Dyspersja światłowodów

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Dyspersja światłowodów"

Transkrypt

1 Dyspersja światłowoów Prezetaja zawiera kopie folii omawiayh a wykłazie. Niiejsze opraowaie hroioe jest prawem autorskim. Wykorzystaie iekomeryje ozwoloe po warukiem poaia źróła. Sergiusz Patela

2 Shemat systemu światłowoowego Źróło światła (aajik) szum Detektor światła (obiorik) Elektryzy sygał wejśiowy Światłowó Elektryzy sygał wyjśiowy Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów

3 Degraaja jakośi trasmisji w systemah światłowoowyh Skłaiki toru trasmisji światłowoowej, umożliwiają komuikaję a zaze oległośi z użymi prękośiami. Są oe jeoześie źrółem szumu i egraaji jakośi trasmisji w torze światłowoowym. Jest to tak zway szum przyrząowy (CNR Compoet Relate Noise) Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 3

4 Źróła egraaji sygału w systemah światłowoowyh (CRN). Dyspersja światłowou (eformaja impulsu i szum moowy). Tłumieie światłowou 3. Wzmaiaze optyze (EDFA) - szum i ierówomierość pasma wzmoieia 4. Przełąziki optyze - przesłuhy 5. aser - migotaie harakterystyki spektralej 6. Szum ieply - laser, etektor, osprzęt elektroizy 7. Szum śrutowy - etektor 8. Nieliiowośi pray urzązeń aktywyh (lasery, etektory, moulatory) 9. Nieliiowośi optyze włóka CRN Compoet Relate Noise, szum geeroway w pasywyh i aktywyh elemetah liii światłowoowej. Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 4

5 Defiija yspersji Defiija: Dyspersja to owole zjawisko, w którym prękość rozhozeia się fali elektromagetyzej zależy o jej zęstotliwośi. W telekomuikaji termiu yspersja używa się opisują proesy, w któryh sygał iesioy przez falę elektromagetyzą rozhoząą się w ośroku ulega egraaji. Degraaja ta występuje, poieważ róże skłaowe fali (różiąe się zęstotliwośiami lub wektorami falowymi) rozhozą się z różymi szybkośiami. W komuikaji światłowoowej termi yspersja oosi się o kilku, śiśle zefiiowayh parametrów włóka: yspersji moowej, materiałowej, własej i polaryzayjej. Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 5

6 Dyspersja w światłowoah - ilustraja (poszerzeie impulsu) I T T+T t Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 6

7 Rozaje (mehaizmy) yspersji. Moowa. Materiałowa 3. Własa (światłowoowa) Dyspersja światłowou (yspersja, ysp. wewątrzmoowa, }ysp. prękośi grupowej) 4. Polaryzayja (PMD) Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 7

8 Poszerzeie impulsu w światłowozie skokowym θ α o l t T B T B +T Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 8

9 Poszerzeie impulsu w światłowozie skokowym szybkość propagaji v o zas propagaji t v ajkrótsza roga mi ajłuższa roga max si θ T ( ) max v o l o mi l si θ o o o l l l o l o o o o l o l l l o o l Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 9

10 Oszaowaie szybkośi trasmisji światłowou ługość bitu T b > T szybkość trasmisji B > T T b T. B < T b o l B < B l < o światłowó skokowy o,5, l --> B < 0,4 (Mb/s)km światłowó skokowy x0-3 --> B < 00 (Mb/s)km Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 0

11 Dyspersja światłowou graietowego z mπ p () r 0 α r a la r < a la r a 0 [ ] / t trajektoria promieia opisaa jest róaiem gzie p ( / a ) ( ) ( ) ( ' os + ) si( ) r z r pz r p pz 0 0 / Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów

12 Prękość grupowa i prękość falowa Fala płaska w próżi Prękość fazowa (prękość frotu fazowego) v o v Prękość grupowa (prękość pazki falowej, impulsu) - v g β P Impuls w ośroku v g Prękość grupowa i fazowa są sobie rówie w próżi. W ośrokah materialyh są zazwyzaj róże. Właśiwośi trasmisyje światłowou związae są z prękośią grupową Róże skłaowe spektrale mogą poruszać się z różymi prękośiami fazowymi t Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów

13 Grupowy współzyik załamaia Prękość rozhozeia się frotu fali w ośroku harakteryzuje współzyik załamaia. Propagaję impulsu harakteryzuje grupowy współzyik załamaia: - β Prękość grupowa v g Defiija grupowego współzyika załamaia: β eff k0 v - g β ( k ) 0 eff + eff eff eff eff k 0 eff + π Prękość fali w ośroku to /wsp.zał., stą prękość grupowa w ośroku: vg g eff gzie g eff eff eff + Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 3

14 Impuls światła w światłowozie Poszerzeie impulsu (yspersja) I T T+T Impuls światła - wie harakterystyki:. zasowa. spektrala I I V( ) V( ) Każa skłaowa spektrala porusza się w światłowozie z ią prękośią t Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 4

15 Poszerzeie impulsu - aaliza I T() - zas propagaji skłaowej spektralej o zęstotliwośi. T T+T Rozwiiemy T() w szereg Taylora T T ( ) ) T ( ) + ( )... ( T ( ) T ( ) T ( 0) T T ( ) 0 Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 5

16 Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 6 Opis yspersji za pomoą parametru GWD GWD - Group Veloity Dispersio T T g T v GWD harakteryzuje yspersję w zieziie zęstotliwośi g T v β ef v g β β v T g β T β β GWD (Group Veloity Dispersio)

17 Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 7 Dyspersja w fukji ługośi fali - zamiaa a Sharakteryzujemy yspersję w fukji ługośi fali, zamieiają a i a π π T Związek i zajziemy rozwijają () w szereg Taylora. ( )... ) ( ) ( ) ( + + ( ) ) ( ) ( π π π

18 Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 8 Dyspersja w fukji ługośi fali Rozwijają T() w szereg Taylora otrzymamy (poobie jak la T() ) ( ) ( ) T T g v g v T T g T v β ef v g D T π β β T π v β π D g Uwaga: D i β mają róże zaki

19 Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 9 Opis yspersji - wymiar i jeostki GWD (Group Veloity Dispersio) β β Wymiar [ ], m π β [ ] s π T m s s m β β Jeostka km ps β D (Dyspersja) Wymiar m s m s m v g D [ ], m, m s v g Jeostka km m ps D

20 Dyspersja światłowou a rówaie moowe Rówaie moowe la światłowou plaarego: () t os() θ Φ Φ πm, m 0,,,... k 0 f Rówaie moowe la światłowou włókistego: s gzie: κ γ J κj ( κa) ( κa) k β o K ( γa) ( γa) ( κa) ( κa) Jm + κj ' ' ' ' m m l m + m γkm m o γkm 0 β k l 0 K ( γa) ( γa) mβ ak κ + γ 0 Z rówań moowyh wyika, że fluktuaje wymiarów poprzezyh i współzyika załamaia światłowoów bęą prowaziły o zmia stałyh propagaji moów. Pooby efekt aje stosowaie źróeł światła o skońzoej szerokośi liii spektralej. Zależość () związaa jest z yspersją hromatyzą, fluktuaje i i zmiay z yspersją własą. Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 0

21 Dyspersja światłowou jeoomowego 30 Dyspersja [ps/(km-m)] Dyspersja materiałowa Dyspersja (ałkowita) ZD Dyspersja światłowoowa Długość fali [µm] Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów

22 Dyspersja światłowou z przesuiętą yspersją (DSF) 0.54 ~9 µm 5 µm r Dyspersja [ps/(km-m)] Staarowa Dyspersja płaska Dyspersja przesuięta Długość fali [µm] Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów

23 Metoy kompesaji yspersji Światłowoy wielomoowe profilowaie współzyika załamaia rzeia Światłowoy jeomoowe kompesaja yspersji hromatyzej (CD) światłowoów z przesuiętą yspersją światłowó staarowy + kompesatory yspersji hromatyzej kompesaja yspersji polaryzayjej (PMD) światłowoy potrzymująe polaryzaję (PMF) światłowó staarowy + kompesator yspersji polaryzayjej Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 3

24 Kompesatory yspersji hromatyzej.włóka kompesująe yspersję. Way: Duży rozmiar kompesatora. Stała ługość włóka kompesująego potrzeba o kompesaji w łązu o określoej ługośi; rozwiązaia ie a się stosować w sieiah z przełązaiem optyzym gzie ługość łąza optyzego może być zmiea.. Światłowoowe siatki Bragga. Waa: Jea siatka prauje tylko la jeej ługośi fali. Siatkę moża przestroić, ale ie moża stosować jeej siatki w systemie wielokaałowym DWDM 3. Kompesator a bazie etalou F-P Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 4

25 Metoy pomiaru yspersji hromatyzej Metoa postawowa (refereyja): Pomiar przesuięia fazy Pierwsza metoa alteratywa: Metoa iterferometryza Druga metoa alteratywa: Pomiar opóźieia impulsu Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 5

26 Metoa postawowa: Pomiar przesuięia fazy Współzyik yspersji hromatyzej otrzymujemy z pomiarów wzglęego opóźieia grupowego fal o różyh ługośiah. Pomiar przeprowaza się la zaej ługośi włóka. Pomiarów opóźieia okouje się w zieziie zęstotliwośi, poprzez etekję, zapis i obróbkę przesuięia fazy sygału siusoialego moulująego sygał optyzy. Pomiar przeprowaza się la ustaloyh ługośi fali lub la przeziału ługośi fali Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 6

27 Ukła pomiarowy Kaał sygałowy Źróło (s) Włóko Selektor ługośi fali * Stripper moów płaszzowyh Fotoetektor etektor opóźieia Geerator sygałowy * Jeżeli pomiar tego wymaga. iia opóźiająa Kaał oiesieia (optyzy lub elektryzy) Ukła obróbki sygału aserowe źróło światła: ioa laserowa (liijka io o różyh ługośiah fali), strojoa ioa laserowa (.p. laser z rezoatorem zewętrzym), ED lub ie źróło szerokopasmowe, (.p. laser N:YAG sprzężoy ze światłowoem ramaowskim). Co ajmiej jee pukt pomiarowy powiie zaleźć się 00 m o 0. Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 7

28 Metoa alteratywa r. - Metoa iterferometryza Metoa pozwala mierzyć yspersję za pomoą krótkiego oiak światłowou. (kilka metrów). Metoa polega a pomiarze zależego o ługośi fali opóźieia i porówaiu go z opóźieiem wprowazaym przez kaał oiesieia. Porówaia okouje się metoą iterferometryzą w iterferometrze Maha-Zehera.. Kaałem oiesieia może być włóko o zaej harakterystye yspersyjej, lub wola przestrzeń. Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 8

29 Pierwsza metoa alteratywa. Ukła pomiarowy Baae włóko Dzielik wiązki Detektor ok-i * Źróło światła Selektor ługośi fali Ukła pozyjoująy Ustalaie oległośi x Dzielik wiązki Włóko oiesieia Sygał oiesieia * Jeżeli pomiar tego wymaga Źróło światła:.p. laser YAG z światłowoem ramaowskim, lub ioy ED. Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 9

30 Określaie opóźieia grupowego x (mm) x 0 x x 0 τ ( g ) 0 τ ( g ) 5 τ ( g ) τg ( ) Relative group elay 0 5 τg ( ) 3 Referee fibre Test fibre Wavelegth (m) τg (ps) T Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 30

31 Druga metoa alteratywa: pomiar opóźieia impulsu Dyspersję hromatyzą określa się a postawie pomiarów wzglęego opóźieia grupowego, jakiego ozają impulsy o różyh ługośiah fali, rozhoząe się w światłowozie o zaej ługośi. Opóźieie grupowe mierzoe jest w zieziie zasu, poprzez pomiar, zapis i obróbkę opóźieia impulsów o różyh ługośiah fali. Pomiar moża przeprowazać la ustaloyh ługośi fali lub la określoego spektrum. Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 3

32 Dyspersja - oblizeia Mierzoe opóźieie grupowe a jeostkę ługośi włóka może być opisae za pomoą trójelemetowego wzoru Sellmeiera: S 0 0 ( ) 0 8 τ τ + gzie τ 0 jest wzglęym opóźieiem w pukie zerowej yspersji 0. Współzyik yspersji hromatyzej D() τ/ może być określoy z różizkowego wzoru Sellmeiera: D 0 0 ( ) 3 4 gzie S 0 ahyleie krzywej yspersji w pukie yspersji zerowej, to zazy S() D/ la 0. S 4 Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 3

33 Pytaia. Wymieić wszystkie źróła egraaji sygału w systemah łązośi optyzej. Wymieić i krótko sharakteryzować (źróło, jeostki, wartość) zae rozaje yspersji Sergiusz Patela Postawy teorii światłowoów. Dyspersja światłowoów 33

Dyspersja światłowodów

Dyspersja światłowodów Dyspersja światłowoów Prezetaja zawiera kopie folii omawiayh a wykłazie. Niiejsze opraowaie hroioe jest prawem autorskim. Wykorzystaie iekomeryje ozwoloe po warukiem poaia źróła. Sergiusz Patela 998-003

Bardziej szczegółowo

EFEKTY DYSPERSYJNE ZNIEKSZTAŁCAJĄCE KRÓTKIE IMPULSY LASEROWE. prof. Halina Abramczyk Laboratory of Laser Molecular Spectroscopy

EFEKTY DYSPERSYJNE ZNIEKSZTAŁCAJĄCE KRÓTKIE IMPULSY LASEROWE. prof. Halina Abramczyk Laboratory of Laser Molecular Spectroscopy EFEKTY DYSPERSYJNE ZNIEKSZTAŁCAJĄCE KRÓTKIE IMPUSY ASEROWE T t N t Dwa główe mehaizmy powoująe ziekształeie impulsów laserowyh: ) GVD-group veloity isspersio ) SMP-self phase moulatio 3 E E τ () 0 t /

Bardziej szczegółowo

Dyspersja światłowodów Kompensacja i pomiary

Dyspersja światłowodów Kompensacja i pomiary Dyspersja światłowodów Kompensacja i pomiary Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim. Wykorzystanie niekomercyjne dozwolone pod warunkiem

Bardziej szczegółowo

Zasada działania, właściwości i parametry światłowodów. Sergiusz Patela Podstawowe właściwości światłowodów 1

Zasada działania, właściwości i parametry światłowodów. Sergiusz Patela Podstawowe właściwości światłowodów 1 Zasada działaia, właściwości i parametry światłowodów Sergiusz Patela 1999-003 Podstawowe właściwości światłowodów 1 Parametry światłowodów - klasyfikacja Parametry włókie światłowodowych: 1. Optycze tłumieie,

Bardziej szczegółowo

Światłowody II. Właściwości i zastosowania światłowodów. Wprowadzenie. Uwaga: Wykład zawiera podsumowanie wiadomości z wykładu Światłowody I

Światłowody II. Właściwości i zastosowania światłowodów. Wprowadzenie. Uwaga: Wykład zawiera podsumowanie wiadomości z wykładu Światłowody I Światłowody II Właściwości i zastosowaia światłowodów Wprowadzeie Uwaga: Wykład zawiera podsumowaie wiadomości z wykładu Światłowody I Prezetacja zawiera kopie olii omawiaych a wykładzie. Niiejsze opracowaie

Bardziej szczegółowo

Elementy optyki. Odbicie i załamanie fal Zasada Huygensa Zasada Fermata Interferencja Dyfrakcja Siatka dyfrakcyjna

Elementy optyki. Odbicie i załamanie fal Zasada Huygensa Zasada Fermata Interferencja Dyfrakcja Siatka dyfrakcyjna Elemety optyki Odbiie i załamaie fal Zasada Huygesa Zasada Fermata Iterfereja Dyfrakja Siatka dyfrakyja Frot fali złązeie promień padająy Odbiie i załamaie fal elektromagetyzyh a graiah dwóh ośrodków Normala

Bardziej szczegółowo

Solitony i zjawiska nieliniowe we włóknach optycznych

Solitony i zjawiska nieliniowe we włóknach optycznych Solitony i zjawiska nieliniowe we włóknach optycznych Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim. Wykorzystanie niekomercyjne dozwolone

Bardziej szczegółowo

Elementy optyki. Odbicie i załamanie fal. Siatka dyfrakcyjna. Zasada Huygensa Zasada Fermata. Interferencja Dyfrakcja

Elementy optyki. Odbicie i załamanie fal. Siatka dyfrakcyjna. Zasada Huygensa Zasada Fermata. Interferencja Dyfrakcja Elemety optyki Odbiie i załamaie fal Zasada Huygesa Zasada Fermata Iterfereja Dyfrakja Siatka dyfrakyja Frot fali złązeie promień padająy Odbiie i załamaie fal elektromagetyzyh a graiah dwóh ośrodków Normala

Bardziej szczegółowo

ANEMOMETRIA LASEROWA

ANEMOMETRIA LASEROWA 1 Wstęp ANEMOMETRIA LASEROWA Anemometria laserowa pozwala na bezdotykowy pomiar prędkośi zastezek (elementów) rozpraszajayh światło Źródłem światła jest laser, którego wiazka jest dzielona się nadwiewiazki

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA METODĄ SZPILEK I ZA POMOCĄ MIKROSKOPU. Wprowadzenie. = =

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA METODĄ SZPILEK I ZA POMOCĄ MIKROSKOPU. Wprowadzenie. = = WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA METODĄ SZPILEK I ZA POMOCĄ MIKROSKOPU Wprowadzeie. Przy przejśiu światła z jedego ośrodka do drugiego występuje zjawisko załamaia zgodie z prawem Selliusa siα

Bardziej szczegółowo

Statystyczna kontrola procesu karty kontrolne Shewharta.

Statystyczna kontrola procesu karty kontrolne Shewharta. tatystyza kotrola proesu karty kotrole hewharta. Każe przesiębiorstwo proukyje, ąży o tego, aby proukty które wytwarza były jak ajlepszej jakośi. W zisiejszyh zasah, to właśie jakość pozwala utrzymać się

Bardziej szczegółowo

Równanie Modowe Światłowodu Planarnego

Równanie Modowe Światłowodu Planarnego Rówaie Modowe Światłowodu Plaarego Prezetaja zawiera oie olii omawia a władzie. Niiejze oraowaie roioe jet rawem autorim. Worztaie ieomerje dozwoloe od waruiem odaia źródła. Sergiuz Patela 1998-4 β Rówaie

Bardziej szczegółowo

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 6, Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 6, Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej wykład 6, 0.03.01 wykład: pokazy: ćwiczenia: Czesław Radzewicz Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek Ernest Grodner Wykład 5 - przypomnienie ciągłość

Bardziej szczegółowo

Optoelektronika II. Przyrządy fotoniki

Optoelektronika II. Przyrządy fotoniki Optoelektroika II. Przyrządy fotoiki Wprowadzeie Uwaga: Wykład zawiera podsumowaie wiadomości z wykładów Światłowody I i Światłowody II. Prezetacja zawiera kopie folii omawiaych a wykładzie. Niiejsze opracowaie

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do optyki nieliniowej

Wprowadzenie do optyki nieliniowej Wprowadzenie do optyki nieliniowej Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim. Wykorzystanie niekomercyjne dozwolone pod warunkiem podania

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY OPTYKI GEOMETRYCZNEJ

ELEMENTY OPTYKI GEOMETRYCZNEJ ELEMENTY OPTYKI GEOMETRYCZNEJ Optyka to dział fizyki, zajmujący się badaiem atury światła, początkowo tylko widzialego, a obecie rówież promieiowaia z zakresów podczerwiei i adfioletu. Optyka - geometrycza

Bardziej szczegółowo

AM1.1 zadania 8 Przypomn. e kilka dosyć ważnych granic, które już pojawiły się na zajeciach. 1. lim. = 0, lim. = 0 dla każdego a R, lim (

AM1.1 zadania 8 Przypomn. e kilka dosyć ważnych granic, które już pojawiły się na zajeciach. 1. lim. = 0, lim. = 0 dla każdego a R, lim ( AM11 zadaia 8 Przypom e kilka dosyć ważyh grai, które już pojawiły się a zajeiah e 1 lim 1 l(1+) (1+) 1, lim 1, lim a 1 si a, lim 1 0 0 0 0 l 2 lim 0, lim a 0 dla każdego a R, lim (1 + 1 e ) e, lim 1/

Bardziej szczegółowo

OPTOELEKTRONIKA IV. ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE WEWNĘTRZNE W PÓŁPRZEWODNIKACH.

OPTOELEKTRONIKA IV. ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE WEWNĘTRZNE W PÓŁPRZEWODNIKACH. 1 IV. ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE WEWNĘTRZNE W PÓŁPRZEWODNIKACH. Cel ćwiczenia: Wyznaczenie postawowych parametrów spektralnych fotoprzewozącego etektora poczerwieni. Opis stanowiska: Monochromator-SPM- z

Bardziej szczegółowo

VII MIĘDZYNARODOWA OLIMPIADA FIZYCZNA (1974). Zad. teoretyczne T3.

VII MIĘDZYNARODOWA OLIMPIADA FIZYCZNA (1974). Zad. teoretyczne T3. KOOF Szczeci: www.of.szc.pl VII MIĘDZYNAODOWA OLIMPIADA FIZYCZNA (1974). Zad. teoretycze T3. Źródło: Komitet Główy Olimpiady Fizyczej; Olimpiada Fizycza XXIII XXIV, WSiP Warszawa 1977 Autor: Waldemar Gorzkowski

Bardziej szczegółowo

U L T R A ZAKŁAD BADAŃ MATERIAŁÓW

U L T R A ZAKŁAD BADAŃ MATERIAŁÓW U L T R A ZAKŁAD BADAŃ MATERIAŁÓW Zał 1 instr Nr02/01 str. 53-621 Wrocław, Głogowska 4/55, tel/fax 071 3734188 52-404 Wrocław, Harcerska 42, tel. 071 3643652 www.ultrasonic.home.pl tel. kom. 0 601 710290

Bardziej szczegółowo

OPTOTELEKOMUNIKACJA. dr inż. Piotr Stępczak 1

OPTOTELEKOMUNIKACJA. dr inż. Piotr Stępczak 1 OPTOTELEKOMUNIKACJA dr inż. Piotr Stępczak 1 Falowa natura światła E H z z ( ) ± jmθ j( ωt βz ) r e e k = E o n 1 z LP 01 = H z ( ) ± jmθ j( ωt βz ) r e e LP 11 k o V = 2πa λ 2π ω = = o λ c λ 0 lim ω ω

Bardziej szczegółowo

G:\AA_Wyklad 2000\FIN\DOC\Fourier.doc. Drgania i fale II rok Fizyki BC. zawierają fazy i amplitudy.

G:\AA_Wyklad 2000\FIN\DOC\Fourier.doc. Drgania i fale II rok Fizyki BC. zawierają fazy i amplitudy. Elemety aalizy ourierowskiej: W przypadku drgań było: () t A + A ( ω t + φ ) + A os( 2ω t + φ ) gdzie + A ω 0 os 2 2 os( ω t + φ ) +... 2π Moża zapisać jako: [ ] () t A + C exp( iω t) + C ( iω t) gdzie

Bardziej szczegółowo

Dlaczego transmisja światłowodowa?

Dlaczego transmisja światłowodowa? Świałowody Pla: - zasada prowadzeia świała w świałowodzie - rodzaje świałowodów (elekomuikayjyh) - eholoia wywarzaia świałowodu -łumieie syału opyzeo w świałowodzie - dyspersja syału opyzeo w świałowodzie

Bardziej szczegółowo

Propagacja impulsu. Literatura. B.E.A. Saleh i M.C. Teich: Fundamentals of Photonics. John Wiley & Sons, Inc. New York 1991, rozdział 5 ( 5.

Propagacja impulsu. Literatura. B.E.A. Saleh i M.C. Teich: Fundamentals of Photonics. John Wiley & Sons, Inc. New York 1991, rozdział 5 ( 5. Literatura Propagacja impulsu B.E.A. Saleh i M.C. Teich: Funamentals of Photonics. John Wiley & Sons, Inc. New York 99, roiał 5 ( 5.6) pomocnica alecana naukowa Propagacja impulsu w ośroku yspersyjnym

Bardziej szczegółowo

Metody Optyczne w Technice. Wykład 5 Interferometria laserowa

Metody Optyczne w Technice. Wykład 5 Interferometria laserowa Metody Optyczne w Technice Wykład 5 nterferometria laserowa Promieniowanie laserowe Wiązka monochromatyczna Duża koherencja przestrzenna i czasowa Niewielka rozbieżność wiązki Duża moc Największa możliwa

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia optyki geometrycznej. c prędkość światła w próżni v < c prędkość światła w danym ośrodku

Podstawowe pojęcia optyki geometrycznej. c prędkość światła w próżni v < c prędkość światła w danym ośrodku Optyka geometrycza Podstawowe pojęcia optyki geometryczej Bezwzględy współczyik załamaia c prędkość światła w próżi v < c prędkość światła w daym ośrodku c v > 1 Aksjomaty Światło w ośrodku jedorodym propaguje

Bardziej szczegółowo

O1. POMIARY KĄTA GRANICZNEGO

O1. POMIARY KĄTA GRANICZNEGO O1 POMIARY KĄTA GRANICZNEGO tekst opraowała: Bożea Jaowska-Dmoh Gdy wiązka światła pada a aię dwóh ośrodków przezrozystyh od stroy ośrodka optyzie gęstszego pod kątem aizym, to promień załamay ślizga się

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNE CECHY ŚWIATŁA LASEROWEGO

GŁÓWNE CECHY ŚWIATŁA LASEROWEGO GŁÓWNE CECHY ŚWIATŁA LASEROWEGO Światło może być rozumiane jako: Strumień fotonów o energii E Fala elektromagnetyczna. = hν i pędzie p h = = hν c Najprostszym przypadkiem fali elektromagnetycznej jest

Bardziej szczegółowo

Temat: PRAWO SNELLIUSA. WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA W SZKLE I PLEKSIGLASIE.

Temat: PRAWO SNELLIUSA. WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA W SZKLE I PLEKSIGLASIE. W S E i Z WYDZIAŁ. L A B O R A T O R I U M F I Z Y C Z N E Nr ćwicz. 9 Temat: PRAWO SNELLIUSA. WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA W SZKLE I PLEKSIGLASIE. Semestr Grupa Zespół Ocea Data / Podpis Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Optotelekomunikacja. dr inż. Piotr Stępczak 1

Optotelekomunikacja. dr inż. Piotr Stępczak 1 Optotelekomuikacja dr iż. Piotr Stępczak Iformacje Kotakt: pok. 03 piotr.stepczak@et.put.poza.pl www.et.put.poza.pl/~pstepcz dr iż. Piotr Stępczak System trasmisyjy Źródło iformacji Nadajik (modulator)

Bardziej szczegółowo

DYFRAKCJA NA POJEDYNCZEJ I PODWÓJNEJ SZCZELINIE

DYFRAKCJA NA POJEDYNCZEJ I PODWÓJNEJ SZCZELINIE YFRAKCJA NA POJEYNCZEJ POWÓJNEJ SZCZELNE. Cel ćwiczenia: zapoznanie ze zjawiskiem yfrakcji światła na pojeynczej i powójnej szczelinie. Pomiar ługości fali światła laserowego, oległości mięzy śrokami szczelin

Bardziej szczegółowo

Prawo odbicia i załamania. Autorzy: Zbigniew Kąkol Piotr Morawski

Prawo odbicia i załamania. Autorzy: Zbigniew Kąkol Piotr Morawski Prawo odbicia i załamaia Autorzy: Zbigiew Kąkol Piotr Morawski 207 Prawo odbicia i załamaia Autorzy: Zbigiew Kąkol, Piotr Morawski Jeżeli światło pada a graicę dwóch ośrodków, to ulega zarówo odbiciu a

Bardziej szczegółowo

OPTOELEKTRONIKA. Ćw. II. ZJAWISKO FOTOWOLTAICZNE NA ZŁĄCZU P-N

OPTOELEKTRONIKA. Ćw. II. ZJAWISKO FOTOWOLTAICZNE NA ZŁĄCZU P-N 1 Ćw. II. ZJAWISKO FOTOWOLTAICZNE NA ZŁĄCZ P-N Cel ćwiczenia: Wyznaczenie postawowych parametrów spektralnych etektora fotowoltaicznego. Opis stanowiska: Oświetlacz - lampa halogenowa (nap. zas. o 16V).

Bardziej szczegółowo

Oscylator wprowadza lokalne odkształcenie s ośrodka propagujące się zgodnie z równaniem. S 0 amplituda odkształcenia. f [Hz] - częstotliwość.

Oscylator wprowadza lokalne odkształcenie s ośrodka propagujące się zgodnie z równaniem. S 0 amplituda odkształcenia. f [Hz] - częstotliwość. Akusto-optyka Fala akustyczna jest falą mechaniczną Oscylator wprowadza lokalne odkształcenie s ośrodka propagujące się zgodnie z równaniem ( x, t) S cos( Ωt qx) s Częstotliwość kołowa Ω πf Długość fali

Bardziej szczegółowo

falowego widoczne w zmianach amplitudy i natęŝenia fal) w którym zachodzi

falowego widoczne w zmianach amplitudy i natęŝenia fal) w którym zachodzi Zjawisko interferencji fal Interferencja to efekt nakładania się fal (wzmacnianie i osłabianie się ruchu falowego widoczne w zmianach amplitudy i natęŝenia fal) w którym zachodzi stabilne w czasie ich

Bardziej szczegółowo

Oscylator wprowadza lokalne odkształcenie s ośrodka propagujące się zgodnie z równaniem. S 0 amplituda odkształcenia. f [Hz] -częstotliwość.

Oscylator wprowadza lokalne odkształcenie s ośrodka propagujące się zgodnie z równaniem. S 0 amplituda odkształcenia. f [Hz] -częstotliwość. Akusto-optyka Fala akustyczna jest falą mechaniczną Oscylator wprowadza lokalne odkształcenie s ośrodka propagujące się zgodnie z równaniem ( x, t) S cos( Ωt qx) s Częstotliwość kołowa Ω πf Długość fali

Bardziej szczegółowo

SYSTEM DO POMIARU STRUMIENIA OBJĘTOŚCI WODY ZA POMOCĄ ZWĘŻKI

SYSTEM DO POMIARU STRUMIENIA OBJĘTOŚCI WODY ZA POMOCĄ ZWĘŻKI Postawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium SYSTEM DO POMIARU STRUMIENIA OBJĘTOŚI WODY ZA POMOĄ ZWĘŻKI Instrukcja o ćwiczenia nr 6 Zakła Miernictwa i Ochrony Atmosfery Wrocław, listopa 2010

Bardziej szczegółowo

IV. Transmisja. /~bezet

IV. Transmisja.  /~bezet Światłowody IV. Transmisja BERNARD ZIĘTEK http://www.fizyka.umk.pl www.fizyka.umk.pl/~ /~bezet 1. Tłumienność 10 7 10 6 Tłumienność [db/km] 10 5 10 4 10 3 10 2 10 SiO 2 Tłumienność szkła w latach (za A.

Bardziej szczegółowo

TRANZYSTORY POLOWE JFET I MOSFET

TRANZYSTORY POLOWE JFET I MOSFET POLTECHNKA RZEZOWKA Kaedra Podsaw Elekroiki srukcja Nr5 F 00/003 sem. lei TRANZYTORY POLOWE JFET MOFET Cel ćwiczeia: Pomiar podsawowych charakerysyk i wyzaczeie paramerów określających właściwości razysora

Bardziej szczegółowo

Wykład 13: Zbieżność według rozkładu. Centralne twierdzenie graniczne.

Wykład 13: Zbieżność według rozkładu. Centralne twierdzenie graniczne. Rachuek prawopoobieństwa MA064 Wyział Elektroiki, rok aka 2008/09, sem leti Wykłaowca: r hab A Jurlewicz Wykła 3: Zbieżość weług rozkłau Cetrale twierzeie graicze Zbieżości ciągu zmieych losowych weług

Bardziej szczegółowo

KOOF Szczecin: www.of.szc.pl

KOOF Szczecin: www.of.szc.pl LVIII OLIMPIADA FIZYCZNA (2008/2009). Stopień II, zaanie oświaczalne D. Źróło: Autor: Nazwa zaania: Działy: Słowa kluczowe: Komitet Główny Olimpiay Fizycznej. Ernest Groner Komitet Główny Olimpiay Fizycznej,

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADY ROZWIAZAŃ STACJONARNEGO RÓWNANIA SCHRӦDINGERA. Ruch cząstki nieograniczony z klasycznego punktu widzenia. mamy do rozwiązania równanie 0,,

PRZYKŁADY ROZWIAZAŃ STACJONARNEGO RÓWNANIA SCHRӦDINGERA. Ruch cząstki nieograniczony z klasycznego punktu widzenia. mamy do rozwiązania równanie 0,, PRZYKŁADY ROZWIAZAŃ STACJONARNEGO RÓWNANIA SCHRӦDINGERA Ruch cząstki ieograiczoy z klasyczego puktu widzeia W tym przypadku V = cost, przejmiemy V ( x ) = 0, cząstka porusza się wzdłuż osi x. Rozwiązujemy

Bardziej szczegółowo

Równania Maxwella i równanie falowe

Równania Maxwella i równanie falowe Równania Maxwella i równanie falowe Prezentacja zawiera kopie folii omawianch na wkładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim. Wkorzstanie niekomercjne dozwolone pod warunkiem podania

Bardziej szczegółowo

Projekt Inżynier mechanik zawód z przyszłością współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt Inżynier mechanik zawód z przyszłością współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zajęcia wyrówawcze z fizyki -Zestaw 5 -Teoria Optyka geometrycza i optyka falowa. Prawo odbicia i prawo załamaia światła, Bieg promiei świetlych w pryzmacie, soczewki i zwierciadła. Zjawisko dyfrakcji

Bardziej szczegółowo

WSTĘP DO OPTYKI FOURIEROWSKIEJ

WSTĘP DO OPTYKI FOURIEROWSKIEJ 1100-4BW1, rok akademicki 018/19 WSTĘP DO OPTYKI FOURIEROWSKIEJ dr hab. Rafał Kasztelanic Wykład 4 Przestrzeń swobodna jako filtr częstości przestrzennych Załóżmy, że znamy rozkład pola na fale monochromatyczne

Bardziej szczegółowo

Światłowody telekomunikacyjne

Światłowody telekomunikacyjne Światłowody telekomunikacyjne Parametry i charakteryzacja światłowodów Kolejny wykład będzie poświęcony metodom pomiarowym Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie

Bardziej szczegółowo

Optotelekomunikacja. dr inż. Piotr Stępczak 1

Optotelekomunikacja. dr inż. Piotr Stępczak 1 Optotelekomunikacja dr inż. Piotr Stępczak 1 dr inż. Piotr Stępczak Falowa natura światła () ( ) () ( ) z t j jm z z z t j jm z z e e r H H e e r E E β ω β ω Θ ± Θ ± 1 0 0 1 0 1 1 zatem 0 n n n n gr λ

Bardziej szczegółowo

Laboratorium techniki światłowodowej. Ćwiczenie 1. Połączenia między światłowodami złącza światłowodowe

Laboratorium techniki światłowodowej. Ćwiczenie 1. Połączenia między światłowodami złącza światłowodowe Laboratorium techniki światłowoowej Ćwiczenie. Połączenia mięzy światłowoami złącza światłowoowe Katera Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WEI, Politechnika Gaoska Gańsk 006 Ćwiczenie. Połączenia

Bardziej szczegółowo

Analityczne metody kinematyki mechanizmów

Analityczne metody kinematyki mechanizmów J Buśkiewicz Analityczne Metoy Kinematyki w Teorii Mechanizmów Analityczne metoy kinematyki mechanizmów Spis treści Współrzęne opisujące położenia ogniw pary kinematycznej Mechanizm korowo-wozikowy (crank-slier

Bardziej szczegółowo

I. Podzielność liczb całkowitych

I. Podzielność liczb całkowitych I Podzielość liczb całkowitych Liczba a = 57 przy dzieleiu przez pewą liczbę dodatią całkowitą b daje iloraz k = 3 i resztę r Zaleźć dzieik b oraz resztę r a = 57 = 3 b + r, 0 r b Stąd 5 r b 8, 3 więc

Bardziej szczegółowo

P π n π. Równanie ogólne płaszczyzny w E 3. Dane: n=[a,b,c] Wówczas: P 0 P=[x-x 0,y-y 0,z-z 0 ] Równanie (1) nazywamy równaniem ogólnym płaszczyzny

P π n π. Równanie ogólne płaszczyzny w E 3. Dane: n=[a,b,c] Wówczas: P 0 P=[x-x 0,y-y 0,z-z 0 ] Równanie (1) nazywamy równaniem ogólnym płaszczyzny Rówaie ogóle płaszczyzy w E 3. ae: P π i π o =[A,B,C] P (,y,z ) Wówczas: P P=[-,y-y,z-z ] P π PP PP= o o Rówaie () azywamy rówaiem ogólym płaszczyzy A(- )+B(y-y )+C(z-z )= ( ) A+By+Cz+= Przykład

Bardziej szczegółowo

LVII OLIMPIADA FIZYCZNA ZAWODY III STOPNIA

LVII OLIMPIADA FIZYCZNA ZAWODY III STOPNIA Zaanie 1 Na poziome płaszczyźnie znaue sie enorony, cienki, początkowo nieruchomy krążek o promieniu R i masie M. W chwili t 0 = 0 z punktu P na te płaszczyźnie, oległego o o śroka krążka S, est wystrzeliwany

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 71. Dyfrakcja światła na szczelinie pojedynczej i podwójnej

Ćwiczenie 71. Dyfrakcja światła na szczelinie pojedynczej i podwójnej Ćwiczenie 71. Dyfrakcja światła na szczelinie pojeynczej i powójnej Cel ćwiczenia Pomiar natęŝenia światła w obrazie yfrakcyjnym pojeynczej szczeliny i ukłau wu szczelin. Wyznaczenie rozmiaru szczelin.

Bardziej szczegółowo

Systemy i Sieci Radiowe

Systemy i Sieci Radiowe Systemy i Sieci Radiowe Wykład 4 Media transmisyjne część Program wykładu Widmo sygnałów w. cz. Modele i tryby propagacji Anteny Charakterystyka kanału radiowego zjawiska propagacyjne 1 Transmisja radiowa

Bardziej szczegółowo

Magnetyczny Rezonans Jądrowy (NMR)

Magnetyczny Rezonans Jądrowy (NMR) Magnetyczny Rezonans Jądrowy (NMR) obserwacja zachowania (precesji) jąder atomowych obdarzonych spinem w polu magnetycznym Magnetic Resonance Imaging (MRI) ( obrazowanie rezonansem magnetycznym potocznie

Bardziej szczegółowo

Laboratorium techniki światłowodowej. Ćwiczenie 2. Badanie apertury numerycznej światłowodów

Laboratorium techniki światłowodowej. Ćwiczenie 2. Badanie apertury numerycznej światłowodów Laboratorium techniki światłowodowej Ćwiczenie 2. Badanie apertury numerycznej światłowodów Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WETI, Politechnika Gdaoska Gdańsk 2006 1. Wprowadzenie Światłowody

Bardziej szczegółowo

SPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA

SPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA SPEKTROMETRIA CIEKŁOSCYNTYLACYJNA Metoda detekcji promieniowania jądrowego (α, β, γ) Konwersja energii promieniowania jądrowego na promieniowanie w zakresie widzialnym. Zalety metody: Geometria 4π Duża

Bardziej szczegółowo

V n. Profile współczynnika załamania. Rozmycie impulsu spowodowane dyspersją. Impuls biegnący wzdłuż światłowodu. Wejście Wyjście

V n. Profile współczynnika załamania. Rozmycie impulsu spowodowane dyspersją. Impuls biegnący wzdłuż światłowodu. Wejście Wyjście OPTOELEKTRONIKA dr hab. inż. S.M. Kaczmarek 1. DYSPERSJA 1.1. Dyspersja materiałowa i falowodowa. Dyspersja chromatyczna. 1.2. Dyspersja modowa w światłowodach a). o skokowej zmianie współczynnika załamania

Bardziej szczegółowo

Stany nieustalone w SEE wykład III

Stany nieustalone w SEE wykład III Stany nieustalone w SEE wykła III Stany nieustalone generatora synchronicznego - zwarcie 3-fazowe - reaktancje zastępcze - wykresy wektorowe Désiré Dauphin Rasolomampionona, prof. PW Stany nieustalone

Bardziej szczegółowo

elektryczna. Elektryczność

elektryczna. Elektryczność Pojemność elektryczna. Elektryczność ść. Wykła 4 Wrocław University of Technology 4-3- Pojemność elektryczna Okłaki konensatora są przewonikami, a więc są powierzchniami ekwipotencjalnymi: wszystkie punkty

Bardziej szczegółowo

Zadania z Matematyka 2 - SIMR 2008/ szeregi zadania z rozwiązaniami. n 1. n n. ( 1) n n. n n + 4

Zadania z Matematyka 2 - SIMR 2008/ szeregi zadania z rozwiązaniami. n 1. n n. ( 1) n n. n n + 4 Zadaia z Matematyka - SIMR 00/009 - szeregi zadaia z rozwiązaiami. Zbadać zbieżość szeregu Rozwiązaie: 0 4 4 + 6 0 : Dla dostateczie dużych 0 wyrazy szeregu są ieujeme 0 a = 4 4 + 6 0 0 Stosujemy kryterium

Bardziej szczegółowo

Analiza numeryczna Kurs INP002009W. Wykład 1 Narzędzia matematyczne. Karol Tarnowski A-1 p.223

Analiza numeryczna Kurs INP002009W. Wykład 1 Narzędzia matematyczne. Karol Tarnowski A-1 p.223 Aaliza umerycza Kurs INP002009W Wykład Narzędzia matematycze Karol Tarowski karol.tarowski@pwr.wroc.pl A- p.223 Pla wykładu Czym jest aaliza umerycza? Podstawowe pojęcia Wzór Taylora Twierdzeie o wartości

Bardziej szczegółowo

1 OPTOELEKTRONIKA 3. FOTOTRANZYSTOR

1 OPTOELEKTRONIKA 3. FOTOTRANZYSTOR 1 3. FOORNZYSOR Wprowazenie. Konstrukcja fototranzystora jest zbliżona o konstrukcji zwykłego tranzystora wzmacniającego z tą różnicą, że obuowa umożliwia oświetlenie obszaru jego bazy (rysunek 1). W większości

Bardziej szczegółowo

G:\AA_Wyklad 2000\FIN\DOC\FRAUN1.doc. "Drgania i fale" ii rok FizykaBC. Dyfrakcja: Skalarna teoria dyfrakcji: ia λ

G:\AA_Wyklad 2000\FIN\DOC\FRAUN1.doc. Drgania i fale ii rok FizykaBC. Dyfrakcja: Skalarna teoria dyfrakcji: ia λ Dyfrakcja: Skalarna teoria dyfrakcji: U iω t [ e ] ( t) Re U ( ) ;. c t U ( ; t) oraz [ + ] U ( ) k. U ia s ( ) A e ik r ( rs + r ) cos( n, ) cos( n, s ) ds s r. Dyfrakcja Fresnela (a) a dyfrakcja Fraunhofera

Bardziej szczegółowo

2.27. Oblicz wartość wyrażenia 3 a Wykaż, że jeżeli x i y są liczbami dodatnimi oraz x+ y =16, to ( 1+

2.27. Oblicz wartość wyrażenia 3 a Wykaż, że jeżeli x i y są liczbami dodatnimi oraz x+ y =16, to ( 1+ MATURA z matematki w roku,, fragmet Liza log log log log log 7 log 8 jest: 7 A iewmiera, B ałkowita, C kwadratem liz aturalej, D większa od 7 : B 7 Oliz wartość wrażeia a wiedzą, że a a 7 Wskazówka: Zauważ,

Bardziej szczegółowo

Rodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów

Rodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów Wykład VI Fale t t + Dt Rodzaje fal 1. Fale mechaniczne 2. Fale elektromagnetyczne 3. Fale materii dyfrakcja elektronów Fala podłużna v Przemieszczenia elementów spirali ( w prawo i w lewo) są równoległe

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacze optyczne

Wzmacniacze optyczne Wzmacniacze optyczne Wzmocnienie sygnału optycznego bez konwersji na sygnał elektryczny. Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim.

Bardziej szczegółowo

Wykład 8: Zbieżność według rozkładu. Centralne twierdzenie graniczne.

Wykład 8: Zbieżność według rozkładu. Centralne twierdzenie graniczne. Rachuek prawopoobieństwa MA5 Wyział Elektroiki, rok aka 20/2, sem leti Wykłaowca: r hab A Jurlewicz Wykła 8: Zbieżość weług rozkłau Cetrale twierzeie graicze Zbieżości ciągu zmieych losowych weług rozkłau

Bardziej szczegółowo

Numeryczne metody optymalizacji Optymalizacja w kierunku. informacje dodatkowe

Numeryczne metody optymalizacji Optymalizacja w kierunku. informacje dodatkowe Numeryczne metody optymalizacji Optymalizacja w kierunku informacje dodatkowe Numeryczne metody optymalizacji x F x = min x D x F(x) Problemy analityczne: 1. Nieliniowa złożona funkcja celu F i ograniczeń

Bardziej szczegółowo

Podstawy Fizyki III Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 13, Mateusz Winkowski, Łukasz Zinkiewicz

Podstawy Fizyki III Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 13, Mateusz Winkowski, Łukasz Zinkiewicz Podstawy Fizyki III Optyka z elementami fizyki współczesnej wykład 13, 16.11.017 wykład: pokazy: ćwiczenia: Czesław Radzewicz Mateusz Winkowski, Łukasz Zinkiewicz Radosław Łapkiewicz Wykład 1 - przypomnienie

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z KONSTRUKCJI METALOWCH. Ć w i c z e n i e H. Interferometria plamkowa w zastosowaniu do pomiaru przemieszczeń

ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z KONSTRUKCJI METALOWCH. Ć w i c z e n i e H. Interferometria plamkowa w zastosowaniu do pomiaru przemieszczeń Akademia Górniczo Hutnicza Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Wytrzymałości, Zmęczenia Materiałów i Konstrukcji Nazwisko i Imię: Nazwisko i Imię: Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Grupa

Bardziej szczegółowo

Indukcja elektromagnetyczna

Indukcja elektromagnetyczna nukcja elektromagnetyczna Prawo inukcji elektromagnetycznej Faraaya Φ B N Φ B Dla N zwojów eguła enza eguła enza Prą inukowany ma taki kierunek, że wywołane przez niego pole magnetyczne przeciwstawia się

Bardziej szczegółowo

Obliczenie liczby zwojów w uzwojeniu wtórnym 1 pkt n n I = U I

Obliczenie liczby zwojów w uzwojeniu wtórnym 1 pkt n n I = U I WOJEWÓDZKI KONKRS FIZYCZNY DLA CZNIÓW GIMNAZJÓW W ROK SZKOLNYM 205/206 STOPIEŃ WOJEWÓDZKI KLCZ ODPOWIEDZI I SCHEMAT PNKTOWANIA waga: Poprawe rozwiązaie zadań, iym sposobem iż poday w kryteriah, powoduje

Bardziej szczegółowo

CIĄGI LICZBOWE. Poziom podstawowy

CIĄGI LICZBOWE. Poziom podstawowy CIĄGI LICZBOWE Poziom podstawowy Zadaie ( pkt) + 0 Day jest ciąg o wyrazie ogólym a =, N+ + jest rówy? Wyzacz a a + Czy istieje wyraz tego ciągu, który Zadaie (6 pkt) Marek chce przekopać swój przydomowy

Bardziej szczegółowo

Fotonika kurs magisterski grupa R41 semestr VII Specjalność: Inżynieria fotoniczna. Egzamin ustny: trzy zagadnienia do objaśnienia

Fotonika kurs magisterski grupa R41 semestr VII Specjalność: Inżynieria fotoniczna. Egzamin ustny: trzy zagadnienia do objaśnienia Dr inż. Tomasz Kozacki Prof. dr hab.inż. Romuald Jóźwicki Zakład Techniki Optycznej Instytut Mikromechaniki i Fotoniki pokój 513a ogłoszenia na tablicach V-tego piętra kurs magisterski grupa R41 semestr

Bardziej szczegółowo

FILTRY ANALOGOWE Spis treści

FILTRY ANALOGOWE Spis treści FILTRY AALOGOWE Spis treśi. Modele iltrów aalogowyh. Idealy iltr doloprzepustowy 3. Rzezywiste iltry doloprzepustowe 4. Stabilość iltrów 5. Filtr Butterwortha 6. Filtr Czebyszewa 7. Filtry eliptyze 8.

Bardziej szczegółowo

Odgłosy z jaskini (11) Siatka odbiciowa

Odgłosy z jaskini (11) Siatka odbiciowa 64 FOTON 103, Zima 2008 Odgłosy z jaskini (11) Siatka odbiciowa Adam Smólski Tym razem będą to raczej odblaski z jaskini. Przed opuszczeniem lwiątkowej piwniczki na Bednarskiej postanowiłem przebadać jeszcze

Bardziej szczegółowo

Struktura czasowa stóp procentowych (term structure of interest rates)

Struktura czasowa stóp procentowych (term structure of interest rates) Struktura czasowa stóp procetowych (term structure of iterest rates) Wysokość rykowych stóp procetowych Na ryku istieje wiele różorodych stóp procetowych. Poziom rykowej stopy procetowej (lub omialej stopy,

Bardziej szczegółowo

Optyka 1. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Optyka 1. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Optyka Projekt współfiasoway przez Uię Europejską w ramach Europejskiego Fuuszu Społeczego Optyka I Światło to fala elektromagetycza (rozchozące się w przestrzei zaburzeie pola elektryczego i magetyczego),

Bardziej szczegółowo

Ośrodki dielektryczne optycznie nieliniowe

Ośrodki dielektryczne optycznie nieliniowe Ośrodki dielektryczne optycznie nieliniowe Równania Maxwella roth rot D t B t = = przy czym tym razem wektor indukcji elektrycznej D ε + = ( ) Wektor polaryzacji jest nieliniową funkcją natężenia pola

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ASPEKTY DOBORU WŁÓKIEN DLA SYSTEMÓW ŚWIATŁOWODOWYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM DYSPERSJI CHROMATYCZNEJ

WYBRANE ASPEKTY DOBORU WŁÓKIEN DLA SYSTEMÓW ŚWIATŁOWODOWYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM DYSPERSJI CHROMATYCZNEJ Jan Lamperski Zbigniew Szymański Jakub Lamparski * Politechnika Poznańska Instytut Elektroniki i Telekomunikacji ul. Piotrpwo 3A, 60-965 Poznań student IET, PP jlamper@et.put.poznan.pl zszyman@et.put.poznan.pl

Bardziej szczegółowo

Czujniki światłowodowe

Czujniki światłowodowe Czujniki światłowodowe Pomiar wielkości fizycznych zaburzających propagację promieniowania Idea pomiaru Dioda System optyczny Odbiornik Wejście pośrednie przez modulator Wielkość mierzona wejście czujnik

Bardziej szczegółowo

Sygnały pojęcie i klasyfikacja, metody opisu.

Sygnały pojęcie i klasyfikacja, metody opisu. Sygały pojęcie i klasyfikacja, meody opisu. Iformacja przekazywaa jes za pośredicwem sygałów, kóre przeoszą eergię. Sygał jes o fukcja czasowa dowolej wielkości o charakerze eergeyczym, w kórym moża wyróżić

Bardziej szczegółowo

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 13, Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 13, Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej wykład 13, 6.03.01 wykład: pokazy: ćwiczenia: Czesław Radzewicz Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek Ernest Grodner Wykład 1 - przypomnienie stosy

Bardziej szczegółowo

u t 1 v u(x,t) - odkształcenie, v - prędkość rozchodzenia się odkształceń (charakterystyczna dla danego ośrodka) Drgania sieci krystalicznej FONONY

u t 1 v u(x,t) - odkształcenie, v - prędkość rozchodzenia się odkształceń (charakterystyczna dla danego ośrodka) Drgania sieci krystalicznej FONONY Drgaia sieci krystaliczej FONONY 1. model klasyczy (iekwatowy) a) model ośrodka ciągłego (model Debye a) - przypadek jedowymiarowy - drgaia struy drgaia mogą być podłuże (guma, sprężya) i dwie prostopadłe

Bardziej szczegółowo

Projekt ze statystyki

Projekt ze statystyki Projekt ze statystyki Opracowaie: - - Spis treści Treść zaia... Problem I. Obliczeia i wioski... 4 Samochó I... 4 Miary położeia... 4 Miary zmieości... 5 Miary asymetrii... 6 Samochó II... 8 Miary położeia:...

Bardziej szczegółowo

ν = c/λ [s -1 = Hz] ν = [cm -1 ] ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS c = m/s cos x H = H o E = E o cos x c = λν 1 ν = _ λ

ν = c/λ [s -1 = Hz] ν = [cm -1 ] ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS c = m/s cos x H = H o E = E o cos x c = λν 1 ν = _ λ ZASADY ZALICZENIA PRZEDMIOTU MBS LABORATORIUM Z MBS. ROZWIĄZYWANIE WIDM kolokwium NMR 23 kwietia 208 IR maja 208 złożoe czerwca 208 poiedziałek czwartek piątek 9.3 22.3 23.3 26.3 5. 6. 9. 2. 3. H NMR 23.

Bardziej szczegółowo

EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 2013/2014. Zadania z teleinformatyki na zawody III stopnia

EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 2013/2014. Zadania z teleinformatyki na zawody III stopnia EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 2013/2014 Zadania z teleinformatyki na zawody III stopnia Lp. Zadanie 1. Dla wzmacniacza mikrofalowego o wzmocnieniu

Bardziej szczegółowo

Pomiary parametrów telekomunikacyjnych światłowodów jednomodowych. Na poprzednim wykładzie przedstawiono podstawowe parametry światłowodów

Pomiary parametrów telekomunikacyjnych światłowodów jednomodowych. Na poprzednim wykładzie przedstawiono podstawowe parametry światłowodów Pomiary parametrów telekomunikacyjnych światłowodów jednomodowych Na poprzednim wykładzie przedstawiono podstawowe parametry światłowodów Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze

Bardziej szczegółowo

ZADANIE 111 DOŚWIADCZENIE YOUNGA Z UŻYCIEM MIKROFAL

ZADANIE 111 DOŚWIADCZENIE YOUNGA Z UŻYCIEM MIKROFAL ZADANIE 111 DOŚWIADCZENIE YOUNGA Z UŻYCIEM MIKROFAL X L Rys. 1 Schemat układu doświadczalnego. Fala elektromagnetyczna (światło, mikrofale) po przejściu przez dwie blisko położone (odległe o d) szczeliny

Bardziej szczegółowo

UKŁADY RÓWNAŃ LINOWYCH

UKŁADY RÓWNAŃ LINOWYCH Ekoeergetyka Matematyka. Wykład 4. UKŁADY RÓWNAŃ LINOWYCH Defiicja (Układ rówań liiowych, rozwiązaie układu rówań) Układem m rówań liiowych z iewiadomymi,,,, gdzie m, azywamy układ rówań postaci: a a a

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA OPOLSKA

POLITECHNIKA OPOLSKA POLITCHIKA OPOLSKA ISTYTUT AUTOMATYKI I IFOMATYKI LABOATOIUM MTOLOII LKTOICZJ 7. KOMPSATOY U P U. KOMPSATOY APIĘCIA STAŁO.. Wstęp... Zasada pomiaru metodą kompesacyją. Metoda kompesacyja pomiaru apięcia

Bardziej szczegółowo

= arc tg - eliptyczność. Polaryzacja światła. Prawo Snelliusa daje kąt. Co z amplitudą i polaryzacją? Drgania i fale II rok Fizyka BC

= arc tg - eliptyczność. Polaryzacja światła. Prawo Snelliusa daje kąt. Co z amplitudą i polaryzacją? Drgania i fale II rok Fizyka BC 4-0-0 G:\AA_Wyklad 000\FIN\DOC\Polar.doc Drgaia i fale II rok Fizyka C Polaryzacja światła ( b a) arc tg - eliptyczość Prawo Selliusa daje kąt. Co z amplitudą i polaryzacją? 4-0-0 G:\AA_Wyklad 000\FIN\DOC\Polar.doc

Bardziej szczegółowo

Metrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Metrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Metrologia: miary dokładości dr iż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczeciie Miary dokładości: Najczęściej rozkład pomiarów w serii wokół wartości średiej X jest rozkładem Gaussa: Prawdopodobieństwem,

Bardziej szczegółowo

Zjawisko interferencji fal

Zjawisko interferencji fal Zjawisko interferencji fal Interferencja to efekt nakładania się fal (wzmacnianie i osłabianie się ruchu falowego widoczne w zmianach amplitudy i natęŝenia fal) w którym zachodzi stabilne w czasie ich

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie stałej Kerra

Wyznaczanie stałej Kerra Ćwiczenie Nr 557:. Literatura; Wyznaczanie stałej Kerra 1. Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. Cz praca zbiorowa po reakcją. Kruk i J. Typka. Wyawnictwo Uczelniane PS. Szczecin 007.. Problemy teoretyczne:

Bardziej szczegółowo

W wielu przypadkach zadanie teorii sprężystości daje się zredukować do dwóch

W wielu przypadkach zadanie teorii sprężystości daje się zredukować do dwóch Wykład 5 PŁASKI ZADANI TORII SPRĘŻYSTOŚCI Płaski sta arężeia W wielu rzyadkach zadaie teorii srężystości daje się zredukować do dwóch wymiarów Przykładem może być cieka tarcza obciążoa siłami działającymi

Bardziej szczegółowo

Zjawisko interferencji fal

Zjawisko interferencji fal Zjawisko interferencji fal Interferencja to efekt nakładania się fal (wzmacnianie i osłabianie się ruchu falowego widoczne w zmianach amplitudy i natężenia fal) w którym zachodzi stabilne w czasie ich

Bardziej szczegółowo

BADANIE INTERFERENCJI MIKROFAL PRZY UŻYCIU INTERFEROMETRU MICHELSONA

BADANIE INTERFERENCJI MIKROFAL PRZY UŻYCIU INTERFEROMETRU MICHELSONA ZDNIE 11 BDNIE INTERFERENCJI MIKROFL PRZY UŻYCIU INTERFEROMETRU MICHELSON 1. UKŁD DOŚWIDCZLNY nadajnik mikrofal odbiornik mikrofal 2 reflektory płytka półprzepuszczalna prowadnice do ustawienia reflektorów

Bardziej szczegółowo