Szkolny Program Profilaktyki Publicznej Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Krajence rok szkolny 2016/2017 1
Prawna podstawa opracowania Szkolnego Programu Profilaktyki: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach, placówkach. 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lipca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. 4. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 lutego 2007r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznych przedszkoli oraz publicznych szkół. 6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem 8. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego 9. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z późniejszymi zmianami. 10. Ustawa z dnia 7 września 1991r o systemie oświaty z późniejszymi zmianami. 11. Konwencję o prawach dziecka, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r 12. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 2
Warunki sprzyjające właściwemu rozwojowi ucznia w szkole: a) bogata baza lokalowa i zagospodarowane otoczenie szkoły - szkolny park, boiska, sala gimnastyczna i siłownia, plac zabaw, duży parking, zielone i przyjemne otoczenie, b) stołówka szkolna na terenie szkoły, c) nauka na jedną zmianę, d) nowoczesne i wyposażone w multimedia pracownie przedmiotowe, e) bogata oferta zajęć pozalekcyjnych, f) skomputeryzowana biblioteka, g) Internet bezprzewodowy w szkole, nowocześnie wyposażona sala komputerowa, h) organizacja świetlic zgodnie z potrzebami dzieci i ich rodziców, i) funkcjonowanie gabinetu profilaktyki zdrowotnej ( zgodnie z zasadami NFZ), j) gabinet logopedyczny, k) gabinet pedagoga w pełnym etacie, l) bogate tradycje szkoły, ł) dobry wyniki egzaminu kompetencji klas VI, m) kulturotwórcza rola szkoły w środowisku, 3
Diagnozowanie zakresu potrzeb i problemów uczniów: Diagnozy potrzeb i problemów dokonano na podstawie: analizy dokumentów szkolnych (dzienników lekcyjnych i zajęć pozalekcyjnych, protokoły Rad Pedagogicznych, dokumentacji Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej i IPET), prowadzenia obserwacji zachowania uczniów w szkole i na terenie wokół szkoły, analizy uwag rodziców pod adresem szkoły zgłaszanych na zebraniach z wychowawcami klas oraz na spotkaniach Rady Rodziców, obserwacji i oceny funkcjonowania uczniów w szkole dokonanej przez pedagoga szkolnego. Problemy wynikające z przeprowadzonej diagnozy: 1. Zjawisko niedostatecznej opieki nad dzieckiem w związku z nieprawidłowym funkcjonowaniem rodzin dysfunkcyjnych oraz z wyjazdem któregoś z opiekunów prawnych za granicę w celach zarobkowych. 2. Pojawienie się zjawiska chorób zakaźnych wśród uczniów w szkole. 3. Nieprawidłowe zachowania w zespołach klasowych oraz zaburzone relacje rówieśnicze i koleżeńskie. 4. Narastanie problemu wad postawy i otyłości u dzieci. Cel główny: Zwiększenie skuteczności działań wychowawczych, edukacyjnych, informacyjnych i profilaktycznych wśród uczniów, ich rodziców (opiekunów) oraz nauczycieli i pracowników szkoły na rzecz bezpieczeństwa i poprawy zdrowia oraz tworzenia przyjaznego środowiska dla funkcjonowania uczniów w szkole. 4
Cele szczegółowe: 1. Zapobieganie problemom i sytuacjom problemowym wśród uczniów poprzez: działania uprzedzające, które mają na celu przeciwdziałanie pojawianiu się zachowań ryzykownych związanych z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych przez uczniów, profilaktykę agresji i przemocy, w tym cyberprzemocy profilaktykę uzależnień od gier komputerowych, Internetu, hazardu, kształtowanie umiejętności uczniów w zakresie prawidłowego funkcjonowania w,,cyberprzestrzeni, rozwiązywanie kryzysów rozwojowych i życiowych uczniów, m.in. związanych z wyjazdami rodziców za granicę w celach zarobkowych, a także przemocą i nałogiem w rodzinach dysfunkcyjnych, rozwijanie i wzmacnianie umiejętności psychologicznych, społecznych i życiowych wśród uczniów (samokontrola, radzenie sobie ze stresem, rozpoznawanie i wyrażanie własnych emocji) 2. Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły poprzez: kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów i nauczycieli, a także nauczycieli, rodziców i uczniów, zwiększanie świadomości uczniów na temat powstawania, funkcjonowania, przejawów i skutków dyskryminacji oraz narzędzi ich zwalczania, integrowanie środowiska szkoły, w tym uczniów z niepełnosprawnościami, przewlekle chorych, tworzenie warunków umożliwiających funkcjonowanie uczniów przewlekle chorych w szkole, wzmacnianie wśród uczniów więzi ze szkołą oraz społecznością lokalną, rozwijanie potencjału szkoły w zakresie bezpiecznego funkcjonowania uczniów, zwiększanie roli rodziców w szkole, współpraca z instytucjami wspierającymi działania szkoły z zakresu profilaktyki i bezpieczeństwa: policją, Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną, Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Caritasem, kuratorami sądowymi. 5
3. Promowanie zdrowego stylu życia wśród uczniów poprzez: zdobycie przez uczniów wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania działań prozdrowotnych, rozwijanie kompetencji wychowawczych nauczycieli i rodziców, w zakresie zdrowego stylu życia oraz przeciwdziałania różnym formom uzależnienia, ukierunkowanie uczniów na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, tworzenie i realizowanie całościowej polityki w zakresie zdrowego żywienia i aktywności fizycznej w szkole, tworzenie warunków do prawidłowego rozwoju emocjonalnego, zdrowotnego i społecznego uczniów, wdrażanie do przestrzegania zasad higieny osobistej i troski o własne zdrowie. Spodziewane efekty: 1. Uczniowie wykazują się umiejętnością dokonywania właściwych wyborów w trudnych sytuacjach życiowych. 2. Świadomy udział uczniów w różnych formach aktywnego spędzania czasu wolnego. 3. Uczniowie rozwijają swoje pasje i zainteresowania, potrafią współpracować w zespole, są wrażliwi na potrzeby innych. 4. Wzrost bezpieczeństwa na terenie szkoły. 5. Zapewnienie różnorodnej pomocy potrzebującym. 6. Lepsze relacje między uczniami nauczycielami rodzicami. 7. Większa świadomość zagrożeń wynikających z uzależnienia od papierosów, alkoholu, środków psychoaktywnych. 8. Wykształcenie umiejętności wśród uczniów radzenia sobie z uzależnieniem i skutecznego szukania pomocy. 9. Zwrócenie większej uwagi uczniów na dbałość o swoje zdrowie fizyczne i psychiczne oraz podejmowanie środków zaradczych w sytuacjach zagrożenia. 6
NAUCZYCIELE I PRACOWNICY SZKOŁY ZADANIA 1. Systematyczne podnoszenie wiedzy nauczycieli na temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego uczniów, rozpoznawania wczesnych objawów używania środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych. FORMY REALIZACJI szkolenia w ramach WDN studiowanie literatury szkolenia własne nauczycieli(kursy, warsztaty) zespół wychowawczy OSOBY ODPOWIEDZIALNE pedagog pielęgniarka szkolna TERMIN rok szkolny 2. Podejmowanie przez nauczycieli działań profilaktycznych w klasach i w indywidualnej pracy z uczniami: a) wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych, b) wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych(p. selektywna), realizacja programów profilaktycznych rozmowy indywidualne zajęcia w kołach zainteresowań pedagog 3. Podejmowanie działań integrujących, szczególnie w klasach pierwszych. zajęcia w kołach zainteresowań, godziny wychowawcze pedagog 7
4. Współpraca nauczycieli ze specjalistami w zapobieganiu zachowaniom ryzykownym wśród dzieci. 5. Pomoc w pokonywaniu trudności dydaktycznych (również związanych z dysfunkcjami zdrowotnymi). 6. Kształtowanie przez nauczycieli zachowań i postaw wśród uczniów: promujących zdrowy styl życia i podejmowanie zachowań prozdrowotnych, otwartości w życiu społecznym w tym działalności wolontarystycznej, ukierunkowanych na zdobycie stabilnego i konstruktywnego systemu wartości, ułatwiającego współżycie w grupie, wzmacniających więzi ze szkołą oraz społecznością lokalną 7. Dbanie o prawidłowe relacje interpersonalne w kontaktach nauczyciel uczeń - rodzic, oparte na życzliwości, zaufaniu, porozumieniu. 8.Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa. Reagowanie w sytuacjach zagrożenia. 9.Systematyczne diagnozowanie sytuacji wychowawczej klasy i wczesne rozpoznanie zagrożeń. Dokonywanie systematycznej oceny skuteczności prowadzonych działań wychowawczych i modyfikowanie spotkania z przedstawicielami policji, pratury, konsultacje z psychologiem, pedagogiem, kuratorem sądowym, poradnią PPP, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, wyrównawcze z poszczególnych przedmiotów konsultacje indywidualne realizacja programów profilaktycznych, uczestnictwo w zewnętrznych spektaklach o tematyce profilaktycznej, imprezy szkolne, konkursy zajęcia przedmiotowe treningi, imprezy sportowe, wycieczki i kolonie, współpraca z Kom. Rozwiązyw. Probl. Alkoholowych, praca indywidualna uczestnictwo w imprezach szkolnych, klasowych rozmowy indywidualne konsultacje dyżury nauczycielskie przestrzeganie procedur informowania o sytuacjach problemowych godziny wychowawcze obserwacja i rozmowy z uczniami i rodzicami ewaluacja pracy szkoły pracownicy poradni PPP pielęgniarka szkolna policja, straż poż. prowadzący zajęcia wyrównawcze klas wych. fiz. pielęgniarka, przedstawiciel Komisji GKRPA, wychowawcy - pedagog - pielęgniarka szkolna policja pracownicy szkoły wychowawca klasy i pedagog zespół do ewaluacji 8
programu działań wychowawczo- profilaktycznych, dostosowując go do aktualnych potrzeb uczniów. 10.Ukazanie uczniom przyczyn i skutków palenia papierosów, używania alkoholu i substancji psychoaktywnych, dopalaczy. 11. Rozwijanie twórczego myślenia wśród uczniów. 12.Wspólpraca z instytucjami wspierającymi nauczycieli w zakresie działań profilaktycznych: poradnią psychologiczno- pedagogiczną, policją, sądem rodzinnym, kuratorami, Komisją Przeciwdziałania Problemom Alkoholowym, MOPS 13.Realizacja tematów z zakresu profilaktyki antydyskryminacyjnej. 14.Dostarczanie aktualnych informacji rodzicom i uczniom na temat : skutecznych sposobów prowadzenia działań wychowawczych i profilaktycznych związanych z przeciwdziałaniem używania środków i substancji psychoaktywnych, ofert pomocy specjalistycznej dla uczniów używających środków odurzających i ich rodziców -konsekwencji prawnych zachowań ryzykownych uczniów, -bezpiecznego korzystania z mediów przez uczniów, informowanie rodziców o obowiązujących procedurach postępowania nauczycieli oraz metodach współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia środkami psychoaktywnymi. - film,spektakle teatralne, warsztaty godziny wychowawcze zajęcia dydaktyczne Koło,,Rusz głową,,,klub ciekawskich ; spotkania z przedstawicielami poradni psychologiczno-pedagogicznej, policji, pratury, wywiadówki spotkania profilaktyczne z przedstawicielami policji, PPP i i Punktu konsultacyjnego ds. uzależnień, Międzynarodowy Dzień Bezpiecznego Internetu DBI wychowawca klasy i pedagog, instytucje zewnętrzne i pedagog wychowawca klasy przedstawiciele Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, policji, i pedagog specjaliści ds. profilaktyki pedagog, nauczyciel zaj.komputero -wych 9
15.Przygotowanie oferty zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów jako alternatywnej formy działalności zaspakajającej ważne potrzeby, w szczególności potrzebę podniesienia samooceny, sukcesu, przynależności i satysfakcji życiowej 16. Podejmowanie działań mających na celu dbanie o prawidłowy rozwój fizyczny ucznia a także zachowanie przez niego pełni zdrowia. -promowania zdrowego stylu życia wśród uczniów, zajęcia pozalekcyjne badania profilaktyczne przesiewowe, informowanie rodziców o wynikach badań profilaktycznych jak i o zaistniałych nieprawidłowościach kierowanie uczniów na pogłębione badania lekarskie możliwość uczestnictwa w ćwiczeniach korekcyjnych i korygujących wady postawy, przybliżanie rodzicom zagadnień dot. chorób zakaźnych oraz metod postępowania w razie ich wystąpienia, wspieranie uczniów przewlekle chorych oraz tworzenie warunków wspierających ich funkcjonowanie w szkole dyrektor szkoły pielęgniarka szkolna nauczyciele wych. fizycznego z uprawnieniami, wychowawcy klas, pedagog RODZICE ZADANIA FORMY REALIZACJI OSOBY ODPOWIEDZIALNE 1.Rozwijanie kompetencji wychowawczych i wywiadówki profilaktycznych rodziców. spotkania profilaktyczne z specjaliści przedstawicielami policji, Poradni ds. profilaktyki TERMIN 10
Psychologiczno-Pedagogicznej 2. Nastawienie na czynną współpracę rodziców ze szkołą. Włączanie ich w życie szkoły. powstanie i działalność Rady Rodziców inicjatywy rodziców i nauczycieli na rzecz środowiska szkolnego i klasowego (wycieczki, biwaki, bal karnawałowy, zajęcia sportowe, akcje promujące zdrowy styl życia udział w pracach społecznych na rzecz szkoły konsultacje, spotkania indywidualne, kierowanie do specjalistów ( szkolenie dla rodzicow) wykorzystanie wiedzy i doświadczenia rodziców specjalistów, zapraszanie na prelekcje, pogadanki, Rada Rodziców inauczyciele 3. Wspólna z rodzicami analiza problemów wychowawczych uczniów mająca na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań wśród uczniów. 4. Zaangażowanie rodziców w zapewnienie bezpiecznych warunków nauki i pracy w szkole. kontakty wychowawców i nauczycieli z rodzicami (frekwencja, oceny, problemy wychowawcze) wywiadówki spotkania ze specjalistami (kontakty w zakresie profilaktyki uzależnień), szkolenia w zakresie profilaktyki uzależnień, praca Rady Rodziców współpraca trójek klasowych z wychowawcą organizowanie wycieczek, biwaków, imprez klasowych i uroczystości szkolnych, i nauczyciele specjaliści: policja, psycholog, pedagog wychowawcy Rada Rodziców Dyrekcja 11
5. Stałe podnoszenie jakości wzajemnych kontaktów z rodzicami. Współpraca rodziców i nauczycieli w zakresie budowania postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia wśród dzieci. 6.Systematyczne informowanie rodziców o sukcesach ich dzieci, prezentacja efektów pracy twórczej uczniów, listy gratulacyjne i inne zebrania klasowe, spotkania indywidualne z rodzicami, imprezy klasowe, szkolne i lokalne. zebrania klasowe spotkania indywidualne z rodzicami imprezy klasowe i szkolne rodzice dyrekcja wych.fiz. pielęgniarka dyrekcja W trakcie UCZNIOWIE ZADANIA 1. Wyposażenie uczniów w wiedzę dotyczącą konsekwencji zachowań ryzykownych. FORMY REALIZACJI spotkania ze specjalistami : -spotkania z policją, przedstawicielami Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w ramach realizacji programów: profilaktyka uzależnień OSOBY ODPOWIEDZIALNE wychowawcy i nauczyciele specjaliści: policja, pedagog i inni TERMIN 2. Zapoznanie uczniów z: systemem pomocy specjalistycznej(szkolnej i instytucjonalnej) w sytuacjach zagrożeń, konsekwencjami prawnymi związanymi z naruszeniem obowiązujących przepisów, obowiązującymi procedurami postępowania nauczycieli oraz pracowników szkoły w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia. spotkania indywidualne rozmowy z pedagogiem, dyrektor szkoły pedagog pielęgniarka 12
3. Rozwijanie umiejętności psychologicznych, społecznych i zdrowotnych (samokontrola, komunikacja interpersonalna, rozwiązywanie konfliktów, radzenie sobie z emocjami) 4. Realna i właściwa samoocena uczniów. Spotkania z pedagogiem: Zajęcia integrujące grupę. Motywowanie do nauki, prezentacje efektywnych sposobów uczenia się tzw. technika pracy umysłowej. Radzenie sobie z uczuciami, kształtowanie osobowości. Komunikacja w rodzinie i środowisku rówieśniczym. Reagowanie w sytuacjach konfliktowych (rozwiązywanie konfliktów metodą bez porażek). Jak dostrzegać własne zainteresowania i zdolności. Rola szkoły i mediów. 5. Aktywizowanie uczniów na rzecz działań promujących zdrowy styl życia w szkole i w środowisku. indywidualna praca z uczniem zajęcia psychoedukacyjne, wycieczki, imprezy klasowe, rozmowy indywidualne indywidualne rozmowy z nauczycielami lekcje przedsiębiorczości imprezy klasowe( wycieczki, biwaki) koła zainteresowań Akcje i program promujace zdrowy styl życia pedagog pielęgniarka pracownicy PPP pedagog wych. fiz. i pielęgniarka opiekunowie kół zainteresowań 6. Promowanie aktywnego spędzania czasu wolnego. Podnoszenie sprawności fizycznej i stanu zdrowia uczniów. 7. Zachęcanie uczniów do rozwijania własnych zainteresowań i uzdolnień lekcje przedmiotowe, badania profilaktyczne, ćwiczenia korekcyjne, koła zainteresowań zajęcia pozaszkolne treningi, zajęcia sportowe koła przedmiotowe i zainteresowań zajęcia pozaszkolne zajęcia sportowe koło,,caritas wych.fiz. opiekunowie kół zainteresowań, pielęgniarka szkolna, nauczyciele nauczyciele wych. fiz. opiekunowie kół zainteresowań 13
8. Wspieranie inicjatyw dzieci związanych z ruchem wolontarystycznym. Imprezy klasowe i szkolne Wolontariat, Pomoc koleżeńska Samorząd Ucznioski 9. Budowanie atmosfery bezpieczeństwa w środowisku szkolnym. Tworzenie właściwych warunków do funkcjonowania uczniów z chorobami przewlekłymi Zapobieganie zjawiskom dyskryminacji w szkole. indywidualna praca z uczniem, dostosowanie warunków na lekcji do potrzeb chorego ucznia, dyżury nauczycielskie na przerwach analiza przepisów w Statucie Szkoły, - programy profilaktyczne dyrektor pracownicy szkoły 10. Udział uczniów w lokalnych i ogólnopolskich akcjach profilaktycznych zajęcia edukacyjne udział w ogólnopolskich i lokalnych programach profilaktycznych pedagog i pielęgniarka Program profilaktyczny został uchwalony przez Radę Pedagogiczną oraz pozytywnie zaopiniowany przez Radę Rodziców. 14