Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 1 w Chorzowie Szkolny Program Profilaktyki I. Wstęp Program Profilaktyki Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Chorzowie Program Profilaktyki przeznaczony jest dla uczniów Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr1 w Chorzowie. Założeniem tego programu jest wspieranie rozwoju i wyposażenie uczniów w niezbędną wiedzę na temat zdrowego stylu życia, stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły i monitorowanie skuteczności podjętych działań. Realizacja tego programu to działania edukacyjne, informacyjne, procedury reagowania w sytuacjach kryzysowych, programy alternatyw oraz wspomaganie procesu adaptacji uczniów i współpraca ze środowiskiem lokalnym i z rodzicami/ opiekunami prawnymi. str. 1
Działalność obejmuje działania uprzedzające mające na celu przeciwdziałanie pojawieniu się zachowań ryzykownych związanych z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych przez uczniów charakteryzujących się nieprzestrzeganiem przyjętych dla danego wieku zwyczajowych norm i wymagań, niosących ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego ucznia oraz jego otoczenia społecznego. Program Profilaktyki tworzy spójną całość z Programem Wychowawczym Szkoły i został sporządzony w oparciu o aktualne przepisy prawa oświatowego. Działalność profilaktyczna w szkole polega na realizowaniu działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej. Działania profilaktyki uniwersalnej mają na celu wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia( podejmowanie działań, których celem jest ograniczenie zachowań ryzykownych niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich środków odurzających, nowych substancji psychoaktywnych i innych). Profilaktyka selektywna ma na celu wspieranie uczniów, którzy bez względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych. Profilaktyka wskazująca- wspieranie uczniów u których rozpoznano wczesne objawy używania środków odurzających i substancji psychoaktywnych, nowych substancji psychotropowych lub występowanie innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. Profilaktyka jest ochroną człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Obejmuje eliminacje lub redukcje czynników ryzyka oraz wzmocnienie czynników chroniących. Pracę związane z profilaktyką rozumiemy jako proces wspomagania ucznia w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczenie i korygowanie czynników niekorzystnych dla jego zdrowia i życia. Program profilaktyki szkolnej to ogół działań chroniących młodzież przed zakłóceniami w rozwoju i interwencyjnych sytuacji pojawiających się zagrożeń. Obiektem działań jest cała społeczność szkolna. Formy działalności: interaktywne wykłady, warsztaty, treningi umiejętności, projekty, debaty, szkolenia, spektakle teatralne, kampanie społeczne, happeningi, pikniki edukacyjne, programy profilaktyczne i inne. Zajęcia profilaktyczne będą realizowane z zachowaniem strategii: - informacyjnych; - edukacyjnych; - działań alternatywnych; - wczesnej interwencji; - zmian środowiskowych; Uczestnicy działań profilaktycznych: - uczestnikami działań profilaktycznych są wszyscy uczniowie realizujący program na zajęciach lekcyjnych i poza lekcyjnych; - rodzice którzy, podczas zebrań klasowych i spotkań Rady Rodziców oraz w kontaktach indywidualnych z nauczycielami zapoznają się z działaniami profilaktycznymi; - nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni zobowiązani przez dyrektora do realizacji działań profilaktycznych; Osoby odpowiedzialne za realizację: str. 2
dyrektor szkoły wychowawcy klas nauczyciele pedagog szkolny psycholog higiena szkolna rodzice II. Akty prawne dające podstawę do działań profilaktycznych: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. (Dz.U. Nr 51, poz. 977) Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 28 grudnia 2010r. (Dz.U.Nr 111 poz.535). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 1996r w sprawie sposobu organizowania i prowadzenia działalności w dziedzinie promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym. (Dz.U.Nr 112 poz. 537). Ustawa z dnia 26 października 1982r o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. (Dz.U. Nr 35 poz. 230 tekst: ost.zm. 2002.06.25 Dz.U. 02.84.763) Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005r. Ustawa z dnia 9 listopada 1995r o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. Nr 10 poz. 55). Ostatnia nowelizacja z dn. 8 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji sanitarnej (Dz. U z 2010 r. nr 81 poz.529) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 stycznia 2002r w sprawie szczególnych zasad działania publicznych poradni psychologiczno -pedagogicznych i innych poradni specjalistycznych oraz ramowego statutu tych poradni. (Dz. U. Nr 13 poz. 109). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w zakresie form prowadzenia w szkołach i placówkach oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomani i z dnia 28 sierpnia 2015r. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 marca 1986r w sprawie odrębnych form działalności profilaktyczno wychowawczej dla młodzieży zagrożonej uzależnieniem. (Dz.U. Nr 19 poz. 100). Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dn. 26.października 1982 r. ( tekst jednolity Dz. U 2014 nr 0 poz.382) Program Wychowawczy Szkoły Programy narodowe i krajowe Narodowy Program Zdrowia ( 2007-2015) Krajowy Program Przeciwdziałania narkomanii na lata 2011 2016 Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata ( 2011-2015 ) Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie ( 2006 2016) str. 3
Program Zwalczania Aids i Zapobiegania zakażeniom HIV na lata 2012-2016 Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2011 2015 Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce (2014 2018) Rządowy program na lata 2014-2016 Bezpieczna i przyjazna szkoła Program Bezpieczna+ będzie realizowany w latach 2015-2018 III. Diagnoza szkolnego środowiska wychowawczego Szkoła funkcjonuje w środowisku zagrożonym niedostosowaniem społeczny. Wiele rodzin jest niewydolnych wychowawczo, dysfunkcyjnych, nie wykazujących zbytniego zainteresowania dziećmi. Brak w tych rodzinach autorytetów, wartości. Młodzież szuka więc wsparcia w grupach nieformalnych, w których spędza czas wolny ulegając różnym uniezależnieniom oraz negatywnym wpływom, czego efektem są ryzykowne zachowania. Zachowania ryzykowne to działania, zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji psychologicznych, społecznych i zdrowotnych. Rozpoznanie czynnika ryzyka Przez czynniki ryzyka należy rozumieć indywidualne cechy i zachowania uczniów, cechy środowiska społecznego i efekty ich wzajemnego oddziaływania, które wiążą się z wysokim prawdopodobieństwem wystąpienia zachowań ryzykownych stanowiących zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju, bezpieczeństwa lub funkcjonowania społecznego. Do czynników ryzyka należą między innymi: środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań, modelowanie negatywnych zachowań w szkole, grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne, słabe wyniki w nauce, drugoroczność, brak celów życiowych, łatwa dostępność środków i substancji psychoaktywnych, wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych Przez czynniki chroniące należy rozumieć indywidualne cechu i zachowania uczniów, cechy środowiska społecznego i efekty ich wzajemnego oddziaływania, których występowanie wzmacnia ogólny potencjał zdrowotny ucznia i zwiększa jego odporność na działanie czynników ryzyka. Czynniki chroniące silna więź z rodzicami, opieka dorosłych; zainteresowanie nauką i własnym rozwojem, aktywność i ciekawość poznawcza; szacunek do norm społecznych i tradycji; konstruktywną grupę rówieśniczą, autorytety. Profilaktyka w naszej szkole będzie koncentrować się na wzmacnianiu czynników chroniących: wspomagać rodzinę w pełnieniu funkcji wychowawczych, opiekuńczych, rozwijać zainteresowania, zapobiegać niepowodzeniom szkolnym, str. 4
umożliwić uczniom przynależność do pozytywnych grup rówieśniczych, określić czytelne wartości, normy i zasady, zapewniać osiąganie sukcesów na miarę możliwości, zapewnić warunki motywujące uczniów do nauki i pracy nad sobą. Diagnozy sytuacji dydaktyczno wychowawczej szkoły dokonano przy użyciu następujących narzędzi: analizy ankiety dotyczącej bezpieczeństwa w szkole i zachowań ryzykownych analizy ankiety oczekiwań rodziców wobec szkoły obserwacji uczniów na zajęciach dydaktycznych, wycieczkach, uroczystościach szkolnych, na korytarzach w czasie przerw. Pozostała dokumentacja wykorzystana w konstruowaniu Programu Profilaktyki: dokumentacja pedagoga szkolnego- analiza problemów szkolnych, działań interwencyjnych, dokumentacja wychowawców, wpisy do dziennika elektronicznego, wyniki klasyfikacji w tym ilość zachowań nieodpowiednich i nagannych, analizy frekwencji. wywiad z pracownikami niepedagogicznymi. Celem diagnozy było zbadanie: 1. Stopnia poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole. 2. Znajomość oraz przestrzeganie norm i zasad w szkole przez uczniów. 3. Relacji dziecko rodzic oraz relacji uczeń nauczyciel. 4. Stosunku uczniów do zachowań ryzykownych i innych zachowań nieakceptowanych społecznie. 5. Stopnia i rodzaju występowania zachowań ryzykownych wśród naszych uczniów 6. Sposoby spędzania przez uczniów czasu wolnego. W efekcie diagnozy wyłoniono obszary pracy profilaktycznej. IV. Obszary pracy profilaktycznej. 1. Używanie alkoholu, nikotyny, substancji psychoaktywnych (narkotyki, dopalacze, leki itp., brak umiejętności asertywnych) 2. Brak motywacji do nauki (drugoroczność, niepowodzenia szkolne). 3. Zachowania dysfunkcyjne nieumiejętność zachowania się w sytuacjach trudnych ( agresja, przemoc, cyberprzemoc). W obrębie obszarów w wyniku przeprowadzonych badań wyłoniono następujące czynniki ryzyka: OBSZAR Używanie alkoholu, nikotyny, substancji psychoaktywnych ( narkotyki, dopalacze, leki, gry hazardowe, gry komputerowe, internet.) CZYNNIKI RYZYKA moda na picie, palenie i branie, brak umiejętności asertywnych, niski poziom samooceny; brak wiedzy na temat szkodliwości wymienionych substancji; brak umiejętności wypełnienia czasu i zainteresowań; str. 5
Brak motywacji do nauki drugoroczność, niepowodzenia szkolne Zachowania dysfunkcyjne nieumiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych ( agresja, przemoc, cyberprzemoc) łatwość dostępu do środków psychoaktywnych; predyspozycje osobowościowe wagary; brak umiejętności uczenia się; wieloletnie zaległości w nauce; brak umiejętności radzenia sobie ze stresem predyspozycje intelektualne - środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań, - uległość wobec grupy rówieśniczej i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne, - przejawianie postaw ofiary przemocy i sprawcy agresja, - modelowanie negatywnych zachowań w szkole. Określenie standardu szkoły 1.Uczniowie naszej szkoły są wolni od nałogów, są ludźmi o harmonijnym rozwoju psycho fizycznym. 2.Uczniowie naszej szkoły charakteryzują się wysoką kulturą osobistą, nie używają wulgaryzmów. Uczniowie czują się w naszej szkole bezpiecznie, znają zagrożenia współczesnego świata, potrafią dokonywać dobrych wyborów dla swojego zdrowia fizycznego i psychicznego oraz potrafią radzić sobie w sytuacjach trudnych. IV. Cele programu 1. Cel ogólny: Podejmowanie działań zmierzających do ochrony uczniów przed zagrożeniami współczesnego świata. 2. Cele szczegółowy: Promowanie zdrowia - zdrowy styl życia w szkole, w społeczeństwie. Kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń. Kształtowanie u uczniów postawy gotowości do poszukiwania rozwiązań sytuacji trudnych. V. Zadania profilaktyki szkolnej. 1. Dostarczenie adekwatnych informacji na temat zachowań dysfunkcyjnych i tym samym umożliwienie racjonalnego wyboru. 2. Rozwijanie umiejętności podejmowania działań alternatywnych poprzez zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną. 3. Reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy. str. 6
4. Pomoc w organizowaniu pierwszego kontaktu ze specjalistą. 5. Nawiązanie kontaktu z rodzicami. 6. Motywowanie do podjęcia leczenia, terapii. VI.STRATEGIE PROFILAKTYCZNE W celu opracowania struktury i treści SPP wykorzystano następujące strategie profilaktyczne skierowane do uczniów nauczycieli i rodziców. 1. Strategia informacyjno edukacyjna: a. Realizacja treści profilaktycznych podczas zajęć edukacyjnych (biologia, WOS, wdż, edb i inne przedmioty szkolne). b. Organizowanie szkolnych akcji promujących zdrowy styl życia. c. Organizowanie imprez, akcji, realizacja programów traktujących o uzależnieniach i innych zagrożeniach cywilizacyjnych. d. Propagowanie poprzez działalność artystyczną uczniów pozytywnych postaw, zachowań. e. Integracja zespołów klasowych. f. Zajęcia wychowawczo profilaktyczne dostarczanie informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i uczenie dokonywania racjonalnych wyborów. g. Zajęcia wychowawczo profilaktyczne rozwijanie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych, w tym umiejętności: budowanie kontaktów z innymi ludźmi, radzenie sobie ze stresem, rozwiązywanie konfliktów, opieranie się presji grupy. h. Edukacja prawna dla uczniów, rodziców i nauczycieli. i. Spotkania informacyjno - edukacyjne dla rodziców mające na celu zapoznanie ich z problemami młodzieży. j. Realizacja programów profilaktycznych. k. Promowanie sukcesów uczniów l. Badanie losów absolwentów. m. Doskonalenie nauczycieli. 2.Strategia alternatyw: 1. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych: a. działalność szkolnego koła sportowego b. koła zainteresowań c. koło wokalno artystyczne, 2. udział w konkursach przedmiotowych, sportowych i artystycznych, 3. praca w organizacjach działających na terenie szkoły, w środowisku lokalnym samorząd uczniowski, harcerstwo, 4. działalność Centrum Informacji Multimedialnej (biblioteka), 5. organizowanie pomocy w nauce: a. pomoc uczniom mającym trudności w nauce przez nauczycieli różnych przedmiotów, b. samopomoc koleżeńska, 6. organizowanie wycieczek szkolnych, 7. imprezy kulturalne, 8. pomoc uczniom w planowaniu kariery zawodowej. str. 7
3. Strategia interwencyjna: 1. identyfikacja niepokojących zachowań i objawów, 2. stosowanie procedur interwencyjnych, 3. poradnictwo pedagoga szkolnego indywidualne i rodzinne, 4. współpraca z instytucjami: a. Komenda Policji w Chorzowie, b. Sąd Rejonowy w Chorzowie, Wydział Rodzinny i Nieletnich, c. MOPS w Chorzowie, d. Punkt Interwencji Kryzysowej, e. Dom Dziecka w Chorzowie, f. PPP w Chorzowie,, g. Wydział Edukacji Urząd Miasta, h. Metis Katowice, i. WOM Katowice. VII. Działania profilaktyczne 1.Działania profilaktyczne skierowane do uczniów: a) Diagnoza środowiska uczniowskiego b) Zajęcia wychowawczo profilaktyczne c) Zajęcia integracyjne, d) Programy profilaktyczne; e) Akcje, konkursy f. Działalność alternatywna (koła zainteresowań, SKS, harcerstwo, wolontariat, PaT, działalność samorządu uczniowskiego, wycieczki, imprezy szkolne, rajdy ) f) Działalność artystyczna i kulturalna g) Pomoc w nauce h) Pomoc psychologiczno-pedagogiczna i) Edukacja prawna 2.Działania profilaktyczne skierowane do rodziców: a) Angażowanie rodziców w pracę szkoły Rozpoznawanie oczekiwań rodziców wobec szkoły, Udział rodziców w uroczystościach szkolnych pasowanie na ucznia, kadeta, uroczyste zakończenie roku szkolnego dla klas III b) Zapoznanie rodziców z obowiązującymi prawami i regulaminami: Statut, Program Wychowawczy, Program Profilaktyki, Procedury Interwencyjne c) Organizowanie dziecku i rodzinie pomocy materialnej: obiady refundowane przez MOPS, stypendia szkolne, wypożyczenie podręczników z biblioteki szkolnej, d) Stosowanie procedury usprawiedliwienia nieobecności, e) Opracowanie sposobu kontaktu z rodzicami w przypadku sytuacji kryzysowych: ustalenie i zapisanie numerów telefonów, spisywanie kontraktów z rodzicami, f) Poradnictwo dla rodziców: rozmowy pedagoga z rodzicami, rozmowy psychologa z rodzicami, spotkania wychowawców z rodzicami- poradnictwo podczas zebrań, indywidualne konsultacje organizowanie spotkań dla rodziców z przedstawicielami instytucji wspomagających rodzinę w wychowaniu. str. 8
3. Działania profilaktyczne skierowane do nauczycieli: a. Stale doskonalenie umiejętności wychowawczych: Szkoleniowe posiedzenia Rady pedagogicznej, Szkolenie wewnętrzne dla nauczycieli, Udział nauczycieli w doskonaleniu realizowanym przez instytucje, b. wspieranie nauczycieli w zakresie pracy wychowawczej i profilaktycznej, c. spotkania konsultacje pedagoga, psychologa szkolnego z nauczycielami, d. korzystanie z księgozbioru biblioteki szkolnej, e. przekazywanie nauczycielom pomocy i materiałów do pracy profilaktycznej z uczniami i rodzicami, f. praca zespołu wychowawczego VIII.Oddziaływania profilaktyczne: Obszary Zadania Formy realizacji 1. Używanie alkoholu, nikotyny, substancji psychoaktywnych (narkotyki, dopalacze, leki, gry hazardowe, gry komputerowe, Internet) Zapobieganie różnym formom uzależnień wśród młodzieży: 1.1dostarczanie uczniom, rodzicom wiedzy na temat konsekwencji brania, picia, palenia; 1.2uświadomienie uczniom konieczności podjęcia leczenia, terapii; 1.3propagowanie zdrowego stylu życia wolnego od nałogów 1.1.1 diagnoza zagrożenia środowiska szkolnego uzależnieniami, - przeprowadzenie lekcji wychowawczych, - realizacja programów profilaktycznych, -prelekcje, pogadanki dla rodziców dotyczące problemu uzależnień, -udział w ogólnopolskiej akcji Zachowaj Trzeźwy Umysł, -organizacja warsztatów dla młodzieży prowadzonych przez specjalistów, -zachęcanie do aktywnego spędzania czasu ( np. sport, pasja, różnego rodzaju hobby), -dostarczanie wiedzy na temat konsekwencji picia, palenia papierosów, brania narkotyków i dopalaczy, -doskonalenie nauczycieli, udział w szkoleniach, warsztatach dotyczących uzależnień, - współpraca z Policją i innymi instytucjami zajmującymi się przeciwdziałaniem uzależnieniom ( prelekcje, warsztaty), -podejmowanie działań interwencyjnych zgodnie z potrzebami, -szkolenie Rady Pedagogicznej na temat środków uzależniających, -rozmowy wspierające z pedagogiem oraz psychologiem 1.1.2 str. 9
2.Brak motywacji do nauki, -drugoroczność, -niepowodzenia szkolne Budowanie motywacji do nauki i zapobieganie niepowodzeniom szkolnym: 2.1 zapewnienie uczniom pomocy psychologiczno pedagogicznej; 2.2 organizowanie procesów edukacyjnych w sposób sprzyjający efektywnemu przyswajaniu wiedzy; 2.3 podniesienie kompetencji z zakresu efektywnego uczenia się; 2.4 rozbudzenie motywacji do nauki; 2.5 zapobieganie wagarom, -zmniejszenie liczby nieusprawiedliwionych godzin lekcyjnych; 2.6 zdiagnozowanie przyczyn drugoroczności i ograniczyć drugoroczność uczniów. -współpraca z rodziną, z PPP -spotkania rodziców ze specjalistami, -indywidualne rozmowy z uczniami 1.1.3 -prelekcje higienistki, -podanie informacji(telefony, adresy) o instytucjach wspierających walkę z nałogami, -rozpowszechnianie plakatów, ulotek promujących zdrowy styl życia- wolny od nałogów, -wolontariat, -współpraca z domami kultury, klubami sportowymi, instytucjami wychowawczymi w kierunku rozwijania zdolności, zainteresowań, -współpraca z miejską grupą PaT, -wykorzystanie liderówutworzenie szkolnej grupy PaT, -spektakle profilaktyczne, - udział w teatrach profilaktycznych 2.2.1realizacja zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach PPP dotyczących uczniów z różnymi deficytami rozwojowymi; 2.2.2 zapoznanie uczniów i rodziców z wymaganiami edukacyjnymi z poszczególnych przedmiotów, -systematyczne ocenianie, stosowanie zróżnicowanych form sprawdzania wiadomości i umiejętności, -wdrażanie programów autorskich oraz innowacji pedagogicznych, - stosowanie aktywizujących metod nauczania, -zachęcanie do udziału w konkursach, -organizowanie kółek zainteresowań, -uzupełnianie braków wiedzy z poszczególnych przedmiotów, -zajęcia dodatkowe, -dostarczenie uczniom wiedzy na temat technik skutecznego uczenia się, 2.2.3 -godziny wychowawcze, lekcje; -konsultacje z nauczycielami, -współpraca z rodzicami, -zajęcia pozalekcyjne; str. 10
3.Zachowania dysfunkcyjne -nieumiejętność zachowania się w sytuacjach trudnych ( agresja, przemoc, cyberprzemoc) 3.1 przeciwdziałanie agresji ( psychicznej i fizycznej), 3.2 rozwijanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach: -dostarczyć uczniom wiedzę na temat sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem, 3.3 zwiększyć częstotliwość kontaktów z domem rodzinnym ucznia, 3.4 egzekwować przestrzeganie 2.2.4 -metody aktywizujące, -motywująca rola oceny, -konkursy, -nagradzanie, -wsparcie emocjonalne, -apele szkolne promujące uczniów osiągających sukcesy w różnych dziedzinach; 2.2.5 -zapoznanie rodziców, uczniów z treścią Statutu Szkoły i WSO, system nagród i kar, - zapoznanie z procedurami usprawiedliwiania nieobecności, - upomnienia dla rodziców, -elektroniczny system kontroli frekwencji, -monitorowanie absencji uczniów w szkole, -powoływanie zespołów wychowawczych dla uczniów z wysoką absencją, -zapoznanie rodziców i uczniów z procedurami dotyczącymi absencji uczniów w tym z konsekwencjami, -rozmowy indywidualne z rodzicami, -apele szkolne- wyróżnianie klas i uczniów z najwyższą frekwencją, -nagradzanie punktami dodatnimi zachowań w Librusie, -współpraca z instytucjami ( Policja, Sąd), -program naprawczy frekwencji szkolnej, 2.2.6 -rozmowy z uczniem, rodzicem, nauczycielami, -rozpoznanie środowiska ucznia, -zajęcia dodatkowe, -zapoznanie uczniów, rodziców z procedurami poprawy ocen niedostatecznych, -sukcesywne kontakty z rodzicami. 3.1.1 Systematyczne diagnozowanie przemocy i agresji w szkole; -lekcje wychowawcze propagujące tematykę zachowań agresywnych i skuteczne sposoby radzenia sobie z nimi, -edukacja prawna, -współpraca z kuratorami sądowymi, Sądem Rodzinnym i innymi instytucjami wspomagającymi rodziców i str. 11
prawa wewnątrzszkolnego, 3.5 podnieść poziom świadomości prawnej uczniów, 3.6 zapobieganie cyberprzemocy, 3.7 wskazywać alternatywne sposoby spędzania czasu wolnego, umiejętności prawidłowego funkcjonowania w środowisku cyfrowym (tzw nowych mediów) 3.8 kształtowanie postaw asertywnych, 3.9 rozwiązywanie kryzysów rozwojowych i życiowych uczniów związanych z wyjazdem rodziców za granicę w celach zarobkowych a także przemocą w rodzinie 3.10 Kształtowanie umiejętności uczniów w zakresie prawidłowego funkcjonowania w środowisku cyfrowym w szczególności w środowisku tzw. nowych mediów uczniów, -opracowanie klasowych kontraktów lub innych form umowy w razie potrzeb dotyczących eliminacji zachowań agresywnych, -indywidualne konsultacjeopieka pedagogiczna i psychologiczna, -współpraca z Policją w zakresie zwalczania zjawiska przemocy, cyberprzemocy w szkole, -prowadzenie spotkań z rodzicami poruszających problematykę przemocy, agresji oraz cyberprzemocy, -udział nauczycieli w szkoleniach, warsztatach; 3.2.2 -warsztaty, -pogadanki, -godziny wychowawcze, -programy profilaktyczne, -uczenie się postaw asertywnych, -zajęcia wychowawcze kształtujące prawidłowe postawy, -ćwiczenie umiejętności zachowania się w sytuacjach trudnych(frustracji oraz zagrożeń), 3.3.3 -indywidualne spotkania z rodzicami w przypadku negatywnych zachowań uczniów, -pedagogizacja rodziców, 3.3.4 -aktualizować przepisy szkolne w Statucie Szkoły, -stosować statutowy system kar i nagród, 3.3.5 -kontynuować spotkania z policją na temat prawa karnego i cywilnego, 3.3.6 -warsztaty dotyczące cyberprzemocy oraz jej konsekwencji, -wykłady dotyczące zagrożeń cyberprzemocą w sieci, -program na temat zagrożeń cywilizacyjnych i ich konsekwencji 3.3.7 -organizowanie różnych form zajęć pozalekcyjnych, -zorganizowanie lekcji, godzin wychowawczych dotyczących str. 12
zdrowego stylu życia, aktywności fizycznej, zdrowia psychicznego; - wykłady z zakresu korzystania z przestrzeni medialnej - upowszechnianie materiałów edukacyjnych, informacji o punktak konsultacyjnych 3.3.8 -godziny wychowawcze, -spektakle teatralne, -rozmowy indywidualne, -programy profilaktyczne, 3.3.9 -rozmowy z uczniem i rodzicem, -udostępnienie rodzicom materiałów informacyjnych i edukacyjnych związanych z kryzysem rozwojowym i życiowym uczniów, -współpraca z Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej, OPS, Policją; -uczestniczenie w grupach roboczych dotyczących procedury Niebieska Karta, -utworzenie grupy wsparcia dla chętnych uczniów na terenie szkoły będących w kryzysie. IX. Procedury interwencyjne: Procedury postępowania w razie wypadku. Procedura postępowania w przypadku ucznia, którego zachowanie wskazuje na spożycie alkoholu lub środków psychoaktywnych. Procedura postępowania w przypadku ucznia wagarującego. Procedura usprawiedliwiania nieobecności uczniów w szkole. Procedura postępowania w sytuacji, gdy nauczyciel lub inny pracownik szkoły znajduje na terenie szkoły substancję, przypominającą wyglądem narkotyk. Procedura postępowania w sytuacji, gdy w szkole znajduje się ofiara przestępstwa. Procedura postępowania w sytuacji, gdy uczeń grozi odebraniem sobie życia. Procedura postępowania w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia. Procedura postępowania w sytuacji, gdy rodzic nie zgłosił się odebrać dziecko z wycieczki lub innej imprezy szkolnej. Procedura postępowania w przypadku ucznia posiadającego lub rozprowadzającego alkohol lub środki psychoaktywne. Procedura postępowania w przypadku ucznia palącego papierosy. Procedura przeniesienia ucznia do innej szkoły. Procedura postępowania w przypadku plagiatu i ściągania. Procedura monitorowania frekwencji ucznia. str. 13
Procedura postępowania w przypadku nie realizowania obowiązku szkolnego przez ucznia. Procedura postępowania w pracy ze sprawcą- agresorem. X. Ewaluacja programu. Cele ewaluacji: ocena skuteczności Szkolnego Programu Profilaktyki we wspieraniu rozwoju osobowości ucznia i sformułowanie wniosków, które będą stanowiły podstawę do ewentualnego udoskonalenia programu. Pytanie kluczowe: W jakim stopniu i jak realizowane są zadania Szkolnego Programu Profilaktyki? Metody i narzędzia badawcze: Podstawę ocen realizacji Programu Profilaktyki szkolnej stanowią: narzędzia stosowane w ramach wewnątrzszkolnego mierzenia jakości pracy szkoły analiza dokumentacji szkolnej wywiad ankiety obserwacja Szkolny Program Profilaktyki zatwierdzono na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 10.02.2016 po zaopiniowaniu przez Radę Rodziców i Samorząd Uczniowski. Przewodniczący Rady Pedagogicznej Dyrektor Szkoły mgr Grażyna Widera Przewodniczący Rady Rodziców p. Iwona Sositko Przewodnicząca Samorządu Uczniowskiego Gimnazjum nr 3 im. K. Makuszyńskiego Dominika Poniatowska Przewodniczący Samorządu Uczniowskiego II LO im. J. Ligonia Adam Malik str. 14