RAPORT Z EWALUACJI PRZEPROWADZONEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3 W PIOTRKOWIE TRYBUNALSKIM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 Ewaluacja w Szkole Podstawowej nr 3 w Piotrkowie Trybunalskim w roku szkolnym 2012/2013 objęła swym zakresem obszar: RESPEKTOWANIE NORM SPOŁECZNYCH W SZKOLE. Celem ewaluacji było: pozyskanie informacji na temat zachowania i przestrzegania norm społecznych wśród uczniów, które gwarantują bezpieczeństwo w szkole zebranie propozycji do planu działań mających na celu podniesienie poziomu przestrzegania norm społecznych wśród społeczności szkolnej określenie stopnia bezpieczeństwa uczniów w szkole Zespół Ewaluacyjny, działając w tym obszarze, miał za zadanie zbadać: Czy w szkole respektowane są normy społeczne wśród uczniów, nauczycieli i pozostałych pracowników szkoły? Czy uczniowie i nauczyciele czują się w szkole bezpiecznie? Czy w szkole diagnozuje się zachowania uczniów? Czy w szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań? Czy w szkole ocenia się skuteczność działań zmierzających do eliminowania zagrożeń i wzmacniania pozytywnych zachowań i czy modyfikuje się te działania w razie potrzeb uwzględniając inicjatywy uczniów? Narzędziem, służącym do diagnozowania, były anonimowe ankiety (dla nauczycieli, rodziców i uczniów), rozmowa z pedagogiem szkolnym i nauczycielami. Ankiety służące badaniu ewaluacyjnemu sporządzone zostały w obrębie poszczególnych kryteriów ewaluacji. Ankiety przeprowadzono w styczniu 2012 roku i objęły: rodziców uczniów klas I-III oraz IV-VI, w tym:
110 rodziców uczniów z klas IV-VI 111 rodziców uczniów z klas I-III 34 nauczycieli 135 uczniów z klas IV-VI 86 uczniów z klas I-III Na podstawie analizy wyników badań, rozmów z nauczycielami i pedagogiem szkolnym sformułowano odpowiedzi na pytania kluczowe. I. CZY W SZKOLE RESPEKTOWANE SĄ NORMY SPOŁECZNE WŚRÓD UCZNIÓW, NAUCZYCIELI I POZOSTAŁYCH PRACOWNIKÓW SZKOŁY? Informacje na temat respektowania norm społecznych w naszej szkole uzyskaliśmy poprzez ankietowanie uczniów klas I-VI, a także nauczycieli. Kwestii tej dotyczyły następujące uszczegółowione pytania badawcze: Czy dziecko chętnie chodzi do szkoły? Czy dziecko czuje się w szkole bezpiecznie? Czy dziecko jest dobrze traktowane przez swoich kolegów i koleżanki? Czy dziecko doświadczyło w szkole zastraszania, wyśmiewania, zaczepiania, wyzywania? Kto jest sprawcą wyżej wymienionych zachowań? Czy uczniowie i rodzice zostali zapoznani z kryteriami oceny zachowania w szkole? Czy zdaniem nauczycieli uczniowie przestrzegają norm społecznych w szkole? Czy rodzice wspierają nauczycieli w egzekwowaniu przestrzegania norm społecznych wśród uczniów? Jak wynika z przeprowadzonych badań w naszej szkole zarówno nauczyciele, jak i uczniowie respektują normy społeczne. Dzieci rozumieją i potrafią określić normy społeczne, właściwe zachowania, znają konsekwencje nieprzestrzegania ustalonych
zasad. Uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. Wiedzą również, jakie dokumenty wewnątrzszkolne regulują zasady zachowania i bezpieczeństwa obowiązujące w szkole. Uczniowie zapoznani zostali z tymi dokumentami podczas godzin wychowawczych, rodzice podczas zebrań prowadzonych przez wychowawców. Nasi uczniowie chętnie przychodzą do szkoły, bo czują się tu bezpiecznie. Podkreśla to zdecydowana większość badanych uczniów. W szkole nie dochodzi do rażącego naruszania norm. Zdarzają się jednak przypadki niewłaściwych zachowań, w stosunku do których stosuje się kary wynikające ze Statutu Szkoły. Do najczęściej wymienianych przez uczniów i nauczycieli negatywnych zachowań należą: bójki, zaczepianie, wyśmiewanie, zastraszanie. Na uwagę zasługuje fakt, iż rodzice w dużym stopniu wspierają nauczycieli w egzekwowaniu przestrzegania norm społecznych w szkole. Konsekwencja w oddziaływaniach wychowawczych nauczycieli i rodziców wpływa na podniesienie kultury zachowania i eliminowanie zagrożeń w szkole. II. CZY UCZNIOWIE I NAUCZYCIELE CZUJĄ SIĘ W SZKOLE BEZPIECZNIE? Stopień bezpieczeństwa uczniów i nauczycieli w szkole sprawdzono poprzez przeprowadzenie ankiety wśród uczniów, nauczycieli i rodziców. Starano się znaleźć odpowiedzi na następujące pytania: Czy dziecko czuje się w szkole bezpiecznie? Czy nauczyciel czuje się w szkole bezpiecznie? Czy są w szkole miejsca, w których czujesz się zagrożony?? Dokończ zdanie: W szkole najbardziej boję się... Wyniki badań pokazują, iż uczniowie i nauczyciele szkoły czują się w szkole bezpiecznie. Szkoła jasno formułuje obowiązujące w niej normy i wszyscy pracownicy szkoły dokładają wszelkich starań, aby wpoić uczniom obowiązujące zasady życia społecznego. Wiedza o bezpieczeństwie jest upowszechniana poprzez lekcje
wychowawcze poświęcone temu zagadnieniu, konkursy, rozmowy z pedagogiem szkolnym, spotkania z przedstawicielami Urzędu Miasta, służb Mundurowych. Analiza ankiet wskazała jednak, iż są w szkole miejsca, w których niektórzy uczniowie czują się zagrożeni. Są to szatnie szkolne, toalety, kolejka na stołówce szkolnej, schody do szatni, II piętro. Kilkoro badanych wskazało, iż boi się gimnazjalistów, niektórych uczniów, miejsc bez kamer, biegających kolegów. III.CZY W SZKOLE DIAGNOZUJE SIĘ ZACHOWANIA UCZNIÓW? Wiedzę dotyczącą diagnozowania zachowania uczniów uzyskano na podstawie ankiet, rozmów z nauczycielami i pedagogiem szkolnym. Sprawy tej dotyczyły następujące pytania badawcze: Czy dziecko opowiadało o sytuacji, w której doszło do: wymuszania pieniędzy, kradzieży, bójki, niszczenia mienia szkolnego? Czy zgłaszany był fakt nierespektowania norm społecznych w szkole dyrektorowi lub nauczycielom? Czy dzieci wiedzą, jakich zachowań od nich oczekuje szkoła? Jak wynika z przeprowadzonych badań w naszej szkole diagnozuje się zachowanie uczniów i wykorzystuje wyniki tej diagnozy do dalszej pracy dydaktycznowychowawczej. Nauczyciele, wychowawcy, pedagog szkolny dowiadują się o nieprzestrzeganiu norm społecznych przez uczniów poprzez: ankiety prowadzone przez pedagoga szkolnego, wychowawców klas, rozmowy z uczniami rozmowy uczniów z dyrektorem szkoły analizowanie uwag uczniowski obserwację zachowania uczniów podczas lekcji i przerw. Zdaniem wielu zapytanych nauczycieli ważną rolę w egzekwowaniu przestrzegania norm społecznych ma monitoring. Informacje uzyskane zarówno od uczniów, rodziców jak i nauczycieli pozwalają
ukierunkować wychowawcom ich oddziaływania wychowawcze, wskazują jakie działania muszą podejmować, aby eliminować niewłaściwe zachowania wychowanków. IV. CZY W SZKOLE ANALIZUJE SIĘ PODEJMOWANE DZIAŁANIA WYCHOWAWCZE MAJĄCE NA CELU ELIMINOWANIE ZAGROŻEŃ ORAZ WZMACNIANIE WŁAŚCIWYCH ZACHOWAŃ? Informacje na temat tego, czy w szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze zmierzające do eliminowania zagrożeń i wzmacniania właściwych zachowań sprawdzono w oparciu o rozmowy z nauczycielami i pedagogiem szkolnym oraz zadając następujące pytania badawcze: Czy wychowawcy i nauczyciele podejmują działania na rzecz wyeliminowania zagrożeń? Co może zrobić szkoła, aby zwiększyć poczucie bezpieczeństwa? Czy nauczyciele widzą potrzebę zmian kryteriów oceniania zachowania w WSO? Zdaniem większości badanych w szkole podejmowane są działania mające na celu wyeliminowanie zagrożeń. Za najskuteczniejsze działania szkoły sprzyjające przestrzeganiu norm społecznych uznano dyżury nauczycieli na przerwach, monitoring, indywidualne rozmowy z wychowawcą, pedagogiem szkolnym. W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze, mające na celu eliminowanie zagrożeń i wzmacnianie pożądanych zachowań. Pojawiające się trudne sytuacje wychowawcze są na bieżąco rozwiązywane, analizowane przez wychowawców i pedagoga, wyciąga się z nich wnioski do pracy z uczniami. Do najczęściej wymienianych reakcji na niewłaściwe zachowania uczniów należą: upomnienie ustne, uwaga, wezwanie rodzica, indywidualną rozmowę z uczniem, rozmowy z uczniami podczas godzin wychowawczych, konsultacje z pedagogiem szkolnym angażowanie uczniów w życie szkoły, obniżenie oceny z zachowania. Pozytywne, pożądane zachowania dzieci są dostrzegane i chwalone przez nauczycieli poprzez: pochwałę słowną, wpis do zeszytu wychowawcy, udzielenie pochwały na forum klasy. Nauczyciele wychowawcy realizują zagadnienia bezpieczeństwa w różnych
formach, najczęściej są to zajęcia lekcyjne, współpraca z przedstawicielami instytucji. Duże znaczenie przypisuje się integracji uczniów, w tym celu organizowane są wyjścia do kina, wyjazdy do teatru, wycieczki, zielone szkoły., zabawy szkolne, imprezy klasowe oraz współzawodnictwo sportowe, konkursy szkolne. Szkoła promuje zainteresowania, pasje dzieci poprzez imprezy szkolne: Trzymaj Formę, Akademia Sukcesu Trójki, Dzień Sportu. Po każdym semestrze nauczyciele dokonują szczegółowych analiza podejmowanych działań wychowawczych, opracowują ich wyniki, które przedstawiane są następnie na posiedzeniach rady pedagogicznej. Na tej podstawie formułowane są wnioski do dalszej pracy wychowawczej. Zdaniem większości rodziców, nauczyciele wnikliwie obserwują zachowania uczniów, szybko reagują na ich niewłaściwe zachowania, odwołują się do ustalonych zasad. Szkoła i rodzice wspierają się wzajemnie w respektowaniu norm społecznych. Rodzice mają możliwość dzielenia się z nauczycielami swoimi opiniami na temat pracy szkoły i sposobu wychowania. Analiza ankiet dla nauczycieli wykazała potrzebę zmian kryterium oceniania zachowania w WSO. V. CZY W SZKOLE OCENIA SIĘ SKUTECZNOŚĆ DZIAŁAŃ ZMIERZAJĄCYCH DO ELIMINOWANIA ZAGROŻEŃ I WZMACNIANIA POZYTYWNYCH ZACHOWAŃ I CZY MODYFIKUJE SIĘ TE DZIAŁANIA W RAZIE POTRZEB UWZGLĘDNIAJĄC INICJATYWY UCZNIÓW? Skuteczność stosowanych przez nauczycieli metod i form pracy we wzmacnianiu pozytywnych zachowań i eliminowaniu zagrożeń sprawdzono na podstawie rozmowy z nauczycielami i pedagogiem szkolnym oraz poprzez pytania zawarte w ankietach: Czy podejmowane przez szkołę działania w kwestii bezpieczeństwa wpływają na
eliminowanie zagrożeń i wzmacniają właściwe zachowania? Z przeprowadzonych badań wynika, iż skuteczność podejmowanych działań w tym zakresie pozytywnie oceniała większość badanych rodziców i nauczycieli. Wychowawcy w ciągu całego roku szkolnego starają się eliminować niepożądane zachowania wychowanków poprzez pogadanki, rozmowy z uczniami podczas godzin wychowawczych, zapoznawanie uczniów z regulaminami szkolnymi, konsultacje z pedagogiem szkolnym. W szkole ocenia się skuteczność działań wychowawczych oraz modyfikuje się je w razie potrzeb. Zespół wychowawczy na bieżąco analizuje poszczególne przypadki zachowań uczniów, ustala indywidualne sposoby pracy z uczniami, czuwa nad ich wprowadzeniem i przebiegiem. Jak wynika z przeprowadzonych rozmów z nauczycielami i pedagogiem szkolnym ocena skuteczności podejmowanych działań wychowawczych odbywa się w formie: ankiet skierowanych do nauczycieli, rodziców uczniów analizy zachowania uczniów, oceny semestralnej z zachowania analizy skuteczności działań podjętych na godzinach wychowawczych. W razie potrzeb modyfikujemy: zmiany w regulaminach szkolnych, w Statucie Szkoły W modyfikacji działań wychowawczych uwzględnia się inicjatywy uczniów i rodziców. Propozycje zmian wynikają w trakcie rozmów z rodzicami, uczniami, w trakcie ich ankietowania. Wychowawcy klas i pedagog szkolny starają się uwzględniać uwagi wychowanków dotyczące bezpieczeństwa w szkole, ich propozycji dotyczących poprawy bezpieczeństwa na korytarzach, w szatni oraz ustalania reguł zachowania kontrakty klasowe. Uczniowie są inicjatorami wielu imprez szkolnych. WNIOSKI Z EWALUACJI
MOCNE STRONY SŁABE STRONY Uczniowie i nauczyciele czują się w szkole bezpiecznie newralgiczne punkty w szkole poza zasięgiem kamer uczniowie wiedzą, jakich postaw się od nich oczekuje w szkole diagnozuje się zachowania uczniów stosowane przez nauczycieli metody i formy pracy są skuteczne we wzmacnianiu właściwych zachowań i eliminowaniu zagrożeń rodzice wspierają nauczycieli w egzekwowaniu przestrzegania norm społecznych w szkole sygnały o niewłaściwych zachowaniach (bójki, zaczepianie, wyśmiewanie, zastraszanie) niezbyt skonkretyzowane wymagania dotyczące kryteriów oceniania zachowania w WSO WNIOSKI DO DALSZEJ PRACY: wzmożyć dyżury podczas przerw w miejscach sugerowanych przez uczniów (poza zasięgiem kamer): szatnie, toalety, schody oraz częściej je kontrolować; należy zmienić kryteria ocenianie zachowania w WSO (zgodnie z sugestiami ankietowanych nauczycieli); w związku z sugestiami dotyczącymi powielających się pewnych niewłaściwych zachowań należy zintensyfikować działania ukierunkowane na: kształtowanie postaw odpowiedzialności za własne postępowanie; nadal przeprowadzać rozmowy z uczniami na temat kulturalnego zachowania wobec innych, wskazywać sposoby radzenia sobie z agresją; podkreślać, iż przemoc słowna jest tak samo karana jak przemoc fizyczna należy więc wzmóc działania wychowawcze, które przyczynią się do zmniejszenia ilości takich zachowań jak: obgadywanie, przezywanie, wyśmiewanie, obrażanie, zastraszanie; należy wzmacniać obowiązujące w szkole normy społeczne, a w szczególności: pomoc
słabszym, dbanie o bezpieczeństwo i wystrzeganie się agresywnych zachowań.