Badanie układu sterowania z regulatorem PID

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Badanie układu sterowania z regulatorem PID"

Transkrypt

1 Akademia Morka w Gdyni Katedra Automatyki Okrętowej eoria terowania Miroław omera. WPROWADZENE W układzie regulacji porównywana jet wartość pomierzona ze ygnałem zadanym i określana jet odchyłka łużąca do wyznaczenia ygnału terującego, który będzie zmniejzał tę odchyłkę do zera lub do bardzo małej wartości. Spoób w jaki regulator automatyczny wyznacza ygnał terujący nazywa ię rodzajem terowania. Ogólna truktura układu terowania z pojedynczą pętlą ujemnego przężenia zwrotnego pokazana zotała na ryunku. z(t) e(t) r(t) Skalowanie F( a(t) C( u(t) G( y(t) Korektor y zm (t) Filtr D( H( v(t) Ry.. Schemat blokowy typowego układu regulacji z pojedynczą pętlą ujemnego przężenia zwrotnego, gdzie: r (t) ygnał zadany (odnieienia), u (t) ygnał terujący, y (t) wyjście z obiektu (wielkość regulowana), e (t) ygnał uchybu = r(t) y(t), a (t) ygnał wykonawczy, y zm (t) wyjście z pętli przężenia (zmierzona i odfiltrowana wielkość regulowana), D ( tranmitancja filtru, H ( tranmitancja czujnika, C ( tranmitancja regulatora, F ( przetwarzanie ygnału wejściowego (kalowanie), z (t) zakłócenia działające na obiekt, v (t) zumy pomiarowe, Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera

2 eoria terowania Do wymagań najczęściej tawianych układom regulacji należą [3]: przeregulowanie M p% =...5% oraz minimalny cza regulacji t R (przebiegi zbliżone do aperiodycznych) przeregulowanie M p% = 5...5% oraz minimalny cza regulacji t R minimum całki z kwadratu uchybu: min e ( t) dt Dopuzczalne utalone zmiany uchybu regulacji zwykle przyjmuje ię równe (.5,...,5 )% wartości makymalnej ygnału regulowanego y(t).. RODZAJE REGULAORÓW YPU PD Spośród regulatorów uniweralnych w praktyce wykorzytywane ą natępujące []: regulator proporcjonalny P ( K P () regulator proporcjonalno całkujący P GR ( KP () regulator proporcjonalno różniczkujący PD G K ( ) (3) R ( P D regulator PD z realnym członem różniczkującym regulator proporcjonalno całkująco różniczkujący PD G R D GR( KP (4) n K ( K P D K P K D (5) regulator PD z realnym członem różniczkującym D GR( KP (6) Częto w praktyce przemyłowej potyka ię regulatory różniące ię od podanych typów. Na przykład charakterytyki regulatora PD oiąga ię przez zeregowe połączenie członów P oraz PD. W tym przypadku tranmitancja regulatora PD jet natępująca n D Gr ( KP (7) W innych wykonaniach regulatorów pod działania różniczkującego wyklucza ię ygnał wartości zadanej y z i uzykuje ię nieinteraktywną trukturę regulatora PD n D U( KP E( Y( (8) tnieje również truktura regulatora o potaci gdzie: n D U( KP Yz ( Y( Y( (9) K P wpółczynnik wzmocnienia regulatora, określany niekiedy przez zakre proporcjonalności x % K P P n Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera

3 eoria terowania D n tała czaowa całkowania tała czaowa różniczkowania tała czaowa filtru inercyjnego wytępującego czaami w członach różniczkowania najczęściej (.5.5) n D Dodać należy, że w układzie regulacji optymalne natawy regulatora ą na ogół różne dla uchybu nadążeniowego oraz uchybu powodowanego zakłóceniem. W praktycznych zatoowaniach, regulator PD trojony jet w układzie regulacji w którym akurat jet zatoowany. Reguły trojenia w krócie można treścić natępująco:. Utalenie wartości K p celem uzykania wymaganej prędkości odpowiedzi. Zwiękzanie wzmocnienia proporcjonalnego zwiękza prędkość odpowiedzi i redukuje uchyb w tanie utalonym.. Dobór terowania całkującego celem oiągnięcia pożądanej jakości w tanie utalonym (może zaitnieć konieczność korygowania wartości wzmocnienia K p ). Zwiękzanie działania całkującego pogarza tabilność, ale łuży do likwidacji uchybu w tanie utalonym. 3. Dodanie terowania różniczkującego celem zredukowania przeregulowań i poprawy czau regulacji. Zwiękzanie tałej różniczkowania poprawia tabilność i łuży do tłumienia ocylacji... Charakterytyki terowań P, oraz D Sterowanie proporcjonalne z natawą K P ma wpływ na zmniejzanie czau naratania i będzie zmniejzało uchyb w tanie utalonym, lecz nigdy nie będzie go eliminowało. Sterowanie całkujące z natawą K ma wpływ na eliminowanie uchybu w tanie utalonym, lecz pogarza odpowiedź w tanie przejściowym. Sterowanie różniczkujące z natawą K D ma wpływ na zwiękzenie tabilności układu, zmniejzając przeregulowanie i poprawiając odpowiedź przejściową. Wpływ natawy każdego terowania K P, K D oraz K na układ zamknięty zebrany zotał w tabeli pokazanej poniżej (tabela ). abela. Wpływ nataw regulatora PD na podtawowe wkaźniki jakości regulacji Cza naratania Przeregulowanie Cza regulacji Uchyb w tanie utalonym K P Zmniejzenie Zwiękzenie Mała zmiana Zmniejzenie K Zmniejzenie Zwiękzenie Zwiękzenie Eliminacja K D Mała zmiana Zmniejzenie Zmniejzenie Bez zmian Związki te nie zawze ą dokładnie takie jak podane w tabeli, faktycznie zmiana jednej z tych zmiennych może powodować zmianę pozotałych. Z tego powodu tabela ta powinna być używana jako odnieienie przy określaniu wartości K P, K oraz K D... Ogólne wytyczne dotyczące wyboru typu i doboru nataw regulatora PD Przy trojeniu regulatora PD dla danego układu należy wykonać natępujące kroki w celu uzykania pożądanej odpowiedzi. Wyznaczenie odpowiedzi układu regulacji z obiektem, ale bez regulatora i określenie co powinno zotać poprawione. Dodanie terowania proporcjonalnego w celu poprawienia czau naratania i zmniejzenia uchybu w tanie utalonym 3. Dodanie terowania różniczkującego w celu poprawienia przeregulowania 4. Dodanie terowania całkującego w celu wyeliminowania uchybu w tanie utalonym 5. Dotrojenie każdej z nataw K P, oraz D aż uzyka ię pożądaną odpowiedź całego układu. Zawze można poiłkować ię tabelą pokazaną w tym opracowaniu (tabela ), aby odzukać na jakie wielkości charakterytyczne wpływają pozczególne terowania. Nie jet konieczne zatoowanie Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera 3

4 eoria terowania wzytkich trzech elementów regulatora (proporcjonalnego, różniczkującego, oraz całkującego) w pojedynczym układzie. Dla przykładu, jeśli regulator P daje wytarczającą odpowiedź, wówcza nie ma potrzeby toowania regulatora różniczkującego w układzie. Należy toować możliwie najprotzy regulator. Przykład Na ryunku.. przedtawiono układ terowania temperaturą przepływu powietrza. Zbiornik z gorącą wodą dotarcza wody, która wpływa do wymiennika ciepła w celu ogrzania powietrza. temperatury mierzy temperaturę powietrza na wylocie po i przeyła ją do układu porównującego z temperaturą odnieienia z. Różnica temperatur a jet przeyłana do regulatora o tranmitancji (. Wyjście regulatora, którym jet ygnał elektryczny jet przetwarzane na ygnał pneumatyczny przez przetwornik. Wyjście urządzenia wykonawczego teruje prędkością przepływu wody zaworem trójdrogowym. Na Ryunku. przedtawiono chemat blokowy układu. Zdefiniowane zotały natępujące parametry i zmienne: dm w jet przyrotem przepływu cieplnego płynu dm w KMu, K M =.54 kg//v, w temperatura wody w KRdM w, K R = 65 C/kg/, oraz po jet temperaturą wyjściową powietrza. Równanie wymiany ciepła pomiędzy wodą i powietrzem c d dt po Równanie temperatury czujnika m d dt m w po po m c m = []. (.) = []. (.) (a) Naryuj funkcjonalny chemat blokowy, który zawiera wzytkie tranmitancje układu. (b) Wyprowadź tranmitancję po (/ z ( kiedy ( =. (c) Dobierz typ regulatora PD i jego parametry. Zbiornik z ciepłą wodą Zawór. M w p(t) Przetwornik pneumatycznoelektryczny u(t) a(t) Dmuchawa Pobór powietrza p. M p Wymiennik ciepła temperatury m z Ogrzane powietrze po Ry... Schemat funkcjonalny układu terowania temperaturą przepływu powietrza Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera 4

5 eoria terowania z a(t) u(t) Przetwornik elektrycznopneumatyczny p(t) Zawór dm w Wymiennik po ciepła m temperatury Ry... Schemat blokowy układu terowania temperaturą przepływu powietrza Rozwiązanie. Schemat blokowy zawierający tranmitancje wyznaczone w oparciu o równania różniczkowe (.) oraz (.) przedtawiony zotał na ryunku.3. e(t) r(t) = z a(t) u(t) 3.5 y(t) = PD po + b(t) = m + Ry..3. Schemat blokowy układu terowania temperaturą przepływu powietrza ranmitancja wypadkowa układu z ryunku.3 przy założeniu tranmitancji regulatora ( jet natępująca: G w ( (.3) 4.5 Układ z ryunku.3 zaimplementowany zotał w SMULNKU według chematu pokazanego na ryunku.4. Uzykiwane wyniki ymulacji przeglądane były w LView erze przy użyciu natępujących poleceń ool/linear analyi z menu modelu SMULNKU oraz poleceń Simulink/Get Linearized Model z menu LView-era. Ry..4. Model Simulinka do badania układu terowania temperaturą przepływu powietrza Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera 5

6 e(t) y(t) eoria terowania Odpowiedź układu regulacji z obiektem, bez regulatora Odpowiedź układu bez regulatora (odpowiada to regulacji z regulatorem P, K P = ) znajduje ię na ryunku.5. Z ryunku tego widać, że pozotaje do kompenowania uchyb w tanie utalonym. (lub %) i przebieg ten ma ok. 5 % przeregulowanie. Oznacza, że trzeba będzie zatoować przynajmniej regulator P. Pierwzy krok trojenia: Dodanie wzmocnienia proporcjonalnego Pierwzym krokiem trojenia jet zazwyczaj zwiękzenie wzmocnienia regulatora K P w celu zmniejzenia czau naratania i zredukowania uchybu. W tym przypadku w układzie bez regulatora już wytępuje 5 % przeregulowanie, wydaje ię że będzie trzeba zmniejzyć to wzmocnienie gdyż dodanie całkowania jezcze pogorzy warunki tabilności. G K.5 (.4) R ( P Odpowiedź układu regulacji z takim regulatorem pokazana jet na ryunku 5. Widać tąd, że zwiękzył ię uchyb w tanie utalonym do 36 %. Odpowiedź kokowa układu t [] Przebieg uchy bu t [] Ry..5. Odpowiedź układu y(t) i przebieg uchybu e(t) w odpowiedzi na wymuzenie kokowe układu regulacji z ryunku.3 przy tranmitancji regulatora (. Drugi krok trojenia : Dodanie terowania różniczkującego W celu zredukowania przeregulowania i zmniejzenia czau regulacji dodaje ię terowanie różniczkujące, które nie ma wpływu na uchyb w tanie utalonym. W tym przypadku nie ma ocylacji i działanie różniczkujące w regulatorze nie jet potrzebne. rzeci krok trojenia : Dodanie terowania całkującego Otatecznie dodaje ię terowanie całkujące w celu wyeliminowania uchybu utalonego. Do tranmitancji (.4) dodane zotanie działanie całkujące ze tała czaową całkowania = [] powtaje w ten poób regulator P o tranmitancji (.5). GR ( K P.5 (.5) Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera 6

7 y(t) e(t) y(t) eoria terowania Odpowiedź układu z regulatorem P znajduje ię na ryunku.7. Uzykany zotał przebieg aperiodyczny o makymalnym przeregulowaniu mniejzym od [%]. eraz należałoby ponowić trojenie wzmocnienia K P..8.6 Odpowiedź kokowa układu: Kp = t [].8 Przebieg uchy bu: Kp = t [] Ry..6. Odpowiedź układu y(t) i przebieg uchybu e(t) w odpowiedzi na wymuzenie kokowe układu regulacji z ryunku.3 przy tranmitancji regulatora ( Odpowiedź kokowa układu z regulatorem P t R = t [] Ry..7. Odpowiedź układu y(t) i przebieg uchybu e(t) w odpowiedzi na wymuzenie kokowe układu regulacji z ryunku.3 z zatoowaniem regulatora P o tranmitancji (.5) [] Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera 7

8 eoria terowania 3. SROJENE PARAMERÓW REGULAORA PD W PRAKYCE Dla każdego proceu itnieje możliwość ściłej analizy teoretycznej układów terowania, która pozwala na dowolne wyznaczenie właściwości projektowanego układu, metodyka taka nie jet jednak przydatna w praktyce, gdyż w tym przypadku przy dobieraniu nataw regulatorów bardzo rzadko dyponuje ię dokładnymi danymi dotyczącymi obiektu. Zadanie doboru nataw regulatorów polega na takim utaleniu wartości parametrów, aby otrzymać zadowalające działanie układu terowania. 3.. Pomiary właności dynamicznych obiektów regulacji metodą koku jednotkowego Optymalne natawy regulatorów opracowywane ą zazwyczaj w potaci tabel, wykreów, wzorów empirycznych zwykle dla obiektów podzielonych na dwie klay: obiekty tatyczne i obiekty atatyczne, których charakterytyki aprokymuje ię natępującymi tranmitancjami []: obiekty tatyczne obiekty atatyczne G( o Ke o Ke e G( o () K () Spoób wyznaczania parametrów modelu K,, o odwzorowującego obiekt na podtawie odpowiedzi na kok jednotkowy pokazano na ryunku. y(t) y(t) K u Nachylenie R= K t t y = R = t y u y t t o o (a) (b) Ry.. Spoób określenia parametrów K,, o na podtawie odpowiedzi kokowej (jednotkowej) proceu. (a) dla obiektu tatycznego, (b) dla obiektu atatycznego. 3.. Metody doboru nataw regulatorów według zaad Zieglera-Nichola Na bazie oberwacji ekperymentalnych trategii trojenia regulatorów PD w proceach przemyłowych, Ziegler i Nichol zaproponowali dwie metody doboru nataw. Metody te wymagają pomiaru odpowiedzi układu i ą powzechnie toowane dla układów typu najczęściej potykanych w układach terowania (np. terowanie poziomem, temperaturą, ciśnieniem, przepływem, itd.). Metody doboru nataw opracowane przez Zieglera i Nichola opierająca ię odpowiedzi kokowej i możliwe ą do zatoowania w tych układach w których odpowiedź kokowa układu otwartego jet bez przeregulowań tak jak ta pokazana na ryunku a. Ziegler i Nichol opracowali dwie metody trojenia regulatorów dla takich modeli [] Metoda bazująca na odpowiedzi kokowej Ziegler i Nichol zauważyli, że odpowiedź kokowa więkzości układów terowania ma kztałt podobny do tego z ryunku a. Krzywa ta może być otrzymana z danych ekperymentalnych lub ymulacji dynamicznej obiektu. Krzywa o kztałcie S jet charakterytyczna dla układów wyżzych rzędów. Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera 8

9 eoria terowania ranmitancja () aprokymuje układy wyżzych rzędów protym układem rzędu z dodatkowym opóźnieniem o wyrażonym w ekundach. Stałe w równaniu () mogą być określone z odpowiedzi kokowej proceu. Jeśli tyczna naryowana jet w punkcie przegięcia krzywej odpowiedzi, wówcza nachylenie linii jet wyznaczane ze wzoru R=K/, a przecięcie tycznej z oią czau określa cza opóźnienia o. W pierwzej metodzie wybór parametrów regulatora opiera ię na wpółczynniku zanikania równym w przybliżeniu.5. Oznacza to, że dominująca kładowa przejściowa zanika do jednej czwartej wojej wartości makymalnej po jednym okreie ocylacji (ry. 3a). akie zanikanie odpowiada wpółczynnikowi =. w układzie rzędu i wartość ta utalona zotała na zaadzie kompromiu pomiędzy zybką odpowiedzią i wytarczającym zapaem tabilności. Autorzy ymulowali równania dla różnych układów na komputerze analogowym i troili parametry regulatorów, aż uzykali odpowiedzi przejściowe zanikające do 5% poprzedniej wartości w jednym okreie. Metoda Zieglera-Nichola bazująca na odpowiedzi kokowej daje dobre rezultaty gdy pełniony jet natępujący warunek []:.5 o Metoda z wyznaczaniem wzmocnienia krytycznego W drugiej metodzie kryterium trojenia parametrów opiera ię na ocenie układu znajdującego ię na (a) Ry. 3. Przebiegi czaowe (a) kwadratowy wpółczynnik zanikania, (b) układ na granicy tabilności granicy tabilności. en algorytm trojenia może być toowany dla układów typu poiadających rząd >. Może być również zatoowana do amotrojenia regulatorów PD. Metoda ta możliwa jet do zatoowania jeśli możliwe jet znalezienie wzmocnienia przy którym wykre Nyquita przecina punkt krytyczny lub kiedy linia pierwiatkowa przecina oś liczb urojonych. Wzmocnienie to może być znalezione ekperymentalnie, wymaga ię wówcza zwiękzania wzmocnienia w układzie zamkniętym aż na wyjściu pojawią ię ocylacje o tałej amplitudzie. Jet to w niektórych zatoowaniach praktycznych bardzo niebezpieczna operacja. Zwiękza ię wzmocnienie proporcjonalne aż zauważy ię ocylacje o tałej amplitudzie, odpowiada to wzmocnieniu krytycznemu K kr (ry. 4) i ocylacjom o okreie oc (ry. 3b). Okre ocylacji powinien być mierzony kiedy amplituda ocylacji jet dość mała []. (b) r(t) e(t) u(t) Proce y(t) K kr Ry. 4. Określenie wzmocnienia krytycznego i okreu ocylacji Wzmocnienie tatyczne dla pętli otwartej układu Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera 9

10 eoria terowania K o GH( Metoda trojenia bazująca na wzmocnieniu krytycznym daje dobre rezultaty gdy pełniony jet warunek: K o K kr lecz znów odpowiedź układu zamkniętego zawiera ocylacje. Parametry regulatora zaproponowane przez Zieglera i Nichola dla typowego regulatora pokazane ą w tabeli nne optymalne reguły nataw regulatorów PD W tabelach i 3 zebrane zotały zaady doboru nataw regulatorów dla obiektów tatycznych i atatycznych opianych tranmitancjami () oraz () według kryteriów: % i % przeregulowania oraz minimum całki kwadratu uchybu [3]. abela. Natawy parametrów według zaad Zieglera-Nichola, yp regulatora Optymalne wartości parametrów Próba kokowa (R=K/, o, a=r o ) Granica tabilności (K kr,, oc ) K p D K p D P /a.5k kr P.9/a 3 o.45k kr oc /. PD./a o.5 o.6k kr oc / oc /8 abela. Optymalne natawy regulatorów w przypadku obiektów tatycznych z opóźnieniem (), a Ro yp regulatora Przeregulowanie % Minimum czau regulacji t R Przeregulowanie % Minimum czau regulacji t R min e ( t) dt K P D K P D K P D P.3/a.7/a P.6/a.8 o +.5.7/a o +.3 /a o +.35 PD.95/a.4 o.4 o./a. o.4 o.4/a.3 o.5 o abela 3. Optymalne natawy regulatorów w przypadku obiektów atatycznych z opóźnieniem () yp regulatora Przeregulowanie % Minimum czau regulacji t R Przeregulowanie % Minimum czau regulacji t R min e ( t) dt K P D K P D K P D P.37 o.7 o P o o 3.7 o o o 4.3 o PD.65 5 o.3 o o. o.37 o o o o o Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera

11 eoria terowania 4. DOBÓR NASAW Z WYKORZYSANEM KRYERUM ROUHA Strojenie tych parametrów może odbywać ię ręcznie metodą prób i błędów. Jednak zanim dokona ię ręcznego dotrajania parametrów regulatora warto wyznaczyć wartości nataw analitycznie i znaleźć ię w pobliżu punktu optymalnego, a natępnie próbować dotroić układ ręcznie metodą doświadczalną. Gdy znana jet tranmitancja pętli otwartej układ regulacji to dobór nataw regulatora PD można przeprowadzić analitycznie metodą ocylacyjną Ziegler-Nichola. może być w łatwy poób wykonany z wykorzytaniem kryterium Routha lub Nyquita. Kryterium Routha może być wykorzytane w układach w których nie wytępuje czyte opóźnienie, natomiat Nyquita w układach z opóźnieniem. Poniżzy przykład ilutruje wykorzytanie kryterium Routha do doboru nataw regulatora PD. Przykład W układzie z ryunku. należy dobrać natawy regulatora PD (5) przy użyciu ocylacyjnej reguły Zieglera-Nichola według wzorów zawartych w tabeli. Przy użyciu kryterium Routha wyznaczyć wzmocnienie krytyczne K kr oraz okre ocylacji oc. R( PD Y( Ry... Rozważany chemat układu. Rozwiązanie. ranmitancja regulatora PD wyrażona wzorem (5) jet natępująca G K R ( K P D K P K D (.) We wzorze (.) wytępują trzy parametry trojone, które wpływają na jakość pracy układu pokazanego na ryunku.. Według Zieglera-Nichola wartości trojonych parametrów mogą być wyznaczone na podtawie tabeli według natępujących wzorów K. 6 (.) P K kr oc (.3) oc D (.4) 8 Aby wyznaczyć wartości parametów regulatora PD potrzebna jet znajomość wzmocnienie krytyczne K kr oraz okreu ocylacji oc co wykonane zotanie przy użyciu kryterium Routha w układzie z ryunku.. R( K Y( Ry... PD z wyłączonym działaniem całkującuym i różniczkującym. Dla układu z ryunku. tranmitancja wypadkowa jet natępująca: Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera

12 eoria terowania i równanie charakterytyczne: ablica Routha dla równania (.6): Y( K( ) ( (.5) 4 3 R( 3 6 K K 4 3 M ( 3 6 K K (.6) 4 6 K 3 3 K K 48 K 3 39K 48 K K 8 K Na podtawie powyżzej tablicy uzykuje ię trzy warunki tabilności: K < < K < K > Z rozważenia tych trzech powyżzych warunków otrzymany zakre tabilności dla parametru K < K < (.7) Układ znajdzie ię na granicy tabilności jeśli w tablicy Routha w wierzu pojawią ię ame zera, natomiat wpółczynnik w wierzu będzie więkzy od zera. Dla układu opianego równaniem charakterytycznym (.6) uzykuje ię wówcza warunek K + 39K + 8 =, czyli K kr = (.8) Czętotliwość ocylacji wyznacza ię z wierza przy, w tym przypadku wielomian pomocniczy uzykany z wierza przy 48 K kr 3 K kr Podtawiając do równania (.9) warunek przy którym układ jet na granicy tabilności (.8) czyli K kr = uzykuje ię z rozwiązania dwa pierwiatki przężone umiejcowione na oi urojonej w punktach, (.9) j j (.) W układzie z ryunku. pojawią ię ocylacje o tałej amplitudzie, gdy wzmocnienie będzie wynoiło K = i okre tych ocylacji oc.6563 [ ] (.) Po podtawieniu do wzorów (.), (.3) oraz (.4) wyznaczonych wartości K kr = oraz oc =.6563 [] uzykuje ię pozukiwane wartości parametrów regulatora PD zatoowanego w układzie z ryunku.. K P = 5.98,.888 [], D.7 [] (.) Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera

13 eoria terowania ĆWCZENA C.. Dla układu z ryunku C. dobierz parametry regulatora PD wykorzytując ocylacyjną metodę Ziglera-Nichola. Do wyznaczenia wzmocnienia krytycznego K kr oraz okreu ocylacji oc. Zatouj kryterium Routha. R( PD G( Y( Ry. C.. Schemat blokowy układu regulacji ranmitancje obiektów ą natępujące: a) G( b) G( c) G ( d) G ( e) G( f) G ( g) G( h) G ( ĆWCZENA W MALABE M.. Wokół ziemi poruza ię atelita, którego kąt utawienia może być zmieniany z ziemi. Dobierz regulator i utal jego parametry ręcznie i przy użyciu metod doboru nataw. Wybierz regulator i dobierz jego parametry ręcznie i przy użyciu metod doboru nataw. Porównaj ze obą uzykane wyniki. ranmija Satelita z ( z Ry. M.. Schemat blokowy układu regulacji ranmija M.. Dla poniżzego układu wybierz regulator i utal jego parametry ręcznie i przy użyciu metod doboru nataw. Porównaj ze obą uzykane wyniki. z.5 ( Ry. M.. Schemat blokowy układu regulacji Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera 3

14 eoria terowania M.3. Anetezja wykorzytywana jet w chirurgii do doprowadzenia człowieka do nieświadomości. Poniżej znajduje ię model terowania w anetezji. Wybierz regulator i utal jego parametry ręcznie i przy użyciu metod doboru nataw. Porównaj ze obą uzykane wyniki. R( Pożądane ciśnienie krwi ( Dynamika ciała Y( Aktualne ciśnienie krwi + Ry. M.3. Schemat blokowy układu regulacji M.4. Wybierz regulator i dobierz jego parametry ręcznie i przy użyciu metod doboru nataw. Porównaj ze obą uzykane wyniki. R( ( Y( Ry. M.4. Schemat blokowy układu regulacji M.5. Wybierz regulator i dobierz jego parametry ręcznie i przy użyciu metod doboru nataw. Porównaj ze obą uzykane wyniki. R( ( Y( + Ry. M.5. Schemat blokowy układu regulacji M.6. Wybierz regulator i dobierz jego parametry ręcznie i przy użyciu metod doboru nataw. Porównaj ze obą uzykane wyniki. R( ( Y( Ry. M.6. Schemat blokowy układu regulacji + 5 M.7. Dla poniżzego układu wybierz regulator i dobierz jego parametry ręcznie i przy użyciu metod doboru nataw. Porównaj ze obą uzykane wyniki. Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera 4

15 eoria terowania z.6 ( Ry. M.7. Schemat blokowy układu regulacji M.8. Dla poniżzego układu wybierz regulator i utal jego parametry ręcznie i przy użyciu metod doboru nataw. Porównaj ze obą uzykane wyniki. z.6 ( Ry. M.8. Schemat blokowy układu regulacji + ODPOWEDZ DO WYBRANYCH ĆWCZEŃ C. a) kr, oc 3.676, P 7.,.838, D b) kr 3, oc.899, P.8,.45, D.35. Literatura. Arendt R., majew D., Kotrzewki M., Kowalki Z., Morawki L., Laboratorium podtaw automatyki, Wyżza Szkoła Morka, Gdynia, Franklin, G F, Powell, J D & Emami-Naeini, A., Feedback Control of Dynamic Sytem, 3rd ed, Addion-Weley, Findeien W. (red.), Poradnik inżyniera automatyka, Wyd. zm., Wydawnictwo Naukowo- echniczne, Warzawa, 973. Otatnia aktualizacja: 3--6 M. omera 5

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ SAMOCHODÓW I MASZYN ROBOCZYCH Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ SAMOCHODÓW I MASZYN ROBOCZYCH Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ SAMOCHODÓW I MASZYN ROBOCZYCH Intytut Podtaw Budowy Mazyn Zakład Mechaniki Laboratorium podtaw automatyki i teorii mazyn Intrukcja do ćwiczenia A-5 Badanie układu terowania

Bardziej szczegółowo

Stabilność liniowych układów dyskretnych

Stabilność liniowych układów dyskretnych Akademia Morka w Gdyni atedra Automatyki Okrętowej Teoria terowania Miroław Tomera. WPROWADZENIE Definicja tabilności BIBO (Boundary Input Boundary Output) i tabilność zerowo-wejściowa może zotać łatwo

Bardziej szczegółowo

2. Wyznaczyć K(s)=? 3. Parametry układu przedstawionego na rysunku są następujące: Obiekt opisany równaniem: y = x(

2. Wyznaczyć K(s)=? 3. Parametry układu przedstawionego na rysunku są następujące: Obiekt opisany równaniem: y = x( Przykładowe zadania EGZAMINACYJNE z przedmiotu PODSTAWY AUTOMATYKI. Dla przedtawionego układu a) Podać równanie różniczkujące opiujące układ Y b) Wyznacz tranmitancję operatorową X C R x(t) L. Wyznaczyć

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII

POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII POLTECHNA ŚLĄSA WYDZAŁ GÓNCTWA GEOLOG oman aula WYBANE METODY DOBOU NASTAW PAAMETÓW EGULATOA PD PLAN WYŁADU Wprowazenie ryterium Zieglera-Nichola Metoa linii pierwiatkowych ryterium minimalizacji kwaratowego

Bardziej szczegółowo

5. Ogólne zasady projektowania układów regulacji

5. Ogólne zasady projektowania układów regulacji 5. Ogólne zaay projektowania ukłaów regulacji Projektowanie ukłaów to proce złożony, gzie wyróżniamy fazy: analizę zaania, projekt wtępny, ientyfikację moelu ukłau regulacji, analizę właściwości ukłau

Bardziej szczegółowo

Schematy blokowe. Akademia Morska w Gdyni Katedra Automatyki Okrętowej Teoria sterowania. Mirosław Tomera 1. ELEMENTY SCHEMATU BLOKOWEGO

Schematy blokowe. Akademia Morska w Gdyni Katedra Automatyki Okrętowej Teoria sterowania. Mirosław Tomera 1. ELEMENTY SCHEMATU BLOKOWEGO Akademia Morka w dyni Katedra Automatyki Okrętowej Teoria terowania Miroław Tomera. ELEMENTY SCEMATU BLOKOWEO Opi układu przy użyciu chematu blokowego jet zeroko i powzechnie toowany w analizowaniu działania

Bardziej szczegółowo

K p. K o G o (s) METODY DOBORU NASTAW Metoda linii pierwiastkowych Metody analityczne Metoda linii pierwiastkowych

K p. K o G o (s) METODY DOBORU NASTAW Metoda linii pierwiastkowych Metody analityczne Metoda linii pierwiastkowych METODY DOBORU NASTAW 7.3.. Metody analityczne 7.3.. Metoda linii pierwiastkowych 7.3.2 Metody doświadczalne 7.3.2.. Metoda Zieglera- Nicholsa 7.3.2.2. Wzmocnienie krytyczne 7.3.. Metoda linii pierwiastkowych

Bardziej szczegółowo

Statyczne charakterystyki czujników

Statyczne charakterystyki czujników Statyczne charakterytyki czujników Określają działanie czujnika w normalnych warunkach otoczenia przy bardzo powolnych zmianach wielkości wejściowej. Itotne zagadnienia: kalibracji hiterezy powtarzalności

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA Regulacja PID, badanie stabilności układów automatyki

INSTRUKCJA Regulacja PID, badanie stabilności układów automatyki Opracowano na podstawie: INSTRUKCJA Regulacja PID, badanie stabilności układów automatyki 1. Kaczorek T.: Teoria sterowania, PWN, Warszawa 1977. 2. Węgrzyn S.: Podstawy automatyki, PWN, Warszawa 1980 3.

Bardziej szczegółowo

1. Regulatory ciągłe liniowe.

1. Regulatory ciągłe liniowe. Laboratorium Podstaw Inżynierii Sterowania Ćwiczenie: Regulacja ciągła PID 1. Regulatory ciągłe liniowe. Zadaniem regulatora w układzie regulacji automatycznej jest wytworzenie sygnału sterującego u(t),

Bardziej szczegółowo

Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych. Instrukcja do ćwiczenia VI Dobór nastaw regulatora typu PID metodą Zieglera-Nicholsa.

Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych. Instrukcja do ćwiczenia VI Dobór nastaw regulatora typu PID metodą Zieglera-Nicholsa. Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych Instrukcja do ćwiczenia VI Dobór nastaw regulatora typu PID metodą Zieglera-Nicholsa. 1. Wprowadzenie Regulator PID (regulator proporcjonalno-całkująco-różniczkujący,

Bardziej szczegółowo

KO OF Szczecin:

KO OF Szczecin: 55OF D KO OF Szczecin: www.of.zc.pl L OLMPADA FZYZNA (005/006). Stopień, zadanie doświadczalne D Źródło: Komitet Główny Olimpiady Fizycznej A. Wymołek; Fizyka w Szkole nr 3, 006. Autor: Nazwa zadania:

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT ENERGOELEKTRYKI POLITECHNIKI WROCŁAWSKIEJ Raport serii SPRAWOZDANIA Nr LABORATORIUM TEORII I TEHCNIKI STEROWANIA INSTRUKCJA LABORATORYJNA

INSTYTUT ENERGOELEKTRYKI POLITECHNIKI WROCŁAWSKIEJ Raport serii SPRAWOZDANIA Nr LABORATORIUM TEORII I TEHCNIKI STEROWANIA INSTRUKCJA LABORATORYJNA Na prawach rękopiu do użytku łużbowego INSTYTUT ENEROELEKTRYKI POLITECHNIKI WROCŁAWSKIEJ Raport erii SPRAWOZDANIA Nr LABORATORIUM TEORII I TEHCNIKI STEROWANIA INSTRUKCJA LABORATORYJNA ĆWICZENIE Nr SPOSOBY

Bardziej szczegółowo

Filtry aktywne czasu ciągłego i dyskretnego

Filtry aktywne czasu ciągłego i dyskretnego Politechnika Wrocławka Wydział Elektroniki, atedra 4 czau ciągłego i dykretnego Wrocław 8 Politechnika Wrocławka Wydział Elektroniki, atedra 4 Filtry toowanie iltrów w elektronice ma na celu eliminowanie

Bardziej szczegółowo

Filtry aktywne czasu ciągłego i dyskretnego

Filtry aktywne czasu ciągłego i dyskretnego Politechnika Wrocławka czau ciągłego i dykretnego Wrocław 6 Politechnika Wrocławka Filtry toowanie filtrów w elektronice ma na celu eliminowanie czy też zmniejzenie wpływu ygnałów o niepożądanej czętotliwości

Bardziej szczegółowo

Laboratorium. Sterowanie napędami elektrycznymi zagadnienia wybrane

Laboratorium. Sterowanie napędami elektrycznymi zagadnienia wybrane POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT MASZYN, NAPĘDÓW I POMIARÓW ELEKTRYCZNYCH ZAKŁAD NAPĘDU ELEKTRYCZNEGO, MECHATRONIKI I AUTOMATYKI PRZEMYSŁOWEJ Laboratorium Sterowanie napędami elektrycznymi zagadnienia

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Podaj model matematyczny układu jak na rysunku: a) w postaci transmitancji, b) w postaci równań stanu (równań różniczkowych).

Zadanie 1. Podaj model matematyczny układu jak na rysunku: a) w postaci transmitancji, b) w postaci równań stanu (równań różniczkowych). Zadanie Podaj model matematyczny uładu ja na ryunu: a w potaci tranmitancji, b w potaci równań tanu równań różniczowych. a ranmitancja operatorowa LC C b ównania tanu uładu di dt i A B du c u c dt i u

Bardziej szczegółowo

Filtry aktywne czasu ciągłego i dyskretnego

Filtry aktywne czasu ciągłego i dyskretnego Politechnika Wrocławka czau ciągłego i dykretnego Wrocław 5 Politechnika Wrocławka, w porównaniu z filtrami paywnymi L, różniają ię wieloma zaletami, np. dużą tabilnością pracy, dokładnością, łatwością

Bardziej szczegółowo

= oraz = ; Przykładowe zadania EGZAMINACYJNE z przedmiotu PODSTAWY AUTOMATYKI. Transmitancja operatorowa

= oraz = ; Przykładowe zadania EGZAMINACYJNE z przedmiotu PODSTAWY AUTOMATYKI. Transmitancja operatorowa Przkładowe zadania EGZAMINACYJNE z przedmiotu PODSTAWY AUTOMATYKI Tranmitancja operatorowa. Dla przedtawionego układu a) Podać równanie różniczkujące opiujące układ Y ( b) Wznacz tranmitancję operatorową

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1 CHARAKTERYSTYKI STATYCZNE DIOD P-N

ĆWICZENIE 1 CHARAKTERYSTYKI STATYCZNE DIOD P-N LBORTORM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNKOWYCH ĆWCZENE 1 CHRKTERYSTYK STTYCZNE DOD P-N K T E D R S Y S T E M Ó W M K R O E L E K T R O N C Z N Y C H 1 CEL ĆWCZEN Celem ćwiczenia jet zapoznanie ię z: przebiegami

Bardziej szczegółowo

Automatyka i sterowania

Automatyka i sterowania Automatyka i sterowania Układy regulacji Regulacja i sterowanie Przykłady regulacji i sterowania Funkcje realizowane przez automatykę: regulacja sterowanie zabezpieczenie optymalizacja Automatyka i sterowanie

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY AUTOMATYKI 1 ĆWICZENIA

PODSTAWY AUTOMATYKI 1 ĆWICZENIA Elektrotechnika Podtawy Automatyki PODSTAWY AUTOMATYKI ĆWICZENIA lita zadań nr Tranformata Laplace a. Korzytając wprot z definicji znaleźć tranformatę Laplace a funkcji: y ( t 3 y( t y ( t ( ) 3 t y t

Bardziej szczegółowo

interaktywny pakiet przeznaczony do modelowania, symulacji, analizy dynamicznych układów ciągłych, dyskretnych, dyskretno-ciągłych w czasie

interaktywny pakiet przeznaczony do modelowania, symulacji, analizy dynamicznych układów ciągłych, dyskretnych, dyskretno-ciągłych w czasie Simulink Wprowadzenie: http://me-www.colorado.edu/matlab/imulink/imulink.htm interaktywny pakiet przeznaczony do modelowania, ymulacji, analizy dynamicznych układów ciągłych, dykretnych, dykretno-ciągłych

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY AUTOMATYKI I MIERNICTWA PRZEMYSŁOWEGO Laboratorium 3 Regulatory PID i ich strojenie, Regulacja dwupołożeniowa

PODSTAWY AUTOMATYKI I MIERNICTWA PRZEMYSŁOWEGO Laboratorium 3 Regulatory PID i ich strojenie, Regulacja dwupołożeniowa Rok akademicki 2015/2016 Semestr letni PODSTAWY AUTOMATYKI I MIERNICTWA PRZEMYSŁOWEGO Laboratorium 3 Regulatory PID i ich strojenie, Regulacja dwupołożeniowa Wstęp teoretyczny: W układzie regulacji określa

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 9 - Dobór regulatorów. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 9 - Dobór regulatorów. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 9 - Dobór regulatorów. Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 Dobór regulatorów Podstawową przesłanką przy wyborze rodzaju regulatora są właściwości dynamiczne obiektu regulacji. Rysunek:

Bardziej szczegółowo

Regulatory o działaniu ciągłym P, I, PI, PD, PID

Regulatory o działaniu ciągłym P, I, PI, PD, PID Regulatory o działaniu ciągłym P, I, PI, PD, PID Regulatory o działaniu ciągłym (analogowym) zmieniają wartość wielkości sterującej obiektem w sposób ciągły, tzn. wielkość ta może przyjmować wszystkie

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY AUTOMATYKI ĆWICZENIA

PODSTAWY AUTOMATYKI ĆWICZENIA lita zadań nr Tranformata Laplace a Korzytając wprot z definicji znaleźć tranformatę Laplace a funkcji: a y ( t+ y ( t b y ( t+ d ( ) t y t e + Dana jet odpowiedź na impul Diraca (funkcja wagi) g ( Znaleźć

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 7 - Jakość układu regulacji. Dobór nastaw regulatorów PID. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 7 - Jakość układu regulacji. Dobór nastaw regulatorów PID. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 7 - Jakość układu regulacji. Dobór nastaw regulatorów PID Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 Jakość układu regulacji Oprócz wymogu stabilności asymptotycznej, układom regulacji stawiane

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Karol Cupiał

Podstawy Automatyki. Karol Cupiał Poawy Automatyki Karol Cupiał Czętochowa tyczeń Kierunek Energetyka tudia tacjonarne em. 3 we 3 l3 c Kierunek Mechanika i BM tudia tacjonarne em 4 5 w 3 l Kierunek Mechatronika tudia tacjonarne em. 5 w

Bardziej szczegółowo

PAiTM. materiały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie prowadzący: mgr inż.

PAiTM. materiały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie prowadzący: mgr inż. PAiTM materiały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Samochodów i Mazyn Roboczych tudia inżynierkie prowadzący: mgr inż. Sebatian Korczak Poniżze materiały tylko dla tudentów uczęzczających na zajęcia. Zakaz

Bardziej szczegółowo

Układ regulacji ze sprzężeniem zwrotnym: - układ regulacji kaskadowej - układ regulacji stosunku

Układ regulacji ze sprzężeniem zwrotnym: - układ regulacji kaskadowej - układ regulacji stosunku Układ regulacji ze sprzężeniem zwrotnym: - układ regulacji kaskadowej - układ regulacji stosunku Przemysłowe Układy Sterowania PID Opracowanie: dr inż. Tomasz Rutkowski Katedra Inżynierii Systemów Sterowania

Bardziej szczegółowo

Automatyka i sterowanie w gazownictwie. Regulatory w układach regulacji

Automatyka i sterowanie w gazownictwie. Regulatory w układach regulacji Automatyka i sterowanie w gazownictwie Regulatory w układach regulacji Wykładowca : dr inż. Iwona Oprzędkiewicz Nazwa wydziału: WIMiR Nazwa katedry: Katedra Automatyzacji Procesów AGH Ogólne zasady projektowania

Bardziej szczegółowo

Struktura układu regulacji

Struktura układu regulacji ednoobwodowy przekaźnikowy Struktura układu regulaci ciągły ilne działanie regulatora duże K, małe T i zybze działanie nietabilność dodatkowe pętle wewnątrz obwodu regulaci częściowe eliminowanie tałe

Bardziej szczegółowo

SZEREGOWY SYSTEM HYDRAULICZNY

SZEREGOWY SYSTEM HYDRAULICZNY LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćwiczenie N 1 SZEREGOWY SYSTEM HYDRAULICZNY 1. Cel ćwiczenia Sporządzenie wykreu Ancony na podtawie obliczeń i porównanie zmierzonych wyokości ciśnień piezometrycznych z obliczonymi..

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Sterowanie dławieniowe-szeregowe prędkością ruchu odbiornika hydraulicznego

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Sterowanie dławieniowe-szeregowe prędkością ruchu odbiornika hydraulicznego Intrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Sterowanie dławieniowe-zeregowe prędkością ruchu odbiornika hydraulicznego Wtęp teoretyczny Prędkość ilnika hydrotatycznego lub iłownika zależy od kierowanego do niego

Bardziej szczegółowo

Programy CAD w praktyce inŝynierskiej

Programy CAD w praktyce inŝynierskiej Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechniki Łódzkiej Programy CAD w praktyce inŝynierkiej Wykład IV Filtry aktywne dr inż. Piotr Pietrzak pietrzak@dmc dmc.p..p.lodz.pl pok. 54, tel.

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 7 - obiekty regulacji. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 7 - obiekty regulacji. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 7 - obiekty regulacji Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2018 Obiekty regulacji Obiekt regulacji Obiektem regulacji nazywamy proces technologiczny podlegający oddziaływaniu zakłóceń, zachodzący

Bardziej szczegółowo

STEROWANIE WG. ZASADY U/f = const

STEROWANIE WG. ZASADY U/f = const STEROWANIE WG. ZASADY U/f = cont Rozruch bezpośredni ilnika aynchronicznego (bez układu regulacji, odpowiedź na kok wartości zadanej napięcia zailania) Duży i niekontrolowany prąd przy rozruchu Ocylacje

Bardziej szczegółowo

Pomiar rezystancji. Rys.1. Schemat układu do pomiaru rezystancji metodą techniczną: a) poprawnie mierzonego napięcia; b) poprawnie mierzonego prądu.

Pomiar rezystancji. Rys.1. Schemat układu do pomiaru rezystancji metodą techniczną: a) poprawnie mierzonego napięcia; b) poprawnie mierzonego prądu. Pomiar rezytancji. 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jet zapoznanie ię z najważniejzymi metodami pomiaru rezytancji, ich wadami i zaletami, wynikającymi z nich błędami pomiarowymi, oraz umiejętnością ich

Bardziej szczegółowo

Obiekt. Obiekt sterowania obiekt, który realizuje proces (zaplanowany).

Obiekt. Obiekt sterowania obiekt, który realizuje proces (zaplanowany). SWB - Systemy wbudowane w układach sterowania - wykład 13 asz 1 Obiekt sterowania Wejście Obiekt Wyjście Obiekt sterowania obiekt, który realizuje proces (zaplanowany). Fizyczny obiekt (proces, urządzenie)

Bardziej szczegółowo

Automatyka i robotyka

Automatyka i robotyka Automatyka i robotyka Wykład 5 - Stabilność układów dynamicznych Wojciech Paszke Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych, Uniwersytet Zielonogórski 1 z 43 Plan wykładu Wprowadzenie Stabilność modeli

Bardziej szczegółowo

Analiza osiadania pojedynczego pala

Analiza osiadania pojedynczego pala Poradnik Inżyniera Nr 14 Aktualizacja: 09/2016 Analiza oiadania pojedynczego pala Program: Pal Plik powiązany: Demo_manual_14.gpi Celem niniejzego przewodnika jet przedtawienie wykorzytania programu GO5

Bardziej szczegółowo

Układ napędowy z silnikiem indukcyjnym i falownikiem napięcia

Układ napędowy z silnikiem indukcyjnym i falownikiem napięcia Ćwiczenie 13 Układ napędowy z ilnikiem indukcyjnym i falownikiem napięcia 3.1. Program ćwiczenia 1. Zapoznanie ię ze terowaniem prędkością ilnika klatkowego przez zmianę czętotliwości napięcia zailającego..

Bardziej szczegółowo

Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc

Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc Wykład w ramach przedmiotu: Sterowniki programowalne Opracował na podstawie dokumentacji GE Fanuc dr inż. Jarosław Tarnawski Cel wykładu Przypomnienie

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka i monitoring maszyn część III Podstawy cyfrowej analizy sygnałów

Diagnostyka i monitoring maszyn część III Podstawy cyfrowej analizy sygnałów Diagnotyka i monitoring mazyn część III Podtawy cyfrowej analizy ygnałów Układy akwizycji ygnałów pomiarowych Zadaniem układu akwizycji ygnałów pomiarowych jet zbieranie ygnałów i przetwarzanie ich na

Bardziej szczegółowo

Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc

Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc Regulator PID w sterownikach programowalnych GE Fanuc Wykład w ramach przedmiotu: Sterowniki programowalne Opracował na podstawie dokumentacji GE Fanuc dr inż. Jarosław Tarnawski Cel wykładu Przypomnienie

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki. Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI

Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki. Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI 1. Dobór rodzaju i nastaw regulatorów PID Rodzaje regulatorów 2 Regulatory dwustawne (2P)

Bardziej szczegółowo

Podstawowe układy pracy tranzystora bipolarnego

Podstawowe układy pracy tranzystora bipolarnego L A B O A T O I U M U K Ł A D Ó W L I N I O W Y C H Podtawowe układy pracy tranzytora bipolarnego Ćwiczenie opracował Jacek Jakuz 4. Wtęp Ćwiczenie umożliwia pomiar i porównanie parametrów podtawowych

Bardziej szczegółowo

Metody systemowe i decyzyjne w informatyce

Metody systemowe i decyzyjne w informatyce Metody ytemowe i decyzyjne w informatyce Ćwiczenia lita zadań nr 1 Prote zatoowania równań różniczkowych Zad. 1 Liczba potencjalnych użytkowników portalu połecznościowego wynoi 4 miliony oób. Tempo, w

Bardziej szczegółowo

Badanie wpływu parametrów korektora na własności dynamiczne układu regulacji automatycznej Ćwiczenia Laboratoryjne Podstawy Automatyki i Automatyzacji

Badanie wpływu parametrów korektora na własności dynamiczne układu regulacji automatycznej Ćwiczenia Laboratoryjne Podstawy Automatyki i Automatyzacji WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA im. Jarosława Dąbrowskiego Badanie wpływu parametrów korektora na własności dynamiczne układu regulacji Ćwiczenia Laboratoryjne Podstawy Automatyki i Automatyzacji mgr inż.

Bardziej szczegółowo

Sterowanie jednorodnym ruchem pociągów na odcinku linii

Sterowanie jednorodnym ruchem pociągów na odcinku linii Sterowanie jednorodnym ruchem pociągów na odcinku linii Miroław Wnuk 1. Wprowadzenie Na odcinku linii kolejowej pomiędzy kolejnymi pociągami itnieją odtępy blokowe, które zapewniają bezpieczne prowadzenie

Bardziej szczegółowo

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania

Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Podstawy Automatyki Badanie i synteza kaskadowego adaptacyjnego układu regulacji do sterowania obiektu o

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY AUTOMATYKI 2 ĆWICZENIA

PODSTAWY AUTOMATYKI 2 ĆWICZENIA Elektrotechnika Podtawy Automatyki PODSTAWY AUTOMATYKI ĆWICZENIA lita adań nr Tranformata Z Korytając wrot definicji naleźć tranformatę Z funkcji: f f n) 5n n n) f n) n 4 e t f ) n tt f n f e Korytając

Bardziej szczegółowo

PROBLEM OBJĘTOŚCIOWEGO STEROWANIA SIŁĄ LUB MOMENTEM UKŁADU ELEKTROHYDRAULICZNEGO

PROBLEM OBJĘTOŚCIOWEGO STEROWANIA SIŁĄ LUB MOMENTEM UKŁADU ELEKTROHYDRAULICZNEGO Tadeuz STEFAŃSKI PROBLEM OBJĘTOŚCIOWEGO STEROWANIA SIŁĄ LUB MOMENTEM UKŁADU ELEKTROHYDRAULICZNEGO W pracy przedtawiono wyniki analizy terowania iłą lub momentem (ciśnieniem) elementu wykonawczego układu

Bardziej szczegółowo

SIMATIC S Regulator PID w sterowaniu procesami. dr inż. Damian Cetnarowicz. Plan wykładu. I n t e l i g e n t n e s y s t e m y z e

SIMATIC S Regulator PID w sterowaniu procesami. dr inż. Damian Cetnarowicz. Plan wykładu. I n t e l i g e n t n e s y s t e m y z e Plan wykładu I n t e l i g e n t n e s y s t e m y z e s p r zężeniem wizyjnym wykład 6 Sterownik PID o Wprowadzenie o Wiadomości podstawowe o Implementacja w S7-1200 SIMATIC S7-1200 Regulator PID w sterowaniu

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki. Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI

Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki. Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościelny PODSTAWY AUTOMATYKI Politechnika Warzawka Intytut Automatyki i Robotyki Prof. dr hab. inż. Jan acie Kościelny PODSAWY AUOAYKI 5. Charakterytyki czętotliwościowe ranmitanca widmowa Przekztałcenie Fouriera F f t e t dt F dla

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA SZKŁA ZA POMOCĄ SPEKTROMETRU

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA SZKŁA ZA POMOCĄ SPEKTROMETRU ĆWICZENIE 76 WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA SZKŁA ZA POMOCĄ SPEKTROMETRU Cel ćwiczenia: pomiar kąta łamiącego i kąta minimalnego odchylenia pryzmatu, wyznaczenie wpółczynnika załamania zkła w funkcji

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE UKŁADÓW DYNAMICZNYCH

CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE UKŁADÓW DYNAMICZNYCH CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE UKŁADÓW DYNAMICZNYCH Zadanie 1. (Charaterytyi czętotliwościowe) Problem: Wyznaczyć charaterytyi czętotliwościowe (amplitudową i fazową) członu całującego rzeczywitego

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE MODUŁU SPRĘŻYSTOŚCI POSTACIOWEJ G ORAZ NAPRĘŻEŃ SKRĘCAJĄCYCH METODĄ TENSOMETRYCZNĄ

WYZNACZANIE MODUŁU SPRĘŻYSTOŚCI POSTACIOWEJ G ORAZ NAPRĘŻEŃ SKRĘCAJĄCYCH METODĄ TENSOMETRYCZNĄ Ćwiczenie 7 WYZNACZANIE ODUŁU SPRĘŻYSTOŚCI POSTACIOWEJ G ORAZ NAPRĘŻEŃ SKRĘCAJĄCYCH ETODĄ TENSOETRYCZNĄ A. PRĘT O PRZEKROJU KOŁOWY 7. WPROWADZENIE W pręcie o przekroju kołowym, poddanym obciążeniu momentem

Bardziej szczegółowo

Analiza efektów wzbogacania węgla w osadzarkach przy zmianach składu ziarnowego nadawy

Analiza efektów wzbogacania węgla w osadzarkach przy zmianach składu ziarnowego nadawy JOACHIM PIELOT WOJCIECH PIELUCHA Analiza efektów wzbogacania węgla w oadzarkach przy zmianach kładu nadawy Jednym z podtawowych proceów przeróbki węgla jet wzbogacanie w oadzarkach wodnych. Efekty tego

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Ochrony Powietrza

POLITECHNIKA KRAKOWSKA Instytut Inżynierii Cieplnej i Ochrony Powietrza POLITECHNIK KRKOWSK Intytut Inżynierii Cieplnej i Ochrony Powietrza PODSTWY UTOMTYCZNEJ REULCJI DL STUDIÓW NIESTCJONRNYCH WYKŁD 2: Właściwości złożonych obiektów terowania DR INŻ. JN PORZUCZEK OIEKTY ZŁOŻONE

Bardziej szczegółowo

Wykład nr 1 Podstawowe pojęcia automatyki

Wykład nr 1 Podstawowe pojęcia automatyki Wykład nr 1 Podstawowe pojęcia automatyki Podstawowe definicje i określenia wykorzystywane w automatyce Omówienie podstawowych elementów w układzie automatycznej regulacji Omówienie podstawowych działów

Bardziej szczegółowo

i odwrotnie: ; D) 20 km h

i odwrotnie: ; D) 20 km h 3A KIN Kinematyka Zadania tr 1/5 kin1 Jaś opowiada na kółku fizycznym o wojej wycieczce używając zwrotów: A) zybkość średnia w ciągu całej wycieczki wynoiła 0,5 m/ B) prędkość średnia w ciągu całej wycieczki

Bardziej szczegółowo

Blok 2: Zależność funkcyjna wielkości fizycznych

Blok 2: Zależność funkcyjna wielkości fizycznych Blok : Zależność funkcyjna wielkości fizycznych ZESTAW ZADAŃ NA ZAJĘCIA 1. Na podtawie wykreu oblicz średnią zybkość ciała w opianym ruchu.. Na ryunku przedtawiono wykre v(t) pewnego pojazdu jadącego po

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacz rezonansowy

Wzmacniacz rezonansowy A B O R A T O R I U M P O D S T A W E E K T R O N I K I I M E T R O O G I I Wzmacniacz rezonanowy 3. Wtęp Ćwiczenie opracował Marek Wójcikowki na podtawie pracy dyplomowej Sławomira ichoza Ćwiczenie umoŝliwia

Bardziej szczegółowo

Określenie maksymalnych składowych stycznych naprężenia na pobocznicy pala podczas badania statycznego

Określenie maksymalnych składowych stycznych naprężenia na pobocznicy pala podczas badania statycznego Określenie makymalnych kładowych tycznych naprężenia na pobocznicy pala podcza badania tatycznego Pro. dr hab. inż. Zygmunt Meyer, m inż. Krzyzto Żarkiewicz Zachodniopomorki Uniwerytet Technologiczny w

Bardziej szczegółowo

PRZEMIANA CZĘSTOTLWIOŚCI

PRZEMIANA CZĘSTOTLWIOŚCI EiT Vemetr AE kłady radioelektroniczne 1/1 PRZEMIANA CZĘSTOTLWIOŚCI Cel toowania: Przeunięcie ygnału w zakre czętotliwości, w którym łatwo go można dalej przekztałcać. Operacja nie zmienia kztałtu widma

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 206/207

Bardziej szczegółowo

UWAGA 2. Wszystkie wyniki zapisywać na dysku Dane E: (dotyczy symulacji i pomiarów rzeczywistych)

UWAGA 2. Wszystkie wyniki zapisywać na dysku Dane E: (dotyczy symulacji i pomiarów rzeczywistych) Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z budową i zasadą działania regulatorów ciągłych oraz ocena jakości regulacji ciągłej na przykładzie obiektu rzeczywistego (mikrotermostat) i badań symulacyjnych. Pytania

Bardziej szczegółowo

Zmiany zagęszczenia i osiadania gruntu niespoistego wywołane obciążeniem statycznym od fundamentu bezpośredniego

Zmiany zagęszczenia i osiadania gruntu niespoistego wywołane obciążeniem statycznym od fundamentu bezpośredniego Zmiany zagęzczenia i oiadania gruntu niepoitego wywołane obciążeniem tatycznym od fundamentu bezpośredniego Dr inż. Tomaz Kozłowki Zachodniopomorki Uniwerytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Budownictwa

Bardziej szczegółowo

Regulator P (proporcjonalny)

Regulator P (proporcjonalny) Regulator P (proporcjonalny) Regulator P (Proportional Controller) składa się z jednego członu typu P (proporcjonalnego), którego transmitancję określa wzmocnienie: W regulatorze tym sygnał wyjściowy jest

Bardziej szczegółowo

1. Funkcje zespolone zmiennej rzeczywistej. 2. Funkcje zespolone zmiennej zespolonej

1. Funkcje zespolone zmiennej rzeczywistej. 2. Funkcje zespolone zmiennej zespolonej . Funkcje zepolone zmiennej rzeczywitej Jeżeli każdej liczbie rzeczywitej t, t α, β] przyporządkujemy liczbę zepoloną z = z(t) = x(t) + iy(t) to otrzymujemy funkcję zepoloną zmiennej rzeczywitej. Ciągłość

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 207/208

Bardziej szczegółowo

Idea metody LINIE PIERWIASTKOWE EVANSA. Idea metody. Przykład. 1 s1,2 k

Idea metody LINIE PIERWIASTKOWE EVANSA. Idea metody. Przykład. 1 s1,2 k LINIE PIERWIASTKOWE EVANSA Idea metody Definicja linii pierwiatowych. Silni terowany napięciowo. PRz Idea metody Atualne zatoowanie metody linii pierwiatowych: amotrojenie w regulatorach przemyłowych (automatyczne

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki

Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki Politechnika Warszawska Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Instytut Podstaw Budowy Maszyn Zakład Mechaniki http://www.ipbm.simr.pw.edu.pl/ Teoria maszyn i podstawy automatyki semestr zimowy 207/208

Bardziej szczegółowo

REGULATORY W UKŁADACH REGULACJI AUTOMATYCZNEJ. T I - czas zdwojenia (całkowania) T D - czas wyprzedzenia (różniczkowania) K p współczynnik wzmocnienia

REGULATORY W UKŁADACH REGULACJI AUTOMATYCZNEJ. T I - czas zdwojenia (całkowania) T D - czas wyprzedzenia (różniczkowania) K p współczynnik wzmocnienia REGULATORY W UKŁADACH REGULACJI AUTOMATYCZNEJ Y o (s) - E(s) B(s) /T I s K p U(s) Z(s) G o (s) Y(s) T I - czas zdwojenia (całkowania) T D - czas wyprzedzenia (różniczkowania) K p współczynnik wzmocnienia

Bardziej szczegółowo

SKRYPT STRONY LITERATURA STRONY: 48, 63

SKRYPT STRONY LITERATURA STRONY: 48, 63 LABORATORIUM TEORIA STEROWANIA I TECHNIKA REGULACJI OPIS UKŁADÓW AUTOMATYCZNEJ REGULACJI W PRZESTRZENI STANU Wydział EAIiIB Katedra Energoelektroniki i Automatyki Sytemów Przetwarzania Energii dr inż.

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki. Wykład 6 - Miejsce i rola regulatora w układzie regulacji. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Podstawy Automatyki. Wykład 6 - Miejsce i rola regulatora w układzie regulacji. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki Wykład 6 - Miejsce i rola regulatora w układzie regulacji Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2015 Regulacja zadajnik regulator sygnał sterujący (sterowanie) zespół wykonawczy przetwornik pomiarowy

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka statyczna diody półprzewodnikowej w przybliŝeniu pierwszego stopnia jest opisywana funkcją

Charakterystyka statyczna diody półprzewodnikowej w przybliŝeniu pierwszego stopnia jest opisywana funkcją 1 CEL ĆWCZEN Celem ćwiczenia jet zapoznanie ię z: przebiegami tatycznych charakterytyk prądowo-napięciowych diod półprzewodnikowych protowniczych, przełączających i elektroluminecencyjnych, metodami pomiaru

Bardziej szczegółowo

BADANIE ZALEŻNOŚCI PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU OD TEMPERATURY

BADANIE ZALEŻNOŚCI PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU OD TEMPERATURY Ć w i c z e n i e 30 BADANIE ZALEŻNOŚCI PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU OD EMPERAURY 30.1 Wtęp teoretyczny 30.1.1. Prędkość dźwięku. Do bardzo rozpowzechnionych proceów makrokopowych należą ruchy określone wpólną nazwą

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI, AUTOMATYKI I INFORMATYKI INSTYTUT AUTOMATYKI I INFORMATYKI KIERUNEK AUTOMATYKA I ROBOTYKA STUDIA STACJONARNE I STOPNIA

WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI, AUTOMATYKI I INFORMATYKI INSTYTUT AUTOMATYKI I INFORMATYKI KIERUNEK AUTOMATYKA I ROBOTYKA STUDIA STACJONARNE I STOPNIA WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI, AUTOMATYKI I INFORMATYKI INSTYTUT AUTOMATYKI I INFORMATYKI KIERUNEK AUTOMATYKA I ROBOTYKA STUDIA STACJONARNE I STOPNIA PRZEDMIOT : : LABORATORIUM PODSTAW AUTOMATYKI 9. Dobór nastaw

Bardziej szczegółowo

Dobór typu regulatora i jego nastaw w procesie syntezy układu regulacji automatycznej Ćwiczenia Laboratoryjne Podstawy Automatyki i Robotyki

Dobór typu regulatora i jego nastaw w procesie syntezy układu regulacji automatycznej Ćwiczenia Laboratoryjne Podstawy Automatyki i Robotyki WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA im. Jarosława Dąbrowskiego Dobór typu regulatora i jego nastaw w procesie syntezy układu regulacji automatycznej Ćwiczenia Laboratoryjne Podstawy Automatyki i Robotyki mgr

Bardziej szczegółowo

LVI Olimpiada Matematyczna

LVI Olimpiada Matematyczna LVI Olimpiada Matematyczna Rozwiązania zadań konkurowych zawodów topnia trzeciego 13 kwietnia 2005 r (pierwzy dzień zawodów) Zadanie 1 Wyznaczyć wzytkie trójki (x, y, n) liczb całkowitych dodatnich pełniające

Bardziej szczegółowo

Filtry aktywne czasu ciągłego i dyskretnego

Filtry aktywne czasu ciągłego i dyskretnego Politechnika Wrocławka Intytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akutyki czau ciągłego i dykretnego Wrocław 9 Politechnika Wrocławka Intytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akutyki odzaje Ze względu

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA AUTOMATYKI I ELEKTRONIKI. Badanie układu regulacji dwustawnej

WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA AUTOMATYKI I ELEKTRONIKI. Badanie układu regulacji dwustawnej POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ATOMATYKI I ELEKTRONIKI ĆWICZENIE Nr 8 Badanie układu regulacji dwustawnej Dobór nastaw regulatora dwustawnego Laboratorium z przedmiotu: ATOMATYKA

Bardziej szczegółowo

STEROWANIE STRUMIENIEM Z MODULACJĄ WEKTOROWĄ

STEROWANIE STRUMIENIEM Z MODULACJĄ WEKTOROWĄ Paweł WÓJCIK STEROWANIE STRUMIENIEM Z MODULACJĄ WEKTOROWĄ STRESZCZENIE W tym artykule zotało przedtawione terowanie wektorowe bazujące na regulacji momentu poprzez modulację uchybu trumienia tojana. Opiana

Bardziej szczegółowo

11. Dobór rodzaju, algorytmu i nastaw regulatora

11. Dobór rodzaju, algorytmu i nastaw regulatora 205 11. Dobór rodzaju, algorytmu i nastaw regulatora 11.1 Wybór rodzaju i algorytmu regulatora Poprawny wybór rodzaju regulatora i jego algorytmu uzależniony jest od znajomości (choćby przybliżonej) właściwości

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z podstaw automatyki

Laboratorium z podstaw automatyki Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki Laboratorium z podstaw automatyki Dobór parametrów układu regulacji, Identyfikacja parametrów obiektów dynamicznych Kierunek studiów: Transport, Stacjonarne

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E N R E-7

Ć W I C Z E N I E N R E-7 NSTYTT FYK WYDAŁ NŻYNER PRODKCJ TECHNOOG MATERAŁÓW POTECHNKA CĘSTOCHOWSKA PRACOWNA EEKTRYCNOŚC MAGNETYM Ć W C E N E N R E-7 WYNACANE WSPÓŁCYNNKA NDKCJ WŁASNEJ CEWK . agadnienia do przetudiowania 1. jawiko

Bardziej szczegółowo

λ = 92 cm 4. C. Z bilansu cieplnego wynika, że ciepło pobrane musi być równe oddanemu

λ = 92 cm 4. C. Z bilansu cieplnego wynika, że ciepło pobrane musi być równe oddanemu Odpowiedzi i rozwiązania:. C. D (po włączeniu baterii w uzwojeniu pierwotny płynie prąd tały, nie zienia ię truień pola agnetycznego, nie płynie prąd indukcyjny) 3. A (w pozotałych przypadkach na trunie

Bardziej szczegółowo

EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 2015/2016

EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 2015/2016 EUROELEKTRA Ogólnopolka Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok zkolny 015/016 Zadania z elektrotechniki na zawody III topnia Rozwiązania Intrukcja dla zdającego 1. Cza trwania zawodów: 10 minut..

Bardziej szczegółowo

Filtry aktywne czasu ciągłego i dyskretnego

Filtry aktywne czasu ciągłego i dyskretnego Politechnika Wrocławka Intytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akutyki czau ciągłego i dykretnego Wrocław 9 Politechnika Wrocławka Intytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akutyki odzaje Ze względu

Bardziej szczegółowo

9. DZIAŁANIE SIŁY NORMALNEJ

9. DZIAŁANIE SIŁY NORMALNEJ Część 2 9. DZIŁIE SIŁY ORMLEJ 1 9. DZIŁIE SIŁY ORMLEJ 9.1. ZLEŻOŚCI PODSTWOWE Przyjmiemy, że materiał pręta jet jednorodny i izotropowy. Jeśli ponadto założymy, że pręt jet pryzmatyczny, to łuzne ą wzory

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK

KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK Inżynieria Rolnicza 8(117)/2009 KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK Ewa Wachowicz, Piotr Grudziński Katedra Automatyki, Politechnika Koszalińska Streszczenie. W pracy

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 4 Badanie zjawiska Halla i przykłady zastosowań tego zjawiska do pomiarów kąta i indukcji magnetycznej

Ćwiczenie nr 4 Badanie zjawiska Halla i przykłady zastosowań tego zjawiska do pomiarów kąta i indukcji magnetycznej Ćwiczenie nr 4 Badanie zjawika alla i przykłady zatoowań tego zjawika do pomiarów kąta i indukcji magnetycznej Opracowanie: Ryzard Poprawki, Katedra Fizyki Doświadczalnej, Politechnika Wrocławka Cel ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 75/ NOWY, NIELINIOWY REGULATOR PRĄDU A DYNAMIKA KSZTAŁTOWANIA MOMENTU SILNIKA INDUKCYJNEGO

Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 75/ NOWY, NIELINIOWY REGULATOR PRĄDU A DYNAMIKA KSZTAŁTOWANIA MOMENTU SILNIKA INDUKCYJNEGO Zezyty Problemowe Mazyny Elektryczne Nr 75/2006 31 Adam Ruzczyk, Andrzej Sikorki Politechnika Białotocka, Białytok NOWY, NIELINIOWY REGULATOR PRĄDU A DYNAMIKA KSZTAŁTOWANIA MOMENTU SILNIKA INDUKCYJNEGO

Bardziej szczegółowo

Dla naszego obiektu ciągłego: przy czasie próbkowania T p =2.

Dla naszego obiektu ciągłego: przy czasie próbkowania T p =2. 1. Celem zadania drugiego jest przeprowadzenie badań symulacyjnych układu regulacji obiektu G(s), z którym zapoznaliśmy się w zadaniu pierwszym, i regulatorem cyfrowym PID, którego parametry zostaną wyznaczone

Bardziej szczegółowo

1. POJĘCIA PODSTAWOWE I RODZAJE UKŁADÓW AUTOMATYKI

1. POJĘCIA PODSTAWOWE I RODZAJE UKŁADÓW AUTOMATYKI Podstawy automatyki / Józef Lisowski. Gdynia, 2015 Spis treści PRZEDMOWA 9 WSTĘP 11 1. POJĘCIA PODSTAWOWE I RODZAJE UKŁADÓW AUTOMATYKI 17 1.1. Automatyka, sterowanie i regulacja 17 1.2. Obiekt regulacji

Bardziej szczegółowo

BALANSOWANIE OBCIĄŻEŃ JEDNOSTEK SEKCYJNYCH

BALANSOWANIE OBCIĄŻEŃ JEDNOSTEK SEKCYJNYCH BALANSWANIE BCIĄŻEŃ JEDNSTEK SEKCYJNYCH Tomaz PRIMKE Strezczenie: Złożony problem konfiguracji wariantów gotowości może zotać rozwiązany poprzez dekompozycję na protze podproblemy. Jednym z takich podproblemów

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z AUTOMATYKI NAPĘDU ELEKTRYCZNEGO

LABORATORIUM Z AUTOMATYKI NAPĘDU ELEKTRYCZNEGO Intytut Mazyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Politechniki Wrocławkiej ZAKŁAD NAPĘDÓW ELEKTRYCZNYCH LABORATORIUM Z AUTOMATYKI NAPĘDU ELEKTRYCZNEGO Bezpośrednie terowanie momentem ilnika indukcyjnego

Bardziej szczegółowo