sytuacji wychowawczej w szkole. Ankieta dot. wiedzy o AIDS- po przeprowadzoich zajęciach,
Przeciwdziałanie wagarom i porzuceniu szkoły -Korzyści płynące z systematycznego uczęszczania do szkoły -wspólne poszukiwanie celów w życiu - sposoby rozwiązywania problemów z nauką, - skuteczne uczenie - prawne skutki absencji. Praca indywidualna i w grupach, dyskusja, mim testu, drama Zajęcia korekcyjnokompensacyjne, lekcje wychowawcze, wychowanie do życia w rodzinie, spotkania z pedagogiem, warsztaty, współpraca z rodzicami Pedagog, wychowawca, nauczyciele Systematyczny monitoring frekwencji, analiza związku osiągnięć szkolnych z częstotliwością uczęszczania do szkoły Profilaktyka zachowań suicydalnych wśród młodzieży poznanie mechanizmów stresupojęcie progu odporności na stres, - depresja- choroba która zabija, - przemoc domowa i rówieśnicza ( w tym cyberprzemoc) jako przyczyna samobójstw wśród młodzieży, - osoby i instytucje niosące pomoc w sytuacjach trudnych Do wyboru przez prowadzących w zależności od danego zespołu klasowego WDŻ; Warsztaty, programy profilaktyczne realizowane przez wykwalifikowanych trenerów Nauczyciele, pedagog, specjaliści i trenerzy
Program działań profilaktycznych dla klas III gimnazjum Cel Tematyka Metody Formy Realizatorzy Ewaluacja Doskonalenie umiejętności konstruktywnych sposobów rozwiązywania konfliktów Przypomnienie zasad dobrej komunikacji, -etapy rozwiązywania konfliktów (analiza i nazwanie przeżywanych uczuć) -konstruktywne sposoby rozwiązywania sytuacji konfliktowych, -negocjacje, -mediacja Metody podające, drama, burza mózgów, praca w grupach, ćwiczenia, drama. warsztat wychowawcy, pedagog szkolny. Obserwacja funkcjonowania w sytuacjach konfliktowych Kształtowanie dojrzałej osobowości -cechy dojrzałej osobowości, samowychowanie, -poczucie odpowiedzialności za swoje wybory, -proces decyzyjny Praca w grupach, dyskusja, drama, metody podające. moduły lekcyjne, zajęcia wychowania do życia w rodzinie Wychowawcy, nauczyciele Obserwacja zachowań
Propagowanie zdrowego stylu życia -organizacja czasu wolnego, - Wypoczynek-czynny i bierny, - Życie wolne od uzależnień (narkotyki, dopalacze,,nikotyna, alkohol, gry komputerowe) - bezpieczny Internet -dbałość o prawidłowe odżywianie ( zapobieganie otyłości, diety, anoreksja, bulimia, - krytyczny odbiorca mediów (opiniotwórcza rola mediów-nieuleganie opiniom szkodliwym ) Metody podające, burza mózgów, praca w grupach, dyskusja. moduły lekcyjne. Zajęcia wychowania do życia w rodzinie. Warsztat bezpieczny internet, program Znajdź właściwe rozwiązanie profilaktyka palenia tytoniu wychowawcy, higienistka, dietetyk Analiza tematów z dzienników lekcyjnych Ilościowe zestawienie pogadanek i spotkań ze specjalistami