PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 39 W OLSZTYNIE Innowacja Pedagogiczna Książeczka na skrzydełkach - Program edukacji czytelniczej Autorka: Danuta Lubert
Opis pedagogicznej Miejsce realizacji: Przedszkole Miejskie Nr 39 w Olsztynie, ul. Dworcowa 24a, 10-437 Olsztyn, tel. (89) 5332206. Osoba przedstawiająca innowację: Danuta Lubert nauczyciel mianowany w Przedszkolu Miejskim Nr 39 w Olsztynie. Tytuł :,,Książeczka na skrzydełkach projekt edukacji czytelniczej. Osoby wdrażające innowację : Nauczycielki Przedszkola Miejskiego Nr 39 w Olsztynie pracujące z dziećmi w grupie I, II, III, IV. Typ : metodyczno-organizacyjna. Czas trwania : w okresie od 1.09.2015 r. do 30.05.2017 r. Koszty i źródła finansowania: zasoby własne, wsparcie rodziców. Cele : Kształtowanie nawyków czytelniczych wśród dzieci i rodziców, Wyrabianie szacunku do literatury, Kształtowanie umiejętności wykorzystywania poznawczej funkcji literatury, Rozwijanie ciekawości świata i poznawania interesujących ludzi, Rozwijanie uzdolnień artystycznych dzieci: recytatorskich, plastycznych i aktorskich, Rozwijanie wiary we własne możliwości, Propagowanie pozytywnych wzorców kulturowych i osobowych, Kształtowanie nawyku korzystania z biblioteki.
Cele ogólne ( wynikające z podstawy programowej ): rozwijanie zainteresowania czytaniem i pisaniem, kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania, słuchanie opowiadań, baśni, wierszy, rozwijanie umiejętności organizowania pola spostrzeżeniowego w oparciu o ilustracje zawarte w książkach, odgrywanie ról w zabawach parateatralnych; posługiwanie się mową, mimiką, gestem i ruchem, rekwizytami, wypowiadanie się w różnych technikach plastycznych, wzbogacanie słownictwa dzieci, poszerzanie zasobu słów, poprawności gramatycznej, fleksyjnej i składniowej, wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, takich jak: logiczne myślenie, porównywanie, wnioskowanie, abstrahowanie itp. Opis zasad W ostatnich latach bardzo często mówi się o potrzebie czytania dzieciom książek. W dobie gier komputerowych kaset, płyt i telewizyjnych kreskówek często zapominamy, jak ważnym elementem w wychowaniu dziecka jest książka. Czytanie stanowi swoistą relację między czytającym np. rodzicem, nauczycielem a słuchającym dzieckiem. Systematyczne czytanie dziecku dla przyjemności jest najskuteczniejszą metodą wychowania czytelnika. Będzie on posiadał wiedzę, potrafił samodzielnie myśleć, miał wyobraźnię i umiejętność radzenia sobie w życiu za pomocą rozumu, a nie pięści. Badania wykazały również szkodliwość nadmiernego oglądania telewizji przez dzieci. Telewizja nie rozwija u dzieci, myślenia, wiele programów wywołuje lęk i niepokój oraz znieczula na przemoc. Aby dziecko rozsądnie korzystało z telewizji i komputera należy już od dzieciństwa, jako alternatywę,propagować zainteresowanie książkami. Stąd też pojawił się pomysł opracowania w naszym przedszkolu pedagogicznej pt.,,książeczka na skrzydełkach, promującej czytelnictwo zarówno u dzieci jak i u dorosłych o każdej porze dnia. Kontakt z książką ma ogromne znaczenie dla rozwoju intelektualnego dziecka, pozwala mu rozwijać wyobraźnię, wzbogacać zasób słownictwa i sferę przeżyć emocjonalnych. Książka umożliwia zadawanie pytań i uzyskiwania na nie odpowiedzi. Dzięki odpowiedniej literaturze kształtuje się przyszłego czytelnika. Przy wyborze książki dla dziecka, by spełniała właściwą rolę, powinniśmy zwracać uwagę na to, jakim językiem jest napisana. Czy jej treść jest wartościowa wychowawczo, jakie ma walory estetyczne ilustracja, ponieważ do dziecka młodszego bardziej przemawiają
obrazki niż tekst. Ilustracje powinno oglądać się wspólnie z dzieckiem, zadawać pytania, rozmawiać o treści, pobudzając aktywność umysłową dziecka. Organizując powszechnie dostępny kącik czytelniczy Książeczki na skrzydełkach mam możliwość zaproponować dzieciom taką literaturę. Baśnie i bajki to najbliższe dziecku utwory. Świat realny miesza się w nich z fantastycznym i razem tworzą zrozumiałą dla maluchów rzeczywistość dziecko zapoznaje się w nich z sytuacjami wzbudzającymi niepokój, ciekawość, radość, oraz znajduje rozwiązania różnych problemów. Bajka niejednokrotnie ukazuje obrazy solidarności i współdziałania, wzbudza życzliwość i sympatię, współczucie dla postaci, oburzenie i protest przeciw krzywdzie, wyrządzonej bohaterom. W oparciu o literaturę próbujemy wspólnie z dzieckiem ocenić postępowanie, kształtujemy właściwe zachowania społeczne. Literatura dziecięca jest też doskonałym czynnikiem inspirującym do zabaw teatralnych i działań plastycznych gdyż oddziałuje na jego wyobraźnię i intelekt. Założeniem jest nawiązanie współpracy pomiędzy przedszkolem a domem rodzinnym dzieci. Zaproponowanie rodzicom alternatywnego sposobu spędzania wolnego czasu z dzieckiem. Rodzice oraz członkowie rodzin będą mieli możliwość odwiedzania dzieci w przedszkolu i wspólnego czytania książeczek. Będą mogli wypożyczać książeczki z biblioteczki przedszkolnej na miejscu w przedszkolu. Innowacja zakłada również współpracę z różnymi instytucjami kulturalno - oświatowymi np. biblioteki, szkoły, księgarnie itp., oraz spotkania z ciekawymi ludźmi np. pisarze, ilustratorzy książek, aktorzy. Powyższa innowacja jest zgodna z podstawą programową wychowania przedszkolnego oraz oparta na treściach edukacyjnych zawartych w realizowanym w Przedszkolu Miejskim nr 39 programie E. Tokarskiej i J. Kopała Zanim będę uczniem Program wychowania przedszkolnego, Wydawnictwo Edukacja Polska, Warszawa 2011 r. Realizowana będzie podczas zajęć dydaktyczno-opiekuńczo- wychowawczych oraz w czasie wolnym od zajęć.
Cechy : - systematyczność i celowość podejmowanych działań, - opracowanie harmonogramu zajęć / spotkań dostosowanych dla poszczególnych grup wiekowych dzieci uwzględniających stopniowanie trudności., - zintegrowanie z realizacją zadań wynikających z planu pracy dydaktyczno wychowawczej ( opracowanie bloków tematycznych). Harmonogram zajęć: Harmonogram zajęć/spotkań w roku szkolnym 2015/2016 i 2016/2017 L.p. Podejmowane działania Termin realizacji Uwagi 1 Zorganizowanie w holu p-la kącika Książeczka na skrzydełkach powszechnie Wrzesień 2015 Możliwość wypożyczania dostępnego książek przez dzieci i rodziców 2 Uzupełnianie na bieżąco kącika książki znajdującego się w poszczególnych grupach o nowe pozycje Cały okres trwania do domu Przynoszenie przez dzieci własnych książek do wspólnego czytania 3 Codzienne czytanie dzieciom w grupach przez 20 minut Cały okres trwania Uwzględnienie czytania w ogrodzie przedszkolnym np. Czytanie pod drzewkiem udziałem członków rodziny (babcia, dziadek, itp.)
4 Organizowanie wycieczek: OZG Olsztyńskie Zakłady Graficzne Październik 2015 Zapoznanie z miejscem powstawania książki dzieci z gr. III i IV - do księgarni W zależności od planowanych zajęć wychowawczodydaktycznych Zapoznanie z miejscem zakupu książek Dzieci z gr. I, II, III i IV - do biblioteki j. w. Zapoznanie z miejscem wypożyczania książek do domu Dzieci z gr. I, II, III i IV - do szkoły j. w. Zapoznanie z miejscem nauki dzieci Dzieci z gr. III, IV 5 Prowadzenie zajęć edukacyjnych na terenie przedszkola (opracowywanie bloków tematycznych przez nauczycielki) W zależności od planowanych zajęć wychowawczo - dydaktycznych Zapoznanie z wybranymi autorami książek np. D. Wawiłow, J. Brzechwa, D. Gellner, J. Tuwim 6 Udział w zajęciach organizowanych przez pracowników różnych instytucji kulturalno oświatowych np. księgarnie, biblioteki, szkoły, zaprzyjaźnione przedszkola Cały okres trwania
7 Spotkania z przyjaciółmi przedszkola, osobami, które stale współpracują z naszym przedszkolem 8 Spotkania z ciekawymi ludźmi np. pisarzem, ilustratorem książki, aktorem itp. 9 Dzieci dzieciom wykorzystywanie umiejętności czytelniczych dzieci do czytania książeczek całej grupie lub w grupach młodszych Cały okres trwania Cały okres trwania Cały okres trwania Rodzice i członkowie rodzin dzieci uczęszczających do naszego przedszkola, nauczyciele z zaprzyjaźnionych przedszkoli i szkół, pracownicy bibliotek itp. Uzyskanie informacji o pracy zawodowej zaproszonych gości - przedstawienia teatralne dzieci starszych dla dzieci młodszych w oparciu o literaturę dziecięcą 10 Dzieci rodzicom - przedstawienia teatralne dla rodziców w wykonaniu dzieci -wykonanie prac plastycznych w oparciu o przeczytany tekst urządzenie wystawy dla rodziców w szatni W zależności od planowanych zajęć wychowawczo - dydaktycznych 11 Rodzice dzieciom - przedstawienia teatralne dla dzieci w wykonaniu rodziców Czerwiec 2016 Czerwiec 2017 Z okazji Dnia Dziecka
12 Swobodne zabawy dzieci w teatr inspirowane literaturą dziecięcą 13 Warsztaty plastyczne dla dzieci i rodziców inspirowane literaturą dziecięcą Cały okres trwania W zależności od planowanych zajęć wychowawczo - dydaktycznych Wykorzystanie rekwizytów: pacynek, masek i strojów karnawałowych 14 Konkursy plastyczne związane z książeczką np. zakładka do książki Maj 2016 - konkurs na wykonanie książeczki o dowolnej tematyce Maj 2017 Ewaluacja 15 Prace porządkowo użyteczne w kąciku książki Cały okres trwania -układanie książeczek na półkach Dzieci młodsze - pomoc w podklejaniu zniszczonych książeczek - pełnienie dyżurów przez dzieci w kąciku książki Dzieci starsze 16 Promowanie przedszkola w środowisku lokalnym : - zapraszanie do przedszkola dzieci z zaprzyjaźnionych przedszkoli i szkół na programy artystyczne - prezentacja programów artystycznych w wykonaniu dzieci w różnych instytucjach np. Dom Opieki Społecznej, Dom Dziecka, itd. Cały okres trwania
Ewaluacja Przewidywane osiągnięcia ( umiejętności i wiedza po realizacji ). Efektem wprowadzonej będą rozbudzone zainteresowania czytelnicze, pojawienie się nawyku czytania wśród przedszkolaków i ich rodziców, a pośrednio także rozwój mowy dzieci, ich pamięci i wyobraźni oraz wzrost koncentracji uwagi. Liczę również, że częsty kontakt z literaturą dziecięcą będzie inspiracją do rozwijania zdolności recytatorskich, aktorskich i plastycznych naszych przedszkolaków. Dziecko: rozwinie umiejętności interpersonalne, wzbogaci słownictwo, swobodnie porozumie się z dorosłymi osobami i rówieśnikami, zrozumie znaczenie literatury w życiu człowieka, chętnie korzysta z książek dla dzieci, zna nazwiska wybranych autorów i tytuły wybranych pozycji klasycznej literatury dziecięcej, recytuje z pamięci wiersze lub ich fragmenty, chętnie bierze udział w organizowaniu przedstawień teatralnych podczas których wyraża siebie w roli aktora, interesuje się czytaniem, podejmuje próby samodzielnego czytania, tworzy prace plastyczne inspirowane literaturą dziecięcą. Rodzic: więcej czasu przeznaczy na czytanie dziecku w domu, pozna szeroką ofertę literatury dziecięcej od klasyki do współczesnej, czytanie będzie alternatywą i swoistą profilaktyką uzależnienia od telewizji i komputera. Ewaluacja będzie miała na celu ocenę funkcjonowania programu w codziennej praktyce edukacyjnej.
Chcąc sprawdzić efekty wprowadzonej będę monitorowała zaplanowane działania wg następującej procedury: w styczniu i czerwcu 2016 r. oraz w styczniu i czerwcu 2017 r. Nauczycielki przygotują pisemne sprawozdania z realizacji w poszczególnych grupach. Zostaną również zbadane ankietą na koniec roku szkolnego 2015/2016 i 2016/2017. Ponadto przewiduję obserwacje koleżeńskie w ramach podnoszenia jakości działań z dziećmi i rodzicami raz w roku, w każdej grupie wiekowej. Źródłem pozyskiwania informacji na temat programu innowacyjnego będą również dzieci oraz ich rodzice. Rodzice zostaną zbadani ankietami po pierwszym i na koniec drugiego roku prowadzenia, które pokażą efekty naszych działań. Na zaangażowanie rodziców wskaże również frekwencja w zajęciach organizowanych w ramach realizacji programu, udział w konkursach i częstość korzystania z zasobów kącika Książeczki na skrzydełkach. W odniesieniu do dzieci oceny podjętych działań dokonam poprzez: 1. Obserwację dzieci podczas prowadzonych zajęć ( obserwacje koleżeńskie). 2. Ocenę zaangażowania i aktywności dzieci podczas zajęć w formie zabawy - wykorzystanie miękkich narzędzi ewaluacyjnych: piktogramów, rysunków itp. 3. Podsumowanie i wyniki konkursu na wykonanie książeczki o dowolnej tematyce (dyplomy i podziękowania). 4. Zamieszczanie na stronie internetowej przedszkola zdjęć z prowadzonych zajęć i wytworów dzieci. 5. Wywiad z dziećmi według opracowanych pytań w celu poznania ich uwag i poglądów w zakresie czytelnictwa. 6. Przedstawienia dzieci z wszystkich grup wiekowych uznanie widowni jako najlepszej formy oceny wysiłku za trud włożony w przygotowanie inscenizacji do wybranego utworu literackiego. 7. Analiza wytworów dziecięcych organizowanie wystaw prac plastycznych inspirowanych literaturą dziecięcą. 8. Udział w konkursach plastycznych inspirowanych literaturą dziecięcą. 9. List pochwalny dla rodziców za współpracę i zaangażowanie mające na celu podnoszenie twórczej aktywności dziecka. Wyniki ewaluacji zostaną opracowane przez autora projektu przy współpracy z nauczycielkami wszystkich grup wiekowych, posłużą one do sporządzenia raportu, porównania zamierzonych celów i osiągniętych rezultatów. Na podstawie wniosków, zaplanujemy działania pro- czytelnicze na przyszłość, by ideę czytelnictwa zaszczepiać w kolejnych pokoleniach naszych wychowanków. Przygotowany raport z opracowanymi wynikami zostanie przedstawiony Dyrektorowi, Radzie Pedagogicznej oraz Rodzicom naszego przedszkola. Opublikuję go również na stronie internetowej placówki. Literatura:
1. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego 2. E. Tokarska i J. Kopała Zanim będę uczniem Program wychowania przedszkolnego, Wydawnictwo Edukacja Polska, Warszawa 2011 r. 3. J. Bałachowicz, I. Kowalska Wczesna edukacja dziecka - Warszawa, 2006 r. 4. D. Emiluta-Rozya Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym - Warszawa, 1994 r. 5. S. Miller Psychologia dziecka - Warszawa, 1995 r. 6. W. Ratyńska Literatura dziecięca w przedszkolu, Warszawa. 1991 r. 7. A. Sawicka Współpraca przedszkola z rodzicami - Warszawa, 1991 r. 8. M. Kielar-Turska Jak pomagać dziecku w poznawaniu dziecka - Warszawa, 1992 r. ZGODA NA UCZESTNICTWO W INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ PT.
KSIĄŻECZKA NA SKRZYDŁKACH Wyrażam zgodę na uczestnictwo w pedagogicznej pt. Książeczka na skrzydełkach, która będzie realizowana w Przedszkolu Miejskim Nr. 39 w Olsztynie, w okresie od 1 września 2015 r. do 30 czerwca 2017 r. i obejmie wszystkie grupy wiekowe w przedszkolu. Jednocześnie oświadczam, że zapoznałam się z w/w innowacją pedagogiczną i akceptuję jej treść. data i podpis uczestnika podpis dyrektora..
ZGODA AUTORA NA PROWADZENIE INNOWACJI Wyrażam zgodę na prowadzenie pedagogicznej w Przedszkolu Miejskim Nr. 39 w Olsztynie, w okresie od 1 września 2015 r. do 30 czerwca 2017 r. pod nazwą Książeczka na skrzydełkach Podpis autora.. Przedszkole Miejskie Nr 39
10-437 Olsztyn, ul. Dworcowa 24a Olsztyn, 27.08.2015 r. OPINIA RADY PEDAGOGICZNEJ O INNOWACJI Dnia 28.08.2015 r., po zapoznaniu się ze szczegółowym opisem pedagogicznej pt. Książeczka na skrzydełkach przedstawionym przez Panią Danutę Lubert nauczycielkę Przedszkola Miejskiego Nr. 39 w Olsztynie, na podstawie zapisu art. 52 Ustawy o systemie oświaty, wydała pozytywną opinię w sprawie wprowadzenia. Książeczka na skrzydełkach. Przewodniczący Rady Pedagogicznej ANKIETA DLA RODZICÓW
Badanie jest anonimowe i przeprowadzane w celu uzyskania informacji zwrotnej na temat realizacji pedagogicznej Książeczka na skrzydełkach. Prosimy o wypełnienie ankiety i wrzucenie jej do naszej skrzynki w szatni przedszkolnej. Proszę zakreślić tylko jedną odpowiedź. 1. Czy zorganizowany w holu przedszkola kącik Książeczka na skrzydełkach, zachęcał Pana/Panią i dziecko do wypożyczania i czytania książek w domu? a) Tak b) Nie 2. Jak często wypożyczali Państwo książki z biblioteczki w holu przedszkola? a) Często b) Rzadko c) Wcale 3. Jak często Pana/Pani dziecko przynosiło z domu swoje książeczki do wspólnego czytania w przedszkolu? a) Często b) Rzadko c) Wcale 4. Coraz częściej w telewizji można obejrzeć filmy, które są ekranizacją bajek i powieści dla dzieci. Jak Pan/i sądzi czy obejrzenie takiego filmu może zastąpić przeczytanie dziecku książki? a) Tak b) Nie 5. Czy czyta Pan/Pani dziecku w domu? a) Tak b) Nie 6. Jak często czyta Pan/Pani swojemu dziecku? a) Codziennie b) Kilka razy w tygodniu c) Raz na tydzień d) Kilka razy w miesiącu 7. Czy Pana/Pani dziecko lubi taką formę spędzania czasu? a) Tak b) Nie 8. Czy Pana/Pani dziecko chętnie uczestniczy w przedstawieniach teatralnych inspirowanych przeczytaną książką? a) Tak b) Nie
9. Czy Pana/Pani dziecko chętnie wykonuje prace plastyczne nawiązujące do treści przeczytanej książeczki? a) Tak b) Nie 10. Czy preferuje Pan/Pani zakup książeczki swojemu dziecku jako prezent z różnych okazji? a) Tak b) Nie 11. Czy podjęte przez nauczycielki działania związane z realizacją pedagogicznej Książeczka na skrzydełkach - projekt edukacji czytelniczej, wpłynęły w Pana/Pani ocenie na rozwój zainteresowań i umiejętności czytelniczych dziecka? a) Tak b) Nie 12. Jak ocenia Pan/Pani realizację programu czytelniczego w przedszkolu? Proszę odnieść się do rozwoju własnego dziecka................ ANKIETA DLA NAUCZYCIELI Badanie przeprowadzane jest w celu uzyskania informacji zwrotnej na temat realizacji pedagogicznej Książeczka na skrzydełkach. Proszę o wypełnienie ankiety..
1. Jakie formy realizacji pedagogicznej wykorzystała Pani w swojej pracy? Proszę wymienić. 2. W jakich formach realizacji wzięli udział rodzice? Proszę wymienić. 3. Jakie zajęcia promujące czytelnictwo najbardziej lubią Pani wychowankowie? Proszę wymienić. 4. Czy dzieci chętnie przynoszą swoje książeczki z domu do wspólnego czytania w przedszkolu? a) Bardzo chętnie b) Chętnie c) Niechętnie 5. Jak ocenia Pani ogólne zainteresowanie dzieci czytelnictwem? a) Bardzo duże b) Duże c) Małe 6. Czy prowadzona innowacja spowodowała rozbudzenie zainteresowań dzieci? Jeżeli tak, to jakich? a) recytatorskich b) aktorskich c) plastycznych d) muzycznych e) innych, jakich?......... 7. Czy zaobserwowała Pani zmiany w rozwoju dzieci pod wpływem literatury? Jeżeli tak, to w jakie? Proszę wymienić.
8. Jakiego rodzaju książki zaproponowała Pani w celu rozbudzania ciekawości świata i zainteresowań dzieci? Proszę wymienić. 9. Jak często dzieci z Pani grupy korzystają podczas zabaw dowolnych z Kącika książki znajdującego się w sali? a) Często b) Rzadko c) Wcale 10. Czy w związku z realizacją Książeczki na skrzydełkach zapraszała Pani do przedszkola specjalistów lub pasjonatów literatury? Jeżeli tak, kto to był? Proszę wymienić. 11. Jak ocenia Pani wykorzystanie pedagogicznej Książeczka na skrzydełkach projekt edukacji czytelniczej w swojej pracy? a) Bardzo wysoko b) Wysoko c) Nisko 12. W jaki sposób w pani ocenie można wykorzystać efekty w przyszłych działaniach przedszkola? Proszę wymienić. WYWIAD Z DZIECKIEM 1. Jak często w domu rodzice czytają Ci książeczki? a) codziennie b) czasami c) rzadko d) nie mają czasu na czytanie mi książek
2. Jak często wypożyczasz książki z Biblioteczki na skrzydełkach? a) często b) rzadko c) wcale 3. Czy historie z książek zachęcają Cię do różnych zabaw? W co się bawiłeś/ bawiłaś ostatnio? 4. Czego ważnego dowiedziałeś / dowiedziałaś się z książek? Opowiedz. 5. Jakie książki lubisz otrzymywać w prezencie? Wymień.... 6. Gdzie można wypożyczyć książkę?.. 7. Czy warto czytać książki? Dlaczego? TEST RYSUNKOWY Dzieci wykonają rysunki w małych grupach. Nauczycielki w indywidualnych kontaktach opatrzą prace dzieci komentarzem. Narysuj ulubionych bohaterów poznanych książek. Opowiedz dlaczego ich lubisz.