Dr hab. n. med. Beata Czarnecka, Prof. U.M. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego. w Poznaniu

Transkrypt

1 Dr hab. n. med. Beata Czarnecka, Prof. U.M. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Ocena rozprawy doktorskiej lek. stom. Agaty Trzcionki pt.: "Wybrane potrzeby stomatologiczne u pacjentów ze schyłkową niewyd olnością nerek ze współistniejącą cukrzycą oraz nadciśnieniem tętniczym" Choroby cywilizacyjne, zwane także "chorobami XXI wieku", stanowią bardzo poważny problem w krajach rozwiniętych. Są konsekwencją zmiany stylu życi a oraz diety wynikających z postępu technologicznego, obniżenia cen żywności a także ze zwiększonego poziomu stresu i dotyczą potencjalnie całej populacji. Szczególne wyzwanie dla środowiska medycznego przedstawiają pacjenci, u których występują więcej niż jedna choroba cywilizacyjna, a zwłaszcza ci, u których towarzyszą one chorobie podstawowej, jaką jest np. n i ewydolność nerek. W takich przypadkach niezwykle istotne jest kompleksowe, holistyczne podejście do pacjenta, uwzględniające zarówno leczenie jak i zapobieganie zmianom patologicznym, dotyczącym wszystkich układów c złowieka. Stan zdrowia jamy ustnej oraz potrzeby lecznicze 1

2 pacjentów w przebiegu chorób wewnętrznych są zagadnieniami niezwykle istotnymi w skali jednostki jak i społeczeństwa. Z dużym uznaniem należy więc podkreślić wybór tematu rozprawy doktorskiej, który dotyczy oceny wybranych potrzeb stomatologicznych u pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek ze współistniejącą cukrzycą oraz nadc iśnien i em tętniczym. Zagadnienie, którego dotyczy praca jest aktualne i niezwykle interesujące z punktu widzenia naukowego jak i klinicznego. Rozprawa, napisana wg szczegółowego, logicznie ułożonego planu, obejmuje wraz z piśmiennictwem i dokumentacją 105 stron. Ma typowy układ i składa się z wykazu skrótów (3 strony), wykazu tabel (2 strony) i rycin (1 strona), na stępnie ze wstępu (15 stron), założeń i celu pracy (1 strona), materiału i metod (1 3 stron), wyników wraz z dokumentacją w postaci 31 tabel i 18 rycin (29 stron), dyskusji (14 stron), ograniczeń pracy (1 strona), wniosków (1 strona), pi śmienni ctwa (11 stron), streszczenia w języku polskim (3 strony) oraz w j ęzyku angielskim (1 strona). Wprowadzenie do rozprawy zawiera obszerny przegląd piśmiennictwa w oparciu o bogatą światową literaturę poświęconą szczegółowym zagadnieniom zw i ązanym z badanym tematem. Autorka przedstawia aktualne poglądy dotyczące definicji, klasyfikacji, diagnostyki oraz postępowania w przewlekłej chorobie nerek, nadciśnieniu tętniczym oraz cukrzycy podkreślając zmiany patologiczne w obrębie jamy ustnej występujące w przebiegu tych chorób. 2

3 Autorka podjęła się zadania oceny stomatologicznych potrzeb leczniczych pacjentów z niewydolnością nerek w stadium schyłkowym, u których wspó łi stn iało nadciśnienie tętnicze lub/i cukrzyca. W tym celu na podstawie - badania ankietowego, przeprowadziła ocenę sytuacji socjospołecznej oraz ekonomicznej pacjentów a na podstawie badania klinicznego ocenę stanu jamy ustnej, w której uwzględniła stan tkanek twardych zębów, przyzębia, błony ś luzowej oraz wybrane parametry ilościowe i jakościowe śliny. Przeprowadzone opracowania stanowią, w mojej opinii, przykład starannie przemyślanego, logicznie zaplanowanego ciągu badań. Przyjęta metodyka badań ankietowych jak i klinicznych jest nowoczesna i zgodna z międzynaro dowymi zaleceniami dla oceny tego typu zagadnień. Na podkreśle ni e zasługuje wybór dużej grupy objętych badaniem pacjentów (228) a także fakt, iż ocena badanych parametrów jamy ustnej wykonana była przy użyciu duż ej liczby wskaźników (10). Autorka uzyskała interesujące wyniki, pozwalające na stwierdzenie dodatniej korelacji pomiędzy występowaniem chorób cywilizacyjnych w postaci przewlekłej niewydolności nerek często z współistniejącym nadciśnieniem tętniczym oraz cukrzycą a niskim statusem społecznym. Udowodniła, że pacjenci hemodializowani zaniedbują zabiegi higienizacyjne jamy ustnej i wykazują niski stopień świadomości w zakresie ich wykonywania, co powoduje zwiększoną potrzebę instruktaży. Ta grupa pacjentów powinna być objęta 3

4 We fragmencie dyskusji poświęconym problemowi halitozy znalazły się dane, których nie ma w materiale i metodyce oraz wynikach. Są tam też dwa błędy rzeczowe, które są moim zdaniem, przypadkowymi błędami edytorskimi. Wskazane byłoby również wprowadzenie oceny parametrów śliny jako jednego z celów pracy, ponieważ Doktorantka wykonała te badania a także prz e d staw ił a i interpretowała ich wyniki. Ch ci ałabym podkreślić, że uwagi te nie umniejszają wartości ocenianej przeze mnie pracy. Pod sumowując niniejszą recenzję pragnę podkreślić, że Doktorantka w pełn i zreal i zowała założony cel rozprawy, wykazała umiejętności planowania badań naukowych, rzetelnego ich prowadzenia, poddania wyników wnikliwej analizie i formułowaniu logicznych wniosków. Wyniki tych badań poza walorami poznawczymi mają również znaczenie praktyczne. W związku z powyższym uważam, że przedstawiona mi do oceny rozprawa doktorska pt.: "Wybrane potrzeby stomatologiczne u pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek ze współistniejącą cukrzycą oraz nadc i śnien iem tętniczym" spełnia warunki określone wart. 13 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595, z późno zm.), stawiane rozprawom na stopień doktora nauk medycznych. Pozwalam sobie zatem przedłożyć Wysokiej Radzie Wydziału Lekarskiego z Oddziałem 5

5 Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, wniosek o dopuszczenie lek. storn. Agaty Trzcionki do dalszych etapów przewodu doktorskiego. 6