SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W ZESPOLE SZKÓŁ W OTYNIU str. 1
Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych, w ramach szkolnego programu profilaktyki, stanowią: 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - art. 72. 2. Konwencja o Prawach Dziecka - art.3, art. 19, art. 33. 3. Ustawa z dnia 7 września 199Ir o systemie oświaty (DZ. U. Z 1996r., nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami). 4. Rozporządzenie MENiS z dnia 26.02.2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół(dz. U. nr 51, poz. 458). 5. Rozporządzenie MENiS z dnia 31.01.2002r zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół(dz. U. nr 10z2002r.,poz. 96.) 6. Rozporządzenie MENiS z dnia 19.07.2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz o metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego(dz. U. nr 121 z 2002r., poz. 1037). 7. Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r. 8. Narodowy program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 9. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii. 10. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002r.- wprowadza zapis o podejmowaniu przez rady pedagogiczne uchwał o wprowadzeniu programu profilaktyki spójnego z programem wychowawczym. 11. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010r.- w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. 12. Rozporządzenie MEN z 23 grudnia 2008r.- w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. str. 2
Cele programu: 1. Wspieranie osobowego rozwoju uczniów jako najważniejszego czynnika chroniącego przed podejmowaniem zachowań ryzykownych. 2. Minimalizacja oddziaływania czynników ryzyka. 3. Zwiększenie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkole. ( Bezpieczna i przyjazna szkoła ) program rządowy na lata 2014 2016. Cele szczegółowe: 1 a. Kształtowanie umiejętności kulturalnego zachowania (wzory zachowań w domu, szkole i miejscach publicznych. 1 b. Kształtowanie umiejętności świadomego przeciwdziałania zjawiskom agresji oraz innym formom przemocy. 2 a. Propagowanie zdrowego stylu życia. 2 b. Profilaktyka uzależnień, przeciwdziałania przestępczości nieletnich i zapobiegania zjawiskom niepożądanym. 2 c. Kształtowanie pozytywnych postaw i umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych. I. Obszar działania - PROMOCJA ZDROWIA Zadania: 1. Dostarczanie uczniom i rodzicom wiedzy na temat różnych aspektów zdrowia. Sposób realizacji Odpowiedzialni Termin realizacji bibliotekarz, dyrekcja szkoły - stałe uzupełnianie biblioteczki wiedzy o zdrowiu w czytelni szkolnej Na bieżąco, w miarę możliwości Uwagi str. 3
- projekcja filmów wideo o tematyce zdrowotnej (właściwe odżywianie, profilaktyka chorób, pierwsza pomoc, nałogi itd.) ZESPÓŁ SZKÓŁ W OTYNIU klas, n-1 wdż, - organizowanie wśród uczniów konkursów wiedzy i konkursów plastycznych o tej tematyce - prowadzenie lekcji wychowawczych poświęconych tematyce zdrowia w różnych aspektach n-1 sztuki, plastyki, klas W każdym roku W każdym roku m - zorganizowanie cyklu spotkań z pielęgniarką szkolną oraz lekarzem - udział uczniów w spektaklach lub warsztatach profilaktycznych zaproponowanych przez odpowiednie instytucje, stowarzyszenia, grupy aktorskie itp. - zapoznanie uczniów z zasadami ruchu drogowego i bezpieczeństwa na drodze oraz stałe ich utrwalanie. pedagog W każdym, roku dyrekcja szkoły W każdym roku m n-le techniki, wychowa wcy Udział w konkursach: BRD W Europie jeździmy bezpiecznie - ustalenie przez dyrekcję szkoły, n-la odpowiedzialnego za SU i dyżury na korytarzu m dyrekcja szkoły, n-1 odpowiedzialny 2. Motywowanie uczniów do dbałości o higienę osobistą IX każdego roku szkolnego - zorganizowanie godzin wychowawczych poświęconych higienie osobistej ucznia klas - częste informowanie rodziców o stanie czystości uczniów w czasie zebrań i indywidualnych rozmów - nawiązanie współpracy z przedstawicielami firm kosmetycznych celem pozyskania materiałów reklamowych przeznaczonych dla młodzieży - broszur, próbek kosmetyków, podpasek, wkładek, filmów itp. -profilaktyka higieny jamy ustnej (pogadanki, lekcje wychowawcze, lekcje przyrody, fluoryzacja, lakowanie), dyrekcja szkoły, nauczyciele, Pielęgniarka szkolna,, pedagog, nauczyciel 3. Działania profilaktyczne mające na celu zapobieganie chorobom zakaźnym str. 4
- projekcja filmów poświęconych tematyce chorób zakaźnych, pogadanki - analiza artykułów poświęconych chorobom brudnych rąk" i chorobom przenoszonym drogą płciową ZESPÓŁ SZKÓŁ W OTYNIU n-1 wdż, biologii, przyrody, Pielęgniarka szkolna, n-le biologii, przyrody, I semestr każdego roku szkolnego - objęcie uczniów akcją szczepień ochronnych Pielęgniarka szkolna 4. Promowanie wśród uczniów racjonalnego odżywiania - zapewnienie uczniom możliwości korzystania z Dyrekcja szkoły posiłków na stołówce - pozyskanie środków na dofinansowanie obiadów dla dzieci z rodzin najuboższych - liczenie kalorii, analiza piramidy pokarmowej oraz układanie jadłospisu podczas lekcji przyrody, biologii i techniki Dyrekcja szkoły, nauczyciele, n-le przyrody, biologii, techniki, Akcja dla kl. 1 3 Śniadanie daje moc Akcje promujące jedzenie owoców i warzyw - zorganizowanie pokazu żywieniowego podczas lekcji techniki, akcje SU n-le techniki, SU Programy rządowe i rekomendowane przez UE 5. Szerzenie wiedzy na temat wpływu środowiska na życie i zdrowie człowieka - udział uczniów w akcji Sprzątanie Świata i Dnia Ziemi - Przygotowanie przez uczniów referatów dotyczących ekologii i ochrony środowiska - zorganizowanie konkursów plastycznych o tematyce ekologicznej - udział uczniów w akcji zbiórki i segregacji surowców wtórnych - udział uczniów w konkursach wiedzy o tematyce ekologicznej Dyrekcja szkoły,, n-le przyrody, biologii n-le przyrody, biologii, geografii n-le plastyki i sztuki, przyrody, wwwwwwwwwww n-le przyrody, biologii 6. Kształtowanie zdrowej osobowości" pod względem emocjonalnym, psychicznym oraz społecznym. - przeprowadzenie godzin wychowawczych dotyczących agresji, asertywności i tolerancji - organizowanie spotkań integracyjnych nauczycieli z rodzicami - zapoznanie uczniów z zasadami właściwego zachowania w miejscach publicznych oraz szkole pedagog Dyrekcja szkoły,, nauczyciele nauczyciele str. 5
- współudział uczniów w tworzeniu i nowelizacji prawa szkolnego ZESPÓŁ SZKÓŁ W OTYNIU Dyrekcja szkoły, opiekun SU Wg potrzeb - przeprowadzenie godzin wychowawczych poświęconych nauce właściwej komunikacji międzyludzkiej - zorganizowanie cyklu spotkań z przedstawicielami samorządu w celu przedyskutowania ciekawych zmian w szkole Opiekun SU, nauczyciele każdego roku szkolnego - częste rozmowy z uczniami, którzy używają wulgaryzmów i nie przestrzegają podstawowych zasad współżycia nauczyciele, dyrekcja Wg potrzeb 7. Działania mające na celu dbałość o właściwy rozwój fizyczny, kondycję i poprawę postawy ucznia - organizowanie ch imprez sportowych Nauczyciele w-f, dyrekcja szkoły - zapewnienie uczniom aktywnego udziału w Nauczyciele w-f, różnego typu zawodach na różnych szczeblach dyrekcja szkoły - organizowanie wycieczek pieszych, autokarowych, rajdów, zielonych szkół i lekcji w nauczyciele terenie Zapoznanie rodziców z problemami zdrowotnymi uczniów na podstawie badań okresowych i obserwacji ucznia - rozmowy z lekarzem, pielęgniarką szkolną, n-lem w-f na temat aktywnego odpoczynku na świeżym powietrzu - organizowanie zajęć pozalekcyjnych sportowych oraz dyskotek n-le w-f, pielęgniarka szkolna, n-le, lekarz, pielęgniarka Wg potrzeb n-le w-f, S U,, - prowadzenie akcji w kl. 1 3 SP Lekki tornister pi (pogadanka, ważenie tornistrów) pielęgniarka II. Obszar działania PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ, PRZECIWDZIAŁANIA PRZESTĘPCZOŚCI NIELETNICH I ZAPOBIEGANIA ZJAWISKOM NIEPOŻĄDANYM 1. Zapoznanie uczniów z rodzajami uzależnień występujących we współczesnym świecie - prezentowanie filmów na temat wszelkich uzależnień pedagog - uzupełnianie biblioteczki dotyczącej rodzajów uzależnień - przeglądanie i omawianie artykułów z prasy na godzinach wychowawczych i lekcjach języka polskiego - organizowanie akcji na temat: Alkohol - przyczyny i skutki uzależnień", udział w ogólnopolskiej akcji Zachowaj trzeźwy umysł pedagog, dyrekcja szkoły n- le języka polskiego Pedagodzy dyrekcja szkoły Na bieżąco W każdym roku m str. 6
- propagowanie wiedzy o substancjach uzależniających i zagrożeniach związanych z ich używaniem (narkotyki, leki, dopalacze) Pedagodzy,, n-ele w-f, biologii, chemii 2. Zapoznanie uczniów ze skutkami wszelkich uzależnień i omówienie sposobów ich zapobiegania. - przeprowadzenie cyklu spotkań z lekarzem i Dyrekcja szkoły, Wg potrzeb pielęgniarką, poświęconych skutkom uzależnień - dyskusja w gronie klasy na powyższy temat w Wg potrzeb czasie godzin wychowawczych - projekcja filmów o tej tematyce pedagog n-1 informatyki Wg potrzeb 3. Wyrabianie właściwych nawyków dotyczących spędzania wolnego czasu - częste dyskusje na temat form spędzania wolnego czasu - organizowanie wyjazdów do kina, na spektakle teatralne, do muzeum - propagowanie wśród uczniów czytelnictwa (konkursy czytelnicze) Bibliotekarz - organizowanie wycieczek krajoznawczych n-l geografii,, rodzice - częste organizowanie rozgrywek sportowych na n-le w-f terenie szkoły - udział uczniów w międzych zawodach n-le w-f, dyrekcja sportowych szkoły Wg potrzeb 4. Zorganizowanie różnych form spędzania wolnego czasu - przeprowadzenie godzin wychowawczych poświęconych czynnemu wypoczynkowi - organizowanie dyskotek i zabaw ch n-le, opiekun SU - aktywny udział młodzieży w wycieczkach n- oraz turniejach sportowych le w-f - współpraca z GCK celem Dyrekcja szkoły, n- włączenia uczniów w życie kulturalne le środowiska - udział uczniów w spektaklach teatralnych, projekcjach filmów, programach edukacyjnych n-le języka polskiego, 5. Rozwijanie u uczniów asertywności - uświadomienie uczniom konieczności kształtowania w sobie postaw asertywnych nauczyciele - ćwiczenie asertywności poprzez odgrywanie scenek rodzajowych 6. Ograniczenie zjawiska wagarowania uczniów - zapoznanie uczniów ze Szkolnym Systemem Oceniania Zachowania IX każdego roku szkolnego i na bieżąco str. 7
- profilaktyczne rozmowy z rodzicami na temat skutków wagarowania; miesięczne rozliczanie nieobecności i wyjaśnianie ewentualnych nieprawidłowości, szczegółowa weryfikacja usprawiedliwień pisanych przez rodziców i opiekunów. - systematyczna kontrola dziennika elektronicznego Librus ZESPÓŁ SZKÓŁ W OTYNIU Dyrekcja szkoły, wychowawca, - stworzenie grup pomocy koleżeńskiej w nauce uczniom mającym trudności Wg. potrzeb - w trosce o bezpieczeństwo wychowanków: organizowanie różnych form spędzania Dnia Wagarowicza Dyrekcja szkoły, III każdego roku szkolnego 7. Zapoznanie rodziców z podstawowymi wiadomościami dotyczącymi uzależnień grożących ich dzieciom. - popularyzacja wiedzy dotyczącej uzależnień czyhających na dzieci - przygotowanie pogadanek z rodzicami w czasie zebrań z wychowawcą klasowym - uświadomienie konieczności wczesnego zapobiegania trudnym sytuacjom na płaszczyźnie dziecko - rodzic Pedagodzy I/II semestr 8. Zapoznanie rodziców i nauczycieli z pierwszymi sygnałami wpływu narkotyków i dopalaczy na młodego człowieka. - zwrócenie uwagi na pierwsze sygnały ostrzegawcze (zmiany w zachowaniu i wyglądzie zewnętrznym) - podanie rodzicom telefonów i adresów poradni, w których rodzice mogliby szukać fachowej pomocy - indywidualne rozmowy wychowawców i nauczycieli z uczniami Pedagodzy pielęgniarka 9. Otoczenie opieką uczniów, u których występują zachowania ryzykowne Dyrekcja szkoły,, - spotkania z rodzicami uczniów mających problemy - kierowanie uczniów do placówek służących fachową pomocą Pedagodzy, dyrekcja III. Obszar działania - Edukacja kulturalnego zachowania (normy zachowań w domu, w szkole, w miejscach publicznych) str. 8
Problem Zadania Formy i metody interwencji profilaktycznej Wulgaryzmy 1. Rozpoznanie problemów wśród uczniów. ankieta Realizator Pedagodzy, klas Proponowany termin realizacji 2. Lekcja savoir vivru ". godz. wych. poświęcone tematowi dobrego zachowania Wychowawcy klas Zgodnie z planem wych. klasy Niewłaściwe zachowanie 3.. Egzekwowanie odpowiedniego ubioru uczniów, (np.na uroczystościach ch oraz lekcjach w-f i zajęciach sportowych). brak właściwego stroju zostanie odnotowany w dzienniku klasowym (uwagi o zachowaniu ucznia) Opiekun Samorządu Uczniowskiego Nauczyciele, Na bieżąco 4. Informowanie rodziców o niestosownym zachowaniu dzieci. zebrania, rozmowy indywidualne Wychowawcy klas, W miarę potrzeb Tematyka lekcji wychowawczych dotyczących problemu wulgaryzmu i kultury osobistej: 1. Przyjaźń. 2. Tolerancja. 3. Jak porozumiewać się? 4. Porozumiewam się z ludźmi - ale jak? 5. Empatia. IV. Obszar działania Edukacja dla bezpieczeństwa (świadome przeciwdziałanie zjawiskom agresji oraz innym formom przemocy). Problem Zadania Formy i metody interwencji profilaktycznej Realizator Proponowany termin realizacji str. 9
Agresja 1. Pedagogika zabawy jako element redukujący poziom napięcia, a związku z tym agresji. ZESPÓŁ SZKÓŁ W OTYNIU - rozpoczynanie godzin wychowawczych zabawą (zajęciami) integracyjnymi, - 2. Integracja uczniów na poziomie szkoły. 3. Konsekwentne i systematyczne reagowanie na każdy przejaw agresji i przemocy. 4. Edukacja filmowa. 5. Organizacja zajęć warsztatowych dotyczących przemocy i agresji. - organizacja wycieczek, ognisk, dyskotek ch, - pracownicy szkoły obserwują zachowania agresywne uczniów i reagują na nie, - projekcje filmów na godz. wych. - warsztaty prowadzone przez osoby profesjonalnie przygotowane - wszyscy nauczyciele - wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły - klas - dyrekcja szkoły - zgodnie z potrzebami - cały rok - zgodnie z planem wych. klasy - w miarę potrzeb i możliwości finansowych 6. Współpraca z policją, sądem rodzinnym, kuratorami sądowymi, GOPS - dyrekcja szkoły,, 7. Wyznaczenie dyżurów uczniowskich i nauczycielskich - dyrekcja szkoły, SU Tematyka lekcji wychowawczych dotyczących problemu agresji: 1. Co to znaczy człowiek szczęśliwy"? 2. Pozytywne myślenie - co mi to daje? 3. Z agresją stykamy się wszyscy. 4. Rozwiązywanie konfliktów to wielka sztuka. 5. Zmieniam siebie. 6. Ważne słowo AKCEPTACJA. str. 10
V. Obszar działania - Kształtowanie pozytywnych postaw i umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych Problem Zadania Formy i metody interwencji profilaktycznej Realizator Proponowany termin realizacji 1. Pomoc w organizowaniu dożywiania dzieci na terenie szkoły. ciepłe posiłki w szkole refundowane przez OPS i sponsorów Pedagodzy, dyrekcja Na bieżąco UZYSKANIE POMOCY 2. Pomoc socjalna (rzeczowa) uczniom w trudnej sytuacji materialnej. udzielanie pomocy rzeczowej w formie np. paczek świątecznych, bezpłatnych obiadów Pedagodzy, dyrekcja, Rada Rodziców Zgodnie z potrzebami 3. Pomoc w zdobyciu stypendium. udzielanie pomocy w uzyskaniu stypendium Pedagodzy, dyrekcja Zgodnie z potrzebami 1. Zapoznanie z procedurami postępowania w stosunku do ucznia znajdującego się pod wpływem alkoholu, narkotyków i dopalaczy. na godz. wych. Wychowawcy klas Zgodnie z planem wych. klasy NIEZNAJO- MOŚĆ PRAWA 2. Jakie są skutki przestępczości nieletnich? 3. Zapoznanie młodzieży ze skutkami palenia papierosów przez osoby nieletnie w miejscach publicznych. spotkanie z policjantem, kuratorem sądowym, na godz. wych. Pedagodzy dyrekcja Pedagodzy Wg potrzeb Wg potrzeb 4. Przedstawienie młodzieży procedur postępowania w przypadku łamania zasad dotyczących przemocy. spotkanie z policjantem, kuratorem sądowym, Pedagodzy dyrekcja Wg potrzeb str. 11
VI. Obszar działania - zasady współpracy Rodziców, Rady Pedagogicznej, instytucji wspierających działalność profilaktyczną szkoły. Problem Zadania Formy i metody interwencji profilaktycznej Realizator Proponowany termin realizacji 1.Współpraca wychowawców klas, nauczycieli i pedagogów ch. częste rozmowy wych. klas, pedagogów i innych nauczycieli w celu podejmowania wspólnych zadań wych, uwrażliwienie rady pedagogicznej na przejawy przemocy, Pracownicy szkoły Dyrekcja szkoły Na bieżąco Zgodnie z potrzebami WSPÓŁPRACA 2. Współpraca z rodzicami. przekazywanie informacji na temat zachowania się uczniów na lekcjach, Nauczyciele uczący w danej klasie Na bieżąco 3. Współpraca z instytucjami na rzecz profilaktyki. wskazywanie rodzicom potrzeb stałej współpracy z wychowawcami, organizowanie spotkań rodziców - wspólne zastanawianie się nad przyczynami i sposobami eliminowania niewłaściwych postaw, bieżące informowanie rodziców o zachowaniu się ich dzieci, zapoznanie się oraz udostępnienie informatora zawierającego adresy i telefony instytucji, w których można uzyskać pomoc, Wychowawcy klas, Wychowawcy klas, Wychowawcy klas Pedagodzy Wychowawcy klas Zgodnie z potrzebami Zgodnie z potrzebami Na bieżąco str. 12
udział w przedsięwzięciach o charakterze środowiskowym, Dyrekcja, nauczyciele Na bieżąco kontynuacja współpracy z GOPS, Policją, Sądem, Parafią, Caritas, Poradnią, Psychologiczno- Pedagogiczną. Dyrekcja, nauczyciele Na bieżąco str. 13
MONITOROWANIE I EWALUACJA Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół w Otyniu będzie podlegał ciągłemu monitoringowi i ewaluacji, co najmniej raz w roku m, w zależności od sytuacji i potrzeb grup tworzących społeczność szkolną. Metody prowadzenia ewaluacji wynikać będą z charakteru podejmowanych działań, warunków i okoliczności, w których te działania będą realizowane. Zmiany i poprawki w Szkolnym Programie Profilaktyki zostały zatwierdzone na Radzie Pedagogicznej dnia... Zmian i poprawek dokonał zespół w składzie: - A. Kurek - E. Marciniak - A. Smolicz - B. Zawalna str. 14