PROGRAM PROFILAKTYCZNY

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYCZNY Szkoły Podstawowej w Zaleskich w latach: 2014/ / / /2018

2 SPIS TREŚCI I. Wychowanie i profilaktyka w szkole wprowadzenie II. Opis sytuacji wychowawczej szkoły i środowiska lokalnego diagnoza zagrożeń III Cele szkolnej profilaktyki IV. Metody pracy V. Realizacja działań szkolnej profilaktyki A. plan realizacji... 7 B. zasady interwencji wobec uczniów szczególnie zagrożonych...13 C. nauczyciele i rodzice wobec zadań profilaktyki...13 VI. Bibliografia...14

3

4 I. Wychowanie i profilaktyka w szkole wprowadzenie. PROFILAKTYKA jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Na pozór może się wydawać, że wszelkie zagrożenia czyhają na człowieka w świecie zewnętrznym, gdy w istocie to sam człowiek dokonuje takich wyborów, które zakłócają jego rozwój. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem. Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką. Takie widzenie wychowania i profilaktyki stawia szczególne wymagania wychowawcom. Do dobrego wypełniania własnych zadań niezbędna jest wiedza nie tylko o współczesnych, cywilizacyjnych zagrożeniach, ale przede wszystkim o naturze człowieka, celu życia ludzkiego, jak również o mechanizmach psychologicznych prowadzących do destrukcyjnych zachowań. Program szkolnej profilaktyki to ogół działań chroniących dzieci i młodzież przed zakłóceniami w rozwoju i interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Obejmuje działania podejmowane w czasie realizacji programów nauczania i programu wychowawczego, gdy realizowane są zadania ogólne szkoły, a także działania specyficzne dla profilaktyki, np. zasady interwencji profilaktycznych, procedury pomocne w sytuacjach kryzysowych w szkole lub klasie. Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej, tj. stosowanej do grupy niskiego ryzyka. Polega na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. Jej celem jest opóźnianie chwili, kiedy dziecko podejmie zachowania ryzykowne lub zachęcenie do niepodejmowania takich zachowań. Ten typ profilaktyki wynika z zadań szkoły, kompetencji nauczycieli, a przede wszystkim ogółu dzieci i młodzieży. Szkoła jest bowiem instytucją powołaną do wychowania i nauczenia, a nie leczenia. Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół podkreśla, że działalność edukacyjna szkoły jest określona przez szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły i program profilaktyki dostosowany do rozwojowych uczniów oraz danego środowiska. W ramach programu profilaktyki stosuje się następujące formy oddziaływania: - DZIAŁANIE INFORMACYJNE, czyli dostarczanie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych. Zakłada się w nich, że znajomość konsekwencji 2

5 spowoduje u wychowanka podjęcie racjonalnego wyboru, a co za tym idzie, zmianę postawy i zachowań. - DZIAŁANIE EDUKACYJNE, a więc uczenie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych, np. radzenie sobie ze stresem, nawiązywanie kontaktów z ludźmi, opieranie się naciskom otoczenia, rozwiązywanie konfliktów. Ta strategia jest najbardziej skuteczna w działaniach profilaktycznych. Trzeba pamiętać, że umiejętności te powinny być wpisane w całe życie człowieka, odnosić się do dojrzałego systemu wartości. Zatem w program musi być także wpisane wprowadzenie w świat wartości i norm. - DZIAŁANIA ALTERNATYWNE, tj. pomoc w zaspokajaniu ważnych psychicznych. Polegają one na proponowaniu różnorodnych działań o pozytywnym charakterze ( koła zainteresowań itp.) i angażowaniu w nie wychowanków. Poprzez te działania dziecko ma szansę na zaspokojenie (choćby częściowe) psychicznych, może realizować cele rozwojowe, uczy się radzić sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi. Ważnym elementem tego rodzaju działalności jest możliwość nawiązania bliskiego kontaktu z drugim człowiekiem. Poniższy program uwzględnia w różnym stopniu wymienione kierunki pracy, kładąc jednak szczególny nacisk na kształtowanie osobowości dziecka i wspieranie jego rozwoju zarówno poprzez proponowane treści, jak również osobisty kontakt nauczyciela z dzieckiem. Wynika to z założenia, że jednym z podstawowych źródeł zachowań ryzykownych są deficyty rozwoju emocjonalnego oraz zła adaptacja do ról i warunków życiowych. Należy tutaj podkreślić, że działania uwzględnione w programie profilaktycznym, związane są ściśle z programem wychowawczym szkoły. Zadaniem szkolnej profilaktyki jest nie tylko chronienie dzieci przed zagrożeniami przez działania wychowawczo-profilaktyczne, ale również reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy (wskazywanie, czasem pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą, nawiązanie kontaktu z rodzicami, motywowanie do podjęcia leczenia i terapii). Dlatego program obejmuje także zasady interwencji w przypadku uczniów szczególnie zagrożonych. Aby wytyczone zadania mogły zostać zrealizowane, program profilaktyczny musi być globalny i całościowy. Konieczne jest, aby oddziaływał na całe środowisko społeczne nie tylko na dzieci, ale też na rodziców i nauczycieli. Założenie to zostało uwzględnione w programie. 3

6 I. Opis sytuacji wychowawczej szkoły i środowiska lokalnego diagnoza zagrożeń. Nasza szkoła liczy 125 dzieci. Pracuje 15 nauczycieli. Do szkoły uczęszczają uczniowie z rodzin problemowych. Są to uczniowie z rodzin rozbitych i niepełnych, z rodzin o trudnych warunkach materialnych oraz uczniowie z rodzin zagrożonych demoralizacją. Niektórzy z nich sprawiają trudności wychowawcze, a także mają trudności w nauce z racji zaniedbań. Szkoła współpracuje z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną w Słupsku. Określenie mocnych i słabych stron funkcjonowania szkoły w dziedzinie wychowania i profilaktyki jest punktem wyjścia do tworzenia i poprawiania warunków dla realizacji działań profilaktycznych w szkole. Dlatego za podstawę diagnozy posłużyły: - wyniki wewnętrznego i zewnętrznego mierzenia jakości pracy szkoły z roku 2013/2014; - wnioski ze spotkania przeprowadzonego w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli; - wyniki ankiety dla nauczycieli, uczniów i ich rodziców, - informacje nauczycieli o środowisku lokalnym. Treść działań profilaktycznych dostosowano przede wszystkim do problemów wychowawczych występujących na terenie szkoły. Są to mianowicie: w pierwszej kolejności w całej szkole, ze szczególnym uwzględnieniem klas starszych: - używanie wulgaryzmów: ordynarne wyrażenia, przekleństwa, - brak kultury osobistej, - zachowania agresywne (rozumiane jako zaczepne, wrogie, napastliwe zachowanie względem innych), w tym agresja słowna i fizyczna: wyzwiska, bójki, przepychanki itp., - brak dyscypliny; w mniejszym stopniu wśród uczniów: - kradzież, - niszczenie mienia szkolnego; - brak poszanowania własnych podręczników i przyborów szkolnych; w klasach starszych: brak zainteresowania nauką. Wiedza o współczesnych, cywilizacyjnych zagrożeniach i zachowaniach ryzykownych podejmowanych przez młodych ludzi sprawia, że nie można ich pominąć w szkolnym programie profilaktycznym. Dlatego uwzględniono w programie także problemy uzależnień i zagadnienia związane z psychofizycznymi przemianami okresu dojrzewania. 4

7 Kierunki działań profilaktyki w szkole wynikają przy tym ze znajomości motywów podejmowania tych zachowań problemowych oraz ze znajomości czynników ryzyka, jak i czynników chroniących dziecko. III Cele szkolnej profilaktyki. Cel nadrzędny: OCHRONA WYCHOWANKÓW PRZED ZAGROŻENIAMI ROZWOJU Celem programu jest taki wpływ na dziecko, aby lepiej radziło sobie w życiu z rozwiązywaniem problemów, aby rozumiało siebie, umiało współżyć z innymi i potrafiło również znajdować w samym sobie oparcie w trudnych sytuacjach. 1. Cel ogólny: Dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych, by wychowanek mógł podjąć racjonalny wybór i zmieniać niewłaściwe postawy i zachowania. Cele szczegółowe: - pokazanie, czym jest agresja i jak ją rozpoznawać; - uświadomienie zagrożeń, jakie niesie agresja; - obalenie mitu wielkiego macho czy też silny może więcej ; - pogłębianie wiedzy i świadomości na temat uzależnień; - pokazanie zagrożeń i konsekwencji zażywania narkotyków, alkoholu, palenia papierosów; - obalenie mitów dotyczących alkoholu, a zwłaszcza nieszkodliwości piwa ; - dostarczenie informacji na temat psychofizycznych zmian okresu dojrzewania. 2. Cel ogólny: Uczenie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych, które pozwolą na lepsze radzenie sobie w trudnych sytuacjach. Cele szczegółowe: - doskonalenie umiejętności rozpoznawania i wyrażania emocji, uczuć; - uczenie rozumienia i akceptowania własnych i cudzych uczuć; - kształtowanie poczucia własnej tożsamości, wartości oraz pozytywnej samooceny; - rozwijanie umiejętności nawiązywania kontaktów, budowania udanych relacji z innymi ludźmi; 5

8 - nabywanie umiejętności opierania się naciskom otoczenia; - nabywanie umiejętności rozstrzygania problemów i rozwiązywania konfliktów; - wdrażanie do wyrażania i uzasadniania swych sądów, do podejmowania samodzielnych decyzji; - kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem; - rozwijanie świadomości własnego ciała i umiejętności dbania o swoje zdrowie. 3. Cel ogólny: Wprowadzenie w świat wartości i norm, na których wychowanek może się oprzeć w swoich wyborach Cele szczegółowe: - ukazanie, jak wiele wychowankowie mogą dać i jak wiele otrzymać: zrozumienie, wzajemne wsparcie, pomoc, życzliwość; - otwarte dzielenie się swoimi myślami i odczuciami; - zachęcanie do lepszego rozumienia i uszanowania odmiennych poglądów, sposobu życia; - wpajanie zasad moralnych, etycznych; - zapoznanie z normami, regułami kulturalnego współżycia i zasadami obowiązującymi w szkole; - wzbudzanie poczucia odpowiedzialności za własne zachowanie; - uświadomienie i pokazanie perspektyw zdrowego stylu życia, bez uzależnień; - wzbudzenie poczucia odpowiedzialności za własne mienie. 4. Cel ogólny: Pomoc w zaspokajaniu ważnych psychicznych poprzez oferowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego. Cele szczegółowe: - stwarzanie możliwości i zachęcanie do rozwijania zainteresowań i uzdolnień; - pobudzanie y aktywnego, zdrowego stylu życia; - kształtowanie umiejętności kulturalnego spędzania czasu wolnego; - udzielanie pomocy uczniom z różnego rodzaju trudnościami. IV. Metody pracy. W realizacji programu wykorzystuje się różnorodne metody, przede wszystkim aktywne, by umożliwić uczniom doświadczenie i przeżywanie tego, co jest tematem zajęć. Wprowadzać 6

9 można różne techniki, dostosowując je do wieku uczniów, zainteresowania tematem, umiejętności radzenia sobie z przedstawionymi problemami i poziomu ich aktywności. Poniżej wymieniono najważniejsze metody i techniki, spośród których prowadzący może wybrać takie, które najlepiej odpowiadają danemu tematowi: krąg uczuć (klasowe powitanie i pożegnanie) rysunek forma swobodnej ekspresji, umożliwiająca uczniom uzewnętrznianie swoich przeżyć, doświadczeń, emocji, wiedzy o otaczającym świecie; psychodrama odgrywanie scenek na wybrane tematy tak, by dać możliwość przeżycia sytuacji mogących się wydarzyć w życiu; dyskusja klasowa, rozmowa wymiana poglądów, dzielenie się doświadczeniami, wspólna praca nad problemem; burza mózgów, której celem jest stworzenie listy pomysłów na rozwiązanie określonego problemu; krótkie opowiadania stosowanie tej metody jest szczególnie przydatne przy tematach trudnych, budzących zawstydzenie, polega ona na opowiadaniu o sytuacjach życiowych prawdziwych lub wymyślonych, aby na przykładzie przeżyć bohaterów omówić daną sytuację; gry i zabawy jako urozmaicenie prowadzonych zajęć; praca w małych grupach (3-5 osobowych) efektywna zwłaszcza wtedy gdy temat dotyczy ważnych problemów emocjonalnych i wyjątkowych sytuacji, gdyż uczniom łatwiej wypowiedzieć się wobec mniejszej liczby rozmówców; uzupełnianie zdań ( rundki ) ułatwiają samodzielną wypowiedź, gdyż uczeń ma za zadanie dokończyć zdanie zaczęte przez nauczyciela uzewnętrzniając swoją reakcję, uczucia; pogadanka; gazetka szkolna. 7

10 V. Realizacja działań szkolnej profilaktyki. A. PLAN REALIZACJI Cel ogólny Zadania Formy realizacji Dostarczeni e adekwatnyc h informacji na temat skutków zachowań ryzykowny ch - pokazanie, czym jest agresja, jak ją rozpoznawać i jakie niesie zagrożenia; - obalenie mitu wielkiego macho czy też silny może więcej ; - pogłębianie wiedzy i świadomości na temat uzależnień; - pokazanie zagrożeń i konsekwencji zażywania narkotyków, alkoholu, palenia papierosów; - obalenie mitów dotyczących alkoholu, a zwłaszcza nieszkodliwości piwa ; dostarczenie informacji na temat psychofizycznych zmian okresu dojrzewania. Program edukacyjnorozwojowy z uwzględnieniem profilaktyki uzależnień. Muzykoterapia w klasach I- IV Zwracanie uwagi na dyscyplinę podczas uroczystości i apeli. Zminimalizowanie skutków wypadków z udziałem dzieci, rowerzystów - zajęcia warsztatowe na godzinie wychowawczej - pogadanki n.t. szkodliwości nałogów: papierosów, alkoholu, narkotyków, udział w programach profilaktycznych: Nie pal przy mnie proszę, Znajdź właściwe rozwiązanie - pogadanki n.t. agresji (rodzaje, przejawy, rozpoznanie) - pogadanki n.t. psychofizycznych przemian procesu dojrzewania - zajęcia z zakresu przysposobienia do życia w rodzinie, - akcje profilaktyczne: apele szkolne, plakaty - zajęcia z zakresu profilaktyki, terapia grupowa -zajęcia z muzykoterapii -uroczystości szkolne (wejście, opuszczanie sali) -zajęcia techniki, wychowania komunikacyjnego Osoby odpowiedzialne,,, n-le profilaktyki, Nauczyciel przygotowania do życia w rodzinie nauczyciel przygotowania do życia w rodzinie opiekun Szkol. Samorządu, n-le profilaktyki Maria Siudek Mariola Wólczyńska -wszyscy nauczyciele Termin realizacji według planu według Urszula Tamulis 8

11 Cel ogólny Zadania Formy realizacji Uczenie ważnych umiejętnoś ci psychologi cznych i społecznyc h Wprowadz enie w świat wartości i norm - doskonalenie umiejętności rozpoznawania i wyrażania własnych uczuć oraz akceptowania uczuć innych; - kształtowanie poczucia własnej wartości; - rozwijanie umiejętności nawiązywania i utrzymywania kontaktów z ludźmi; - nabywanie umiejętności opierania się naciskom innych; - nabywanie umiejętności rozwiązywania problemów; - wdrażanie do wyrażania swoich sądów, podejmowania decyzji; - kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem; - rozwijanie świadomości własnego ciała i umiejętności dbania o zdrowie. - ukazanie, jak wiele wychowankowie mogą dać i jak wiele otrzymać: zrozumienie, wzajemne wsparcie, pomoc; - uczenie otwartości w dzieleniu się myślami i odczuciami; - zachęcanie do lepszego rozumienia ludzi i do uszanowania odmiennych poglądów, sposobu życia; - wpajanie zasad moralnych; - zapoznanie z normami, - ćwiczenia praktyczne na zajęciach zintegrowanych w kl. I- III ; - godzinach wychowawczych w kl. IV-VI - zajęcia świetlicy szkolnej i środowiskowej - zajęcia z policjantem - zajęcia z zakresu wychowania do życia w rodzinie - lekcje języka polskiego - akcje profilaktyczne: apele szkolne, plakaty, parady - pogadanki nauczyciela przyrody - własny przykład nauczycieli, dostarczanie pozytywnego wzorca w codziennych - kontakontaktach formy warsztatowe z i uczniami pogadanki na zajęciach zintegrowanych w kl. I- III i godzinach wychowawczych w kl. IV-VI Osoby odpowiedzialne nauczyciel świetlicy policjant nauczyciel wych. do życia w rodzinie nauczyciel j. polskiego opiekun Samorządu Uczniowskiego, n-le profilaktyki nauczyciel przyrody wszyscy nauczyciele - zajęcia z wychowawcą Termin realizacji wg uzgodnionych terminów według w/g uzgodnionych terminów w/g uzgodnionych terminów 9

12 Cel ogólny Zadania Formy realizacji Pomoc w zaspokajani u ważnych psychiczny ch poprzez oferowanie alternatywn ych form spędzania czasu wolnego regułami kulturalnego współżycia i zasadami obowiązującymi w szkole; - wzbudzanie poczucia odpowiedzialności za siebie; - pokazanie perspektyw zdrowego stylu życia; - stwarzanie możliwości i zachęcanie do rozwijania zainteresowań i uzdolnień - pobudzanie y aktywnego, zdrowego stylu życia - rozmowy indywidualne z uczniami - lektura literatury dostarczającej pozytywne wzorce zachowań Osoby odpowiedzialne nauczyciel j. polskiego, bibliotekarz Termin realizacji według - lekcje religii ksiądz - zajęcia świetlicy szkolnej i - środowiskowej konkursy szkolne i pozaszkolne: plastyczne, - przedmiotowe spotkania z ciekawymi itp. ludźmi - koła zainteresowań - gazetka szkolna samorządowa i klasowa - szkolne inscenizacje - pozalekcyjne zajęcia sportowe, - Dni owocowowarzywne - wdrożenie programów Zachowaj Równowagę, Trzymaj Formę - udział w międzyszkolnych rozgrywkach sportowych - szkolne zawody sportowe, np. Szkolny Tydzień Sportu nauczyciele świetlicy wszyscy nauczyciele chętni nauczyciele opiekun Samorządu Uczniowskiego, chętni nauczyciele nauczyciel w.f. psychoprofilaktycy Marta Jankowskakoordynator, I-III Jolanta. Adamska IV-VI Marta jankowska nauczyciel w.f. nauczyciel w.f., opiekun Sam. Uczniowskiego wg terminów konkursów według co miesiąc według wg terminarza zawodów czerwiec i według 10

13 Cel ogólny Zadania Formy realizacji Osoby odpowiedzialne Termin realizacji - kształtowanie umiejętności kulturalnego spędzania czasu wolnego - udzielanie pomocy uczniom z różnego rodzaju trudnościami - rajdy, wycieczki klasowe, itp. - udział w szkolnych i gminnych imprezach kulturalnorozrywkowych - wycieczki szkolne, wyjazdy do kina, teatru itp. - organizacja występów artystycznych w szkole - kierowanie uczniów do poradni psychologicznopedagogicznej nauczyciel w.f.,, dyrektor szkoły chętni nauczyciele według w miarę wg harmonogramu imprez na bieżąco - pomoc koleżeńska - zajęcia świetlicowe nauczyciel świetlicy - zajęcia z uczniami z zaburzeniami w zajęcia rozwoju wyrównawcze dla uczniów z trudnościami w nauce nauczyciele prowadzący regularnie w miarę -udzielanie pomocy uczniom z wadami postawy ciała Program gimnastyki korekcyjnokompensacyjnej Marta Kowalska Uświadamianie rodziców i uczniów o zagrożeniach wynikających ze zbyt długiego, niekontrolowanego korzystania z komputera i telewizji -pogadanki na lekcjach wychowawczych- -przeprowadzić prelekcje dla rodziców podczas zebrań klasowych - klas - klas listopad 11

14 Szczegółowy sposób realizacji danego zadania i tematyka zajęć czy ćwiczeń zależy od osób prowadzących je. Uwzględniana jest w rocznych planach pracy wychowawczej. KLASA IV Zagadnienia do realizacji Osoby odpowiedzialne Uwagi o realizacji 1. Prawidłowa postawa ciała nauczyciel wychowania fizycznego 2.Jak rozwija się dziecko? nauczyciel przyrody 3.Przestrzeganie zasad higieny w domu 4.Przestrzeganie zasad higieny w okresie dojrzewania 5.Co robić, aby mniej chorować? 6.Przypominamy zasady właściwego odżywiania się 7.Omawiamy zasady właściwego zachowania w sytuacjach konfliktowych 8.Co wiemy o środkach uzależniających? 9.Przypominamy zasady bezpieczeństwa w szkole i w drodze do niej 10.Moje prawa i obowiązki- poznajemy regulamin obowiązujący w naszej szkole? 11.Jak bezpiecznie wypoczywać w czasie wakacji? KLASA V Zagadnienia do realizacji Osoby odpowiedzialne Uwagi o realizacji 1.Co na pewno trzeba wiedzieć o nauczyciel wychowania wysiłku fizycznym? fizycznego 2.Mikroklimat korzystny dla psychiki nauczyciel przyrody człowieka. Zagrożenia zdrowia psychicznego. 3.Jak będziemy oceniać swoje zachowanie? Przypomnienie praw i obowiązków ucznia 4.Co różni tolerancję od akceptacji złych zachowań- dyskusja 5.Pozytywne i negatywne skutki + nauczyciele powszechnego dostępu do mediów 6.Dlaczego uczniowie sięgają po + nauczyciele używki i co z tego wynika? 7. Agresja- jak z nią walczyć?, nauczyciele 8.Trudne sytuacje w jakich może, nauczyciele znaleźć się dziecko. 9.Jak pomóc osobom uzależnionym?, pedagog 10.Wakacje! Bezpieczeństwo w czasie 12

15 letniego wypoczynku 11.Dlaczego uprawiamy sport? Bezpieczne ferie- to znaczy jakie? nauczyciel wychowania fizycznego Klasa VI Zagadnienia do realizacji Osoby odpowiedzialne Uwagi o realizacji 1. Higiena sportu nauczyciel wychowania fizycznego 2. Znaczenie norm higienicznych w nauczyciel przyrody życiu człowieka. 3.Podejmowanie działań pracownicy szkoły interwencyjnych we współpracy z rodzicami i instytucjami do tego powołanymi 4. Jak sobie radzić ze stresem? 5.Jak pomóc osobom uzależnionym? 6.Znaczenie stresu w życiu człowieka + psycholog 7.Jak dbać o zdrowie i urodę w wieku Wychowawca, nauczyciel szkolnym? przyrody 8. Co to znaczy być odpowiedzialnym, gdy ma się naście lat? 9. Agresja jak z nią walczyć? 10. Jak miło, ciekawie i bezpiecznie spędzać wolny czas? giełda pomysłów 11.Trudne sytuacje, w jakich może znaleźć się dziecko 12.Co to jest godność? 13.Zachowywać się asertywnie to znaczy jak? 14.Za co najczęściej karani są nieletni? spotkanie z policjantem. 15.Wakacje!!! Bezpieczeństwo w czasie letniego wypoczynku 13

16 B. ZASADY INTERWENCJI WOBEC UCZNIÓW SZCZEGÓLNIE ZAGROŻONYCH Reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych obejmuje odwołanie się do specjalistycznej pomocy, przy czym główną rolę odgrywa tu dziecka i dzielnicowy. Jeżeli na podstawie obserwacji i zebranych informacji o uczniu okaże się, że jest on szczególnie zagrożony, ma za sobą już pierwsze doświadczenia w zakresie zachowań ryzykownych, trzeba podjąć oddziaływania specyficzne dla danego rodzaju zaburzenia. Nie może się to odbyć bez udziału rodziców dziecka. Do należy nawiązanie kontaktu z rodzicami, wskazywanie odpowiedniego specjalisty, a czasem pomoc w organizacji pierwszego kontaktu z nim, motywowanie do podjęcia leczenia i terapii. Podjęcie samych działań to już sprawa oraz pomocy specjalistycznej na zewnątrz szkoły (poradnia psychologiczno-pedagogiczna, organizacje pozarządowe działające na rzecz dzieci i młodzieży). C. NAUCZYCIELE I RODZICE WOBEC ZADAŃ PROFILAKTYKI Wiadomą rzeczą jest, że najważniejszymi osobami wpływającymi na dzieci i młodzież są rodzice i nauczyciele. Dlatego właśnie oni muszą posiadać wiedzę na temat wszelkiego rodzaju zagrożeń i umiejętność wspierania dziecka w rozwoju. Zadaniem nauczycieli jest zatem poszerzanie wiedzy z zakresu profilaktyki, zapoznawanie się z aktualnymi rozporządzeniami ministra, wybranymi aktami prawnymi dotyczącymi tej problematyki poprzez: - rozpoznawanie istniejących problemów i środowiska za pomocą różnorodnych metod (ankiety itp.); - wymiana doświadczeń w dyskusjach; - konferencje szkoleniowe z udziałem osób wspierających pracę szkoły np. pedagoga, psychologa, logopedy i innych; - samokształcenie uczestnictwo w różnego rodzaju formach doskonalenia zawodowego związanego z tematyką profilaktyki, studiowanie odpowiedniej literatury. Ponadto na spotkaniach wychowawców z rodzicami poruszane będą w formie prelekcji, dyskusji i zajęć warsztatowych następujące zagadnienia: 14

17 1) Wnoszące wiedzę z zakresu pedagogiki, psychologii, prawa: Rozporządzenia ministra, wybrane akty prawne, np. z zakresu praw dziecka, bezpieczeństwa, prawa karnego i opiekuńczego. Podstawowe prawidłowości rozwojowe dzieci w określonym, interesującym rodziców wieku. Przyczyny niepowodzeń szkolnych uczniów i sposoby radzenia sobie z nimi. Przyczyny występujących obecnie zaburzeń w zachowaniu (agresja, uzależnienia itp.). Deficyty rozwojowe i radzenie sobie z nimi (dysleksja, zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej itp.). Patologie społeczne (narkomania, alkoholizm, sekty). Rozwój seksualny człowieka (jak rozmawiać z własnym dzieckiem). 2) Kształcące umiejętności wspierania rozwoju dziecka: Rozeznanie w ach własnych dzieci. Poznanie sposobów zaspokajania. Kierowanie procesem uczenia się. Organizacja czasu dziecka (czasu pracy i czasu wolnego). Umiejętność porozumiewania się z dzieckiem i osobami dorosłymi. Wspólne planowanie i spędzanie czasu w domu i szkole. Radzenie sobie z konfliktami i negatywizmem dziecka. Program profilaktyczny realizowany będzie poprzez organizowanie i uczestnictwo w warsztatach szkoleniowych i kursach, prowadzonych przez pracowników oddziałów doskonalenia nauczycieli oraz w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli. 15

18 Program zatwierdzony przez Radę Pedagogiczną w dniu 16 września 2014 r., po pozytywnym zaopiniowaniu przez: Ogół rodziców w dniu r. Radę Rodziców w dniu r. Radę Samorządu Uczniowskiego w dniu r. Rada Samorządu Uczniowskiego Rada Rodziców Dyrektor szkoły - Maria Siudek 16

19 VI. Bibliografia. Biblioteczka reformy MEN, O pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Warszawa Gordon T., Wychowanie bez porażek w szkole. Warszawa, 1997 Kłosowska B., Zdrowie młodzieży szkolnej w Powiecie Cieszyńskim. Cieszyn Kołodziejczyk A., Czemierowska E., Kołodziejczyk T., Spójrz inaczej. Program zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla klas 1-3 szkół podstawowych. Skarżysko-Kamienna 1997 Kołodziejczyk A., Czemierowska E., Kołodziejczyk T., Spójrz inaczej. Program zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla klas 4-6 szkół podstawowych. Skarżysko-Kamienna 1997 Kosińska E., Rodzice a szkoła. Krótki poradnik psychologiczny. Kraków 1999 Mity i zasady profilaktyki uzależnień. W: Remedium 2002 nr 5, s Profilaktyka a wychowanie. W: Remedium 2002 nr 1, s Simm M., Węgrzyn-Jonek E., Budowanie szkolnego programu profilaktyki. Kraków Szymańska J., Działania profilaktyczne a klimat szkoły. W: Remedium 2003 nr 2, s Szymańska J., Profilaktyka w szkole. W: Remedium 2002 nr 7-8, s Strategie w profilaktyce. W: Remedium 2002 nr 1, s Sześć zadań dyrektora szkoły. W: Remedium 2002 nr 7-8, s Wardyńska-Ziółek M., Szkolny program profilaktyki w prawie oświatowym. W: Remedium 2002 nr 12, s