PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ Nr 2 w PUŁAWACH W ROKU SZKOLNYM 2016/2017
SPIS TREŚCI I. WSTĘP II. III. CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU ZADANIA PROFILAKTYCZNE SZKOŁY PRZEWIDZIANE DO REALIZACJI W LATACH 2016/2017 Z UWZGLĘDNIENIEM WNIOSKÓW Z EWALUACJI Z POPRZEDNIEGO ROKU SZKOLNEGO IV. METODY REALIZACJI V. SPODZIEWANE EFEKTY VI. EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI W ROKU SZKONYM 2016/2017
I. WSTĘP Przez działania profilaktyczne należy rozumieć zespół działań, które zmierzają do kształtowania u uczniów właściwych zachowań, rozwijania umiejętności interpersonalnych oraz zdolności wyboru tego, co dobre i mądre. Nadrzędnym celem profilaktyki jest ochrona uczniów przed zagrożeniami. Kluczową rolę w profilaktyce szkolnej pełni pedagog, psycholog i nauczyciele wychowawcy. Jednak projektowanie działań profilaktycznych wymaga pracy całego zespołu nauczycieli, ponieważ to oni będą je realizować na lekcjach, godzinach wychowawczych, zajęciach pozalekcyjnych, przerwach, w świetlicy itp., w czasie pobytu dziecka w szkole. Niezbędna jest również współpraca z rodzicami i lokalnym systemem pomocy psychologiczno pedagogicznej, policją, strażą miejską, służbą zdrowia, Powiatową Stacją Sanitarno - Epidemiologiczną. II. CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE CEL OGÓLNY Zwiększenie bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły i poza nią CELE SZCZEGÓŁOWE o Tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu, bezpieczeństwu dzieci na drodze i w szkole. o Zapoznanie uczniów z regulaminami obowiązującymi w szkole oraz szczegółowymi kryteriami ocen i zachowania. o Bezpieczeństwo uczniów podczas przerw i imprez szkolnych. o Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia, na jakie są narażeni pokonując drogę z domu do szkoły i z powrotem. o Uczenie zasad postępowania w sytuacjach zagrożenia: powódź, pożar, właściwe zachowanie na szkolnym korytarzu i boisku, w szatni, w salach lekcyjnych ze szczególnym zwróceniem uwagi na bezpieczeństwo w sali gimnastycznej, sali do gimnastyki korekcyjnej i sali Radosnej szkoły. o Uczenie zasad bezpiecznego korzystania z cyberprzestrzeni. o Tworzenie warunków do prowadzenia przez jednostki Państwowej Straży Pożarnej zajęć dla dzieci z zakresu bezpieczeństwa przeciwpożarowego. o Utrzymanie współpracy z instytucjami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo. CEL OGÓLNY Ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole CELE SZCZEGÓŁOWE Diagnoza poziomu bezpieczeństwa w szkole. Uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić. Podejmowanie działań mających na celu zapobieganie cyberprzemocy.
Wdrażanie działań na rzecz ograniczania agresji i przemocy, kształtowanie właściwych zachowań i umiejętności asertywnych. Zastępowanie agresji właściwym zachowaniem oraz kontrolą emocji. Kształtowanie postaw i właściwych relacji w grupie rówieśniczej, opartych na zasadach kulturalnego zachowania się. Pedagogizacja rodziców wyposażenie rodziców w wiedzę dotyczącą rozwiązywania konfliktów u dzieci. CEL OGÓLNY Rozwijanie umiejętności współżycia społecznego CELE SZCZEGÓŁOWE Przedstawienie zasad i reguł współżycia w klasie i szkole. Zawarcie kontraktów z uczniami, uwzględniając zasady Szkolnego Kodeksu Honorowego oraz regulaminów szkolnych. Uwrażliwianie uczniów na potrzeby innych, szczególnie dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych oraz dzieci najmłodszych, (ludzi o innym pochodzeniu etnicznym) Integrowanie społeczności klasowej i szkolnej, rozwijanie umiejętności komunikacji społecznej. Kształtowanie umiejętności społecznych uczniów w zakresie ponoszenia odpowiedzialności za własne czyny (za zniszczenia mienia szkoły i brak poszanowania własności innych osób). Kontynuowanie podejmowania tematyki kulturalnego zachowania (zwłaszcza kultury słowa) na zajęciach klas I-III i godzinach wychowawczych klas IV VI. Uwrażliwianie uczniów na negatywne konsekwencje przezywania, wyzywania, wyśmiewania. CEL OGÓLNY Działania na rzecz propagowania zdrowego stylu życia CELE SZCZEGÓŁOWE Propagowanie zdrowego stylu życia oraz właściwego sposobu odżywiana się. Popularyzacja aktywnych sposobów spędzania czasu wolnego. Kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobistą. Poszerzanie wśród uczniów zainteresowań i wiedzy o zdrowiu. Zdobycie przez uczniów umiejętności udzielania pierwszej pomocy w sytuacjach wypadku. Propagowanie zachowań prozdrowotnych w zakresie zdrowia psychicznego. Uwrażliwienie uczniów na działania podejmowane przez szkołę z zakresu profilaktyki zdrowotnej. Uwrażliwienie rodziców na temat roli prawidłowego odżywiania się dzieci.
CEL OGÓLNY Profilaktyka uzależnień CELE SZCZEGÓŁOWE Kształtowanie u uczniów asertywności. Wskazanie uświadomienie negatywnych skutków palenia papierosów, picia alkoholu, środków psychoaktywnych oraz uzależnienia od komputera, telefonu, gier i Internetu. CEL OGÓLNY Podejmowanie działań mających na celu wzmocnienie motywacji do nauki właściwego zachowania i własnego rozwoju CELE SZCZEGÓŁOWE Uświadomienie uczniowi jego mocnych i słabych stron. Rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów. Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań. Zastosowanie właściwych różnorodnych metod nauczania (w tym aktywizujących). Prowadzenie rozmów z uczniami i rodzicami w celu rozwiązywania problemów wychowawczych. Pedagogizacja rodziców z zakresu rozbudzania u dzieci motywacji do nauki. Wzmacnianie poczucia wartości u uczniów. CEL OGÓLNY Podejmowanie działań mających na celu wspieranie rodziców w procesie wychowawczym CELE SZCZEGÓŁOWE Przeprowadzenie pogadanek podczas zebrań z rodzicami. Propozycje pogadanek na rok szkolny 2016/2017: Prawidłowe odżywianie dzieci w wieku szkolnym. Jak wyglądać stosownie, czyli ubrania a sytuacje. Problematyka rozmowy z dzieckiem, rozwiązywania konfliktów. (Jak rozmawiać z dzieckiem oraz w jaki sposób rozwiązywać konflikty w rodzinie) Uzależnienia wśród dzieci. Uważaj, gdzie klikasz, czyli zagrożenia w cyberprzestrzeni. Jak wspierać dziecko w rozwoju emocjonalnym. Ochrona zdrowia psychicznego. Profilaktyka suicydalna. Kształtowanie postaw. Wychowanie do wartości. Zamieszczanie linków do ciekawych artykułów profilaktycznych, adresów stron internetowych, linków do artykułów o tematyce wychowawczej na stronie internetowej szkoły w zakładce Dla Rodzica. Zaproponowanie rodzicom udziału w warsztatach Szkoła dla Rodziców
organizowanych przez Poradnię Psychologiczno Pedagogiczną. Informowanie rodziców na bieżąco o działaniach profilaktycznych i wychowawczych podejmowanych przez szkołę (nie tylko za pośrednictwem strony internetowej, ale także podczas zebrań z rodzicami). Powyższe cele będą realizowane w naszej szkole, która jest miejscem: intensywnego rozwoju w zakresie funkcjonowania interpersonalnego i społecznego w grupie rówieśniczej. działalności zadaniowej uczniów związanych z przyjmowaniem coraz to nowych obowiązków. konfrontacji autorytetów poczucia własnej tożsamości ucznia. aktywnego życia dzieci i uczniów. W podejmowaniu działań profilaktycznych w naszej szkole istotnymi czynnikami są: więź emocjonalna z rodzicami, zainteresowanie nauką szkolną, szacunek do norm i autorytetów, Wnioski z ubiegłego roku szkolnego 2015/2016 były następujące: 1. W dalszym ciągu na zajęciach klas I-III i godzinach wychowawczych klas IV VI należy podejmować tematykę kulturalnego zachowania się (zwłaszcza kultury słowa) oraz funkcjonowania w grupie rówieśniczej (w aspekcie odpowiedzialności za własne zachowanie, szturchania i popychania). 2. Rodzice na bieżąco powinni być informowani przez nauczycieli, a także pracowników świetlicy o sytuacjach trudnych z udziałem dziecka. 3. Należy podejmować pedagogizację rodziców w zakresie rozbudzania motywacji dziecka do nauki, oraz podejmować ten temat podczas lekcji wychowawczych z uczniami. 4. Należy poruszać problematykę rozmowy z dzieckiem, rozwiązywania konfliktów podczas pedagogizacji rodziców.
5. Należy na bieżąco informować rodziców o podejmowanych przez szkołę działaniach profilaktycznych i wychowawczych (nie tylko za pośrednictwem strony internetowej, ale także podczas zebrań z rodzicami). 6. Należy zwiększyć poczucie bezpieczeństwa uczniów. Wnioski z przeprowadzonej ewaluacji były podstawą do opracowania szkolnego programu profilaktycznego na bieżący rok szkolny. III. ZADANIA PROFILAKTYCZNE SZKOŁY PRZEWIDZIANE DO REALIZACJI W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 Z UWZGLĘDNIENIEM WNIOSKÓW Z EWALUACJI 1. Podejmowanie na zajęciach klas I-III i godzinach wychowawczych klas IV VI należy tematyki kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych (zwłaszcza kultury słowa) oraz funkcjonowania w grupie rówieśniczej (w aspekcie odpowiedzialności za własne zachowanie, szturchania i popychania, przezywania, wyzywania, wyśmiewania). 2. Systematyczne informowanie rodziców na temat sytuacji trudnych z udziałem ich dziecka, przez wychowawców, nauczycieli, nauczycieli świetlicy, pedagoga i psychologa szkolnego. 3. Podejmowanie pedagogizacji rodziców w zakresie rozbudzania motywacji dziecka do nauki, rozmowy z dzieckiem oraz sposobów rozwiązywania konfliktów. 4. Informowanie rodziców o podejmowanych przez szkołę działaniach wychowawczych i profilaktycznych poprzez stronę internetową szkoły oraz podczas zebrań z rodzicami. 5. Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa uczniów poprzez kontynuowanie zadań w zakresie bezpieczeństwa uczniów w szkole w oparciu o monitoring ich zachowań. W dalszym ciągu należy zwracać uwagę na przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w różnych miejscach budynku i otoczenia szkoły ze szczególnym uwzględnieniem miejsc podwyższonego ryzyka (korytarz, toaleta, szatnia) oraz uczyć uczniów właściwych reakcji w sytuacji, gdy są świadkami przemocy i niewłaściwych zachowań. 6. Zdobywanie oraz poszerzanie przez uczniów wiedzy na temat zasad bezpiecznego poruszania się w ruchu drogowym a także przeprowadzenie egzaminu na kartę rowerową. 7. Motywowanie uczniów do uzyskiwania coraz lepszych efektów w nauce, poprzez stosowanie przez nauczycieli różnorodnych metod aktywizujących, przyjętych zasad oceniania zachowania, zasad oceniania z poszczególnych przedmiotów nauczania zgodnych ze Statutem Szkoły. W dalszym ciągu należy doceniać osiągnięcia uczniów i chwalić nawet za najmniejsze sukcesy. 8. Na początku roku szkolnego wychowawcy zapoznają uczniów z regulaminami Szkoły, zawierają kontrakty z uczniami, w którym wyszczególniają, że uczeń ma: a. obowiązek systematycznego uczęszczania do szkoły i noszenia mundurka, b. przygotowania się do każdej lekcji,
c. właściwego zachowania się w czasie zajęć, d. zakazuje się uczniowi korzystania z telefonu komórkowego podczas zajęć edukacyjnych. 9. Wychowawca wskazuje konsekwencje, jakie ponosi uczeń w przypadku zniszczenia mienia szkoły (szafki szkolne, ławki, pomoce dydaktyczne i inne przedmioty będące mieniem szkoły). 10. Wychowawca na początku roku szkolnego informuje uczniów i rodziców o: - zasadach oceniania zachowania, - zasadach oceniania z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych oraz sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów, - warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej (semestralnej) ocenie klasyfikacyjnej z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych, - skutkach ustalenia uczniowi nagannej rocznej oceny klasyfikacyjnej z zachowania 11. Przestrzeganie przez rodziców przyjętej przez Radę Pedagogiczną procedury usprawiedliwiania nieobecności uczniów w szkole. Przekazanie tej informacji powierza się wychowawcom na pierwszym zebraniu z rodzicami. 12. Rozwijanie umiejętności społecznych wśród uczniów w tym komunikacji społecznej, wspólnego rozwiązywania konfliktów poprzez udział w warsztatach prowadzonych przez terapeutę (klasy VI). 13. Kontynuowanie działań na rzecz zdrowego stylu życia. Realizowanie zadań w ramach programu edukacyjnego Owoce w szkole (klasy I III) - pogadanka pielęgniarki szkolnej i inne działania zgodne z harmonogramem programu prozdrowotnego, Bieg po zdrowie (klasy III IV) koordynator A. Koryszewska, odpowiedzialni: wychowawcy, nauczyciele w-f, we współpracy z PSSE (Państwowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna). 14. Utrzymanie współpracy z instytucjami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo (policja, straż miejska, straż pożarna, MONAR, fundacja PRAESTERNO) pogadanki, konkursy, warsztaty. 15. Przygotowanie apelu o tematyce profilaktycznej (odpowiedzialni: pedagog, psycholog, wychowawca wybranej klasy). 16. Wdrażanie programu profilaktyki suicydalnej (integracja klas, pedagogizacja rodziców, dbanie o dobrą atmosferę w klasie/ w szkole) Należy kontynuować zajęcia o tematyce profilaktycznej na lekcjach wychowawczych, apelach, zajęciach z pedagogiem i psychologiem. Proponowane zagadnienia do poruszenia podczas lekcji wychowawczych: Kulturalne zachowanie się w tym stosowanie zwrotów grzecznościowych w szkole i poza nią (po 2 godziny w I i II semestrze) Bezpieczeństwo uczniów w ruchu drogowym ( 1 godzina w I semestrze ) Bezpieczne zachowanie się w różnych miejscach budynku i otoczenia szkoły zarówno w czasie zajęć jak i przerw. Właściwa reakcja uczniów w sytuacji, gdy są świadkami przemocy lub niewłaściwych zachowań (po 2 godziny w każdym semestrze) Właściwe relacje w grupie rówieśniczej ( umiejętności społeczne ze szczególnym naciskiem na negatywny wpływ przezywania, wyzywania, wyśmiewania przez kolegów, rozwój empatii) ( po 2 godziny w każdym
semestrze). W pracy należy uwzględnić zabawy, scenki dramowe, ćwiczenia integrujące zespół klasowy. Umiejętności społeczne (3 godziny w I lub II semestrze - przeprowadzona przez specjalistę z fundacji PRAESTERNO dla klas VI). Co to jest zdrowy styl życia, higiena osobista? (1 godzina w II semestrze) Moje mocne i słabe strony (1 godzina w I semestrze) Profilaktyka uzależnień. (1 godzina w I semestrze) w klasach VI z udziałem specjalisty z MONARU Asertywne zachowania w kontekście sięgania po substancje psychoaktywne w klasach V (1 godzina w II semestrze) Bezpieczeństwo w Internecie Facebook (i inne portale społecznościowe), cyberprzemoc, prawo autorskie ( po jednej godzinie w każdym semestrze, ewentualnie w zależności od zapotrzebowania ) Jak panować nad swoimi emocjami?radzenie sobie w sytuacjach trudnych i kryzysowych ( po 1 godzinie w I i II semestrze ) Bezpieczne spędzanie czasu wolnego (po 1 godzinie w I i II semestrze). Nasze wartości (po 1 godzinie w I i II semestrze). Formy działań profilaktycznych: a. pogadanki w zakresie bezpieczeństwa uczniów w ruchu drogowym, przeprowadzone przez wychowawców na początku roku szkolnego we wszystkich klasach i oddziałach przedszkolnych (odnotowane w dziennikach), b. organizowanie spotkań z pracownikami policji, straży miejskiej (odpowiedzialni: pedagog i wychowawcy kl. I-VI), c. zorganizowanie szkolenia dotyczącego ruchu drogowego dla uczniów klas IV-VI w celu otrzymania karty rowerowej /odpowiedzialni: p. Szymanek, p. Janiszek d. zawarcie kontraktu wychowawcy z uczniami klas I-VI dotyczącego zasad zachowania się w szkole i poza lekcjami, obowiązku systematycznego uczęszczania do szkoły i noszenia mundurka, przygotowywania się do każdej lekcji, właściwego zachowania się w czasie zajęć oraz zakazu korzystania z telefonu komórkowego podczas zajęć edukacyjnych. Wychowawca wskazuje konsekwencje, jakie ponosi uczeń w przypadku zniszczenia mienia Szkoły (szafki szkolne, ławki, pomoce dydaktyczne, podręczniki i inne przedmioty będące własnością szkoły), e. motywowanie uczniów do nauki i właściwego zachowania się poprzez różnorodne metody stosowane przez nauczycieli uczących poszczególnych przedmiotów oraz wychowawców, poprzez stosowanie pochwał nawet za najmniejsze sukcesy, f. prowadzenie przez nauczycieli zajęć korekcyjno- kompensacyjnych z uczniami mającymi trudności w nauce, g. udział uczniów w zajęciach socjoterapeutycznych, h. udział uczniów w Profilaktyczno Rozwojowym Programie Pracy z Dziećmi i Młodzieżą Alternatywa, i. na zebraniu poinformowanie rodziców o ich prawach i obowiązkach oraz o prawach i obowiązkach uczniów /odpowiedzialni wychowawcy/, j. przeprowadzenie w klasach I-VI w każdym semestrze po 2 godziny lekcyjne pogadanek na temat znajomości zasad kultury osobistej oraz właściwego zachowania się na uroczystościach szkolnych i pozaszkolnych oraz koncertach/odpowiedzialni: wychowawcy/, k. przeprowadzenie godzin wychowawczych w formie pogadanek, zabaw, ćwiczeń,
scenek dramowych na temat właściwych budowania właściwych relacji w grupie rówieśniczej, umiejętności społecznych (w tym z udziałem socjoterapeuty), l. przeprowadzenie godziny wychowawczej w klasach V poświęconej zagrożeniom jakie stwarzają używki: papierosy, alkohol, narkotyki /odpowiedzialni: wychowawcy, psycholog/. m. przeprowadzenie dla rodziców ucz. kl.vi - pogadanki przez pracownika MONARu na temat środków psychoaktywnych. n. przeprowadzenie szkolenia dla uczniów dotyczącego udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej 1 szkolenie w semestrze dla określonej grupy uczniów (opiekun PCK).- klasy IV a b c o. przygotowanie apelu o tematyce profilaktycznej /odpowiedzialni: pedagog, psycholog, wychowawca wybranej klasy/. IV. METODY REALIZACJI: kontrakty klasowe, lekcje wychowawcze, zajęcia pozalekcyjne i realizacja zagadnień z programów: Alternatywa, Owoce w szkole, Bieg po zdrowie, Bezpieczny Puchatek, pogadanki, rozmowy z uczniami i rodzicami, prowadzenie na stronie internetowej szkoły zakładki dla rodziców z zakresu wiedzy profilaktycznej zajęcia integrujące: wycieczki, ogniska, dyskoteki, zabawy, scenki dramowe, ćwiczenia, spotkania z przedstawicielem policji i straży miejskiej, spotkania z pracownikiem MONAR-u, fundacji PRAESTERNO, apel o tematyce profilaktycznej, działania szkolnej pielęgniarki. V. SPODZIEWANE EFEKTY Po wdrożeniu szkolnego programu profilaktyki uczniowie: utrwalą zasady kultury osobistej, będą potrafili współpracować w grupie, zdobędą umiejętności komunikacji społecznej, będą przestrzegać zasad bezpieczeństwa w szkole, jej otoczeniu i poza nią, prawidłowo reagować na sytuacje niewłaściwych zachowań, zdobędą istotne umiejętności dotyczące znajomości swoich praw i obowiązków, osiągną lepsze wyniki nauczania, na miarę swoich możliwości, zdobędą wiedzę na temat bezpiecznego poruszania się w sieci potrafią w miarę możliwości właściwie rozwiązywać konflikty, utrwalą postawę odrzucającą wszelkie używki, potrafią zachować się jako odpowiedzialni uczestnicy ruchu drogowego, systematycznie uczęszczają na zajęcia lekcyjne i właściwie przygotowują się do nich, potrafią bezpiecznie spędzać czas wolny, posiadają podstawową wiedzę, w jaki sposób należy udzielić pierwszej pomocy
oraz z kim w sytuacji zagrożenie się skontaktować, uczą się ponoszenia odpowiedzialności za swoje zachowanie, potrafią dbać o swoje zdrowie (zdrowe odżywianie, aktywny odpoczynek), znają swoje mocne i słabe strony, są ze sobą zintegrowani, mają wypracowany system wartości. VI. EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Ewaluacja będzie prowadzona na koniec roku szkolnego z wykorzystaniem: ankiet kierowanych do uczniów, rodziców związanych z zagadnieniami profilaktyki, obserwacji zachowań uczniów, analizy dokumentacji wychowawców klasowych oraz pedagoga szkolnego, rozmów z rodzicami, uczniami, nauczycielami, dyrekcją, pedagogiem, psychologiem, pielęgniarką. Osoby odpowiedzialne za ewaluację oraz formułowanie wniosków na następny rok szkolny : Ewa Przygocka, Małgorzata Adamczyk Szebska, Paweł Bartuzi, Anna Korba, Kinga Sołtan. Wnioski z przeprowadzonej ewaluacji będą podstawą do opracowania szkolnego programu profilaktyki na następny rok szkolny.