PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ W STARYM KUROWIE Do wychowania dziecka potrzeba morza miłości i oceanu cierpliwości Janusz Korczak 1
I. PODSTAWA PRAWNA SZKOLNEGO PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO - Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r. Ustawa o Systemie Oświaty z dnia 7 września1991r. z późniejszymi zmianami Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych Konwencja o Prawach Dziecka Podstawa Programowa Statut Szkoły Podstawowej w Starym Kurowie Program Profilaktyczny Szkoły Podstawowej w Starym Kurowie ZAŁOŻENIA PROGRAMU Szkolny Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej w Starym Kurowie stanowi wytyczne do pracy wychowawczej. Kierowany jest do dyrekcji szkoły, pedagoga szkolnego, wychowawców klas, nauczycieli przedmiotów, Samorządu Uczniowskiego, pracowników administracyjnych szkoły, rodziców oraz organizacji i instytucji wspomagających pracę szkoły. Realizując zadania programu wychowawczego pracownicy szkoły wspólnie z rodzicami będą: tworzyć bezpieczne i przyjazne środowisko szkolne, rozwijać w uczniach dociekliwość poznawczą ukierunkowaną na zdobywanie wiedzy, rozwijać świadomość życiowej użyteczności poszczególnych przedmiotów szkolnych i całej edukacji na danym etapie, 2
uczyć efektywnego współdziałania w zespole i pracy w grupie, dostrzegać w każdym uczniu ukryte możliwości i zdolności i rozwijać je, aby uczeń był kreatywny i miał świadomość wartości swoich działań twórczych, przygotowywać uczniów do życia we współczesnym świecie poprzez ukazywanie różnych aspektów życia społecznego wraz z jego zagrożeniami, doprowadzać do uzyskania przez uczniów takich kompetencji, które jako absolwentowi szkoły podstawowej będą niezbędne do osiągnięcia sukcesu w szkole wyższego stopnia, pomagać uczniom w rozpoznawaniu wartości, ich hierarchizacji oraz dokonywaniu wyborów, inspirować odpowiednie procesy wychowawcze polegające na eliminacji negatywnych i aspołecznych zachowań, wypracowywać warunki do jak najbardziej optymalnej współpracy z rodzicami, szanować godność każdego wychowanka i przestrzegać jego praw, kształtować postawy patriotyczne i kultywować tradycje szkolne, lokalne, narodowe, współtworzyć życzliwą, serdeczną atmosferę w szkole na drodze wzajemnego szacunku, WSPÓŁPRACA WYCHOWAWCZA Z RODZICAMI Wychowanie młodego człowieka rozpoczyna się w domu rodzinnym. Rodzice są pierwszymi i najważniejszymi wychowawcami swoich dzieci. Nauczyciele wspierają rodziców w procesie wychowawczym. Działania wychowawcze naszej szkoły są zgodne z wolą i przekonaniami rodziców i odbywają się w duchu poszanowania godności osobistej i tolerancji. Rodzice: uczestniczą w wychowawczych zadaniach szkoły, współtworzą program wychowawczy i profilaktyki, wspierają nauczycieli we wszystkich działaniach na rzecz podniesienia jakości nauczania i wychowania oraz poprawy warunków nauki uczniów, aktywnie i świadomie uczestniczą w budowaniu partnerstwa: rodzina- szkoła- środowisko lokalne, pomagają w organizowaniu wycieczek i imprez szkolnych, rzetelnie informują wychowawców o stanie zdrowia dziecka i przyczynach jego nieobecności, dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci, ściśle współpracują ze szkołą w sprawach wychowania i kształcenia dzieci. 3
IV. CELE WYCHOWAWCZE SZKOŁY Główne cele wychowawcze szkoły: 1. Wszechstronny rozwój ucznia we wszystkich sferach jego osobowości (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym). 2. Budowanie pozytywnych więzi uczuciowych: przyjaźni, szacunku, tolerancji, empatii. 3. Przygotowanie do życia i aktywnego udziału w grupie i w społeczeństwie. 4. Rozwijanie postaw patriotycznych i obywatelskich. 5. Zapewnienie uczniom możliwości zdobycia wiedzy i umiejętności. 6. Nabywanie umiejętności dbania o swoje zdrowie. 7. Dbanie o poczucie bezpieczeństwa dzieci. V. CELE SZCZEGÓŁOWE, ZADANIA I FORMY REALIZACJI CELE SZCZEGÓŁOWE: umożliwienie rozwoju własnych uzdolnień i zainteresowań dostrzeganie w każdym uczniu ukrytych możliwości oraz zdolności i rozwijanie ich wyrównywanie szans uczniów niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w oddziałach ogólnodostępnych i integracyjnych kultywowanie tradycji europejskich, narodowych, religijnych, rodzinnych 4
uczenie szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz przygotowanie do życia w rodzinie, w społeczności i w państwie VI. FORMY REALIZACJI: organizowanie konkursów przedmiotowych i artystycznych indywidualna praca z uczniem zdolnym indywidualna praca z uczniem ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi organizowanie różnorodnych wydarzeń (spotkań, uroczystości, inscenizacji, wycieczek) prezentacja osiągnięć uczniów (wystawy prac uczniów) udział w projektach edukacyjnych wyrównujących szanse uczniów współpraca z rodzicami zajęcia korekcyjno- kompensacyjne, wyrównawcze, logopedyczne, rewalidacyjne terapeutyczne, gimnastyka korekcyjna koła zainteresowań współpraca z różnymi instytucjami 5
VII. RAMOWA TEMATYKA ZADAŃ WYCHOWAWCZYCH A. Plan działań wychowawczych dla klas I-III Cele i efekty działań wychowawczych Sposób realizacji Odpowiedzialni Ewaluacja 1. Miejsce dziecka w grupie wybór samorządu klasowego rówieśniczej i nauka działania w grupie: poczucie przynależności do danej klasy zabawy integrujące zespół klasowy organizowanie imprez szkolnych i klasowych (ślubowanie klas pierwszych, klasowe ognisko, zabawa andrzejkowa, Mikołajki, Wigilia, Bal Karnawałowy, Powitanie Wiosny) i uroczystości wychowawcy klas I-III obserwacja wyrażanie potrzeb działania klasowych oraz wycieczek turystyczno w grupie rówieśniczej krajoznawczych po najbliższej okolicy współtworzenie i respektowanie norm grupowych współodpowiedzialność za działania grupy 6
2. Poznawanie i przestrzeganie norm dobrego zachowania w środowisku podejmowanie tematyki na zajęciach integracyjnych szkolnym poprzez opowiadania, scenki rodzajowe, dramę, i rodzinnym: rozmowę nauczającą prezentacja symboli narodowych i godnego okazywanie w słowach, działania szacunku wobec dorosłych, rówieśników i młodszych nawykowe stosowanie zwrotów grzecznościowych poznanie symboli narodowych i nabycie umiejętności zachowania się wobec nich znajomość i stosowanie obowiązujących zasad korzystania z telefonów komórkowych na terenie szkoły przestrzeganie Regulaminu Szkoły zachowania się wobec nich; nauka hymnu państwowego, postawy i szacunku wobec flagi i godła państwowego, szacunek dla sztandaru szkolnego zapoznanie uczniów i rodziców z Regulaminem Szkoły i konsekwencjami nieprzestrzegania jego wytycznych przybliżanie dzieciom tematyki związanej z korzystaniem z telefonów komórkowych poprzez zajęcia plastyczne, techniczne wychowawcy klas I- III, katecheta wychowawcy obserwacja, rozmowa z wychowankami; wyniki konkursu; obserwacja uczniów podczas uroczystości szkolnych. analiza dokumentów odnośnie noszenia jednolitego stroju i ich schludnego wyglądu dyrektor szkoły 7
3. Kształcenie umiejętności zachowania się w sytuacjach trudnych: zapoznanie z dokumentami szkoły: statusem regulaminem ucznia, regulaminem oceniania znajomość i rozumienie pojęć stosowane do wieku: norma, prawo, obowiązek, tolerancja, godność świadomość własnych praw, instancji, do których można zwrócić się o pomoc dostrzeganie różnic między ludźmi i ich akceptowanie rozróżnianie dobra i zła w systemach dziennych i klasyfikowania, wewnątrzszkolnymi zasadami oceniania podejmowanie tematyki poprzez stosowanie scenek sytuacyjnych, dramy, rozmów nauczających, prac plastycznych, innych ćwiczenia asertywności wychowawcy klas I- III wychowawcy klas I-III, funkcjonowanie systemu kar i nagród w szkole. obserwacja, przegląd twórczości plastycznej; i odpowiednie reagowanie umiejętność domawiania katecheta w dopuszczalnych społecznie formach. 8
B. Plan działań wychowawczych dla klas IV-VI Cele i efekty działań wychowawczych Sposób realizacji Odpowiedzialni Ewaluacja 1. Rozwijanie samorządnej działalności uczniów: wybór samorządu klasowego i szkolnego, zrozumienie pojęcia opracowanie planu SU samorządność poprzez działanie wszystkich uczniów w klasie i w szkole rozwijanie poczucia odpowiedzialności za sprawy klasy i szkoły ustalenie obowiązków uczniów, w tym związanych ze sposobem korzystania z telefonów wypracowanie i stosowanie procedury odwoławczej w wypadku naruszenia praw i obowiązków ucznia współudział uczniów w organizacji i przebiegu imprez i uroczystości szkolnych realizacja tematyki na godzinach do dyspozycji wychowawcy organizowanie apeli porządkowych konsekwentne egzekwowanie stosowania się do reguł obowiązujących w szkole dyrekcja szkoły, wychowawcy klas IV VI, opiekunowie SU protokoły zebrań SU, analiza zapisów w klasowych zeszytach obserwacji 9
komórkowych na terenie szkoły oraz z noszeniem jednolitego stroju, a także sankcji w przypadku ich nieprzestrzegania przestrzeganie zasad obowiązujących w szkole na zajęciach i w czasie przerw stosowanie zasad szkolnej demokracji 2. Kształcenie umiejętności ćwiczenia komunikacji werbalnej i niewerbalnej, komunikowania się parafraza, z rówieśnikami i dorosłymi: kształtowanie pozytywnych relacji między rówieśnikami ustalenie norm postępowania poznanie i stosowanie w praktyce zasad aktywnego słuchania opanowanie umiejętności jasnego trening asertywności na godzinach do dyspozycji wychowawcy realizacja treści ścieżek edukacyjnych: edukacja czytelnicza i medialna, wychowanie do życia w rodzinie ćwiczenie empatii, aranżowanie sytuacji problemowych wychowawcy klas IV VI, pedagog, psycholog, wychowawcy, nauczyciel polonista, historyk stworzenie tematyki godzin wychowawczych na dany rok i konstruktywnego formułowania 10
własnych wypowiedzi opanowanie umiejętności bezpośredniego i otwartego wyrażania swoich próśb, oczekiwań i sądów opanowanie umiejętności rozumienia uczuć innych 3. Poznanie swoich mocnych i słabych podkreślanie mocnych i słabych stron przez nauczyciele analiza tematyki stron oraz praca nad nimi: nauczyciela wychowawcę i nauczycieli poszczególnych godzin do rozwijanie zdolności, talentów i predyspozycji każdego ucznia efektywne wykorzystanie wolnego czasu nabycie umiejętności obiektywnej oceny własnego postępowania kształtowanie umiejętności pozytywnego myślenia o sobie poszczególnych przedmiotów stosowanie aktywnych metod na godzinach do dyspozycji wychowawcy, mających na celu poznanie samego siebie trening asertywności realizacja ścieżki czytelniczej i medialnej uwzględnienie w tematyce godzin do dyspozycji wychowawcy problemu masmediów przedmiotów, wychowawcy klas IV VI, nauczyciel bibliotekarz wychowawcy świetlicy dyspozycji wychowawcy, zapis w dziennikach lekcyjnych nabycie świadomości własnych wad 11
i zalet akceptacja siebie, dostrzeganie wpływu innych na kształtowanie osobowości, wykształcenie postawy krytycyzmu wobec wzorców propagowanych w środkach masowego przekazu 4. Wdrażanie do planowania własnych działań podejmowanie tematyki na godzinach do dyspozycji wychowawcy klas j. w. i przewidywania ich skutków: wychowawcy, zajęciach humanistycznych, IV VI, zrozumienie potrzeby wyznaczania sobie celów i dążenie do ich osiągnięcia ukazanie możliwości realizowania się w różnych zawodach, planowanie własnej przyszłości, kariery zawodowej godzinach świetlicowych organizowanie spotkań z przedstawicielami niektórych zawodów, np. z policjantem, lekarzem, stomatologiem, leśnikiem, urzędnikiem propagowanie właściwego korzystania z telefonów komórkowych i sprzętu elektronicznego. wychowawcy świetlicy, nabycie umiejętności dokonania samokontroli 12
i samooceny kształtowanie umiejętności właściwego zachowania się 5. Kształtowanie postaw spotkanie z pielęgniarką szkolną (badania bilansowe, wychowawcy klas wyniki prozdrowotnych sprawdzanie czystości, pogadanki na temat higieny IV VI, nauczyciel konkursów, i ekologicznych: poznanie zasad dotyczących higieny osobistej, zdrowego żywienia i higieny pracy oraz zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu spowodowanymi nieodpowiednim odżywianiem zapoznanie z rolą sportu, wypoczynku osobistej) udział w konkursach i akcjach ekologicznych, np. Sprzątanie świata organizowanie Dnia Sportu, organizowanie wycieczek krajoznawczych dokarmianie zimą zwierząt pielęgnowanie roślin na terenie szkoły obserwowanie świata roślin i zwierząt, np. kółko przyrodnicze, przyrody, nauczyciele wychowania fizycznego sprawozdania z akcji ekologicznych przeprowadzanych na terenie szkoły i rozwijania zainteresowań rozwijanie postaw proekologicznych, wyrabianie wrażliwości i poczucia obowiązku wobec przyrody 13
6. Kultywowanie tradycji i kultury realizacja treści edukacji regionalnej i dziedzictwa nauczyciel historii, wyniki środowiska lokalnego kulturowego w regionie wychowawcy konkursów, dostrzeganie własnych korzeni i swojego miejsca na ziemi poznanie elementów historii organizowanie wycieczek krajoznawczych zapoznanie z księgozbiorem regionalnym w bibliotece nauczyciel przyrody, bibliotekarz sprawozdania i kultury najbliższego środowiska 7. Ukazanie roli rodziny w życiu poruszanie tematyki godzin wychowawczych wychowawcy, analiza tematyki człowieka: realizacja treści ścieżki wychowanie do życia nauczyciele godzin do przekonanie o nadrzędnej roli rodziny w życiu każdego człowieka funkcje rodziny wspieranie rodziców w procesie wychowania w rodzinie, edukacja regionalna dziedzictwo kulturowe w regionie pogadanka, rozmowa nauczająca na zajęciach języka polskiego, historii, przyrody, wykonanie drzewa genealogicznego poszczególnych przedmiotów dyspozycji wychowawcy, wytwory uczniów. poznanie praw i obowiązków dziecka oraz rodziców uświadomienie konieczności dostosowania swoich potrzeb z możliwościami rodziców 14
omówienie wpływu atmosfery rodzinnej na funkcjonowanie człowieka 8. Współdziałanie z rodzicami w procesie wychowania. współpraca z rodzicami w zakresie wychowania dzieci, działalność Rady Rodziców, spotkania z rodzicami, wspólne imprezy, np. zabawa integracyjna, Udział rodziców w przedstawieniach i uroczystościach szkolnych. dyrekcja, wychowawcy klas, Rada Rodziców. VIII. EWALUACJA PROGRAMU Program wychowawczy poddawany jest ustawicznej ewaluacji i weryfikowany według potrzeb ma charakter otwarty. NARZĘDZIA EWALUACJI: obserwacja (wychowawcy klas) rozmowy diagnozujące z uczniami 15
rozmowy diagnozujące z rodzicami analiza dokumentów obserwacja i ocena zachowań Zatwierdzony na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 22. 11. 2012. Zatwierdzony na posiedzeniu Rady Rodziców w dniu 15. 11. 2012. Omówiony na spotkaniu z przedstawicielami Samorządu Uczniowskiego w dniu 21.11.2012. 16