Sylabus przedmiotu Psychologia z elementami komunikacji interpersonalnej (29222) 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): II Wydział lekarski z Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim oraz Oddziałem Fizjoterapii Fizjoterapia, studia jednolite Rok akademicki: 2018/2019 Nazwa modułu/przedmiotu: Psychologia z elementami komunikacji interpersonalnej Kod przedmiotu (z systemu Pensum): 29222 Jednostka/i prowadząca/e kształcenie: Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot): Semestr studiów (semestr, na którym realizowany jest przedmiot): Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, kierunkowy, fakultatywny): Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz stopnie naukowe wszystkich wykładowców prowadzących przedmiot): Zakład Psychologii i Komunikacji Medycznej Adres Ul. Żwirki i Wigury 81, 02-091 Warszawa Telefon: (+48 22) 572 05 33 Fax: (+48 22) 572 05 42 e-mail zpkm@wum.edu.pl strona WWW: http://zpkm.wum.edu.pl Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Owczarek II III Podstawowy 1. Dr n. med. Mirosława Adamus 2. Dr. n. med. Stanisław Wójtowicz Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu Erasmus): Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące sylabusa): Dr n. med. Mirosława Adamus Liczba punktów ECTS: 3 Strona 1 z 9
2. Cele kształcenia Cele przedmiotu: 1. Zapoznanie studentów z wybranymi koncepcjami psychologicznymi. 2. Zdobycie wiedzy nt. psychologicznych aspektów funkcjonowania człowieka w zdrowiu i chorobie. Kształtowanie wrażliwości na problemy psychospołeczne podopiecznych. 3. Przybliżenie podstawowej wiedzy na temat stresu i jego roli w sytuacji choroby oraz mechanizmów sprzyjających utrzymaniu zdrowia. 4. Kształtowanie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania prawidłowego kontaktu z pacjentem i jego rodziną. Rozwijanie podstawowych kompetencji dotyczących relacji fizjoterapeuta pacjent/ rodzina pacjenta 5. Rozwijanie podstawowych umiejętności psychologicznych pracownika medycznego: udzielanie wsparcia, odbarczenie emocjonalne, skuteczne strategie radzenia sobie ze stresem oraz funkcjonowanie w interdyscyplinarnym zespole specjalistów. 6. Praca własna: uzyskiwanie świadomości indywidualnych możliwości i ograniczeń. Strona 2 z 9
3. Wymagania wstępne 1. Podstawowa wiedza z zakresu relacji człowiek - środowisko. Gotowość do analizy zachowań interpersonalnych. 2. Podstawowa znajomość zasad komunikacji interpersonalnej. 4. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia Symbol tworzony przez osobę wypełniającą sylabus (kategoria: W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje oraz numer efektu) Wiedza K_W01 K_W07 Treść przedmiotowego efektu kształcenia Efekty kształcenia określają co student powinien wiedzieć, rozumieć i być zdolny wykonać po zakończeniu zajęć. Efekty kształcenia wynikają z celów danego przedmiotu. Osiągniecie każdego z efektów powinno być zweryfikowane, aby student uzyskał zaliczenie. Student nabywa wiedzę z zakresu podstawowych psychologicznych mechanizmów funkcjonowania człowieka od dzieciństwa poprzez dojrzałość do starości, w zdrowiu i chorobie z uwzględnieniem różnych podejść teoretycznych. Rozumie proces przystosowywania się do niepełnosprawności, zna podstawowe mechanizmy obronne osobowości. Wykazuje pogłębioną wiedzę z zakresu psychologicznego kontekstu niepełnosprawności oraz rozumie jego znaczenie w postępowaniu w wybranych jednostkach chorobowych. Odniesienie do efektu kierunkowego (numer) Numer kierunkowego efektu kształcenia zawarty w Rozporządzeniu Ministra Nauki bądź Uchwały Senatu WUM właściwego kierunku studiów. P7SM_WG02 P7SM_WK01 K_W11 Posiada wiedzę z zakresu psychologicznych teorii stresu, pozwalających integrować aspekt biologiczny, psychologiczny i społeczny zjawiska. P7SM_WG02 K_W12 Wykazuje się znajomością i zrozumieniem założeń i metod psychoterapeutycznych, ma 7SM_WG02 P7SM_WK04 Strona 3 z 9
K_W14 Umiejętności K_U04 K_U07 K_ U17 wiedzę związaną z ich właściwym doborem u pacjentów w różnym wieku oraz z różnymi dysfunkcjami. Posiada podstawy teoretyczne, umożliwiające integrowanie wiedzy z różnych dziedzin w celu pełniejszego wyjaśniania (rozumienia) i przewidywania zachowań człowieka w różnych sytuacjach trudnych. Prezentuje usystematyzowaną wiedzę w zakresie zasad promocji zdrowia i zdrowego stylu życia. Posiada wiedzę w zakresie psychologicznego wsparcia osób z ze specjalnymi potrzebami, w tym osób z niepełnosprawnością Nabywa wiedzę z zakresu komunikacji interpersonalnej oraz skutków błędów jatrogennych, popełnianych w relacji z pacjentem. Stosuje zaawansowane techniki efektywnego komunikowania się z pacjentem lub grupą pacjentów w procesie postępowania profilaktycznego i fizjoterapeutycznego; potrafi dostosować formę przekazu do partnera interakcji; umie motywować pacjenta, rozpoznawać jego różne stany emocjonalne i rozładowywać napięcie emocjonalne Posługuje się podstawową terminologią psychologiczną oraz potrafi analizować złożone zachowania pacjenta w kategoriach psychologicznych. Posiada umiejętność współpracy i skutecznej komunikacji w interdyscyplinarnym zespole terapeutycznym Potrafi pełnić rolę. P7SM_WK03 P7SM_UK02 P7SM_03 P7SM_05 P7SM_UK08 Strona 4 z 9
przywódczą w zespołach realizujących zadania zawodowe. K_ U23 Posiada umiejętność radzenie sobie ze stresem zawodowym i własnymi ograniczeniami. Jest przygotowany do wystąpień ustnych oraz prac pisemnych z zakresu fizjoterapii i dziedzin pokrewnych P7SM_UK02 P7SM _UW04 Kompetencje społeczne K_KO1 Ukształtowanie nawyku ustawicznego kształcenia i rozwijania warsztatu zawodowego. Jest świadomy konieczności posiadania wiedzy z wielu dyscyplin naukowych, pluralizmu teoretycznometodologicznego w nauce, wartości krytycznej oceny doniesień naukowych P7SM_WK04 K_K03 K_K05 Jest świadomy o konieczności przestrzegania zasad etyki zawodowej i działania w sposób profesjonalny. Utożsamia się z wartościami, celami i zasadami realizowanymi w praktyce fizjoterapeutycznej, odznacza się rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań terapeutycznych Przestrzega praw pacjenta. Okazuje tolerancję dla postaw i zachowań wynikających z odmiennych uwarunkowań społecznych i kulturowych oraz ma świadomość wpływu sytuacji życiowych pacjentów na ich stan zdrowia; w relacjach osobowych kieruje się wartościami humanistycznymi. P7SM_KR02 P7SM_WK05 P7SM_UO06 P7SM_KK04 5. Formy prowadzonych zajęć Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób w grupie Wykład - - nieobowiązkowe Seminarium 15 4 nieobowiązkowe Ćwiczenia 30 8 nieobowiązkowe 6. Tematy zajęć i treści kształcenia Treści merytoryczne przedmiotu: Strona 5 z 9
Seminaria (prowadzi dr n. med. Mirosława Adamus) 1. Wstęp do psychologii: przedmiot, cele i zadania psychologii jako dyscypliny naukowej. 2. Podstawowe kierunki rozwoju psychologii: psychoanaliza, behawioryzm, psychologia postaci /Gestalt/, psychologia poznawcza, psychologia humanistyczna. 3. Paradygmat zdrowia i opieki medycznej. Model biologiczny a model biopsychospołeczny. a. Definicja zdrowia. b. Zmiany zachodzące w systemie opieki zdrowotnej. c. Dyscypliny wiedzy z pogranicza medycyny i psychologii: Medycyna behawioralna. Psychologia medyczna. Psychologia zdrowia. 4. Stres w ujęciu biologicznym i psychologicznym. a. Zespół przystosowania się do sytuacji stresu (GAS). b. Zmiany psychologiczne i biologiczne zachodzące w organizmie w sytuacji stresowej. c. Podstawowe założenia psychoneuroimmunologii. d. Stres jako relacja jednostki i środowiska zewnętrznego wymiar psychologiczny. 5. Czynniki wywołujące stres: czynniki sytuacyjne /lista zdarzeń życiowych, sytuacja deprywacji, frustracji, konflikt motywacyjny, sytuacje katastrof, wojen/, dyspozycje warunkujące odporność na stres /czynniki osobowościowe, wzór zachowań WZA, WZB, WZC/ 6. Zespół stresu postraumatycznego kryteria diagnostyczne, uwarunkowania adaptacji postraumatycznej. 7. Strategie radzenia sobie ze stresem, wybrane techniki relaksacyjne. Ćwiczenia (prowadzą: dr n. med. Mirosława Adamus oraz dr n. med. Stanisław Wójtowicz) 1. Elementy psychologii rozwojowej. Wstęp do psychologii rozwoju: różnorodne ujęcia, charakterystyka mechanizmów kierujących procesem zmian. Etapy rozwoju psychoruchowego: rozwój w pierwszych latach życia jako przykład dynamicznych zmian. 2. Choroba somatyczna. Polietiologiczna koncepcja powstawania chorób. Postawy pacjentów wobec choroby. 3. Psychologiczne funkcjonowanie chorych somatycznie: znaczenia przypisywane chorobie Strona 6 z 9
i ich konsekwencje dla procesu diagnozy i terapii, doświadczenie hospitalizacji jako źródła stresu. 4. Niepełnosprawność, proces przystosowywania się do niepełnosprawności. 5. Psychologiczne aspekty choroby terminalnej. Śmierć i umieranie. 6. Komunikacja interpersonalna. Definicja, podstawowe mechanizmy kierujące procesem komunikowania się. Komunikacja werbalna, parawerbalna i niewerbalna. 7. Relacja pacjent - personel medyczny /modele: Parsons a, Szasz a i Hollender a, Balint a/. Koncepcje: interakcjonizm symboliczny, konsumeryzm, teorie konfliktu. a. Błędy jatrogenne analiza przykładów i ich konsekwencji dla pacjenta. Kompetencje społeczne rozwijane są podczas trwania całego bloku edukacyjnego. 7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia np. W1, U1, K1 K_W01 K_U07 K_W11 K_W12 K_W14 Symbole form prowadzonych zajęć np. W, S, C S Sposoby weryfikacji efektu kształcenia Pole definiuje metody wykorzystywana do oceniania studentów np.: kartkówka, kolokwium, raport z ćwiczeń itp. Każda metoda powinna być opisana odrębnie. Kolokwium pisemne Kryterium zaliczenia Uzyskanie pozytywnej oceny co najmniej dst (3.0) K_U02 K_U04 K_U07 K_U17 K_U23 C 8. Kryteria oceniania Kolokwium ustne Uzyskanie pozytywnej oceny (zaliczenia) Forma zaliczenia przedmiotu:. egzamin testowy ocena kryteria 2,0 (ndst) niedostateczne opanowanie efektów kształcenia 3,0 (dost) spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia na poziomie podstawowym (poprawne wykonanie 60% zadań Strona 7 z 9
testowych) 3,5 (ddb) 4,0 (db) 4,5 (pdb) 5,0 (bdb) spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia na poziomie ponad podstawowym spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia na poziomie dobrym spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia na poziomie ponad dobrym spełnienie wszystkich kryteriów zaliczenia na poziomie bardzo dobrym 9. Literatura Literatura obowiązkowa: 1. Birch A. (2011). Psychologia rozwojowa w zarysie. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa. 2. Jakubowska-Winecka A., Włodarczyk D. (2007). Psychologia w praktyce medycznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. 3. Kowalik S. (2007). Psychologiczne podstawy niepełnosprawności i rehabilitacji. W: Psychologia. Podręcznik akademicki. (red. Strelau J.). GWP. Gdańsk. 4. Lewandowska M., Białoszewski D. (2017). Wybrane aspekty praktyczne i znaczenie komunikacji interpersonalnej (klinicznej). W: Fizjoterapeuta w Polsce. Aktualna wiedza o zawodzie. (red. Białoszewski D., Wroński Z.). PZWL. Warszawa. Literatura uzupełniająca: 1. Gordon T., Edwards W.S. (2009). Rozmawiać z pacjentem. Podręcznik doskonalenia umiejętności komunikacyjnych i budowania partnerskich relacji. Wydawnictwo SWPS Academica. Warszawa. 2. Heszen I, Sęk H. (2007). Psychologia Zdrowia. Wydawnictwo PWN. Warszawa. 3. Sapolsky R.M. (2010). Dlaczego zebry nie maja wrzodów? Psychofizjologia stresu. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa. 4. Rollnick S., Miller W.R., Butler Ch. (2010). Wywiad motywujący w opiece zdrowotnej. Jak pomóc pacjentom w zmianie złych nawyków i ryzykownych zachowań. Wydawnictwo SWPS Academica. Warszawa. 10. Kalkulacja punktów ECTS (1 ECTS = od 25 do 30 godzin pracy studenta) Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Strona 8 z 9
Wykład - - Seminarium 15 1 Ćwiczenia 30 1 Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): W tym polu opisujemy nakład samodzielnej pracy przeciętnego studenta konieczny aby zaliczyć przedmiot. W kalkulacji należy uwzględnić m.in. konieczność przygotowania się do zajęć, wykonania pracy domowych, przygotowania się do zaliczeń itp. Przygotowanie studenta do zajęć 15 Przygotowanie studenta do zaliczeń 10 11. Informacje dodatkowe Liczba grup studenckich - 4 Inne (prezentacja) 5 Razem 30 1 Podpis Kierownika Jednostki Podpis osoby odpowiedzialnej za sylabus Strona 9 z 9