Zależność pomiędzy wybranymi parametrami antropometrycznymi a stężeniem 25(OH)D 3 u osób po 60 roku życia.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zależność pomiędzy wybranymi parametrami antropometrycznymi a stężeniem 25(OH)D 3 u osób po 60 roku życia."

Julian Olszewski
7 lat temu
Przeglądów:

1 Katowice, dnia Recenzja rozprawy doktorskiej Pani mgr Justyny Nowak pt.: Zależność pomiędzy wybranymi parametrami antropometrycznymi a stężeniem 25(OH)D 3 u osób po 60 roku życia. Mgr Justyna Nowak jest pracownika Zakładu Profilaktyki Chorób Żywieniowozależnych Wydziału Zdrowia Publicznego. Recenzję sporządzono na prośbę Dziekana Wydziału Zdrowia Publicznego w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach Przedstawiona mi do oceny praca liczy 133 strony tekstu. Po spisie treści autorka zamieściła wykaz skrótów i wykaz 33 tabel i rycin. Tekst rozprawy kończy spis 122 pozycji piśmiennictwa oraz streszczenia w języku polskim i angielskim. Układ pracy jest typowy. Wstęp zawarty jest na 25 stronach i stanowi rzetelne wprowadzenie do problemu. Autorka przedstawia w nim definicję starości, charakteryzuje proces starzenia się oraz dokładnie omawia specyfikę zmian zachodzący w organizmie starzejącego się człowieka ze szczególnym uwzględnieniem takich zaburzeń odżywiania jak niedożywienie czy otyłość i ich konsekwencji metabolicznych. Następnie dokładnie omawia metody oceny stanu odżywienia u osób starszych zarówno kwestionariusze stanu odżywienia jak i badania antropometryczne, do których będzie wracać wielokrotnie w trakcie pisana rozprawy. Kolejny podrozdział wstępu Autorka poświęca omówieniu znaczenia biologicznego witaminy D, jej źródła, syntezę, czynniki ryzyka niedoborów oraz epidemiologię niedoborów w populacji osób starszych. Ten rozdział szczególnie zasługuję na uwagę, albowiem Autorka przedstawia w nim najnowsze doniesienia z piśmiennictwa oraz normy spożycia i zasady suplementacji do których także będzie się wielokrotnie w pracy odwoływać. Wstęp napisany jest spójnie i stanowi bardzo dobre przygotowanie czytelnika do dalszej lektury. Na podstawie wstępu rozprawy można sformułować następujący uwagi dotyczące ogólnego kontekstu i znaczenia praktycznego wykonanej pracy: 1

2 Otóż znana jest obecna sytuacja demograficzna. Mieszkańcy Polski są tzw. starzejącym się społeczeństwem. Osoby powyżej 60-go roku życia stanowią i stanowić będą znaczną część osób hospitalizowanych na oddziałach szpitalnych. Pacjenci ci są współcześnie objęci kompleksową opieką lekarską i pielęgniarską. Należy przewidywać, że w skład zespołu terapeutycznego coraz częściej będzie wchodził także dietetyk. Zadaniem dietetyka jest nie tylko udzielanie poradnictwo dietetyczne. Dysponuje on także umiejętnościami i warsztatem pozwalającym na dokonanie oceny stanu odżywienia osoby w podeszłym wieku, dokonanie pomiarów antropometrycznych, pomiarów siły mięśniowej, ustalenie treści tzw. Kwestionariusza Oceny Stanu Odżywienia. Szacuje się, że problem niedożywienia może dotyczyć 50% osób starszych hospitalizowanych w zakładach opieki krótkoterminowej i nawet 85% mieszkańców zakładów opieki długoterminowej. Dla znacznej części tych osób nie dokonuje się współcześnienie miarodajnej oceny stanu odżywienia i nie podejmuje się odpowiednich działań żywieniowych. Dość często występuje także u osób starszych otyłość, co wpływa na obniżenie jakości życia zwiększa i zwiększa ryzyko występowania wielu chorób. W obrębie geriatrii dokonano przy tym ustalenia, że ryzyko zachorowalności i śmiertelności u osób z wyższym BMI jest niższe niż u osób starszych z niskim BMI. Cele pracy Autorka określiła następująco: Cel główny: - ocena parametrów i wskaźników antropometrycznych oraz stężenia 25OHD w grupie pacjentów Oddziału Geriatrii po 60 r.ż. i cele szczegółowe, określające etapy realizacji celu głównego tj. : -ocena zaopatrzenia oraz skali niedoborów 25(OH)D wśród pacjentów po 60 r.ż. -ocena sezonowości zmian stężenia 25(OH)D wśród pacjentów po 60 r.ż. -ocena zależności pomiędzy analizowanymi parametrami antropometrycznymi a stężeniem 25(OH)D -ocena zależności pomiędzy analizowanymi wskaźnikami antropometrycznymi a stężeniem 25(OH)D -ocena zależności pomiędzy wybranymi parametrami analizy składu ciała a stężeniem 25(OH)D 2

3 -ocena zależności pomiędzy stężeniem 25(OH)D a długością hospitalizacji badanych osób -ocena wpływu zaopatrzenia organizmu w 25(OH)D na układ kostno-mięśniowy pacjentów geriatrycznych po 60 r.ż. -ocena użyteczności nowych wskaźników antropometrycznych ( BAI i VAI) wśród pacjentów Oddziału Geriatrycznego -ocena masy ciała pacjentów powyżej 60 roku życia hospitalizowanych na Oddziale Geriatrii przy uwzględnieniu wskaźnika BMI ( wg klasyfikacji WHO oraz Committee on Diet and Health) oraz nowego wskaźnika BAI -ocena użyteczności podstawowych parametrów i wskaźników antropometrycznych w ocenie zawartości tkanki tłuszczowej wśród pacjentów oddziału geriatrycznego Cele szczegółowe zostały bardzo rozbudowane. Przypuszcza, że było to celowe działanie Autorki aby szeroki zakres badań będący przedmiotem rozprawy przedstawić w sposób przejrzysty. Uważam, że cel pracy jest bardzo ambitny i stanowi doskonały początek bardzo ciekawego projektu badawczego. Badaniem objęto 422 pacjentów powyżej 60 r.ż. hospitalizowanych w Oddziale Geriatrii Piekarskiego Centrum Medycznego w Piekarach Śląskich w okresie od stycznia 2013 roku do grudnia 2015 roku. Do ostatecznej analizy włączono 152 chorych spełniających kryteria włączenia do badania szczegółowo opisanych w rozprawie i dobranych w sposób prawidłowy dla tego typu badań. Sposób klasyfikacji pacjentów do badania został przedstawiony w formie algorytmu postępowania. Projekt uzyskał akceptację Komisji Bioetycznej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach ( Uchwała nr KNW/0022/KB1/53/14) Badanie zostało podzielone na 3 etapy: 1. Wywiad z pacjentem 2. Wykonanie pomiarów antropometrycznych oraz analizy składu ciała za pomocą impedancji elektrycznej (nie jak Autorka napisała analizy impedancji elektrycznej) 3. Analiza dokumentacji medycznej pacjenta w zakresie będącym przedmiotem rozprawy (parametry lipidogramu, stężenie TSH, ALT, AST, stężenie kreatyniny i egfr oraz stężenie 25(OH)D W ostatnim akapicie rozdziału dotyczącego metodologii Autorka przedstawia ograniczenia metody. Ujęcie tego podrozdziału świadczy o dojrzałości naukowej Autorki świadomej 3

4 ograniczeń warsztatowych i ankiety oceniającej realizowanie przez badanych programu poprawy stylu życia. Rozdział wyniki został przedstawiony bardzo skrupulatne, w sposób uporządkowany i przejrzysty. Analizowane parametry przedstawiono w sposób graficzny i opisowy poprawnie w 18 tabelach i na 31 rycinach.. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej wykorzystując adekwatne metody analizy i obliczeń. Wyniki analiz uznano za znamienne statystycznie przy wartości p<0.05. Autorka dokonuje także analizy sezonowości zmiany stężeń witaminy D. Wobec mało licznych grup ( wiosna n=40, lato n=36, jesień n=22, zima n=15) być może należało zaproponować ocenę różnic w stężeniach jedynie pomiędzy sezonem wiosenno-letnim i jesienno-zimowym. Rycina 10 na str. 75 przedstawia wykres zmian stężeń 25(OH)D w poszczególnych miesiącach. Sądzę, że podane obecnie na tej rycinie dane przedstawiające zmiany stężeń 25(OH)D w poszczególnych miesiącach dotyczące jedynie 3 osób są oparte o zbyt małą próbkę z populacji. Dyskusja zawarta jest na 34 stronach i w rozdziale tym Autorka omawia i dyskutuje uzyskane wyniki badań. Rozdział ten oceniam bardzo wysoko. Autorka trafnie zestawiła otrzymane wyniki z dostępnymi danymi z piśmiennictwa, zwracając uwagę, co jest bardzo istotne na odrębności analizowanych parametrów w grupie osób starszych. Forma dyskusji świadczy o dużej erudycji Autorki oraz o jej bardzo dobrym przygotowaniu z zakresu problematyki klinicznej. Autorki wykazała, że potrafi w oparciu o analizę najnowszego piśmiennictwa i wyniki własne zrealizować zaplanowane badanie i prawidłowo sformułować wnioski. Wartościowe jest jej ustalenie, że stężenie witaminy D może wpływać na długość pobytu pacjenta w szpitalu oraz, że zarówno pomiary antropometryczne jak i określenie i zastosowanie nowych wskaźników BAI i VAI (po opracowaniu właściwych punktów odcięcia) może stanowić ważne (szybkie i nieinwazyjne) narzędzie diagnostyczne dla populacji pacjentów Oddziałów Geriatrycznych. Dyskutując wpływu wyróżnionych czynników na siłę mięśniową w analizowanej grupie pacjentów należałoby rozważyć i omówić potencjalny wpływ innych czynników takich np. jak wiek, a z parametrów biochemicznych stężenia białka czy TSH. 4

5 Pracę kończy jedenaście wniosków prawidłowo wyprowadzonych jakkolwiek zbyt rozbudowanych. Uważam, że wniosek 4, 5 i 6 można by przedstawić sumarycznie. Za najistotniejsze uważam wnioski 7 i 10, zawierają one bowiem ważne informacje kliniczne jak i elementy nowości. Wniosek 10 w mojej ocenie jest raczej sugestią co do dalszych badań niż wnioskiem wynikającym bezpośrednio z pracy. Piśmiennictwo liczy 122 pozycji zarówno w języku polskim jak i angielskim i zostało dobrane w sposób właściwy. Warto zwrócić uwagę, że zawiera również 9 doniesienia z 2016 roku. Warto zwrócić także uwagę na to, że Autorka cytuje również własne prace [poz.70, 85 pism] co jest potwierdzeniem długotrwałego zainteresowania opracowywanym tematem. Streszczenia w języku polskim i angielskim dobrze informują o istocie pracy. W pracy zauważyłem pojedyncze błędy edytorskie i językowe, które należy poprawić przed publikacją. Moje nieliczne powyższe uwagi krytyczne nie umniejszają wartości bardzo ciekawej i wartościowej pracy, która powinna zostać opublikowana. W podsumowaniu stwierdzam, że rozprawa mgr Justyny Nowak spełnia wymogi stawiane rozprawie doktorskiej. Autorka wykazała się umiejętnością planowania i prowadzenia badań naukowych, znajomością wiedzy o badanym przedmiocie, oraz przeprowadziła poprawnie rozumowanie naukowe. W oparciu o powyższe zwracam się do Wysokiej Rady Wydziału Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach o dopuszczenie mgr Justyny Nowak do dalszych etapów przewodu doktorskiego. Oceniając bardzo wysoko dokonania osiągnięte w trakcie realizowania rozprawy doktorskiej wnioskuję jednocześnie aby wyróżnić dysertację doktorską Pani mgr Justyny Nowak. prof. dr hab. n. med. Andrzej Brodziak Instytut Pielęgniarstwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie 5

6 6

Podobne dokumenty

Witamina Dl i zasady jej suplementacji należą do gorących tematów w dietetyce w

Witamina Dl i zasady jej suplementacji należą do gorących tematów w dietetyce w --------------------------------------------------