Publiczne Gimnazjum nr 1 w Siedlcach SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI OPRACOWANY NA LATA 2015/2016 2016/2017
Podstawa prawna: 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz.U. nr 78 poz. 483) art. 72; 2. Ustawa z dnia 7 września 1991r o Systemie Oświaty (Dz.U. nr 67 poz.329 z póź. zmianami); 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 stycznia 2003 roku w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. nr 24 poz. 128); 4. Konwencja o Prawach Dziecka art. 3,19,33; 5. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r. ( Dz.U. nr 35 poz.228 z póź. zmianami) 6. Rozporządzenie MEN z dnia 31 stycznia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. nr 10, poz.96 z póź. zmianami); 7. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz.U. nr 111, poz. 535); 8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 sierpnia 1996r. w sprawie organizowania i prowadzenia działalności w dziedzinie promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym (Dz.U. nr 112, poz. 537). 9. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. 2012, poz.1356). 10. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015 poz. 875). 11. Ustawa z dnia 8 kwietnia 2010 roku o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. nr 81, poz.529). 12. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r.w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. 2003 r. Nr 26, poz. 226). 13. Rozporządzenie MEN z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2014 poz. 803). 14. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2013 poz. 532). 15. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii. 16. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 17. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. 2015 poz. 1249) 18. Rozporządzenie MEN i S z dnia 19 lipca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartościach rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz.U. Nr 121 z 2002 r., poz.1073 ).
WSTĘP Profilaktyka w gimnazjum ma na celu zapobieganie, ograniczanie i likwidowanie niepożądanych zjawisk zagrażających prawidłowemu rozwojowi nastolatka przy jednoczesnym wzmacnianiu czynników chroniących. Jest procesem wspierania działań podejmowanych przez rodziców, ponieważ uczniowie w okresie adolescencji są najbardziej podatni na negatywny wpływ rówieśników i otaczającego ich świata. Istotą profilaktyki jest więc ochrona uczniów i odpowiednie reagowanie w sytuacjach zagrożenia. Szkolny program profilaktyki został opracowany na podstawie diagnozy sytuacji wychowawczej w szkole przy użyciu następujących narzędzi: analizy wyników ankiety dotyczącej bezpieczeństwa w szkole oraz ankiety diagnozującej używki, obserwacji uczniów na zajęciach dydaktycznych, wycieczkach, uroczystościach szkolnych, na korytarzach w czasie przerw, na boiskach i hali sportowej, w drodze do i ze szkoły; analizy dokumentacji pedagoga szkolnego; analizy dokumentacji wychowawców klas, zapisów w klasowych zeszytach uwag; rozmów z rodzicami, dyrektorem szkoły, wychowawcami, nauczycielami i innymi pracownikami szkoły. Zdiagnozowane zostały następujące problemy występujące w szkole: agresja słowna i fizyczna uczniów w stosunku do rówieśników, używanie przez uczniów wulgaryzmów, dokuczanie kolegom i koleżankom, wyzywanie, konflikty w klasie, brak kultury osobistej, palenie papierosów, wagary i częste spóźnienia, lekceważący stosunek do nauki i niska motywacja do nauki, nieprzestrzeganie zasad panujących w szkole, lekceważenie poleceń i obowiązków szkolnych, brak zaangażowania w życie klasy i szkoły.
Cele programu profilaktycznego Celem głównym działań profilaktycznych podejmowanych w naszej placówce będzie kształtowanie umiejętności psychologicznych i kompetencji społecznych, które w znacznym stopniu obniżą ryzyko występowania zachowań ryzykownych podejmowanych przez młodzież zagrażających ich zdrowiu i życiu. Cele szczegółowe: budowanie poczucia własnej wartości każdego ucznia, kształcenie umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami, ćwiczenia umiejętności zachowań asertywnych, poznawanie sposobów rozwiązywania konfliktów, zrozumienie mechanizmu i przyczyn powstawania agresji, kształcenie umiejętności komunikowania się, dostarczenie wiedzy na temat uzależnień i substancji uzależniających, ich negatywnego wpływu na życie człowieka, wzmacnianie przekonań, że życie bez środków uzależniających jest wartościowe i ciekawsze, promowanie zdrowego stylu życia, kształcenie umiejętności dokonywania wyborów, wskazanie możliwości unikania zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi. Zakres działań profilaktycznych Program profilaktyczny kierowany jest do uczniów i ich rodziców oraz nauczycieli pracujących w gimnazjum. Obejmuje on następujące kierunki działań:
Obszar oddziaływań Czynniki ryzyka Zadania Zapobieganie agresji i przemocy Zapobieganie uzależnieniom Promowanie zdrowego trybu życia agresja i przemoc rówieśnicza autoagresja cyberprzemoc stalking nikotynizm, e-papieros alkoholizm narkomania dopalacze i inne substancje psychotropowe media, komputer, Internet stres, lęk, depresja, wady postawy, sprawność fizyczna higiena osobista zaburzenia odżywiania diagnozowanie poziomu agresji i przemocy wśród uczniów, zapoznanie z rodzajami agresji i przemocy (psychiczna, fizyczna, autoagresja, cybeprzemoc) uświadamianie konsekwencji zachowań agresywnych, rozwijanie umiejętności radzenia sobie z agresją własną i innych, wskazanie możliwości i sposobów obrony przed agresją i przemocą, przeciwdziałanie i zwalczanie różnych przejawów agresji i przemocy, wskazywanie instytucji pomocowych, procedura Niebieskiej Karty. diagnoza uzależnień wśród uczniów, uświadomienie, na czym polega uzależnienie i współuzależnienie, zapoznanie z fazami uzależnienia, uświadomienie konsekwencji używania środków odurzających, wskazywanie alternatywnych sposobów radzenia sobie z problemami, uświadomienie negatywnego wpływu uzależnień i środków odurzających na organizm i funkcjonowanie człowieka, wskazywanie osób i instytucji zajmujących się pomocą osobom uzależnionym. wskazywanie sposobów radzenia sobie ze stresem i lękiem, zapoznanie z przyczynami, objawami i skutkami depresji i fobii szkolnej, zapoznanie ze sposobami redukowania napięcia emocjonalnego, uświadomienie konieczności dbania o własne zdrowie i rozwój fizyczny, promowanie zdrowego stylu życia, popularyzowanie aktywnych form wypoczynku, zachęcanie do podejmowania aktywności fizycznej, wdrażanie do przestrzegania zasad higieny osobistej i estetycznego wyglądu,
Wspomaganie rozwoju psychospołecznego Zapobieganie niepowodzeniom edukacyjnym presja grupy rówieśniczej niska kultura osobista, wulgaryzmy zaburzenia komunikacji interpersonalnej przedwczesna inicjacja seksualna wagary, spóźnienia uświadamianie wpływu higieny osobistej na zdrowie człowieka, uświadomienie uczniom zdrowotnych konsekwencji niewłaściwego odżywiania zapoznanie z chorobami związanymi z niewłaściwym odżywianiem się anoreksja, bulimia, otyłość, zapoznanie z zasadami zdrowego odżywiania się, wskazywanie sposobów radzenia sobie z presją grupy rówieśniczej z doskonalenie umiejętności mediacji i negocjacji, kształtowanie umiejętności wyrażania własnego zdania i nie ulegania presji otocznia, zapoznanie z zasadami asertywności, eliminowanie wulgaryzmów, kształtowanie umiejętności wyrażania własnych emocji, uczuć i myśli w sposób kontrolowany, kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów; nauka dbania o własną godność, szanowania siebie samego i innych, kształcenie umiejętności prowadzenia skutecznej komunikacji międzyludzkiej uświadomienie konsekwencji przedwczesnej inicjacji seksualnej, zapoznanie z obowiązkami matki i ojca, zapewnienie wsparcia młodocianej matce, młodocianemu ojcu, eliminowanie spóźnień na lekcje, ograniczanie nieusprawiedliwionych nieobecności, zapobieganie i eliminowanie wagarów, informowanie o konsekwencjach wagarowania i spóźniania się na zajęcia
Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa trudności w nauce niskie wyniki w nauce droga do i ze szkoły teren szkoły zagrożenie zdrowia i życia diagnozowanie potrzeb i możliwości uczniów, motywowanie do wysiłku intelektualnego, wzmacnianie motywacji do nauki, wzmacnianie poczucia własnej wartości, pomoc uczniom w zdobywaniu wyników na miarę ich możliwości, kształtowanie właściwego stosunku do siebie i innych, wdrażanie uczniów do pomocy w nauce przypominanie o podstawowych zasadach bezpieczeństwa w ruchu drogowym, uświadamianie istniejących zagrożeń, zapoznanie i przypominanie o prawach ucznia przypomnienie o konsekwencjach wynikających z łamania praw ucznia, zapoznanie uczniów z drogą ewakuacyjną w naszej szkole uświadomienie uczniom, jak należy zachowywać się w sytuacji zagrożenia, przypomnienie numerów telefonów alarmowych. zapoznanie z zasadami pierwszej pomocy przedmedycznej.
Metody, formy i sposoby realizacji zadań Realizacja treści programu profilaktycznego odbywać się będzie na zajęciach przedmiotowych, godzinach wychowawczych, zajęciach dodatkowych, zajęciach kół zainteresowań, w czasie dyżurów nauczycieli, podczas spotkań z rodzicami, w czasie rad pedagogicznych. Dobór form, metod i sposobów pracy uzależniony jest od potrzeb oraz możliwości danego zespołu klasowego oraz potrzeb rodziców i nauczycieli. Określa się go szczegółowo w planach pracy na dany rok szkolny. Mogą to być: rozmowy indywidualne, pogadanki, spotkania z pedagogiem, psychologiem, doradcą zawodowym, terapeutą, policjantem, zajęcia warsztatowe, wycieczki, dyskusje, debaty, prelekcje, konkursy, olimpiady, prezentacje, filmy i spektakle profilaktyczno-edukacyjne, spotkania prewencyjne i interwencyjne, imprezy sportowe. Odpowiedzialni wszyscy pracownicy szkoły: dyrektor, wicedyrektor, pedagog, wychowawcy, nauczyciele, pracownik BHP, pielęgniarka szkolna, pracownicy niepedagogiczni. Podmioty współpracujące: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Komenda Miejska Policji, Sąd Rodzinny i Nieletnich, Poradnia Zdrowia Psychicznego, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, stowarzyszenie ABEON, poradnia Powrót z U,
Ochotniczy Hufiec Pracy, Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, inne instytucje pracujące na rzecz dziecka i rodziny. Oczekiwane efekty: W wyniku realizacji powyższego programu uczniowie będą świadomi zagrożeń współczesnego świata i będą wiedzieli jak się przed nimi uchronić. Zostaną wyposażeni w wiedzę i umiejętności, które pomogą im prawidłowo funkcjonować w grupie rówieśniczej i przygotują ich do pełnienia różnych ról społecznych w dorosłym życiu. Rodzice uczniów bardziej zaangażują się w podejmowane przez szkołę działania profilaktyczne wobec własnych dzieci oraz uświadomią sobie fakt, jak wiele zależy od ich postaw, sposobu przekazywania wzorców osobowych i wartości oraz metod wychowawczych. Nauczyciele podwyższą swoje kompetencje w dziedzinie wychowania i profilaktyki. Ewaluacja Celem ewaluacji jest ocena skuteczności podjętych działań. Program będzie poddawany ewaluacji po realizacji całego cyklu, tzn. po trzech latach przy pomocy wywiadów, badań ankietowych (uczniów, rodziców, nauczycieli), obserwacji zachowania uczniów i analizy dokumentacji szkolnej. Program Profilaktyki został uchwalony w porozumieniu z Rada Pedagogiczną Uchwała nr 2/2015/2016 rady Rodziców przy Publicznym Gimnazjum nr 1 im. KEN w Siedlcach z dnia 3 listopada 2015 r. Przewodniczący Rady Rodziców Przewodniczący Rady Pedagogicznej......