PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej Nr 1 im. Marii Konopnickiej W LIMANOWEJ SPIS TREŚCI: 1. Podstawa prawna. 2. Wstęp i zagadnienia ogólne programu. 3. Realizatorzy programu. 4. Instytucje wspierające realizacje programu. 5. Cele priorytetowe programu wg klas. 6. Sposoby ewidencjonowania realizacji programu. 7. Sposoby ewaluacji programu. 1
1. PODSTAWA PRAWNA Podstawę prawną Programu Wychowawczego w Szkole Podstawowej stanowią następujące akty prawne: 1. Ustawa o systemie oświaty 2. Karta Nauczyciela 3. Podstawa Programowa 4. Statut Szkoły 5. Rozporządzenie o pomocy psychologiczno pedagogicznej 6. Rozporządzenie dotyczące ramowych statutów 2. PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 WSTĘP I CELE OGÓLNE PROGRAMU Instytucja, jaką jest szkoła, ma za zadanie realizować zarówno cele dydaktyczne, jak i wychowawcze. Uczeń ma możliwość przyswojenia odpowiedniej ilości wiedzy, a także zdobycia umiejętności służących do przeciwdziałania sytuacjom, które zagrażają zdrowiu i bezpieczeństwu. Obecny kryzys w rozwoju moralnym dzieci spowodowany jest właśnie zwiększoną ilością zjawisk zagrażających ich zdrowiu i bezpieczeństwu. Dlatego też rozszerzono konieczność prowadzenia bardziej kompleksowych działań profilaktycznych w szkołach i placówkach opiekuńczo -wychowawczych. Wprowadzone przez MENiS rozporządzenie z dnia 31.01.2002 r. obliguje szkoły do budowania odrębnego programu szkolnej profilaktyki. Grono pedagogiczne może więc jeszcze raz zastanowić się nad potrzebami i zagrożeniami pojawiającymi się w konkretnej szkole i wyłowić formy bardziej skutecznych działań profilaktycznych. Profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Uczniów szkoły podstawowej obejmuje profilaktyka pierwszorzędowa i drugorzędowa. Profilaktyka pierwszorzędowa polega na promocji zdrowia i zapobieganiu zagrożeniom poprzez rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wymaganiami życia. Profilaktyka ta ma na celu odroczenie inicjacji i jest kierowana do grupy niskiego ryzyka, czyli osób, które nie podejmują jeszcze zachowań ryzykownych. Profilaktyka drugorzędowa skierowana jest do grupy osób podwyższonego ryzyka tzn. do dzieci ujawniających pierwsze objawy dysfunkcji np.: zapalenie papierosa, reakcje agresywne. Celem działań jest ograniczenie głębokości i czasu trwania dysfunkcji, tworzenie działań, które umożliwiają wycofanie się z dysfunkcji. 2
Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej Nr 1 w Limanowej opisuje wszystkie najważniejsze cele działania o charakterze profilaktycznym kierowane do uczniów, a także nauczycieli oraz rodziców, uwzględniając potrzeby i możliwości rozwojowe dzieci i młodzieży. Szkolny Program Profilaktyki wraz z Programem Wychowawczym stanowią spójną całość, w której określona jest działalność edukacyjna szkoły. Program profilaktyki szkoły uwzględnia rozpoznane problemy oraz zdiagnozowane potrzeby i oczekiwania uczniów, rodziców i nauczycieli. Działania profilaktyczne podejmowane przez szkołę mają wspierać wszechstronny rozwój dzieci i młodzieży. W związku z powyższym wybrano najważniejsze zagadnienia, wokół których realizowane będą cele szczegółowe, dostosowane do wieku i potrzeb jego uczestników. Zagadnienia ogólne programu to: 1. Bezpieczna szkoła. 2. Profilaktyka uzależnień. 3. Czas wolny. 4. Przeciwdziałanie agresji. 5. Rola emocji w życiu człowieka. 3. REALIZATORZY PROGRAMU Realizatorami programu są: wszyscy nauczyciele w ramach zajęć edukacyjnych i pozalekcyjnych, wychowawcy, pedagog szkolny, psycholog szkolny, logopeda szkolny, nauczyciele świetlicy i biblioteki szkolnej, opiekunowie kół zainteresowań i organizacji szkolnych, pielęgniarka szkolna, asystent romski. 4. INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE REALIZACJE PROGRAMU Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, Miejska Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Komisariat Policji,Sąd i kuratorzy sądowi, Miejski i Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Organizacje i Stowarzyszenia 3
5. CELE PRIORYTETOWE PROGRAMU WG KLAS Klasa 0 Cel główny: Bezpieczna szkoła i dom. Cele szczegółowe:a) Dziecko poznaje i przestrzega zasad bezpieczeństwa na terenie szkoły i poza nią. Klasa 1 B) Dziecko poznaje zasady zdrowego żywienia. C) Dziecko potrafi mówić w konkretnej sytuacji,, Nie pal przy mnie, proszę. Cel główny nr 1: Wdrożenie do życia w szkole i klasie. Cele szczegółowe: A. Uczeń zna normy i zasady obowiązujące w szkole i klasie. B. Uczniowie potrafią współpracować ze sobą, tworząc zintegrowany zespół klasowy. C. Uczeń poznaje zasady zdrowego żywienia. Cel główny nr 2 *: Zaznajomienie z zagrożeniami cywilizacyjnymi ( alkoholizm, narkomania, nikotynizm, agresja, telemania, uzależnienia komputerowe). Cele szczegółowe: A. Uczeń zna sytuacje, które mogą zagrażać jego zdrowiu i bezpieczeństwu. pomocy. B. Uczeń umie prawidłowo reagować na pojawiające się zagrożenia np. akcja,,nie pal przy mnie proszę i wie,gdzie szukać * Uwaga: Kontynuacja programu profilaktyki uzależnień w klasie 2 i 3. 4
Klasa 2 Cel główny: Wdrażanie do samodzielnego i bezpiecznego korzystania z dróg. Cele szczegółowe: A. Uczeń zna podstawowe zasady ruchu drogowego i wybrane znaki drogowe. B. Uczeń potrafi korzystać z dróg i prawidłowo przekraczać jezdnię. Klasa 3 Cel główny: Rozsądne korzystanie z komputera, Internetu i telefonu komórkowego i telewizji. Cele szczegółowe: A. Uczeń zna zagrożenia związane z nadmiernym korzystaniem z komputera, Internetu i telefonu komórkowego. B. Uczeń wie, jak korzystać z wyżej wymienionych urządzeń z uwzględnieniem potrzeb zdrowotnych. C) Uczeń zna skutki palenia papierosów. Klasa 4 Cel główny: Sposoby spędzania wolnego czasu. Cele szczegółowe: A. Uczeń prezentuje swoje zainteresowania i zna zainteresowania swoich rówieśników. B. Uczeń zna formy bezpiecznego i rozsądnego korzystania z czasu wolnego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na aktywność fizyczną. C. Uczeń zna zagrożenia cywilizacyjne ( narkomania, przemoc fizyczna, psychiczna, program,, Chrońmy dzieci )* *Uwaga: kontynuacja w klasach 5 i 6. 5
Klasa 5 Cel główny: Przeciwdziałanie agresji. Cele szczegółowe: A. Uczeń potrafi negocjować i jest zdolny do kompromisu. Klasa 6 B. Uczeń jest świadom skutków stosowania agresji, ze szczególnym uwzględnieniem cyberprzemocy. Cel główny: Radzenie sobie z emocjami. Cele szczegółowe: A. Uczeń zna sposoby radzenia sobie ze stresem. Cel główny: Profilaktyka uzależnień. B. Uczeń zna sposoby radzenia sobie z emocjami. Cele szczegółowe: A. Uczeń zna zagrożenia wynikające z uzależnień. Formy i sposoby realizacji celów: B. Uczeń wie, jak unikać uzależnień i gdzie szukać pomocy. Założone cele będą realizowane w różnych formach, na lekcji wychowawczej, przedmiotowej, na wycieczkach podczas udziału w różnych inicjatywach artystycznych o tematyce profilaktycznej w zależności od inicjatywy nauczycieli, rodziców i uczniów. 6
7. SPOSOBY EWIDENCJONOWANIA REALIZACJI PROGRAMU Ewidencjonowanie realizacji programu profilaktycznego będzie miało dwie formy: 1. Wpisanie w dzienniku lekcyjnym tematu lekcji związanego z realizacją celu zawartego w programie profilaktycznym, 2. Oddzielna rubryka w dziennikach zajęć poszczególnych klas. Przykład podany jest poniżej: Nagłówek: Realizacja programu profilaktycznego szkoły podstawowej w roku szkolnym (wstawić odpowiednią datę). Data: Forma realizacji: Osoba/y prowadząca/e: Temat/omówione zagadnienie: (lekcja, wycieczka, rozmowa, (wychowawca, rodzic, pedagog) bezpieczne przekraczanie drogi pedagogizacja rodziców) ćwiczenia praktyczne. 8. SPOSOBY EWALUACJI PROGRAMU Ewaluacja programu będzie przebiegała w następujący sposób: 1. Ustalenie programu przez radę pedagogiczną. 2. Konsultacja programu z rodzicami. 3. Konsultacja programu z uczniami. 4. Naniesienie poprawek. 5. Uchwalenie programu na radzie pedagogicznej. 6. Realizacja działań w I półroczu. 7. Podsumowanie realizacji programu wychowawczego w I półroczu. 7
Wychowawcy przedstawiają koordynatorowi podsumowanie realizacji programu profilaktycznego w formie spisu zgodnego ze sposobem ewidencjonowania zawartym w punkcie 7, na tydzień przed radą podsumowującą kończące się półrocze. 8. Ewaluacja programu. Koordynator przedstawia wnioski na radzie podsumowującej kończące się półrocze, z realizacji programu w I półroczu danego roku. Rada pedagogiczna (w wyznaczonym czasie) analizuje wnioski i wnosi poprawki, które następnie konsultowane są z rodzicami i uczniami. 9. Realizacja działań w II półroczu. Pozostałe czynności powtarzają się co pół roku do czasu utworzenia nowego programu profilaktycznego lub zakończenia przebiegu aktualnego. 10. Ponadto do ewaluacji mogą zostać wykorzystane następujące analizy: a) analiza udziału uczniów w realizowanych działaniach profilaktycznych b) analiza liczby uczniów działających w zajęciach pozalekcyjnych i organizacjach uczniowskich c) analiza liczby uczniów uczestniczących w akcjach o charakterze profilaktycznym d) badania ankietowe uczniów, rodziców i nauczycieli e) obserwacje 11. Program profilaktyki będzie modyfikowany i uzupełniany w zależności od aktualnych potrzeb. Program profilaktyki Szkoły Podstawowej Nr 1 został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Rodziców w dniu 31 sierpnia 2015 r. oraz przyjęty przez Radę Pedagogiczną Szkoły Podstawowej Nr 1 i Samorząd Uczniowski. 8