Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra Promocji Zdrowia Zakład Psychologii Zdrowia Psychologia -ćwiczenia Osoby prowadzące przedmiot: 1. Krokosz, Daniel, mgr, daniel.krokosz@awf.gda.pl
1 i 2. Eksperyment w psychologii
Eksperyment jako metoda badawcza Teoria Hipotezy Kontrola warunków Weryfikacja hipotez Interpretacja wyników
Psychologia eksperymentalna Wilhelm Wundt 1832-1920 Laboratorium psychologiczne Lipsk 1879 r. William James 1842-1910 Psychologia eksperymentalna w USA.
Czy obecność innych pomaga? Norman Triplett Badania facylitacji społecznej (1898 r.) Eksperyment na kolarzach Facylitacja vs. Hamowanie Robert Zajonc eksperyment na karaluchach
Prawa Yerkesa-Dodsona Pierwsze prawo Yerkesa- Dodsona zaleŝność poziomu wykonania zadania do pobudzenia Drugie prawo Yerkesa- Dodsona - zaleŝność poziomu wykonania zadania do pobudzenia
Rycina Rycina 1. Prawa Yerkesa-Dodsona, odpowiednio II i I prawo (Łukaszewski, Doliński, 2000)
Kiedy zachowujemy się jak inni? Salomon Asch 1955 Metoda badawcza 75% badanych udzieliło konformistycznych odpowiedzi 1/3 ogółu odpowiedzi, to odpowiedzi konformistyczne Skąd się bierze konformizm?
Co jest pierwsze afekt czy poznanie? Robert Zajonc Priming / torowanie Heksagramy chińskie Affective priming Bodźce podprogowe i okołoprogowe
Rycina 3,5 Wykres 1 3,125 2,75 2,375 2 Podprogowo Okołoprogowo Brak primingu Priming negatywny Priming pozytywny Priming neutralny Rycina 2. Wyniki eksperymentu Zajonca i Murphy ego (Murphy, Zajonc, 1993)
Czy kaŝdy moŝe być katem? Eksperyment Milgrama Opis procedury Wyniki Wnioski
Tabela Tabela 1. Wyniki eksperymentu Milgrama (Aronson, Wilson, Ackert, 1997) Wersja eksperymentu Procent badanych Wersja podstawowa - męŝczyźni 65% Wersja podstawowa - kobiety 64% Eksperyment w biurze 48% Eksperymentator w codziennym ubraniu 20% Badany dotyka ofiarę 30% Eksperymentator w oddzielnym pomieszczeniu 22% Dwóch badanych się buntuje 10% Brak poleceń 3%
Eksperyment więzienny Philip Zimbardo (1971 r.) Zainteresowanie rolami społecznymi Eksperyment stanfordzki Wpływ władzy na zachowanie Wiktymizacja Wnioski
Jak tworzyć zachowania? Behawioryzm radykalny Schemat S R Warunkowanie klasyczne I.P. Pawłowa Prace Barrhusa Skinnera Analiza behawioralna Przesądy gołębi
Czy tylko wzmocnienia i kary? Podejście behawioralnopoznawcze Albert Bandura (1961) Teoria uczenia społecznego Eksperyment z lalką Bobo Geneza agresji Wnioski
Bibliografia Aronson, E., Wilson, T.D, Akert, R.M. (1997). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka Doliński D., Łukaszewski W. (2000) Typy motywacji, w: Psychologia podręcznik akademicki, t. 2, J. Strelau (red.), s. 469-491, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Murphy, S.T., & Zajonc, R.B (1993) Affect, cognition, and awareness: Affective priming with optimal and suboptimal stimulus exposures. Journal of Personality and Social Psychology, 6 4, 723-739
3. Diagnoza psychologiczna
Ćwiczenie Studenci wykonują test osobowości NEO-FFI autorstwa Costa i McCrae opisujący 5 cech osobowości - NEUROTYZM - EKSTRAWERSJA - OTWARTOŚĆ NA DOŚWIADCZENIE - UGODOWOŚĆ - SUMIENNOŚĆ
Bibliografia Strelau J. (2000) Osobowość jako zespół cech. w: Psychologia podręcznik akademicki, t. 2, J. Strelau (red.), s. 525-560, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Zawadzki, B. Strelau, J. Szczepaniak, P. Śliwińska M. (1998) Inwentarz osobowości NEO-FFI Costy i McCrae. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP,.
4 i 5. Zaburzenia spostrzegania
Ćwiczenie Prezentacja i omówienie złudzeń optycznych dołączonych do materiałów informacyjnych. Dyskusja na temat metafory umysłu jako komputera.
Definicja spostrzegania RóŜnica między spostrzeganiem a wraŝeniem Rodzaje zmysłów i poznanie zmysłowe Procesy poznawcze człowieka
Procesy pamięciowe (Zimbardo, Ruch, 1994) Pamięć sensoryczna Pamięć krótkotrwała Pamięć długotrwała Deklaratywna Niedeklaratywna Kodowanie Przechowanie Dekodowanie
Pamięć Omówienie i zaprezentowanie techniki mapy pamięciowej ćwiczenia praktyczne. Prezentacja wytworzonych przez studentów materiałów dydaktycznych map pamięciowych.
Myślenie Dyskusja na temat róŝnic w myśleniu automatycznym oraz refleksyjnym (Kahneman, 2012) Heurystyczne Algorytmiczne
Struktura pojęć Ćwiczenia pokazujące dostępność poznawczą pojęć ćwiczenie przywoływania pojęć w warunkach obciąŝenia poznawczego
Procesy uwagi Dyskusja na temat róŝnic pomiędzy uwagą intensywną a ekstensywną (Kolańczyk, 2002) Demonstracja działania rozproszenia uwagi ćwiczenia praktyczne
Bibliografia Kahneman, D. (2012) Pułapki myślenia. Media Rodzina Zimbardo P., Ruch F.(1994) Psychologia. i Ŝycie. Rozdział 4: Język, komunikowanie się i pamięć, s. 158-169 PWN, Warszawa Zimbardo P., Ruch F, (1994) Psychologia. i Ŝycie. Rozdział 5: Myślenie, rozumowanie i twórczość, s.177-214. PWN, Warszawa Zimbardo P., Ruch F. (1994) Psychologia. i ŜycieRozdział 6: Spostrzeganie, s. 224-266.. PWN, Warszawa
6. Stereotypy i uprzedzenia psychologia społeczna
Psychologia społeczna Jak obecność innych wpływa na uczucia, myśli i zachowania jednostki? Wiedza potoczna i mądrość ludowa? Psychologia społeczna a filozofia Psychologia społeczna jako dziedzina psychologii
Tematyka zainteresowania Poznanie społeczne Problematyka postaw ich kształtowanie; techniki zmiany postaw Dysonans poznawczy Wpływ społeczny Relacje interpersonalne Dynamika grupy
Schematy poznawcze (Lewicka, Wojciszke, 2000) Schematy i skrypty Aktywizacja schematu, dostępność poznawcza Stereotyp, uprzedzenie, dyskryminacja
Procesy atrybucji Przyczyny osobowe Przyczyny środowiskowe Podstawowy błąd atrybucji Asymetria aktor obserwator Teorie atrybucji Kelley a Spójność Wybiórczość Powszechność
Dysonans poznawczy Stan nieprzyjemnego napięcia psychicznego pojawiający się wtedy, gdy dana osoba posiada jednocześnie dwa elementy poznawcze (np. myśli lub sądy), które są niezgodne ze sobą (Aronson, Wilson, Ackert, 1997) Uzasadnienie własnego zachowania Dysonans podecyzyjny
Wpływ społeczny Normatywny i informacyjny wpływ społeczny Eksperyment Ascha Wojna światów Orsona Wellesa Eksperyment Millgrama Teoria wpływu społecznego
Perswazja i wywieranie wpływu Tor centralny i peryferyczny perswazji Konstruowanie komunikatu Techniki wywierania wpływu: Oparte na wdzięczności Oparte na kontraście Oparte na zaangaŝowaniu Oparte na lubieniu Oparte na autorytecie
Kogo lubimy? Częstość kontaktów efekt ekspozycji Zalety Podobieństwo Komplementy i przysługi Atrakcyjność fizyczna
7. Techniki pamięciowe
Ćwiczenie Studenci mają zapamiętać 15 wyrazów, a następnie je odtworzyć. Po omówieniu wyników (zwrócenie uwagi na efekty pamięci), przedstawiona zostaje technika haków pamięciowych. Sprawdzian umiejętności zastosowania techniki (nie oceniany).
Bibliografia Aronson, E., Wilson, T.D, Akert, R.M. (1997). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka Lewicka, M., Wojciszke, B. (2000). Wiedza jednostki i sądy o świecie społecznym. W: J. Strelau (red.) Psychologia. Podręcznik akademicki (tom 3, s. 27-77). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
8 i 9. Elementy psychologii klinicznej
Diagnoza zaburzeń Diagnoza medyczna Symptom Syndrom Diagnoza psychologiczna Efekty stygmatyzacji Samospełniające się proroctwo Antypsychiatria
Zaburzenia świadomości Dwa znaczenia świadomości Ilościowe zaburzenia świadomości Jakościowe zaburzenia świadomości
Ilościowe zaburzenia świadomości Przymglenie Senność patologiczna Sen patologiczny Śpiączka
Jakościowe zaburzenia świadomości Zespół majaczeniowy Zespół onejroidalny Zespół zamroczeniowy Zespół splątaniowy
Podstawowe symptomy zaburzeń psychicznych Objawy negatywne Objawy pozytywne Omamy zaburzenia postrzegania zmysłowego Urojenia zaburzenia treści myślenia (wielkościowe, oddziaływania, owładnięcia, prześladowcze, ksobne, hipohondryczne, depresyjne, zdrady, dysmorfofobia)