Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 11 w Gliwicach. PROGRAM PROFILAKTYKI V LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO im. ANDRZEJA STRUGA W GLIWICACH

Transkrypt

1 Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 11 w Gliwicach PROGRAM PROFILAKTYKI V LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO im. ANDRZEJA STRUGA W GLIWICACH

2 Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz z późniejszymi zmianami). 2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późniejszymi zmianami). 3. Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487). 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 228, poz. 1490). 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17, z późniejszymi zmianami) 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 r. Nr 61, poz. 624, z późniejszymi zmianami). 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz. 562 z późniejszymi zmianami). 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 9. Statut ZSO Nr 11 w Gliwicach.

3 Ogólne założenia Programu Profilaktyki Szkolny Program Profilaktyki jest dokumentem opracowanym wspólnie przez grono pedagogiczne w porozumieniu z Radą Rodziców Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gliwicach w oparciu o diagnozę indywidualny i grupowych potrzeb środowiska szkolnego i jest skorelowany z Programem Wychowawczym. Program profilaktyki zakłada współdziałanie uczniów, rodziców, nauczycieli, pracowników szkoły oraz specjalistów w rozpoznaniu i wzmacnianiu czynników chroniących oraz eliminowaniu czynników ryzyka. Cele Programu Profilaktyki Wyposażenie młodzieży w rzetelną wiedzę oraz umiejętności interpersonalne pozwalające na odpieranie presji społecznej i rozwijanie właściwych postaw prozdrowotnych i prospołecznych, zapobieganie zachowaniom autodestrukcyjnym oraz budowanie pozytywnego systemu wartości u młodych ludzi. Zadania Programu Profilaktyki Działalność profilaktyczna w szkole realizowana jest poprzez działania z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej w oparciu o diagnozę w zakresie występujących w szeroko rozumianym środowisku szkolnym czynników chroniących i czynników ryzyka. Przez czynniki chroniące należy rozumieć cechy jednostki i środowiska, które zwiększają odporność na działanie czynników ryzyka oraz wzmacniają ogólny potencjał zdrowotny ucznia. Najczęściej wymienia się: silną więź emocjonalną z rodzicami, poszanowanie prawa, norm, autorytetów, regularne praktyki religijne, zainteresowanie nauką szkolną, przynależność do pozytywnej grupy. Związane są one z jednostką, ze środowiskiem rodzinnym i lokalną społecznością. Czynniki ryzyka to cechy, sytuacje, warunki sprzyjające powstawaniu zachowań ryzykownych, które stanowią zagrożenie dla prawidłowego rozwoju, zdrowia, bezpieczeństwa lub funkcjonowania społecznego takie jak: porzucenie nauki szkolnej, używanie środków psychoaktywnych, zachowania agresywne i przestępcze, wczesna inicjacja seksualna ucieczki z domu. Skuteczna profilaktyka to jednoczesne oddziaływanie na jedne i drugie poprzez eliminowanie lub redukcję czynników ryzyka i wzmacnianie czynników chroniących. Działalność profilaktyczna realizowana jest poprzez działania z zakresu: - profilaktyki uniwersalnej, czyli wspierania wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań ograniczających zachowania ryzykowne, - profilaktyki selektywnej polegającej na wspieraniu uczniów, w wyższym stopniu narażonych na działanie czynników ryzyka ze względu na swoją sytuację rodzinną i środowiskową, - profilaktyki wskazującej polegającej na wspieraniu uczniów, u których rozpoznano wczesne objawy występowania zachowań ryzykownych, autodestrukcji, w tym używanie środków i substancji psychoaktywnych.

4 Metody i formy realizacji programu profilaktyki Działania profilaktyczne obejmują realizację programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego uwzględniających indywidualne i grupowe potrzeby uczniów, szczególnie wskazywanych w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii. Przygotowywana jest oferta zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia zaspakajające potrzebę podniesienia samooceny, sukcesu, satysfakcji oraz przynależności grupowej. Kształtowane i wzmacniane są postawy przeciwdziałające używaniu środków psychoaktywnych i podejmowaniu zachowań ryzykownych przez uczniów. W razie potrzeby realizowane są indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne. Działania profilaktyczne realizowane są przez wszystkich nauczycieli i wychowawców oraz rodziców, którzy uczestniczą w różnych formach doskonalenia umiejętności i wzmacniania kompetencji wychowawczych. Duży nacisk kładziony jest na wspieranie edukacji rówieśniczej mającej na celu modelowanie postaw prozdrowotnych i prospołecznych ( np. debaty). Działania profilaktyczne realizowane są w ramach zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, zajęć z wychowawcą oraz w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Obejmują one oddział, grupę międzyoddziałową, międzyklasową, całą społeczność szkolną i indywidualną pracę z uczniem. Mogą mieć formę interaktywnych warsztatów, programów edukacyjnych i profilaktycznych warsztatów, treningów umiejętności, projektów, debat, szkoleń, spektakli teatralnych, spotów, kampanii społecznych, happeningów, pikników edukacyjnych i innych form uwzględniających wykorzystanie aktywnych metod pracy. Szkoła ściśle współpracuje w realizacji zadań profilaktycznych z rodzicami, specjalistami, przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego, podmiotami realizującymi świadczenia zdrowotne poradniami psychologiczno-pedagogicznym w tym specjalistycznymi oraz powiatowa stacja sanitarno-epidemiologiczną oraz Policją i sądem rodzinnym. W oparciu o diagnozę nauczyciel w uzgodnieniu z dyrektorem szkoły wybiera formę, w której realizuje działalność profilaktyczną uwzględniając aktywne metody pracy.

5 Zdobycie umiejętności regulujących prawidłowe relacje interpersonalne Plan działań profilaktycznych dla klas pierwszych LO Cele Tematyka Metody Formy Realizatorzy Ewaluacja Integracja zespołu: Warsztat, pantomima, -zajęcia integracyjne, Pedagog szkolny, -poznanie się wzajemne, drama, twórczość -zajęcia teatralne Wychowawcy, opiekun -doskonalenie umiejętności literacka (artykuły, -imprezy klasowe kółka teatralnego komunikowania się publikacje -tworzenie Rozwój grupy: w gazetce szkolnej) i utrwalanie tradycji - Budowanie zaufania, klasowych - Rozwijanie empatii. Poznanie siebie i rozwijanie umiejętności dojrzałego funkcjonowania Poznanie sposobów radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Analiza własnej osobowości, -budowanie pozytywnej samooceny. Ukazywanie pozytywnych wzorców kulturowych; umiejętność otwartego wyrażania własnych opinii i poszanowania dla racji i opinii innych, właściwa komunikacja Rozpoznawanie i nazywanie własnych emocji. Sposoby niwelowania napięcia emocjonalnego. Sport, aktywność fizyczna jako remedium na stres. Umiejętność wypoczywania. -wykład, pogadanka, dyskusja, drama, trening umiejętności psychologicznych Pogadanka, aktywne uczestnictwo, burza mózgów, praca w małych grupach -lekcje wychowawcze -moduły lekcyjne, Lekcje wychowawcze, Moduły lekcyjne, Zajęcia sportowe Lekcje wychowania prorodzinnego Wychowawcy, nauczyciele, pedagog szkolny, Nauczyciele, wychowawcy, pedagog szkolny Wywiad dot. organizacji przez klasę wycieczek, imprez, inicjatyw poza szkolnych i określenie procentu uczestnictwa Indywidualna analiza zachowań uczniów pozostających poza grupą klasową Ilościowe zestawienie osób korzystających z pomocy poradni psychologicznych i pedagoga szkolnego, analiza tematów lekcji wychowawczych dot. stresu Zapobieganie przemocy i agresji Poznanie mechanizmów i rodzajów przemocy (psychiczna i fizyczna) Kształtowanie właściwych postaw wobec przemocy i agresji otoczenia, Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań- tolerancja dla Mini ankieta, praca w grupach, burza mózgów, Lekcje wychowawcze, Zajęcia wychowania do życia w rodzinie Wychowawcy, pedagog szkolny Ankieta dotycząca poczucia bezpieczeństwa na terenie szkoły

6 Profilaktyka uzależnień odmienności i inności Prezentacja instytucji pomocowych Adaptacja gotowych programów profilaktycznych Wskazywanie na szkodliwość różnorodnych używek, Ukazywanie zagrożeń, jakie niosą za sobą różnorodne uzależnienia, w tym uzależnienia od nowoczesnych technologii m.in. telefonu komórkowego, Internetu. Poznanie przyczyn korzystania ze środków zmieniających świadomość. Dopalacze- środki zagrażające zdrowiu i życiu, Metody aktywne, praca w grupach, burza mózgów, drama, aktywne uczestnictwo Realizacja gotowych programów profilaktycznych, Lekcje wychowawcze, Moduły lekcyjne. Warsztaty profilaktyczne. Nauczyciele, wychowawcy, pedagog szkolny, specjaliści Sprawozdanie z etapu realizacji programów profilaktycznych Propagowanie zdrowego i ekologicznego stylu życia Sposoby radzenia sobie z presją otoczenia Prezentacja instytucji niosących pomoc oraz programu Fred goes net Kreowanie właściwych wzorców spędzania wolnego czasu; znaczenie aktywności ruchowej. Rozwijanie umiejętności dokonywania świadomych wyborów; Kształtowanie zdrowych nawyków żywieniowych, zapobieganie otyłości i innym chorobom cywilizacyjnym; Wzmacnianie umiejętności empatii; Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za siebie i swoje otoczenie Dialog, Aktywne uczestnictwo Udział w imprezach propagujących ekologiczny styl życia; Lekcje wychowawcze, Nauczyciele, wychowawcy, pedagog szkolny Sprawdzenie częstotliwości i zaangażowania młodzieży w akcje. Przygotowanie młodzieży do roli liderów zdrowotnych w środowisku lokalnym Wyrobienie nawyku dbania o swoje zdrowie- profilaktyka onkologiczna; Rozwijanie świadomości prozdrowotnej i umiejętności dzielenia się zdobytą Metody aktywne, rozmowy, wykład, metody audiowizualne, praca w grupach Realizacja gotowych programów profilaktycznoprozdrowotnych Nauczyciele, pielęgniarka, pedagog Rozmowy z uczniami nt. zdobytej wiedzy i umiejętności.

7 Przeciwdziałanie ryzykownym zachowaniom seksualnym Przeciwdziałanie wagarom i porzuceniu szkoły Zachowania autodestrukcyjne wśród młodzieży wołanie o pomoc wiedzą z rówieśnikami Związek między zażywaniem narkotyków, kontaktami seksualnymi a AIDS ; Wpływ środków masowego przekazu na kształtowanie postaw młodzieży; Odpowiedzialność za siebie i bliską sobie osobę; Profilaktyka AIDS; Profilaktyka wirusa HPV; Rozwijanie poczucia własnej wartości i akceptacja własnego ciała; Rozwój umiejętności odpowiedzialnego podejmowania decyzji i przewidywania konsekwencji w aspekcie życia seksualnego Korzyści płynące z systematycznego uczęszczania do szkoły; wspólne poszukiwanie celów w życiu; sposoby rozwiązywania problemów z nauką; skuteczne uczenie się ;prawne skutki absencji szkolnej Poznanie mechanizmów stresupojęcie progu odporności na stres, - depresja- choroba która zabija, - przemoc domowa i rówieśnicza ( w tym cyberprzemoc) jako przyczyna samobójstw wśród młodzieży, - osoby i instytucje niosące pomoc w sytuacjach trudnych Dyskusja, burza mózgów, rozmowa, pogadanka Praca indywidualna i w grupach, dyskusja, drama Do wyboru przez prowadzących w zależności od danego zespołu klasowego Projekcja filmów, lekcje wych. moduły lekcyjne, wychowanie do życia w rodzinie, spotkanie z ginekologiem i seksuologiem Zajęcia korekcyjnokompensacyjne, lekcje wychowawcze, wychowanie do życia w rodzinie, spotkania z pedagogiem, warsztaty, współpraca z rodzicami Lekcje wychowawcze, WDŻ; Warsztaty, programy profilaktyczne realizowane przez wykwalifikowanych trenerów Nauczyciele, wychowawcy, zaproszeni goście Pedagog, wychowawca, nauczyciele, rodzice Nauczyciele, pedagog, specjaliści i trenerzy Ankieta dot. wiedzy o AIDS Systematyczny monitoring frekwencji, analiza związku osiągnięć szkolnych z częstotliwością uczęszczania do szkoły

8 Plan działań profilaktycznych dla klas drugichh LO Cele Tematyka Metody Formy Realizatorzy Ewaluacja Ukazanie znaczenia Zaprezentowanie zasad dotyczących prawidłowej Mini wykład, Lekcje Nauczyciele, Analiza zachowań prawidłowej komunikacji komunikacji dyskusja, ćwiczenia, wychowawcze, wychowawcy, pedagog aspołecznych w relacjach międzyludzkich -rodzaje i poziomy komunikacji -próba określenia preferowanego sposobu komunikowania się z otoczeniem zajęcia wychowania prorodzinnego, szkolny, w indywidualnych przypadkach Podjęte działania i efekty Doskonalenie umiejętności interpersonalnych -właściwa komunikacja Rozwiązywanie konfliktów -przyczyny wpływające na powstawanie konfliktów, -analiza integrujących i dezintegrujących sposobów rozwiązywania konfliktów, Pogadanka, burza mózgów, czynny udział, ćwiczenia, ekspresja plastyczna, praca w małych grupach. Warsztat, lekcje wychowawcze. Nauczyciele, wychowawcy, pedagog szkolny Obserwacja i analiza funkcjonowania uczniów w grupie Promowanie życia wolnego od nałogów Analiza przyczyn ( z uwzględnieniem napięć emocjonalnych i chęci dobrej zabawy ) używania środków psychoaktywnych: alkoholu, narkotyków, nikotyny i leków. Dopalacze - środki niosące śmierć: Profilaktyka uzależnień behawioralnych m.in. internet, telefon, zakupy. Znaczenie właściwej samooceny a umiejętność odmawiania; Sposoby radzenia sobie z uzależnieniami, instytucje wspomagające; Warunki zdrowego stylu życia - odżywianie, aktywność fizyczna, higiena psychiczna. Zajęcia profilaktyczne, pogadanka, rozmowy, drama Zajęcia warsztatowe, lekcje wychowawcze, Nauczyciele, pedagog, realizatorzy programów Ankieta dotycząca samooceny

9 Doskonalenie umiejętności otwartego wyrażania własnych opinii i radzenia sobie z presją otoczenia. Umiejętność dbania o własną kondycję psychofizyczną Zaburzenia somatyczne jako efekt zaburzeń sfery psychicznej- poszukiwanie przyczyn - presja otoczenia jako przyczyna sięgania po środki zmieniające świadomość i aktów samobójczych Pogadanka, dyskusja, ćwiczenia, drama. lekcje wychowawcze, zajęcia wychowania do życia w rodzinie., spotkania ze specjalistami Wychowawcy, nauczyciele, zaproszeni specjaliści Obserwacja funkcjonowania uczniów w sytuacjach konfliktowych Plan działań profilaktycznych dla klas trzecich LO Cele Tematyka Metody Formy Realizatorzy Ewaluacja Zmniejszenie zasięgu zachowań ryzykownych Zachowania ryzykowne : rodzaje, sposoby ich unikania Środki psychoaktywne i ich wpływ na życie człowieka. Dopalacze środki niebezpieczne dla zdrowia i życia. Metody i sposoby samooceny; Czynniki środowiskowe w powstawaniu zaburzeń a sposoby ich unikania Sposoby, metody, instytucje pomocy psychologicznej, rola czynników chroniących Pogadanka, wykład, burza mózgów, drama, diagnoza środowiska uczniowskiego Lekcje wychowawcze, moduły lekcyjne, ćwiczenia, spotkania ze specjalistami Nauczyciel, wychowawcy, pielęgniarka, lekarz pedagog Rozmowy indywidualne z uczniami, raport z diagnozy środowiska uczniowskiego Pozytywne sposoby ograniczenia napięcia emocjonalnego Przyczyny sytuacji stresowych Zasady i higiena pracy umysłowej. Sposoby niwelowania napięcia psychicznego spowodowanego przygotowaniem do egzaminu maturalnego Związek między określonymi zachowaniami a zdrowiem psychicznym Depresja choroba, która zabija Kształtowanie pozytywnych nawyków. Znaczenie właściwej diety i ruchu dla funkcjonowania układu ruchowego i ogólnego Wykład, burza mózgów, praca w grupach, ankiety Trening antystresowy Lekcje wychowawcze, moduły lekcyjne, ćwiczenia, spotkania ze specjalistami Psycholodzy, nauczyciele, wychowawcy Ewaluacja ustna po zajęciach antystresowych

10 tanu zdrowia. Umiejętność dokonywania właściwych wyborów życiowych Proces decyzyjny, jego etapy Umiejętność przewidywania konsekwencji swoich wyborów Wykład, pogadanka, ćwiczenia Lekcje wychowawcze nauczyciele Rozmowy indywidualne