RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ przeprowadzonej w SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO-WYCHOWAWCZYM im. POLSKICH OLIMPIJCZYKÓW W WARLUBIU w roku szkolnym 2013/2014

STRUKTURA RAPORTU 1. Cel ewaluacji wewnętrznej w roku szkolnym 2013/2014. 2. Zakres, przedmiot badań. 3. Źródła pozyskiwania informacji o obszarach objętych badaniami. 4. Techniki i narzędzia diagnostyczne wykorzystane w badaniach. 5. Osoby/zespoły odpowiedzialne za przeprowadzenie ewaluacji wewnętrznej. 6. Harmonogram działań. 7. Wybrana populacja wśród której zostały przeprowadzone badania. 8. Kryteria ewaluacji. 9. Pytania kluczowe. 10. Analiza zebranych informacji z badań. 11. Wnioski końcowe i rekomendacje do dalszej pracy. 12. Załączniki- wzory ankiet.

1. CEL EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ w roku szkolnym 2013/2014 Celem działalności ewaluacyjnej w roku szkolnym 2013/2014 było przeprowadzenie badań i pozyskanie informacji dotyczących: - poczucia bezpieczeństwa wśród uczniów, - wiedzy uczniów w zakresie pożądanych zachowań, - sposobów diagnozowania zachowania uczniów, - podejmowania, oceny skuteczności i modyfikacji działań wychowawczych mających na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. 2. ZAKRES, PRZEDMIOT BADAŃ Obszar I,, Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej placówki Wymaganie 1.3,,Respektowane są normy społeczne Wymagania na poziomie D: - Uczniowie czują się w placówce bezpieczni. - W placówce diagnozuje się zachowania uczniów. - W placówce podejmowane są działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Wymagania na poziomie B: - Uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. - W placówce analizuje się podejmowane działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań, ocenia się ich skuteczność oraz modyfikuje w razie potrzeb.

ŹRÓDŁA POZYSKIWANIA INFORMACJI O OBSZARACH OBJĘTYCH BADANIAMI: informacje uzyskane z ankiet oraz wywiadu 4. TECHNIK I NARZĘDZIA DIAGNOSTYCZNE WYKORZYSTANE W BADANIACH: TECHNIKI: ankietowanie, wywiad NARZĘDZIA: kwestionariusze ankiet oraz wywiadu, 5. OSOBY/ZESPOŁY ODPOWIEDZIALNE ZA PRZEPROWADZENIE EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ W ROKU SZKOLNYM 2013/2014: Do pracy nad przeprowadzeniem ewaluacji wewnętrznej w placówce w roku szkolnym 2013/14 Dyrektor zaangażował następujące zespoły nauczycielskie: Zespół dydaktyczny, Zespół ewaluacyjny. Szczegółowe zadania zespołów zebrane zostały w harmonogramie działań. Wybór przedmiotu badań dokonany został przez wszystkich członków Rady Pedagogicznej.

6. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ TERMIN DZIAŁANIA ODPOWIEDZIALNI IX 2013 Działania wstępne wybór członków zespołu, analiza rozporządzeń, opracowanie planu pracy, Zespół ewaluacyjny IX 2013 Wybór przedmiotu badań- ustalenie obszaru badań na rok szkolny 2013/2014 Dyrektor, Zespół ewaluacyjny po konsultacji z wszystkimi zespołami IX/X 2013 Przygotowanie projektu ewaluacji wewnętrznej (ustalenie celów i przedmiotu badań, opracowanie pytań kluczowych, kryteriów),sporządzenie harmonogramu działań, przydział obowiązków związanych z przeprowadzeniem badań, Zespół ewaluacyjny XI 2013 Dobór źródeł, próby badawczej metod, technik oraz opracowanie narzędzi diagnostycznych, Zespół ewaluacyjny XI/XII 2013 Przeprowadzenie badań, zbieranie informacji i ich wstępne opracowanie. Zespół dydaktyczny I 2014 Analiza informacji, wyciąganie wniosków rejestr słabych i mocnych stron, rekomendacje. Zespół ewaluacyjny II 2014 Sporządzenie raportu z badań. Zespół ewaluacyjny III/IV 2014 Przedstawienie raportu Dyrektorowi,Radzie Pedagogicznej i Radzie Rodziców oraz SU Zespół ewaluacyjny

7. WYBRANA POPULACJA WŚRÓD, KTÓREJ PRZEPROWADZONE ZOSTAŁY BADANIA Badania przeprowadzone zostały wśród populacji grona pedagogicznego, uczniów/ wychowanków internatu, rodziców. 8. KRYTERIA EWALUACJI (wartość, jakość danego obszaru na podstawie, których powstały pytania kluczowe): Uczniowie czują się w placówce bezpiecznie i wiedzą jakiego zachowania się od nich oczekuje. W placówce diagnozuje się zachowania uczniów. W placówce podejmuje się działania wychowawcze i profilaktyczne mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz zachowań niepożądanych. Ocenia się skuteczność podejmowanych działań oraz dokonuje ewentualnych modyfikacji. 9. PYTANIA KLUCZOWE (pytania, na które szukano odpowiedzi podczas ewaluacji) Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie? Jakie zagrożenia (zachowania negatywne) są najczęściej wskazywane przez ankietowanych? Czy uczniowie wiedzą jakich zachowań się od nich oczekuje? Czy w placówce dokonuje się diagnozy sytuacji wychowawczej? Jakiego rodzaju działania wychowawcze podejmuje się w placówce w celu eliminowania rozpoznawanych zagrożeń? Jakiego rodzaju działania podejmuje się w placówce w celu wzmacniania pożądanych zachowań? W jaki sposób dokonuje się modyfikacji działań wychowawczych i profilaktycznych?

10. ANALIZA ZEBRANYCH INFORMACJI Z BADAŃ Analiza wyników ankiet przeprowadzonych wśród nauczycieli i wychowawców SOSW w Warlubiu. Badanie ankietowe wśród nauczycieli i wychowawców zostało przeprowadzone w styczniu 2014 r. i miało na celu pozyskanie informacji na temat respektowania norm społecznych przez uczniów naszej placówki. Badaniem objęto 25 nauczycieli i wychowawców. Do zebrania danych posłużył kwestionariusz ankiety. Wykorzystana w procesie badawczym ankieta składała się z 4 pytań, w tym 2 pytań półotwartych oraz 2 pytań zamkniętych. Wzór ankiety zamieszczony został w załączniku. Wszyscy badani przed rozpoczęciem badań zostali poinformowani o celach badań, sposobie wykorzystania ich wyników oraz całkowitej anonimowości uzyskanych informacji. ZESTAWIENIE ODPOWIEDZI NA POSZCZEGOLNE PYTANIA Jakie normy społeczne, zdaniem Pani/Pana, są najczęściej nie respektowane przez uczniów? Ankietowani nauczyciele wskazali zachowania uczniów łamiące powszechnie przyjęte normy społeczne. W pytaniu można było zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź. TABELA 1. Analiza odpowiedzi na pytanie nr 1 ankiety Zachowania uczniów Wybory nauczycieli % Agresja słowna 23 92% Agresja fizyczna 10 40% Narażanie innych na niebezpieczeństwo 1 4% Brak szacunku dla pracowników placówki 5 20% Niekulturalne zachowanie/postępowanie wobec innych 9 36%

Palenie papierosów 21 84% Niewłaściwe odnoszenie się do innych 12 48% Używanie wulgaryzmów 23 92% Niszczenie mienia szkoły 8 32% Inne 0 0% Do najczęstszych zachowań świadczących o nie respektowaniu przez uczniów norm społecznych nauczyciele i wychowawcy zaliczyli: agresję słowną (92%), używanie wulgaryzmów (92%), palenie papierosów (84%), niewłaściwe odnoszenie się do innych (48%), agresję fizyczną (40%), niekulturalne zachowanie/postępowanie wobec innych (36%), oraz niszczenie mienia szkoły (32%). W mniejszym stopniu zdaniem ankietowanych dochodzi wśród uczniów do braku okazywania szacunku dla pracowników szkoły (20%) i narażanie innych na niebezpieczeństwo (4%). Jakiego rodzaju działania wychowawcze podejmuje się w placówce w celu eliminowania złych zachowań? Na niewłaściwe zachowania uczniów badani nauczyciele i wychowawcy reagują, w następujący sposób: TABELA 2. Analiza odpowiedzi na pytanie nr 2 ankiety Ilość DZIAŁANIA WYCHOWAWCZE odp. % odp. Podpisywanie kontraktu 11 44% Rozmowa z pedagogiem 9 36% Rozmowa wychowawcza z uczniem 9 36% Rozmowa z rodzicami, szukanie wspólnego 7 28% rozwiązania problemu Rozmowa z wychowawcą 6 24% Ustne i pisemne uwagi 6 24% Organizowanie apeli porządkujących 5 20% Rozmowa z dyrektorem 3 12% Nagradzanie właściwych zachowań 3 12%

Spotkanie z psychologiem 3 12% Tworzenie świadomości norm społecznych poprzez 2 8% osobowość i postawę nauczyciela Rozmowy dyscyplinujące z zespołem 2 8% wychowawczym Zakaz wyjazdu na wycieczki szkolne 2 8% Obniżenie oceny z zachowania 2 8% Rozwijanie indywidualnych zainteresowań 1 4% Indywidualne podejście do każdego ucznia 1 4% Angażowanie do akcji społecznych, 1 4% przygotowywanie imprez Karanie złych zachowań poprzez zakaz korzystania 1 4% np. z komputera, wycieczki, oglądania TV Organizowanie spotkań z terapeutami, zajęć 1 4% profilaktycznych Spotkanie ucznia z klasowym zespołem 1 4% nauczycielskim Spotkanie z grupą 1 4% Pogadanki podczas godzin wychowawczych 1 4% Etapowe prowadzenie rozmowy (nauczyciel, wychowawca, pedagog, dyrektor) 1 4% Badani nauczyciele podejmują działania wychowawcze w celu eliminowania złych zachowań. Najczęściej reagują w następujący sposób: podpisywanie kontraktu (44%), rozmowa z pedagogiem (36%), rozmowa z uczniem (36%), rozmowa z rodzicami i szukanie wspólnego rozwiązania problemu (28%), rozmowa z wychowawcą (24%), organizowanie apeli porządkujących (20%). Jakiego rodzaju działania podejmuje się w placówce w celu wzmacniania zachowań pożądanych? Biorący udział w badaniu ankietowym nauczyciele wymienili następujące działania wychowawcze mające na celu wzmacnianie pożądanych zachowań:

TABELA 3. Analiza odpowiedzi na pytanie nr 3 ankiety Ilość odp. % odp. DZIAŁANIA WZMACNIAJACE ZACHOWANIA POŻĄDANE Nagroda za dobre zachowanie w postaci 17 68% wycieczek: do Aquaparku, na basen, do kina, CK Zamek, na kręgle Ustne i pisemne pochwały 13 52% System nagradzania (np. w formie dyplomów, 13 52% nagród rzeczowych, stypendia dla najlepszych uczniów) Realizacja programu profilaktyki i 3 12% wychowawczego szkoły, internatu Nieustanne rozmowy nauczyciela po każdym 2 8% incydencie Angażowanie uczniów do udziału w apelach i 2 8% uroczystościach szkolnych Spotkania z pedagogiem 2 8% Terapia indywidualna 1 4% Rozmowy indywidualne 1 4% Pogadanki 1 4% System punktowy oceny zachowania 1 4% Spotkania z psychologiem 1 4% Spotkania z dyrektorem 1 4% Rozmowy zbiorowe w klasie 1 4% Spotkania z policjantem 1 4% List pochwalny do rodziców 1 4% Pochwała w rozmowie z rodzicami 1 4% Lekcje wychowawcze 1 4%. Według badań, nauczyciele podejmują działania w celu wzmacniania zachowań pożądanych. Należą do nich przede wszystkim organizowanie za dobre zachowanie wycieczek szkolnych i wyjazdów jednodniowych (68%), ustne i pisemne pochwały (52%), stosowanie form zawartych w systemie nagradzania (52%), realizacja programu wychowawczego i profilaktycznego (12%), konsekwentne rozmowy wychowawcze z uczniem (8%), angażowanie uczniów do udziału w apelach i uroczystościach szkolnych (8%).

Czy powyższe działania oraz ich modyfikacja są Pani/Pana zdaniem, wystarczające? TAK NIE. Jeśli nie, proszę podać sposoby rozwiązań mogące wpłynąć na poprawę zachowań uczniów. Zdaniem 21 badanych nauczycieli (84%), którzy wybrali odp. TAK podejmowane przez szkołę działania przynoszą pożądany efekt wychowawczy. Troje ankietowanych (12%) nie wyraziło swojej opinii na ten temat. Natomiast jeden nauczyciel (4%) zaznaczył odpowiedź negatywną, stwierdzającą, że działania podejmowane przez placówkę mogące wpłynąć na poprawę zachowania uczniów są nie wystarczające. Zdaniem nauczyciela należy systematycznie i konsekwentnie respektować normy społeczne poprzez upominanie i stosowanie form grzecznościowych, a także organizować częściej apele porządkujące i dyscyplinujące. Analiza wyników ankiet przeprowadzonych wśród uczniów i wychowanków SOSW w Warlubiu. W badaniu udział wzięło 31 uczniów placówki.. Do zebrania danych posłużył kwestionariusz ankiety. Wszyscy ankietowani przed rozpoczęciem badań zostali poinformowani o celach ich przeprowadzenia, sposobie wykorzystania wyników oraz całkowitej anonimowości uzyskanych informacji. Na pytanie 1 : Czy czujesz się bezpiecznie w swojej szkole? 26 spośród ankietowanych (83%) udzieliło odpowiedzi twierdzącej. Pięcioro uczniów odpowiedziało negatywnie. Nikt nie wstrzymał się od głosu. W pytaniu drugim: Jak często spotykasz się w szkole z wymienionymi poniżej zachowaniami? zadaniem ankietowanych było określenie częstotliwości występowania w szkole zarówno zachowań pozytywnych, jak i negatywnych. Wyniki zebrane zostały w Tab.1

TABELA 1. Analiza odpowiedzi na pytanie nr 2 ankiety Lp ZACHOWANIA NIGDY ILOŚĆ ODP-% CZASAMI ILOŚĆ ODP-% 1. Bójki wśród uczniów 3-10% 22-71% 6-19% CZĘSTO ILOŚĆ ODP-% 2. Przezywanie (agresja słowna) 2-6% 14-45% 15-48% 3. Stosowanie form grzecznościowych (mówienie dzień dobry, proszę, przepraszam) 1-3% 14-45% 15-48% 4. Pomaganie innym 2-6% 16-52% 13-42% 5. Kradzieże 19-61% 10-32% 2-6% 6. Wymuszanie pieniędzy i innych 24-77% 6-19% 1-3% wartościowych rzeczy 7. Plucie 14-45% 8-26% 9-29% 8. Palenie papierosów 7-23% 7-23% 17-55% 9. Ucieczki z lekcji 2-6% 18-58% 11-35% 10. Punktualne przychodzenie na lekcję 3-10% 16-52% 12-39% 11. Spóźnianie się na lekcje 3-10% 20-65% 8-26% 12. Wykonywanie poleceń 2-6% 11-35% 18-58% nauczyciela/wychowawcy 13. Aktywne uczestnictwo w lekcji 1-3% 19-61% 11-35% 14. Odrabianie zadań domowych 1-3% 16-52% 14-45% 15. Używanie telefonów do nagrywania innych osób lub robienia zdjęć w celu zamieszczenia ich w internecie 27-87% 3-10% 1-3% 16. Aktywne uczestniczenie w 5-16% 8-26% 18-58% uroczystościach szkolnych/ apelach 17. Reprezentowanie placówki podczas 3-10% 14-45% 14-45% zawodów i konkursów pozaszkolnych 18. Niszczenie mienia szkoły 22-71% 8-26% 1-3% 19. Zmuszanie do agresji wobec innych 21-70% 8-27% 1-3% 20. Dbanie o mienie teren szkoły 11-35% 12-39% 8-26% 21. Używanie wulgarnych słów 5-16% 14-45% 12-39% 22. Niegrzeczne odnoszenie się do osób 19-61% 9-29% 3-10% dorosłych 23. Właściwe odnoszenie się do 1-3% 16-52% 14-45% dorosłych 24. Dokuczanie kolegom 13-42% 15-48% 3-10% 25. Okłamywanie innych 18-58% 13-42% 0 26. Picie alkoholu 26-84% 5-16% 0 27. Stosowanie środków odurzających 29-94% 2-6% 0

Spośród sugerowanych zachowań negatywnych jako CZĘSTO występujące na terenie placówki uczniowie wskazali: palenie papierosów, przezywanie (agresję słowną), używanie wulgarnych słów oraz ucieczki z lekcji. Zachowania niepożądane występujące zdaniem uczniów CZASAMI to głównie: bójki wśród uczniów, spóźnianie się na lekcję oraz dokuczanie kolegom. Zachowania, z którymi ankietowani NIGDY w szkole nie mieli do czynienia wskazywane najczęściej to: stosowanie środków odurzających, używanie telefonów do nagrywania innych w celu zamieszczenia zdjęć w internecie, picie alkoholu, wymuszanie pieniędzy i innych wartościowych rzeczy, niszczenie mienia szkoły i zmuszanie do agresji wobec innych. Spośród sugerowanych zachowań pozytywnych jako występujące CZĘSTO i CZASAMI na terenie placówki uczniowie wskazali: aktywne uczestniczenie w szkolnych uroczystościach i apelach, wykonywanie poleceń nauczyciela/wychowawcy oraz stosowanie form grzecznościowych. Częste jest też zdaniem ankietowanych właściwe odnoszenie się do dorosłych, reprezentowanie placówki podczas zawodów i konkursów pozaszkolnych oraz aktywne uczestnictwo w lekcji i odrabianie zadań domowych. 11 osób (35%) spośród ankietowanych nie spotkało się w szkole NIGDY z dbaniem o mienie i teren szkoły, 5 uczniów(16%) z aktywnym uczestniczeniem w szkolnych apelach i uroczystościach, a 10% z punktualnym przychodzeniem na lekcję i reprezentowaniem placówki podczas zawodów i konkursów pozaszkolnych. Na pytanie 3 : Czy znasz prawa i obowiązki ucznia? 97% badanych udzieliło twierdzącej odpowiedzi. Uczniowie wiedzą więc czego się od nich w szkole oczekuje i do czego mają prawo. Jednocześnie na pytanie: Czy zachowujesz się w szkole poprawnie? 39% spośród ankietowanych udzieliło odpowiedzi negatywnej. Odpowiedzi twierdzącej udzieliła blisko jedna trzecia spośród badanych (29%), 26% stwierdziło, że poprawnie zachowuje się czasami, a 2 osoby, że się starają. 65% spośród ankietowanych stwierdziło, że reaguje, kiedy drugiej osobie dzieje się krzywda, 16% robi tak czasami, zaledwie 4 spośród badanych stwierdziło, że nie reaguje na krzywdę innych. Na pytanie: Czy zgłaszasz nauczycielowi złe zachowania kolegów? 45% ankietowanych stwierdziło, że nie, jednak 55% robi to zawsze lub czasem. Żadna z ankietowanych osób, które udzieliły odpowiedzi negatywnej, pomimo prośby ankieterów nie wskazała przyczyny swojego postępowania.

Na pytanie otwarte: Wymień przykładowe rodzaje zachowań, które powinny (dobre) i nie powinny (złe) występować w szkole dziesięcioro spośród ankietowanych nie udzieliło odpowiedzi. Wśród udzielonych odpowiedzi do najczęściej powtarzających się należały: 1. DOBRE ZACHOWANIE: mniej przeklinać, być dobrym przykładem dla innych, nie pluć, nie wyzywać się, nie używać wulgaryzmów, poprosić o pomoc nauczyciela, pomagać innym, zgłaszać się na lekcji, uczyć się, odrabiać zadania domowe, być koleżeńskim, nie spóźniać się, nie bić innych, być grzecznym, odzywać się z szacunkiem do starszych, reprezentować szkołę. 2. ZŁE ZACHOWANIE: bójki, wymuszanie różnych rzeczy od innych, palenie papierosów, picie alkoholu, przeklinanie, popychanie, ubliżanie, kłamstwo, odnoszenie się do innych w niekulturalny sposób. Analiza wyników ankiet przeprowadzonych wśród rodziców uczniów i wychowanków SOSW w Warlubiu. W badaniu udział wzięło 20 rodziców uczniów ośrodka. Rodzice odpowiadali na pytanie dotyczące różnych sytuacji, z którymi do czynienia mają ich dzieci w szkole oraz na pytania dotyczące kroków podejmowanych przez placówkę w celu eliminowania zachowań trudnych i wzmacniania zachowań pożądanych. Zestawienie odpowiedzi rodziców na pytanie: Jak często Państwa dziecko informuje o złych zachowaniach kolegów w szkole? zawiera Tab.1 TABELA 1. Analiza odpowiedzi na pytanie nr 1 ankiety. Lp ZACHOWANIA NIGDY ILOŚĆ ODP-% CZASAMI ILOŚĆ ODP- % CZĘSTO ILOŚĆ ODP-% 1. Bójki wśród uczniów 3-19% 13-81%!!! 0-0% 2. Przezywanie (agresja słowna) 3-18% 10-59% 4-24% 3. Kradzieże 12-71% 4-24% 1-6% 4. Wymuszanie pieniędzy i innych 15-83% 2-11% 1-6% wartościowych rzeczy 5. Plucie 10-56% 8-44% 0-0% 6. Palenie papierosów 10-56% 5-28% 3-17%

7. Ucieczki z lekcji 9-50% 8-44% 1-6% 8. Spóźnianie się na lekcje 6-33% 11-61% 1-6% 9. Używanie telefonów do nagrywania 16-89% 2-11% 0-0% innych osób lub robienia zdjęć w celu zamieszczenia ich w internecie 10. Niszczenie mienia szkoły 13-72% 5-28% 0-0% 11. Zmuszanie do agresji wobec innych 15-83% 2-11% 1-6% 12. Używanie wulgarnych słów 7-39% 9-50% 2-11% 13. Niegrzeczne odnoszenie się do osób 11-61% 6-33% 1-6% dorosłych 14. Dokuczanie kolegom 15-83% 3-17% 0-0% 15. Okłamywanie innych 10-56% 8-44% 0-0% 16. Picie alkoholu 16-89% 2-11% 0-0% 17. Stosowanie środków odurzających 17-94% 1-6% 0-0% Kilkoro spośród ankietowanych nie wypełniło niektórych rubryk tabeli dołączonej do pytania nr 1. Jak wynika z badania, do NAJCZĘŚCIEJ zgłaszanych przez dzieci rodzicom zachowań niewłaściwych pojawiających się w szkole należą: agresja słowna, palenie papierosów oraz używanie wulgaryzmów. Spośród zachowań, których dzieci nie zgłaszają często, jednak zdarza się to OD CZASU DO CZASU, najwięcej wskazań rodziców padło na: bójki wśród uczniów, spóźnianie się na lekcje, plucie, ucieczki z lekcji, okłamywanie innych oraz niegrzeczne odnoszenie się do osób dorosłych. W opinii ankietowanych rodziców, dzieci NIGDY nie zgłaszały im następujących zachowań: stosowanie środków odurzających (94% spośród udzielonych odpowiedzi), picie alkoholu i używanie telefonów komórkowych w celu nagrania innych i opublikowania zdjęć w internecie (89%), wymuszanie pieniędzy i rzeczy wartościowych, zmuszanie do agresji wobec innych oraz dokuczanie kolegom (po 83% spośród udzielonych odpowiedzi). Spośród sugerowanych odpowiedzi na pytanie nr 2: W jaki sposób, zdaniem Państwa, nauczyciele najczęściej reagują na złe zachowania uczniów?, ankietowani rodzice wskazywali najczęściej: - rozmowę z rodzicem (22% spośród dokonanych wyborów), - rozmowę z wychowawcą (21% spośród dokonanych wyborów), - upomnienie ustne (17% spośród dokonanych wyborów), - pisemne uwagi w zeszycie obserwacji (13% spośród dokonanych wyborów).

Na pytanie nr 3 dotyczące wzmacniania pozytywnych zachowań : W jaki sposób zdaniem Państwa szkoła najczęściej nagradza uczniów? większość spośród wskazywanych odpowiedzi przedstawia się następująco: - wycieczki (38% spośród dokonanych wyborów), - pochwały ustne (30% spośród dokonanych wyborów), - dyplomy (15% spośród dokonanych wyborów). Niemal wszyscy ( 17 osób) ankietowani rodzice uważają, że kroki podejmowane przez placówkę w celu eliminowania negatywnych i wzmacniania pozytywnych zachowań są wystarczające i przynoszą oczekiwane efekty. Troje spośród badanych nie udzieliło w tej kwestii odpowiedzi. Analiza wyników wywiadu z pedagogiem szkolnym 16 stycznia 2014 roku został przeprowadzony wywiad ze szkolnym pedagogiem mający na celu pozyskanie informacji na temat sposobów diagnozowania sytuacji wychowawczej w placówce, a także działań podejmowanych przez nauczycieli i wychowawców mających na celu wzmocnienie poprawnych zachowań uczniów oraz eliminowanie zachowań niepożądanych. Wyniki wywiadu ukazują także w jaki sposób przeprowadza się modyfikacje działań wychowawczych oraz profilaktycznych w placówce. Na pytanie numer 1 W jaki sposób w placówce dokonuje się diagnozy sytuacji wychowawczej? pedagog wymienił następujące elementy diagnozowania: Obserwacja, Analiza zgłaszanych problemów, Analiza zeszytów uwag, Spotkania zespołu wychowawczego, Analiza sytuacji wychowawczej przez wychowawcę i pedagoga w każdej klasie, Spotkania zespołu do spraw pomocy psychologiczno pedagogicznej, Opinia i uwagi Rady Rodziców,

Bieżąca analiza problemów na spotkaniach socjoterapeutycznych Z zakresu profilaktyki pedagog co 2 lata przeprowadza wśród uczniów ankiety dotyczące zagrożenia nikotynizmem, alkoholizmem i narkotykami. Na pytanie numer 2 Jakiego rodzaju działania wychowawcze podejmowane są w placówce w celu eliminowania zachowań niepożądanych wśród uczniów? pedagog odpowiedział, iż analiza zachowań niepożądanych odbywa się w trakcie spotkań zespołu wychowawczego z uczniem i rodzicem, gdzie w razie potrzeby podpisywany jest kontrakt i zakładany zeszyt kontroli zachowania i obecności ucznia na lekcjach. Kolejnym wymienionym przez pedagoga działaniem są pogadanki wychowawcze z uczniami sprawiającymi problemy. Pogadanki takie przeprowadza np. wychowawca, pedagog, policjant. Odbywają się także w placówce grupowe spotkania z przedstawicielem policji ds. nieletnich lub z psychologiem. Na pytanie nr 3 Jakiego rodzaju działania podejmowane są w placówce w celu wzmacniania zachowań pożądanych? pedagog wymienia dostrzeganie każdej poprawy zachowania i chwalenie uczniów na forum klasy, a także nagradzanie pożądanych zachowań podczas comiesięcznych analiz zachowania uczniów. Nagrodą jest np. możliwość uczestnictwa w wycieczce. Każda klasa gimnazjalna uczestniczy także co tydzień w spotkaniach socjoterapeutycznych z pedagogiem. W placówce zdaniem pedagoga propagowane są pozytywne wzorce, związane między innymi z patronem szkoły. Na ostatnie pytanie pytanie nr 4 W jaki sposób dokonuje się modyfikacji działań wychowawczych i profilaktycznych? pedagog odpowiada, iż pod koniec roku szkolnego Zespół Wychowawczy analizuje podjęte działania oraz problemy wychowawcze i dokonuje ewaluacji programu wychowawczego oraz profilaktycznego. Pomocna przy modyfikacji jest także opinia Rady Rodziców, która przekazuje swoje sugestie i propozycje Zespołowi Wychowawczemu.

11. WNIOSKI KOŃCOWE I REKOMENDACJE DO DALSZEJ PRACY 1. Poczucie bezpieczeństwa wśród uczniów w kontekście respektowania przez nich norm społecznych jest wysokie. 2. Uczniowie znają ogólnie przyjęte normy społeczne, mają świadomość konieczności ich przestrzegania, jednak w niektórych obszarach normy te są przez nich często łamane. 3. Zdaniem ankietowanych najczęściej pojawiającymi się zagrożeniami wynikającymi z nie przestrzegania norm społecznych są: - agresja słowna, - używanie wulgaryzmów, - palenie papierosów, - niewłaściwe odnoszenie się do innych, - ucieczki z lekcji i spóźnienia. Ponadto badani wskazują na zagrożenie w postaci nie będącej w ich ocenie zjawiskiem powszechnym, jednak występującej od czasu do czasu wśród uczniów agresji fizycznej. Należy podkreślić, że większość spośród ankietowanych uczniów reaguje zawsze (65%) bądź czasami (16%), kiedy drugiej osobie dzieje się krzywda. Należy także zauważyć, iż negatywne zachowania typu: stosowanie środków odurzających, wymuszanie pieniędzy i innych wartościowych rzeczy, kradzieże oraz używanie telefonów komórkowych w celu nagrania kogoś i umieszczenia filmu w internecie zdaniem ankietowanych występują na terenie szkoły sporadycznie. 4. W placówce podejmuje się szereg działań w celu zdiagnozowania sytuacji wychowawczej. W proces ten zaangażowani są nie tylko nauczyciele i wychowawcy, ale także rodzice. Rokrocznie dokonuje się ewaluacji podejmowanych oddziaływań oraz wprowadza niezbędne modyfikacje do programu wychowawczego i profilaktycznego szkoły.

5. W szkole podejmowane są różnego rodzaju działania wychowawcze mające na celu eliminowanie niewłaściwych zachowań uczniów oraz stosowany jest system nagród, który wzmacnia zachowania zgodne z normami społecznymi. 6. W sytuacji zaobserwowania u uczniów zachowań niezgodnych z normami społecznymi nauczyciele i wychowawcy stosują szeroki wachlarz oddziaływań od słownego upomnienia, rozmowy z uczniem po motywowanie do podejmowania działań naprawczych poprzez zawarcie kontraktu. Współpracują przy tym z dyrektorem szkoły, pedagogiem i rodzicami. 7. Uczniowie prezentujący zachowania zgodne z normami społecznymi są wyróżniani i nagradzani, stanowią przykład dla rówieśników. Ich zachowanie jest wzmacniane poprzez stosowanie różnorodnych form pracy wychowawczej. 8. W ocenie nauczycieli, wychowawców i rodziców metody i formy pracy kształtujące u uczniów zachowania zgodne z normami społecznymi są wystarczające. REKOMENDACJE DO DALSZEJ PRACY W dalszym ciągu promować wśród uczniów przestrzeganie norm społecznych i wzmacniać zachowania pożądane. Konsekwentnie reagować na wszelkie przejawy złego zachowania wśród uczniów, zgodnie z przepisami statutowymi. Częściej (cyklicznie) organizować apele porządkujące i dyscyplinujące, spotkania ze specjalistami ( psychologowie, terapeuci ) oraz przeprowadzać z uczniami rozmowy dotyczące negatywnych skutków agresywnych zachowań i sposobów opanowywania złości. W ramach promowania profilaktyki antynikotynowej zorganizować np. obchody dnia bez papierosa - konkurs plastyczny, quiz wiedzy na temat zagrożeń nikotynizmu, przedstawienie teatralne, spotkania ze specjalistami.

ZAŁĄCZNIKI- wzory kwestionariuszy: Załącznik nr 1- kwestionariusz ankiety dla nauczycieli Załącznik nr 2- kwestionariusz ankiety dla uczniów Załącznik nr 3- kwestionariusz ankiety dla rodziców Załącznik nr 4- kwestionariusz wywiadu z pedagogiem

ZAŁĄCZNIK NR 1 KWESTIONARIUSZ ANKIETY DLA NAUCZYCIELI ( Respektowane są normy społeczne ) Zwracamy się do Państwa z prośbą o wypełnienie formularza ankiety. Uzyskane w ten sposób informacje pozwolą zaplanować i poprawić efektywność pracy z uczniami. Ankieta jest anonimowa. 1. Jakie normy społeczne zdaniem Pani/ Pana są najczęściej nie respektowane przez uczniów: a) agresja słowna b) agresja fizyczna c) narażanie innych na niebezpieczeństwo d) brak szacunku dla pracowników placówki e) niekulturalne zachowanie/postępowanie wobec innych f) palenie papierosów g) niewłaściwe odnoszenie się do innych h) używanie wulgaryzmów i) niszczenie mienia szkoły j) inne.. 2. Jakiego rodzaju działania wychowawcze podejmuje się w placówce w celu eliminowania złych zachowań?

3. Jakiego rodzaju działania podejmuje się w placówce w celu wzmacniania zachowań pożądanych? 4. Czy powyższe działania oraz ich modyfikacje są Pani/Pana zdaniem wystarczające? Jeśli nie, proszę podać sposoby rozwiązań mogące wpłynąć na poprawę zachowania uczniów. TAK NIE

ZAŁĄCZNIK NR 2 KWESTIONARIUSZ ANKIETY DLA UCZNIÓW ( Respektowane są normy społeczne ) Zwracamy się do Was z prośbą o wypełnienie formularza ankiety. Uzyskane w ten sposób informacje pozwolą zaplanować i poprawić efektywność pracy szkoły.. Ankieta jest anonimowa. 1. Czy czujesz się bezpiecznie w swojej szkole? Podkreśl właściwą odpowiedź. TAK NIE 2. Jak często spotykasz się w szkole z wymienionymi poniżej zachowaniami? Wpisz X w odpowiednią rubrykę tabeli. Lp. ZACHOWANIA 1. Bójki wśród uczniów 2. Przezywanie agresja słowna 3. Stosowanie form grzecznościowych (mówienie dzień dobry, proszę, przepraszam) 4. Pomaganie innym 5. Kradzieże 6. Wymuszanie pieniędzy i innych wartościowych rzeczy 7. Plucie 8. Palenie papierosów 9. Ucieczki z lekcji 10. Punktualne przychodzenie na lekcję 11. Spóźnianie się na lekcje 12. Wykonywanie poleceń nauczyciela/wychowawcy 13. Aktywne uczestnictwo w lekcji 14. Odrabianie zadań domowych NIGDY CZASAMI CZĘSTO

15. Używanie telefonów do nagrywania innych osób lub robienia zdjęć w celu zamieszczenia ich w internecie 16. Aktywne uczestniczenie w uroczystościach szkolnych/ apelach 17. Reprezentowanie placówki podczas zawodów i konkursów pozaszkolnych 18. Niszczenie mienia szkoły 19. Zmuszanie do agresji wobec innych 20. Dbanie o mienie i teren szkoły 21. Używanie wulgarnych słów 22. Niegrzeczne odnoszenie się do osób dorosłych 23. Właściwe odnoszenie się do dorosłych 24. Dokuczanie kolegom 25. Okłamywanie innych 26. Picie alkoholu 27. Stosowanie środków odurzających 3. Czy znasz prawa i obowiązki ucznia? Podkreśl właściwą odpowiedź. TAK NIE 4. Jak powinno się zachowywać w szkole? ( co wolno robić, czego nie wolno?) DOBRE ZACHOWANIA ZŁE ZACHOWANIA

5. Czy ty zachowujesz się w szkole tak jak należy? Podkreśl właściwą odpowiedź. TAK NIE CZASAMI STRARAM SIĘ 6. Czy reagujesz, kiedy komuś dzieje się krzywda? Jeśli tak, to w jaki sposób? TAK NIE CZASAMI 7. Czy zgłaszasz nauczycielowi złe zachowania kolegów? Jeśli nie, dlaczego? TAK NIE CZASAMI

ZAŁĄCZNIK NR 3 KWESTIONARIUSZ ANKIETY DLA RODZICÓW ( Respektowane są normy społeczne ) Zwracamy się do Państwa z prośbą o wypełnienie formularza ankiety. Uzyskane w ten sposób informacje pozwolą zaplanować i poprawić efektywność pracy z uczniami. Ankieta jest anonimowa. 1. Jak często Państwa dziecko informuje o złych zachowaniach kolegów w szkole? Proszę wypełnić tabelę wpisując X w odpowiednią rubrykę. Lp. ZACHOWANIA 1. Bójki wśród uczniów 2. Przezywanie- agresja słowna 3. Kradzieże 4. Wymuszanie pieniędzy i innych wartościowych rzeczy 5. Plucie 6. Palenie papierosów 7. Ucieczki z lekcji 8. Spóźnianie się na lekcje 9. Używanie telefonów do nagrywania innych osób lub robienia zdjęć w celu zamieszczenia ich w internecie 10. Niszczenie mienia szkoły 11. Zmuszanie do agresji wobec innych 12. Używanie wulgarnych słów 13. Niegrzeczne odnoszenie się do osób dorosłych 14. Dokuczanie kolegom 15. Okłamywanie innych 16. Picie alkoholu 17. Stosowanie środków odurzających NIGDY CZASAMI CZĘSTO

2. W jaki sposób zdaniem Państwa nauczyciele najczęściej reagują na złe zachowania uczniów? a) upomnienie ustne b) rozmowa dyscyplinująca c) pisemne uwagi w dzienniczku d) pisemne uwagi w zeszytach obserwacji e) kontrakty f) rozmowa z rodzicami g) rozmowa z wychowawca, pedagogiem lub dyrektorem h) udzielenie nagany i) pozbawienie przywilejów (np. udziału w wycieczkach) 3. Jak zdaniem Państwa szkoła najczęściej nagradza uczniów? b) pochwały ustne c) wycieczki d) dyplomy e) pozytywne uwagi w dzienniczku f) pozytywne uwagi w zeszycie obserwacji 4. Czy zdaniem Państwa kroki podejmowane przez placówkę, mające na celu wspieranie dobrych i eliminowanie złych zachowań uczniów przynoszą pożądane efekty? Jeżeli nie, dlaczego? TAK NIE.

ZAŁĄCZNIK NR 4 KWESTIONARIUSZ WYWIADU Z PEDAGOGIEM ( Respektowane są normy społeczne ) 1. W jaki sposób w placówce dokonuje się diagnozy sytuacji wychowawczej?... 2. Jakiego rodzaju działania wychowawcze podejmowane są w placówce w celu eliminowania zachowań niepożądanych wśród uczniów?... 3. Jakiego rodzaju działania podejmowane są w placówce w celu wzmacniania zachowań pożądanych? 4. W jaki sposób dokonuje się modyfikacji działań wychowawczych i profilaktycznych?