C H N O L B I O T E ORGANICZNA I A. Nomenklatura

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "C H N O L B I O T E ORGANICZNA I A. Nomenklatura"

Transkrypt

1 B T E L EMA G GAZA A omenklatura

2

3

4 B T E L EMA G GAZA A Synteza AMY -rzędowe ' ' Typy amin -rzędowych w zależności od rzędowości atomu węgla związanego z grupą aminową METDY EDUKYJE 1. edukcja nitrozwiązków (można otrzymywać aminy typu: 1 0, 2 0, 3 0 ) itrozwiązki można redukować do amin -rzędowych za pomocą: a) wodoru wobec katalizatora (np. Pt, Pd, i) b) metali (np. Sn, Zn, Fe) i kwasu solnego c) LiAl4 (tylko nitrozwiązki alifatyczne) 2. edukcja nitryli (1 0 ) 2 Sn / l - alkil lub aryl 2 itryle można redukować do amin -rzędowych typu 1 0 za pomocą: a) wodoru wobec katalizatora (np. Pt, Pd, i) b) LiAl4 3. edukcja oksymów (1 0, 2 0 ) LiAl ksymy można redukować do amin -rzędowych typu 1 0 lub 2 0 za pomocą: a) wodoru wobec katalizatora (np. Pt, Pd, i) b) LiAl4 '' aldehyd 2 oksym aldehydu LiAl ' keton 2 ' oksym ketonu LiAl 4 ' 2

5 4. edukcja amidów (1 0 ) Amidy można redukować do amin -rzędowych typu 1 0 za pomocą: a) LiAl edukcja azydków (1 0, 2 0, 3 0 ) LiAl 4 Azydki można redukować do amin -rzędowych za pomocą: a) wodoru wobec katalizatora (np. Pt, Pd, i) b) LiAl LiAl Aminowanie redukcyjne (1 0, 2 0 ) - METDA ESELEKTYWA edukcję aldehydów lub ketonów przeprowadza się za pomocą wodoru wobec katalizatora (np. Pt, Pd, i) w obecności amoniaku aldehyd 2 / Pt ' keton 2 / Pt 3 ' 2 Tworzące się aminy -rzędowe mogą dalej reagować z wyjściowym aldehydem lub ketonem tworząc aminy -rzędowe, które mogą także reagować ze związkiem karbonylowym dając aminy rzędowe. Tak więc reakcja aminowania redukcyjnego E PZWALA na otrzymanie aminy - rzędowej BEZ DMESZEK amin wyższej rzędowości. E METDY 7. Z fluorowcopochodnych i amoniaku (1 0, 2 0 ) - METDA ESELEKTYWA Jest to reakcja substytucji nukleofilowej polączona z reakcją kwasowo-zasadową (wymiana protonu). 3 Br 3 Br sól V-rz Br 3 Br 2 amina -rz Br amina -rz 2 Br 3 amina -rz 3 Br Br

6 Tak więc reakcja fluorowcopochodnych z amoniakiem E PZWALA na otrzymanie aminy -rzędowej BEZ DMESZEK amin wyższej rzędowości. 8. eakcja fluorowcopochodnych z ftalimidkiem potasu - reakcja GABELA (1 0 ) Jest to reakcja substytucji nukleofilowej połączona z następczą hydrolizą utworzonego - alkiloftalimidu K 2 Br Ftalimidek potasu -alkiloftalimid eakcja tworzenia -alkiloftalimidu przebiega wyłącznie dla fluorowcopochodnych -rzędowych (dla - i -rzędowych przebiega reakcja ELMAJ) 9. Przegrupowanie ofmanna (1 0, 2 0, 3 0 ) Jest to rakcja amidów z BMEM w środowisku ZASADWYM. Przebiega ze skróceniem szkieletu węglowego o jeden atom węgla. 2 Br 2 / MEAZM: Br 2 2 Br TE AYLWY ZYJAA ZESTAWEE METD SYTEZY AM -rzędowych Lp METDA TYPY amin -rzędowych 1 Przegrupowanie ofmanna 1 0, 2 0, edukcja nitrozwiązków 1 0, edukcja azydków 1 0, 2 0, edukcja oksymów 1 0, Aminowanie redukcyjne 1 0, eakcja halogenków z amoniakiem 1 0, edukcja nitryli edukcja amidów eakcja Gabriela 1 0

7 AMY -rzędowe 1. edukcja -alkiloamidów (lub -aryloamidów) uzyskanych z amin - rzędowych i chlorków kwasowych edukcję tę przeprowadza się za pomocą LiAl4 l ' 2 ' LiAl 4 2 ', - alkil lub aryl 2. edukcja zasad Schiffa uzyskanych z amin -rzędowych oraz aldehydów lub ketonów edukcję tę przeprowadza się za pomocą LiAl4 lub za pomocą wodoru wobec katalizatora (Pt, Pd, i) ' ' = - aldehyd = alkil lub aryl - keton '' 2 '' LiAl 4 '' ' ZASADA SFFA 3. Aminowanie redukcyjne - METDA ESELEKTYWA edukcję aldehydów lub ketonów przeprowadza się za pomocą wodoru wobec katalizatora (np. Pt, Pd, i) w obecności amin -rzędowych ' aldehyd 2 / Pt ' 2 2 ' ' keton 2 / Pt ' 2 ' ' Tworzące się aminy -rzędowe mogą dalej reagować z wyjściowym aldehydem lub ketonem tworząc aminy -rzędowe. Tak więc reakcja aminowania redukcyjnego E PZWALA na otrzymanie aminy -rzędowej BEZ DMESZEK aminy trzeciorzędowej. 4. Z fluorowcopochodnych i amin -rzędowych - METDA ESELEKTYWA Jest to reakcja substytucji nukleofilowej połączona z reakcją kwasowo-zasadową (wymiana protonu).

8 Br amina -rz ' 2 2 Br 3 Br ' ' amina -rz ' Br 3 Br ' amina -rz Br ' sól V-rz Tak więc reakcja fluorowcopochodnych z aminami -rzędowymi E PZWALA na otrzymanie aminy -rzędowej BEZ DMESZEK aminy -rzędowej. AMY -rzędowe 1. edukcja,-dialkiloamidów uzyskanych z amin -rzędowych i chlorków kwasowych edukcję tę przeprowadza się za pomocą LiAl4 l ' '' ' '' LiAl 4 2 ' '' 2. Z fluorowcopochodnych i amin -rzędowych - METDA ESELEKTYWA Jest to reakcja substytucji nukleofilowej polączona z reakcją kwasowo-zasadową (wymiana protonu). amina -rz ' '' '' '' '' Br Br 3 Br Br ' ' ' 3. Aminowanie redukcyjne amina -rz sól V-rz edukcję aldehydów lub ketonów przeprowadza się za pomocą wodoru wobec katalizatora (np. Pt, Pd, i) w obecności amin -rzędowych aldehyd ' keton 2 / Pt ' '' 2 / Pt '' ''' 2 ' 4. Metylowanie amin -rzędowych i -rzędowych za pomocą siarczanu dimetylu 2 '' ( 3 ) 2 S '' ' ''' ' ( 3 ) 2 S 4 ' 3 Podobnie można przeprowadzić reakcje etylowania (stosując siarczan dietylu)

9 B T E L EMA G GAZA A Własności chemiczne 1. Zasadowość. Wartości pkb. Tworzenie SL amoniowych reakcje z rozcieńczonymi kwasami Stała zasadowości (Kb ) Podstawą definicji stałej zasadowości (Kb) jest równanie: B zasada 2 B kwas sprzężony Stałą Kb definiuje się następująco: K b = B B Wyrażenia w nawiasach oznaczają stężenia molowe substancji w stanie równowagi. Stała Kb charakteryzuje moc zasady. m mocniejsza jest zasada tym wartość jej stałej Kb jest WĘKSZA. UWAGA! Wyrażenie na Kb możemy traktować jak wyrażenie na STAŁĄ ÓWWAG powyższej reakcji pomnożone obustronnie przez stężenie wody [2]. Stężenie to traktujemy, jako stałe (czyli włączamy je do stałej równowagi) i wynoszące tyle samo, ile dla czystej wody, czyli 1000[g/dm 3 ] / 18 [g/mol] = 55,55... [mol / dm 3 ] (dla rozcieńczonych roztworów takie założenie jest dopuszczalne - tzn. błędy związane z takim założeniem można zaniedbać). W literaturze operuje się też wielkością pkb zdefiniowaną następująco: pkb = - log (Kb) ( log oznacza tu logarytm dziesiętny) m mocniejsza jest zasada tym wartość jej stałej pkb jest MEJSZA. Aminy są mocnymi zasadami organicznymi. ch wartości pkb mieszczą się na ogół w granicach: Własności zasadowe amin związane są z obecnością wolnej pary elektronów na atomie azotu. AMY łatwo ulegają protonowaniu i rozpuszczają się w rozcieńczonych kwasach (np. l, 2S4) tworząc sole kation amoniowy

10 PZYKŁADY: 2 2 l 2 3 l 2 2. l benzyloamina amina rz hlorek benzyloamoniowy - nazwa zalecana (chlorowodorek benzyloaminy) 3 2 S S 4 -metyloanilina amina rz Wodorosiarczan -metyloaniliniowy - nazwa zalecana (wodorosiarczan -metyloaniliny) 3 3 -metylopiperydyna amina rz 3 3 Azotan -metylopiperydyniowy - nazwa zalecana (azotan -metylopiperydyny) UWAGA! eakcja rozpuszczalności amin w rozcieńczonych kwasach jest wykorzystywana w chemii analitycznej (jako tzw. reakcja probówkowa) do szybkiego odróżniania amin od związków organicznych innych grup. Przykładowo: dwa związki: 2 2 nitrobenzen anilina różnią się tym, że drugi z nich rozpuszcza się w rozcieńczonym kwasie solnym, zaś pierwszy z nich pozostaje nierozpuszczalny. AMY ALFATYZE są nieco mocniejszymi zasadami od amoniaku Wartości pkb dla amoniaku i różnych amin alifatycznych: AMA pkb AMA pkb AMA pkb AMAK 4,76 Propyloamina 3,40 Pentyloamina 3,37 Metyloamina 3,36 Butyloamina 3,23 Diizopropyloamina 2,95 Dimetyloamina 3,32 sec-butyloamina 3,44 -metylodietyloamina 3,65 Trimetyloamina 4,2 tert-butyloamina 3,32 eksyloamina 3,44 Etyloamina 3,30 Dietyloamina 2,98 eptyloamina 3,33 Wyjaśnia się to wpływem indukcyjnym grup alkilowych powodującym zwiększenie gęstości elektronów na atomie azotu (lub też odpychaniem pary elektronowej azotu przez chmurę elektronową grup alkilowych i zwiększenie tym samym powinowactwa wolnej pary do protonu). 1, 1 - wartości bezwzględne Zasadowość amin powinna rosnąć wraz z ich rzędowością (i rzeczywiście obserwuje się to zjawisko w fazie gazowej) jednak w roztworach wodnych ÓWWAGA PTWAA zależy nie tylko od GĘSTŚ ELEKTÓW na atomie azotu, lecz także od możliwości SLWATWAA tworzącego się kationu (solwatacja obniża energię kationu). Dla amin trzeciorzędowych możliwość solwatacji kationu jest znacznie mniejsza (ze względów sterycznych) niż dla amin niższej rzędowości. Tak więc, w roztworach wodnych obserwuje się następującą zależność zasadowości amin od ich rzędowości: 2 o 1 o 3 o

11 AMY AMATYZE są dużo słabszymi zasadami od amoniaku i amin alifatycznych ze względu na SPZĘŻEE wolnej pary na atomie azotu z sekstetem aromatycznym pierścienia, co powoduje zmniejszenie gęstości elektronów na atomie azotu i osłabia jego powinowactwo do protonu Mimo to aminy aromatyczne ŁATW rozpuszczają się w wodnych roztworach kwasów mineralnych. Wartości pkb dla amoniaku i różnych amin aromatycznych: AMA pkb AMA pkb AMA pkb AMAK 4,76 p-nitroanilina 13,00 2-naftyloamina 9,84 anilina 9,37 o-nitroanilina 14,26 -metyloanilina 9,16 difenyloamina 13,21 p-metyloanilina 8,92 -etyloanilina 8,88 trifenyloamina ~ 19 p-metoksyanilina 8,66,-dimetyloanilina 8,85 p-chloroanilina 9,85 1-naftyloamina 10,08,-dietyloanilina 7,39 UWAGA! Benzyloamina jest aminą typu alifatycznego i jej pkb jest zbliżone do wartości pkb amin zawierających grupy alkilowe 2 2 pkb = 4,67 benzyloamina Zasadowość amin aromatycznych SZYBK MALEJE wraz ze wzrostem liczby grup arylowych związanych z atomem azotu. Trifenyloamina jest tak słabą zasadą, że nie rozpuszcza się w wodnych roztworach kwasów. ZASADWŚĆ PDSTAWY AM AMATYZY: Podstawniki pierwszego rodzaju (ELEKTDWE wzbogacające pierścień w elektrony) ZWĘKSZAJĄ (przeważnie) ZASADWŚĆ AM AMATYZY (można to wyjaśnić ZMEJSZEEM w stosunku do niepodstawionej aminy deficytu elektronów na atomie azotu) Podstawniki drugiego rodzaju (ELEKTAKEPTWE wyciągające elektrony z pierścienia) ZMEJSZAJĄ (przeważnie) ZASADWŚĆ AM AMATYZY (można to wyjaśnić ZWĘKSZEEM w stosunku do niepodstawionej aminy deficytu elektronów na atomie azotu) pkb=13,00 pkb=9,37 pkb=8,92 Podstawniki trzeciego rodzaju (fluorowce) ZMEJSZAJĄ ZASADWŚĆ AM AMATYZY, ponieważ efekt indukcyjny (elektronoakceptorowy spowodowany dużą elektroujemnością atomów fluorowców) przeważa tu nad wpływem elektronodonorowym, związanym ze sprzężeniem wolnej pary z sekstetem aromatycznym l l l pkb= 9,85 pkb= 10,54 pkb= 11,35

12 2. Kwasowość Aminy podobnie jak amoniak są bardzo słabymi kwasami (pka = a tym samym ich aniony jony amidkowe są bardzo silnymi zasadami organicznymi). Wypierają słabsze od siebie kwasy (np węglowodory) z ich soli. przykładem może być tu reakcja diizopropyloaminy z n- butylolitem, w wyniku której tworzy się bardzo popularna w syntezie organicznej mocna zasada diizopropyloamidek litu (LDA ang. lithium diisopropylamide) Li Diizopropyloamina Li Diizopropyloamidek litu (LDA) bardzo mocna zasada Aminy pierwszo- i drugorzędowe rozkładają również (w analogiczny jak wyżej sposób) związki magnezoorganiczne UWAGA! Ze względu na efekt indukcyjny grup alkilowych (por. alkohole) aminy drugorzędowe są słabszymi kwasami od amin pierwszorzędowych. 3. eakcje amin z KWASEM AZTAWYM (2) eakcje z kwasem azotowym generowanym in situ z a2 i z kwasu (najczęściej z kwasu solnego a rzadziej z kwasu siarkowego lub bromowodorowego) są charakterystycznymi reakcjami amin i maja bardzo duże znaczenie w syntezie organicznej a także malejące juz znaczenie w organicznej chemii analitycznej, jako reakcje probówkowe pozwalające odróżniać rzędowość amin. 3a eakcje z aminami PEWSZZĘDWYM Aminy pierwszorzędowe tworzą w reakcji z kwasem azotawym SLE DAZWE kwas azotawy 2 kation nitrozoniowy 2 Amina rz 2 -nitrozoamina kwas DAZWY dwie formy tautomeryczne 2 KAT DAZWY Skrócony zapis: 2

13 Sumaryczny przebieg reakcji diazowania: (na 1 mol aminy zużywa się 2 mole l) 2 a2 2l [ 2 ]l al 22 Sole diazoniowe amin ALFATYZY ( grupa alkilowa) są ETWAŁE i nawet w niskiej temperaturze (np. ok. 0 o ) ulegają rozkładowi z wydzieleniem azotu, w wyniku czego tworzy się bardzo nietrwały karbokation, który może się stabilizować albo przez eliminację protonu (tworzą się wówczas alkeny) albo poprzez addycję nukleofila (powstają wówczas chlorki lub alkohole). W reakcji tej tworzy się na ogół mieszanina produktów i nie ma ona znaczenia preparatywnego. 2 2 ( ) eliminacja ALKEY l l LK 1) 2 2) ALKLE atomiast sole diazoniowe amin AMATYZY (=Ar grupa arylowa) są stosunkowo TWAŁE w temperaturze poniżej 5 o (stabilizuje je sąsiedztwo elektronów układu aromatycznego) i mają duże zastosowanie w syntezie organicznej, bowiem grupa diazoniowa może być łatwo wymieniana na rozmaite grupy funkcyjne. 3b eakcje z aminami DUGZĘDWYM Aminy drugorzędowe także ulegają reakcji z kwasem azotawym, jednak zatrzymuje się ona na stadium -nitrozoaminy, która w tym wypadku nie może już ulegać dalszym reakcjom Amina rz -nitrozoamina (PMAAŃZWA) 3c eakcje z aminami TZEZĘDWYM Aminy trzeciorzędowe alifatyczne E DAJĄ reakcji charakterystycznych z kwasem azotawym. Tworzą jedynie sole azotyny. Aminy trzeciorzędowe aromatyczne w reakcji z kwasem azotawym tworzą barwne p- nitrozoaminy 3 3,-dimetyloanilina a 2, l o p-nitrozo-,-dimetyloanilina (żółtozielona)

14 WŁASŚ AMATYZY SL DAZWY Sole diazoniowe są stosunkowo trwałe w temp. poniżej 5 o. W tych warunkach mogą one ulegać rozmaitym reakcjom, wśród których najważniejsze to: - reakcje WYMAY - reakcje SPZĘGAA - reakcje EDUKJ eakcje WYMAY soli diazoniowych ajważniejsze reakcje podaje poniższy schemat. Mechanizm tych reakcji jest najczęściej rodnikowy. nitryle Ar Ar fenole u 2 temp. pok. Ar Ar l Sól diazoniowa abf 4 ul ubr Ar 2 BF 4 Ar F Ar l Ar Br Ar areny 3 P 2 K Ar eakcja z ul, ubr i u trzymywanie LKÓW, BMKÓW i TYL eakcja przebiega wg mechanizmu PZEESEA PJEDYZEG ELEKTU. (mechanizm SET ang.: single electron transfer ): Etap ul l ul 2 u l l l u l Etap l u l l u l KMPLEKS Etap l u l ul 2 2 ( ) Etap V i l u l l u l

15 ZASTSWAE EAKJ WYMAY SL DAZWY W SYTEZE GAZEJ eakcje SPZĘGAA soli diazoniowych W środowisku zasadowym sole diazoniowe reagują ze związkami aromatycznymi posiadającymi silnie zaktywowany pierścień tzn. z FELAAM i AMAM (praktyczne znaczenie ma tylko reakcja z aminami -rzędowymi). Jest to reakcja o mechanizmie SE, a czynnikiem elektrofilowym jest tu kation diazoniowy. W reakcji tej tworzą się BAWK AZWE. azywa się ona EAKJĄ SPZĘGAA. Za pomocą tej reakcji otrzymuje się liczne i ważne przemysłowo barwniki. barwnik azowy barwnik azowy Podobnie przebiega reakcja z naftolanami np. z -naftolem. Sprzęganie przebiega w pozycji 1 (pozycja ): czerwony barwnik eakcja przebiega w zakresie p od 7 do 12. W środowisku silnie zasadowym (p>12) wydajność reakcji sprzęgania spada, ponieważ z soli diazoniowej tworzy się sól - DAZA kwas DAZWY DAZA Szybkość reakcji wzrasta, gdy w soli diazoniowej obecne są podstawniki ELEKTAKEPTWE, zaś w komponencie podstawniki ELEKTDWE. W reakcji sprzęgania otrzymuje się ważny wskaźnik AŻ METYLWY 3 S S 3 3 AŻ METYLWY

16 UWAGA! eakcja SPZĘGAA jest wykorzystywana w jakościowej chemii analitycznej (jako tzw. reakcja probówkowa) do szybkiego odróżniania amin -rzędowych aromatycznych od -rzędowych amin alifatycznych. Wykorzystuje się tu reakcję sprzęgania z -naftolem. p benzyloamina anilina różnią się tym, że anilina tworzy barwnik z -naftolem, podczas benzyloamina nie daje reakcji barwnej. Barwniki azowe ulegają redukcji katalitycznej z rozpadem wiązania =. Tworzą się dwie aromatyczne aminy -rzędowe.. 2 / Pt X Y X 2 2 Y eakcje EDUKJ soli diazoniowych Sole diazoniowe można redukować za pomocą siarczynów lub pirosiarczynów do pochodnych YDAZYY: a 2 S fenyloydazya 4. Alkilowanie amin 4a. Za pomocą halogenków alkilowych Jest to reakcja substytucji nukleofilowej polączona z reakcją kwasowo-zasadową (wymiana protonu). Br amina -rz ' 2 2 Br 3 Br ' ' amina -rz Br 3 Br ' ' amina -rz Br ' sól V-rz eakcja ta E PZWALA na otrzymanie aminy -rzędowej BEZ DMESZEK aminy rzędowej. Można natomiast otrzymywać tą metodą aminy -rzędowe przy zastosowaniu nadmiaru fluorowcopochodnej 4b. Za pomocą aminowania redukcyjnego Aminy -rzędowe poddaje się reakcji z aldehydami lub ketonami w obecności wodoru i katalizatora (np. Pt, Pd, i) aldehyd ' keton 2 / Pt ' 2 2 / Pt ' 2 Tworzące się aminy -rzędowe mogą dalej reagować z wyjściowym aldehydem lub ketonem tworząc aminy -rzędowe. Tak więc reakcja aminowania redukcyjnego E PZWALA na otrzymanie aminy -rzędowej BEZ DMESZEK aminy trzeciorzędowej. Można natomiast otrzymywać tą metodą aminy -rzędowe przy zastosowaniu nadmiaru aldehydu lub ketonu. 2 ' ' '

17 4c. Poprzez acylowanie i następczą redukcję za pomocą LA (lub poprzez tworzenie zasad Schiffa i następczą redukcję) 2 1 l 1 LiAl 4, 1 alkil lub aryl LiAl = - aldehyd = alkil lub aryl - keton ZASADA SFFA 4d. Za pomocą siarczanu dimetylu Metodą tą otrzymuje się =rzędowe -metylo- lub,-dimetyloaminy. 2 ( 3 ) 2 S ' ( 3 ) 2 S 4 ' 3 5. Acylowanie amin 5a. Za pomocą chlorków kwasowych hlorki kwasowe reagują łatwo z aminami pierwszorzędowymi lub drugorzędowymi w wyniku czego tworzą się -acylowe pochodne wyjściowych amin (z punktu widzenia systematyki są to - podstawione lub,-dipodstawione AMDY). W reakcji tej tworzy się amid i chlorowodór, który jest wiązany przez aminę (tworzy się chlorowodorek aminy). 2 1 l 1 -acyloamina 1 -podstawiony amid l l 1 2 -acyloamina 2,-dipodstawiony amid l, 1, 2 - alkil, aryl

18 Dlatego (aby uniknąć strat aminy) wygodnie jest prowadzić tę reakcję z dodatkiem roztworu wodorotlenku sodu. 1 2 a al l , 2 - alkil, aryl 5b. Za pomocą bezwodników Bezwodniki również bardzo łatwo i wydajnie reagują z aminami pierwszo- lub drugorzędowymi tworząc odpowiednie AMDY acyloamina 1 -podstawiony amid acyloamina 1 2,-dipodstawiony amid eakcję tę często przeprowadza się w obecności wodorotlenku lub węglanu, który przeprowadza powstały kwas w rozpuszczalną w wodzie sól a 1 1 a 5c. Za pomocą estrów Aminy reagują łatwo z estrami tworząc odpowiednie AMDY d. Za pomocą kwasów acyloamina -podstawiony amid 2 eakcja amin z kwasami przebiega TUD i jest odwracalna. Dobrą wydajność uzyskuje się w wysokiej temperaturze, jeżeli oddestylowuje się powstającą w reakcji wodę. 2 1 T 1 -acyloamina 1 -podstawiony amid 2

19 6. eakcje amin -rzędowych z aldehydami i ketonami. ZASADY SFFA Aminy =rzędowe reagują z aldehydami lub ketonami tworząc tzw. ZASAY SFFA. eakcja.katalizowana jest SŁABYM KWASEM ' 2 = - aldehyd ZASADA SFFA = alkil lub aryl - keton Termiczny rozpad V-rzędowych wodorotlenków amoniowych. Eliminacja ofmanna W wyniku reakcji V-rzędowych halogenków amoniowych z WLGTYM TLEKEM SEBA otrzymuje się odpowiednie WDTLEK AMWE. Wodorotlenki te w wysokiej temperaturze ulegają reakcji ELMAJ, w wyniku której powstaje amina rzędowa oraz ALKE. eakcja ta jest regioselektywna i atom wodoru odrywany jest tu od atomu węgla o ŻSZEJ ZĘDWŚ (jest to tzw. EGUŁA FMAA przeciwna do reguły Zajcewa). (czynnikiem odrywającym proton jest anion - ; w reakcji ubocznie tworzy się woda) nadmiar Ag 2 wilgotny V-rz. wodorotlenek amoniowy T ALKE eliminacja niezgodna z regułą Zajcewa (reguła ofmanna ) nadmiar Ag 2 wilgotny V-rz. wodorotlenek amoniowy T 2 2 ETE eliminacja niezgodna z regułą Zajcewa (reguła ofmanna )

20 eakcja ta znajduje zastosowanie w SYTEZE GAZEJ. Za jej pomocą można na przykład otrzymać penta-1,4-dien z PPEYDYY 3 nadmiar Ag 2 wilgotny T PPEYDYA V-rz. wodorotlenek amoniowy penta-1,4-dien T V-rz. wodorotlenek amoniowy Ag 2 wilgotny 3 3 3

Kwasy karboksylowe grupa funkcyjna: -COOH. Wykład 8 1

Kwasy karboksylowe grupa funkcyjna: -COOH. Wykład 8 1 Kwasy karboksylowe grupa funkcyjna: -CH Wykład 8 1 1. Reakcje utleniania a) utlenianie alkoholi pierwszorzędowych trzymywanie kwasów CH 3 H 3 C C CH 2 H CH 3 alkohol pierwszorzędowy CH K 2 Cr 2 3 7 H 3

Bardziej szczegółowo

AMINY. nikotyna. tytoń szlachetny. pseudoefedryna (SUDAFED) atropina. muskaryna H 3 C CH 3 O

AMINY. nikotyna. tytoń szlachetny. pseudoefedryna (SUDAFED) atropina. muskaryna H 3 C CH 3 O AMINY nikotyna H 3 C NH tytoń szlachetny OH CH 3 O OH pseudoefedryna (SUDAFED) O N atropina muskaryna 1 KLASYFIKACJA AMIN 2 NUKLEOFILOWOŚĆ i ZASADOWOŚĆ AMIN 3 REAKCJA AMIN Z KWASAMI MINERALNYMI I KARBOKSYLOWYMI

Bardziej szczegółowo

Aminy. - Budowa i klasyfikacja amin - Nazewnictwo i izomeria amin - Otrzymywanie amin - Właściwości amin

Aminy. - Budowa i klasyfikacja amin - Nazewnictwo i izomeria amin - Otrzymywanie amin - Właściwości amin Aminy - Budowa i klasyfikacja amin - Nazewnictwo i izomeria amin - Otrzymywanie amin - Właściwości amin Budowa i klasyfikacja amin Aminy pochodne amoniaku (NH 3 ), w cząsteczce którego jeden lub kilka

Bardziej szczegółowo

1. Substytucja nukleofilowa we fluorowcopochodnych

1. Substytucja nukleofilowa we fluorowcopochodnych B T E L EMA G GAZA A Synteza 1. Substytucja nukleofilowa we fluorowcopochodnych 1a) Etery dialkilowe można otrzymywać w reakcji pierwszorzędowych fluorowcopochodnych z ALKLAAM. Jest to reakcja Williamsona.

Bardziej szczegółowo

AMINY. tytoń szlachetny. nikotyna. pseudoefedryna (SUDAFED) atropina. muskaryna H 3 C CH 3 O

AMINY. tytoń szlachetny. nikotyna. pseudoefedryna (SUDAFED) atropina. muskaryna H 3 C CH 3 O AMINY tytoń szlachetny H 3 C NH nikotyna OH CH 3 O OH pseudoefedryna (SUDAFED) O N atropina muskaryna 1 KLASYFIKACJA AMIN amoniak amina 1 amina 2 amina 3 HYBRYDYZACJA ATOMU AZOTU I TETRAEDRYCZNA BUDOWA

Bardziej szczegółowo

1. REAKCJA ZE ZWIĄZKAMI POSIADAJĄCYMI KWASOWY ATOM WODORU:

1. REAKCJA ZE ZWIĄZKAMI POSIADAJĄCYMI KWASOWY ATOM WODORU: B I T E C N L CEMIA G GANICZNA I A Własności chemiczne Związki magnezoorganiczne wykazują wysoką reaktywność. eagują samorzutnie z wieloma związkami dając produkty należące do różnych klas związków organicznych.

Bardziej szczegółowo

amoniak amina 1 amina 2 amina 3

amoniak amina 1 amina 2 amina 3 AMINY 1. Klasyfikacja 5 godz. amoniak amina 1 amina 2 amina 3 1.1. 1 (pierwszorzędowe), np. izopropyloamina. 1.2. 2 (drugorzędowe), np. pirolidyna. 1.3. 3 (trzeciorzędowe), np. N,N-dimetyloanilina. 2.

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Slajd 2. Aminy. trietyloamina. amoniak. chlorofil

Slajd 1. Slajd 2. Aminy. trietyloamina. amoniak. chlorofil Slajd 1 Aminy chlorofil Slajd 2 amoniak trietyloamina Slajd 3 Wypadkowy moment dipolowy 1 lub 2 aminy: donory lub akceptory wiązania wodorowego 3 aminy: mogą być wyłącznie akceptorami wiązania wodorowego

Bardziej szczegółowo

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie

Bardziej szczegółowo

1 Marek Żylewski. Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii Organicznej. NO 2 Zn, HCl HNO 3 N H 2. NH 2 Na 2. S x CHO.

1 Marek Żylewski. Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii Organicznej. NO 2 Zn, HCl HNO 3 N H 2. NH 2 Na 2. S x CHO. Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii rganicznej Materiały dodatkowe związki azotowe Związki nitrowe 1. Redukcja związków nitrowych. Grupa nitrowa jest bardzo podatna na działanie

Bardziej szczegółowo

pierwszorzędowe drugorzędowe trzeciorzędowe (1 ) (2 ) (3 )

pierwszorzędowe drugorzędowe trzeciorzędowe (1 ) (2 ) (3 ) FLUOROWCOPOCODNE alogenki alkilowe- Cl C 2 -C 2 -C 2 -C 3 C 3 -C-C 3 C 2 -C-C 3 pierwszorzędowe drugorzędowe trzeciorzędowe (1 ) (2 ) (3 ) I C 3 C 3 Cl-C 2 -C=C 2 Cl-C-C=C 2 1 2 3 Allilowe atom fluorowca

Bardziej szczegółowo

Addycje Nukleofilowe do Grupy Karbonylowej

Addycje Nukleofilowe do Grupy Karbonylowej J 1 Addycje kleofilowe do Grupy Karbonylowej H H +H H H Slides 1 to 29 J 2 Addycja vs Substytucja Atom w grupie karbonylowej (δ( + ) jest podatny na atak odczynnika nukleofilowego ; w zaleŝno ności od

Bardziej szczegółowo

Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych

Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 13 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych 19 2.1. Zadania... 28 3. Zastosowanie metod spektroskopowych do ustalania struktury

Bardziej szczegółowo

18. Reakcje benzenu i jego pochodnych

18. Reakcje benzenu i jego pochodnych 18. Reakcje benzenu i jego pochodnych 1 18.1. Nazewnictwo mono-podstawionych benzenów nazwa podstawnika - przedrostek przed słowem benzen wiele nazw zwyczajowych (pokazane wybrane związki) pierścień benzenowy

Bardziej szczegółowo

Reakcje benzenu i jego pochodnych

Reakcje benzenu i jego pochodnych 39-42. Reakcje benzenu i jego pochodnych 1 18.1. Nazewnictwo mono-podstawionych benzenów nazwa podstawnika - przedrostek przed słowem benzen wiele nazw zwyczajowych (pokazane wybrane związki) pierścień

Bardziej szczegółowo

REAKCJE PROBÓWKOWE 5. Aminy, aminokwasy, białka

REAKCJE PROBÓWKOWE 5. Aminy, aminokwasy, białka REAKCJE PROBÓWKOWE 5. Aminy, aminokwasy, białka imię i nazwisko data nr str. Rubryki oznaczone po prawej stronie ciemnym prostokątem należy wypełniać przed zajęciami. W reakcjach obowiązują wzory strukturalne

Bardziej szczegółowo

Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom H jest zastąpiony grupą hydroksylową (- OH ).

Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom H jest zastąpiony grupą hydroksylową (- OH ). Cz. XXII - Alkohole monohydroksylowe Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom jest zastąpiony grupą hydroksylową (- ). 1. Klasyfikacja alkoholi monohydroksylowych i rodzaje izomerii, rzędowość

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 4

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 4 KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Chemia organiczna Organic chemistry Kod Punktacja ECTS* 4 Koordynator dr Waldemar Tejchman Zespół dydaktyczny dr Waldemar Tejchman Opis kursu (cele kształcenia) Celem

Bardziej szczegółowo

fenol ninhydryna difenyloamina kwas octowy Określ ph amin: n-butyloamina dietyloamina difenyloamina anilina N,N-dimetyloanilina

fenol ninhydryna difenyloamina kwas octowy Określ ph amin: n-butyloamina dietyloamina difenyloamina anilina N,N-dimetyloanilina REAKCJE PROBÓWKOWE 5. Aminy, aminokwasy, białka imię i nazwisko data nr str. Rubryki oznaczone po prawej stronie ciemnym prostokątem należy wypełniać przed zajęciami. W reakcjach obowiązują wzory strukturalne

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej

Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej 1) Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 2) Roztwory (zadania rachunkowe zbiór zadań Pazdro

Bardziej szczegółowo

Reakcje alkoholi, eterów, epoksydów, amin i tioli

Reakcje alkoholi, eterów, epoksydów, amin i tioli 22-24. Reakcje alkoholi, eterów, epoksydów, amin i tioli gr. odchodząca wymaga aktywacji gr. najłatwiej odchodząca gr. najtrudniej odchodząca najmocniejszy kwas X = Cl, Br, I najsłabszy kwas Chemia rganiczna,

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014 Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Kierunek studiów: Inżynieria

Bardziej szczegółowo

Zarówno 1 o aminy alifatyczne jak i aromatyczne reagują z kwasem azotowym(iii) (HNO 2 ) dając sole diazoniowe. Do przeprowadzenia procesu diazowania

Zarówno 1 o aminy alifatyczne jak i aromatyczne reagują z kwasem azotowym(iii) (HNO 2 ) dając sole diazoniowe. Do przeprowadzenia procesu diazowania Zarówno 1 o aminy alifatyczne jak i aromatyczne reagują z kwasem azotowym(iii) (HNO 2 ) dając sole diazoniowe. Do przeprowadzenia procesu diazowania najczęściej wykorzystuje się reakcję amin z kwasem azotowym(iii)

Bardziej szczegółowo

R 2 III-rzędowe R 1 N R 3

R 2 III-rzędowe R 1 N R 3 ZWIĄZKI ZAWIERAJĄE AZT W GRUPA FUKYJY I. Wprowadzenie teoretyczne Ważniejsze związki organiczne zawierające azot w grupie funkcyjnej to aminy, aminokwasy, związki nitrowe oraz hydrazyna i jej pochodne.

Bardziej szczegółowo

11. Reakcje alkoholi, eterów, epoksydów, amin i tioli

11. Reakcje alkoholi, eterów, epoksydów, amin i tioli 11. Reakcje alkoholi, eterów, epoksydów, amin i tioli gr. odchodząca wymaga aktywacji gr. najłatwiej odchodząca gr. najtrudniej odchodząca najmocniejszy kwas X = Cl, Br, I najsłabszy kwas 1 11.1. Reakcja

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe kwasy i pochodne

Materiały dodatkowe kwasy i pochodne Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii rganicznej Materiały dodatkowe kwasy i pochodne Kwasy 1. Kwasowość Kwasy karboksylowe są kwasami o stosunkowo niewielkiej mocy. Ich stała dysocjacji

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Budowa i nazewnictwo fenoli

Spis treści. Budowa i nazewnictwo fenoli Spis treści 1 Budowa i nazewnictwo fenoli 2 Kwasowość fenoli 2.1 Kwasowość atomów wodoru 2.2 Fenole jako kwasy organiczne. 3 Reakcje fenoli. 3.1 Zastosowanie fenolu Budowa i nazewnictwo fenoli Fenolami

Bardziej szczegółowo

Zadanie: 1 (3 pkt) Metanoamina (metyloamina) rozpuszcza się w wodzie, a także reaguje z nią.

Zadanie: 1 (3 pkt) Metanoamina (metyloamina) rozpuszcza się w wodzie, a także reaguje z nią. Zadanie: 1 (3 pkt) Metanoamina (metyloamina) rozpuszcza się w wodzie, a także reaguje z nią. Napisz, posługując się wzorami grupowymi (półstrukturalnymi) związków organicznych, równanie reakcji metanoaminy

Bardziej szczegółowo

Otrzymywanie halogenków alkilów

Otrzymywanie halogenków alkilów Otrzymywanie halogenków alkilów 1) Wymiana grupy OH w alkoholach C O H HX 2) reakcja podstawienia alkanów C X H 3 C CH CH 2 HBr C H 3 OH H 3 C CH CH 2 C H 3 Br h + + CH CH 2 3 Cl 2 Cl HCl CH CH 3 3 CH

Bardziej szczegółowo

MIKROANALIZY WĘGLOWODORY. W1 Utlenianie węglowodorów nadmanganianem potasu w środowisku kwaśnym (w temp. pokojowej) RÓWNANIA REAKCJI: OBSERWACJE:

MIKROANALIZY WĘGLOWODORY. W1 Utlenianie węglowodorów nadmanganianem potasu w środowisku kwaśnym (w temp. pokojowej) RÓWNANIA REAKCJI: OBSERWACJE: MIKROANALIZY imię i nazwisko Rubryki odpowiednio opisane (lekko przyciemnione) należy wypełniać przed rozpoczęciem zajęć. Opisując obserwacje reakcji należy wyraźnie napisać co się zmienia lub nie. Jeśli

Bardziej szczegółowo

Podział związków organicznych

Podział związków organicznych Podział związków organicznych węglowodory związki jednofunkcyjne związki wielofunkcyjne alifatyczne nasycone aromatyczne nienasycone halogenki alkilowe alkohole fenole etery aldehydy ketony aminy kwasy

Bardziej szczegółowo

Aminy - budowa. R alkil Alkiloamina Amina alifatyczna. Ar aryl Aryloamina Amina aromatyczna AMINA I - RZĘDOWA AMINA III - RZĘDOWA AMINA II - RZĘDOWA

Aminy - budowa. R alkil Alkiloamina Amina alifatyczna. Ar aryl Aryloamina Amina aromatyczna AMINA I - RZĘDOWA AMINA III - RZĘDOWA AMINA II - RZĘDOWA Aminy Aminy - budowa R alkil Alkiloamina Amina alifatyczna Ar aryl Aryloamina Amina aromatyczna AMINA I - RZĘDOWA AMINA II - RZĘDOWA AMINA III - RZĘDOWA Aminy - budowa ALKILOAMINY PIRAMIDA TRYGONALNA ARYLOAMINY

Bardziej szczegółowo

RJC E + E H. Slides 1 to 41

RJC E + E H. Slides 1 to 41 Aromatyczne Substytucje Elektrofilowe E + E H -H E Slides 1 to 41 Aromatyczne Addycje Elektrofilowe...do pierścienia aromatycznego przerywa sprzęŝenie elektronów π i powoduje utratę stabilizacji poprzez

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. ĆWICZENIE 6 i 7. Aminy i amidy kwasowe

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. ĆWICZENIE 6 i 7. Aminy i amidy kwasowe ĆWICZENIE 6 i 7 Aminy i amidy kwasowe Do amin zaliczamy związki organiczne, których wzór można wyprowadzić ze wzoru amoniaku przez podstawienie w nim atomu lub atomów wodoru grupą lub grupami alkilowymi

Bardziej szczegółowo

Fluorowcowęglowodory są to pochodne węglowodorów, gdzie jeden lub więcej atomów wodoru jest podstawione atomem fluorowca. Fluorowcowęglowodory mogą

Fluorowcowęglowodory są to pochodne węglowodorów, gdzie jeden lub więcej atomów wodoru jest podstawione atomem fluorowca. Fluorowcowęglowodory mogą Fluorowcowęglowodory są to pochodne węglowodorów, gdzie jeden lub więcej atomów wodoru jest podstawione atomem fluorowca. Fluorowcowęglowodory mogą być alifatyczne i aromatyczne. Grupą funkcyjną dla tych

Bardziej szczegółowo

Substytucje Nukleofilowe w Pochodnych Karbonylowych

Substytucje Nukleofilowe w Pochodnych Karbonylowych J 1 Substytucje kleofilowe w Pochodnych Karbonylowych Y Y Y Slides 1 to 21 J 2 Addycje vs Podstawienia Ładunek δ zlokalizowany na atomie węgla w grupy karbonylowej powoduje, Ŝe e atak nukleofila moŝe doprowadzić

Bardziej szczegółowo

Aminy pochodne amoniaku, w których

Aminy pochodne amoniaku, w których A M I N Y Aminy pochodne amoniaku, w których jeden (aminy 1 o ), dwa (aminy 2 o ) lub trzy (aminy 3 o ) atomy wodoru zostały zastąpione resztami organicznymi (alifatycznymi bądź aromatycznymi). Przykłady

Bardziej szczegółowo

CHEMIA 10 WĘGLOWODORY I ICH FLUOROWCOPOCHODNE. ALKOHOLE I FENOLE. IZOMERIA. POLIMERYZACJA.

CHEMIA 10 WĘGLOWODORY I ICH FLUOROWCOPOCHODNE. ALKOHOLE I FENOLE. IZOMERIA. POLIMERYZACJA. INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 www.medicus.edu.pl tel. 501 38 39 55 CHEMIA 10 WĘGLOWODORY I ICH FLUOROWCOPOCHODNE. ALKOHOLE I FENOLE. IZOMERIA.

Bardziej szczegółowo

1. Katalityczna redukcja węglowodorów zawierających wiązania wielokrotne

1. Katalityczna redukcja węglowodorów zawierających wiązania wielokrotne B T E C N L CEMA G RGANCZNA A Synteza 1. Katalityczna redukcja węglowodorów zawierających wiązania wielokrotne C C / Pt C C C C W reakcji tej łańcuch węglowy pozostaje zachowany (nie ulega zmianie jego

Bardziej szczegółowo

CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne

CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [

Bardziej szczegółowo

Chemia organiczna. Mechanizmy reakcji chemicznych. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Chemia organiczna. Mechanizmy reakcji chemicznych. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Chemia organiczna Mechanizmy reakcji chemicznych Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego 1 homoliza - homolityczny rozpad wiązania w jednym z reagentów; powstają produkty zawierające

Bardziej szczegółowo

Halogenki alkilowe- atom fluorowca jest związany z atomem węgla o hybrydyzacji sp 3 KLASYFIKACJA ZE WZGLĘDU NA BUDOWĘ FRAGMENTU ALKILOWEGO:

Halogenki alkilowe- atom fluorowca jest związany z atomem węgla o hybrydyzacji sp 3 KLASYFIKACJA ZE WZGLĘDU NA BUDOWĘ FRAGMENTU ALKILOWEGO: FLUOROWCOPOCHODNE Halogenki alkilowe- atom fluorowca jest związany z atomem węgla o hybrydyzacji sp 3 KLASYFIKACJA ZE WZGLĘDU NA BUDOWĘ FRAGMENTU ALKILOWEGO: Cl CH 2 -CH 2 -CH 2 -CH 3 CH 3 -CH-CH 3 pierwszorzędowe

Bardziej szczegółowo

Chemia organiczna. Zagadnienia i przykładowe pytania do kolokwiów dla Biotechnologii (I rok)

Chemia organiczna. Zagadnienia i przykładowe pytania do kolokwiów dla Biotechnologii (I rok) Chemia organiczna Zagadnienia i przykładowe pytania do kolokwiów dla Biotechnologii (I rok) Zakład Chemii Organicznej Wydział Chemii Uniwersytet Wrocławski 2005 Lista zagadnień: Kolokwium I...3 Kolokwium

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I

Zagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I Nr zajęć Data Zagadnienia Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I 9.10.2012. b. określenie liczby cząstek elementarnych na podstawie zapisu A z E, również dla jonów; c. określenie

Bardziej szczegółowo

liczba kwantowa, n kwantowa, l Wanad 3 2 [Ar] 3d 3 4s 2

liczba kwantowa, n kwantowa, l Wanad 3 2 [Ar] 3d 3 4s 2 Arkusz odpowiedzi Nr Proponowane rozwiązanie zadani a Liczba niesparowanych elektronów w jonie r 3+ jest (mniejsza / większa) od liczby elektronów niesparowanych w jonie Mn +. Pierwiastkiem, którego jony

Bardziej szczegółowo

Oranż β-naftolu; C 16 H 10 N 2 Na 2 O 4 S, M = 372,32 g/mol; proszek lub

Oranż β-naftolu; C 16 H 10 N 2 Na 2 O 4 S, M = 372,32 g/mol; proszek lub Laboratorium Chemii rganicznej, Synteza oranżu β-naftolu, 1-5 Synteza oranżu β-naftolu Wydział Chemii UMCS w Lublinie 1. Właściwości fizyczne i chemiczne oranżu β-naftolu S 3 a ranż β-naftolu; C 16 10

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA KARBOKSYLANÓW

CHARAKTERYSTYKA KARBOKSYLANÓW AAKTEYSTYKA KABKSYLANÓW 1. GÓLNA AAKTEYSTYKA KWASÓW KABKSYLWY Spośród związków organicznych, które wykazują znaczną kwasowość najważniejsze są kwasy karboksylowe. Związki te zawierają w cząsteczce grupę

Bardziej szczegółowo

Elementy chemii organicznej

Elementy chemii organicznej Elementy chemii organicznej węglowodory alifatyczne węglowodory aromatyczne halogenopochodne węglowodorów alkohole etery aldehydy i ketony kwasy karboksylowe estry aminy Alkany C n H 2n+2 struktura Kekulégo

Bardziej szczegółowo

Mg I. I Mg. Nie można ich jednak otrzymać ze związków, które posiadają grupy chlorowcowe w tak zwanym ustawieniu wicynalnym.

Mg I. I Mg. Nie można ich jednak otrzymać ze związków, które posiadają grupy chlorowcowe w tak zwanym ustawieniu wicynalnym. nformacje do zadań kwalifikacyjnych na "Analizę retrosyntetyczną" Urszula Chrośniak, Marcin Goławski Właściwe zadania znajdują się na stronach 9.-10. Strony 1.-8. zawieraja niezbędne informacje wstępne.

Bardziej szczegółowo

KWASY KARBOKSYLOWE I ICH POCHODNE. R-COOH lub R C gdzie R = H, CH 3 -, C 6 H 5 -, itp.

KWASY KARBOKSYLOWE I ICH POCHODNE. R-COOH lub R C gdzie R = H, CH 3 -, C 6 H 5 -, itp. KWASY KARBKSYLWE I IH PHDNE I. Wprowadzenie teoretyczne Kwasy karboksylowe Kwasami organicznymi nazywamy związki, w których grupa funkcyjna H zwana grupą karboksylową jest związana z rodnikiem węglowodorowym

Bardziej szczegółowo

Reakcje związków karbonylowych zudziałem atomu węgla alfa (C- )

Reakcje związków karbonylowych zudziałem atomu węgla alfa (C- ) 34-37. eakcje związków karbonylowych zudziałem atomu węgla alfa (C- ) stabilizacja rezonansem (przez delokalizację elektronów), może uczestniczyć w delokalizacji elektronów C- -, podatny na oderwanie ze

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne

Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne Pierwiastki, nazewnictwo i symbole. Budowa atomu, izotopy. Przemiany promieniotwórcze, okres półtrwania. Układ okresowy. Właściwości pierwiastków a ich położenie w

Bardziej szczegółowo

14. Reakcje kwasów karboksylowych i ich pochodnych

14. Reakcje kwasów karboksylowych i ich pochodnych 14. Reakcje kwasów karboksylowych i ich pochodnych nazwa ogólna kwas karboksylowy bezwodnik kwasowy chlorek kwasowy ester amid 1 amid 2 amid 3 nitryl wzór R N R R grupa karbonylowa atom (, N lub Cl) o

Bardziej szczegółowo

Reakcje charakterystyczne amin i aminokwasów

Reakcje charakterystyczne amin i aminokwasów eakcje charakterystyczne amin i aminokwasów Maria Jamrozik Zastąpienie atomów wodoru w amoniaku grupami alkilowymi lub arylowymi prowadzi do powstania związków, zawierających jedno, dwa lub trzy wiązania

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY POMOCNICZE 1 GDYBY MATURA 2002 BYŁA DZISIAJ CHEMIA ZESTAW EGZAMINACYJNY PIERWSZY ARKUSZ EGZAMINACYJNY I

MATERIAŁY POMOCNICZE 1 GDYBY MATURA 2002 BYŁA DZISIAJ CHEMIA ZESTAW EGZAMINACYJNY PIERWSZY ARKUSZ EGZAMINACYJNY I MATERIAŁY POMOCNICZE 1 GDYBY MATURA 00 BYŁA DZISIAJ OKRĘ GOWA K O M I S J A EGZAMINACYJNA w KRAKOWIE CHEMIA ZESTAW EGZAMINACYJNY PIERWSZY Informacje ARKUSZ EGZAMINACYJNY I 1. Przy każdym zadaniu podano

Bardziej szczegółowo

CHEMIA 10. Oznaczenia: R - podstawnik węglowodorowy, zwykle alifatyczny (łańcuchowy) X, X 2 - atom lub cząsteczka fluorowca

CHEMIA 10. Oznaczenia: R - podstawnik węglowodorowy, zwykle alifatyczny (łańcuchowy) X, X 2 - atom lub cząsteczka fluorowca INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy na studia medyczne kierunek lekarski, stomatologia, farmacja, analityka medyczna tel. 0501 38 39 55 www.medicus.edu.pl CHEMIA 10 WĘGLOWODORY I ICH FLUOROWCOPOCHODNE.

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej

Bardziej szczegółowo

Związki nieorganiczne

Związki nieorganiczne strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,

Bardziej szczegółowo

Wskaż grupy reakcji, do których można zaliczyć proces opisany w informacji wstępnej. A. I i III B. I i IV C. II i III D. II i IV

Wskaż grupy reakcji, do których można zaliczyć proces opisany w informacji wstępnej. A. I i III B. I i IV C. II i III D. II i IV Informacja do zadań 1. i 2. Proces spalania pewnego węglowodoru przebiega według równania: C 4 H 8(g) + 6O 2(g) 4CO 2(g) + 4H 2 O (g) + energia cieplna Zadanie 1. (1 pkt) Procesy chemiczne można zakwalifikować

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI FOSFOROORGANICZNE

ZWIĄZKI FOSFOROORGANICZNE ZWIĄZKI FSFGANICZNE Związki fosforoorganiczne związki zawierające wiązanie węgiel-fosfor (C-) Wiązanie fosfor-wodór (-H; 77 kcal/mol) jest słabsze niż wiązanie azot-wodór (N-H; 93.4 kcal/mol). Wiązanie

Bardziej szczegółowo

Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem

Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem Hospitacja diagnozująca Źródła informacji chemicznej Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem Opracowała: mgr Lilla Zmuda Matyja Arkusz Hospitacji Diagnozującej nr

Bardziej szczegółowo

ALDEHYDY, KETONY. I. Wprowadzenie teoretyczne

ALDEHYDY, KETONY. I. Wprowadzenie teoretyczne ALDEYDY, KETNY I. Wprowadzenie teoretyczne Aldehydy i ketony są produktami utlenienia alkoholi. Aldehydy są produktami utlenienia alkoholi pierwszorzędowych, a ketony produktami utlenienia alkoholi drugorzędowych.

Bardziej szczegółowo

Treść podstawy programowej

Treść podstawy programowej CHEMIA ZR Ramowy rozkład materiału w kolejnych tomach podręczników I. Atomy, cząsteczki i stechiometria chemiczna Tom I 1. Masa atomowa I.2. 2. Izotopy I.1., I.3. 3. Reakcje jądrowe I.4. 4. Okres półtrwania

Bardziej szczegółowo

WARSZTATY olimpijskie. Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna Kinetyka

WARSZTATY olimpijskie. Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna Kinetyka WARSZTATY olimpijskie Co już było: Atomy i elektrony Cząsteczki i wiązania Stechiometria Gazy, termochemia Równowaga chemiczna inetyka WARSZTATY olimpijskie Co będzie: Data Co robimy 1 XII 2016 wasy i

Bardziej szczegółowo

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016 III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem

Bardziej szczegółowo

ZWIĄZKI MAGNEZOORGANICZNE. Krystyna Dzierzbicka

ZWIĄZKI MAGNEZOORGANICZNE. Krystyna Dzierzbicka ZWIĄZKI MAGNEZRGANIZNE Krystyna Dzierzbicka Związki metaloorganiczne, do których zaliczamy między innymi magnezo- i litoorganiczne są związkami posiadającymi bezpośrednie wiązanie węgiel-metal (np. Na,

Bardziej szczegółowo

Aminy. Aminy 1 0 RNH 2 NH. Aminy 3 0 R 3

Aminy. Aminy 1 0 RNH 2 NH. Aminy 3 0 R 3 Aminy Aminy 1 0 R 2 Aminy 2 0 R 2 Aminy 3 0 R 3 C 3 C 3 C C 3 C 3 C 3 C 2 C 3 C 3 C 3 C 3 alkohol 3 o amina 1 o amina 3 o Czwartorzędowa sól amoniowa: R R R R X 1 Aminy alifatyczne ( wszystkie podstawniki

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja płomieniowa tworzyw sztucznych Iloczyny rozpuszczalności trudno rozpuszczalnych związków w wodzie w temperaturze pokojowej

Identyfikacja płomieniowa tworzyw sztucznych Iloczyny rozpuszczalności trudno rozpuszczalnych związków w wodzie w temperaturze pokojowej Jeśli ktoś jest w posiadaniu tablic chemicznych, to bardzo prosilibyśmy, aby nam je nadesłał (na adres któregoś z administratorów, najlepiej w formie pliku *.doc; *.pdf; *.jpg) - na pewno je zamieścimy.

Bardziej szczegółowo

Związki aromatyczne (by Aleksandra Kołodziejczyk, UG)

Związki aromatyczne (by Aleksandra Kołodziejczyk, UG) Związki aromatyczne (by Aleksandra Kołodziejczyk, UG) 4 stopnie nienasycenia. ak reakcji A Źródła: - piroliza węgla smoła pogazowa; - reforming ropy naftowej Nazewnictwo przedrostek nazwa podstawnika C

Bardziej szczegółowo

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe)

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe) Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na drugim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu możesz korzystać

Bardziej szczegółowo

Reakcje kwasów karboksylowych i ich pochodnych

Reakcje kwasów karboksylowych i ich pochodnych 27-29. eakcje kwasów karboksylowych i ich pochodnych nazwa ogólna kwas karboksylowy bezwodnik kwasowy chlorek kwasowy ester amid 1 amid 2 amid 3 nitryl wzór N grupa karbonylowa atom (, N lub Cl) o większej

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA CHEMII ORGANICZNEJ, BIOORGANICZNEJ I BIOTECHNOLOGII

POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA CHEMII ORGANICZNEJ, BIOORGANICZNEJ I BIOTECHNOLOGII POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA CHEMII ORGANICZNEJ, BIOORGANICZNEJ I BIOTECHNOLOGII Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych WŁAŚCIWOŚCI KWASOWOZASADOWE ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH; BADANIE ROZPUSZCZALNOŚCI

Bardziej szczegółowo

18 i 19. Substytucja nukleofilowa w halogenkach alkili

18 i 19. Substytucja nukleofilowa w halogenkach alkili 8 i 9. Substytucja nukleofilowa w halogenkach alkili Związki pojadające wiązanie C (sp 3 )-atom o większej elektroujemności od at. C elektroujemny atom sp 3 polarne wiązanie 9.. Typowe reakcje halogenków

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ĆWICZENIE 5. Związki aromatyczne

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ĆWICZENIE 5. Związki aromatyczne ĆWICENIE 5 wiązki aromatyczne wiązki aromatyczne są związkami pierścieniowymi o płaskich cząsteczkach zawierających zgodnie z regułą uckla (4n2) elektrony π (n=0,1,2, ). Przedstawicielem takich związków

Bardziej szczegółowo

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014 VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia obowiązujące przy każdym kolokwium z ćwiczeń syntetycznych:

Zagadnienia obowiązujące przy każdym kolokwium z ćwiczeń syntetycznych: Zagadnienia obowiązujące przy każdym kolokwium z ćwiczeń syntetycznych: - znajomość instrukcji (kolejność i cel poszczególnych operacji; umiejętność zapisu równań wszystkich przeprowadzanych reakcji; konstrukcja

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELETROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. rystyna Moskwa, mgr Magdalena Bisztyga 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom rozszerzony KRYTERIA EIAIA DPWIEDZI hemia Poziom rozszerzony Marzec 2019 W niniejszym schemacie oceniania zadań otwartych są prezentowane przykładowe poprawne odpowiedzi. W tego typu ch należy również uznać odpowiedzi

Bardziej szczegółowo

b) Podaj liczbę moli chloru cząsteczkowego, która całkowicie przereaguje z jednym molem glinu.

b) Podaj liczbę moli chloru cząsteczkowego, która całkowicie przereaguje z jednym molem glinu. Informacja do zadań 1 i 2 Chlorek glinu otrzymuje się w reakcji glinu z chlorowodorem lub działając chlorem na glin. Związek ten tworzy kryształy, rozpuszczalne w wodzie zakwaszonej kwasem solnym. Z roztworów

Bardziej szczegółowo

Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy. Dział Zakres treści

Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy. Dział Zakres treści Anna Kulaszewicz Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy lp. Dział Temat Zakres treści 1 Zapoznanie z przedmiotowym systemem oceniania i wymaganiami edukacyjnymi z

Bardziej szczegółowo

Odwracalność przemiany chemicznej

Odwracalność przemiany chemicznej Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN WSTĘPNY NA STUDIUM DOKTORANCKIE W CBMIM PAN W ŁODZI. Zestaw pytań z chemii organicznej

EGZAMIN WSTĘPNY NA STUDIUM DOKTORANCKIE W CBMIM PAN W ŁODZI. Zestaw pytań z chemii organicznej EGZMIN WSTĘPNY N STUDIUM DKTRNKIE W BMIM PN W ŁDZI Zestaw pytań z chemii organicznej 1. Proszę narysować orbitalny obraz cząsteczki allenu 2 == 2. Jaka jest hybrydyzacja środkowego atomu węgla: sp 2 czy

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie

Bardziej szczegółowo

PRACA KONTROLNA Z CHEMII NR 1 - Semestr I 1. (6 pkt) - Krótko napisz, jak rozumiesz następujące pojęcia: a/ liczba atomowa, b/ nuklid, c/ pierwiastek d/ dualizm korpuskularno- falowy e/promieniotwórczość

Bardziej szczegółowo

Stałe siłowe. Spektroskopia w podczerwieni. Spektrofotometria w podczerwieni otrzymywanie widm

Stałe siłowe. Spektroskopia w podczerwieni. Spektrofotometria w podczerwieni otrzymywanie widm Spektroskopia w podczerwieni Spektrofotometria w podczerwieni otrzymywanie widm absorpcyjnych substancji o różnych stanach skupienia. Powiązanie widm ze strukturą pozwala na identyfikację związku. Widmo

Bardziej szczegółowo

BENZEN - własności chemiczne

BENZEN - własności chemiczne B I T N L MIA G GANIZNA I A BNZN - własności chemiczne 1) edukcja katalityczna wodorem PD WYSKIM IŚNINIM (do cykloheksanu). Jako katalizatory najczęściej stosowane są: Pt, Pd, Ni / Ni 2 p = 100 atm. T

Bardziej szczegółowo

Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II

Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II Łączenie się atomów. Równania reakcji Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra

Bardziej szczegółowo

imię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja

imię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z chemii kl VII

Kryteria oceniania z chemii kl VII Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co

Bardziej szczegółowo

Reakcje związków karbonylowych. Maria Burgieł R R C O. C O + Nu E C

Reakcje związków karbonylowych. Maria Burgieł R R C O. C O + Nu E C eakcje związków karbonylowych Maria Burgieł Związki zawierające grupę = nazywamy związkami karbonylowymi. Do najprostszych związków karbonylowych należą aldehydy, w których grupa = jest połączona z jedną

Bardziej szczegółowo

Nazwy pierwiastków: ...

Nazwy pierwiastków: ... Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20

Bardziej szczegółowo

Węglowodory aromatyczne (areny) to płaskie cykliczne związki węgla i wodoru. Areny. skondensowane liniowo. skondensowane kątowo

Węglowodory aromatyczne (areny) to płaskie cykliczne związki węgla i wodoru. Areny. skondensowane liniowo. skondensowane kątowo Spis treści Podstawowe pojęcia Właściwości chemiczne benzenu Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne Homologi benzenu Nazewnictwo związków aromatycznych Występowanie i otrzymywanie arenów Węglowodory

Bardziej szczegółowo

Za poprawną metodę Za poprawne obliczenia wraz z podaniem zmiany ph

Za poprawną metodę Za poprawne obliczenia wraz z podaniem zmiany ph Zadanie 1 ( pkt.) Zmieszano 80 cm roztworu CHCH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm oraz 70 cm roztworu CHCK o stężeniu 0,5 mol/dm. bliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph roztworu po wprowadzeniu

Bardziej szczegółowo

X / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto

X / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto Zadanie 1. (3 pkt) Nadtlenek litu (Li 2 O 2 ) jest ciałem stałym, występującym w temperaturze pokojowej w postaci białych kryształów. Stosowany jest w oczyszczaczach powietrza, gdzie ważna jest waga użytego

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2010/2011

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2010/2011 Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2010/2011 KOD UCZNIA Etap: Data: Czas pracy: rejonowy 7 lutego 2011r 90 minut Informacje dla ucznia

Bardziej szczegółowo

Rozwiązania. dla produktu MN dla M = 3 dla N = 1. Stałą równowagi obliczamy z następującego wzoru:

Rozwiązania. dla produktu MN dla M = 3 dla N = 1. Stałą równowagi obliczamy z następującego wzoru: Rozwiązania Zadanie 1 Efekt cieplny rozpuszczania 272 g Ca SO 4 wynosi: 136 g Ca SO 4 to masa 1 mola 272 g Ca SO 4 to 2 mole. Odpowiedź: Ciepło rozpuszczania odnosi się do 1 mola substancji, stąd 2x(-20,2

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia obowiązujące przy każdym kolokwium z ćwiczeń syntetycznych (rok akademicki 2013/14):

Zagadnienia obowiązujące przy każdym kolokwium z ćwiczeń syntetycznych (rok akademicki 2013/14): Zagadnienia obowiązujące przy każdym kolokwium z ćwiczeń syntetycznych (rok akademicki 2013/14): - znajomość instrukcji (kolejność i cel poszczególnych operacji; umiejętność zapisu równań wszystkich przeprowadzanych

Bardziej szczegółowo

Halogenki alkilowe RX

Halogenki alkilowe RX alogenki alkilowe X Nazewnictwo halogenków alkilowych 1. Znajdź i nazwij łańcuch macierzysty. Tak jak przy nazywaniu alkanów, wybierz najdłuższy łańcuch. Jeżeli w cząsteczce obecne jest wiązanie podwójne

Bardziej szczegółowo