Stanowisko polskich ekologicznych organizacji pozarządowych w debacie nt. przyszłości polityki TEN-T w Europie. Wojciech Szymalski

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Stanowisko polskich ekologicznych organizacji pozarządowych w debacie nt. przyszłości polityki TEN-T w Europie. Wojciech Szymalski"

Eleonora Jarosz
7 lat temu
Przeglądów:

1 Stanowisko polskich ekologicznych organizacji pozarządowych w debacie nt. przyszłości polityki TEN-T w Europie Wojciech Szymalski Instytut na rzecz Ekorozwoju, Zielone Mazowsze dla PKE Okręg Mazowiecki i organizacji sygnatariuszy

2 Założenie wstępne Sieć infrastruktury transportowej powinna być kształtowana dla podróży wybranych na podstawie dwóch pytań: 1. Co można zrobić, aby podroż z A do B nie była konieczna? 2. Jeśli podróż z A do B jest konieczna, to co zrobić, aby była ona ekonomicznie efektywna oraz możliwie mało szkodliwa społecznie i ekologicznie?

3 Budowa zrównoważonego transportu w Polsce Przewozy samochodowe tow. wzrosły od 75 do 210 mld tkm Przewozy samochodowe osob. wzrosły od 150 do 285 *2009 mld pkm Przewozy kolejowe tow. spadły od 54 do 49 mld tkm Przewozy kolejowe osob. spadły od 24 do 18 mld pkm Przewozy transportem autob. spadły od 31 do 21 mld pkm Liczba samochodów osobowych wzrosła z 10 do 17 mln szt. Udział transportu samochodowego wzrósł z 71% do 86%

4 Lata to wariant ZMzdecydowanie promotoryzacyjny Alternatywnej Polityki Transportowej 2010 Opcja ZM APT Przewozy samochodowe tow. kraj. (mld tkm) Przewozy samochodowe osob. (mld tkm) Przewozy kolejowe tow. (mld tkm) Przewozy kolejowe osob. (mld pkm) Przewozy transportem autob. (mld pkm) Liczba samochodów osobowych (mln) 17,2 16,3

5 Efekty ekologiczne w 2008 roku Emisja 43 mln ton CO 2, czyli więcej o 63% niż w 1990 roku. Transport to jedyny sektor ze wzrostem emisji. Polska zajmuje 8 miejsce w Europie pod względem fragmentacji krajobrazu przez infrastrukturę 65 na 170 stref ochrony powietrza z przekroczeniami PM10. Pył transportowy to 67% w Warszawie, 40% w Krakowie, Gdańsku Zajmujemy 3 od końca miejsce w Europie w liczbie ofiar wypadków drogowych na 1 mln mieszkańców 2010

6 Rola TEN-T w tych osiągnięciach Drogi w sieci TEN-T to główny wysiłek inwestycyjny od ponad 10 lat: autostrady A1, A2, A4 oraz trasa S8 - tu efekty widać! 85% wydatków Państwa na infrastrukturę transportową, to wydatki w sektorze drogowym, tylko 15% w kolejowym W 2010 roku zapewniono tylko 14% środków potrzebnych na remonty dróg krajowych w Polsce Ok. 40% dróg krajowych w stanie niezadowalającym. Ok. 50% dróg wojewódzkich wymaga natychmiastowej naprawy.

7 Rola TEN-T w tych osiągnięciach Koleje w sieci TEN-T to główny wysiłek inwestycyjny od ponad 10 lat: E-20, E-30, E-65 - tu efekty widać lub prace trwają! Jednocześnie od 2000 roku zamknięto blisko 3000 tys. innych linii kolejowych i planuje się zamknięcie kolejnych Tylko 20% sieci kolejowej zapewnia prędkość handlową większą niż 120 km/h Rzeczywiste nakłady na remont torów sięgają 1% potrzeb.

8 Cele unijne godne poparcia - ograniczenia emisji CO 2 o 60% w transporcie do 2050 roku i o 80-95% w porównaniu z poziomem z 1990 r. - całkowitego wyeliminowania samochodów z napędem spalinowym z komunikacji w obszarach miejskich do 2050 r. - ograniczenie liczby wypadków śmiertelnych na drogach do zera w 2050 r. - wzrostu udziału kolei w przewozach towarów w odległości powyżej 300km o 30% - osiągnięcia 40% poziomu wykorzystania paliwa niskoemisyjnego w lotnictwie do roku 2050

9 Postulaty dla przyszłej polityki TEN-T Polityka TEN-T powinna stać się elementem demonstracyjnym w zakresie: - procedur realizacji inwestycji (by unikać kolejnej Rospudy ) - Komisja strażnikiem procedury - finansowania inwestycji i utrzymania infrastruktury - opłaty dające gwarancję środków na utrzymanie - jakości rzeczowej i środowiskowej wykonania - Komisja gwarantem jakości

10 Postulaty dla przyszłej polityki TEN-T Zmniejszyć polaryzację sieci transportowej, poprzez zwiększenie standardów i zapewnienie finansowania dla sieci uzupełniającej TEN-T, głównie w aglomeracjach miejskich, tj.: - Węzłów przesiadkowych do komunikacji zbiorowej w miastach - Centra przeładunkowe z transportu masowego na detaliczny - Połączenia komunikacją zbiorową z węzłów TEN-T do miast - Sieci dystrybucji towarów wewnątrz miast

11 Postulaty dla przyszłej polityki TEN-T Prowadzić wielokryterialną analizę wyboru projektów z uwzględnieniem: - oceniającą szanse osiągnięcia zrównoważonego ekologicznie podziału zadań przewozowych - minimalizacji wpływu na obszary przyrodnicze (np.: brak rekompensat przyrodniczych), klimat i obszary miejskie - analizy konfliktów ze społecznościami lokalnymi - analizy dotychczasowego wykorzystania różnych elementów korytarza (osiągnięcie minimum 80% wykorzystania)

12 Postulaty dla przyszłej polityki TEN-T Zapewnić porównywalną jakościowo multimodalność w korytarzach TEN-T np.: wyznaczenie wskaźników jakościowych (benchmarków) dla korytarzy, np.: - zrównoważonego podziału zadań przewozowych (np.: 25 kolej/75 drogi) - maksymalnej liczby wypadków na każdą jednostkę przeniesionego ruchu - obowiązkowy okresowy monitoring parametrów oddziaływania korytarza TEN-T na środowisko i ich odniesienie do norm

13 Postulaty dla przyszłej polityki TEN-T Wprowadzić obowiązek płatnego dostępu do infrastruktury TEN-T i ewentualnych tras równoległych dla każdego użytkownika z rozważeniem ulg dla komunikacji zbiorowej Środki z odpłatnego wykorzystania powinny być w odpowiednich procentach przeznaczane na: - usuwanie efektów zewnętrznych transportu w korytarzu - utrzymanie jakości rzeczowej korytarza (wyznaczenie procentowego minimum środków z opłaty na ten cel)

14 Postulaty dla przyszłej polityki TEN-T Należy wprowadzić unijne wytyczne dotyczące odpłatności za infrastrukturę. Dyskryminację środków transportu może powodować nie tylko wielkość opłaty, lecz także: - forma jej pobierania (winieta/bramka/elektroniczny pobór) - sposób jej naliczania (ryczałt/opłata za kilometr) - wyłączenia podmiotowe z wnoszenia opłaty (np.: pojazdy indywidualne) - ograniczenia dot. rodzajów infrastruktury (np.: tylko autostrady)

15 Postulaty dla przyszłej polityki TEN-T Polska posiada szczególnie dobrze zachowaną przyrodę w siedliskach rzecznych i nadrzecznych. Z tych powodów udział żeglugi śródlądowej i rozbudowa szlaków tej żeglugi TEN-T w Polsce powinna być do maksimum ograniczana. Infrastruktura transportu lotniczego nie powinna być przedmiotem wsparcia w ramach realizacji polityki TEN-T, jeśli istnieją niewykorzystane lotniska pasażerskie w promieniu do 500km. Koleje o prędkości powyżej 200km/h są mniej korzystne ekologicznie, niż koleje do 200km/h. Należy ograniczyć inwestycje w infrastrukturę bardzo szybkich kolei.

16 Dziękuję za uwagę! Wojciech Szymalski Instytut na rzecz Ekorozwoju, Zielone Mazowsze

Podobne dokumenty

Rozwój transportu towarów w Polsce - potrzeby, wymagania rynku i możliwości ich zaspokojenia w zgodzie ze zrównoważonym rozwojem

Rozwój transportu towarów w Polsce - potrzeby, wymagania rynku i możliwości ich zaspokojenia w zgodzie ze zrównoważonym rozwojem Trendy na rynku przewozu towarów Wzrost transportochłonności w gospodarce