, l ' 11. V 'l ';1' Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie. Katedra Medycyny S połe cznej i Zdrowia Publicznego

Transkrypt

1 , l ' 11. -,i~ U : ':~), V 'l ';1' Katedra Medycyny S połe cznej i Zdrowia Publicznego Za k ła d Medycyny S p ołe czn ej Kierownik prof. dr hab. n. zdr. Beata Karakiewicz u LŻ o/ niers k a 48, Szczecin ~~0l!-otÓ\ tel , fax , fampi el@pum.edu.pl (Si:#,,~;f> 'l\'\~ ':lli'"- -,'(\Sil-(\- szcze ci ~d9g sierpn ia 2018 r. Recenzja rozprawy doktorskiej na stopień doktora nauk o zdrowiu mgr Piotra Choręzy pt. "Świadczenia lecznicze udzielane chorym z ostrym zawałem serca w województwie śląskim w latach " Promotor: dr hab. n. zdr. inż. Aleksander Owczarek Promotor pomocniczy: dr n. med. Artur Filipiak Zgodnie Z klasyfikacją opracowaną przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) choroby niezakaźne, w tym choroby sercowo - naczyniowe, powodują największą liczbę zgonów zarówno w krajach rozwiniętych jak i rozwijających się. Każdego roku choroby układu krążenia powodują ponad 4 mln. zgonów w społeczeństwach pięćdziesięciu trzech krajów europejskiego regionu WHO, z czego 1,9 mln przypada na kraje zrzeszone w Unii Europejskiej. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego współczynnik zgonów będących następstwem choroby niedokrwiennej serca w Polsce w 2014 roku wyniósł 100,1 na 100 tys. mieszkańców, przy czym liczba zgonów wśród mężczyzn była znacznie wyższa niż kobiet (113,0 vs. 88,1 na 100 tys.) Czynniki ryzyka wystąpienia chorób sercowo - naczyniowych, w tym ostrego zawału serca, do których zalicza się : czynniki społeczne, behawioralne, nikotynizm, niezdrowy tryb życia, w tym znaczną konsumpcję alkoholu, są powiązane z transformacją demograficzną, zmianą stylu życia oraz warunków społeczno - 1

2 I~' I' ' r:~.., j,~ 'u:':~~ V 'j':'i' ekonomicznych i uwarunkowań kulturalnych. W krajach, w których wprowadzono programy prewencji i zarządzania ryzykiem wystąpienia chorób układu krążenia, w minionym dwudziestoleciu, istotnie zmniejszyła się liczba zachorowań. Poza poprawą stanu zdrowia populacji, działania w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia przynoszą wymierne korzyści. Wybór tematu pracy jest trafny i aktualny. Problematyka badawcza obejmuje bardzo istotne zagadnienia z punktu widzenia zdrowia publicznego. Przedstawiona do oceny praca zawarta została na 149 stronach komputeropisu, według Autora, a według mnie na 145. Numeracja rozdziałów i podrozdziałów w spisie treści powinna zostać zmieniona. Ma nietypowy układ (strona 4). Kolejno Autor wskazuje Rozdziały II i III, Spis stosowanych skrótów oraz Wykaz tabel i rycin, Spisy te zawierają odpowiednio : 7 tabel i 109 rycin. Zwyczajowo w układzie typowym wykazy tabel i rycin umieszcza się na końcu pracy. Pierwszy raz spotkałam się z takim rozdziałem w pracy doktorskiej jak Przedmowa (rozdział IV). Dopiero rozdział V zatytułowany jako Wstęp na stronie 24 wprowadza czytelnika w problematykę badawczą. Na stronach Doktorant omawia zagadnienia związane z historią terminologii i epidemiologii jakie związane są z chorobami niezakaźnymi, w tym chorobami sercowo naczyniowymi. Przytacza dane dotyczące zgonów spowodowanych chorobami układu krążenia na Świecie i w Europie. Analizuje koszty społeczno - ekonomiczne chorób układu krążenia. Na stronie 45 w rozdziale VI przedstawione zostały założenia i cele pracy. Celem pracy była analiza zmian czasowych oraz zależności przestrzennych liczby świadczeń leczniczych udzielonych pacjentom, u których rozpoznano ostry zawal serca lub ponowny zawal serca (rozpoznanie: 121, 122 wg klasyfikacji ICD-1O). Analiza obejmowała również ocenę umieralności z powodu ostrych incydentów wieńcowych w populacji województwa śląskiego powyżej 25 roku życia w latach Autor hipotetycznie zakłada, że liczba udzielanych świadczeń leczniczych oraz liczba zgonów będących efektem ostrych oraz ponownych zawałów serca w populacji województwa śląskiego cechuje się zróżnicowaniem przestrzennym. Zaklad Medycyny Spolecznej i Zdrowia Publicznego PUM, Szczecin, ul. ŻoInierska 48, lei. -> , fax -> ,

3 I'A l'!~ ~ J~Lu 9 :'k~ v "";'1' Analiza wartości i czasu trwania świadczeń udzielanych na terenie województwa śląskiego oraz zmiany w zakresie finansowania systemu ochrony zdrowia, umożliwią ocenę efektywności wydatkowanych środków finansowych w aspekcie zmniejszenia umieralności pacjentów po przebytych zawałach mięśnia sercowego oraz pozwoli zdefiniować obszary o wysokim ryzyku zgonów, w których należy rozważyć zintensyfikowanie działań w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia. Cele szczegółowe obejmowały: 1. Analizę struktury demograficznej pacjentów z rozpoznanym ostrym zawałem serca lub ponownym zawałem serca (rozpoznanie: 121, 122 wg klasyfikacji ICD-10); 2. Analizę liczby udzielanych świadczeń leczniczych w zakresie: hospitalizacji w oddziałach kardiologii, hospitalizacji w oddziałach chorób wewnętrznych, hospitalizacji w oddziałach kardiologii inwazyjnej i kardiochirurgii; 3. Analizę zmienności czasowej i przestrzennej wartości oraz czasu trwania udzielanych świadczeń leczniczych; 4. Analizę średniorocznych wartości standaryzowanych współczynników umieralności pacjentów z rozpoznanym ostrym lub ponownym zawałem serca oraz zmienności terytorialnej. Badania przeprowadzone zostały w Zakładzie Statystyki Katedry Analizy Instrumentalnej Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Zgodnie z opinią Komisji Bioetycznej działającej przy Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach nr KNW/0022/KB/68/17 z dnia 31 marca 2017 roku badania nie wymagały nadzoru Komisji Bioetycznej. Materiał do badań, przeprowadzonych retrospektywnie, stanowiły zdepersonalizowane dane udostępnione za zgodą Ministra Zdrowia, jako administratora danych, przez Dyrektora Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczące liczby, wartości oraz zakresów świadczeń zawałem. leczniczych udzielonych pacjentom z rozpoznanym ostrym Baza danych zawiera świadczeń leczniczych zrealizowanych dla Zaklad Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego PUM, Szczecin, ul. Żołnierska 48, lei , fax ,

4 I~ l. rt~ -d 'U:':~~ V ' j ':'i ' Pomorski Uniwersytet Medyczny IV Szczecinie pacjentów w latach na terenie województwa śląskiego. Analizy statystyczne wykonano z wykorzystaniem programu R Cran x64 v , Lucent Technologies, FR udostępnionego na zasadach GNU General Public License. Autor powinien doprecyzować jakie testy statystyczne zostały wykorzystane. Przedmiotem analizy były świadczenia udzielone w województwie śląskim w latach pacjentom z rozpoznanym ostrym zawałem serca oraz ponownym zawałem serca (rozpoznanie: 121, 122 wg klasyfikacji ICD-1O) w zakresie: chorób płuc, chorób wewnętrznych, nefrologii, geriatrii, kardiologii, kardiologii inwazyjnej, kardiochirurgii. Autor określił również kryteria wyłączenia z badania, które obejmowały: świadczenia, które udzielono pacjentom poniżej 25 roku życia, św i adczenia, których czas trwania przekraczał 30 dni, świadczenia udzielone osobom mieszkającym poza terenem województwa śląskiego. Dane dotyczące świadczeń zostały zagregowane w wyniku czego, analizie poddano świadczeń, które udzielono pacjentom. Podczas analizy ze względu na niewiel ką liczbę świadczeń udzielonych w zakresie: chorób płuc, geriatrii i nefrologii świadczenia te zostały włączone do grupy świadczeń z zakresu chorób wewnętrznych tworząc grupę : "Choroby wewnętrzne ". Podobnie, świadczenia udzielone w zakresie kardiochirurgii zostały włączone do grupy obejmującej two rząc grupę: "Kardiologia inwazyjna i kardiochirurgia". wszystkie zakresy świadczeń kardiologii inwazyjnej Analiza kwartalna liczby udzielanych świadczeń, ich wartości, czasu trwania hospitalizacji oraz wartości współczynnika zgonów w województwie śląskim w latach przeprowadzona została z podz i ałem na podregiony (Jednostki Terytorialne do Celów Statystycznych NUTS 3), według miejsca zamieszkania pacjentów. Obowiązujący od dnia 1 stycznia 2015 roku podział województwa śląskiego na jednostki. Współczynnik umieralności z powodu ostrych oraz ponownych zawałów serca w województwie oraz w każdym z podregionów został wystandaryzowany względem europejskiej populacji standardowej (ESP 2013). Zakład Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego PUM Szczecin. ul. Żołnierska 48, tel fax

5 I~ I'. ":-'"...,J n 'U:':x~ V ' l ~i ' Część metodologiczna jest czytelna. Liczebność populacji w latach w poszczególnych podregionach województwa śląskiego oraz w województwie śląskim ogółem pozyskano z danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny. Rozdział VIII Wyniki strony, , zawiera ilustracje uzyskanych analiz zawarte na 97 rycinach. Brak interpretacji bezpośrednio pod każdą ryciną utrudnia czytelnikowi dokładną analizę ocenianych zmiennych. Brakuje numeracji stron W tym miejscu Autor umieścił podrozdział 11. Podsumowanie wyników. W podrozdziale tym znajdują się 2 tabele i 3 ryciny podsumowujące przeprowadzone analizy, ale nie uwzględniające interpretacji dla zastosowanego testu. Rozdział Dyskusja podzielony został na podrozdziały zatytułowane zgodnie z analizowanym materiałem. Jest napisany dobrym językiem, z dużą rzetelnością i wskazuje na umiejętność Autora do krytycznej analizy uzyskanych wyników badania. Na podstawie przeprowadzonych analiz Autor sformułował poprawnie 6 wniosków przedstawionych w punktach. Wnioski są komplementarne do wcześniejszych założeń badawczych. Piśmiennictwo dobrane prawidłowo. Zawiera 68 pozycji cytowanych źródeł w języku polskim i angielskim. 38 z nich dotyczy badań z ostatnich 5 lat. Praca zawiera streszczenia strukturalne w języku polskim angielskim. Autor nie ustrzegł się drobnych literowych błędów możliwych do usunięcia w trakcie przygotowania materiału do publikacji, co nie umniejsza wartości merytorycznej pracy, jednak należy także podkreślić edytorską staranność tego opracowania. Podsumowanie Przedstawiona mi do oceny praca doktorska jest samodzielnym, wartościowym opracowaniem ważnego społecznie i medycznie zagadnienia. Autor wykazał się dużą starannością w analizie uzyskanych wyników badań. Z rzetelnością naukowca omówił badane zagadnienie. Opracowany materiał może być wykorzystany w tworzeniu wartościowych programów polityki zdrowotnej. Zakład Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego PUM Szczecin. ul. Lo/merska 48. lei. -< fax -<

6 I ~ ~l~[u t;r :.~ V. i ';/' Wobec powyższego stwierdzam, że praca mgr Piotra Choręzy pt. "Świadczenia lecznicze udzielane chorym z ostrym zawałem serca w województwie śląskim w latach " w pełni spelnia kryteria stawiane pracom doktorskim a tym samym spełnia warunki określone wart. 13 ust. 1 Ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. z 2003 r. Nr 65, poz. 595 z późno zm.). Zatem zwracam się do Wysokiej Rady Wydzialu Nauk o Zdrowiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach o dopuszczenie mgr Piotra Choręzy do dalszych etapów przewodu doktorskiego. Prof. dr hab. B Kier Zakładu Medycy~ \ 9.' cznej i Zdrowia Publicznego Pomorskiego Uni~ elu Medycznego w Szczecinie Zakład Medycyny Społecz nei i Zdrowia Publicznego PUM Szczecin. ul Żołnierska 48. lei < fax <