Słowa kluczowe: zdolności przyłączeniowe, linearyzowany rozpływ mocy, obciążalność gałęzi sieci

Podobne dokumenty
Metody analizy obwodów

1. Wstęp. 2. Macierz admitancyjna.

XXX OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne

Zaawansowane metody numeryczne

KOMPUTEROWE OBLICZANIE STRAT I ROZPŁYWÓW MOCY W SIECIACH ELEKTROENERGETYCZNYCH

Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 1. Układy równań liniowych

BADANIA OPERACYJNE. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności. dr Adam Sojda

Rozwiązywanie zadań optymalizacji w środowisku programu MATLAB

Przykład 5.1. Kratownica dwukrotnie statycznie niewyznaczalna

Wykład 2: Uczenie nadzorowane sieci neuronowych - I

Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie i jego wpływ na analizę opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych

MATEMATYKA POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi. Arkusz A II. Strona 1 z 5

Wykład 2: Uczenie nadzorowane sieci neuronowych - I

EFEKTYWNE ZARZĄDZANIE MOCĄ FARM WIATROWYCH

Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE

SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW

Wykład 1 Zagadnienie brzegowe liniowej teorii sprężystości. Metody rozwiązywania, metody wytrzymałości materiałów. Zestawienie wzorów i określeń.

STATECZNOŚĆ SKARP. α - kąt nachylenia skarpy [ o ], φ - kąt tarcia wewnętrznego gruntu [ o ],

WikiWS For Business Sharks

Problem plecakowy (KNAPSACK PROBLEM).

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie obwodów prądu sinusoidalnie zmiennego

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012

KURS STATYSTYKA. Lekcja 6 Regresja i linie regresji ZADANIE DOMOWE. Strona 1

Krzysztof Borowski Zastosowanie metody wideł cenowych w analizie technicznej

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 5(96)/2013

Za: Stanisław Latoś, Niwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwiczenia z geodezji II [red.] J. Beluch

Praca podkładu kolejowego jako konstrukcji o zmiennym przekroju poprzecznym zagadnienie ekwiwalentnego przekroju

Analiza danych OGÓLNY SCHEMAT. Dane treningowe (znana decyzja) Klasyfikator. Dane testowe (znana decyzja)

RÓWNOWAGA STACKELBERGA W GRACH SEKWENCYJNYCH

Badania operacyjne w logistyce i zarządzaniu produkcją

RUCH OBROTOWY Można opisać ruch obrotowy ze stałym przyspieszeniem ε poprzez analogię do ruchu postępowego jednostajnie zmiennego.

ANALIZA STRAT MOCY CZYNNEJ WYBRANEGO FRAGMENTU SIECI ROZDZIELCZEJ ŚREDNIEGO NAPIĘCIA W ASPEKCIE WYBORU METODY ESTYMACJI OBCIĄŻEŃ SIECI

Diagonalizacja macierzy kwadratowej

OPTYMALIZACJA WARTOŚCI POLA MAGNETYCZNEGO W POBLIŻU LINII NAPOWIETRZNEJ Z WYKORZYSTANIEM ALGORYTMU GENETYCZNEGO

TRANZYSTOR BIPOLARNY CHARAKTERYSTYKI STATYCZNE

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH

NAFTA-GAZ marzec 2011 ROK LXVII. Wprowadzenie. Tadeusz Kwilosz

Regulamin promocji 14 wiosna

Wykład IX Optymalizacja i minimalizacja funkcji

Plan wykładu: Typowe dane. Jednoczynnikowa Analiza wariancji. Zasada: porównać zmienność pomiędzy i wewnątrz grup

ANALIZA PREFERENCJI SŁUCHACZY UNIWERSYTETU TRZECIEGO WIEKU Z WYKORZYSTANIEM WYBRANYCH METOD NIESYMETRYCZNEGO SKALOWANIA WIELOWYMIAROWEGO

OPTYMALIZACJA ALGORYTMÓW WYZNACZANIA RUCHU CIECZY LEPKIEJ METODĄ SZTUCZNEJ ŚCIŚLIWOŚCI

Zastosowanie symulatora ChemCad do modelowania złożonych układów reakcyjnych procesów petrochemicznych


Laboratorium ochrony danych

2. STOPIEŃ KINEMATYCZNEJ NIEWYZNACZALNOŚCI

ZASTOSOWANIE KLASYCZNEGO ALGORYTMU GENETYCZNEGO DO ROZWIĄZANIA ZBILANSOWANEGO ZAGADNIENIA TRANSPORTOWEGO

11/22/2014. Jeśli stała c jest równa zero to takie gry nazywamy grami o sumie zerowej.

STARE A NOWE KRAJE UE KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO EKSPORTU

W praktyce często zdarza się, że wyniki obu prób możemy traktować jako. wyniki pomiarów na tym samym elemencie populacji np.

Twierdzenie Bezouta i liczby zespolone Javier de Lucas. Rozwi azanie 2. Z twierdzenia dzielenia wielomianów, mamy, że

Sprawozdanie powinno zawierać:

Analiza rodzajów skutków i krytyczności uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD A

PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: Badania operacyjne. Temat ćwiczenia: Problemy rozkroju materiałowego, zagadnienia dualne

8. Optymalizacja decyzji inwestycyjnych

WYZNACZENIE ROZKŁADU TEMPERATUR STANU USTALONEGO W MODELU 2D PRZY UŻYCIU PROGRMU EXCEL

n liczba zmiennych decyzyjnych c współczynniki funkcji celu a współczynniki przy zmienych decyzyjnych w warunkach

Regulamin promocji zimowa piętnastka

Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4

u u u( x) u, x METODA RÓŻNIC SKOŃCZONYCH, METODA ELEMENTÓW BRZEGOWYCH i METODA ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH

Prąd elektryczny U R I =

1. Komfort cieplny pomieszczeń

7. Wykład VII: Warunki Kuhna-Tuckera

I. Elementy analizy matematycznej

6. ROŻNICE MIĘDZY OBSERWACJAMI STATYSTYCZNYMI RUCHU KOLEJOWEGO A SAMOCHODOWEGO

XLI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP WSTĘPNY Zadanie teoretyczne

Portfele zawierające walor pozbawiony ryzyka. Elementy teorii rynku kapitałowego

ZESTAW ZADAŃ Z INFORMATYKI

WPŁYW ASYMETRII NA WAHANIA NAPIĘCIA W SIECIACH ZASILAJĄCYCH PIECE ŁUKOWE

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 3. Analiza obwodów RLC przy wymuszeniach sinusoidalnych w stanie ustalonym

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4

Proces narodzin i śmierci

(M2) Dynamika 1. ŚRODEK MASY. T. Środek ciężkości i środek masy

± Δ. Podstawowe pojęcia procesu pomiarowego. x rzeczywiste. Określenie jakości poznania rzeczywistości

APROKSYMACJA QUASIJEDNOSTAJNA

Analiza rezerw na niewypłacone odszkodowania i świadczenia z tytułu ubezpieczeń pozostałych osobowych i majątkowych w oparciu o trójkąty szkód

Estymacja wektora stanu w prostym układzie elektroenergetycznym

Programowanie Równoległe i Rozproszone

Współczynnik przenikania ciepła U v. 4.00

Natalia Nehrebecka. Wykład 2

KRYTERIA OPTYMALIZACJI PARAMETRÓW DRÓG WODNYCH

Weryfikacja hipotez dla wielu populacji

SZTUCZNA INTELIGENCJA

Regulamin promocji upalne lato

kosztów ogrzewania lokali w budynku wielolokalowym.

Pomiar mocy i energii

7.8. RUCH ZMIENNY USTALONY W KORYTACH PRYZMATYCZNYCH

Regulamin promocji karnaval 2016

mgr inż. Wojciech Artichowicz MODELOWANIE PRZEPŁYWU USTALONEGO NIEJEDNOSTAJNEGO W KANAŁACH OTWARTYCH

Michal Strzeszewski Piotr Wereszczynski. poradnik. Norma PN-EN Nowa metoda. obliczania projektowego. obciazenia cieplnego

Podstawy teorii falek (Wavelets)

Jakość cieplna obudowy budynków - doświadczenia z ekspertyz

Michał Strzeszewski Piotr Wereszczyński. Norma PN EN Nowa metoda. obliczania projektowego obciążenia cieplnego. Poradnik

Minister Edukacji Narodowej Pani Katarzyna HALL Ministerstwo Edukacji Narodowej al. J. Ch. Szucha Warszawa Dnia 03 czerwca 2009 r.

ZASTOSOWANIE PROGRAMÓW PC-CRASH I V-SIM DO SYMULACJI RAJDOWEJ JAZDY SAMOCHODEM

Sortowanie szybkie Quick Sort

Wykład 1. Informacje ogólne

Problemy jednoczesnego testowania wielu hipotez statystycznych i ich zastosowania w analizie mikromacierzy DNA

ELEKTROCHEMIA. ( i = i ) Wykład II b. Nadnapięcie Równanie Buttlera-Volmera Równania Tafela. Wykład II. Równowaga dynamiczna i prąd wymiany

Transkrypt:

ZDOLOŚCI PRZYŁĄCZEIOWE SIECI 110 kv WĘZŁÓW DYSTRYBUCYJEJ Autorzy: Henryk Kocot, Paweł Kubek ("Rynek Energ" - kweceń 2017) Słowa kluczowe: zdolnośc przyłączenowe, lnearyzowany rozpływ mocy, obcążalność gałęz sec Streszczene. Obowązkem operatorów systemów dystrybucynych (OSD) est cyklczna publkaca możlwośc przyłączenowych węzłów sec 110 kv. Oblczena te wykonywane są w naszym krau zwykle w cyklach trzyletnch z roczną korektą tych możlwośc, przy czym oblczena wykonywane są ndywdualne dla wszystkch węzłów, bez uwzględnana wpływu poszczególnych wyznaczonych mocy węzłowych na sebe wzaem. Powodem takego podeśca est duża czasochłonność oblczeń stosunkowo mała dynamka zman mocy przyłączonych. W artykule proponue sę wykorzystane szybke metody lnowe oblczana rozpływów mocy - z bezpośrednm uwzględnenem reguły -1 - umożlwaące wyznaczane równeż grupowe mocy dla klku węzłów. 1. WSTĘP Przedsęborstwo zamuące sę przesyłem dystrybucą energ elektryczne zgodne z zapsem art. 7 ust. 8l Ustawy Prawo Energetyczne [1] est obowązane sporządzć nformacę dotyczącą: wartośc łączne dostępne mocy przyłączenowe dla źródeł, a także planowanych zman tych wartośc w okrese kolenych 5 lat od dna ch publkac, dla całe sec przedsęborstwa o napęcu znamonowym powyże 1 kv z podzałem na stace elektroenergetyczne lub ch grupy wchodzące w skład sec o napęcu znamonowym 110 kv wyższym oraz udostępnć taką nformacę. Przykładem wypełnena tego obowązku są publkace na stronach nternetowych [6,7]. Informace te publkowane są na podstawe wykonanych analz techncznych, główne rozpływowych. Przykładowo w [7] zawarta est nformaca o take analze opracowanu pt. Analza dostępnych mocy przyłączenowych dla źródeł wytwórczych przyłączanych do sec elektroenergetyczne PGE Dystrybuca S.A. o napęcu znamonowym powyże 1 kv. Zgodne z zapsem w Ustawe Prawo Energetyczne nformaca est aktualzowana raz na kwartał, a łączna moc przyłączenowa est pomneszona o moc wynkaącą z wydanych ważnych warunków przyłączena źródeł do analzowane sec dystrybucyne. Do wyznaczena dostępne mocy przyłączenowe w analze uwzględna sę planowaną rozbudowę modernzacę sec zgodne z uzgodnonym przez Prezesa Urzędu Regulac Energetyk Planem Rozwou Spółk. Z uwag na brak możlwośc dokładnego odwzorowana wpływu generac przyłączone lub planowane do przyłączena, a w szczególnośc generac nestablne spoza obszaru anal-

zowane sec, wyznaczone wartośc dostępnych mocy przyłączenowych należy traktować ako wartośc szacunkowe [7]. Wyznaczene zdolnośc przyłączenowych w prowadzonych aktualne analzach tych zdolnośc składa sę generalne z dwóch częśc. W perwsze częśc wyznaczane są grupy węzłów, które w podobny sposób wpływaą na pracę sec zarówno w obrębe grupy, ak podobne oddzałuą na pozostałą część sec. Metoda podzału sec na grupy węzłów koherentnych, została oparta na dentyfkac grup węzłów wzaemne ze sobą skorelowanych pod względem współczynnków wrażlwośc. Do tego celu wykorzystue sę współczynnk rozdzału obcążena mocą czynną poszczególnych gałęz (współczynnk PTDF - Power Transfer Dstrbuton Factor). Dla rozpływu mocy w sec współczynnk PTDF defnowane są ako stosunek przyrostu mocy czynne gałęzowe do przyrostu mocy węzłowe zależność (1) PTDF, P g g, (1) P w P P w gdze: P g moc czynna płynąca w gałęz -te, P w moc węzłowa, w węźle -tym. Współczynnk te wyznaczane są dla wszystkch kombnac gałęz węzłów. a podstawe wyznaczone tablcy współczynnków wrażlwośc przeprowadzana est analza korelac węzłów pod kątem wpływu przyłączone do nch generac na obcążena ln w badanych stanach sec. W wynku te analzy otrzymue sę grupy węzłów koherentnych tzn. takch, w których przyłączane moce znacząco oddzaływaą na sebe. e zawsze ednak podzał ten mus być ednoznaczny. Dla zdentyfkowanych, w opsany powyże sposób, grup węzłów wyznacza sę następne maksymalne wartośc mocy możlwe do przyłączena bez powodowana zagrożena bezpeczne pracy sec elektroenergetyczne. Określono to poprzez zwększane generac w grupach, aż do momentu poawena sę przecążeń ne występuących w stane bez dodatkowe generac lub zwększena wartośc stneących przecążeń. Jest to druga, zasadncza część analzy. e est ednak określony sposób zwększana mocy w poszczególnych węzłach grupy, co może oznaczać neednoznaczność rozwązana. Oblczena przeprowadza sę na aktualnych modelach Kraowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE). W oblczenach uwzględna sę zmany układu sec (nowe węzły, połączena, zmany obcążalnośc ln) będące skutkem nwestyc zawartych w Plane Rozwou przedsęborstwa secowego.

Oblczena wykonywane są przy pomocy paketów oblczenowych, wykorzystuących dokładne metody wyznaczana rozpływów mocy tzw. metody zmennoprądowe, uwzględnaące zarówno rozpływy mocy czynne ak berne. W naszym krau zwykle est to program PLAS. Ze względu na dużą lczbę węzłów secowych w sec 110 kv, oblczena te są zwykle bardzo czasochłonne. 2. METODA WYZACZAIA ZDOLOŚCI PRZYŁĄCZEIOWYCH W referace proponue sę wykorzystać do celów wyznaczana maksymalnych mocy możlwych do przyłączena w poedynczych węzłach lub grupach węzłów metodę rozpływu stałoprądowego, t, rozpływu tylko mocy czynnych, który ednak ma decyduący wpływ na obcążena poszczególnych gałęz. Take podeśce est często stosowane, szczególne w przypadku analz rozwoowych, gdze występue duża nepewność danych, co zresztą podkreślaą autorzy cytowane we wprowadzenu analze. Wykorzystane rozpływu stałoprądowego proponowane est do podobnych celów np. w artykułach [3,4]. Lnearyzaca rozpływu mocy Dla każdego węzła sec można napsać dwa równana w dzedzne lczb rzeczywstych na moc czynną berną P Q, które przy przyęcu zapsu napęca w postac trygonometryczne przymuą postać[2]: P Q G U 2 B U U 2 1, U U 1, U G cos B sn, (2) B cos G sn, (3) gdze U oznacza moduł napęca, natomast G oraz B są odpowedno częścą rzeczywstą urooną elementu macerzy admtancyne sec [2]. Jeżel przyąć następuące założena: 1. we wszystkch węzłach napęca są równe wartoścom znamonowym, czyl wartośc napęca w ednostkach względnych są równe 1; 2. pomnęte mogą zostać rezystance elementów, czyl można przyąć, że G=0, co oznacza, że wartośc elementów macerzy admtancyne sec maą tylko wartośc uroone (B 0); 3. różnce kątów napęć mędzy sąsednm węzłam są newelke, czyl: sn ; (4) 4. poma sę gałęze poprzeczne elementów sec, to można znacząco uproścć oblczena rozpływu mocy.

Założena te są dopuszczalne w secach wysokego nawyższego napęca, gdyż w tych secach wartośc reaktanc gałęz są znaczne wększe nż wartośc ch rezystanc, zaś dla sec nezbyt mocno obcążonych różnce kątów napęć są newelke. Po przyęcu tych założeń otrzymue sę równane na moc czynną węzłową (moc berna est równa zero): P 1, B B B (5) przy czym należy pamętać o używanu ednostek względnych. Zapsuąc w tak sposób równana dla wszystkch węzłów (z wyątkem blansuącego) otrzymue sę układ równań lnowych: 1, P Bδ (6) który można rozwązać ze względu na szukane kąty napęć w węzłach: δ B 1 P XP. (7) Wyznaczony wektor kątów oraz założone moduły napęć pozwalaą wyznaczyć ednoznaczne wszystke pozostałe welkośc dotyczące rozpływów mocy czynne. Macerz X we wzorze (7) est macerzą mpedancyną sec. Lnowość zadana rozpływowego zapsanego przez układ równań (6) ego rozwązane (7) pozwala wyznaczyć lnowy zwązek pomędzy mocam węzłowym a przepływam gałęzowym o postac: g, P. (8) 1 P H Współczynnk H, oznaczaą udzał mocy węzłowe P w gałęz o numerze, skerowane od węzła p do węzła q. Współczynnk te są pochodnym przepływów gałęzowych względem mocy węzłowe ak we wzorze (1), czyl są równe PTDF, mogą być wyznaczone ako: H, X X p q, (9) x g gdze X p est elementem macerzy mpedancyne sec, a x g est reaktancą gałęz o numerze.

Formalzaca wyznaczana przyrostu mocy generowane a podstawe równana (8) rozpływ mocy po zmane mocy węzłowe w ednym lub klku węzłach można zapsać ako: new old Pg Pg H, P. (10) 1 Moc płynąca gałęzą ne może przekroczyć obcążalnośc te gałęz, czyl P P lub g DOP g P P P (11) DOP g g DOP g gdze DOP P g est dopuszczalną wartoścą mocy czynne, płynące w gałęz o numerze. Po uwzględnenu (10) założenu, że ΔP = ΔP G (szuka sę możlwośc zwększena mocy generowane, a moc węzłową defnue sę ako różncę mocy generowane odberane w danym węźle) otrzymue sę: 1 DOP old H, PG Pg Pg. 1 H, P G P DOP g P old g (12) erównośc (12) zapsane dla każde gałęz sec stanową ogranczena nerównoścowe w zadanu optymalzac lnowe, którą można w klasyczny sposób zapsać ako: T mn C x Ax b,, (13) przy czym macerz C zawera na pozycach, gdze występue szukany przyrost mocy generowane, wartość -1, a na pozostałych wartość 0. Rozwązuąc to zadane optymalzacyne można otrzymać wartośc szukanych przyrostów mocy generowanych w węzłach lub w grupach węzłów. Bezpośredne uwzględnene wyłączena gałęz secowe (reguła n-1) Wyznaczona dla normalne pracy układu secowego zdolność przyłączenowa węzła, mus zostać sprawdzona równeż dla układów po wyłączenu poedynczych gałęz, zgodne z regułą

n-1. Do tego problemu można podeść na dwa sposoby albo wyznaczona moc dla układu normalnego może być włączona, a zadanem operatora est take sterowane mocą pozostałych źródeł (ewentualne równeż odborów), aby ne dopuścć do przekroczeń obcążalnośc prądowe elementów secowych po wyłączenu ednego elementu, lub w drugm podeścu zmneszyć moc dopuszczalną (przyłączenową) badanego węzła/grupy węzłów, aby także w stanach n-1 ne występowały przecążena elementów. Operatorzy kraowych systemów przesyłowego dystrybucynych stosuą to druge podeśce. Z tego powodu koneczne stae sę uzupełnene przedstawonego sposobu postępowana o możlwość uwzględnena wyłączena gałęz sec. Do tego celu można wykorzystać równeż powyższy model stałoprądowy. Wyłączene gałęz est równoznaczne wyzerowanu przepływu na te gałęz metoda kompensacyna [2]. W tym celu włączona zostae para fkcynych mocy o przecwnych wartoścach na końcach wyłączane gałęz, maących za zadane wymusć przepływ mocy w te gałęz równy właśne te fkcyne mocy włączane. Zmany mocy w pozostałych gałęzach wynkaą wprost z rozpływy wartośc fkcynych mocy zgodne ze wzorem (10). Ideę metody przedstawono na rysunku 1. Modyfkaca algorytmu (13) polega na wyłączenu z ogranczeń nerównoścowych typu (12) gałęz numer wyl skerowane od węzła p do węzła q, która ma być wyłączona, wprowadzenu do zadana optymalzacynego ogranczena równoścowego na przepływ mocy wyłączaną gałęzą postac: 1 H P F F old H 1 P H P P. wyl, G wyl, p p wyl, q q g (14a) q P old pq P F p P P old F p H p, ppp H p, q P F q old P pq F P q F P p Rys. 1. Idea metody kompensacyne Drugm ogranczenem równoścowym est wspomnana uż przecwność mocy: F F P P 0. (14b) p q Zadane optymalzac lnowe przymue postać: T mn C x, Ax b, (15) A x eq b eq.

Rozwązane zadana optymalzacynego dla każde wyłączone gałęz wybór mnmalne wartośc przyrostu mocy generowanych est ostatecznym rozwązanem zadana wyznaczena dopuszczalne mocy przyłączenowe węzła. 3. PRZYKŁAD ZASTOSOWAIA W SIECI TESTOWEJ Seć testowa Jako seć testową do badań przedstawonego algorytmu wybrano sec IEEE 39 bus [8] rys. 2 przy czym parametry te sec zmodyfkowano tak, aby odpowadały parametrom typowe sec napowetrzne o napęcu 110 kv. Przyęto, że wszystke lne wykonane są przewodem AFL-6 240 mm 2. Zdolnośc przesyłowe tych ln przyęto na pozome obcążalnośc letne, przy czym poneważ w modelu występue dopuszczalna obcążalność mocą czynną przyęto wartość te mocy na pozome 90% obcążalnośc mocą pozorną, co dae dla przyętego przewodu wartość 94,5 MW. Obcążalność transformatorów secowych przyęto na pozome obcążalnośc ln natomast dla generatorów oraz transformatorów blokowych ne wprowadzano ogranczena na moc maksymalną. Wszystke oblczena rozpływowe w sec wykonano przy pomocy paketu MATPOWER [5], natomast oblczena optymalzacyne wykonano przy pomocy paketu MATLAB. Po modyfkac parametrów gałęz sec oraz mocy węzłowych dokonano optymalzac rozpływów mocy berne, celem ogranczena ch przepływów. Wynk tego rozpływu podano w tabel 1. Tabela 1 Rozpływ mocy współczynnk rozpływu dla węzłów nr 39 31 Gałąź sec Rozpływ mocy Współczynnk H p q Ppq Qpq [MW] [Mvar] H,39 H,31 39 1 17,5 5,7 0,642 0,174 39 9 42,5 26,6 0,358-0,174 6 7 25,4 3,5-0,066 0,139 6 11-12,9-2,5 0,175 0,402 6 5 27,5 1,9-0,109 0,459 31 6 40,0 3,7 0,000 1,000 1 2 17,5 5,6 0,642 0,174 2 3 32,9 17,5 0,375-0,011 2 25-9,4 0,1 0,267 0,185 3 4 4,0 16,2 0,072-0,287 3 18-3,3 0,0 0,303 0,276 4 5-19,8-2,2-0,183-0,424 4 14-26,2-0,1 0,255 0,137 5 8 7,7-1,0-0,292 0,035 7 8 2,0-5,4-0,066 0,139 8 9-42,5-24,2-0,358 0,174

Rys. 2. Schemat sec IEEE 39 bus [8] Analza w stane pracy normalne W tabel 1 dodatkowo zameszczono wyznaczone współczynnk rozpływu mocy generowanych dla przyrostu mocy w węzłach nr 39 31, gdyż dla tych węzłów wykonywano oblczena testowe. Moce generowane w tych węzłach w stane podstawowym wynoszą odpowedno: 60 MW 40 MW. Jak wynka z wartośc przedstawonych w tabel 1, obcążena gałęz ne przekraczaą 60% obcążalnośc ln. Dalsze oblczena wykonano obserwuąc tylko przepływy mocy w lewe częśc schematu sec, ogranczone lnam 2-25, 3-18, 4-14, 5-11 5-12. W tabel 2 przedstawono wynk po wykonanu oblczeń optymalzacynych osobno dla przyrostu mocy generowane w węźle 39, w węźle 31 oraz ednoczesnym przyrośce mocy w obu tych węzłach. W tabel te przedstawono rozpływy mocy wykonane zarówno metodą dokładną AC oraz metodą zlnearyzowaną DC. Różnce przepływów w obserwowanych gałęzach są bardzo małe, rzędu co nawyże 0,2 MW.

W tabel 2 zaznaczono gałęze, na których wystąpł maksymalny dopuszczalny przepływ mocy. Zdolnośc przyłączenowe obu badanych węzłów wynoszą ponad 100 MW przy czym, eżel dodać moc w obydwu węzłach naraz, to sumaryczna moc est mnesza nż suma zdolnośc przyłączenowych każdego węzła z osobna. Interesuące est też spostrzeżene, że zdolnośc przyłączenowe węzła 31 w przypadku łączne optymalzac są wększe nż przy optymalzac ndywdualne. Tabela 2 Maksymalne przyrosty mocy węzłowych porównane wynków rozpływu mocy AC DC Gałąź sec Rozpływ mocy przy przyrośce ΔP 39 =102,4 MW Rozpływ mocy przy przyrośce ΔP 31 =135,7 MW Rozpływ mocy przy przyrośce ΔP 39 =61,7 MW ΔP 31 =150,4 MW p q AC DC AC DC AC DC 39 1 94,5 94,5 52,4 52,3 94,7 94,5 39 9 67,9 67,9 7,6 7,7 27,0 27,2 6 7 17,4 17,4 43,0 43,0 41,0 40,9 6 11 1,6 1,6 38,2 38,2 54,8 55,0 6 5 21,0 21,0 94,5 94,5 94,6 94,5 31 6 40,0 40,0 175,7 175,7 190,4 190,4 1 2 94,5 94,5 52,4 52,3 94,7 94,5 2 3 84,0 84,0 44,2 44,1 67,2 67,1 2 25 16,5 16,5 14,2 14,2 33,6 33,4 3 4 22,9 22,9-23,4-23,4-23,2-23,2 3 18 28,9 28,9 35,4 35,4 58,2 58,1 4 5-30,7-30,7-69,5-69,6-87,0-87,1 4 14 3,6 3,6-3,9-3,8 13,8 13,9 5 8-9,7-9,7 25,0 24,9 7,6 7,5 7 8-6,0-6,0 19,6 19,6 17,6 17,5 8 9-67,9-67,9-7,6-7,7-27,0-27,2 Analza w stane pracy n-1 Kolena analza testowa dotyczyła wyznaczena mocy przyłączenowe przy wyłączenu edne gałęz, przy czym ogranczono sę tuta tylko do analzy wyłączena gałęz 8-9. Wynk optymalzac podano w tabel 3, gdze przedstawony został równeż rozpływ mocy wyznaczony metodą AC DC. Uwzględnene wyłączena poedyncze gałęz znacząco wpłynęło na wartość zdolnośc przyłączenowe dla węzła 39, gdyż w porównanu do stanu normalnego moc przyłączenowa zmneszyła sę o 67%, natomast dla węzła 31 wyłączene badane gałęz praktyczne ne wpłynęło na wartość mocy przyłączenowe. Łączna optymalzaca mocy w tych dwóch wę-

złach dała tym razem wększy wynk, nż przy sume mocy, wyznaczonych dla każdego węzła osobno. W tabel 3 zaznaczono gałęze, na których wystąpł maksymalny dopuszczalny przepływ mocy. ależy eszcze skomentować różnce w rozpływach mocy wyznaczonych metodą AC DC występuące na gałęz 8-9 (wyłączone). Oczywśce w metodze AC otrzymue sę wartość zero, natomast w metodze DC gałęzą tą przepływa moc równa fkcynym mocom dodanym w węzłach gałęz wyłączone. a podstawe wynków zawartych w tabel 3 można wnoskować o wartoścach tych mocy, które dla poszczególnych przypadków wynoszą odpowedno - 186 MW, -34,3 MW oraz -83,0 MW. O poprawnośc oblczeń śwadczy fakt, że uż na gałęz 39-9, która est szeregowo połączona z gałęzą wyłączoną przepływ wynos 0 MW. Tabela 3 Maksymalne przyrosty mocy węzłowych porównane wynków rozpływu mocy AC DC, przy wyłączone gałęz 8-9 Gałąź sec Rozpływ mocy przy przyrośce ΔP 39 =33,3 MW Rozpływ mocy przy przyrośce ΔP 31 =134,1 MW Rozpływ mocy przy przyrośce ΔP 39 =34,5 MW ΔP 31 =140,0 MW p q AC DC AC DC AC DC 39 1 93,3 93,3 60,0 60,0 94,5 94,5 39 9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 6 7 27,6 27,6 43,7 43,8 43,7 43,8 6 11-20,1-20,1 36,0 35,8 41,9 41,7 6 5 32,6 32,6 94,3 94,5 94,4 94,5 31 6 40,0 40,0 174,0 174,1 180,0 180,0 1 2 93,3 93,3 60,0 60,0 94,5 94,5 2 3 94,5 94,5 50,8 50,9 73,2 73,3 2 25 4,8 4,8 15,2 15,1 27,3 27,2 3 4 53,4 53,4-16,4-16,4-6,4-6,3 3 18 8,9 8,9 35,0 35,1 47,4 47,4 4 5 15,4 15,4-62,4-62,7-62,5-62,7 4 14-12,1-12,1-4,0-3,7 6,1 6,4 5 8 48,0 48,0 31,9 31,8 31,9 31,8 7 8 4,2 4,2 20,3 20,4 20,3 20,4 8 9 0,0-186,0 0,0-34,3 0,0-83,0 4. AALIZA WYBRAEGO RZECZYWISTEGO FRAGMETU SIECI 110 kv Analzuąc zdolnośc przyłączenowe publkowane przez operatorów systemów dystrybucynych trudno czasem est też zgodzć sę z prezentowanym tam wartoścam. Dla przykładu w raporce [6] znadue sę grupa węzłów Zawadzke, Huta Ozmek, Ozmek, Dobrodzeń, które połączone są lnam o przekrou 185 mm 2, czyl obcążalnośc letne prawe 100 MVA rysunek 3. Lne łączące węzły te grupy z sąsednm węzłam maą równeż taką obcążalność. Lne te obcążone są w warunkach normalnych ponże 30%. Trudno węc n-

terpretować publkowane zdolnośc przyłączenowe dla całe grupy (4 węzłów) na pozome 5 MW, ak podano w [6]. Włączene w każdym węźle te grupy take mocy powodue praktyczne tylko kompensacę odborów włączonych w tych węzłach, czyl dodatkowe odcążene tego fragmentu sec. DBR ZAW2 OZI2 400/110 ROK2 2 0,8 5 2 10 2 10 2 OZI1 DB 400/110 WLS KRM LB ROK1 4 1 5 1 ZAW1 8 2 4 1 GRB 4 1 Rys. 3. Wybrane dwe grupy węzłów w sec rzeczywste dla których podano wartośc mocy przyłączenowych [6] Porównuąc wartośc rzeczywste (publkowane) do wartośc otrzymanych dla sec testowe (na pozome przynamne dzesątków MW), która mała parametry zblżone do sec rzeczywstych, trudno znterpretować aż take rozbeżnośc. Drugm wspomnanym we wstępe problemem w rzeczywstych analzach est podzał węzłów na tzw. grupy koherentne. Trudno doparzyć sę wspólnych oddzaływań dla węzła GRB w utworzone grupe ak na rys. 3, gdze węzeł GRB w żaden sposób ne oddzałue na przepływy mocy w cągu WLS-LB. 5. PODSUMOWAIE I WIOSKI Przedstawona metoda wyznaczana zdolnośc przyłączenowych węzłów secowych charakteryzue sę zdecydowanym zmneszenem czasochłonnośc oblczeń w stosunku do stosowane obecne. Wynka to z konecznośc ednorazowego tylko wyznaczena współczynnków rozpływu mocy, które mogą być wprost wyznaczone na baze znaomośc macerzy Jakobego pełnego zadana rozpływowego, to wyznaczena ch tylko dla pełne sec. Zastosowana metoda kompensacyna uwzględnena wyłączena gałęz ne wymaga tworzena nowych struktur (nowe macerzy admtancyne sec). Praktyczne ednorazowe wyczytane struktury sec oraz obcążeń generac węzłowe pozwala, przy użycu prostych technk macerzowych (np. wykorzystuąc paket MATLAB), wyznaczyć zdolnośc przyłączenowe dla wszystkch wę-

złów w sec ndywdualne lub w dowolnych grupach secowych zarówno w stane pracy normalne ak w stanach n-1. Dokładność wyznaczena tych zdolnośc przyłączenowych ne odbega od dokładnośc otrzymywanych w tradycyny, stosowany aktualne sposób. W ramach testów proponowanego algorytmu wykonano równeż przykładowe analzy dla rzeczywste kraowe sec o napęcach 400 kv, 220 kv 110 kv, a otrzymane wynk dla wybranych węzłów, które były zbeżne z otrzymanym metodą rozpływu zmennoprądowego, potwerdzły możlwość zastosowana te metody w sec rzeczywste. Zastosowane te metody umożlwłoby częstszą aktualzacę zdolnośc przyłączenowe poszczególnych węzłów sec, publkowanych przez operatorów. Wykorzystane szybke metody wyznaczana zdolnośc przyłączenowych dla klku węzłów wykonane szeregu takch analz mogłoby przyczynć sę do bardze efektywnego podzału sec na grupy, a to do zwększena sumaryczne mocy przyłączenowe. LITERATURA [1] Ustawa z dna 10 kwetna 1997 r. Prawo energetyczne. Stan prawny na dzeń 1 serpna 2016 r. [2] Soberask M., Kremens Z.: Analza systemów elektroenergetycznych. WT, Warszawa 1998. [3] Kocot H.: Szacowane zdolnośc sec przesyłowe 400/220 kv do wyprowadzana mocy z dużych elektrown w oparcu o stałoprądowe gałęzowe współczynnk rozpływu prądu. Przegląd Elektrotechnczny 8/2013 str. 325. [4] M. Soberask, P. Kaceko, S. Robak: Ocena możlwośc przyłączenowych węzłów systemu elektroenergetycznego cz. I cz II, Rynek Energ, nr 1 2/ 2012 [5] Ray D. Zmmerman, Carlos E. Murllo-Sánchez, Deqang (Davd) GanK. Elssa, MATPOWER A MATLAB Power System Smulaton Package. Power Systems Engneerng Research Center (PSERC) School of Electrcal Engneerng, Cornell Unversty, Ithaca, Y 14853. [6] Dostępne moce przyłączenowe Tauron Dystrybuca: http://www.taurondystrybuca.pl/przylaczena-do-sec/dostepne-moce/strony/dostepne-moceprzylaczenowe.aspx. [7] Dostępne moce przyłączenowe PGE Dystrybuca: http://www.pgedystrybuca.pl/dystrybuca/dla-klenta/proceduryprzylaczenowe/nformace-o-dostepnych-mocach-przylaczenowych [8] http://cseg.t.llnos.edu/eee-39-bus-system/

THE COECTIVITY OF 110 kv DISTRIBUTIO ETWORK ODES Key words: Connecton capacty, lnearzed power flow, transmsson lnes load capacty Summary. The oblgaton of the dstrbuton system operators s a cyclcal publcaton of the connectvty of 110 kv network connecton nodes. In Poland ths calculatons are carred out every three years wth a annual correcton, but ths calculatons are performed ndvdually for all nodes, wthout takng nto account the mutual nfluence of ndvdual bus power. The reason for ths approach s a large tme-consumng calculatons and relatvely low dynamcs of power connected change. In paper t s proposed to use a hgh-speed straght-lne method to calculate power flows wth drect ncluson of -1 rule whch also allows the calculaton of group power for few buses. Henryk Kocot, dr hab. nż. adunkt na Wydzale Elektrycznym Poltechnk Śląske w Glwcach. Zanteresowana badawcze koncentruą sę wokół analz rozwou sec elektroenergetycznych, a także wokół szeroko poętego rynku energ elektryczne oraz problemów bezpeczeństwa energetycznego uwarunkowań środowskowych elektroenergetyk. henryk.kocot@polsl.pl Paweł Kubek, dr nż. asystent na Wydzale Elektrycznym Poltechnk Śląske w Glwcach. Zanteresowana badawcze koncentruą sę proektowana eksploatac ln napowetrznych, a także problemów bezpeczeństwa energetycznego. pawel.kubek@polsl.pl