PROGRAM PROFILAKTYKI. Dla Publicznego Gimnazjum w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Lutyni

Transkrypt

1 PROGRAM PROFILAKTYKI Dla Publicznego Gimnazjum w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Lutyni LUTYNIA

2 Spis treści: Rozdział I Podstawy prawne Rozdział II Założenia i cele programu Rozdział IV Zadania szczegółowe Rozdział V Metody i formy działań Rozdział VI Sposób ewaluacji Aneks Plan Pracy Szkoły w latach ROZDZIAŁ I 2

3 PODSTAWY PRAWNE Konstruując nasz program profilaktyki oparliśmy się na następujących aktach prawnych: 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dn r. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją (art.72) Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych (art. 72) 2. Konwencja o Prawach Dziecka z dn r. ratyfikowana przez Polskę w dniu r. Obowiązkiem wszystkich osób i instytucji jest ochrona dziecka przed wszelkimi formami przemocy fizycznej i psychicznej, krzywdy lub zaniedbania, bądź złego wyzysku (art. 19) Każde dziecko ma prawo do najwyższego poziomu zdrowia oraz do informacji i oświaty w zakresie promocji zdrowia (art. 24) Wszystkie osoby I instytucje są zobowiązane podejmować kroki oraz środki w celu zapewnienia ochrony dzieciom przed używaniem środków narkotycznych i substancji psychotropowych (art. 33) 3. Ustawa o Wychowaniu w Trzeźwości i Przeciwdziałaniu Alkoholizmowi z dnia r. Instytucje państwowe są zobowiązane do podejmowania działań na propagowania trzeźwości i abstynencji oraz przeciwdziałania nadużywaniu alkoholu poprzez działalność wychowawczą i informacyjną, w szczególności dla dzieci i młodzieży. (art. 1, 2, 4) 4. Polska Deklaracja w Sprawie Młodzieży i Alkoholu z dn r....można i trzeba przeciwstawić się z całym zdecydowaniem zjawisku picia i upijania się przez dzieci i młodzież Wszystkie dzieci i młodzież mają prawo do życia w środowisku rodzinnym, szkolnym i lokalnym wolnym od zagrożeń związanych z piciem alkoholu, a obowiązkiem dorosłych jest im to zapewnić 3

4 ..dzieci i młodzież mają prawo do wartościowej informacji o negatywnych skutkach picia alkoholu oraz do edukacji promującej styl życia bez alkoholu 5. Ustawa o Ochronie Zdrowia przed Następstwami Używania Tytoniu i Wyrobów Tytoniowych z dn r. Instytucje państwowe są zobowiązane podejmować działania mające na celu ochronę zdrowia przed następstwami używania tytoniu, a w szczególności prowadzić działalność wychowawczą i informacyjną, promocję zdrowia oraz propagowanie stylu życia wolnego od nałogów. (art. 1, 3) 6. Ustawa o Przeciwdziałaniu Narkomanii z dn r. Placówki oświatowe oraz inne instytucje państwowe są zobowiązane do podejmowania zadań w zakresie przeciwdziałania narkomanii. (art.3) Działalność wychowawcza i zapobiegawcza powinna polegać na promocji zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia oraz szerzenia informacji o szkodliwości środków i substancji, których używanie może prowadzić do narkomanii. (art. 7) 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z dnia 28 sierpnia 2015r.) Gimnazjów. 9. Podstawa Programowa Kształcenia Ogólnego dla Szkół Podstawowych i Nauczyciele w pracy wychowawczej powinni zmierzać do tego, aby uczniowie znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym i duchowym." 10. Ustawa o Postępowaniu w Sprawach Nieletnich z dn z późniejszymi zmianami Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego ma społeczny obowiązek przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna, sądu rodzinnego, policji lub innego właściwego organu. (art. 4) 4

5 11. Polska Deklaracja w Sprawie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z grudnia 1995r. Dzieci i młodzież mają prawo do wzrastania w bezpiecznym środowisku wolnym od przemocy, a obowiązkiem dorosłych jest im to zapewnić. Każdy człowiek ma prawo do wiedzy potrzebnej do radzenia sobie z przemocą. 12. Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych wobec młodzieży zagrożonej uzależnieniem w ZS w Lutyni. ROZDZIAŁ II Założenia programu ZAŁOŻENIA I CELE PROGRAMU Program profilaktyki: - adresatami programu są: uczniowie Gimnazjum w ZS im. Jana Pawła II w Lutyni, ich rodzice oraz nauczyciele; - realizowany jest przez wszystkich nauczycieli placówki przy współpracy z instytucjami wspierającymi szkołę; - koordynowany jest przez dyrektora szkoły, konsultowany z pedagogiem i psychologiem szkolnym oraz liderami zespołów przedmiotowych; - program powstał na podstawie ewaluacji wcześniejszych działań szkoły w dziedzinie profilaktyki z uwzględnieniem zjawisk, które w opinii uczniów, rodziców i nauczycieli wymagają zintensyfikowania działań o charakterze naprawczym. 5

6 Cele programu: - stałe wdrażanie istniejących norm i zasad zachowania się w szkole oraz stosowanie konsekwencji za ich łamanie; - przeciwdziałanie postawom i zachowaniom agresywnym (przejawy agresji fizycznej, psychicznej, słownej). - zwiększenie wiedzy uczniów na temat okresu adolescencji. - wyposażenie uczniów w umiejętności interpersonalne, które będą sprzyjały budowaniu satysfakcjonujących relacji społecznych (ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności konstruktywnego rozwiązywania konfliktów, skutecznego porozumiewania się oraz sposobów radzenia sobie ze stresem). - zwiększenie wiedzy uczniów, rodziców i nauczycieli na temat konsekwencji zdrowotnych, społecznych i prawnych zachowań niepożądanych ze szczególnym uwzględnieniem treści dotyczących problematyki zagrożeń związanych z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych; - zwiększenie wiedzy uczniów na temat uzależnień od internetu i gier komputerowych. - wzmocnienie relacji koleżeńskich uczniów oraz relacji uczniów z wychowawcą i innymi nauczycielami - eliminowanie zjawiska stresu szkolnego; - kształtowanie umiejętności adekwatnej samooceny; - podnoszenie kultury języka uczniów; - czuwanie nad realizacją obowiązku szkolnego; - przeciwdziałanie niszczeniu mienia prywatnego i szkolnego; - wzbogacenie bazy lokalowej szkoły; - wzbogacenie bazy dydaktycznej o publikacje edukacyjne do pracy dydaktyczno - wychowawczej z uwzględnieniem w/w zagrożeń; 6

7 - kontynuacja działań związanych z promocją zdrowego stylu życia i kształtowaniem postaw prozdrowotnych. - zacieśnienie współpracy z rodzicami w zakresie wspólnego rozwiązywania problemów szkolnych uczniów oraz budowania ich postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia. - kształtowanie postawy świadomego czytelnictwa. Kryteria sukcesu: uczniowie/rodzice znają regulaminy szkolne/przepisy prawa oraz posiadają wiedzę na temat konsekwencji za ich naruszanie; nauczyciele stosują konsekwencje za łamanie istniejących norm i zasad zachowania w szkole; nastąpił wzrost wiedzy uczniów, rodziców i nauczycieli na temat agresji/przemocy i przeciwdziałania temu zjawisku oraz postaw tolerancji; większość uczniów nie obawia się w szkole zachowań agresywnych ze strony rówieśników jak i starszych kolegów oraz niszczenia mienia prywatnego; uczniowie znają i stosują zasady konstruktywnego rozwiązywania konfliktów; nastąpiła lepsza integracja w obrębie zespołów klasowych / większość uczniów czuje się w swojej klasie/szkole dobrze; uczniowie mają świadomość swoich mocnych i słabych stron; uczniowie znają skutki zachowań przeciwko zdrowiu ze szczególnym uwzględnieniem treści dotyczących problematyki zagrożeń wynikających z używania środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych 7

8 substancji psychoaktywnych / większość uczniów nie podejmuje zachowań przeciwko zdrowiu; Uczniowie znają konsekwencje uzależnień od internetu i gier komputerowych. Uczniowie mają wiedzę o okresie adolescencji. Potrafią sobie radzić z problemami wieku dojrzewania. Uczniowie są świadomymi odbiorcami tekstów pisanych i promują czytelnictwo. Uczniowie nabyli umiejętność samokontroli, potrafią radzić sobie ze stresem, rozpoznawać i wyrażać własne emocje,. Uczniowie nabyli umiejętności w konstruktywnym podejmowaniu decyzji w sytuacjach trudnych, zagrażających prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu (asertywność). uczniowie i ich rodzice wiedzą, gdzie zgłaszać się po pomoc w sytuacjach trudnych i korzystają z tej pomocy. Nastąpiła lepsza integracja w obrębie zespołów klasowych/ większość uczniów czuje się w swojej klasie/ szkole dobrze/ ROZDZIAŁ III ZADANIA SZCZEGÓŁOWE DLA GIMNAZJUM Na podstawie działań diagnozujących potrzeby szkoły w zakresie profilaktyki opracowuje się szczegółowy harmonogram działań profilaktycznych na dany rok szkolny. Zadania do realizacji celów: 1. Przygotowanie nauczycieli do realizacji programu profilaktyki poprzez udział w szkoleniach wewnętrznych i zewnętrznych oraz poprzez samokształcenie. 2. Realizowanie profesjonalnych programów profilaktyczno wychowawczych. 3. Diagnozowanie sytuacji wychowawczej oraz opracowanie i realizowanie przez nauczycieli własnych programów profilaktyczno wychowawczych dostosowanych do potrzeb klasy/szkoły ze szczególnym uwzględnieniem zachowań przeciwko zdrowiu. 4. Opracowanie klasowych programów pracy wychowawczej z uwzględnieniem aktualnych potrzeb wychowawczych na podstawie diagnoz i realizowanie ich przez wychowawców również we współpracy z pedagogiem i psychologiem szkolnym. 8

9 5. Planowanie działań pedagoga i psychologa szkolnego z uwzględnieniem obszarów, w których występuje najwięcej zagrożeń i aktywne wspieranie pracy wychowawczej nauczycieli w klasach (szczególnie: zagrożenia przeciwko zdrowiu, nieprawidłowych relacji rówieśniczych i relacji nauczyciel uczeń). 6. Zorganizowanie zajęć o charakterze socjoterapeutycznym dla uczniów zaniedbanych dydaktycznie i wychowawczo. 7. Nawiązanie współpracy ze środowiskiem lokalnym. Wspólne organizowanie imprez i uroczystości. 8. Stwarzanie możliwości prezentacji swoich osiągnięć przez uczniów poprzez udział w konkursach, zawodach sportowych i olimpiadach. 9. Podejmowanie działań związanych z promocją zdrowia poprzez a) systematyczne rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń związanych z uzależnieniem; b) informowaniu o narkomanii i jej skutkach; c) współpracę z rodzicami dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem; d) poradnictwo w zakresie zapobiegania uzależnieniom od środków odurzających i substancji psychotropowych; e) przygotowanie nauczycieli i osób zajmujących się wychowaniem dzieci i młodzieży do przeciwdziałania narkomanii. 10. Współpraca z pielęgniarką szkolną. 11. Realizowanie programów zdrowotnych we współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno - Epidemiologiczną oraz innymi organizacjami. 12. Opracowanie i wdrażanie procedur postępowania w przypadkach nierealizowania obowiązku szkolnego i niedostosowania społecznego. 13. Wspieranie rodziców w procesie dydaktyczno-wychowawczym poprzez pedagogizację oraz dostęp do informacji i powszechnych form poradnictwa. 14. Nawiązanie współpracy z placówkami niosącymi pomoc dzieciom, młodzieży i rodzinom funkcjonującym w sposób zaburzony i patologiczny. 9

10 15. Podejmowanie działań zmierzających do rozwijania umiejętności związanych z funkcjonowaniem w grupie. 16. Wyłonienie i objęcie pomocą grupy dzieci i młodzieży wychowującej się w niekorzystnych warunkach. 17. Podejmowanie działań zapobiegających niepowodzeniom szkolnym poprzez dostosowywanie wymagań do indywidualnych możliwości uczniów, poprzez organizowanie pomocy koleżeńskiej, nauczycielskiej oraz zajęć wyrównawczych. 18. Organizowanie imprez i uroczystości klasowych i szkolnych mające na celu kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole. 19. Rozwijanie i wspieranie działalności wolontariatu szkolnego. 20. Gromadzenie literatury i materiałów edukacyjnych związanych z profilaktyką i świadomym rodzicielstwem w bibliotece szkolnej. ROZDZIAŁ IV METODY I FORMY PRACY lekcje przedmiotowe i godziny wychowawcze; warsztaty integracyjne, interpersonalne i inne; programy wychowawcze i profilaktyczne; spotkania ze specjalistami, wykłady, prelekcje, pogadanki; indywidualne rozmowy z wychowawcą, pedagogiem i psychologiem; teatry i przedstawienia profilaktyczne; zajęcia pozalekcyjne, koła zainteresowań, zajęcia sportowe, chór; konkursy szkolne, gminne, powiatowe, olimpiady; wycieczki, zielone szkoły; zabawy, dyskoteki, ogniska i inne spotkania rekreacyjne; konsultacje indywidualne dla rodziców; zebrania klasowe z rodzicami; gazetki ścienne, plakaty, ulotki; kontrakty (indywidualne i klasowe); wystawy i ekspozycje prac uczniów; 10

11 apele, akademie; akcje ekologiczne; akcje promujące zdrowie; udział w szkoleniach wewnątrzszkolnych i zewnętrznych; nauczanie indywidualne; zajęcia korekcyjno wyrównawcze; zespoły wyrównawcze akcje głośnego czytania, konkursy czytelnicze; działalność Samorządu Uczniowskiego; imprezy integracyjne o zasięgu klasowym, ogólnoszkolne lub środowiskowe i kulturalno-oświatowe; współpraca z instytucjami związanymi z pomocą, opieką i nadzorem dla dzieci/młodzieży i rodzin system oceniania zachowania uczniów wyjazdy do instytucji związanych z kulturą; współpraca z Radą Rodziców. ROZDZIAŁ V EWALUACJA PROGRAMU Ewaluacji programu służyć będą: monitorowanie przebiegu realizacji zadań oraz cykliczna (co trzy lata) ocena ich skuteczności. Celom ewaluacji służyć mogą następujące narzędzia: analiza dokumentacji szkoły; rozmowy i dyskusje z nauczycielami na spotkaniach indywidualnych z dyrekcją, pedagogiem i psychologiem szkolnym; na zebraniach Rady Pedagogicznej; spotkaniach zespołów przedmiotowych - sformułowanie wniosków; rozmowy z uczniami na spotkaniach indywidualnych z wychowawcami/pedagogiem i psychologiem szkolnym, podczas zajęć lekcyjnych i godzin wychowawczych sformułowanie wniosków; 11

12 rozmowy z rodzicami uczniów podczas zebrań klasowych/konsultacji/ zebrań ogólnych z uwzględnieniem opinii i sugestii; obserwacja zachowań uczniów, bieżące monitorowanie ich problemów oraz wykaz podejmowanych interwencji; ankiety. Program opracowały na podstawie dokonanej we wrześniu 2016r. ewaluacji: Dorota Palczyńska Dorota Piekarska 12