Wymagania EMAS II. Andrzej Ociepa Ekoekspert Sp. z o.o. Główny Specjalista Forum ISO Prezes Stowarzyszenia

Transkrypt

1 Wymagania EMAS II Andrzej Ociepa Ekoekspert Sp. z o.o. Główny Specjalista Forum ISO Prezes Stowarzyszenia Cele systemu zarzdzania rodowiskowego Podstawowym celem zaprojektowania i wdroenia systemu zarzdzania rodowiskowego jest zastosowanie w firmie czy innej organizacji skutecznych zasad organizacji i aktywnego zarzdzania t czci działalnoci, która obejmuje szeroko rozumian ochronrodowiska. 2/28

2 Cele systemu zarzdzania rodowiskowego Funkcjonowanie systemu zarzdzania rodowiskowego powinno pozwoli na wykonywanie wszelkich działa, produkowanie wyrobów czy prowadzenie usług przy minimalnym wykorzystaniu zasobów naturalnych, energii i wody z równoczesnym zachowaniem jakoci i ekonomiki tych działa. 3/28 Warunki przydatnoci SZ Skuteczne funkcjonowanie systemu (a nie posiadanie zestawu papierów na uytek auditu) Racjonalna certyfikacja (nie SZ przygotowany pod certyfikacj). Kierowanie i doskonalenie SZ przez kierownictwo firmy. Odpowiednia wiadomo ekologiczna personelu. Głbokie wdroenie SZ (nie tylko SZ na poziomie polityki, celów i procedur). Podjcie przez SZ wszystkich istotnych zagadnie rodowiskowych organizacji (bez zbytniego uogólnienia procedur, instrukcji i zapisów SZ). Nadrzdno wzgldów merytorycznych (rodowiskowych) nad formalnymi. Traktowanie integracji systemów jako rodek, a nie cel. 4/28

3 Certyfikacja na ISO i EMAS 5/28 EMAS Regulation (EC) No 761/2001 of The European Parliament The Council of 19 March 2001 allowing voluntary participation by organisations in a Community eco-management and audit scheme (Rozporzdzenie nr 761/2001 UE umoliwiajce dobrowolne uczestnictwo przez organizacje w ekozarzdzaniu i programie auditów Wspólnoty) EMAS 6/28

4 Art.1 - Cele EMAS Realizacja polityki ekologicznej UE Poprawa efektów działalnoci rodowiskowej prowadzonej przez róne organizacje Systematyczna, obiektywna i okresowa ocena efektów działalnoci rodowiskowej Wymiana informacji i otwarty dialog grup zainteresowanych Aktywne zaangaowanie pracowników w działalno rodowiskow 7/28 Art.3 Uczestnictwo w EMAS Dla zarejestrowania si w EMAS organizacja powinna: Wykona przegld rodowiskowy Stosowa system zarzdzania rodowiskowego (wg ISO 14001) Prowadzi audity rodowiskowe Posiada deklaracj rodowiskow potwierdzon przez właciwego weryfikatora Sprawdzi zgodno przegldu, SZ, procedur auditów i deklaracji z wymaganiami EMAS Przekaza potwierdzon deklaracj do kompetentnego organu i opublikowa j (po rejestracji) 8/28

5 Art.4 - System akredytacji Pastwo członkowskie powinno ustanowi system akredytacji niezalenych weryfikatorów. Pastwo członkowskie powinno zapewni dialog z grupami zainteresowanymi w tym zakresie. Akredytacja weryfikatorów i nadzór nad ich działalnoci powinien odbywa si zgodnie z Aneksem V. Pastwo członkowskie powinno informowa Komisj o zmianach w systemie akredytacji. Komisja powinna promowa współprac pomidzy pastwami członkowskimi. 9/28 Art. 5 Kompetentne organy Pastwa członkowskie desygnuj kompetentne organy dla wykonania zada Rozporzdzenia. Pastwa członkowskie powinny ustali zasady zawieszania i skrelania z listy rejestracyjnej. Kompetentne organy powinny mie procedury do rozwaenia wniosków grup zainteresowanych. Kompetentne organy z rónych pastw członkowskich powinny spotyka si nie rzadziej ni raz na rok w celu stosowania takiego samego podejcia. 10/28

6 Art.8 Logo Organizacje uczestniczce w programie EMAS mog uywa logo (wg Aneksu IV) tylko, jeli maj aktualn rejestracj, na: deklaracji rodowiskowej (lub jej czci) papierze firmowym informacjach reklamujcych udział w EMAS reklamach produktów i usług. Nie wolno uywa logo: na produktach i opakowaniach w celu porównania z innymi produktami i usługami 11/28 Art. 12 Informowanie Pastwa członkowskie powinny podj odpowiednie działania w celu zapewnienia, e: organizacje s poinformowane o Rozporzdzeniu społeczestwo jest poinformowane o celach i zasadniczych komponentach EMAS. Pastwa mog współdziała przy tym ze stowarzyszeniami przemysłowymi, organizacjami konsumenckimi i ekologicznymi, zwizkami handlowymi, instytucjami lokalnymi. Równie tu naley informowa Komisj o podjtych działaniach. 12/28

7 Aneks I Cz A wymagania systemu zarzdzania rodowiskowego (wg sekcji 4 normy EN ISO 14001) Cz B Zagadnienia adresowane do organizacji wprowadzajcych EMAS * zgodno z prawem (posiadanie wszystkich uregulowa prawnych, zgodno z tymi przepisami, procedury postpowania przy zmianach przepisów), * efekty działalnoci rodowiskowej (dowody, e SZ i audity obejmuj efektów rodowiskowych, a ocena efektów jest czci przegldu kierowniczego), * komunikacja zewntrzna (prowadzenie otwartego dialogu ze społeczestwem i grupami zainteresowanymi), * zaangaowanie pracowników (moliwo zgłaszania wniosków, grupy zadaniowe, komitety ochrony rodowiska). 13/28 Aneks II wymagania dot. wewntrznego auditowania rodowiskowego (cele, zakres i metodyka przeprowadzania auditu wewntrznego rodowiskowego) Aneks III deklaracja rodowiskowa (zawarto, kryteria, aktualizacja i publikacja) Aneks IV- logo (wzór znaku EMAS) Aneks V-V akredytacja, nadzór i funkcja weryfikatorów rodowiskowych (wymagania dla osób lub organizacji, m..in. wiedza i zrozumienie wymaga prawnych i aspektów technicznych weryfikowanych działalnoci, zasady akredytacji, ewidencji i nadzoru nad weryfikatorami, rola i zadania weryfikatorów) 14/28

8 Aneks VI- aspekty rodowiskowe (przykłady aspektów bezporednich, obszary, gdzie mog wystpi aspekty porednie, kryteria uznania aspektu za znaczcy) Aneks VII przegld rodowiskowy (zakres przegldu rodowiskowego dla organizacji) Aneks VIII informacja rejestracyjna (minimalny zestaw informacji, koniecznych do przekazania przy rejestracji) 15/28 PORÓWNANIE EMAS I ISO OBSZARY ISO EMAS Postawa prawna Obszar wanoci Uczestnictwo Weryfikacja / Certyfikacja Forma potwierdz. midzynarodowa norma na całym wiecie udział dobrowolny otwarty dla wszystkich organizacji akredytowane jednostki certyfikujce Rozporzdzenie Unii Europejskiej Pastwa Unii Europejskiej udział dobrowolny otwarty dla wszystkich organizacji - organy rejestrujce, - weryfikatorzy akredytowani wg EMAS certyfikat - zawiadczenie z numerem rejestracji - logo 16/28

9 - ELEMENTY SZ wg ISO Kady element SZ musi by zgodny z ISO Dodatkowo: Polityka rodowi skowa Aspekty rodowi skowe - okrelona przez najwysze kierownictwo - udokumentowana, wdroona, zakomunikowana, dostpna, utrzymywana - zobowizanie do cigłego doskonalenia i spełnienia wymaga -ustanowienie, utrzymywanie i aktualizowanie procedury identyfikacji aspektów rodowiskowych - aspekty znaczce (bezporednie) baz dla celów rodowiskowych -umieszczenie polityki w deklaracji rodowiskowej, - stwierdzenie o stałej zgodnoci z prawem ochrony rodowiska - aspekty porednie (m.in. wynikajce z działalnoci kontrahentów i dostawców) - kryteria oceny aspektów zrozumiałe, moliwe do sprawdzenia i powielenia, publicznie dostpne - aspekty znaczce i kryteria ich oceny ujte w deklaracji Wymaga nia prawne -ustanowienie i utrzym. procedury identyfikacji i dostpu do wymaga prawnych i in. - pełna zgodnoz ustawodawstwem rodowiskowym procedura umoliwiajca stałe spełnianie w/w wymogów 17/28 Ustawa o systemie eko-zarzadzania i audytu (EMAS) Projekt ustawy o systemie eko-zarzdzania i audytu został przyjty przez Rad Ministrów w listopadzie 2003 r. W grudniu 2003 r. wraz z projektami aktów wykonawczych został przekazany do Sejmu RP W marcu został zatwierdzony przez Sejm i Senat oraz podpisany przez Prezydenta RP (ustawa z 12 marca 2004, Dz.U. Nr 70 poz. 631) Termin wejcia ustawy w ycie - z dniem uzyskania przez Rzeczpospolit Polsk członkostwa w UE 18/28

10 Ustawa o systemie eko-zarzadzania i audytu (EMAS) Krajowy system eko-zarzdzania i audytu : minister właciwego do spraw rodowiska, jako organ kompetentny; wojewoda jako organ współdziałajcy z organem kompetentnym; Polskie Centrum Akredytacji jako organ akredytujcy; Krajowa Rada Eko-Zarzdzania jako organ opiniodawczo-doradczy. 19/28 Ustawa o systemie eko-zarzadzania i audytu (EMAS) - zadania Organ kompetentny Minister rodowiska: prowadzenie krajowej listy zarejestrowanych jednostek organizacyjnych, prowadzenie listy zarejestrowanych jednostek organizacyjnych, wymiana informacji z Komisj Europejsk i organami EMAS. Organ współdziałajcy wojewoda (wydziały ochrony rodowiska): rozpatrywanie wniosków jednostek organizacyjnych o wpis do rejestru EMAS, rejestracja w rejestrze wojewódzkim, aktualizacja rejestru wojewódzkiego, przekazywanie informacji do organu kompetentnego. 20/28

11 Ustawa o systemie eko-zarzadzania i audytu (EMAS) - zadania Organ akredytujcy Polskie Centrum Akredytacji udzielanie akredytacji weryfikatorom, nadzór nad jakoci pracy weryfikatorów, rejestracja weryfikatorów z innych pastw, kontrola ich owiadcze. Krajowa Rada Ekozarzdzania i Audytu inicjowanie działa słucych promowaniu systemu, analizowanie funkcjonowania systemu, przedstawianie ocen, opinii i wniosków. 21/28 Ustawa o systemie eko-zarzadzania i audytu (EMAS) akty wykonawcze Akty wykonawcze zawieraj uregulowania konieczne dla krajowego systemu EMAS, odnonie: zakresu danych rejestru wojewódzkiego oraz zasad dokonywania wpisów na poszczególne listy formy, czstotliwoci i terminów przekazywania informacji z wojewódzkich rejestrów do rejestru krajowego współczynników rónicujcych wysokoopłaty rejestracyjnej w zalenoci od wielkoci jednostki organizacyjnej 22/28

12 Ustawa o systemie eko-zarzadzania i audytu (EMAS) akty wykonawcze Rozporzdzenie Ministra rodowiska, w sprawie zakresu danych, które zawiera rejestr wojewódzki oraz wzoru wniosku o rejestracj organizacji w rejestrze wojewódzkim. Rozporzdzenie Ministra rodowiska, w sprawie wzoru wniosku o wpis podmiotu do rejestru weryfikatorów rodowiskowych oraz wzorów dokumentów, formy, czstotliwoci i terminów przekazywania informacji z wojewódzkiego rejestru do rejestru krajowego. Rozporzdzenie Ministra rodowiska, w sprawie współczynników rónicujcych wysokoopłaty rejestracyjnej w systemie eko-zarzdzania i audytu (EMAS. 23/28 Ustawa o systemie eko-zarzadzania i audytu (EMAS) akty wykonawcze W załcznikach do rozporzdze bdzie wzór: wniosku składanego przez jednostki organizacyjne celem przystpienia do systemu EMAS wniosku o wpis do rejestru weryfikatorów rodowiskowych dokumentów przekazujcych informacje z systemu wojewódzkiego do krajowego. 24/28

13 Ustawa o systemie eko-zarzadzania i audytu (EMAS) akty wykonawcze REJESTR WOJEWÓDZKI Lista jednostek organizacyjnych zarejestrowanych w systemie Lista jednostek organizacyjnych, które po raz pierwszy złoyły wniosek o rejestracj i oczekuj na wpis, Lista jednostek organizacyjnych, których rejestracja została zawieszona, Lista jednostek organizacyjnych, które wykrelono z rejestru wojewódzkiego z podaniem powodów skrelenia. 25/28 Ustawa o systemie eko-zarzadzania i audytu (EMAS) akty wykonawcze WNIOSEK O WPIS DO REJESTRU Nazwa i siedziba jednostki organizacyjnej ubiegajcej si o rejestracj Lokalizacja przedmiotu wniosku o rejestracj EMAS Krótki opis prowadzonej działalnoci Najwaniejsze aspekty rodowiskowe (opis) Właciwe organy ochrony rodowiska ( organ właciwy do wydawania pozwole, przyjmowania zgłosze, siedziba właciwej delegatury WIO, data i realizator ostatniej kontroli w zakresie ochrony rodowiska) Informacje o systemie zarzdzania rodowiskowego Inne istotne informacje Potwierdzenie zgłoszenia przez osob upowanion do kontaktów z organem rejestrujcym 26/28

14 Ustawa o systemie eko-zarzadzania i audytu (EMAS) - opłaty Opłata rejestracyjna jednostka organizacyjna składajc wniosek do wojewody wnosi opłat. Stawk bazowa okrelono na 1000 zł, przewidziano współczynniki zmniejszajce wysoko opłaty w zalenoci od wielkoci jednostki i przynalenoci do sektora publicznego. 27/28 Ustawa o systemie eko-zarzadzania i audytu (EMAS) akty wykonawcze OPŁATY - stawka bazowa 1000 zł Współczynniki rónicujce 0 % stawki opłaty rejestracyjnej dla jednostek organizacyjnych sektora publicznego, 20 % stawki opłaty rejestracyjnej dla podmiotów gospodarczych zatrudniajcych stale2 do 5 pracowników; 25% stawki opłaty rejestracyjnej dla podmiotów gospodarczych zatrudniajcych stale od 6 do 20 pracowników; 35% stawki opłaty rejestracyjnej dla podmiotów gospodarczych zatrudniajcych stale od 21 do 50 pracowników; 50% stawki opłaty rejestracyjnej dla podmiotów gospodarczych zatrudniajcych stale od 51 do 250 pracowników; 75% stawki opłaty rejestracyjnej dla podmiotów gospodarczych zatrudniajcych stale od 251 do 500 pracowników. 28/28