PROGRAM PROFILAKTYKI Miejskiego Zespołu Szkół w Annopolu

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI Miejskiego Zespołu Szkół w Annopolu

2 PODSTAWA PRAWNA 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej art.72 (ochrona praw dziecka przed przemocą, wyzyskiem i demoralizacją). 2. Konwencja o Prawach Dziecka art. 3, art. 19, art Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz.2572 z późn. zm.). 4. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. 5. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości przeciwdziałaniu alkoholizmowi 6. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. (Dz. U.1997/75/468, 1998/106/668) o przeciwdziałaniu narkomanii. 7. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995r. ze zmianami z dnia 8 kwietnia 2010r. (Dz. U. z 2002r. Nr 10, poz. 96.) 8. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2002r. Nr 10, poz.96). 9. Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2002 r. Nr 51, poz.458 z późn. zm.). 10. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U.z 2003 r. Nr 26, poz. 226). 11. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz.69 z późn. zm.). 12. Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasada udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr, poz. 532). 13. Rozporządzenie MENiS z dnia 12 sierpnia 1999r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartej w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. Nr z późn.zm. z dnia 19 sierpnia 2002r.) 14. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. Ust. nr 35 poz. 230 z późn. zm.). 15. Krajowy Program Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości Wśród Dzieci i Młodzieży z dnia 13 stycznia 2004r. 16. Rządowy program Bezpieczna i przyjazna szkoła 17. Rządowy Program promocji zdrowia i profilaktyki problemów dzieci i młodzieży na lata

3 WSTĘP Szkoła realizuje zadania dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze wspierające wszechstronny rozwój osobowości każdego ucznia. Wyposaża go w wiedzę, budzi aktywność intelektualną oraz rozwija postawy i zachowania cenione i pożądane w społeczeństwie. W pełnej realizacji tych założeń nie można pominąć działań profilaktycznych, wymaganych również przepisami prawa oświatowego. Profilaktyka jest procesem, który wspiera człowieka w prawidłowym rozwoju i zdrowym życiu, poprzez zapewnienie mu pomocy potrzebnej w konfrontacji ze złożonymi i stresującymi warunkami życia oraz niepożądanymi zjawiskami społecznymi lub innymi zagrożeniami. W związku z tym działania zapobiegawcze kierowane do dzieci i młodzieży powinny uwzględniać jednocześnie trzy obszary aktywności: 1) wspomaganie dziecka w konstruktywnym radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwoju i zdrowemu życiu; 2) ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają prawidłowy rozwój i dezorganizują zdrowy styl życia; 3) inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu. W szkole realizowana jest głównie profilaktyka pierwszorzędowa, której zadaniem jest wspieranie wychowanka w jego prawidłowym i harmonijnym rozwoju. W szkole może być prowadzona profilaktyka drugorzędowa w odniesieniu do poszczególnych uczniów przeżywających liczne trudności, zaniedbanych wychowawczo ze środowisk dysfunkcyjnych umożliwiające im lepsze przystosowanie do wymogów życia społecznego (socjoterapia). Program Profilaktyki został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów i potrzeb środowiska lokalnego. Przy jego konstruowaniu uwzględnione zostały założenia zawarte w Programie Wychowawczym oraz Szkolnym Zestawem Programów nauczania. DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO Diagnoza środowiska szkolnego została dokonana na podstawie: 1. Relacji wychowawców klas na temat problemów wychowawczych w danej klasie i z danym uczniem. 2. Analizy sytuacji szkolnej, rodzinnej i środowiskowej uczniów. 3. Rozmowy z rodzicami, zarówno indywidualne jak i zbiorowe. 4. Rozmowy z uczniami, zarówno indywidualne jak i zbiorowe. 5. Ankiet wśród uczniów i rodziców. 6. Analizy dokumentacji szkoły. 7. Obserwacji zachowań uczniów w sytuacji szkolnej. Wyżej wymieniona diagnoza pozwoliła wyłonić główne zagrożenia, które powinny być objęte działaniami profilaktycznymi. Są one następujące: agresja słowna oraz fizyczna zagrożenie uzależnieniami CELE I ZAŁOŻENIA PROGRAMU Cele ogólne: stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły, 3

4 podejmowanie działań promujących zdrowie, bezpieczeństwo i kulturę, zapobieganie wszelkim przejawom agresji i przemocy i innym nieakceptowanym społecznie zachowaniom naruszającym dobro własne i innych (cudze), będących łamaniem norm koegzystencji w szkole lub/i norm prawnych, prowadzenie szerokiej edukacji informacyjnej dotyczącej profilaktyki uzależnień od substancji psychoaktywnych, oraz innych współczesnych zachowań problemowych. integrowanie działań wychowawczych i profilaktycznych, wspieranie wychowawczej roli rodziny, wyrabianie poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie i bezpieczeństwo, budowanie pozytywnego obrazu samego siebie i wzmacnianie poczucia własnej wartości, rozwijanie umiejętności interpersonalnych, kształtowanie postaw prospołecznych, kształcenie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Cele szczegółowe: Uczniowie: potrafią radzić sobie z własnymi emocjami, uczuciami, dbać o zdrowie psychiczne wybierają właściwe sposoby komunikacji z otoczeniem, znają zasady postępowania w sytuacjach konfliktowych przewidują zagrożenia i niebezpieczeństwa w różnych sytuacjach życiowych rozumieją pojęcie i stosują zasady zdrowego stylu życia uświadamiają sobie znaczenie prawidłowego odżywiania dla zdrowia wiedzą czym jest uzależnienie i potrafią być asertywni wiedzą o szkodliwości zażywania narkotyków, nadużywania leków, palenia papierosów, picia alkoholu zapobiegają i reagują na akty przemocy i agresji w szkole i poza nią przestrzegają norm zachowania w szkole i poza nią, wykazują się kulturą osobistą i okazują szacunek innym, znają i potrafią ponieść konsekwencje własnych zachowań poznają zasady racjonalnego żywienia wybierają właściwe formy wypoczynku potrafią planować własne zajęcia poznają zasady postępowania w sytuacjach zagrożenia, udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w różnego rodzaju wypadkach potrafią znaleźć pomoc w przypadku różnych problemów życiowych znają konsekwencje związane z wczesną i przypadkową inicjacją seksualną Rodzice: opiniują treści wdrażanych programów profilaktycznych, współpracują w ich realizacji doskonalą swoje umiejętności wychowawcze korzystają pomocy wychowawcy współdziałają z wychowawcą dostrzegają problem dziecka, współpracują z wychowawcą klasy, pedagogiem, psychologiem szkolnym i pielęgniarką szkolną w celu jego rozwiązania, konsultują się z wychowawcami, nauczycielami poszczególnych przedmiotów, pielęgniarką szkolną oraz pedagogiem i psychologiem szkolnym 4

5 uczestniczą w działaniach wychowawczych i profilaktycznych szkoły Nauczyciele: podnoszą swoją wiedzę i doskonalą swoje kompetencje wychowawcze poprzez udział w szkoleniach Rady Pedagogicznej innych formach doskonalenia zawodowego z tego zakresu. reagują na wszystkie niepokojące i ryzykowne zachowania uczniów, podejmując działania zgodnie obowiązującymi w szkole przepisami, na bieżąco informują rodziców o występujących problemach wychowawczych i współpracują z nimi w zakresie wyeliminowania tych problemów oraz udzielenia dziecku adekwatnej do potrzeb pomocy, w tym specjalistycznej, wspierają rodziców w wychowaniu integrują zespół uczniowski podejmują konkretne działania mające na celu realizację zadań z zakresu profilaktyki dbają o pozytywny wizerunek szkoły w środowisku lokalnym Szkoła jako instytucja: stwarza bezpieczne i higieniczne warunki pobytu uczniów w szkole prowadzi rozpoznanie zachowań, zjawisk i sytuacji zagrażających bezpieczeństwu uczniów oraz pracowników szkoły organizuje zajęcia dodatkowe promuje szkołę na zewnątrz współpracuje z osobami, instytucjami i organizacjami wspierającymi: - Urzędem Miejskim w Annopolu - Powiatowym Zespołem Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Kraśniku - NZOZ Ośrodkiem Terapii Uzależnień w Kraśniku - Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Annopolu - Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Annopolu - Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej w Annopolu - Posterunkiem Policji w Annopolu i Komendą Powiatową Policji w Kraśniku - Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Kraśniku - Poradnią Rodzinną w Kraśniku - Sądem Rejonowym III Wydział Rodzinny i Nieletnich w Kraśniku - Centrum Kultury w Annopolu - Powiatową Stacją Sanitarno Epidemiologiczną w Kraśniku ZAGADNIENIA I TREŚCI 1. Zdrowy styl życia: - zdrowy styl odżywiania, - ruch w życiu człowieka, - profilaktyka chorób, - aktywne formy spędzania czasu wolnego. 2. Zdrowie psychiczne: - czynniki zagrażające zdrowiu psychicznemu, - sposoby radzenia sobie ze stresem, - zasady współżycia społecznego i relacje międzyludzkie, - higiena pracy umysłowej, - sposoby radzenia sobie z emocjami, 5

6 - właściwa organizacja czasu i efektywnej nauki, - rozwijanie zainteresowań 3. Życie bez nałogów: - istota nałogów, - mechanizm powstawania nałogów, - wspieranie i pomoc osobom zagrożonym lub wkraczającym w uzależnienie oraz uzależnionym, - zasady asertywnej odmowy - skutki uzależnień (nikotynizm, substancje psychoaktywne, lekomania, dopalacze, komputer, Internet), - wzmacnianie poczucia własnej wartości. 4. Bezpieczeństwo: - bezpieczeństwo w szkole, w domu - bezpieczeństwo w ruchu drogowym, - bezpieczeństwo w sieci, - przeciwdziałanie agresji rówieśniczej, - przeciwdziałanie zjawisku pornografii i prostytucji, - zasady bezpieczeństwa podczas pracy, nauki i wypoczynku, - zasady właściwego reagowania w sytuacjach zagrożenia życia. STRATEGIE, METODY I FORMY REALIZACJI Uczniowie: uczestnictwo w zajęciach szkolnych, lekcjach wychowawczych poświęconych realizacji zagadnień z zakresu profilaktyki udział w warsztatach, pogadankach, prelekcjach prowadzonych przez specjalistów korzystanie z indywidualnych porad i konsultacji udzielanych przez pedagogów i psychologów szkolnych udział w uroczystościach, akcjach, imprezach i konkursach szkolnych udział w zajęciach pozalekcyjnych Nauczyciele: doskonalenie poprzez udział w kursach, warsztatach, szkoleniach z zakresu profilaktyki praca w zespołach samokształceniowych samodoskonalenie poprzez studiowanie literatury fachowej realizacja treści profilaktycznych w ramach prowadzonych zajęć uczestnictwo w działaniach profilaktycznych Wychowawcy realizacja planów pracy wychowawcy (w tym tematyki godzin wychowawczych) planowanie i realizacja działań profilaktycznych prowadzenie pogadanek dla rodziców z zakresu profilaktyki Rodzice: włączanie się do organizacji imprez i uroczystości szkolnych udział w spotkaniach klasowych (pogadanki, dyskusje) korzystanie z indywidualnych porad i konsultacji psychologiczno-pedagogicznych uczestnictwo w akcjach i działaniach profilaktycznych organizowanych przez szkołę organizacja szkoleń, warsztatów. 6

7 Propozycje form i metod realizacji zadań szkolnego programu profilaktyki: zajęcia edukacyjne, zajęcia zintegrowane, lekcje przedmiotowe i wychowawcze zajęcia profilaktyczne szkolenia wewnętrzne i zewnętrzne zajęcia pozalekcyjne (koła zainteresowań, szkolne koło sportowe, wyjazdy na basen, na lodowisko, drużyna harcerska, gromada zuchowa) konsultacje, porady i pomoc w nadrabianiu zaległości konkursy, akcje, happeningi w związku z rożnymi akcjami profilaktyczno wychowawczymi, wystawy prac uczniów realizacja treści programowych zawierających profilaktykę bezpieczeństwa przygotowanie uczniów do zdobycia karty rowerowej i motorowerowej spotkania z rodzicami, spotkania ze specjalistami rozmowy indywidualne wycieczki zabawy taneczne, dyskoteki programy edukacyjne i profilaktyczne konsultacje indywidualne dla uczniów, rodziców, opiekunów pogadanki, wykłady, pokazy filmów wideo gazetki szkolne, plakaty, broszury, ulotki kontakty wychowawcy z klasą, innymi uczniami i pracownikami szkoły, akademie, apele działalność SU organizacja akcji charytatywnych organizacja opieki dla uczniów zaniedbanych wychowawczo i materialnie. Działania profilaktyczne wynikają z zadań: wychowawców pedagoga i psychologa szkolnego wychowawców świetlicy programu Szkoły Promującej Zdrowie programu Alertu Ekologiczno- Zdrowotnego pielęgniarek szkolnych Wewnątrzszkolnego Doskonalenia nauczycieli nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, przyrody, biologii, wychowania fizycznego, wychowania do życia w rodzinie EWALUACJA PROGRAMU 1. Sposoby ewaluacji - obserwacja zachowań - analiza ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, rodziców i nauczycieli - rozmowy z nauczycielami, uczniami, rodzicami, pracownikami szkoły - analiza dokumentów 2. Ewaluacji dokonuje zespół ds. profilaktyki we współpracy z wychowawcami klas. 3. Za realizację programu odpowiadają wszyscy nauczyciele. 7